Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
10 erthygl ar y dudalen hon
LLENLADRAD BEIDDGAR.
LLENLADRAD BEIDDGAR. MK. GOL.Yn eich rhifyn am yr wyth- nos cyn y diweddaf, yn ngholofn y fardd- oniaeth, gwelais un penill-ar-ddeg dany pena wd "Y byd yn myned heibio," ac wedi eu llawnodi gan un a gyfenwa ei hun Albanog," Trecynon. Deunaw mlynedd yn ol, cyhoeddwyd cyfrol o farddoniaeth o waith James Davies (lago ab Dewi,) yr hon elwid MyfyrdodauBarddonol." Argraffwyd y llyfryn yn swyddfa y Gwron'" gan y diweddar Barch. J. T. Jones; ac ar du- dalen 28ain, ceir y penillion air yn air fel yr ymddangosasant yr wytbnos cyn y diweddaf yn y DAKIAN. Blin oedd genyf weled fod y fath len- leidr beiddgar yn llochesu ar lanau y Cynon, a syn genyf fod un dyn mor yn- fyd i'w gael ag i gyhoeddi eiddo llen- yddol dyn arall heb aralleirio na chyf- newid gair na sill. Yr wyf yn galw arnoch chwi, Mr. Gol., neu ar y cyfaill Dafydd Morgan- wg i ddynoethi yr ysbeiliwr, a chy- hoeddi ei enw a'i gyfeiriad yn eich new- yddiadur, fel y gallo beirdd a llenorion gonest wybod fodd i ymddwyn tuag ato. Hyderaf y caiff hwn le yn eich colofn- au er dangos i "Albanog" a chrib- ddeilwyr o'r fath, fod lago ab Dewi, er yn huno yn dawel yn ei fedd, wedi gadael ar ei ol fab sydd yn benderfynol o amddiffyn ei hawliau, a dynoethi llen- ladron ar g'oedd byd. Yr eiddoch, 44, Seymour-street, D. DAVIES. Aberdar.
MORDAITH I AWSTRALIA.
MORDAITH I AWSTRALIA. AR y dybiaeth o fod hanes teithiau (yn enwedig Mordeithiau), yn ddyddorol ac yn dderbyniol gan y darllenwyr, yr wyf yn danfon i chwi hanes mordaith fy nau frawd Thomas a Joseph Mathews, Cag- llwchwr, i'r wlad uchod, ermwyni chwi ei chyhoeddi yn y DAIUAN. Efallai mai priodol hefyd i mi grybwyll eu bod yn aelodau o seindorf bres Casllwchwr, gan fod awgrymiad yn y daith am offierynau cerdd. Heb rhagymadroddi rhagor i wastraffu eich gofod, dechreuwn ar yr hanes:— "Cychwynasom o Lundain dydd Mawrth, y 24ain o Awst, ar fwrdd ager- fad o Gravesend, lie yr oedd y Hong yn ein haros; hiraeth yn aechreu enyn ynom. Mercher y 25ain. Ar y llong drwy y dydd, a'r First Class Passengers" yn dod i'r bwrdd. Dydd lau y 26ain. Yn cychwyn i'r fordaith fawr, gyda chalonau dryiliog, a theimladau hiraethus wrth gefnu ar wlad ein genedigaeth, er fod y penderfyniad diysgog ag oeddem wedi ei feithrin ar gyfer yr anturiaeth, yn falm" digonol i'r clwyf, nes ein gwneud ar adegau i deimlo yn gartrefol ac yn galonog pan ynmarchogaethar donau y weilgi. Y tywydd yn deg, byfryd, a dymunol. Dydd Gwener y 27ain. Yn y Straits of Dover, yn gweled tir Ffrainc, ac yn y nos yn canfod goieu y Lizard. Dydd Sadwrn yr 28ain. Yn mheU o olwg tir, ac yn gweled canoedd oforfoch yn neidio i fyny o'r dwfr. Dydd Sul y 29ain. Yn glaf iawn c glet'yd y mor. Dydd Llun y 30ain. Yn well nag oeddem y ddoe. Dydd Mawrth 31ain. Y clefyd wedi ein gadael yn llwyr. Y Hong yn hwylio ac yn steamo, a'r hin yn dechreu doa yn boetb. Dydd Mercher, Medi laf. Dim neill- duol; y Hong yn hwylio 228 milldir. Dydd lau yr 2il. Yn gweled tir Ynys Porto Santo yn y boreu, ac yn y pryd- nawn yn gweled Ynys Madeira: goiygfa hardd dros ben. Dydd Gwener y 3ydd. Yn gweled Feroe Island, un o Ynysoedd y Ganery y mor mor llyfn a gwydr. Dydd Sadwrn y 4ydd. Yn gweled canoedd o'r flying fish yn neidio i fyny o'r dwfr. Yr hin yn dod yn boethach. Dydd Sul y 5ed. Yn dechreu dod i ledred y Tropics." Dydd Llun y 6ed. Yn ddydd gwyl Neptune (Duw'r mor), a'r morwyr yn gwisgo eu hunain mewn amryw fathau o wisgoedd, ac un o honynt yn marchog ar hen geffyl wedi ei wneud o hen faril, ac yn cael ei hongian i fyny wrth ywd arm. Dydd Mawrth y 7fed. Math o ysgyth- an yn disgyn ar y rhaffau; yr hin yn boeth iawn. Dydd Mercher yr 8fed. Clywed taran- au yn rhuo, ac yn gweled mellt yn gwau yn y pellder, ac yn y nos yr oedd eu gweled yn olygfa ardderchog. Dvdd Inn v gfeet Yn gwlawio am y tro cyntaf er dechreu y fordaith. U Dydd Gwener y lOEed. Yn gweled y wenol yn ehedeg "noI a blaen i'r Hun Dydd Sadwrn yr 11 eg. Y gwynt yn ein herbyji oddiar pan. aethom heibio Cape De Verd Island. Dydd Sal y 12eg. Yn croesi'r Line am ddeuddeg o'r gioch, yn edrych ar yr haul i'r gogiedd. Dydd Llun y 13eg. Aderyn mawr yn disgyn ar yr hwyliau yn yr hwyr. Dydd Mawrth y 14eg. Yn dawnsio quadrills ar y bwrdd, a phob math o ddifyrwch bob nos. Digon o bob math o offierynau cerdd yn y llong ond comets. Dydd Mercher y 15fed. Yn gweled shark. Dyad lau y 16eg. Yn gweled pysgodyn rhyfeddol o fawr yn y boreu. Dydd Gwener y 17eg. Dim nodedig. Dydd Sadwrn y 18fed. Yn cadw arwertbiadary bwrdd, yn gwerthu dillad a phethau angenrheidiol ereill. Yn gwlawio yn drwm. Dydd Sul y 19fed. Maes o'r Tropics" ac yn y South Temperate Zone. Dj'dd Llun 20fed. Yn codir screw, y gwynt yn weddol gryf o'r Gorllewin. Dydd Mawrth yr 21ain. Y gwynt o'r un cyfeiriad a ddoe. Dydd Mercher y 22ain. Dim nodedig. Y gwynt yr un fath eto. Dydd lau y 23ain. Yn yr yr un lled- red a'r Cape, ond yn fwy i'r Gorllewin. Dydd Gwener j 2-lain. Yn gweled morfil yn chwythu y dwfr i fyny fel calch. Dydd Sadwrn y 25ain. Yn gweled a Cape hens, math o adar llwyd mawr. Yr hin yn oer. Dydd Sul y 26ain. Y gwynt wedi tawe!u'n lan. Dim wedi gweled llong er dydd Sadwrn tair wythnos i ddoe. Dydd Llun y 27ain. Yn gweled yr adar mawrion a elwir yr Albatross, 12 troedfedd o flaen un aden i'r llall. Dydd Mawrth yr 28ain. Yn pasio Cape of Good Hope i'r dehau. Dydd Mercher y 29ain. Yr hin yn oer iawn. Dydd lau y 30ain. Dim gwynt. Dydd Gwener, Hydref laf. Y Gwynt yn weddol gryf. Dydd Sadwrn yr 2il. Y gwynt yn chwythu'n gryf o'r De eto. Dydd Sui y 3,ydd. Y gwynt yn gryf o'r De yn oer iawn, ac yn bwrw eira yn y boreu; ond yn y prydnawn daeth yn ysfcorm, gan gynhyrfu'r mor, ac yn chwythu'r llong megys pluen o flaen y gwynt. 11 11 Dydd Llun y 4ydd. Y mor yn arw echrydus er ddoe, a'r tonau yn ymgodi fel mynyddau. Dydd Mawrth y 5ed. Y mor wedi gostegi i raddau, y gwynt o'r De ac am saitho'r gloch yn y prydnawn, dyn yn marw, pertbynas ages i Gibbs Bright & Co., perchenog y llong. Dydd Mercher y 6fed. Gweled claddu y dyn fu farw neithiwr, ac am ddeg yn gweled llong vn y pelider i'r Dwyrain, dim wedi gweled llong erys mis cynhon. Dydd lau y 7fed. Awet gryf o'r gor- llewin. Dyn yn syrthio oddiar y Mizen top sail yard i'r bwrdd am saith yn yr hwyr, ond yn fiiodus, ni dderbyniodd ddim niwed. Dydd Gwener yr 8fed. Gwynt o'r un cyfeiriad heddyw a ddoe. Dydd Sadwrn y 9fed. O'r un man heddyw eto. Dydd Sul y lOfed. Dim nodedig, y gwynt o'r un cyfeiriad. 7>) id 1 dnn y lleg. Dim neillduol, ond y, i u';i gyflym,a'r gwynt o'r nn man Dydd Mawrth y 12fed. Gwynt o'r De-orllewin. Ar ol ciniaw yr ystormyn tori y flying gib, ac yn tori y main royal yard yn yfflon,nes yr oedaem yn meddwl fod yr hwyl-bren yn tori. Dydd Mercher y 13eg. Y gwynt o'r un cyfeiriad a ddoe. Dydd lau y 14eg. Gwynt wedi gostegi. Dydd Gwener y 15fed. Awel wan o'r Gorllewin. Dydd Sadwrn y 16. Gwynt yr un fan a ddoe. Dydd Sul y 17eg. Dim gwynt o gwbl. Dydd Llun y 18fed. Awel deg o'r Gogledd, ac yn dysgwyl gweled tir yfory rywbryd. Dydd Mawrth y 19eg. Yn gweled llong yn y boreu, ac yn y prydnawn yn gweled tir Cape Otway am 4 o'r gioch. ° Dydd Mercher yr 20fed. W, edi cyr- haeddyd llobson's Bay. Pilot yn dod i'r bíUdd am wyth o'r gioch yn. y boreu, ac am ddeuddeg o'r gloch yn bwrw angor yn Sandridge. Ni ehawsom ddod allan o'r Hong y diwrnod hwn, am fod y mor yn rhy arw. Dydd lau y 21ain. Dod o'r llong am ddeg o'r gloch, ac wedi canu ffarwel iddi, aethom gyda'r tren i Melbourne, pedair milldir o rheilffiordd." Dyna yr oil o'r hanes, os gwelwch yn briodol i ganiatau gofod er iddo gael ymddangos. Ydwyf yr eiddoch, eu brawd,ILENKY HOWELLS, Casllwchwr.
[No title]
HYSBYSIAD pdllebrol o Odessa a ddy- wed fod cerbydres filwrol wedi ei thaflu oddiary rails yn agos i'r ddinas hono, ddydd Sadwrn diweddaf, ac iddi syrthio dros embankment. Cymerodd y cer- bydau dan, a lladdwyd 68 o'r teithwyr.
I.I CY DEITlIAS HEN 8GIDIE.
I CY DEITlIAS HEN 8GIDIE. MR.-G OL .—Gwelliant GwaZZ Argraffydclol/ —Yn fy liythyr diweddaf avgra,ft'edig yn Y DAKIAK, am y Slain cyfisol, yrntidengys y frawddeg ganlynol, Yr na rnodd y mae eisieu dysgu egwyddorion sy Ifaenol i aelodau yMethodistiaid, ond nid amcan y cyfundeb yw darparu y pethau hyn, He nid yw yn iawn, nacyn rhesymol eu bekuo." Bydded i bob un a deimla ryw ddyddordeb yn fy llythyrau dynu ei bin drwy y frawddeg yna. Gwei y erafius, mai darn o'r frawddeg flaenor- ol yn nghyd a (igrI1 o'r un ganlynol, wedi eu hieuo yn angbydmarus gan y cysod- ydd yw y frawddeg a ddyfynais. Yn sicr, y mae Lluestwr wedi penwanu neu ynte y mae yn foesol ddall. Yn ei lytbyran argraffedig yn y DARIAN am y 24ain a'r Slain cynfisol, gwna yr haeriad- au rhyfedd isod, a hyny heb un ymgais i'w profi. 1. "Mai atbwrpas y gyffes- gell yn y diwedd yn ddiau, yr amcanodd y diafol a'r "father" offeiriadol yn America ddirgelwchy saZcwi," &c. Gofyn- ais o'r blaen am enw y "father" hwn, ond nid wyf wedi ei gael, ac hyd nes y gall Lluestwr ei ddwyn yn mlaen, rhaid iddo fod dan y gwarth o fod wedi dwyn camdystiolaeth yn erbyn ei gymydog. 2. Fod offeiriad yn barod, yn y Rabbi i dderbyn cyffesjadau y plant. 3. Pod secret police system, yn cael ei sefydlu i ddamnio pob gwrthwynebydd mewn cyiiideiihas hyd y gellir. 4. Fod aèhos- ion cymdeithasau eglwysig yn cael ei trafod yn y- salon I Syned y byd am .La, haerllngrwydd dihafal y Lluestwr. Dywed fod y gweithrediadauyn ddirgel, dywed nad yw ef yn aelcd, ac eto proffesa roddi hanes y gweithrediadau! Gwelir fod ei lith yn cynwys croesddywediadau, a'i bod yn debyg i stori y miiwyr Rhuf- einig gynt a wylient fedd Crist pan yn dweyd "Fod ei ddysgyblion wedi ei ly ladrata tra yr oeddynt hwy yn cysgu." Os oeddynt bwy yn cysgu pa fodd y gwydden't? Ac os nad yw Lluestwr yn aelod o C.H.S., ac os cynelir gweithred- iadau y salon yn ddirgel, pa. fodd y gall cfe hysbysu darllenwyr y DARIAN o'r gweithrediadau P '5. Cyhoedda y Beibl felldithion yn erbyn y rhai a dywallt- ant waed yn ddirgel" yn erbyn cyfrin- ach y rhai drygionus" yn erbyn anogiad dirgelaidd i eilunaddoliaeth, &c., ac y mac Lluestwr yn cymhwyso y melldith- ion at G.H.S., yn unig am ei bod yn gwrthod mynediad i ddyeithriaid i'w chyfarfodydd, pan yn trafod eu business eu hunain. Yn wir, fel y dywed, yr wyf fi "yn rhoiio fy llygaia mewn syndod" wrth feddwl fod y fath ymresymwr penigamp ag y ceisia ef ymddangos, yn gwneud haeriadau mor ddisynwyr a disail. 6. Dywed Lluestwr fod y prif ddadl- euydd dros y salon yn cyffesu fod llyfrau y salon yn gwadu Crist yn ei iawn." Pwy yw y prif ddadleuydd yma a pha bryd y darfn iddo wneud y fath gyifcsiad ? Y ffaitli yw, Nid yw y llyfrau yn gwadu yr lawn, onide dyfyned Lluestwr y brawddegauos gwnanthyny; ac y mae cyfeiriadau yny llyfrau sydd yn profi fod yr athrawiaeth yn cael, ei derbyn. Ni ddywedir yn bendant yn y llyfrau fod haul yn bod, (a thybiwyf fod yr haul mor bwysig yn y byd avianol a'r lawn yn y byd ysbrydol), er hyny ceix cyfeiriadau ynddynt at olenni, gwres, tywyllwch, &c., a fyddentyn anealladwy, ond ar y dybiaeth fod haul yn bod. 7. Dywed Lluestwr fod yn rhyfedd iawn gweled YmneiHduwyr Cymru yn vmdrechu a'u holl egni i osod i fyny rldefodaeth blentynaidd, rwysfawr, falch Babyddol, mewn salons yn eu capelau." Buasai hyn yn rhyfedd yn wir, ond pwy sydd yn ei wneud? Dywed fod Ym- neillduwyr yn mabwysiadu darllen gweddiau a pilrcgethau, ac yn cyhoeddi y cynllun fel y llwybr mwvaf effeithiol i achub y hyd oddiwrth ei bechodau, heb iawn Crist." Pa rai ydynt yr Ymneill- duwyr hyn? Os cyfeiria at aelodau C.H.S., y mae y frawddeg uchod yn cyn- wys camgymeriad dirfawr (neu "gelwydd noeth," os mynweh). Ni thybi&nt hwy, yr wvf yn sicr, rnai darlieu gweddiau, &c., vw 'y moddion mwyaf effeithiol i achub y byd, a heriaf Lluestwr i ddwyn cysgod o brawf: eu bod yn tybied hyny. Defnyddiant y ffurfiau er cynorthwyo y gwau* a'r dibrofiad. Nid yw yn un rhan o gyfansoddiad y trefniant fod y llyfrau hyn yn anghyfnewidiol, nen bod i gael eu defnvddio yn barhaus. Gall yr aelodau eu newid am rai ereill, neu eu beidio.a'n harf'er o gwbl. Na chamddealler fi; rhaid i unrhyw gyfnewidiad gael ei basio yn rheolaidd, gan yr awdurdod penod- edig, a chan fod y trefniant yn un per- ffaith werinol (republican), y mae llais pob aelod yn cael chwareu teg. Ac os penderfyna y mwyafrif arryvrreol; cyd- ymffurfiad a pha un a. ystyrir gan ryw aelod yn groes i'wddyledswyddau; yna, y mae conscience clause" ei ymrwym- iacl yn ei ryddhau o bob rhwymedigaeth i n fyddhau i'r cyfryw reol. [I'w barhan.]
Y CEILIOG.
Y CEILIOG. Diwtifaidcl, balch dywypos—ar domen, Garw 'i dyiner, pluopr; Ai gerdd gJír, gydag hardd glog, Cùditd mai dyna'r ceiliog. GWILYM ALAW.
IYSBRYDONIAETH jYN HIRWAUN…
I YSBRYDONIAETH YN HIRWAUN ABERDAR. Credwn na ddylid cadw yn nghudd amgyleliiadau a'ighyffrediu fei. y can- lynol, sydd yn cymeryd lie mewu ays- ylltiad ag ysbrydoniaeth yn ein cymyd- ogaetiiau. Sicrheir gwirioneddolrwydd yr hva a ganlyn gan bersonan cyfrifol, ac hollo] aduabyddus yn 31i'. waun, a phersonau,, os bydd goiyn, a roddant eu henwau fel tystion o'u dnFuant- j xwydd. Ymgylarfyddwyd yn any masnach- wr cyfrifol, ac yr oedd yn bresenol yn y cylch, yn ychwanegol ato ef a'i deulu, y medium—Mr. E. G. Sadler; Caer- dydd, yn ngbyda phump o fbneddwyr a phump o foneddigesau, y rhan fwyaf o ba rai oedd yn bollol aaghreaimol o'r hyn a gymer ie mewn cylchoedd ys- brydonol. Cymerwyd gofal mawr er sicrhau didwylledd y cwbl a gymerai Ie. 01 01 Y prif amcan (mead un o'r rhai oedd yn bresenol) oedd cad argyhoedd- iad trwyadl yn ngliylcb gwirioneddol- rwydd yr oil a welem ac a glywem yn wir, amcanem wneud sicrwydd yn ddwbl sicr, a pheidio gadael nnrhyw beth heb ei wnend trwy yr hyn y gallai ambeuaei'-h rhagllaw godi yn ein medd- yliau. Ni fu y medium, erioed yn yr ystafell yn yr hon y cymerodd y dat- guddiadau ie nes bod yr holl gwmni yno yn ei ddysgwyi. Y no son gyntaf,gafaelwyd yn liwylaw y medium gan ddau foueddwr, a'r ail a'r try dydd sicrhawyd ei ddwylaw a'i draed wrth y gadair gyda llinynon, a hoeliwyd y gadair drachefn wrth sM'rU/tg board yr ystafell; ac nid hyny yn unig, ond sel- iwyd pob cwlwm a sel. Er cael sicr- wydd fod pawb arall yn llonydd, cydiwyd yn nwylaw ein gilydd. Wel bellach, os oedd rhywbeth i gymeryd He, yr oedd pawb yn benderfynol y byddai iddo gael ei ddwyn oddiamgylch gan ryw weithrediad nad ellid ei alw yn dwyJl, &c. Aeth rhai oriau heibio cyn i "unrhyw aralygiad gymeryd He modd bynag, yn y man, ac hefyd yn ei th af aii nysgwyliadwy, (canys yr oedd- ym wedi rhoddi i fyny na chelem y noson hono unrhy^v arddangosiad), daeth yr offerynau cerdd ag oeddynt wedi eu gosod ar y bwrdd yn flaenorol, yn aflonydd, i daraw yn erbyn eu gilydd, ac i gymeryd at yr aden, gan roddi i ni ryw ddychymyg am ysbryd- iaebb. awyrol. Mewn ychydig fynydan, a hyny er ein syndod, yrnsymudai musical box mawr uwch ein penau, gan roddi allan gerddoriaeth swynol, a dirwynwyd y box i fyny amryw droion gan allu anweledig. Disgynai ar benau 11 y y rhai a eisteddent, ar rai prydiau, mor ysgafh a phiufyn, tra ar brydiau ereill, gyda boll bWYEai y box. Ar ein cais, chwartnai dri bar yn unig o don, ac eilwaitli ddau far, ac ar ein dynmn- iad un chord yn unig. Gofynodd un boneddwr oedd yn presenol a oedd yn bosibl cael dynwarediad o'r delyn ar y musicat box. Yn uniongyrchiol clywir y gallu anweledig yn plygu i fyny ddarn o bapyr ypgrifen, yr hwn a wasgai yn erbyn eryb yr offeryn, gan ddwyu oddi- ai^gylch yr hyn a ddymunid. Yr oedd tri o offerynau cerddorol yn liofran o a n sgylcli yr ystafell ar yr un pryd. Yr vit-dd darn o bren, oddeufcn. troedfedd o hyd a modt'edd o led, yn nghyda iiiortivwyl a hoelion wedi eu gosod ar y iiawr. Cariwydy rhai hyn i'r bwrdd gau yr un gallu., a morthwyliwyd yr hoelion gyda grym mawr trwy y pren, nes aeth dwy o'r hoelion hyd yn nod i'r bwrdd mahogany oedd o dano. Estynwyd y pren wedi hyny i un o'r eisteddwyr, a'r morthwyi i'r Hall. Ar adeg arail fcrafodai y gallu anweledig y lawlif a'r plane gyda deheurwydd mawr. Ysgydwyd cadair freichiau fawr amryw droion fel cryd plentyn; cafodd amryw o'r eisteddwyr eu sprinc- lo a d wfr cariwyd vase o ilodau cwyr, yr hwn a orchuddid a gwydr i'r ford o bellder o ehwe troedfedd; clywsom lais ysbrydol hefyd pan yr oedd genau y medium yn llawn o ddwfr, a chy- ffyrddwyd a ni ami droion a dwylaw ysbrydol." Dywed y cyfaill a anfonodd yr ad- roddiad hwn i ni, y gellid ychwanegu llawer, ond ei fod yn ofni y troseddai ar ein gofod a'n hamser, a bod yr oil oedd yn bresenol yn hollol barod i gyd- dystiolaethu a'r hyn a adroddodd yn ei lytbyr.
[No title]
DYDD Gwener diweddaf, yn Mitchel- troy, llosgodd merch fechan dair oed, yn absenoldeb ei mam, fel y bu farw s yn fuan. JJI.
CHWALU CERYG.
CHWALU CERYG. MR. GOL.,—Yr ydym wedi bod yn segur am wythnos, a hyny am y rheswm fod pen ein gordd fawr yn galw am wisg newydd, a buom a hi gyda Mr. J—c—b, y gof, yn cael ei durio, a gorfododd ni i wneud englyn iddo yn dal am ei waith, a dyma, fe,—■ Dwrn y dewr py'n deyin i dan,—hwn a gawn Yn gwnejrd gyrdd drwy boethdan Yn rwjdd Lollol erydd allan 1 eirio'i glod, offer glan. Y mae yn oer iawn ar ochr yr heol y tymor yma o'r flwyddyn, fel y mae yn rhaid i ni wrth yr ordd fawr er enill ein gwres, ac y mae hon, nid yn unig yn ein gwresogi, ond hefyd yn peri i geryg mawrion agor eu calonau pe byddent mor galed a. chalou Pharaoh. Y mae y Nadolig drosodd, ond y mae ei ddylauwau yn aros yn argraffedig ar wyneban llawer, fel yr ydym ni ar ochr yr heol yma yn medrn adnabod wrth y wyneb sydd yn ein pasio pwy sydd wedi cipio y pres, a phwy sydd wedi cael ei siomi. Drwg iawn genym ddweyd fod buddngoliaethan y Nadolig wedi cario dylanwad annihriodol ar rai personau. Clywsom fod rhai yn ymffrcstio mewn tafarnau. eu bod wedi cipio pres, ond mor wir a hyny iddynt eu gwario oil am yr hyn nad yw fara; ac os darfu iddynt ymddyrchafu ychydig yn Eisteddfod Troedyrhiw, credwn iddynt ddarostwng llawer mwy arnynt eu hunain cyn ym- adael a'r lie. Cymered y "quakers" yr hint yn garedig, neu caifi" eu pen- glogau cleimlo pwys yr ordd fawr, nes y bydd llai o wailt arnynt nag sydd yn bresenol. Y mae arnom ofn hefyd fod cwrdd a siomedigaeth yn cario dylan- wad annihriodol ar rai o'r cystadleuwyr anllwyddianus. Mae rhai dynion yn y byd yma yn anfoddlon i neb i fod cys- tal a hwy, a chenfigenant wrth bawb sydd yn eu trechu. Haerant eu bod wedi cael cftm, acaberthant g^meriadau personau. uniawn o fwriad er mwyn cy- suro en hunain. Bydda,i o les niawr ir personau hyn i gofio fod yllwch dafla'r dyn at yr haul yn disgyn i'w wyneb ei hun. Gnd. nid ydym wrth hyn yn dweyd nad oes llawer o gam yn cael ei wneud yn ein heisfceddfodaxi,oblegyd fel y mae'n ofidus ineddwl, y mae llawer o'n beirn- iaid wedi myn'd i farnu personau, ac nid cyfansoddiadau. Holant yn gyntaf pwy sydd yn cystadlu, ac ar ol cael hyny all an, y mae y rhan fwyaf o'u gwaith fel beirniaid drosodd, a'r unig beth sydd ganddynt i'w wneud yw, chwilio am ragoriaethau gwaith y dyn fydd uwchaf yn eu meddwl, ac am wall- au a gwendidau y cyfansoddiadau ereill, tra mewn gwirionedd y gall y cyfanscddiadau fod yn llawer gweil nag eiddo y dyn oedd uwchaf yn eu meddwl; ond y mae rhagfarn wedi cau y cyfan- soddiadau ereill allan o gystadleuaeth. Ni ddylai pethau hyn fod felly, ac y mae yr ordd fawr yn benderfynol iawn i gael diwygiad. Y CHWALWR.
YR EISTEDDFOD IFORAIDD.
YR EISTEDDFOD IFORAIDD. HEWN cydymffurfiad a chais rbesymol eich. gohebydd caredig "Ifor," dymun- af ei hysbysu yr amcenir ateb ei holl ofyniadau yn y rhifyn nesaf o'r DAMAN. Ymddengys rhestr gyflawn o'r testynau yn ffurf yr hen rhagdrefn, gydag eithriad dibwys. Mae amryw o awgrymiadau o bwys wedi eu hawgrymu gan gyfeillion a phersonau o nod; ond fcarnodd y pwyllgor mai gwell oedd peidio cyfnewid ond mor lleied byth ag oedd bosibl, rhag i hyny grea amheuon a checrach dialw. Gallaf sicrhau y cy- hoedd nad oes gan y pwyllgor hwn un- rhyw amcanion personol nac arianol— hoffder at yr hen sefydhad Eistedd- fodol, ac awydd am ei pharhad mewn cysylltiad a chyfarfodydd btynyddol yr Urdd Iforaidd, yw yr unig symbylydd. Trwy gymhorth a, dylanwad ifor, allu o feibion ffyddlawn Dewi Sant, niadewir yr un gareg heb ei threiglo. Mewnhyder am Eisteddfod deilwng o'r urdd anrhydeddus, y gorphwys, yr eiddoch yn ddidwyll,—D. R. LEWIS, Ysg.
YSTAFELL Y CYSTUDDIEDIG.
niferoedd o ddygwyddiadau y buasai yn fCDdith i filoedd pe buasent heb gymeryd lie erioed. Er hyny, gall adgof o houynt fod yn foddiou i gy- nyrcbu mwy o ffrwyth cyfiawnder, ymostyngiad a hunanymholiad, a cby- rorthwyo i argymhell mwy, o ystyr- iaeth, gofal, a gwyliadwriaeth rhagllaw. Ac felly rliwystro ac atal llawer o drall- odion, gwasgfeuon, a cholle(lion yn y dyfodion. Nid da gormod o ddim. Y mae canolbwynt i bob peth, a phan eyrhaeddir y pwynt hwnw, dylid peidio ymgynig am ddim yn ychwaneg oblegyd y mae eithafedd, fynychaf, yn fwy niweidiol na cbyfyngder. Y mae Hawn cymaint o ddoethineb yn angen- rheidiol at wybod pa beth ydylidpeidio gwneud, yn gystal a pha beth y dylid wneud. Profiad yw mamaetb doeth- ineb, a boddlonrwydd yw gwreiddyn hapusrwydd. Nid oes dim gwir an- rhydedd i'w gael heb ddoetbineb, dim hapusrwycld cyflawn heb gymedroldeb, na dim dedwyddwch pur heb fodalon- rwydd. Yn awr, nid oes genyf ddim yn well ar ddechreu y ddeuddegfed flwyddyn o'm cystudd, na thaer ddy- murso ar i bawb gael y fraint fawr o feddianu yr egwyddorion euraidd hyny a'n galliogant i adolygu helynt- ion y terfynol gyda doethineb dyrchaf- edig, darganfod breintiau y preseno. gyda boddlonrwydd gogoneddus, ac i ymegnio i gyrhaedd. dedwyddwch y dyfodol gyda gobaith gwynfydedig. Eos WYN.