Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
3 erthygl ar y dudalen hon
------_:--.--. KARL YTLEVVT"7…
KARL YTLEVVT"7 KELT MAKOEOG. T LLAW GOCII. T-^XOD VII. Y gist-tit gw.tiejf i Henri, a'r un <- a lleiaf o gyavybod ag egwyddür, oedd Theol a'd, Arch Ddnc £ h burgh, *t i'vT~ ■<• yna-vwa 1 laid. Yr •••■ yadus i \v i 1 t. gysyiltiad y i -udraeth, acyn barod i gyhoe Id i jn frenin '-a u^ Cyfarfyddodd. i li i yn foreu ar hi .-Mbm • i oedd y i or.adwy. < io y SaxoT rail mtrvn ci^p L awr. 4a 1 y Barwig A iyddmoedd am amryw or;aiy yr hwn a ei fihvyr trwy eidahs clir a'i v id dewr end lladd- wyd ef ] ■> tfcnol ei ynidrechiou clodadwy, a-sy/i't.ioad y fyuum a«vm- gsrol yn o i; ya b aniu fa." YD CL y cyfwng yir.% neidiodd .v ei hunan yn ir L>n c'v iVti <_d dd> i' yn ucl e1, a ui.. yrynier- odraeth. Pan welodd y Ti I ■ hwn oedd hyd i'iy!i i ut dd ei fyddin « > ol o Vl i at-- we*r a* r „ y <>{ „ ei ladu. ef, l y > 1: 7 4:i > golli ydyad. .i—.n i gyfc'rwyueo y. y rhoddodd ei .< i i m „•» > I > Ham ac i (iy;u i n v, L y h yn a J c < 11, ,• ac arcsodd Yr <H( yuj tynu tua'r ac v < awtiv r v,! t' i i v, 'v.i v fed wellÍ e y t a*. < 1 r> ig-gadben^ < y o'r maes, I '1 | nghydag )c cd wyr I-o r i iau cyfieus iti y gauai vreiec. ac aros am yr hysbyrrv yuu tody p-eWnion wet'i xhoi en ar j lawr, irryd y d- -tl* mintai o or iiicefn i Im v •bji neb fod yn ji:iicli oddiwrtbynt .<r«r- Lini wyUc, gv;> gvl i yn t TV y iml-iora G ii i ci sIf. yllfa ar a j t yr ychyuig lis ^etioyutu oe(Mt o'i ;-rn.- gylch, a pii.i. u 1 x r r ] f> rp w Oaeih yr eii^ vii m 111 p„ rnwy na haac; ,i > /fr, "Pen yr Y .1 yr Arch LI: hL larTvolaetK ti hi t-inidwn y ^»yirJ-»} ■ Daiiodd rleun c t Au m ii arddurcl^og am betli emser }'d Dgiryneb fod y gelynion Jauer. yn fv/y ifnogoar; ond iiis gallai un ;d!a dynoi dual aiiaa yn bwy. Gvrthi vvyd yr Ymherawdwr yn 01; tarawyd ei lienn oddiar ei ben, gan arddacgos ei wvneb iiarcid ac ienanc 5 ac yn y grediuiaeth ei fod "wedi.. gorch- fygn, gwaeddodd Theobald yn'ucliel, Buddugoiiaedl." Ond atebwyd ei waedd yn union. Wedi iddo bender- j fynu ya yicriod y fuddngoliaeth yn eiddo iddo ef; ciywodd yr Arch JDdue. -'lef arallyn gwaeddi, Daw a'r Ymlior- awdwr. Boivemia i'r waredigaeth." A chyn fod y lief braidd wedi darfod. neidiodd rbyfelwr wedi ei wisgo mewn metel tenaa, a gwaewffou yn ei law, yn mlaen at oclir yr Ymherawdwr. Yr oedd nertli y coiwynt yn ei IVaich. Lladdodd dri o'r marchogion Saxon- aidd yn fuan, ac wedi hyny Iladdwyd ei geffyl yinau. Disgynodd yn eb- iwydd, tafiodd ei waewlTon i'r naili ochr, cydiodd yn ei fw^ell, a chafodd ei hun yn sefyll o flaen Theobald o Schwarsbnrgh, yr hwn hefyd oedd ar ei draed. ei draed. "Yinyrwr. y mae dy waedd o Bohemia!" ebarr Arch Ddac, gan godi ei gleddyf. u Edrych ar y mynjddoedcl svdd rbyngot a gwlad dy dadau am y too diweddat' Y bradychwr diegwyddor ebs"v luD.'n 7 djC-iCin, go a i ui gTiei ay gleddyf, ac vid dy dafod celwyddcg." Edrych atafc dy hun." I Yr oedd yr ymiaddfa yn ofnadwy ond o fyr barhad. Chwifiai y Bohem"- iad ei iwyeb. ti-l (bien yn yr awvr, a chwympodd Theobald o'r diwedd a'i ben wedi ei dori oddiar ei eodf, Erbyn hyn yr oedd deugain o dddynwyr v milwr dyeithr wedi cyrhaedd y lie, a phan welodd y Stixoniaid fod cu blaenor wedi cwyrnpo, ta-linstint eu harfiau i lawr. Nid oedd Henri wedi ei ni-weidio yn ddrwg, a ph-an welodd fod y frwydr wedi ei hen ill, trodd at ei wared wr. "Y marchog dewr, pivy ydwyt ti," Nid wyf xi yn farchog eich^nchel-i der, ond negeseuwr gostyngedig o Bohemia^ a chenadwri genyf oddiwrth gyfaill i chwi, a'r hwn syad wedi bod J yn gyfuïll i minau yr un model, Gyda j hyn, tynoéld y milwr 1 syy ae vna sviiiiid- I 1 v u t •> idangos i'r Ymher- 1,4 1 'vb nijal rth, ieuanc, efailai > ddu 'x 1 uar^ t h-na'r Ymheraw- dv. Torodd iienri y sel a'i a tluitiodd ei olwg yn frysiog dros ei R-y[iwv--iad. e," ol w,, i I wvneb y dyn ieaanc oedd yn sefyll o'i flaen. Y chwi ydyw dysgybl SJ r Manfred Karl." I*, eich uchelder." Y asaevn flin genyf nadallaf roddi a, -v vi- L-Yll r chwi wedi ei eniU yn deg. Eto, cewch fod yn o hyn allan. Fenlunia, fy mrawd." S ein liarrr-or ei benlurian, a rhoddodd yr Ymheriovdwr caredig y ted! o ikrohog iddo, pe yna cyraerodd ei* wrth ei law. Cb?yd, Hyr Karl,'Marchog y Llew y dewraf or dewriou—a <V» iol yr wyf yn urddo," b yiM e d yn dweyd y gdvianhyn, )' i M.d.d-v ei fynwes e-n 0 iivv eur- wedi td d yeu, yn nyh yd sg am- 1. a I. xiwyrd ar i s y nK'r'.b.eyv.r-cwyd- j' y ] dt wedi eei'i ee^ yv. <I:vI.'Ib eldir d. tei Karl j Blew." Iyn, ye udrre- •• 1 •» y miiwvr, easaeol-i yr Yraor- o(i d ede e 'y II d'e Id diwrnod », yr ot-d xl-K'A y.n nghanol > weal gwe;*hio ei fide-ad a'i ■j1 i- ac yn y dtwodd yr oedd y i f n h /ion gurt-hryfl-lg'ar ar eu pen- lanian, gan greju am drrgaredd, a c » jik yyu ilvv o ifyd-dloadeu id- Yiaher- an d \r Yn ystod y daith yma, cadwodd Karl yn agos i'r Ymherawdwr, 2;an gytiawni gorchestion dewrion, pa ra? ad g^naetliruit ef yn eawog yn y fyddin. Ar idren to;t. hardbhl, safbi yr yn y I'ys o idu: I- yasteli au gerlbw, "'ra y;' oedd c<dyl eiti harwr yn eaei ei dial ya ayos idd<ygsn nn o'r gweision. Id gai ceffyl arali arlan a tnarian Ka-rh oe.rl idd oedd y damn a ddvgodd o'i ;<rar-.ref gydag ef. Yr. oedd hoiio yn ^ylcii crwn a f!dddam. Yr oedd hon yn hfrgrwn, ar ddnll wy, ac ar ei gwyncb yr oedd Hun liew wedi ei gerfio im'wn a"r. Karl," ebai'r Ymherawdwr, wel- af dy eisien yn fawr wedi i ti fyned; ond :y nnve genym ein dan. ddyled- swyddnn idv' cyfiawnu, ac cis gailwn fforddio bod yn segur. Am y weithred ganmoladwy a Avaaethost i mi yr wyf yn dy ddyled—— "N a," ebai ein harwr, gan ei rwys- tro, "his gallai addef liyna, Os fcaraw- ais i ergyd eife.ithipl__ar eichyhan chwi, cofiwch yr -anrhyde^a sydd wedi dyf'od i'ra rhan. Onid yd wyf wedi cael cyf- eiiigarweh .Henri o Germani, ac wedi derbya trysol" anmbrisiadwy o'i ddwy- hw. Daethum o Bohemia yn filwr isel a gostyngedig; yr wyf yn dychwel- yd yn farchog, .ac :yn gwisgo gwobr ymherodrol ar fy mynwes. Na, eich nehelder, y mae y diolc'hgarwch yn eiddo i rni, o'r hyn leiafj gadewch i'r ddyled gael ei rhano yn gyfartal rhyngom." <. v ¡ "Tarewaist yr hoel ar ei chlopa," ebai'r Ymherawdwr gan wenu. "CalfI' ¡ tod fel Y dywedaistd Odd y mae un ddyled arail heb ei gwastadhau. Ni gylarfyddwn eto, os cawn fyw, ac yna cei .weled pa fodd y ceidw Henri o German! ei air. Yn y cyfamser, yr ydym yn gyfei'ilion a brodyr, a bydded 1 id barhau telly tra byddom byw." ¡ '• Yr '1' Vwi ,r;<j.br 'dd'' 10a icily," eeai Kan.- "Ac yn awr," ychwanegaiyr Ymher-' I awdvrr, y mae pob peth yn barod er dy ymadawiad, a thra fyddofc ti yn m: n -d tca'r mynyddau, byddaf finaa ar iy ifordd i Munich. Gofala am y -n t rh I syp; n a rhoddais i ti i'w gario i'Jxion," ac wedi i ti ei gyrhaedd, cusana ef er fy mwyn." "Ynnîeillduocld yr Ymherawdwr i'w babell, ac yna ymgasglodd marchogion dewr Bayaiia a Westphalia o arngylch ein harwr i ddyniuno Dmv yn rhwydd iddo. Hebryngodd rhai o honynt ef mor bell a'r gwastadedd y tuhwnt i'r ddinas,ac yno yr ymadawsant. Nid oedd dim ond cleg o filwyr Karl wedi cwympo. Clwyfwyd Palkland, ei is- gadben ddwy waith, ond nid yn. ddrwg. i Gofidiai ein harwr yn fawroherwydd < colli ei ge&yl, ond anrhegodd yr Yra- 1 herawdwr ef a cheffyl hardd yn el Ie, 1 yr hwn a atebai i'r enw Hector. < Yr ail noson wedi iddynt gychwyn o ] Sehwandorf, arosodd Karl a'i gwmni ar ben mynydd coediog, ar ba un yr. oedd 11-wybr amlwg weled. Yr ochr nesaf at Bohemia o hono y gosod- wyd y gwersyll dros, y nos. Yr oedd- ynt ar eu traed yn frreu, ac wedi cael boreufwyd, dechreuasant eu fiordd i lawr dros y mynydd. Nis gallent fyned ond yn araf iawn, o herwydd fqd y lhvybr mor drafterthus. "rna haner y fiordd i lawr, arosodd Falkland, a syllai yn ddyfal i'r llwyni tew oedd yn ei ymyl. "Beth sydd yn bod, Falkland," gofynai Karl, gan aros hefyd. t!l I b "EfalIai fy mod yn cymsynied," ebai'r is-gadben, "ond yr wyf yn I meddwl fod ereill ar y mynydd heblaw ni." "A oes yma lwybrau ereill r" "Gallai fed yma Iwybrau adna- byddns i'r helwyr, ond nid oes yma un ae; y mae teithwyr yn arferol o fyned drosto." "DicJJOll fod helwyr ar y mynydd." Gallai hyny fod." "Nid ydych yn credu fod un perygl?" Na, nid wyf yn meddwl fod perygl yn bod, ond carwn wybod pa fath gym- ydogion sydd g-yda ni." "Os dangosant eu bunain, nac edrych arnynt." Arosodd Falkland hyd nes y daeth y milwyr yn mlaen. i gyd, a rhoddodd orchymyn iddynt gadw yn agos at eu gilydd, a marchog- 9 aeth mor drefnus byth ag yr oedd modd. Gosododd dau o'r dynion goreu a feddai yn olaf, gyda gorchymyn iddynt gadw eu llygaid a'u clustiau yn agored, ac i hysbysu unrhyw beth a welent ag a fyddai yn galw. am sylw. Yr cedd yn hwyr yn y prydnawn pan ddatthant i waelod y mynydd, ac yn awr cawsant lwybr rhagorach. Yn fuan wediiddynt ddyfod i'r tir gwas- tad, marchogodd Falkland yn ol i siarad a'r gwylwyr, a chyda ei fod yri troi ei gefn, neidiodd baedd gwyllt allan o Iwvn cyfagos, gan groesi y fiordd yctiydig o Idaen y milwyr blaenaf. Yr oedd Karl yn heliwr cyfarwydd, a phan welodd yr anifail taniodd, ei nwyd yn union; ac yn mhellach, yr oedd am weled pa fodd yr ymddygai ei geffyl wrth ddilyn y fath greadur. Gwelodd agoriad yn y coed lie yr oedd y baedd wedi myned, ac heb ddywedyd gair wrth neb, tarawodd yn union, at ei hoi. Nid oedd ganddo ddim ond bwyell, a chredai fod hyny yn ddigon. Cafodd olwg ar y baedd yn fuan, a dilynodd ef am bellder mawr, heb wneud y sylw lleiaf pa le yr oedd y llwybr yn arwain nac ych waith ystyried dim am yr amser.
EISTEDDFOD *LLWYNYPIA.
EISTEDDFOD LLWYNYPIA. BEIRNIADAETH CYFANSODDIADAU NADOLIG, 1875. Beirsiadaeth ar y traethawd ar Sef- yllfa Iechyd Tonypandy." Un cyfansoddiad a ddaeth i law, yn dwyn yr enw Brychan. Mae Brychan yn ysg-riienydd rhwydd, eglur, nafcur- iol ar y cyfan, ac yn lied gywir. Cy- nwysa, er hyny, rai gwallau sillebol, gramadegol, &c. Nodwn yma rai o honynt Arfera ,y lythyren It pan nad oes angen am dani, a gadawa hi allan pan ddylai gael ci harfer:- bendithion ragorol,' 4 y mae ein cyfl AT yn rAesynus.' Ceir rhai geiriau an- mhriodol yn cael eu harfer, megys, y mae yn ngallu pob un yn bersonol lywodraeth annibynol ar ei iechyd, &c ymae yn nmddiant pob un, .'&c. 'y mae hefyd yn ddyledswydd a benig ynom i ofalu am ein iechyd, &c. yn.ddyledswydd a/rnorn. Cam- arlera y gnir egwyddor wdthiau, rvrn. fr>(? jt n{r-ryf?-?!'cp !1. wi ithdra,' arferiad ac nid egwyddor. Orid y gwall penaf yn y traethawdo ran ysgrifenwaith yw esgeuluso iawn atalnodiad. Anhawdd yw gwybod pa le y mae un frawddeg yn dechreu a'r Hall yn terfynu. Pe talai Brychan fwy o sylw i hyn, fe fyddai yn gyfansoddwr. gwych iawn. Wedi gwneuthur hyn 0 sylwadau ar iaith y traethawd, deuwn at y modd y traetha ar y testyn. Yr unig gwyn yn erbyn hyn yw fod arfer- ion y trigolion yn cael gormod o sylw. Yn ol y testyn, 'Sefyllfa Iechyd y He,' ac n'd arferion y trigolion ddylasai fod pwnc y traethawd, pa mor ftafriol neu i a u ffafriol byn ag y byddo yr olaf i iechyd y lie. Da genym ganfod fod Brychan yn gallu dwyn tystiolaeth mor ffafriol < i'r trigolion gyda golwg ar eu cymedr- i oldeb, eu trefnusrwydd, a'u syberwyd, i a gobeithiwn fod y cyfan yn wir ond ] nid hyn oedd y pwnc. Er ein bod yn dywedyd fel hyn, nid ydym yn haeru nad yw wedi traethu dim ar y testyn. Mae y rhan fwvaf o'r traethawd ar y pwnc, a rhydd ddarluniad lied fanwl o ansawdd a manteision iachusol y lie a 9 rhydd lawer iawn o awgrymiadau buddiol er sicrhau iachusrwydd y lie. Ein cwyn penaf yw ei fod ychydig yn gymysglyd. Ymddengys fod peth ol brjs ar y traethawd, a dichon fod y gwyn a ddygwn yn ei erbyn yn cyfodi oddiar hyny. Wedi y cyfan, barnwn draethawd Brychan yn gwbl deilwng o'r wobr a gynygir. Am y lechres oreu o enwau per- sonau Cymreig, yn nghyda'u har- wyddocad." Daeth tair llechres i law yn dwyn ffugenwau Cadwaladr, leuan, a Tal- iesvn. 1. Mae llechres Cadwaladr wedi ei threfnu yn hyuod o ddestlus. Cynwys ryw 91 o enwau, ond y mae y rhan fwyaf o honynt wedi eu benthyca o ieithoedd estronol yn ol ei. addef- iad ei hunan. Yn ol y testyn, yr oedd yr enwau i fod yn Gymraeg, ond nid oes ond rhyw ddwsin o'r enwau a rydd Cadwaladr yn Gymraeg, 29 yn lie bra eg, 11 yn enwau Groeg, 8 yn Saesonaeg, 8 yn Bladinaidd, 17 yn Ellmynaeg, 1 yn Iselbnynaeg, 4 yn Ffrancaeg, ac un yn Wyddelaeg. A gwaeth na'r cwbl, rhydd Cadwaladr amryw o'i enwau yn ei tfurf Seisnig, megys Adam am Adda, David am Datydd, James, John, Peter, Eve, Helena, Mary, a Winifred. Amlwg yw na ddealloddyr awdwr pa beth oedd y testyn. 2. Cynwysa llechres Taliesyn dros 300 o enwau, ond erbyn sylwi, nid en- wau personau yw y rhai hyn oil, ond ceir ffngenaua llysenwau yn gymysg a hwy, a'r un enwau yn cael eu mynychu mewn cysylltlad ag enwau Ffugenwau ar feirdd, ac nid enwau personau yw y rhai canlynol a'u cyfFelyb Eben Fardd, Dafydd lonawr, Dafydd Nanmor, Dafydd Ddu Eryri, Dewi Wyn, Glan Alun, Glan Alw. Ai enwau personau yw Ceryn, Corynfab, Ducyniyddar, Coch y Sebon, a'r cyftdl- yb ? Seiniant yn fwy tebyg i lysenwau na dim arall. Hefyd, ai enwau per- sonau. yw y rhai canlynol: Armael (ai'-laeth), Alun (anadl), Air, Andras, a'u eyffelyb ? Hefyd, ceir yr un en- wau yn dygwydd lawer o weithiau mewn gwahanol gysylltiadau. Ar- feriryr enw Dafydd yn fynych fynych, a Gruffudd a Heroert fwy nag uuwailh, Tyner y mynychiadau hyn allan, ac fj gwtogir liawer ar y lechres hirfaith a ddvru Taliesyn. Ymcldengys fod yr awawr wedi camsynied amc:m y pwyll- gor, ac o herwydd hyny rhydd lawer o enwau neillduol, wrth ba rai yr adna- byddid personau unigol yn hanes y Cymru, megys Atweyn Grupl, Ap Cynfig, Arglwydd Herbert, Ap Weilyn Frycb, Ap Dafydd, Ap Howel Moethan, Dafydd ap Llywelyn, Dafydd ap Dafydd, &c., bron yn ddiddiwedd. Y peth oedd eisieu oedd, nid cael enwau yr unigoiion personol. hyn, ond yr en- wau person ol neu geiyrn a arferid gan y Vymru, a'u hystyrion. 3.. Er fod llechres Ieuan lawer yn fyrach nag eiddo Taliesyn, yr ydym yn eu hystyried yn rhagori, ac iddo efe y dyfarnwn y wobr. Mae bton yn lechfes gryno, yn Cynwys rhyw 73 o enwau Cymreig ansathredig, acmae yr arwydd- ocad a roddir arnynt ar y cyfan yn lied ¡ gywir. .1 Wedi ysgrifenu y feirniadaeth uchod, acyn rhy ddiweddar i'r gystadleuaeth, daeth llechres o 264 o enwau oddiwrth Urthrbendragon. Pe buasai hon i mewn yn brydlon, ni phetrusamn roddi y wobr i'r awdwr; ond ni ddaeth i inw'-ijyu y ioitsd o x* mis, <10 tiiii iiyiiy v mae allan o'r gystadleuaeth. (I'w barhau.)
.. LLUEST Y^iYNYDD.
LLUEST Y^iYNYDD. IONAWR 21, 1876. I erofi despotiaeth yr urdd mewn dadl, aeth Owain yn mlaen fel rhyfelwr yn gwybod fod y fuddugoliaeth yn ei law ef, a dywedodd, Mr. Cadeirydd, nid oes dim a brofa orthrwm deddf Cymdeithas Hen Sgidie, yn fwy na'r ffaith ei bod yn creu un- ifurfiaeth mewn fftirfiaii a geiriau, yn addoliad Duw, trwy yr addnned o gadw y cwbl o grafangau beirniadaeth, yn nirgelwch y salon. Y mae pob cymdeithas, yn yr hon y mae yr addol- iad yn agored i bawb, yn methu dewis ffurf o weddiau, na seremoniau, yn mha rai y cytuna pawb. Y mae byrddau ysgolion wedi methu yn lan a chael ffurf o grefydd mewn ysgolion i ateb cydwybodau gwahanol enwadau. A buasai yn anmhosibl i Gymdeithas Hen figidie i benderfynu a'r ffurf a 'fuasai yn ateb cydwybod pob enwad, yn ngoleuni rbeswm, ac o dan ym- chwiliad a beirniadaeth. Trwy ddicbell dirgelwch y mae hi wedi gorthrymu pawb i unffurfiaetb. Y mae swyddogion uchel yr urdd yn anfon anerchiadau chwyddedig, gan ddiolch, fel Pabau, am ymddiried y frawdoli-aeth ynddynt hwy. Ac er en bod yn cydnabod yr angen am ddiwyg- iad, y mae anrhydedd y s wyd dau yn eu swyno, nid yn unig i beidio cynyg, diwygiad, ond i fodyn gymaint o Dor- iaid ag i ddatgan yn groew o blaid y cwbl a berthyn i'r urdd, fel cyfraith y Mediaid a'r Persiaid. Iaith i'r pwrpas yma a yrnddangosodd yn anerchiad. swyddog uchel o'r enw Domer, yr hon a welir yn nghyhoeddiad yr urdd, Tach. 12,1874. Dywed efe, "My duty as-, Chief Officer of the District is to ad- minister and enforce-—not to make or reform—the law. Personal opinion should give way to official duty Ymddiriedir i'r swyddogion hyn i arwain y bob! sydd wedi bod mor fedd- ai a gwneud eu hunain yn ddysgyblion iddynt yn mhob rhan o waith yr urdd. Cymerant yri ganiataol, fel y gwelir uchod, fod eu deddfau yn anfFaeledig,, fel v gwna y Pabyddion, o dan fan tell y swydd Pe buasai un o swyddogion; llywodraethVictoria, y Tory mwyaf perffaith, yn dweyd, fel y swyddog uchod, mai nid gwaith ei swydd ef oedd ceisio diwygio y gyfraith," buasai yr holl deyrnas yn chwerthin am ei ben. fel enghraifft o ddespotiaeth ormesol, mwy addas i fod yn ydBritish Museum yn nghanol holl arwyddluniau despot- aidd y cyn oesoend, nac yn y senedd. Os dywed rhyw un ei fod ef yn ddigon parod i aelodau ddadleu o blaid diwygiad, atebaf, y mae ei farn efar y rhai hyn yn setio y mater yn yr oeh1" nacaol. Dywed efe, "Doubtless there- was a time when a Council of Instruc- tion was needed—if only for the pur- pose of teaching the members bow to go through the ceremonial work! (Felly!) But I fear that. of late the real use of these meetings have been 11 f.)rgotten And they have been used rather as debating clubs, where mem- bers might learn how to confuse and; trouble one another, and how to play tiny tricks ( !) of wordy warfare, than as a means of edification." Heb ganiatau y ga'lai yrargi affydd anffaeledig, na'r swyddog anfiaeledig, fod wedi dygwydd rhoddi Saesonaeg gwallus yn .ddifwriad,, v maG." real use have," a "clubs a means yn swnio yn ffaeledig iawn yu, nghlustiau gramadegwyr. Ond edryched pobl Cymru ar eu tystiolaeth hwy eu hunain, am y tiny tricks,' y cibau moch hyn, treulio or- iau maith bob wythnos yn yr arferiadau hyn, gan esgeuluso gwrteithiad eu meddyliau a'u teimladau i adnabod y gwir Dduw, a'r hwn a anfonodd efe lesu Grist, yr hyn yw y bywyd tra- gwyddol ?' Oni raid fod rhyw grug- lwyth o seremoniau plentynaidd i'w dysgu cyn bod yn angenrheidiol cael cynghorfa iaddysg-u ynddynt ? Pa ryfedd fod dynion a garant y fath- bethau plentynaidd yn chwareu 'triciau" a'u gilydd jto y salons ? Pa ryfeddi fed dadleuw,) r o bl ud y gymdeithas yn ctido dyrysu' dynion a 4 rhyfel- g. i.riau,' gan mai dyna beth yw eu gwaith yn eu plith eu hunain yn y salons Cofier mai un o'u swyddog- ion hwy eu hunain yn Lloegr sydd: wedi cyhoeddi y cyhoeddiadau hyn,. ychydig- gyda blwyddyn yn ol; ac nid. vt, r-.ri -i j R.-tb/in hyTt-fkl iadau. Amlwg yw hefyd ei tod mor selog a neb o blaid yr urdd, oblegyd nid yw am ei ddiwygio fel swyddwr Cofier hefyd mai yn nghylchgrawn I. wythnosol yr urdd, yr hwn sydd yn awr o fy mlaen, y mae y cyhuddiadau u::hod wedi ymddangos. Ond fel prawf fod Eitualiaeth yr- 1 rid yn gwbl gydnaws a Ritualiaeth Pabyddiaeth, y mae y swyddog uchod yn yr un anerchiad ag y gwelir y pethau uchod, yn dweyd, 'Perhaps xow that a moderate Ritualism has received the high sanction of the late Prime Minister (Mr. Gladstone), in his article on that subject in the. contemporary review, people may be a little less ready to hurl disagreeable epithets as those who believe in an elaborate ceremonial! Y mae holl grefyddwyr Cymru ym.