Tarian Y Gweithiwr

RHYFEL. <?5XPr GER BATOUM—4.000 WSIAIDWEDI fiu LLADD. (U. adroddiadau swyddogol o J^py*«ny& yn hysbysa fod y Rws- en treehu eto yn Asia. fod brwydr o wyth awr a 04 viedi ei hynibad ddydd Gwener yn agos i Batoum, a bod y ^•J^hr wedi ymdrechu yn egniol. ^°dodd y Rwsiaid ar safle y Tyrc- °nd gorfu iddynt encilio, gan > ^4j°00 o feirw ar y maes. O du ^J^<aaid, dywedir nad oedd y golled ychydig. Fe gofier, modd bynag, y^iroddiad Tyrcaidd ydyw hwn. Wif hysbysiadaxi Rwsiaidd a ddywed* wf°d uchel fanau Khatzubani, yn Batoum, wedi cael ymosod i ddydd Gwener diweddaf, wedi amddiffynol o Unkhaeslate ^ymeryd. Dywedant mai 12 a 'Wi ° h*y> a 6 0 swydd- a* vi.a ° wedi eu clwyfo, oedd colled y Tyrciaid yn fcw?^ gohebydd un o bapyrau Llun- I ^ddugoliaeth yn un drwyadl y Tyroiaid, a'i bod wedi ei ^?*y ddewrder ac ysbrydiaeth y U^QS* y tra yn eu Baffe- y1 gystal a phan yn ymladd a'r h 7° 9?dd J11 ^aeddianol i^^oliaeth fwyaf. Fod coll 3d y ^ton u^edigionaehlwyfedig- cymaint a'r hyn sydd wedi ft1, I'r frwydr barhau am dros ^r, ac na thynodd yr holl gat- byd nes i'r nos ymdaenu Nw^y gyflafan. • I'r Rwsiaid golli ondna chollodd y Tyrc- Jjji ^5ychydigddynion nac un gwn. ^W^dfrydedd mawr yn mhlith y ♦Hi^yrcaidd, a nifer mawr o'r r^euks yn cael en hanfon i'r ddyddiol.

**0lAID WKDI KU TRECHU W AR Y DANUBE. ^*Vr> 8ymudiadaa yn parhau i gael yn mlaen ar y Danube, er 1 0 bwys neillduol. Yn foreu tt^di^daf, gwnaeth chwech Tyrcaidd, yn dwyn milwyr gais i groesi yr afon yn ^gevo, yn nghyfeiriad ynys °^d bynag, llwyddodd y I^Ve(j^0umanaidd i atal y symud- t&nio o'r ddwy ochr am beth

^H?SiAD U FYNY MONI- v iyHCAIDD.—COLLI 300 DDYNION. **nryw o hysbysiadau wedi Iw^^wy ,wlad b»n yn rhoddi man- 1 fyny a llwyr ddinystr- ITyreaidd ar y Danube, yn ddydd Gwener diwedd- y tanbelenau cyntaf o Nj • y Rwsiaid un effaith. ^eith ^wyd gynau oeddynt yn H ? Wre^u' a ^sg^odd yr ail 91 fwrdd y monitor. wedi hyny' chwyth- yddiif^y- Hon oeddy fwyaf S erbyn Ibraila- Yr cbwythiad fyny y mon- w^Yr^01611 ffi'wydro yr y8" $> Jn a achosodd ei dinystr 5^3' OfiHA ^^wyd un neu ddau a.r, ™ bwrdd fadau v y rhai a daniwyd Tyrcaidd tra Q,urwp dyngarol o geisio a foddent. S n ri^ snndW?aW y lle8fcr'

li^ymS^aS?'0™01' f J^*iWytiuxoB ddiwedd- ^"ida^awiad le rhwng I nifer o'r Tyrciaid a'r Rwsiaid ar y ffordd yn arwain o Alexandropol i Kars. Cymerwyd rhai swyddogion, ac oddeu- tu cant o filwyr Tyreiaidd yn garchar- orion. Nid yw niter y lladdedigion a chlwyfedigion yn cael ei roddi.

Y RWSIAID WEDI CROESI Y DANUBE. Y mae amryw golofnan o fyddin Danubaidd Rwsia, dan y Grand Due Nicholas, wedi croesi o'r diwedd, ac wedi myned rhagddynti'r Dobrndaoha, y rhan hono o'r diriogaeth Bnlgaraidd sydd yn cael ei therfynu ar y Gogledd a'r Gorllewin gan y Danube. Yrhys- bysiadau olaf a ddywedant fod brwydr fawr yn cael ei hymladd ar y pryd. Dyma ddechreu y daith, a'r frwydr gyntaf ar y ffordd, tna Constantinople. Y frwydr gyntaf, a ddywedasom, ie, y mae yn sior, y gyntaf o Luaws o fywydrau mawrion a gwaedlyd a raid en hymladd cyn penderfynu tynged y rhyfel presenol. Os ydyw yr hysbysiadau sydd yn cyrhaedd y wlad hon yn wir, y mae byddinoedd Twrci yn mhell o fod mewn sefyllfa foddhaol ar gyfer y gwaith sydd o'u blaenau, ac heb fod yn rhyw lwyidianus neilldnol yn eu hym* gymeriadau.. Dywed un hanes fod eymaint a 700 o feirchfilwyr Tyrcaidd yn Kars wedi ffoi oddiyno yn ystod dydd Bui diweddaf.

LLWYR DDINYSTRIAD C'ATR- AWD TYRCAIDD. Yn un o newyddiaduron Vienna, dywedir fod y Tyrciaid wedi dyfod i wrthdarawiad a'r Miridites yn Croschr, canlyniad yr hyn oedd I!wyr ddinystr. iad catrawd Tyrciaidd.

CYHOEDDIAD RHYFEL GAN ROUMANIA. Y mae hysbysiadau wedi cyrhaedd o fwy nag un cyfeiriad fod Roumanis, nid yu unig wedi cyhoeddi rhyfel yn erbyn Twrci, ond y bydd ei byddinoedd yn fuan allan, a'r Tywysog Charles yn eu llywyddu.

GLYN. EBBWY—DY^lwTEDI EI LADD, X(.: Prydnawn dydd Mer oW, t-yr- w v th- nos ddiw.eddaf, lladdwid,^y» o'r enw Evans, ya agos i'r gwai^ trwy syrthio oddiar gerbyd jfeiJ^rfd, yr hwn a aeth dsqs ei gorff;

HUNANLADDIAD YN CROSS INN. Boren dydd Mawrth diweddaf den- 2rd o hyd i gorff Mrs. Hughes, priod r. Hughes, llythyrdy y lie hwn, mewn cae yn ymyl y lie. Yr oedd yn hollal farw, ac archoll dwfn yn ei gwddf. Ya ei hymyl deuwyd o hyd i ellyn, a'r hwn nid oes amheuaeth y cyflawnodd y dru- anes y weithred. Y mae wedi bod yn cael ei phoeni ag iselysbrydiaeth ar amserau, a bernir mai yn un o'r ffitiau hyny y cyflawnodd y weithred. Yr oedd Mrs. Hughes yn barchus iawn gan bawb yn y lIe, a chydymdeimlir yn fawr hefyd a Mr. Hughes yn ei ofid blin.

GWEITHFAOL A MASNACHOL. WAUNARLWYDD A'R GYMYDOGAETH. -Nos Wener diweddaf terfynodd gweithwyr glofa y Bishwell eu rhybudd, a gorfu iddynt fyned i'w cartrefi heb dderbyn eu eyflogau arferol. Tynwyd y ceffylau i fyny ddydd Llun. Nid yw yn wybodus pa bryd yr ail dde- chreuir gweithio. Y mae glofeydd Brynmawr a Chaergynydd wedi Uwyr sefyll, a'r holl offer angenrheidiol wedi eu gwerthu mewnarwerthiant cyhoedd- us yn y lie olaf. Y mae gweithwyr Mynydd Bach wedi en gosiwng dair ceiniog y dydd yn eu cyflogau. Y mae gwaith y Gorwydd yn cerdded yn dda. STRIKE TN LLOEGB.- Y maeyn awr chwech cant o lowyr ar strike yn nglofa Riveton Park, Sheffield, yn erbyn gostyngiad o chwech a haner y cant. CAERDYDD.—Gwnawd masnach lied dda mewn glo yn Caerdydd yn ystod yr wythnos a aeth heibio. Y mae gofyn da am lo ager o bob cyfeiriad, ond nid yw y prisoedd hyd yn hyn wedi symud. Yr oadd yr allforion o'r porthladd yn 10,000 o dynelli yi jwy na'r wythnos flaenorol. PWLL Y WYNDHAM.—Y Mae y Mri. Brogden a Chyf. wedi rhoddi rhybudd y bydd i bob c)tu ieb rhyngddynt hwy a'u gweithwyr yn mhwll y Wynd- ham i derfynu ar y 24hin o'r mis presenol. Nid oes ueb o'r gweithwyr hyd yn hyn yn gwy bod beth yw y can- lyniad i fod. Y mae rhyw farweidd- dra rhyfedd mewn cysylltiad a'r lofa hon er's amser, ac annibendo,t gyda'r taliad. ♦

TANCHWA YN NGLOFA YNYS. HIR. Canol dydd, dydd Sadwrn diweddaf, cymerodd tanchwa le yn nglota Ynys- hir, Cwm Rhondda, pryd y cat'odd tri o weithwyr, sef Abraham Dod i, John Howelte, a John Hnpkins eu lloggi. Fe gofia ein darllenwyr fod Dodd wedi bod yn-un o'r gwroniaid a anturiasant yn yr enbydrwydd olaf, i achub truein- iaid glofa Tynewydd, ac yn awr wele efe ei hun wedi cyfarfod a damwain. Y mae yn ymddangos eu bod ar y pryd yn gwnend aWyrffordd o'r naill bwll newydd i'r Hall, a phan y torwyd trwy odd, cafwyd fod cryn lawer o nwy wedi ymgasglu, yr hwn a daniodd. Diangoda y ddau olaf heb dderbyn rhyw lawer o niwed, ond llosgwyd Dodd yn lied arw.

0" m- ITANCHWA. HEWN GLOFA YN AMERICA. Cymerodd tanchwa le yn nglofa Wades\ ille, ger Pottsville, Pennsylvan- ia, boreu dydd Mercher yr wythnos ddiweddaf. Lladdwyd dan ddyn, a llosgodd saith ereill yn beryglus. Carcharwyd pump yn y lofa y tu ol i ddau can' tynell ogwymp, ond afuont feirw oil cyn gallu eu rhyddhau.

PENDERFYNIADAU MR. GLAD- STONE. Wedi wythnos o ddarllen ar bender- fyniadau Mr. Gladstone, y mae y Llyw- odraeth Doriaidd wedi dangos mai ei heiddo hi yw y mwyafrif yn St. Stephan. Safai y pleidlais fel hyn,- dros gynygiad Mr. Gladstone, 223 yn erbyn, 354 mwyafrif yn erbyn, 181. Ond er i Mr. Gladstone golli ei gynyg- iad, fod yr amcan i raddau pell wedi ei gyrhaed 1. Wedi pnm noson o siarad, dysgwylir fod syniadau y Llyw- odraeth a sefyllfa y pleidiau gyda golwg ar y Pwnc Dwyreiniol yn eglnr. Y mae yn amlwg oddiwrth yr oil sydd wedi ei ddatguddio nad oedd gan oin Llywodraeth yr un cynllun i weithredu wrtho ar y dechreu, ond yn hytrach wedi cymeryd ei harwain fel dall gan amgylchiadau, tra nad oes amheuaeth naddylasai y fath bwnc pwysig fod wedi cael ystyriaeth briodol a'i farnu gan y Senedd a'r wlad. Ond er nad oedd cynllun wedi ei fabwysiadu, y mae y ddadl hon wedi datguddio syn- iadu diamwys rhai o aelodau y Llyw- odraeth, a hyny er boddlonrwydd i'r wlad yn gyffredinoL

» ETHOLIAD BWRDEISDREFI MALDWYN. Y mae yn dda genym ddeall fod ein eyfeillion Rhyddfrydol yn Mwrdeisdrefi Maldwyn wedi bod yn un a'u proffes, ac wedi dychwelyd eu hymgeisydd Rhyddfrydol yn yr etholiad a gymerodd le dydd Llun diweddaf, gyda mwyafrif o 329. Y pleidleisau oeddynt: yr Anrhydeddus F. Tracy, 1,447 Vis- count Castlereagh, 1,118.

Y mae yn dda genym allu hysbysu defnydd bara wedi gostwng o swilt ddau y chwarter yr wythuos hon eto. Hwn yw yr ail waith, cofier, i ostyngiad o'r fath gymeryd lie, a gobeithio y bydd ein masnachwyr niDau mor barod i ostwng gyda'r farchnad ag yr oedd- ynt i godi. r Y mae hysbysiad wedi cvrhaadd'y wlad hon yn awgrymufod tref Iquique wedi ei dinystrio gan ddaear^ryn. Nos Sadwrn diweddaf, n u yn foreu dydd Sal, aeth gorsaf reilffordd Hiack- mill, Dyffryn Ogmor, ar dan. Trwy fod yr adeitad oil yn goed, 5 i fu y fflamiau ond ycbydig amser cyn ei Ilwyr ddinystiio. Gwnawd ymdrech egniol gan y rhai oedd yn bres-inol i achub yr hyn a ellid o'r orsaf a'r dodrwfn.

ABERYSTWYTH. Nos Wener, y 4ydd cyfisol, perfform- iwyd y Cantata gysegredig Esther' 5ny Neuadd Ddirwestol. i dorf luosog, gan gor capel y Trefnyddion Calfinaidd Seis- neg, 0 dan arweiniad. y cerddor adna- byddus D. Jenkins, Prifysgol Cymru. Chwareuwyd gan Miss Annie Williams a Mr. Powell, o'r Brifysgol. Cadeirydd, D. Davies, Ysw., A.S., Llandinam. Yi oedd y gyngherdd hon yn siarad yn uchel am lafur ac ymdrech ditiino Mr. Jenkins yn nglyn a cherddoriaeth yn y dref hon m ac nid y canu corawl yn unig, ond y mae yn gweithio yn ddiorphwys gyda'r canu cynulleidfaol, ac i addysgu'r ieuenctyd yn egwyddorion cerddoriaeth. Bydded iddo oes faith i wasanaetliu ei genedl yn y cylch eang y mae yn troi ynddo. Ar 01 hyn cafwyd/ anerchiadau pwrpasol gan Mr. D. Davies, Llandinam: Principal — 33dWAr £ s7 M.A. 7 Mr. W. Evans, M.AT; Gohebydd. ac ereill. Talwyd y diolch- garwen arierol. Y mae myfyrwyr y Brifysgol wedi casglu swm pur dda i'w hanfon i Dr. H. N. Davies, Cymer, i'w rhanu rhwng y glowyr gafodd y fath waredigaeth yn N. Davies, Cymer, i'w rhanu hwng y glowyr gafodd y fath waredigaeth yn Nghwm Rhondda.

TREFORRIS. Nos Iau, y lOfed cyfisol, traddododd y Parch. E. T. Evans, Caernarfon, ddarlith odidog ar Oliver Cromwel' yn nghapel Libanus Newydd, vn y lie uchod. Nid rhaid i'r darlithyda enwog ac athrylith- gar hwn wrth ganmoliaeth, oblegyd gwys pawb sydd wedi ei glywed beth ydyw. Cynghorem bawb i fyned i'w wrando, gan ei bod yn cynwys ac yn rhoddi hanea bywyd a gweithredoedd hen freninoedd Lioegr, ymddygiadau y rhai oedd yn ddigon i beri i waed dynol sefyll yn ei wytnienau wrth ei wrando. Y cadeirydd ydoedd Richard Hughes, Ysw., Y.H., ys hwn a gyflawnodd ei waith yn ddeheuig a boddhaol. Boneddwr o'r iawn ryw yw Mr. Hughes; cefaoga bob peth da, a chyfrana yn haelionus. Cafwyd cynull- iad lluosog, a phawb yn teimlo wrth eu bodd. Yr elw at leihau dyled y capel. HEN WRANDAWR.

LANTWIT, GER LLANTRISANT. Y mae yma gryn son er ys tipyn fod rhyw gyfnewidiad ar gymeryd lie. Yr wythnos ddiweddaf daeth Mr. J. Hale, y goruchwyliwr, heibio i'r gweithwyr i ddweyd wrthynt nad allai y gwaith ddim myned yn mlaen yn hwy neb wneud rhyw gvnllun a'r cwmni i gael rhagor o elw. Y mae Ilawer iawn o ymdrech wedi ei wneud yn nglyn a'r gwaith hwn er mwyn iddo dalu ei ffordd, ond hyd yn hyn wedi methu. Y gwir yw, am i'r gweithwyr dderbyn gostyngiad pellach y maent, pan mewn gwirionedd yr ydym yn gweithio am 5 y cant yn is nag un gwaith arall yn y cymydogaethau.

MOUNTAINASH. MARWOLAETH A CHLADDIGAETH MR. J. BROWN. Mae y byd yr ydym yn byw ynddo yn bresenol yn dristwch ac yn fwynhad. Colli cyfeillion ydym yma yn barhaus, ond yn credu gyda llaw fod llawer yn cyfnewid er gwell. Bu farw Mr. Brown pan yn cyrhaedd ei 34 oed. Yr oedd wedi cyrhaedd safle uchel, ac mor barchus a neb pwy bynag gan ei weithwyr a phawb a i adwaenai—boneddwr neu ddyn tylawd. Gosodwyd ei weddillion marwol i orwedd yn Cemetery Mountain Ash y Sadwrn canlynol, pryd yr ymgasglodd tyrfa fawr yn nghyd 1 da.lu iddo y parch olaf, a chanoedd 0 lygaid yn Uawn 8 ddagrau. GALARWR.

TEIMLAD GROEG A SERVIA. Y mue y Serfiaid hefyd yn awyddus am roddi yr un cam, tra mae y Tywysog Milan yn anturio ei boblogrwydd wrth geiaio llywio yn anmhleidgar. Y mae yn debyg oddiwrth y teimlad nad oes amheuaeth na orfodir y Tywys- og i gymeryd arfau yn erbya y gelyn cyffredinol, a chyhoeddi annibyniaeth Servia. Y mae gwrthryfelwyr Groegaidd yn agos i Thessaly wedi codi baner o wrth- ryfel, tra y mae y wasg Roegaidd yn dadwrdd am ryfel. Nid oes ond ychydig ddyddiau er pan yr ymwelwyd a Phrif Weinidog Groeg gan gynrychiolaeth ddylanwadol, yn gofyn ar iddo gy hoeddi rhylel yn erbyn Twrci, ond yr oedd efe yr adeg hono yn awyddus am heddweh a dyoddefgarweh. Pa hyd y parha, ni wyddus.

TERFYSG CAUCASAIDD. Y mae terfysg wedi cymeryd lIe yn mhlith un o'r llwythau Caucasaidd. Anfonwyd catrodau yn erbyn y terfysg- wyr, y rhai a ffurfiasant yn gwmni o 500 o wyr. Yn y gwrthdarawiad a gymerodd le rhwng y milwyr a'r terfysg- wyr, lladdwyd 99 o'r olaf, a chlwylwyd 250; lladdwyd o'r Rwsiaid dri, a chlwyfwyd 11. Y MAE eytfro mawr wedi cymeryd lie yn mhlith trigolion Rnstchnk, trwy fod y Rwsiaid i'w gweled yn amlwg yr ochr arall i'r Danube yn adeiladu magnelfa, ac ofoa yr aw- durdodan milwrol y bydd iddynt yn fuan agor tan ar orsaf y rheilffordd. 0 BUCHAREST, yr ydym yn cael fod ymladdfa wedi cymeryd lie ddydd Iau diweddaf, yr hon a barahodd ddwy awr, rhwng y magnelfa Roumanaidd, yn v. 1 agos i Oltenitz*, a'r &gnelfa Tyrcaidd gyferbyn yn Turtuka*. Gosodwyd y lie olaf ar dan y peleoaa, a niweid- iwyd un gwnfad ynfawr. Yn ystod y nos enciliodd y Tyrej&iJ a'r safle. Y mae y fydd in Rftstaidd wedi ym- sefydlu yn gadarn' yn ør yn Rou- mania, a'n nifer yn ystod yr wythnos ddiweddaf wedi ei d^rbliiL Creidrr eu bod dros 150,000 o u*er Un o'r symuctitM|ftnIT» ^oliticaidd pwysicaf mewn eysylltiad ler rhy;fel yw cyhoeddiad annibyiiiaetb Roumania gan Lys y CynrychiolwjRj Y mae y Li es wedi datgan fod Twrci trwy ei hymddygiad wedi gorfodi tHaumania i amddiffyn ei hunan; w^di dryllio y rhwymau a wnai y Djwyaogaeth a'r Sultan, ac apelia at fffftAwnder y Galluoedd. 'it, "t. .e