Tarian Y Gweithiwr

AT GREFFTWYR A GWEITHWYR CYMRU YN GYFFREDINOL. .Yewn canlyniad i ymgais egniol ar ran Cwmni Glo a Haiarn Powells Dyfiyn. a chwmniau ereill yn nyffryn Aberdar, i ail sefydlu yr Hen Oriau Gweithio, a di- ddymu cyfundrefn y Naw Awr, y mae oddeutu 200 o wahanol grefftwyr allan o waith trwy wrthsefyll y cyfryw. Yn gymaint a bod ymgais cyffelyb ar ran y meistri mewn lloedd ereill wedi methu dinystrio cyfundrefn y Naw Awr, y mae yn ymddangos i ni eu bod wedi credu mai Aberdar, yn ei sefyllfa bresenol, oedd y lie i wneud hyny, trwy fod y rhan fwyaf o'r gweithwyr, ar yr adeg bresenol mewn sefyllfa haner newynog. Eta, ni bydd i ni roddi i mewn heb ymgais egniol, er nad yn barod i frwydu mewn unrhyw ddull, yn gymaint ag nad oeIJ gan yr wyth- fed ran o honom unrhyw gymdeithasau i'n cynorthwyo. Yn anmharod fel hyn, yr ydym yn apelio atoch am gynorthwy, fel y gallwn wrthsefyll yr ymgais hwn o ddinystrio cyfundrefn y Naw Awr, a theimlwn yn hyderus y derbyniwn eich cydymdeimlad. Yn ymddiried y rhoddwch i'n apel ystyriaeth ffafriol, ac y derbyniwn gyn- orthwy digonol i wrthsefyll ymgais ein meistri. Y gorphwyswn, yr eiddoch yn ddiffuant, PWYLLGOR AMDDIFFYNOL Y NAW AWR. Alfred Floud, Ysgrifenydd, George Usher, Trysorydd. Pob arian i'w hanfon at ac yn enw y Trysorydd, a phob gohebiaeth at yr Ysgrifenydd, wedi eu cyfeirio i ystafelly Pwyllgor, Temple Bar, Aberaman, Aber- dare. «— —»

MERTHYR—PERFFORMIAD Y 'CREATION.' Dydd Llun nesaf, sef Dydd Llun y Sul- gwyn, perfformir y dernyn cerddorol bydenwog hwn yn y Drill Hall, Merthyr, fan yr Undeb Corawl, danarweiniad Mr. jewis Morgan. Fel y gwelir oddiwrth yr hysbysiad mewn colofn arall, cymerir rhan yn y perfformiad gan rai o brif ddad- ganwyr y genedl, ac nid oes amheuaeth na fydd yn gaffaeliad na eheir ei fath yn ami yn Nghymru. Er t hoddi mantais i'r pell yn gystal ag i'r agos, mae y pwyllgor wedi bod mor ffodus a chael trains neill- duol i redeg i bob cyfeiriad, ac hyd yn nod i fyny i Gwm 10 Rhondda ar ol y gyngherdd olaf, yr hon sydd i ddechreu am saith o'r gloch, ac nid am 6, fel yr hysbyswyd yn flaenorol. Y mae yn shjr y bydd llawer o bleser-deithio ar ddydd Llun y Sulgwyn, ond y mae mor sicr na chaiff neb yn Nghymru y fath wledd gerddorol a'r rhai a bresenolant eu hunain yn y gyngherdd yn Merthyr y noson hono. Y gyngherdd gyntaf i ddechreu am 2 o'r gloch y prydnawn.

LLANELLI. BUDDGYNGHERDD.-N os Lun diweddaf yn Neuadd y Dref, cynaliwydbuddgyng- herdd blynyddol Mr. Radcliffe, pryd y llenwyd yr ystafell eang gan foneddiges- au a boneddigion uwchraddol y dref. Yr oedd y cyngherddau blynyddol a gynal- iwyd er budd i Mr. Radcliffe yn rhai mor rhagorol, a chymaint o swn a si am dani eleni eilwaith, fel na pheidiodd neb a allasai ddyfod iddi a dyfod. Y cantoresau a'r cantorion oeddynt—Miss Jesse Lloyd, soprano; Miss Margaret Hancock, con- tralto; Mr. C. V. Harding, tenor; Mr. Brandon, bass; solo cornet, Mr. G. F. Blake pianist, Mr. Radcliffe, y rhai a aethant drwy eu gwaith yn anrhydeddus, a chafodd y gwrandawyr eu boddloni yn fawr yn y dadganu perorol, swynol, a son- iarus. Mae yr hen ddywediad ma.i' Mor o gan yw Cymru gyd' yn cael ei wireddu yn fwy yn Llanelli o wythnos i wythnos, ac o ddydd i ddydd. FFEIRIAU.—Cynaliwyd ffeiriau blyn- yddol yn Llanelli dyddiau Iau a Gwener diweddaf. Nid oedd yr anifeiliaid mor frysiog eleni ag arferol, a hyny, yn ddi- ameu, yn herwydd marweidd-dra mas- nachol a chelfyddydol. Eto i gyd, gwerth- wyd a phrynwyd y rhan amlaf o honynt yn ol prisoedd y farchnad, Gwelsom ffeiriau Llanelli yn llawer bywiocachna'r hyn oeddynt eleni. Anaml iawn y cyn- elir ffeiriau y dyddiau hyn heb fod yn- ddynt rhyw ddwy neu dair o shows, ond nid felly y ffeiriau crybwylledig: nid oedd yno gymaint ag un, ac nid oedd dim yn galw am danynt ychwaith. CYFARFOD TRIMISOL.-Prydnawn dj dd Sul, y 13eg cyfisol, cynaliodd cynulleidfa barchus Bethania ei chyfarfod trimisol. y mae yr holl gynulleidfaoedd yn Llanelli yn enwog am eu cyfarfodydd trimisol, ond rhaid yw dweyd nad oes yr un o honynt yn gyfryw a ddeil ei chystadlu a chynulleidfa Bethania, a gellir priodoU hyny i weithgarweh dynion canoloed a'r henafgwyr, pa rai sydd yn ddiwyd a gweithgar iawn o blaid y cyfarfodydd hyn bob amser. Yr oedd y cyfarfod dan sylw yn dra dyddorol, ac addysgiadol iawn-yr holl ddarnau yn deilwng o dy a dydd yr Arglwydd, fel nad oedd lie i feddwl fod ty na dydd yr Arglwyd yn cael eu halogi, ac i beri iddo guddio ei wyneb oddiwrth ei blant. Pan yn gwrandaw y canwyr yn canu mor beror- iaethus, yr adroddwyr yn adrodd mor froew, a'r dadleuwyr yn dadleu mor yglyw, teimlem fod talentau lawer yn cael eu cuddio yn y ddaear, a hyny o herwydd diogi ac esgeulusdod. Gobeith- io y bydd y cyfarfod hwn yn symbyliad i ddeffroi rhywrai a all fod yn cysgu yn y gynulleidfa, a chreu mwy o awydd gweith- io yn y rhai sydd megys a'u dwylaw yn ymaflyd yn y gorchwyl, fel ag y byddo llwyddiant mawr ar achos y Bendigedig lesu yn y lie. Cafodd pawb eu mawr f oddiau yn y cyfarfod, yn nghyd a DANIEL DDU.

RHYFEL, BARA, A MASNACH. Un o effeithiau cyntaf rhyfel y Dwyr- am ydoedd :odi pris y bara. Bu pris y gwenith yn codi tra yr oeddem eto end yn clywed son am rhyfel; ond erbyn hyn y mae y prisoedd yn dod yu ddifrifol, yn neillduol pan fyddo gogwydd yr hiriau tuag i iawr. Cododd pris y gwenith Prydeinig yn Llundain, yn ystod y mis diweddat, ddwy bunt y chwarter. Os bydd hyn o hir barhad, yr hyn sydd yn dra thebygol, mor bell ag y mae cyflen- wad yd o Rwsia yn ymwneud a'r pwnc, fe ga dosbarth gweithiol y wlad deinilo yn erwin oddiwrtho. Ymddengys fod y Tyrciaid yn ddigon cryf i gau holl borth- ladoedd dehau a de dwyrain Rwsia; tra y mae y Kwsiaid eu hunain yn bender- fynol o gau y Danube. Ond, nid Rwsia yw ein prif tarchnad yd. Y mae ei He wedi ei gymeryd gan Dalaethiau Gor- llewynol America, tra yr ychwanegir at ein hystorfeydd o. Canada, deheu Am- erica, a'r India. Er y codiad cyflym diweddar, wrth ystyried galluoedd cystadleuol y gwled- ydd a enwyd, teimlir yn hyderus y bydd yn rhaid i'r masnachwyr ostwng eu pris- oedd. Yn y cyfamser, modd bynag, bydd yn rhaid i ni oddef pwys yr hyn a elwir toll rhyfel.' Y mae prisoedd da a defaid wedi codi hefyd. Tebyg, oblegyd fod yn rhaid i ni dalu ychwaneg am fara, y dysgwylir i ni dalu ychwaneg am y cig, er y bydd genym lai o arian i dalu am dano. Yn wir, y mae cwestiwn ym- borth yn un pwysig bob amser, ond yn fwy neillduol felly mewn adegau fel y presenol, pryd y mae ei bris yn codi a'r hiriau yn lleihau dydd ar ol dydd. Yr ydym yn cyflym ddisgyni'rsefyllfa druen- us yr oeddem ynddi yn 1866-7. Nidoes gobaithiadenill sefyllfa fasnachol iachus, heb i ddosbarth gweithiol y wlad gael eu haberthu ar raddfa eang, yn ol a )wel- som ac a glywsom; ac fel hyn y mae yn debyg o bara hyd oni ddeuwn i yn gallach nag yr ydym yn bresenol. Mewn amser- oedd bywiog ar fasnach, gwnaydosbarth- iadau uchaf fortunes mawrion, tra na chaiff y dosbarth gweithiol ond cyfran I fechan o fanteision yr amseroedd bywiog: ond pan try yr olwynion, bydd mwyafrif dau ddosbarth o'r tri yn trethu eu gallu- oedd i rwgnach i'r trydydd, y brycheuyn a gafodd o lwyddiant masnach. Yn bresenol, y mae agos arian y byd yn gorwedd yn Llundain ar log o swllt y bunt, tra y mae dosbarthiadau o ddynion i'wcael a ddiddanant eu hunain a'r chwedl fod rhyw ychydig o lowyr wedi eu gwel- ed yn rhywle yn yfed champagne, ac a bwyant y bai: ac a daerant fod yr holl ddosbarth yn euog o'r un peth. Beth bynag am wirionedd y chwedl, a gafodd rhyw nifer o honynt y sham ai naddo, y mae yn amlwg erbyn hyn fod yr holl ddosbarth wedi yfed dognau chwerw o'r real. Cyfan-werth yr imports yn Ebrill di- weddaf oedd £ 32;067,934: yn nghylch tair miliwnyn llai nag yn Ebrill yfiwydd- yn o'r blaen ond yn agos i ddwy filiwn yn fwy na'r flwyddyn cyn hyny. Dad- foriwyd yn y peawar mis cyntaf o'r flwydd- yn hon, gwerth 2130,889,351, tair mil- lwn yn fwy na'r tri mis cyntaf yn y flwyddyn ddiweddaf, ac un filiwn ar ddeg yn fwy nag yn 1875. Nid oedd gyfartal- edd cydmarol nwyddau anmrwd (raw materials), ond bychan y corff maWr oeddent, nwyddau at wasanaeth teulu- awl. Yr oedd swm yr allforion yn agos yr un yn Ebrill diweddaf, ac yn Ebrill y flwyddyn o'r blaen, ond yr oedd y ddwy flyneddyn llai nac yn 1875 o bum mil- iwn. Yr oedd gwerth y nwyddau a all- foriwyd yn y pedwar mis cyntaf o'r flwyddyn hon yn llai o bedair miliwn nac yn yr un misoedd yn y flwyddyn o'r blaen; ac yn agos un filiwn ar ddeg yn llai nac yn 1875. Nid yw hyn yn tarddu oblegyd diffyg diwydrwydd o du y gweithwyr ychwaith. Er engraifft, cawn fod cynydd o weithiad cotwm liaw-weithfaol un fil- iwn ar ddeg yn fwy, nac yn Ebrill cyn hyny, a chynydd o bedwar miliwn ar bymtheg ar ugain yn y pedwar mis cynt- af o'r flwyddyn, ar yr hyn a wnawd yn y pedwar mis cyntaf o'r flwyddyn o'r blaen; ondynantrodii, fuwydgwerthu yr holl am tua £ 320,ouu llai o werth na swm y flwyddyn ddiweddaf. Ond tra y dangosirfelly ddiwydrwydd di-ildiomewn un gelfyddyd; yn anffodus, nid yw ereill wedi cael yr un fantais. Cawn fod llei- had mawr yn nwyddau llin a gwlan o bob math. Yn Ebrill diwedda,f allforiwyd 1,358,873 o dynelli o lo,am £664,010. Yn Ebrill y flwyddyn o'r blaen, cawd £ 720, 923, am 1,304,819 o dynelli, ac yn Ebrill, 1875, cawd £ 753,1402 am 1.090,021 o dynelli. Felly gwelir fod y symiau a werthir yn cynyddu, a'u gwerth yn llQi- hau. Yr oedd lleihad gwerth y glo a allforiwyd yn y pedwar mis cyntaf o'r flwyddyn hon, wrth eu cydmaru a'r ped- war mis cyntaf yn y ddwy flynedd cyn hyny, yn agos £300,000.. Gellir dweyd yr un peth am werth haiarn a dur. Ac o ran hyny, gellir dweyd yr un peth am yr holl gelfyddydau. Cymylau a thywyll- weh sydd yn amgylchu awyrgylch hiriau yn mhob rhan o'r wlad. Bellach, ofer yw beio neb arall am ganlyniadau anoeheladwy cyfalaf. Hedd- yw y gellir dweyd yn gadarnhaol, nad yw y dosbarthiadau gweithiol i'w beio am y dull y gwelodd y dosbarthiadau canol yn dda i gario masnach yn mlaen. Yr oedd yn eglur na allai y byd ddal i dalu y prisoedd a ofynid am nwydd- au, ac yr oedd yr un mor eglur y buasai gorwanc arianol yr un dosbarth yn arwain i aflwydd masnachol a dinystr cymeriad ein nwyddau. Cariwyd pethau mor bell hyd oni orfu i Dy y Cyffredin o'r diwedd, a rhag cywilydd, ganiatau Pwyll- gor Ymchwiliadol i sefyllfa y Stoclc Ex- change. Nid yw rhai hyny drachefn wedi bod yn alluogi gadw eu dirgelion iddynt en hunain. Daeth y gath o'r cwd. Nid yw y pwyllgor hwn eto, mwy na'r pwyll- gor fu yn ymchwilio i brisoedd y glo, wedi bod yn alluog i sylweddoli yr haer- iadau Mai y gweithiwr Prydeinig sydd wedi gyru masnach o'r wlad.f ond y gwir- ionedd yw, y mae Prydain wedi enill iddi ei hun gymeriad drwg mewn an- onestrwydd. Mae ein marsiandwyr wedi bod yn gwerthu nwyddau ailraddol am brisoedd rhai gwell, Mae'r byd wedi ei dwjyllo, a byddis peth amser cyn adenill ymddiriedaeth briodol i greu masnach iachus i'r faelfa fawr Brydeinig. Mae'n wir hefyd fod yr un dosbarthiadau o ddynion yn dysgwyl allan am ryfel na fydd yn dda i neb ond eu hunain. Bydd yn rhaid i bobl fod yn ofalus na arweinir ni i ryfel ar ran y Tyrciaid unwaith eto. Y mae hen elyniaeth rhwng rhai o aris- tocratiaid y wlad a Rwsia, carent ymladd a hi, tra y mae y Turkish bond-holders yn barod i'n dychrynu ac ofnadwyaeth fod ein buddianau yn y Dwyrain mewn perygl, fel pe bai cadw ffordd i'r Dwyrain yn cyfiawnhau yspeilio a lladd. Y mae yn anhawdd lladd hen rhagfarn, y mae yn wir, ond goreu pa gyntaf y lleddirpob rhagfarn ag sydd yn ein dal yn gaeth i'r Twrc, ymladd o dy pa un sydd wedi parlysio ein masnach, a chodi prisoedd ein ymborth ddwywaith o leiaf yn nghof rhai ag sydd yn fyw yn bresenol. MABON.

BWRDDD YSGOL BEWELLTY. Gan y bydd y DARIAN yn llawytreth- dalwyr diwrnod etholiad y Bwrdd uchod, carwn i fy nghyd etholwyr i ystyried yn ddifrifol pwy sydd gymhwys i feddianu y seddau yma. Mae o'r pwys mwyaf i'r Ymneillduwyr i gael dynion egwyddorol, ac nid yn fedd- ianol ar yr egwyddorion hyny yn unig, ond yn berchen ar allu i'w cario i fudd- ugoliaeth trwy anhawsderau. Mae ymdrech mawr yn cael ei wneud gan rhyw glic hunanol sydd yn y plwyf i gau y drws y tro hwn yn erbyn yr hen gadfridogion sydd wedi ymladd dros egwyddorion ymneillduol mor ddewr a phenderfynol yn ystod y tair blynedd diweddaf. Mae yn golled mawr i'r plwyf fod y dewr a'r medrus Matthetes yn ffarwelio a'i lanerchau, ac wedi sicrhau trigfan ar fynwes Morganwg. A bendigedig fydd y bobl gaifffwynhau ei delentau dysglaer. Ond os collasom Matthetes, Mae y Parch. Edward Davies yn aros eto, ac Mae ei allu, ei fedr, a'i ffyddlondeb, yn nghyd a'r gwrhydri digymhar mae wedi wneud ar ran Ymneillduwyr y plwyf yn y Bwrdd diweddaf, yn rhwymo pob Ym- neillduwr ar dir cyfiawnder a rheswm i'w ddychwelyd y tro hwn eto. Mae yn syn genym feddwl fod neb yn yr anwad parchus mae yn aelod o hono mor am- ddifad o synwyr cyffredin a gwrthwynebu dyn sydd wedi gwneud cymaint dros Ym- neillduwyr, ac un sydd yn meddu ar y fath gymhwysder i lenwi y cylch hwn. Fethodistiaid, mae yn ddyledswydd arnoch i sefyll yn ddigryn dros Edward Davies. Nid yn unig bydd ei ddychwel. iad yn anrhydedd i chwi fel enwad cre- fyddol, ond bydd yn anrhydedd i holl Ymneillduwyr plwyf Bedwellty, ac i Gymiy benbaladr; a diamheu y dylai pob Ymneillduwr sydd yn berchen egwyddor gywir, daflu hatlin i drysorfa Davies ddydd y poll. Dvwedai Matnetes yn ddiweddar y byddai yn golled anrhaethol i golli Davies o'r Bwrdd a dywedai y byddai yn well ganddo fod allan ei hun na gweled Davies allan. Hefyd, dywedodd inspect- or y llywodraeth, pwy ddydd, wrth y Parch. J. P. Williams, Pontlottyn, mai Davies ydoedd y dyn mwyaf ei allu a'i wybodaeth, mewn cysylltiad a Byrddau Ysgol, ag yr oedd efe wedi gyfarfod ar ei daith, oddar pan mae yn arolygu ysgol- ion. Wrth hyn fe wel pob dyn diragfarn mae ein dyledswydd ydyw gosod Davies yn uchel ar y llechres dydd y poll. TRETHDAL WR.

EGLWYS Y GADLYS, ABERDAR. GAIR AT "AELOD." Dymunem eich hysbysu mai nid un teioalad o anmharch at Mr. M. F. Wynne, Hwlffordd, oedd y rheswm na chawsai bregethu. Nid oedd neb yn amheus o barthed 1 ei gymeriad da a'i rodiad dichlynaidd," neu "ei fodyn barchus a chymeradwy gau ei ysgolheigion." Lletywyd ef yn garedig a. theilwng gan yr eglwys, fel pe buasai wedi pregethu. Beth mwy allesid d dysgwyl ei wneud 1 0 barthed y rheswm paham y rhwystr- wyd ef i bregethu, y mae Aelod," os yn aelod yn y Gadlys, yn ei wybod; ac os nad yw "Aelod" yn perthyn i ni fel eglwys, dywedwn nad oes ganddo hawl i ymholi, gan y perthyn trin ein materion eglwysig i ni ein hunain. Gan hydern y boddlona hyn ei gyw- reinrwydd benywaidd, neu ei amcanion dichellgar,—Y gorphwys yr eiddoch dros yr eglwys, E. THOMAS, Ysgrifenydd.

FERNHILL-PETHAU O'U LLE. Y peth cyntaf sydd o'i le ydyw, brawd- garweh cyffredinol. Y mae eisiau i'r egwyddor hon gael ei gweithio allan, ac nid yn unochrog fel y mae yn bresenol. Gwyddom am rai wedi bod yn analluog i weithio am ddau fis, ac heb gael yr un gydnabyddiaeth o'r gwaith, pan mae ereill, heb fod ond haner hyny, wedi cael eu cydnabod a gwyddom nad oedd am- gylchiadau yr olaf ddim yn waeth na'r cyntaf. Hefyd, dyna achos y brawd W. Evans, Cwmparc, yr hwn a ddylai gael y gymeradwyaeth wresocaf genym, ond yn lie hyny, nid oes neb yn y lie yma yn gweled teilyngdod ynddo, onide buasent yn gwneud casgliad anrhydeddus idd ei gynorthwyo i ddyfod o'i ofid blin pre- senol. Gobeithio y bydd i chwi ddi- wygio yn yr achos hwn, fechgyn, y pay nesaf. Peth arall sydd heb fod yn ei le yma, ydyw yr undeb. Y mae gwir angen am dano. gresyn nad oes neb genym wedi ei anfon i'r cyfarfodydd misol, a gynelir yn Treorci. Gadawer i ni ddiwygio, ac anfon cynrychiolydd i'r cyfarfodydd o hyn allan, gan ein bod yn gwybod eu bod wedi gwneud daioni i ai pan oeddem mewn undeb a'n gilydd, ac yn gwybod eystal a hyny ein bod yn gorfod eyflawni llawer o bethau yn awr am ddim, na chawsem gynyg arnynt pe buasem mewn undeb a'n gilydd. Gadawer i ni ffurfio cyfrinfa ar frys, yw fy nymuniad. UN AM GYFIAWNDEK.

BRAWDLYS GWANWYN MOR, GANWG. Nioi Prius Court. Bevan v. G. Evans a'i wraig. Barnydd: Mr* Justice Lush.—Cyng- haws oedd hon o iawnobrwy am enllib ar wraig yr achwynydd (Bevan) gan wraig y diffynydd (Evans). Mae y pleidiau hyn yn gydymgeiswyr masnachol ynYstalyfera; acynyweithred hon gosodid allan ddarfod i wraig y di- ffynydd alw gwraig yr achwynydd ar enwau enllibus. Cyn cychwyn ar yr achos hwn, cyfarwyddai y Barnwr, wrth edrych ar osodiad yr hawleb (claim) fod y pleidiau i ymgymodi, gan na chlywodd ef am achos cyffelyb o'r blaen. Mr. Bowen, Q.C., yr hwn a ymddangos- ai ar ran y diffynydd, a ddadganai ei barodrwydd i gynig telerau cymod, ac ar hyn y cytunwyd gan y partion. Yr oedd y cynghaws yn cynwys enllib, ond ataliwyd eu ddygiad gerbron y llys, ar delerau ag oedd yn cynwys fod y di- ffynydd yn ymgymeryd a thynu yn ol bob enllibiaeth, ac ymddiheuro yn her- wydd y geiriau athrodus ar ba rai y sylfaenwyd yr achos.

Prydnawn dydd SnI diweddaf, yn Glyn Ebbwy, rhedodd peiriant reil- ffordd cwmni y gweithfeydd hyn dros ddyn ieuacc o'r enw Humphreys, Latchman. Torwyd ei ddwy droed ymaith.

Anthem o Fawl (Cynnlleidfaol) ar Wared. igaeth y Glowyr, yn y Ddau Nodiant. "MOLWCH YR ARGLWYDD." GAN JOSEPH PARRY, Mus. BAC. NEWYDD ei chyhoeddi, pris 4o. llw chae gan jr Awdwr a'r Lljfrwerthwyr. Dan satdd l'nw a I dsngnrf.' 1 0 leffu al gamwaitb' EISTEDDFOD TONYPANDY. BYDDED hysbye y cynelir yr EistedUad bO dydd LLUN SULGWYN, Mai 21«in, lwj pryd y gwobrwyir yr ymgeiewyr buddngol Rhyddiaeth, Barddoniaetn, Areithyddiaed4 'oddiadaeth, a Chaniadatth. y Llywydd—WM. WILLIAMS, Yew., Grove FW* Houee. BeirniaidY Rhyddiaeth a'r DEVI WTS O Y Ganiadaath— R. S. HUGHES, R.A M., a Mr. D. JONBS. TE8TTNATJ Y CH"WANS0OL. Am yr Alaw oreu, y geiriau i'w cael ø gan yr Ysgrifenydd 0 18 Am yr Hir a Thoddaid Boddargraff goreu i'r diweddar D. Howelle, Coedy- moibion 0 to Ceir pob maoylion ar y programme, yr W*' geir am y pi is arferol gan r Ysgrifenydd.— EVAN LBWIS, Coedymeibion, Paafr*- Mor o gan yw Cymru gyd.' EISTEDI FOD GERDDOROL TREORCI. CYNELIR yr Eisteddfod uchod yn Brytanaidd y G» eitbwyr, dydd Linn, A** 6fed, 1377, pryd y gwobrwyiryr ymgeiewyr ugol ar y teetynau caslynol ,o. I'r Cor, heb fod dan 40 mewn nifer, a gauo yn oreu Clyw, 0 Dduw, fy llefaiD,' »'r Gerddorfa 8 0 a Baton hardd ir arwein ydd 1'r Cor, heb fod dan 30 mewn nifer, ao na eiillodd drOll SlO e'l' blaen, a gano yn oreu 4 Y Ffynon get i, Mvsth.' o'r 0 Cerddor, fan Alaw Ddu. 4 0 I'r Cor, heb fod dan 30 mewn nifer, ac ra enillodd wobr o'r blaen, agano yn oreu 'Jerusalem, fy nghartref gwiw,' 0 gan Meson I'r Cor o Blant, dan 16 oed, ac heb IOd dan 30 mewn nifer, a gano yn oren Btdd a Gwynlyd,' gan G.ilym Gwent 1 0 I'r Cor o Blant, dan 16 oed, ao heb fod dan 30 mewn nifer, a gano yn oreu 'Oes mae gwiad,' o Swa v Juwbill 1 0 Am fanylion pellach gwel y programme, 1.. hwn ellir gael am y pris arferol, ceiniog a dhMw gaD yr j sgrifeDydd, W. T. WATKINS, Treorkey, via Pon Tra Mor tra Brython.' 'HebDduw,h ddhe- BETHANIA, 60WEB ROAD. BY J I)ED hysbys' cynelfr Eisteddfod ya 71 ucbod M hffln 4ydn, 1877, pTdygiw" I wyir yr ymgeiawyr llwyddianus mewn caM. Beimiad: Mr. T. BBBS (Alaw Ddu.) I'r :'or, heb fod dan 40 mewn rhif, a g&no yn oreu 'Then round about the Starry Throne' (Handel's Samson) 8 0 e a Batton i'r arwtinydd. I'r Cor, heb fod dan 30 o rif, a gano yn oreu Yr Alarch,' o'r Cerdder Cy- mreig, Rhif 78 2 0 Enw y beinaiad i fodyny rhifynneeaf y gwedUill o'r twUuo i'w gweled u y gramme, yr hwn a iydd i'w gael gan yr YBgrtr enydd am y pris arferol., sef ceiaiog a Hhnal- WM. DAVIES, Elba-street, Gower Road, Nr. SwaMet. DRILL HALL, BTERTHYR TYDFIL* G.WLEDD FA WB GERDDOBOLt Dan nawdd Lady Aberdar a bonedd- igeeau yr ardaL B w IUADA Cor Mawr Undebol Merthgrl Roddi dau berflbrmiad o gampwaith cenId- orol Hardn, Bef Y 'CREATION.' Dydd Llun Sulgwyn, Mai 21,1877, 0 dan arweiniad Mr. Lewis Morgan. ARTISTE8 :— Soprano-Miss MARIAN WILLIAMS, a.A.JL M< zzo Soprano. Miaf. M A JAMES, MSBTHTS* Tenor-MB. JAMES SAUVAGE, R.A.M. Basso-MR. LEWIS THOMAS, LLUNDAIS. Accompanifit-MIM. D. BOWEN, DOWLAIS. BYDD BAND GODIDOG R CRAWSHAY, YSW. (0 dan arweiniad Mr. G C. BAWDKN), Yn eu cynorthwyo. Y cyfarfodydd i ddecbreS am 2 a 6 o'r gloch. Trwydd-dat: BlasnaeddM* 3s Ailseddau, 28.; 01foeddau, Is., ac ychydig am eo. yr UD. Bydd train yn gadael Duwlais am 1 yr birrf am Rymni, Tredegar, a Brynmawr. Y Taff V. i boti station ar y main line, am haner wedi MSW; y Great Western, Merthyr, i Abernant ac Hit- won am haner awr wedi 1 yn yr hwyr. Manylion pellaoli oddiwrth ) r YogrifenyddL MR. WM WILLIAMS, 114, High-ttr.et, Merthyr* Gwel y Biliau A GRAND EISTEDDFOD. WILL BE HBLD AT WHITLAND, On Wednesday, the 20th day of June, 1877 PBINCIPAL PHIZES. For the Choir, net less thao Fifty, that shall best render I Ar Don o flaen Gwyntoedd,' prize 20 9 0 A Prize ofj65 5s. wi'l also be given by W. R H. Powell, Esq., to the leader of the successful ch, ir. For the Ch ir, not (pas tban Thirty, that shall best render I Gwalia's Battie- Scng' -5 e W To the Choir of tle same congrega- tion, and not less than Twenty in num- ber, thatahaM beatreader 'YBIodeuyn Olaf,' prize .56 To the Brass Band, not less than Ten, that Bhall b'-st perform 1 P pe s Odfl,' arranged by Pope prize 3 For the best rendering of aty En- glish Comic Song For the best E8'SY on Priestcraft, War, and Pauperism, ars iccompatible with Christianity,' prize -5 5 0 For the test Essay on "I be bent mode of Cultivating Root Crops and Sbeep Farming in the three Counties I 10 0 For the best Pr ddett (Poem ,'n ø The Sk a, I prize 2 0