Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
8 erthygl ar y dudalen hon
DIWYGIAD YN MOUNTAIN ASH.
DIWYGIAD YN MOUNTAIN ASH. MRI. GOL, Y r wyf yn henlddarllen- wr o'ch papyr, ac ar y cyfan, yr wyf yn meddwl fod yn anhawdd i ni fel gweith- wyr gael gwell nag ef, er y dichon fod rhai personau, ac ambell i erthyl o bapyr, yn ceisio ei ladd. Ond ni lwydd- ant goelaf, cyhyd ag y gwnewch gadw yn eich ysbryd rhyddfrydig i ganiatau i'ch gohebwyr galluog l wyntyllu twyll a gorthrwm ein gwlad, ac i amddiffyn y gweithiwr tlawd sydd dan ei bwn, fel yr ydych yn gwneud hyd yma, trwy eich gohebwyr galluog a doniol, yn Llwynogod a Barcudod, ac yn Bigwyr Buchau, &c.; llwyddiant iddynt, a gobeithiaf y gwnant bara yn mlaen nes sefydlu barn ac un- iondeb ar y ddaear. Yr wyf wedi, synu, mewn He mor mor fawr a hwn, a lie ag y mae cymaint o fechgyn galluog a llen- orion da yn byw, na byddai genych fwy > ohebiaethau o'r lie hwn, ae yntau yn lie mor fawr. Mi garwn weled rhai o fech- gyn y lie yn d'od allan ac ambell i lythyr, oblegyd y mae llawer o bethau yn galw am sylw yn y lie ac a fyddent yn fuddiol i luaws darllenwyr y DARIAN, goeliaf, dim ond iddynt gael eu cofnodi gan law gelfydd. Yr oedd yn dda genyf weled gair bach yn y DARIAN olaf am y diwygiad yma ond byddai yn ddygaunol iawn pe byddai yr ysgrifenydd wedi cymeryd golwg fwy helaeth ar ei bwnc. Mae diwygiad o bob natur yn dda, ond di wygiad crefyddol yn well gobeithio nad yw eto ond dechreu gwawrio, er fod llawer wedi d'od i fewn i'r gwahanol eglwysi trwy offervn- oliaeth y ddau ddiwygiwr o'r Goglead; ond gobeithio y daw llawer eto, a hyny yn fuan mae'r addewid yn ystor—mae mae hon eto i dd'od i gofleidio'r Gwared- wr, ac nid dweyd ymaith ag ef' fel yn y dyddiau gynt; ac mae yn dda genyf :1.. igrobyou fvdrhai o'r crlrywyn dyfod l fewn yma yn y dyddiau hyn. Ac nid bach oedd fy llawenydd, Mri. Gol.; gall- wn neidio gan lawenydd, wrth welea un o'r gwragedd Iuddewig yn bwrw ei choel- bren yn mysg disgyblion yr Arglwydd lean—gobeithio nad yw ond ysgub y cwhwfan o gynhauaf mawr o had Abra- ham. Mor adymunol yw trigo o frodyr yn ughycl.' Mae y pyllau hyn yn gweithio yn well me y gwelwyd hwynt, ond gobeithio fod gwell eto yn ol. Nid ydym yn calu y double shift yma sydd yn Cwmpenar. Mae rhyw swn fod hon l ddarfod; wel. bydded farw, a chaffed gladdedigaeth fel na chyfoda byth, ddywedaf i. CARWR LLWYDDIANT.
Y LLWYNOG.
Y LLWYNOG. MRI. GOL.Y mae yn debyg eich bod yn meddwl mai o Gwmaman y byddech yn cael fy llythyr yr wythnos hon, gan mai yno yr oeddwn i yn gorphen fy llith ddiweddaf. Wel, nid wyf wedi gadael Cwmaman yn llwyr; ond mi ddywedaf suty bu hi. Y mae gan y Madyn gefn- der yn Blaenllechau; ac yn hytrach na myned i'r cwrdd y Sul yn Nghwmaman, penderfynais groesi y mynydd i gael golwg ar Wil fy nghe&ider, oblegyd y mae yn anhawdd colli tum o waith ar yr Q,,f i>vd TO nod at waith mor daa bul yn taro yn biwr au j v yn hytrach na bod yn golled i ddyn y mae yn enill. Y mae dyn yn cael ei fwyd a baco; ac yn wir y mae bwyd go dda rw gael gan bawb ar y Sabboth. 'Does dim at ei gwel'd hi, .fechgyn. Wel, ffwrdd a mi am Blaenllechau. Pan yn myned i fyny trwy y graig oddiwrth y Cwm yn bwvll- og, arma rhyw hen adgofion yn d'od i fy meddwl, §ef ^i bod yn well arnaf yn awr na phan aethum y tro o'r fclaen trwy yr unllwybr, sef y tro hwnw pan oddwn a'm pack ar fy nghefn, ac yn clywed o bell swn cwn y Cap ar fy ol; ond y mae bob peth yn dawel yn awr—dim llaia corgi i'w glywed yn Un man. Galw yny fferm ar y mynydd am werth ceiniog o laeth, a than yn y bibell. Pan yn dyfod I allan o'r fferm, dyn yn fy nal, ac yn meddwl fy med yn ei adwaen, ond ddim yn sicr j dechreu siarad: yn gofyn rhai pethau i'n gilydd: cael allan mai dyn o'r Cap Coch oedd ef, yn myned i weled ei dylwyth i Blaenllechau fel finau. Wedi cael allan mai Capcochiad oedd y gwr, teimlwn fy hen ysbryd llwynog- aidd yn dechreu cynhyrfu, ac yn llwyn- ogaidd dechreuais dynu ryw siarad am y Llwynog ag ef; ond nid hir y bum cyn cael allan mai nid un o'r cwm oedd hwn, ond credwr mawr yn y Llwynog, (wrth gwrs yr oeddwn ni yn dygwydd bod yn groes iddo ef). Cefais hanesion rhyfedd am hen ardal y I graig I gan r, gwr hwn. Gofynais iddo os oedd cwn y Cap wrthi yn hela yn awr, *Na,' meddai,' y maent yn credu eu bod wedi dal y Llwynog, ac yn awr y mae y own wedi dechreu ar jobm .70 arall. Wel,' meddwn,' beth syddmewn Ilawgaiaddyntf O,' meddai, 4 y maent wedi dechreu delo mewn codes; yr oedd dau o honynt neithiwr ar farchnad Aber- dar, a'u standings ganddynt.' Gellwch wybod, Mri. Gol., mai mawr oedd fy llawenydd i wrth glywed yr uchod. Caf lonydd bellach gan y cwn hyn. Gofyn- ais yn mhellach i'r cyfaill,' Pa un o'r cwn a ddaliodd y cadnaw ?' i Big Licvr sydd yn proffesu ei fod wedi ei ddal ond nid oes neb, ond rhyw rai haner gwallgof a mwy, yn credu Big Liar; barn dynion mwyaf pwyllog y lleyw, mae wedi medd- wl cael bara a saim oedd Big Liar am ddweyd ei fod wedi dal y madyn, oblegyd ar greifion tatws a gwynt, &c., y mae Big Liar yn byw er ys amser,' meddai'r cyfaill. Erbyn hyn yr oeddwn ni a'r gwr o'r Cap yn d'od i lawr i olwg Blaenllech- au ond cyn ein bob i lawr, gwelem dyrfa fawr yn dod i fyny i'n cwrdd. De- aflais mai angladd oedd. Yr oedd yno lawer iawn yn myned gyda'r corff a daeth yr idm hon i fy meddwl wrth weled cymaint yn canlyn, pa un ai parch i'r marw, neu ynte awydd am y walk oedd yr achos. Ond erbyn hyn yr wyf wedi llwyddo i ateb y gofyniad, a dyma fe, awydd am fyned i weled Aberdar. Deallais mai meisiwn oedd yn perthyn i'r gwaith oedd yn cael ei gladdu, yr hwn a fu farw yn bur sydyn ac, fel y cef- ais ar ddeall wedi siarad ar y mater, y dylasai druan gael bedd rhyw ddau ddi- wmod yn gynt nag y cafodd ef. Ohd y mae wedi dyfod yma, yn Blaenllechau, fel nad oes gan neb amser i fyned l gladdu y meirw; ac yr ydym yn hollol right yn hyn? gan fod y Beibl y dweyd, Gad i'r meirw gladdu y meirw." Felly y mae yma, nid oes genym amser i gladdu pobl. a braidd na ddywedem ni yn Blaenllechau yma, nad oes gan ddyn- ion ddim busnes i farw o gwbl, ar adeg mor brysur a hwn Pwy mae nhw yn feddwl a all fforddio colli amser rw claddu hwy ? Wedi i mi ddyfod i lawr i'r lie, mi gwrddais a'r gaffer penaf sydd ar y gwaith, ac ar ol cyfarch ein gilydd, aeth yn siarad rhyngom ar y pwnc o gladdu ar y SuL Cewch yr hanes y tro nesaf. Cofion eiriasboeth at y Tarianwyr oil. LLWYNOG.
:DYFFRYN ITAWE. j
DYFFRYN ITAWE. MM. GOL.,—Wedi ysgriblo fy llith ddi- weddaf a ymddangosodd yn y DARIAN, aethum am dro tua Gk>gledd Cymnt Wedi mwynhau fy hun yn o dda yn awyr iachus a golygfeydd ramantus Gwynedd, anfonais bwt o Bth o Rhyl i'r DABIAN grda'r gwefr, o herwydd fod cymaint o ffordd oddiyno i'r awydda. Beth a ddaeth o hono, nia gwn. A ddarfu i Telor Tawe, yn un o'i grwydriadau meddyliol, ddisgyn ar y gwefr, a l gipio i'w ffau, nis gwn. Neu a ddarfu i chwi, t11a'r awyddfa yna, gredu fod gwirionedaau o ymyl mor y Gogledd yn rhy hallt i'r firawdoliaeth, a'i danu i'r fasged ? Os do, yn ddiau, fonedd- igion, m adylsecn ymddwyn fel yma tuag at lane ieuanc fel eichgohebydd teithiol ar fim adeg mor sobr, pan mae T. T. ai wnbwlet papyr yn myned i chwythu y DARIAN a'r swyddfa yn gan- ddryll man. Ond, beth bynag, wele fi wedi cyrhaedd yn ddyogeletoi rdyffryn, a'r olygfa gyntaf gefais oedd gweled cy- meriad auraidd yn cael ei lusgo adref mewn gambo; Canmoled arall dydi, ae nid dy enau dy hun.' Clywais fod per- son neillduol wedi cael a fath ddychryn, pan yn feddw, wrth glywed ei gyfaill yn gwaeddu abrec o'i flaen pan yn ei arwain adref, fel y gorfu i Abadon gymeryd ei delyn er gyru yr ysbryd drwg ymaith. fel yn achos Saul gynt; ac yntau yn ei lawenydd wrth weled y gwas mor os- tyngedig i'wfeistr, a neidiodd i'rcrochan a r cwyr yn ymyl. Clywais hefyd na ddarfu i'w gyfaill mynwesol ac asgellog arall roddi un cynorthwy iddo, er ei fod wedi bod a'i draed yn rhwym yn y cwyr am bythefnos o amser. Tair sefyllfa annymunol: swyddogion cyfrinfa dan gyhuddiad o gamddefnyddio, trwy dwyll, arian y gyfrinfa; swyddog meddw sefydliad neillduol yn cysgu mewn gwaith chemical; a'r diniwed yn mhlith anwariaid. Pedwar, ie, pump peth chwitbyg: anan elusen hen wr dall yn cael eu defnyddio i dalu dividend sefydliad neillduol, Telor Tawe yn treio enill y cyfaill Hen Domas i'r cyngrair gyhoeddi cwymp TARIAN Y GWEITHIWR, ac aelod Bwrdd Ysgol heb ddysgu nwmeration. GOHEBYDD TEITHIOL. [A gawn ni gan ein Gohebydd Teithiol, yn awr wrth ddechreu ei yrfa fel goheb. ydd newyddiadurol, i feddwl am rywbeth heblaw pigo crach personol; yr ydym yn blino a'r gyfresau o ysgrifau difudd o'r fath,—GOL.]
CYFARFOD CYNRYCHIOLWYR YN…
CYFARFOD CYNRYCHIOLWYR YN MERTHYR. CJynaliwyd y cyfarfod hwn yn y Cross Keys, Merthyr, dydd Llun diweddaf, i'r dyben o giel gwybod meddyliau gweith- wyr y gwahanol lofeydd o barthed can- iatau cyfnewidiad yn safon y sliding scale. Llywyddwyd y cyfarfod gan Mr. Enoch Mason, Blaenrhonada, yr hwn a sylwodd fod v cvnrvchiolwvr beddvw wedi eu hystyried gan y rhai a'u hanfonasant yno yn ddynion call a chyfrifol. Gobeithiai, gan hyny, y byddai iddynt brofi eu bod felly, drwy beidio a gwastraffu yr amser i siarad poo peth ond yr hyn ddylent ei siarad ac na byddai i neb siarad er mwyn clywed ei hun, na dysgu areithio mai nid lie i dd'od i areithio iddo oedd y eyfarfod, a llai fyth i ddysgu areithio. Dymunai ar bawb a fyddai yn siarad, i fod yn fyr ac i'r pwrpas, fel y byddai iddynt alia gorphen y cyfarfod yn bryd- Ion, ac heb flino y naill y llall. Cymerwyd yr is-gadair gan Mr. P. Jones, Abertillery, fel un cymhwys i allu dweyd wrth y Saeson yr hyn a siaredid yn Gymraeg. Ysgrifenyddion y cyfarfod oeddent Mri. D. Beynon, Maesteg, a F. Edmunds, Cwmogwr. Hefyd, yr oedd aelodau y Bwrdd o dny gweithwyr yn bresenol, oddieithr Mr. Halliday, yr hwn oedd yn methu a bod yn bresenol, am ei fod ar y pryd, ef a Mr. W. PLckard, yn Uundain, yn gosod achos glowyr Lan- cashire, y rhai sydd yn bresenol ar y strike yn erbyn 10 y cant o ostyngiad, o hen y gwahanol undebau er cael cyn- orthwy iddynt. Mown trefn ihyrwyddo 5 gwaith, neillluwyd y brodyr John ones a John Jenkins, o Gwmogwr, i dderbyn yr arian oedd wedi eu hanfon rhai sydd allanvno"' er cynortllwyo Y TTBUJL -IF fod yn bresenol 8S"'o"gyhi$puaM nafwvd cynrychioli 27,603 o ba rai yr oecta 26,133 dros beidio caniatau cyfnewidiad yn. tafon y sliding s'-afo, a'r wuittals yn 1,470. Y nifer yn debyg o fod yn gofyn cynorthwy, 1,720. Yn foddlon cynorth- Jjfectfyildefiyg o fod mewn •uuau cynorthwy yn cael eu gwneud i guy o weithwyr Plymouth ac Abernant, gmore, Bwllfa, a gweithfeydd Brogden ya Maesteg, a glofa Penybont, perthynol 1 Basil Jayne, Abertillery. Yn unol a'r hyn a basiwyd, yn y cyfar- fod heddyw, ac aphenderfyniadaublaen- •rol, disgwyliry bydd gweithwyr Ply- mouth ac Abernant yn rhoddi rhybydd- 10m i derfynu eu cytundebau presenol ar y dydd cyntaf o Orphenaf. Mewn trefn i gael cynorthwy priodol ir rhai fydd yn gwrthwynebu y gostyng- lad eynygiedig, ac wedi hir ymresymuy moddau mwyaf effeithiol, penderfynwyd yn unol a chynygiadau o amryw lofeydd. ioa 18. yn y bunt i gael eu cadw tuag 9 atynt ar bawb ya ddiwahan, yn y swydd- feydd perthynol i'r glofeydd lie y ceid eamatad i hyny a lie na cheid caniatad, fod dau neu dri o ddynion eyfrifol yn eael eu neillduo i sefyll wrth y swydd- feydd i dderbyn yr arian a bod y casgl- iadau i w gwneud yno ar VT un egwyddor a'r lie y ceid caniatad. Gobeithiai y cyf- jufod y byddai pawb yn onest yn hyn, My gellid cyd-ddwyn y baich, ac am y byddai hono y ffordd dsbycaf o ddwyn y laater i derfyniad buan. Wedi gwneud hyn, daeth y gorchwyl o orefnu a rheoleiddio yn yr ymdrechfa i aylw; a phenodwyd ar fod y personau Cftnlynol i fod yn bwyllgor llywodraethol yn yr achos :-Mri. W. Abraham, Rhon- dda; M. Dyer, Ferndale; T. P. Wil- liams, Dowlais; J. Evans, New Tre- degar; a E. Davies, Aberdar; yu nghyda Mr. E. Williams, Bute Arms, yn drysor- ydd ac J. Price, Bute street, Aberdar. yn ysgrifenydd. Bydd pob arianagesglir 8r ol dydd Sadwrn nesaf, i'w hanfon i ■Mr. E. Williams, Bute Arms, Aberdar Wr aridu a gesglir hyd hyny, ac ar y £ l w hanfon l drysorydd y thai sydd allan yn Nffhwmofnvr Mewn canlyniad i gai8 oddiwrth or- uwchwyhwr glofa Wyndham, Cwmogwr am ganiatad l gael y coedwyr i weithio ar yr lieu bris, ond eu bod i weithio o ddydd i ddycld, penderfynwyd fod Mri. Halliday, Pi card, ac Abraham, i ymweled a Mr. Brogden, mewn trefn i geisio cael yr annealldwriaeth presenol i derfyniad aeddychol, cyn y gellid caniatau i'r eoedwyr, na neb arall, weithio yn y lofa, gym lint a bod yr ymosodiadau wedi dodo dy y meistri. Y n ddiweddaf oil, daeth y pwnc o Undeb I sylw, yn nghyda'r drefn oreu o y6- J orgiwixo Mynwy a Deheudir Cymrumewn cymdeithas a'u gilydd unwaith eto. Wedi peth siarad ar y pwnc gan y llywydd, Gwron Dar, a Mabon, cynygiodd y brawd David Morgan, Mountain Ash, a char- iwyd yn unfrydol, 'Fod nifer o mass meetings i'w cynal yn mhob dosbarth, yn neillduolyn y Rhondda, Aberdar, Mer- thyr, a Dowlais, mewn trefn i gael cy- chwyniad effeithiol, gan obeithio y byddai hyny yn foddion i greu cyffro eyffredinol ac yn ganlynol i hyny, fod cynadledd i'w chynal yn Merthyr ar ddydd Llun, Awst 0fed, i benderfynu ar y cynllun goreu i gario'r gymdeithas yn mlaen; gobeithir y bydd pob glofa yn talu sylw neillduol i hyny, ac yn anfon cynrychiolydd i'r gynadledd.' Wedi talu diolchgarwch i'r swyddog- ion, terfynwyd y cyfarfod tua haner awr wedi pump.
CELF A MASNACH.
CELF A MASNACH. Mae y si wedi myned ar led fod Cym- deithas y Meistri Glo yn Neheudir Cy- mru yn dadleu priodoldeb y cwestiwn o leihan y cyflenwad glo. Bu yn fater o sylw neillduol gan y cyhoedd fod glo- feistn yn gwneud masnach fawr ac heb wneud dim budd. Yn wir, i'r gwrth- wyneb, yr oedd lluaws yn golledwyr. Felly, pa mor ddyeithriol bynag y gall ysi fod, rhyfedda neb; eto dylid derbyn y fosodiad gyda pneth gofelwch. O'r raidd y credwn y rhoddir mewn gweith- rediad y cynllun hwn hyd nes byddo dyfais y 10 y cant gostyngiad wedi ei clmno allan yn y glofeydd blaenaf. Rhoddai hwn ei hun esmwythid heb yr angenrheidrwydd o leihau y cyflenwad. O berthynas i'r cynllun diweddaf, a oes sicrwydd y byddai i'r holl berchen- ogion a weithiant y pedctir rwymo eu hunain i'r Ueihad ? Tybiwn nad oes. Mae yn amlwg fod y toll ar adnoddau glo Deheudir Cymru wedi dyfod yn fawr iawn. Allforiwyd o Gaerdydd yn unig 383,130 o dynelli, a chyrhaedda y cyfar- taledd wythnosol 80,000. Yn ystod yr wythnos ddiweddaf, y cyfanswm a allfor- iwyd o borthladdoedd Cymru ydoedd 106,569 o dynelli. Gwelir felly fod y di- hysbyddiad glo yn ddirfawr, ac o'r cyf- answm nid oes ond ychydig o hono yn ail raddoL Ceir drychfeddwl go dda am fywiog- jwydd gweithiad glo y Deheubarth yn y jj"' fod 10,000 o goed pyllau wedi eu Ti v° y117 n"s diweddaf. -Uerbyniodd glowyr a mwnwyrTondu bj^hefnof1^ ° 10 y cant> wedi bod allan Mae y Mri. Barnes, firm, adnabyddus o Birkenhead, wedi cwblhau gohebiaeth o j barthed tsiwo y pwll mawr perthynol i gwmni Na+ .tyglo. Cyfansvrv > lad haiam a dur o borthlado€« dydd a Chasnewyddl oedd 1,597. < tr ni i gydmaru hyn a'r 30,000 o dyn •- a anfonid o Gymru yn amser masna> J cledrau America. Ni rhyfeddir bellach fod Uu o haiarnweith- wyr Cymru yn dorwyr glo, neu yn labro. Nid oes dim wedi ei wneud eto yn Ngyf- arthfa, ond yr wyf o fam benderfynol nad a yr haf hwn heibio cyny cychwynir yno. Beth os wrth wneud ychod yn unig, fely gwneir mewn rhai manau, a chledrau troadwy mewn manau ereill, a chledrau dur, fel mewn amryw weithfeydd yn Mynwy, y mwynheir graddau o fasnach. Y mae yn rhyfedd fod Cyfarthfa, lie y gellir troi allan gledrau haiam yn rhat- ach nac mewn un lle yn Nghymru, yn cael ei gadw yn segur. Nos Wener,yr 22ain cyfisol, talwyd gweithwyr glofeydd Cefngorwydd, ger Abertawe, ar ostyngiad, yn amrywio o saith a haner i saith-ar-hugain a haner y cant. Gellid meddwl fod mabyworkhousB yn meddwl cael ei hen gartrefle yn o lawn yn fuan. Bydd gweithwyr y Great Western Colliery, ger Pontypridd, allan ar y dydd diweddaf o'r mis hwn. Y mae i'w obeith- io, yn gymaiut a bod y cyfeillion hyn wedi cymeryd y mater mewn llaw, y byddant yn ddoeth a phwyllogyn mhen- derfyniad y prisoedd. Mae arial Pouty- pridd yn debyg o fod mor bwysig mewn glo agerdd, mewn ychydig amser; ag y bu yn y dyddiau gynt mewn glo Tai. Bydd- ai camsyniad bychan mewn prisoedd yma yn bresenol, yn bwysig i'r ardal yn y dyfodol, am mai y lofa hon sydd yn debyg o reoleiddio yr amryw lofeydd a agorir yn awr. Cofier y ddiareb Seisnig, A stick in time seves nine."
CYFARFOD MYNYDD Y GARN GOCH.
CYFARFOD MYNYDD Y GARN GOCH. Prydnawn dydd Sadwrn diweddaf, am 4 o'r gloch, cyfarfyddodd Ilu mawr o weithwyr y gweithfeydd cylchynol, o Clydach i Lanelli, i r dybenion sydd eisioes wedi eu hyspysu p y DARIAN. Llywyddwyd gan Mr. Wm. Hopkins, Fforest Fach, yr hwn a'i agorodd mewn anerchiad byr a syml ar ei ddybenion. Dilynwyd ei gan Mabon. Wedi hyny? galwyd ar gynrychiolwyr y glofeydd l adroad eu cynrychiolaeth. Siaradwyd gan gyfeillion o Mynydd Bach, Pwll y Saint, Fforest Fach, Gwaith y Mynydd, Cefngorwydd, Caemansel, Wig Isaf, Mynydd Newydd, Pwll y Cwm, Pwll Copr Treforris, Gwaith y Broad Oak, a Phwll Caernarfon, Llanelli. Ceir teiml- adau y gwahanol lofeydd yn y penderfyn- iad canlynol: Fod y cyfarfod hwn yn teimlo angen undeb a chydweithrediad yn y dosbarth hwn: ac mewn trefn i gael cychwyniad rheolaidd, yr ydym yn erfyn i bob glofa gymeryd y mater i ystyriaeth yr wythnos hon, ac anfon cynrychiolydd i Gower Road, erbyn 11 o'r gloch boren dydd Sadwrn nesaf, y 30ain cyfisol, gyda phen- derfyniadau y gweithfeydd ar pafath undeb i'w sefydlu. a'r amser i ddechreu, yn i^ghyd a therfynau y dosbarth. Dy- munir hefyd ar weithwyr y glofeydd hyny nad oeddynt yn cael eu cjmrycMoH « i gjmujryu y matenon l sylw, ac dybenion. ~v;wvr i'r un lie gyda'r un dybenion. ~v;wvr i'r un lie gyda'r un
Advertising
DALIER SYLW. Y GWAED YW BYWYD Y D'YN, GWAED DRWG JTW'R achos o'r rhan fwyaf o'r af^at-tbaf ajr mae r corff dyno) yn dioddef wrthyot T G«caed sydd VJJ derby n y gwen^J^ »c yn ei (iarl'> i'r gwahanol rhanau o'r corff, iwyn yn mlaen y Blast, Scirvy, CornwydOol Penddvnod, Clwyfoa, Croon Garw, Yifa Cnawd, &o GWAED DRWG Yw'r achos o'r Piles, Imflammation y llyg*W Gwynegon, Gout, Danodd, Spleen yn y Dane*1 y Pen, &o., Stitches yn yr Ochrau, so. GWAED DRWG Yw'r achos yn ami o Glefydau'r Afu. Traul, Jaondioe neu'r Clefyd Melyn, Dwfr Iselder Ysbryd, &o. GWAED DRWG. J(1 Yw'r achos o'r Manwynionnea Qlefyd y Chwydd yn y Glands, Clefydau megys Ataliadan Natnr Heintian, Chwys Nerves Egwan, Cryd, Gloesiadao, ediRAeth &o F«lly mae o'r pwys mwyaf I Baro, Gl"ffi a Chryfhau y Gwaed, a thrwy hyny Dadwrei^? pob Afieohyd, trwy gymeryd j at awr y Gwaed, 881 PATE NT nrTiiTTiwurre Er prawf o'r efiaith neillduol sydd > ndd)-^ gosodir yma rai o'r tyatiolaethau sydd yø meddiant j SYR,—Gydadiolch yr wyf yn eich o'r lies mawr a wnaath eich Pills rhrfeddol&j etxw "Hughes Patent Blood Pills," i mi. V oeddym am ddwy flynedd mewn blinder gan Yslaa Phcethder y Cnawd, wedi eu bach"? gan Ddistemper y Cwaed, ac wedi cymeryd j chydig o'r Pills hyn, mi a gefais Iwyr rhyddW? ac yr wyf yn anfon hyn er bndd y cyhoedd. THOMAS, Polau. Llanelli. Gioellhad hynod o'r Distemper a'r Piles (TdfjrA tad). Sra,—Drwy gymeryd eich Pills y Gwaed, sef '-Blood Pills," cafodd fy wellhad neillduol oddiwrth Darddiant Cnawd, Poen yn y Pen ao yn y cluniau, Archwaetn, Gwrthwyneb y Cylla, a mawr gan ataliadau Natar. Hef d, trwy g, mor un Pills, cefais Iwyr iaohad oddiwrth y Fe ddylai pawb wybod am danynt.—D DaVJ0" William Street, Llaoelly. Owellhad oddiwrth y Piles. jJ STB,—Yr wyf yn ei theimlo yn ddyleds arnaf i'ch hysbysu fy mod wedi oiel budd 06110 drwy gyme'yd dau flychaid o'ch Pill. g fawr, sef "Hughes' Patent Blood Pills." I oeddwn yn methu oerdded cam braidd, '4 naethu eistedd oherwydd y Piloa a phoen 1*1 rhan lselaf o'r cefe, y oluniau, a'r Pen, teimlo yn bur wan. Ya awr yr wyf yn iaoh, acyn teimlo yn bur ddiolohgar.— JAMBS, Cwmbran, Awst 22, 187J. Y Pills hyn yn Patent. Cosbir pob ffajriad. Itir tered Trade Mark—"Blood Pills." Ar werth meton Blyehau gtm hoU Chem*'f deyrnat am 1«. ljc.. 2#. 9c., a is. 6c. 01T. pott \t 2c., 2s. He., a 4s. 9e. oddiu^^ Pantentee— ■ • .pottettries'" KalCLU# otowr 'Oeø y bJ4 i'r iaith Gymraeg.' LLMDUOG. Ja78bya. 118wb tnry GJID B&IBA* 7 cyx -W BUteldf-d Y ]I$ nabod 4'r yr dydd o Awlit, 18", rhoddir gwobma o diN* C44 iaevb, j^e.08 m0wn CMI*, Sthjddi* -^Ba* ddar& <1«ddo«>lT 'P*t i mi wybod PrilDraeihawd, inwg",ag hrabyliad o'r Porthy^ya, Kidwelly. I vr. CarmartbeB« BAD XTCHAP. PONTYPaiDD. CYNELIR Eisteddfod mewn pabell fof lie uchod, gan Gyfrinfa Sliau, dydd Sadwrn, Gorphenaf 21ain, 1877* pryd y gwobrwvir yr vmgeiswyr llwyddltfW1 mewn Caniadaeth, Barddoniaeth, &c, „ CKBDDOBIABTH. £ S. I r Cot, hod fod dsn 33 mewn rhif. a gaao TO oreu I JeruWem fy nghartref 8fwiw, (Liawlygr y Touic soi-fra) I 0 BABDDONIASTH. "rF«de8t, 1 Cydytndeimlad,' heb fod droe 60 Uinell „ 0 10 1 Beirniaid -y oanu, Mr. W. Jones (A^P6- Gwent) j y farddoniaeth, Elianwyson. „ Bydd y Programme yn cynwyø y gweddill 0 testynau i'w gael oddiwrth yr ysgrifeaydd alP 1 pris arferol. Po*THt7Mous EVANS, T.A Upper Boat, Nr. Poiityi* TEMPERANCE HALL, ABEBDAI. CYNELIB, Eisteddfod Gerddorol yn y lit uchod, dydd Llun, Medi 17eg, 1877. „ PJUP DDARNAC. I r Cor, heb fod dan 60 mown rhif, na enillodd dres 116 o'r blaer, a gano yn Of eu Datod mae Bhwj mau Caethiwed,' tan J. Thomas, Blaenanerch ..10 0 a darlun o'r arweinydd a'r oor bnddugol, a gwerth 1 10 • I'r Cor, heb fod dan 40 mewn rbit,: no, enillodd droa jB16 o'r blaen. a CM no ya oreu Molwoh yr Arglwydd,' gan Joseph Parry, sef yr Anthem o /awl ar a waredigaeth glowyr Tynewydd. 6 « a Baton hardd i'r arweinydd gwerth 1 I'r Parti, heb fod dan 16 na thros 26 mewn rhif, a gano'n oreu The Thames Boat Song,' gan Parson Price (oopiau a i'w cael gan Hywel Cynon) „ 1 Beirniad Mr. J. Evans (Eos MyrddiD), Dowlais, Ni chanfatefr i neb arwain y oorau a Oddo wedi enill droe £ 16 o r blaen. J Y mae rbeatr gyflawn o'r testynau yn baf? ao i'w gael gan yr ysgrifenydd am geiniog; yPoet, oeiniog a dimai. T. S.THOMAS, Ysg., ra 4, Cliftoa Plaoe, Aberdare.
,GAIR AT Y LLWYNOG.
parch rhwng dau ddyn yn un man. Gwir iddo anfon i Hirwaun am un arall, ond nid cyn i'w wrthwynbwyr anfon eenad na chawsai neb fyned i'r capeL A gallaf ddweyd wrth y Llwynog, mai nid dyma y tro cynfcaf i hyn gael ei wneud, ar ol i'r eglwys basio rheol bendant fod pob corff i gael dyfod i'r capel yn ddi- wahaniaeth ac onid i'w hyn yn arferiad, ac yn un o 'egwyddorion a arferir gan bawb o'r Ymneilldnwyr ? Barned y cy- hoedd. Atebed y Llwynog, gan ei fod yn deall yr holl helynt, pa sawl gwaith y mae yr un peth wedi cymeryd lie er pan y mae y gweinidog yma, a'r rheswm am' hyny y naill dro a r llall. Glynnedd. ERYR BACH.