Tarian Y Gweithiwr

EIN GWEITHIAU ALCAN. Nid oes ar hyn o bryd ddim Swelliant i'w gofnodi mewn cysylltiad a gweith- tau alcan DeheudirCymru, er ar yr un pryd nas gallwn ddweyd fod y fasnach yn waeth. Gallwn hysbysu hefyd fod arwyddion dyfodol IY fasnach hon yn Hawn cystal ag y maent wedi bod. He taw fod yr arwyddion yn gwella am ail sefydliad heddwch yn Europ, y mae gobeithion hefyd y newidir y iariff Americanaidd mewn cysylltiad a dad- forion o wledydd ereill, a hyuy i'r hel- aethder o 25 y cant, yr hyn fydd yn ostyngiad sylweddol ac yn agoriad am alwad helaethach ar ran yr Unol Dal- aethiau.

HAELIONI CYMRY LLUNDAIN. Dywed un gohebydd o Lundain, fod cyfarfod o fasnachwyr, celfyddyd- wyr, a gweithwyr Cymreig, wedi ei ddiweddar yn y brifddinas, a DOCL dros 2&Z,VJ0V WeilX cu ganddynt tuag at gapel newydd y Trefnyddion Calfinaidd yn Bridgewater Gardens. Darfu i un wasanaethferch roddi 20p. tuag at yr amcan, ac un celfyddydwr 50p. Gwasanaethferched ereill a gyfranasant lOp. a 5p., a rhai gwerthwyr llaeth lOOp.

HYN A'R LLALL YR WYTHNOS. Yn Aberteifi, ddydd LIun diweddaf, syrthiodd darn o bren ar Jno. Thomas, llifiwr, Drawbridge, yn ngweithfa lifiol Mr. J. S. Williams, aca laddwyd. Y mae y manylion wedi cyrhaedd Queenstown am golled yr agerlong ryfel Huron, perthynol i'r Unol Dal- aethian, a thros gant o fywydau. Cychwynwyd gweithiau durnewydd- ion Rymni ddyddMercher,yr wythnos ddiweddaf, pryd yr oedd canoedd o'r trigolion yn bresenol, y rhai a obeirh- ient fod amsergwell ar wawrio arnynt. 0 herwydd y tlodi mawr a'r angen sydd yn mhlith lluaws o weithwyr Llanelli a'r cymydogaethau, y mae pwyllgor wedi ei ffurflo er agor soup kitchen.' Y mae y pwyllgnr wedi penderfynn agor y cyfryw bob dydd Mawrth hyd rybydd pellacb. Y mae 84 o faswniaid Germanaidd wedi cyrhaedd Llundain eto, y rhan fwyaf o ba rai sydd wedi dechreu gweithio mewn gwahanol leoedd. Y mae wyth o honynt, modd bynag, wedi cael eu hanfon yn ol ar gost y rhai sydd ar strike.

DARGANFYDDIAD FFODUS. Yr wythnos ddiweddaf fel yr oedd dan fachgen yn hela cwningen yn sir Gaernaifon, daeth un o honynt ar draws yr hyn a dybia, efe ar y cyntaf yn hen depot, mewn twU yn y myn- ydd. Tynodd ef allan, a chafodd ei fod ar lun hynodol, ac yn fawr o i an ei faint. Yr oedd ynddo hefyd ry w stwtF cochaidd. Aeth ag ef adref, ac erbyn gwneud ymchwiliad, cafodd raai ilwch pres oedd ynddo. Y mae y llestr o henafiaeth mawr.

LLYSIOL. Ynllysyrheddgeidwaid Portsmouth, dydd Llun diweddaf, cafodd morwr o'r enw Henry Tonkin, ei ddwyn dan y cyhuddiad o fod wedi cnoi ymaltb drwyn un Henry Best, tra yn ymladd nos Sadwrn. Yn llys ynadol Llandeilo, ddydd 1 Sadwrn diweddaf, troi»toy4dwyd Mrs. Walters, Red Cow, ]bm%bie, i sefyll ei phrawf yn y s esiw^h\rarfcero], dan y cyhuddiad o fod weti lladrata shawl o siop Mr. E. Jones, Compton House, Llandeilo.

CYFARFOD CYNBYCHIOLWYB YN ABSRDAR. 'I Dydd Llun y lOfajl cyf., cynajiwyd y cyfarfod uchod |b y Bute Anns, Cymerwyd y gadair" gan Mr. J. Ev., New Tredegar, a'r is-gadair gan Phillips, Mountain Ash. Wedi agor y cyfarfod drwy araeth fer gan y llyw- ydd, penderfynwydi galw cofres o'r gweithfeydd,— 1. Fod enwau y rhai a gynygir i fod yn aelodau ar y Bwrdd am y chwe mis yn dechren Gorph., 1878, i'w hanfon i'r ysgrifenydd erbyn y dydd cyntaf o Fai, er mwyn eu gosod ar y Cylehlythyr i alw y cyfarfod chwfe misol nesaf, fel y gallo pob glofa gael gwybod pwy fydd yn oael eu cynyg. 2. Ail etholwyd hen aelodan y Bwrdd i wasanaethu am y chwe mis nesaf. 3. Yn ol barn y cyfarfod hwn, fod pawb a rwymir i weithio yn dri yn lie dau mewn talcenau, heb y ddwy geiniog arferol am hyny, yn tori dy- farniad y Bwrdd, 4. Fod Mr. Jno. Hughes, Rhondda, ac Evan Owen,Aberdar, i archwilio c^frifon y Bwrdd hyd at ddiwedd y |" ^in^nniwyd ag amryw' faterion ereill, sef achos Blaenafon, Cwmbran, Bodringalit,&c., a chafoddycynddrych- iolwyr atebion boddhaol i'w dwyn yn ol i'r rhai a gynrychiolent. Hefyd fod y cwestiwn o gael gweithredoedd y Bwrdd wedi eu hargraffu i'w osod ar ragdrefn y cyfarfod nesaf gyda golwg ar gael ffordd i'w cael allan. Ar diwedd y cyfarfod buwyd yn ar- ddangos llusern dan o eiddo Mr. Theophilus Thomas, homvpman, Gad- lys, Aberdar, a phenderfynwyd eu chymeradwyo fel llusern ddyogel a phwrpasol i lowyr y wlad.

9 TANCHWA YNYSOWEN. Yn ein rhifyn diweldaf hysbysasom am danchwa oedd wedi eymeryd lie yn n glofa Mertbyr Vale, ar y 30ain cyn- fisol, trwyjfcion yr oedd pedwar neu bump we^feti niweidio yn fawr. Y mae yn ddrwggenym ddeall i William Jones, 22 mlwydd oed, un o'r rhai a niweidiwyd, farw ar y 7fed cyfisol.

__— 4 MARWOLAETH AMHETJS YN BE 0 WAS. Taflwyd trigolion Bedwas i gryn gyffro nos Sadwrndiweddaf, trwy ddar- ganfyddiad corff dyn ar y ffordd i or- saf y reilffordd. Proffwyd mai corff amaethwr cytrifol o'r enw William M. Rees ydoedd, oddeutu 60 oed. Pan y deuwyd o hyd iddo yr oedd yn gwaedi o archoll dwfn ar ei ben.

t GWEITHFAOL A MASNACHOL. YSTRAD RHONDDA. LIed anghy- surus yw pethau yma yn barhaus. Y II: ae gwyr yr headings wedi dechreu gweithio ar ostyngiad yn Bo iringallt. Cafodd y glowyr weithio tri thwrn yr wythnos ddiweddaf. Y mae ymgais yn cael ei wttend i gymeryd ymaith yr extra twrn oddiwrth wyr y nos, ac y mae y rhai hyny ag oedd yngweithio y nos ar hir yn sefyll allan or dechreu y mis hwa. Y mae rhybuddion yn ngweithfeydd y Pentre a Tynybedw yn nodi y bydd pob ymiwymiad yn terf- ynu ar y Slain cyfisol. CAERDYDD, — Cymerodd gwelliant mawr le yu masnach Caerdydd yr wythnos ddiweddaf, mewn haiarn a g10, ond y mae eto yn mhell o dan y Cj f- artaledd pricdol. Y mae piis y glo yn parhau yr nn. Y cyfanswm a loog- wyd oedd 66,859 o dynelli, yr hyn oedd yn 16,869 6 dynelli yn fwy na'r wyth- nos cyn hyny. Dywedir fod glofeydd y Blaenau wedi troi allan dros fil o dynelli yn fwy nag arfer, yn yr hwn le yr ataliwyd y strike, ac amgylchiadau in edrych yn llawer gwell. Gellir dweyd iod gweithio cysonach wedi cy- meryd yn Rhymni a Chaerphili, a masnach dda wedi cymeryd lie yn Nghasnewydd. Y mae masnaoh 'haiarn Gogledd Woegr yn dawel, y gweithiad yn cael ,@i jgwtogi yn f«wr. Dywedir fod y "piisoedd yn parhau ar y cod'aid di- weddar o swllt y dynell. Marwaidd yw masnach y ^lo, ac yn lied aflonydd, yn^herwydd y croesdynti^ ^hylch y Y mae sll^flfa masnach y glo yn Ngorllewinbarth Cumberland yn dy- j fod yn fwy sefydlog masnach yr hai- am bwrw yn farwaidd, ondyn sefydl- og yn y prisoedd. Y caipt am reiliau dur yn hynod fywiog. Haiarn gwaith yn farwaidd. Mwn haiarn yn sefydlog ar y prisoedd diweddar. Y mae marchnad y mwn rhuddgoch (haematite) Gogleddbarth sir Larcas- ter a Cumberland mewn sefyllfa sef- ydlog, ond y cais am dano yn hynod araf. Y mae gwneuthurwyr dur yn defnyddio haiarn Bessemer yn hynod rydd, ac y mae amrywiol sypynau o Hi, redinol yn sefydlog. Yn ystod yr wythnos y mae y stoe wedi cynyddn i raddau. Mwn haiarn yn sefydlog, a'r fasnach lo yn lied farwaidd. Y mae masnach glo sir Lancaster yn parhau heb yr un cyfnewidiad sylw- eddol y mae hyd yn nod y cais am io at wasanaeth tai yn hynod farwaidd ac ystyried yr amser yw hi yn awr o'r flwyddyn, a phob math o lo yn isel a marwaidd o ran gwertbiant a phris. Yn masnach yr haiarn y mae yT hai- arn bwrw yn sefydlog yn ol y prisoedd diweddar, ond haiarn gwaith (finished iron) yn hytrach yn llai o bris na'r misoedd blaenorol. Marweidd-dra sydd yn parhau yn ngwahanol gangenau masnach haiarn DehenbaTth sir Gaerefrog, tra y mae masaach sefydlog yn cael ei gwneud mewn glo tai i fatchnadoedd Llundaina lleoedd ereill. Y mae y cais am ager- lo yn myned yn llai. Yn Sheffield, y mae gweithio bywiog ar reiliau dur, gyda gwell masnach yn cael ei gwneud mewn arfau ac offerynan miniog, ond pob cangen arall o fasnach yn aros yn yr un sefyllfa farwaidd a diwaitn.

LLA.NELLI. Dywedwn air yn fyr am helyntion cyffredinol y lie am yr wythnos ddiwedd- af. Nos Fawrth, cawsom y fraint fawr o glywed Eos Morlais yn canu mewn cy- ngherdd a gynaliwyd yn nghapel Seion. Yr oedd y tro hwn, fel bob amser, yn canu gyda gryn etfeithioldeb nes llwyr ddanu llond capel o wrandawyr. Y mae yr Eos wedi enill iddo ei hun gymerad- wyaeth uchel fel canwr melus yn Llan- elli y tymor hwn o'r flwyddyn, o herwydd dyma y trydydd tro iddo fod yma yn ystod y ddau fis diweddaf. Canoddy cynorthwywyr ereill, yn wrwod a benyw- od, yn hynod soniarus a melusber, ac yn neiliduol y cor dan arweiniad medrus Mr. R. C. Jenkms felly cafwyd cyngherdd dda a chanu rhagorol iawn. Nos Fercher, cynaliodd cyfeillion y Tabernacl gyfar- fod cystadleuol gwir ddydcior >1 ac adeil- adol, a gwobrwywyd y buddugwyr mewn canu, adrodd, ac areithio caiwyd cyfar- fod gwir dda, ond fod y gynulleidfa yn fach mewn nifer. Yr un diwrnod, syn- wyd llawer o drigolion y Llan pan taenwyd y chwedl albn fod Mr. William Harris wedi priodi a Miss Grace llobe-ts, Llandudno, o herwydd tybiasid fod yr hen lane wedi penderfynu byw yi, weddw hyd ei fedd; ond yn herwydd swyn serch y ferch o Landudno fe gyf'newidiodd bi j iarn. IOAN GWYLLT.

ïi CWMBACH. Nos Iau, Rhag 6fed, cynaliwyd y cyf- arfod adloniadol cyntaf o res sydd i'w cynal yn Eglwya Sant Mari, yn y lie hwn, er cynorthwyo mab i weddw dylawd i fyned i'r ysgol. Cymerwyd y gadair gan Dr. Leigh. Yr oedd prif foneddwyr a bon- eddigesau y He wedi dyfod yn nghyd. Rhoddodd Mr. Bedlingtoii, goruchwyl* iwr, ddwy gan, a gwasanaelhwyd gan rai o brif gantorion y eylchoed^. NEWYDD DA —Y mae cwmni y P. D/s wedi cael ar ddeall fad dam mawr o'r glo pedair ar ol o dan dir Ynyscynon, ac y maent wedi dechreu suddo twll i'w brofi ger Ffynon Ynyscynon. Os y bydd iddo droi allan yn llwyddiant, bwriadant ei weithio o bwll Ynyscynon. Gobeithio y bydd iddynt lwyddo. Bydd hanes eisteddfod arehwrthwyn- ebydd y DARIAN a'i Uedaenwyr o'r lie hwn yn y nesaf, yn nghyd a rhai o'r tes- tynau.

ABERAMAKf. Nos Sadwrn, Rhagfyr 8fed, sefydlwyd Teml f. Plant yn ysgoldy Ynyelwyd, o'r enwoebaith Ynyslwyd. Yr oedd yn llawen genym weledgolwg mor lewyrchus ar y deml hon yn cychwyn. Ymunodd 30 ar noson ei sefydliad ac ymddengys fod yn agos i 40 yn ychwaneg o enwau gan yr ysgrifenydd. Y swyddog ar yr achlysur oedd y brawd selog a gweithgar Morgan L. Price, arolygydd y dosbarth, yn cael ei gynorthwyo gan y brodyr E. B. Williams, U.D.Y.; Robert Edwards, Aberaman; ac aelodau Teml y Plant, Saron. Gobeithio y bydd iddi barhau i gynyddu yn ei rhif. W. R. H.

EISTEDDFOD UJNrnnsvTEi OB- TAIN ASH. Y cyfansoddiadau a ddaetbant i law erbyn yr eisteddfod hon yw y canlynol: —Traethodaugan Glanarthian, W. R. W., Caswallon, a Chyfaill y Glowyr. Prydd- estau gan Cywair Lleddf, Mab Galar, Deigryn Hiraeth, Awenydd Prudd, a Dar- luniedydd. Englynion gan Estron o'r Ystrad, Hebog, Arsyllwr, Pystman, Ap Tyner, Gwyltab, Adarwr orr Dwyrain, Erato, a Postman. Penillion gan Ad- waenydd, Distyll y Don, a Charwr Dyn- garwyr. T. EDWARDS, Ysg.

RHYBUDD. PWY bynag sydd wedi colli arian, neu Jt- eiddo, yn ngbymydogaeth Gwaun- caegurwen, ymofyned (gyda'r manylion) a DAVID Si ORGAN, Gwauncaegurwen, Brynaman, R. S. 0, Cymru gwlad y gan,' 4 Gwell dyeg na golad.' SEION, CAPEL Y BEDYDDWYR, BRYNMAWR. CfNELIR tsMc tdioa Fi»-»reddog yn y 11. uchod, dydd Llun, Jtibmg/yr 2iain, 1877. PRIF JDA.RN. 1; ø. c. I'r Cor a yn oreu Molwch yr Arftlwydd,' geirjau Cymraey neu S o*- aDK,(, J eurrr. 8 0 0 a Chalitie Ihldd i r -ar-, iidd. jjywyd i; rl. GAIFKITHS, Tsw. B^UNIAD y-a-diori»«th Hit. D. EVANS. Beirniad yr adtoddladau: Mr. J. P. D. WfL- M').MS. Mynediad i mown, Is.; Plant dttn 15 oed, haner pns. Carsm gael c ifurglketli pawb ya ol an gallu. Bnwau yr ymgeiswyr i fod yn llaw yr ysgrif- enydd erbyn y ISfod o Rftgfyr. Nt wobrwyir oni bydd teilyngdod Gellir cael y Programme am gsiniog; trvy y Post ceiniog a dimai. K. EDWARDS, 20, King-^tre t, Brrrmawr. A gyhoeidir ar Jist Ions xr, J87pris Ceiniog, YR YSGOL GKRDDOKOL (Cykhgraw n Misol at wapanaeth cerdd- orion ieuaicc, dan glv. ineth Alaw Ddn a'r Parch. J. Ossian Davies, F_r Llanelli, 3 Eb f mae ei enw yu <*■ wrddo, amcaaycy- hoadditid f dd (Sydjua.'fccititio cerddorioa i uaiac a rofcob ca.gcl1 ) wyt-oda th tuddiol ya dal cysylltiad a cb^tddflriietk. Eia ria' wyddHir: By,Byra], a boneddiraidd. E'n nlian:—Ys rif \rwfiki<»l—Coiofa y CyfasBodd*—Oe o'n yr A rweinydd Colofa y Dfd<' cw- 'vruwi 3 n chlysurol i'r Haneø- .dil., Syl.u 1 "f Gerddoriaeth a -be;rfiiu i. u vdIJIO.. ^(iiddoniapth G<>nadvy, yn eg- S.i„„ 11 i cyni—Ymd lyddanioo Cerdd rol (,'olbfL Holi ,c At b- BrwgraflB lit t. f" oWv&on—Cron'cJ'byr o 1) lyg^r iitiia u -sst HhfeJia u y Mii. &c. — HyHbysiaO u, a hob wi*'th o ddrddor- d-ib. Anfocor pob arc''eb?on, -jn wsr'syd ag h sbjs- IAIFAA, lit yr tinua DATiBa & VU., Llansil