Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

7 erthygl ar y dudalen hon

PRYDAIN A'R RHfFEL.

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

PRYDAIN A'R RHfFEL. s Beth bynag a all fod pwysigrwydd ^estiynan ereill, y mae cysylltiad ^ddianautybiol neu wirioneddol Pryd- 44 a thynged Twrci yn gwestiwn di- btnhar yr wytbnosaa hyn, pan y mae am ryfeloedd' dyfodol yn rhedeg ^Wy y deyrnas, gyda chyflymdra a ^laethder ncawr. Y mae siomiant Twrci, wth ei gweled yn ^yned i'r llawr, wedi ea cynddeiriogi. mae eu profFwydoliaeth.au wedi cael k profi yn rhai cetw /ddog, Nid oas papyr wedi myned i'r llaid yn jjiytnach yn hyana'r D lily Telegraph. r^ferai y papyr hwaw tod yn bleidiwr INonog i ryddid c^dwybad, ac i rydd- geiniau gwladol y werin. Papyr y mil- INonog i ryddid c^dwybad, ac i rydd- geiniau gwladol y werin. Papyr y mil- PRa oedd efe. Oble^yd hyny y cy- I rhaeddodd efe boblogrwydd anghym- harol. Gosododd swyn rheitheg mewn iaith glasnrol, gynhyrfus, donog, chwyddedig, ewynol, yn ei erthyglau. Aeth yn rhyddfrydig nes myned yn benrhydd ar bwnc crefydd. Cyhoedd- odli erthyglau gorchestol o blaid Col- enso ae anffyddwyr ereill. Ac y mae ei waith yn troi i fod yn bleidiwr i Doriaeth grebachlyd, gyfyng, ormesol, honiadol, goelgrefyddol, ac i Fahom- etaniaeth baganaidd, far baraidd, a chigyddol y Twrc, yn brawf ychwan- egol fod "eithafion yn dyfod at eu gilydd." Yn y gwledydd mwyaf coel- grefyddol y mae anffyddiaeth tuag at bob crefydd wedi ffynu fwyaf yn holl oesoedd amser. Nid rbyfedd fod y Daily Telegraph Toriaidd a'i gydbap) rau Tyreaidd, mewn trallod, oblegid, wedi iddynt dduo y papyrau a'r murieu a'u pell- ebrau celwyddog, wedi eu coginio at eu pwrpas hwy yn Caereystenyn gan y TwrCj yr hwn a waharddai i'r gwir- ionedd gael ei gyhoeddi, rhaid iddynt weled na bydd dim ymddiried mwy gan y werin yn yr hanesion a gyhoedd- ant, nac yn y sylwadau a wnant ar yr hanesion hyuy, Y maent yn awr, o wir gynddeir- iogrwydd at y ffaith fod y gwirionedd wedi dyfod yn y diwedd i'r golwg, yn ceisio perswadio y byd i gredu fod y weinyddiaeth Doriaidd yn parotoi i wneud i'r wlad hon fyned i ryfel yn erbyn Rwsia o blaid y Twrc. Os nad oes ganddynt sail dda i gredu fod gweinidogion Toriaidd ei Mawrhydi wedi penderfynu ar fyned i ryfel, y maent yn ymddwyn yn greulawn iawn tnag at y miliwnau trigol on sydd yn byw yn ? wlad bon, gan eu bod yn parlysn rmsuachhyd y gallont hwy ag alarm dwyllodrus, a thrwy hyny gadw miloedd o weithwyr tlodion yn ssgur ac mewn eisiau. Os felly y mae peth- au, amlwg yw fod mwy o serch gan y Toriaid at y Tyreiaid barfcaraidd. nag at weithwyr tlodion Prydain, a'u bod yn fwy pryderns yn nghylch llwyddiant Twrci, na llwyddiant y wlad hon. Ond os ydynt yn cyhneddi y gwir am gynlluniau y Weinyddiaeth Dori- aidd, y maent yn euog, trwy gynorth- wyo y weinyddiaeth hono, o geisio taflu y wlad hon i holl ganlyniadau neweidiol rhyfel, trwy beri i olwynion masnaoh rolio yn mlsen gyda'r fath arafweh, fel ag i suddo trigolion y wlad hon i ddyfnaeh graddau o helbul a thlodi. Pa fodd bynag y mae y ffeithian, ni ddylai un dyn sydd yn caru ei wlad a'i genedl brynu un papyr Toriaidd. Pe bai holl weithwyr y deyrnas yn penderfynu peidio prynu papyrau Toriaidd, y rhai sydd yn gwneuthur en gorau i rwystro masnach i lwyddo, ac fel hyny i niweidio gweith- wyr i raddau tu hwnt i ddirnadaeth, gallai hyny fyned yn mhell i argy- hoeddi y Toriaid eu bod wedi gwneud camsynied. Gocheled gweithwyr Cy- mru bob papyr a bleidiaachos y Twrc. Os yw y Weinyddiaeth Doriaidd wedi penderfynu ar roddi help milwr- ol i'r* Twrc yn erbyn Rwsia, ac yn awgrymu i'r papyrau sydd yn ei chefi- ogi ei bod wedi gwneud y penderfyn- iad hyny, y mae hi wedi dangos y di- deimladrwydd mwyaf tuag at y dos- barth gweithiol, ac yn wir tuag at bob dosbarth yn y wlad hon. Amser llawen yw amser Nadolig ond y mae y Tori- aid wedi penderfynu llanw pot teulu a phryder yn y tymor hwn. Y mae mil- oedd o deuluoedd mewn eisiau. Edrycha canoedd o fasnachwyr cryfion gyda phryder at ddiwedd y flwyddyn a'u rhwymedigaethau hwy. Nid oedd y Toriaid yn gweled fod masnach yn ddigon isel, na bod y cymylau uwch ben yn ddigon du a phruddglwyfus, nad oedd y nos yn ddigon tywyll ac ysto mus, ac nad oedd y tonau yn ddi- gon cynddeiriog! Yr oeddynt am chwanegu at y trueni yn nyfnder y gauat oer Pa ryfedd fod y Toriaid yn cydymdeimlo a'r Twrc crenlawn ? Dim mwy rhyfedd na bod 4 Simeon a Lefi yn frodyr,' gan mai' offer creulon- deb' oedd yn 1 aneddau y ddau. Y mae y Freuhines wedi ymweled a'r Prif Weinidog Toriaidd yn ei balas yn ddiweddar. Tybir gan rai o'r Toriaid ei bod hi yn ffatriol i Loegi fyned yn erbyn Rwsia. Nid hwn fydd- ai y tro cyntaf iddynt hwy geisio pri- odoli eu cynliuniau i'r Frenhines. Ond y mae ei Mawrhydi, hyderwn, yn llawer mwy synwyrol a dyngarol na chytuna i daflu y wlad i ryiel i bleidio twr o farbariaid gwaedlyd, a thrwy hyny niweidfo masnach, a chadw mil; k r, I oedd lawer yn ei gwlad hi ei hunan mewn eisiau. Os yw awgrym y papyrau Toriaidd yn gywir, da yw i'r wlad fod y Tori- hid dideimlad wedi gadael i'r gath ddianc o'r cwd: y maent wedi rhoddi rkybydd a all fofyn ddefnyddiol. Y mae trwst y neidr gynffon-drwst (rattle- snake) yn rhoddi rhybydd manteisiol i ddycion i ochelyd ei cholyn gwenwyn- ig. Os oedd y Toriaid siomedig am ddyjhrynu y wlad a'r petbati mawrion a alierit hwy fygwth, efallai y bydd effatth y drwg-nwydau a ysgortiasant allan mewn awgrymiadau bygythiol yn wahanol iawn i'w dysgwyliadau hwy. Praenoniti praemuniti yw y ddiareb. Neu Forewarned, Forearmed; neu yn Gynraeg,4 Arfog a gaffo rybydd.' Os oes rhyw fradfwriad yn erbyn buddiarau y wlad gan y Toriaid, da yw fod rhai o bonynt wedi methu eadw y gyfrinach. Y maent wedi rhoddi dpolwg ar y Guy Faux. Gall Mr. Gladstone ac ereill yn awr wylied unrhyw veithred a ddaw i'r golwg, a beirniadt arni er mwyn parotoi y wlad i gyfarfod a chynygion anwladgarol y Weinyddiaeth Doriaidd. Y mae ych- ydig wytbnosau eto cyn agoriad y Senedd; ya vstod yr amser hyny, dichon i L-Yu John Bull fyned i sefyll- a mor ystoimllyd, fel y bydd y Prif Weinidog loriaidd yn gorfod bod yn foesgar iawn tuag ato, rhag iddo gael ei dori allan o i swydd yn y modd mwyaf diserenoni. Gwneir paiotoadau at ryfel heb un eglurhad yu eroyn pwy y mae y pai- otoadau hyn gael eu defnyddio. Y dybiaeth yw mii yn erbyn Rwsia y gwneir hyny. Ond nid oes sierwydd "ad ychydig o orfodaeth ar Twrei sydd i fod, i beri idd hi wneud y fath gyf- newidiadau yrtarferol fel ag i rag- flaenu y posibit wydd i'r fith ryfel a'r un presenol gyneryd lie bvth mwy. Rhaid dweyd y byddai yn brth di- eithrol gweled y Toriaid yn gwneud paiotoadau gogjfer a'r fath amcan, Dywedir mai perrgl bnddianau Lloegr yn y Dwyr^in sydd yn peri i'r paroto- adau hyn gael en gwnend ond nid oes neb yn gallu pvyntio at y fan na'r amgylchiad lie y maent mewn perygl. Efallai fod gwaith Rwsia yn son am gymeryd Armenia wedi cyffroi y. Tori- iaid. Nid ydynt hwy yn yBiyrfed, trair yn cofio yr hanes, fody Mahometaniaid yno wedi bod yn greulawn dros ben tuag at y Cristionogion. Deng mlynedd ar hugain yn .01 cyflawnodd y Tyrciaid Mahometanaidd alanas waedlyd ofn- adwy ar y CrjstionogionNestoraidd yn Kurdistan yn agos i Armenia. Gwnaeth ant yr uu peth yn mynydd Libanus. Y mae llawer o dlodi ao anghysur yn cael eu dyoddef hyd heddyw c herwydd y galanasaa gwaedlyd hyny, Dyoddef- odd yr Armeniaid yn ddirfawr oddi- wrth y Tyrciaid. Ac er fod yr Eglwys Armenaidd yn goelgrefyddol iawn, eto y mae yn derbyn y Beibl ac yn ei le- daenu. Ystyrir y bydd yn rhaid i Rwsia lywodraethu Armenia a Kurdis- tan i'r dyben o amddiffyn y Cristion- ogion. Siaredir llawer am y perygl y bydd y Mahometaniaid mewn gwledydd ereill yn eyfodi yn erbyn Cristionogion os bydd Twrci yn myned i'r llwcb. Cof byr sydd gan y bobl a feddyliant felly. Ychydig flynyddoedd yn ol ceisiodd y gallu Mahometanaidd yn yr Aifft daflu iau y Twic oddiar ei war. Llyvrodr- aeth Prydain a'i rhwystrodd i wllend hyny. Dywed Proffeswr F. W. New- man, un o ddysgedigion mawrion y deyrnas hon, fod llywodraeth Snltan Twrei mor ffiaidd yn ngolwg yr AIQb. iaid Mahometanaidd ag yw llywodraeth Prydain i'r Ffeniaid. Pe syrthiai y Sultan, teflid ei iau ymaith gan lawer o'r Pashaiaid yn y Dwyrain. Pan y darostyngwyd y Sultan yn 1829, taflodd llywodraethwr Bagdad a llywodraeth yr Ailit ei iau ef oddiarnynt. Bu y Twre dan ortod i ryfela a hwynt cyn iddynt gymeryd yr iau arnynt dra- chefn. Ac ar ol chwech mlynedd o ryfel, profodd llywodraethwr yr 4ifft ei fod vn drech na'r Sultan. Milwvr Prydain a'i helpodd ef i fod yn gon- owerwr! Y mae Twrci yn wanach o lawer nag oedd hi y pryd hwnw. Os colh; hi Bulgaria bydd yn golled arianol mawr iddi. Ac os cyll hi Armenia bydd yr ymberodraeth wedi cael ei thori yn ddau ddarn. Y mae y rhan hyny o Asia, sef Asia Leiaf, &c., a berthyn i Twrci, wedi cael ei thlodi yn fawr trwy y rhyfel hwn. Felly y mae Palestina. Y mae llawer yno-trigolion pentrefi cyfain-wedi cilio, a myned at y Be douiniaid o herwydd treth y rhyfel hWIJ sydd wedi bod arnynt. Y mae perygl i Ffrainc honi hawl i amddiffyn Ma- hometaniaid Palestina.

CWMPARC.

Advertising

CAERDYDD.

ABERTAWE.

TRIOEDD CWMGARW.

[No title]