Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
9 erthygl ar y dudalen hon
Advertising
HUGHES'S PATENT Dropsy Pills. Yn unioiigyrobol iachau y Dropsy yn ei boli ganghenau, megys Diffyg ar y Dafr, Gwynt yn y Cylla, Perfedd, &o., Poen yn y Cefn a'r Pao, Graiel, Chwydd jny Traed, Clnniau, arr Ymye- garoedd, Cariad y Galon, Diffyg Anadl, Asthm«> PenyBg&fnder, &o., Traed Oer, &o. Begistered Trade MMk-u Dropsy Pills.' Y awwr Felenau hyn wedi eu Registro ac yn Patent. Cospir pob dynwarediad. Gofaler cael einr JACOB HUGRBB ar stamp y Llywodraeth. Arwerth gam, koU Chemists y deymas am It. lio., 28. 9c., a 4s. 6.; gyda'rpoet Is. 2a., 2a. lie., a 4s. 9c. odMwvthy Patentee— Jacob Hughes, ApoihecairUs' Hall Llanelly. London Agents—Barclay & Sons, Satton, A Qft., Newbury, Sanger, Hovendon. Bristol- Fence & Co., Warren & Co. Liverpool- Svw8 A Sons, Raimes & Co. Cardiff-Kemfeki Manchester— Mather. Birmingham—Southall. HANES RHYFEDD. SIB,—Ychydig o wythnosau yn 01 y daeihum i'r 'gymydogaeth hon, pan y gwelaifi ddyn yn Rtxaliuog i weithio e?'B o mlynedd gan y Dropsy, Cbwydd ys y Oorf, y Gucra yn euro, Di5yg ar y Ehrfr •o ar yr Aaadl, «fco. Yr oedd wedi bod nnwsuth yn berehon ar aerm, ond gorfu iddo werthu y cwbl i dalu y dootoriaid, 80 yr oedd wedi bod gyda hell feddygwjr y gymydoffaethy pa rai a dystia .t 01 fod yn rhy beflf i wellhad. y cwbl, mi a adMMnSng am eicb Pills, sef "Hughes' Patent Dropsy Pills," a cbymerodd dri Wycshsid o hoaync, y rh#u a effeithiodd ■IQO i'x fath raddau nes ei allaogi i weithio bob dydd, ec yn teimlo ei hun y c hoHorg?yf, ac yn iiivc" ddiolch i ohw¡ am ei wellhad rhyfodd.— E. J, ROWLAlfDi (Bryniog),Llanfh• eii NationalSchool GWELLHAD HYNOD. STB,—Yr wyf wedi bod yn, cael fymlin ynfawr gan y "Dropsy Wynt" am 30 G flynyddau. Wedi clywsd am eich PilU bjaod, Hughes' Patent Dropsy Pillu," aty Gwynt, y Dwfi, &c., mi a'u cymel" sk hwyat; ac yroe li y rhyddhid a get. lit ar ol un blyohaid n>.o? hynod, fel nad fcOsJE fod ya adysfc&v fej-sbiol^tba fw daioni, a OHJAGAO^WN bawb yn gr;" rw cymmyd h-yat rhag y Gwynt yn y Oylla a'r Perfedd, Poen yn y Pen ao yt y Oefn, Oariad y Galoa, Ac. Yr ydjfcb t,' eich rhyddid i v, newd y defnydd v fvrioch a hwn.—JAKM JOHBB, Dew-streefc, Hiverfordwesfc. Gwinonedd heb ddim twyll yw'r Tyst- iblftethan aohod; os sngenrhsia, danfonsr 81i. personan nchod e prawf o'r gwir osteda. Y Yn awr yn barod, pris 6eh., MOSES A JOSUA, AT was&naeth Ysgolioa Sabbothol, Cyraanfa- oedd y Plant, Temlwyr Da, &&, &o., ar yr on oynllnn a Chwtata J. seph.' CtrMnr at yrawdwr, H. DAVIBS, A.C., Garth, Raabon, nen y eyboeddwr, D. JONES, Argraff- ydd, Rhos -medre, ltaabon. ^OBOe-f| CAMBRIAN A wl im w m =I =: 9' "w a 1 1-: 2 I-A lr-1 z- LOZ EN G,E' [REGISTBRED.] for SlBger^and Pablic Speaker^' r Thtu Loienges render the Voice ga rmd iELOOIOUS AND CLEAR AS A BELtv: & Public Speakas. J. GElditf E, M.R.P.S. HIRWAIN, SimBBatHSHIRE | Xo mhob llafur mae el w Ymdrech a drecba. Ail Eisteddfod Flynyddol Deri 9- BIDDED h-iBbys i hoii Gymru penbaj&dr y oyneiir Eiateldfod fawied^og, ar d4yc. d T.w Mai act d, 1878, pryd y £ wobrwyir yr ym ^eigwyt llwyddianus m;wn Oaniad >jth, J3 rd 1- onieieth, &c. PBIF DPASNAU. £ B c. 1,1 unrhyw Gor a ddatg-sno yn oreo If Mab Afradlon,' o'r Gerddoff* ..12 0 u A .£2 2s. i'r Arwdnydd, 2. I'r Cor, bob fod dan 3 mewn rhif II cldatgano yn orett Clyw, 0 ( Ddnw, f? llefain,'gan D. Jenkice, Tra- (JUte11 h •• •• 4 0 0 3. I'r Cor, beb fod dan 25 mown • rhil, oc na eaillcdd dro?! £1) o'r i laen, 0. (*datga;o yn oren my • odorions home' Y .v Amy gweddill o'r teBtynau, yn ngbytia threfn y di dd, gwel y program, yr hwn f) dd, yn barod yafuin, AC i'w x el addiwrth yr yegnfenf ddion am y pril ar e' Ol Llyw^dd y Pwvllgor: WAXTE* HOGG, isw. ?3-lywy'dd: WM." JBHEMTAH, BW, TrysoiyddiouI ivia. JQHN MORGINi Darrau HJieJ, a Mr. JOHN EVANS, Jenkin'tJ Row. Yaarifenydd Mygedol: MR JOHN JOHN, Oari Beard School Ya^rifenydd Gohebol: MR. JTK;? LEWI?, S, J it kin's Row, D^ri, Caerdrrtd V.S.-Bydd enwau y }^airnw.id yn y rhryn Hfeaf. 7' Siop Ddillad Rhad y Gweithwyr. 12, DUKE STREET, ABBBDAB. BYDD ROBERT JONES, DILLEDYDD, Yn gwerthu yn rbatach na neb yn y dref o hyn allan. DeuwcU a bernwoh droscch eieh buntin Ymae ganddo hefyd lot fawr o Hetim a Chap- fau holl. 1 newydd, ac vn eu gwerthu am y Cost Price. 5 ME. ABRAHAM N. JAMES, (Of the Royal Academy of Music, London), RESPECFULLY intimates that he PU recaives Papils for Pianoforte, Sir gin g, and Harmony at his own or Pupils' residenae. Terms and farther information on application. Address— 38, Bate Street, Abardare. BWRDD Y GOLYGYDD. Y Brawd Annibynol —Y mae yn ddrwg genym oriod gadael allan eich ysgrif ar Fwrdd Ysgol Llangiwe hyd ein nesaf. Yn mhlith y Iluaws sydd wedi eu derbyn, ac heb allu eu rhoddi i mewn yr wyth- nos hon, y mae Ymdeitbydd, Thomas, Casawr Ffolineb, Sylwedydd (ar Eryr Twreh a'i fasged), Cymdeithaswr, Rhagor i dd'od. Ap Owen (Clydach), Garibaldi, Llanc o'r lie, Helyntion Cwmtwrch, &c., &c. Pob Gohebiaeth i'w chyfeirio, "Editor of the TARIAN, Aberdare, (Glam.) Bob archebion a thaliadau i'w hanfon i Mills a Lynch, TARIAN Office, Aberdar Rid ftmddiffn l'ariu ond Tariaa Cyfiawsd^.
[No title]
Nis gallwn adael i'r cyfleusdra pre- senol fyned lieibio heb ddymuno Biwyddyn jNewydd Dda i'n deng mil derbynwyr. Yr ydym yn awr yn de- chreu ar ein pedwerydd flwyddyn, ac yn deohreu arni hefyd yn galonog, er fod amgylchiadau masnach yn an- ffafriol, ac wedi bod felly er pan dde- chrenasom y DABiAN ond y mae y gefnogaeth anghydmaiol yr ydym wedi dderbyn oddiar law ein cydweithwyr-— y dosbarth yr amcanwn ei wasanaethu yn ddidwyll—yn ein calonogi fod ei haracan yn cadei edmygu ganddynt, er nad ydym gallu gwneud fawr ond amcauu. Nitf^teddynv yn dysgwyl wrth gychw^a y buasem yn gallu boofaL loni pawb, ac yr ydym yn cadi profi^B parhaus o hynj ond yr ydymjm Bier_ nad yw wedi bod yn amcan gnym i dynu gwg neb, er fe aHai, yn ddfamcan, wedi gwneud hyny^«$id oes genym ond gobwthio derbyn yr^ua gefnogaet yn y dyfodol ag a dderbjmiwyd genyrn^ yn y gorphenol, gan adcaw gwnend ais allom i'^y raglyddu. »
VA GAJFF LLOEGHR YR^FFT ?…
VA GAJFF LLOEGHR YR^FFT ? Y mae tybi^h%yffr6dinorijkn b(id' y bydd y gHyaitfep^sig yn myited y^ mpin o r^|i yr^bmjrnpr gynted ag y Iderfyda'y1 rhyfel^fhvjfeg- Twrci a Rwsia. 5rfod oyd- sypio a tbeto|H|os bydd R^sia ^goFyn ^^Brio^ith fel tal am gq^t y,rjiyf§l. £ ^d^ vn sicr o roddi 6ujcais i eblegyd y mae Twrci y&nyled pafcb bron. Tybir y bycfil llyWodraetk Prydain yn rhoddi cais i,mewn i feddianu yr Aitft. Y mae Sultan Twrei yn Ben Llywydd yr Aifft. Dywed gohebydd Uundain y Leeds Mercury fod sibrwd go uchel yn y Brif ddinas fod Lloegr yn bwr- iadnprynn llywodraeth y -Saltan ar yr Aifft, a; bod Afgljvydd Bpaconsfield yn barod i roddi pymtheg miliwn o buban iddo-aTi dano. Eiallai mae achos y sibrwd yy^Sod mab "Islywydd yr Aifft yn awr yn* Eflundain, ac wedi talu amryw ymweliadau a'r Prif Weiil- idog. Dywed gohebydd y Manchester Guardian fod ein nxeddiact ni o ly- wodraeth yr Aifft yn destynysfyriaeth, obkgyd fed meddiant o'r Aifft yn aogenrheidiol fel amddiffyniad i'n ffordd ni i India. Dywed boneddwyr y byd arianol fod gweicidogion llywodr- aeth Ffrainc wedi cael eu boddJoni gan ein gweinyddiaeth iri a ihyw gyDyg, os cymer eiD Brechines ni yr Aifft o danci llywodmeth. Dichon nad oes sail i'r tybiaethau uchod, &c efallai y trcant allan YIt • siomeaig. Ond y mae llawer o bethau sydd yn eu gwaeud yn debyg i fod yn ffeithiau, hwyr ceu hwyrach. Un peth a'u gwna yn debyg o fod yw, tlodi mawr y Twrc- Yr oedd efe mor dlawd, fel y tystiodd, yohydig flynyddau yn ol, nad oedd yn abl talu jllog ei ddyled, a bydd yn dlotach nag y bu erioed ar ddiwedd y rhyfel presenol. Os cyll efe Armenia a Bul- garia syebir dwy o'r Jfynonellau llawnaf a fedd ef i gael cyllid o honynt. Bydd yn debyg i ambell wr bonheddig yn y wlad hon, yr hwn a orfodir i werthn rhan o'i estate er mwyn cyfarfod a gofynion echwynwyr. Byddai cael pymtheng miliwn o bunan am yr Aifft yn sicr o fod yn beth dymunol iawn iddo yn ei gyfyngder. Rheswm arall o blaid y dybiaeth yw, fod Gweinidogion ei Mawrhydi wedi dadgan eu bod yn gwylied budd- ianau y wlad hon, mewn cysylltiad a'r rhyfel presennl a'i derfyniad; ac er nad ydynt wedi dweyd pa fuddianau a olygant, gwyr pawb eu bod wedi ys- tyried y. ffordd i India trwy gamles Suez yn fuddiant mor fawr, fel y darfu iddynt ychydig amser yn ol btynu bwrnel o gyfran-daliadau cwmni y gamles, ac ni byddai dim yn fwy tebyg nag iddynt fod yn barod i gy- meryd llywodraeth yr Aifft i'w dwylaw er mWJn sicrhau y gamlas fel ffordd rydd i India. 1 Peth arall a gefnoga y dybiaeth yw, fod y Prir Weinidog eisiau rhyw weith- red boblogaidd i gyfodi ei weicydd- iaeth o'r Ilaid. Ac y mae efe yn lied sicr y byddai pob plaid yn y deyrnas yn bleidiol i'w gynllun efo gael medd- iant o lywodraeth yr Aifft. Darfu i'w waith ef yn prynu eyfrandaliadau perthynol i'r gamlas foddloni y wlad. Ac os gall efe roddi awenau llywodr- aeth yr Aifft yn llaw Ymherodres India, y Frenhines Victoria, bydd wedi gwneud gorchestwaith arall a fydd yn anrhydedd i'r Gorori, ac yn fuddiant anmbrisiadwy i'r wlad hon yn ei chysylltiad masnachol a llywodr- aethol ag India. Ymladdodd efe frwydr boeth i roddi teitlo Ymherodr- es India i'r Frenhines. Ac cs gall efe lwyddo iddi gael y teitl ychwanegol o Frenhines yr Aifffc, byddiiyny yn ateb ei awydd ef i addurno gorsedd Prydain a theitlau a'i awydd hefyd i fod yn uchel yri. nghyfrif ei Mawrhydi y Fren- hines. Ac os cynllun ei brenhiniaeth newydd hi yn yr Aifft oedd ganddo i ddangos iddi hi yn ei balau, pan yr ym- ^relodd Inag efyn ddiweddar, diau fod ei alluoedd desgrifiadol ef wedi bod yn ei dillad goreu wrth osod allan ei gogoniant hi fel brenhines yr Aifft, brenhines un o'r hen Ymherodraethau cyntefig mwyaf fn ar y ddaear erioed, yij ei gorsedd, ei chelfyddydau, a'i gw^ffdoniaethau. Gellid dychymyga ,yr ari^h swynol a roddai efe yn ughylcli%Lmaoh frenhinol y Menes, y iPnaraohwQ, 2,717 mlynedd cyn Crist, TOjioeddp flynyddau cyn yr amser j bu ;^&§pb, un .-o'i gyndadau ef ei hun, yn Tfwiwydd ar holl wlad y r Aifit. Y mae yifagbhaf tebyg yr aiweiniai efe hi at h^d# Osypiandias, brenin rhyfelgar. ^W%yr ^.ifft, 2,100 mlynedd c|n Orist iMe^neuad llinach y' BreuhT% oefi^ l^em yn y flwyddyn 2,0^ cy|t Cristj^YmweMad Abraham a'r Aifft, 1.92^Bfctn Crist. Amenophis, yn^0fi#j/ra821 .cyn Crist; Joseph yno^yri ll^gBd ^1^715 cyn Cris^ Ramases y^tenin yn adeilada y pig- dyrau, ac.fm gr enw hyny yn eangu ei )ywo^eth4 i India ac Asia Leiaf. Amenophis II., yr hwn a foddwyd yn y MatUJoch; Iilywodraethiad Egyptns, yr hwai A roddc^d ei enw ar y. wlad; Mizrafm oedd id/h enw hi o' r blaen. Yr oeddhyn oddeufca 1,485 cyn Crist, pan yr oedd Moses :ae*phlant Israel yn agos i fynfdd Sintrijf teyrnasiad Thuoris, sef ProteuiS y Groexiaid, am ei fod yn gallu cyffle^id ei gynlluniau msr ami; Shishac, yr *hwn a ddifrodoiM Jndea, a« a gytaerom yma-th v Itest ci cygejr- edig, cyn Crist 90 N ecbo, yr hwn a ddechreuodd wieud oamlas o'r Mer Coch i For y Canoldir, cyn Crist 610. Ffaelodd ei wneud ef, medd Herodot- us. Aberthwyd 120,000 o fywydau wrth geisio ei wnEU J ef. Concrodd Nebuchodonosor yr Aifft ya y flwydd- yn 581 cyn Crist. Aejbk Pytiiagoras yno i asfcudio dirgdedigaethau cfefydd yr Aifft yn 535 cyn Crist. Terfynwyd llinach y Pharaohiud trwy i Cambyses ladd un o honynt, cyn Cnst 526. Gwnaeth hwfcw y i^iad jrf aulaiwoh a:i greulontierau. Concrodd Xerxes, y y ^Persiad, yr Aim yn .4-87 cyn Cast. Concrvryd hi gan Alexander Fawr, cyn Crist 332. Efe a sjlfaenodd y ddi-n-m & elwir Alexandria yn awr, Ar ei ol ef y daeth PtoJetny I, a'i olymwyr. \Yedi tevrn¡¡sb i Ptolemy VIII., daetli Alexander H., a Cleopatra I., i'r or- sedd, cyn Crist 81. Pan yr oedd rhyfel cartrefol yno rhwng Ptolemy a Cleo patra II., gwarchaeodd Julius Caesar Alexandria, cyn Crist 47. Yr oedd efe wedi goresgyn Prydain wyth mlyn- edd cyn hyny. Lladdodd Cleopatra ei hun, cyn Crist 30, a daeth yr Aifft yn dalaetb Rufeinig. Wedi bod yn hir dan lywodraeth y Rhufeiniaid, concr- wyd yr Aifft gan Chosroes II., o Persia, yn y flwyddyn o oed Crist 616, dros ddeugain cant a haner o flynyddau yn ol. Cymerwyd hi gan y Saraceniaid, yn 640; gan y Tyrciaid yn 1163, Sefydlwyd llywodraath y Mamelnk- iaid yno yn 1250. Concwerwyd hi gan Selim I., Ymherawdwr y Tyrciaid yn 1517, 360 mlynedd yn ol. Medd- ianodd Bnonaparte y wlad hono yn 1798. Gyrwyd ef oddiyno gan filwyr y wlad hon yn 1801. Llywodraeth- wyd y wlad gan Mehemet Ali yn 1811. Gwrthryfelodd efe yn erbyn y Tyrc- iaid yn 1831; cymerodd ei fab, Ibra- him, diriogasth y Twrc yn Syria yn 1832. Bwriadodd fyned yn mlaen i gymeryd Caercystenyn yn 1833. Aeth milwyr Rwsia i Gaercystenyn y pryd hwnwi amddiffyn y Twrc. Gwnawd heddwch; ond gwrthryfelodd Me- hemet a'i fab wedi hyny yn 1839. Ym- unodd Rwsia a Lloegr, Awstria a Prwsia, i blsidio y Twrc yn trbyn llywydd yr Aifft, yn 1840. Gwnawd heddwch yn 1841, gan adael Mehemet yn Is-Iywydd o dan y Twrc. Gwnawd y gamlas i Saez yn 1858 a'r blynydd- oedd dilynol. Ymwelodd y Snltan a'r AiM yn 1863. Agorwyd y gamlas yn 1865. Gosodwyd Senedd i lyny yn yr Aifft yn 1866. Y mae llawer o fanylion hanesyddol dyddorol wedi bod oddiar hyny yn nghylch yr Aifft. Byddai yn anhawdd cael hanes un wlad yn ateb i chwaeth y Prif Weinidog fel nofelwr rh smant us na hanes yr Aifft. Ac os defnydd- iodd efe ei alluoedd darluniadol i osod allan ogoniant coron Lloegr o fhen y Frenhines, ond i'r Aifft gael ei gosod o dan y goron hono, diau fod y swyn ar ei meddwl hi yn un gorchfygol. Ond er hyn i gyd, efallai nad oes fawr obaith y oaiff Prydain yr Aifft o leiaf, y mae llawer o ystyriaethau amgylchiadol yn bed i beri i hyn fod yn beth amhens. Byddai yn anhawdd, efaljai, foddloni I^ali a Jffrainc i hyn, gan- y. byddai yn cynyddn -awdurdod Lloegr yn Mor y Canoldir yn ddir- fawr. Efallai na byddai Llywydd yr Aifft yn foddlon cymeryd safle Rai nag sydd ganddo" trwy i fod yn unig yn rhaglaw o dan lywodraeth Hoegr—un mor gref a'n llywodraeth ni. Pe cy- merai Lloegr yr Aim, efallai y byddai yr esiampl yu heintus, ac y cymerai Germani yr Iseldiroedd, a Ffrainc Bel- giu^a byddai Lloegr yn anghyson a hi ei hun i'w gwrthwynebu. Ni bydd- ai ond::Syria rhyrigoar a Rwsia os cy- mera;' Rwsia Armenia. Byddai yn rhaifl i ni gymeryd Syria, yn cynwys Palestina, i sicrhau gwrthglawdd yn aerbyn lledaeniad^Ymherodraeth Rwsia. tMai. felly rijaid i Loegr gynyddn ei 'Jil th milwrol 'yn ddirfawr. tnag at ieud hyn. pnd wedi cymeryd pob peth i ystvr- iaeth ar y ddwy ochr, efallai fod Llyw: ydd "Mawr,y byd yn arwJa Llywodr- Aethau^wrop, heb yn wybod iddynt, 4 gwilyltodau anocheladwy, o'r naill I gam i'^ Ball, i ddifetha Mahometan- aaeth qrPhabyddiaeth cyn hir, ac i ojftd yflhddewon yn eu gwlad euhun- aifa. '^SFmae pethau o'r fath wedi cael* yr^w^eud gan Dduw o'r blaen.
Sp'^GL YR YMOksTNYDD.
Sp'^GL YR YMOksTNYDD. -r • $t)afydd.— Nid yw Ospian Pacha yn Ptrunpwr nac Americaniad, ond fe'i ganwyd yn 1837, yn Amasia, tref yn Asia Lsiaf, yr hon sydd yn enwog fel lie gen- edigol Sfcrabo yr hanesydd. Derbyniodd ei addysg filwrol yn ysgol Pera, a de- chreuodd ar el wasanaetih yn y fyddia pan yn 18aw oed. Tanchwa Risca.-Cymerodd tanchwa Rfeca, trwy yr hon y collodd 36 eu byw- yQau, le ar y 14eg o Iona,wr,1846—den- leg mlynedd ar hugain i'r 14eg cyfi^ol. Mr. Gol.,—Crefaf rr nodyp.; a anfonais atoeh ar y t Jivvn i ypkn ddangos yn eich iiili^j^^Mtr?.. Gyfeillion,'—Gan fy moa'v, :di deallfoa ymddangosiad fy enw yn nglyn a'r hys- T ysiad ncho.d wedi peri pry der acamhen- ?th yn meddyliau rhai honoch, can- iatawch i mi eich sicrhau i'r W. Starky 3. tvnw Adefnyddio fy enw yn hollolheb fy nghaniatad. Yr eiddochyn fiyddlon, 1 Gowsr Road. W. ABRAHM. I
EISTEDDFOD LIBANUS, TRE-FORRIS.
EISTEDDFOD LIBANUS, TRE- FORRIS. Cynaliwyd yr eisteddfod uchod dydd Nadolig yn nghanol y brwdfrydedd hyny a'i nodwedda bob amser; ond carem yn fawr pe byddai y pwyllgor sydd yn nglyn a hi mor ddoeth a chadw i fynjp yr urddas hwnw sydd yn perthyn i len- yddiaeth yr oes. Y cadeirydd ydoedd William Thomas, Ysw., Lan (Mqer pres- enol Abertawe). Wedi ei araeth agor- iado!, awd yn mlaen a'r gweithrediadan canlynol, dan feirniadaeth Eos Morlais. Unawd tenor, Where he cried cyd- fuddugol Llanellian ac Alawydd Glart Tawe. Canu gan gor y plant, Plant yn Cat) u l' goreu, cor Horeb ailoreu, Plant y Graig. Glee,' Just like lovegoreu, parti Glandwr, dan arweiniad J. Jones (Ap Caradog). Canu ar y pryd, rhan- wyd y wobr rhwng Ap Caradog a'i barti a pharti o Glydach. Pedwarawd, Ti wyddost beth ddywed fy nghalon:' goreu, pedwar o Glydach. Deuawa, Awelon Eryri goreu, Ap Caradog a L. Lot, Glandwr. Y prif ddarn,' He is Risen:' gwobr 920 goreu, cor Silo, Glandwr, dan arweiniad Ap Caradog. Canig i wrywod cydfuddugol Clydach a Glandwr. Anthem, I Bachgen a aned i nigoreu, cor Hebron, Clydach. Cau- wyd y cor buddugol ar y prif ddarn allan o'r gystadleuaeth hon. Teimlwn (Xl" llawen wrth welad Mr. J. Jones (Ap Caradog), yn dyfod allan mor nerthol wedi neillduo cyhyd. GOHEBYDD ACHLYSUROL.
.CWMBACH.
CWMBACH. Cynaliwyd eisteddfod yn nghapel Bryn Seion, Cwmbach,dydd Nadolig diweddaf, dan lywyddiaeth y Parch. Jonah Morgan. Beirniaid-y traethawd a'r adroddiadau, Mr. Evan Rees (Islyn); y canu, Mr. John Price. Canu 'Arm, arm, ye brave goreu, Mr. D. Evans. Adrodd Carttef goreu, Tom. Canu Tros y Gareg goreu. Mrs. Davies. Adrodd Yr Eneth Amddifad goreu, Miss Lewis. Dadl fyrfyfyr, Ar- iangarweh a balchder;' goreu, Mr. Gomer Griffiths a'i gyfaill I'r parti a gano yn oreu I Iona.' o lyfr tonau Stephens a. Jones; goreu, parti Aberaman. Adrodd 'Bugeiliaid Aberdyn goreu, Mr. D. Har- ris. Canu 'Dewrder y Milwr goreu, D. W. Am y traethawd goreu ar Gerdd- oriaeth y Cysegr goreu, Mr. D. W. Tho- mas, Capcoch. I'r hwn dros 40 oed a gano hen don goreu, Mr. John Bevan, Aberaman, I'r cor o blant a gano yn oreu O anfeidrol a rhyfedd fraint ? buddugol, cor Bryn Seion, dan arweiniaa Mr. G. Lloyd. Adrodd 'Daw meddyliau am y nef goreu, Mrs. Evans, Cwmbach. I'r parti, a gano yn oreu N ant y Mynydd a'r ouddugoLoedd parti Aberamap^ (f^an arweiniad Mr. Davies. Yn hwyr dynal- iwyid cyngherdd gan Glee Pagfei» Bryn v Seion ac ereill. Rhoddodd y ^Beirniaid' foddlonrwydd cyffredinol. G.
— TBECYNON.,' I-I,
— TBECYNON. I-I, Nos Lun, y 31ain cynfiscd; cyn cyfarfod gan y brodyr perthynol i Tjr yr Hen Frythoniaia, ymgynuUed^f yii ystafell y CarpenteBr's uchod, er anrhegu Mrip^cfhn J" ysgrifenydd, a'r brawd David'Hilrfe —y blaenaf a br^nlen o'c gyfrinfa a¥j^afi a Beibl hardd. «;CyflwynwydjL#yafr|ga9"' P Mrs Harris a Mrs Ov&ens. Elholwyd^MLr John James, Crowa. H^tel.^AberdSf, i'c gadair lywyddol, a MK^^nTHng&Qs is-gadair, Cafwyd an^rt^iardatfti^liari" iadau gan y rhai canlffn<M: —James Owen, John Jenkins, ftan^Hiaghes, E. Jones, Thos. Jenkitift Edward Richards, Phillip BoweW Jiiips Hughes, Evan Thomas, ThodfLS Rmterts, Thos. Walters, meddyg, William Barkley, Wm. James, Edward Watts, John Barkley, Rees Rees, Thomas Evans, Phillip Davies, a Chor yr Aelwyd. Cyflwyikwyd Testam$ni«hard<I hefyd, ar ran y gyrfinfa. gan Mis Phil- lips i'r brawdBobert Jones, C.L. Daeth cynulliad lluo>og yn nghyd, a^phawb ya ymddangos wrth eu bodd. v. G. — ■
PENYGROES, LLAJfDYBIE.
PENYGROES, LLAJfDYBIE. Dydd Nadolig diweddaf. cynaliwyd cyfarfod cystadleuol yn y lie -chod, dan lywyddiaeth y Parch. D E Phillips, y gweinidog-y cwbl yn gyfyngedig i gyn- ulleidfaoiedd Milo a Phenygroes. Beirn- iaicl-y-gerdcloriaeth, Mr D. Robert Ys- bienddu, yr amrywiaeth. Mr J.' Davies, Chwech Heol. Canu Y cyfiawn drig yn y nef;' cor y Pentref a chor Milo yn gyf- artal. Canu Croeshoeliad' o lyfr Ste- phens a Jones goreu, cor Bryncwar. Cystadladleuaeth corau y plant. Golch- wyd eu gynaayn wynyu ngwaed yy Oen;' goreu, cor Penygroes. Cafwyd cynulliad llupsog a chyfarfod rhagorol yn mhob y^|R GWILYM HYDRBF.
: ; --♦f ,- CASLLWCHWR..
♦- f CASLLWCHWR. r Cynaliwyd cyfarfodydd chwarterol ysgol F SUL" Hoieb y Sabboth diweddaf, Rhagfyr 30ain. Dechreuwyd trwy adrodd pen- od gan J. Williams. Umwyd ac adrod4- wyd yn wir dda gan amryw o ddeil- iaid yr ysgol yn ystod y dydd. AT ddiwadd y cyfarfodydd, anrhegwyd y adroddwyr a.'r cerddorion iexiainc a phob i lyfr gan yr ysgol.