Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
8 erthygl ar y dudalen hon
«-BE TRlf I AD AETH EISTEDDFOD…
«- BE TRlf I AD AETH EISTEDDFOD LLWYNYPIA, RHAG. 25, 1877. C/njithud o'r Bryddest ar 'Dluw. Sftith o ymgeiswyr. Willfom Tell.—Oynyg tag iSown i dros. ti glwyddo bsrddoni&eih ddyrchifadjg yr awdwr. Collodd yr odl yn hollol yn y UineII&uhya,— Bod uvoh Y bodm oH-yr tin sydI HolIaHuog Sydd U7ich amgyff-ed pawb eu medr i chwilio allic. Gan iddrs diaw's cum yn odliadol, js" fcyrir hyn yd £ ollo b^ys. Callir y m/dr yn achl^&ucl hefyd. t Spe3 mea in Deo.—Bii y cyfieithiad hwn yw ei foi yn rhy lythy "eaol, ces c^lli gryra y gw'eiddi'jl wa thiau. Er enghraiift y llinellau 8a;9iig,— Embrielig all-fuppo'ting, ruliig o'er Being w-hom-wft Cill Go-i ail knjw no more, a droir ganddo fel hYD,- „ Cofljiuio r o1!, atagu, llyw10 dr, s Bjd alwnni.-Ya Dduv-nis gwyddoaatfW'yCo- Creadnr.—Y mae ei gyfieithi&d erf:l4n cael oi anu?d?o gan am -yw en^hreifft- iau oi&iib wsdins a chorion gloff. 11 Cjwpir. — Gellir gwebd mair# ei lwyddiaat e/wil'i y ddvy linell gynfc^f, y rhai s/d i tag oVoll,— O dydi tydHJti byt-hol, d* (irian broioto'deb d* Sjdi n meddu r, oil o eaeal ^>ot> s^.aiidhu dw;si'a liy'i y Gair gwanaidl y w t^cZij^sjjn ocupy yma. so y mia t%rfo: eno ava spate yn bollol anmhnjdol. Rhydi Cyidda|W yu ei. EirUdu- Cymreig Cymraeg enM.ac ys- paid fdl geii-ifcu oyfyst/r i.eigm. Gwir fod Dr. !Pagb-3 ya xhoddi 's^acej" fpl cyf- ittthiftd o etcyd, ond yh yr yst/r o ams^r y gwôá b'yny,' ecoyd fcwr.' Ridd,litf Addolwr. -Y mid ^aiiddo ef ga's rliagorol,-«M3 y mae'n llwyddo mewn niai lbneliau ya,well na'r un o'r ymse s- wyr. Dym* g&iaByniad y s/awn i'r cyf- ieithydd"me!iiu3 bwa oi waend,— Beth w,f fi i dy gjstadlu ? Nid yw Uu afriM ne', &o. What am I then ? Sboddir y glllircyahdtu i mown p in n ad ydyw yi y gwrciddiol; ond a chani&tiu fod hyoyyn oddef d, nid yw y flarf sydd yn y fdif yn gywir. Y mae yn amlwg wiw y syaiad ydyw, Gfan nas gellir oyd- maru dengmil o fydoedd i Dduw, beth wyf fi i ymgystadlu a thi. DerghkVin.—D?wed ef mown nodiad at y boirniad na feidiiodd newid y mesnr er mor gan nad ydyw y pwyll?or yn dweyd fod cani&tid i'w newid, nc f^Ily ystyria ei f jd d%n acfa"- tais, Ond ystyriaf, gain na ddywedadd y pwyllgor fod. yn rhaid dilyn yr an mesur, fad y cyfieithwyr at en rhyddid 'LIe nid oes deddf nid ces gamwodd.' Y mae hwn7yn-gyfbithiad da iawn. Y mae ganddo ormd o sillgolUn i ddarlloa yn eamwyth. KbyddiSgaTwr. — Y mae ganddo of a§rniad crjil am ytb yd y oyfansoddiad, ac ymddasgf»-yn gallu myned i mown fr ysbryd yn rh^gorol. Medd hefyd fdietfoliaeth drwyadl ar iaitb, gan ddy- wedyd with y gair prioaol, Tyred ac efe a ddaw, up wrth yr yinyrwr, Dos ac efe a a. Bhocddir ua pilill nad yw waelach Da gwell na'r iljll,- Amgyloha dy gedwyni di'r oyfanfvd anf surol, Tydi eyfd yn ei ddal i'r lan-Ti yw el auadl hyviol. Yr aaherfyfioiddiwedd pall a'r dechreu'n nghyd a rwyma bt, ,wola5th ju d. Abywydamajwolasthyudrap'irydfeith a gy- mysgaiet; Fel dyrcb y gwreioh'on ly orfflimy genit heul- iau ill edd 0 honot Ti, ac felly tardd o honot fiwriia fyd oedd, Ac meg5 a yn nsholydrau'r haul dysj laenai claer In <»n ?.u 0 gylch 'r i rhnaidl eira gwyn d; sgleirÎi1 g:r- wycvid?rau Claer fv^dia fawr y;utfoedd fry yn a; ojonunt dithau. Gw.nteth amryw o «• cyhotthw?? eu I gwaith yw ihagorol, Old ^sbjriaf mai Bbyddidgarwr a rv- go road a' nytt o'l. 'Can i'r Godinebw:14 o jmgeis- wyr. Gomorydd. — Panillim do, cfyfion. Sonia am dcstario íJg ef, p yd mai tos- turio wf tb w thrych a wneit. Hymen.—Awdwr gwych. ond nil cy- son a in fAID ftyqbu yi crwydro. Yetyri-jl.—tiled dda, Y man gwanaf yw lie dylaaai fod oreu, bo £ yn y teifyn- iad. Tc fysa gydag odl wallua. ,yf Qrndegon.—Mowa cyfa-aeoddi&d o bed- wwpeiiili nid d* cymeryd na o'r cyfryw i d^ailnaio y no?, yn hytrach ca disgyn ar now ait i ar y testyn. Gw&ig.—SeifiaB cryfion La allts'd dys^wyl am danyr t cddiwrtb wraig. 1 9. Dywei J. P. Dives, Tredegar, 'Lie byddf) rho symatl yn cnoi, dylai yr iaita f.ir1 yn fiddyginiaetbol.' Oeir yna la^or o fair. Oarwr diweirdeb. —Lie I dda. Ap Tijwdwr.— Y mae ef yn darg-s toimi&d priodol yn etbyn y d wg, ond gw m yw ei fard ioniaeth. Mair Magdaleo.—Deohrcua yn rbag- oro" ond maa oi noith yn gwanhau cyn cyrbied 1 torfyn yr yrfa. Gwondolen.—Dywed am g^d'nebwr d fod yn Yn llanw gwallgofdcii a pllortbi y b-d 1 Yn djmch*ei tajruaso;dd, yn magu ilofruddioa Yn tanio y fa^nel, yn awchu y cledd. Ond id yw ei holl linellau cystal a'r ihM hyn. Awdwr olys Cbridwen.—C;efa ef am gymboith ei awen i bwdduo gwrthryoh oj gib. Y mae dynion yn gallu parddno hob gymhoith unrhyw awen. Y mae ganddo line'lan da, heb y parddu arnyrt. Plentyu Diweirdeb.—Y mae ef yn dra med us i Baeruio llinellau a phentyru ar so ideirtau. Ap Bryfbon.—Nid barddoniaeth yw son am gyfaiil tawgiddug, a chablwr yr huul. Glan Cynon.-Penihion pur dda, ond nid ydynt ar alaw 'Llwyn Oan.' Adnabydd Godinebwr.—Dymi bonilN ion tlws a birddonol, owbl deilwng o'r wobr. Hyderwyf y bydd y gyshdlctl. atth hoa yn lies i rhyw gy- maint ar y pit dinystriol hwn sydd yn darost*T?g Ojm u wan. Adnabydd Go- dicebwj? heb bat usierddyfd^niryn oreu Ar air a chydwybod, IIrwE& CERNJ-W
: --/< ADOLYGIAD A® LYFRA.U.!
-< LYFRA.U. ,J)ae%rfk Partli Gpjjrfiewinol Morganwg, neu ^erii jewnOl i grwsfyn y dd^ear.— Gan SfafiF, Owmafon. Argraffwyd gan Qri0k¥$.'Sons. Y r4gfeJygy^rolfecbanbon, pris Is. 6\ wedi gUl foneddw^ o feddwl jofyf sinmbynol. T/inia ei fater yn aribpScbfls. Ac os yw ein dwilenwyr &Gi gaol crynbodtb o olygiadau daaareg- wy. yn Gymreig, yn e/iwedig ar ddaear sir ForgTinwg, nis gàllsLt giel nn gyfrol yu fwy c?nwysf na hon. Y mae ye Jtoffdwr, fal canoedd e eill sydd wedi ys- ^S<Jnp ar ddaeareg,yn defnyddio llawer 0 ddrfisica iiaeth a priori yn Dgh^lch y dd^eir. AtbronÎMth Ba-oon, ad yr un Induetivi, ddylf.\i fJd uuig reol croadur t'srfycol, or mMcroadu-fhesymol yw. Y m ,0 gwelai aiwyddijn bodplaetb ere- aduriiid maWiion ya nghrwstyn y ddaear i ddyftider mawr, yn fiaitb, ond y mae y modd y daeth..byny, er yn Ifaitb, yu ddirgelwo4 hyd yn hyn. Nid yw gw) bodaeth tferjllol wedi tartycu ei hymcbwiiiadau falag i benderf/tu faint o amser fyddai yn angenrheidiol i gar- egu cnawd a oheed, nac i bed i ni fod yn beritaith sic? na allai dwfr yn rhedeg dr js gyrff, coed, a Ilysitu. osod eu delw hwyx.t, ac byd yn nod eu natur, mewn miloedd o flynyddau ar gmgiau mawn- ol y dd&ear. Y mae fiaithiau i brofi fod dolwau cyrB yn cael eu trosglwyddo i greigian cylcbynol, txwy ddeddf, Leu oblegyd rhyw achos anadnabyddua eto i natlldaetbwyr. A chyda golwgacwelyau nou haenau y ddanar, fel y dywad Dr. Bucklatd, nid oes digon o brawf eto wedi oael ei wneud ar holl grysiyn y ddaear i wceud oyfuidrefa sicr o strata. Darganfyddiadaugweitbredol, nid dam- CBniaeth sydd wai arwain Dtfearyddwyr. Pe bussii damciniaeth wedi eullywodr- a thr, bnasent wedi creda er ys.blynydd- aa foa mor agored ar y pagwn gogledd- ol. Oad y mae darganfyddiad gweitb- redji wedi rhaddi ar ddeall iddynt, hyd yn hyn, fod mor y gogledd wedi ei orchuddio a rhew anferthol ei dfweh. Mentdad damamiaetb yn unig yw dweyd foi chwildroadau wadi cymeryd lloyn y ddaear filiwnaa o flynyddau cyn yr aInEtar y gosodwyd Adda yn ngardd Eder. GalJai pob ehwildroad tybiol fal achcs ymldangosiadairhyfedd a. gradd- ol, gfcol oi gynwys yn i hwygiad Synhon- au y dyinder, pan y daetb y diluw, a cban ddaosrgrytifaau ofn&dwy nad ces j g ir o hanss am danyLt. Bath byn^g, hyd ues y byd,3.0 Daeat«^ yn wyddon- iat-th svlfaenedig ar fE'jithiau, gyda golw^ ar y stratis, a'u hoad, fel y mae g sFyd<4oniftftthau oreiH, dylem fod yn ofalu,i rb ■ g i ddyohymy » ac nid ihes s'm 11 ha w. in yn ei onyleh, Ar yr u- pryd y m;e 'll&wo? o batbau yma feiol yn peitbyn i Ddasareg nad oe j nob a all eu h imu. By-i^ai pobl air Forganwg yn s'c? o g ,el ll&wer o ddyddordeb po darllert- out y gyhol ucbod ar QdaoiAreg.
RWRIJD YSGOL LLAKGIWC.
RWRIJD YSGOL LLAKGIWC. Mbi. G(L.,—Gofynodd amryw y gof- yiiaduu canlynol, ac atebais hwy yn deoJg i hyf 4 Beth a wnaethoch yn er- byn M'. Obarlcs Willi: ms yn g^lw am iddo eich dirmye-u J ny Gwladgarwr? Dim end dweya y gwi* am dano. Pa wir ydoedd ?' Dwoyd iddo votio yn y Bwrdd Ysgol i roddi dros E;an* pact yn fwy ambelaetbuYsgoldy Gwanncaegur- wen nag y gallesid cael y gwaith gan. un aralf. 'Oui votiodd ael<5dau oreili yr un modd ?' Do, dri o honyiit. 'P¡¡¡ha.m y ceryddech ef mwy aa'rlleill ?' Yr wyf wedi ce-yddu y pedwar, ond efe yn unig sydd yn cnoiy wialen. Paham yr eawasocb of mwy n&'r Iloill ?' Am idd:: ymrwymC! ¡>:m efebolwydcf y gwnv si oreu i gyrilo pwis y t>lw?f.' PEl. bryd yr ym wyraodd fell??' Pan yn ce died y plwyf am bleidleisiiiu/ 1 Yr. mha le yr ymrwymodd ?' Yn Ysgddy Gw <.u c >»gut-^ea. P;hom yr yiyc'rt ehwi yn ei alw i gyffif ?' Am fy m d yn s :.Iog drcsto pin etholwyd ef, r.c yn awr yn dyoddef edliwia^tb am hyny Ebo un eyfaill, Yr w}f fi yn egfio yr araet'!i foatfawr bono.* 'Da iawn,' eba fiaau, 'dywedwch beta o hotsi.' I Dy- wedodd lawer am y pwys o arfercynildeb gydag arian y cyhoedd, ac yasrwymodd y gwoai hyny cs etholid cf.' I Betb arall a ddywododd ?' I Dywadodd am drais a gormes rhai o brif ddyoion Ys- talvfsra, ac y gwnant bob ymdrech i arael y Bwrdd Ysgol at eu hew d Ebo oyfaill arall, I Yn wir, yr oftidwn yn synu ar y pryd eich bod yn ei bleid- io; ni leiciais i mo'r dyn—yr oedd yn rhy fkgardaidd, ond yr oedd dyn bich ni:e gydag of' (gweinidcg y Wesloyaid). Gofynaf fiaau ychydig ofynin.d>u i'r B.-awd Ti-eobyddol, ao abbad hwy iddo ei huaan ac i'f cyhoedd. Pa. beth cedd eich neýes yr uui.: dro' y buoch yn fy nhy ? A giwsoch chwi srywb^tb yma, ya worth son am dano beblaw y cio asynaidd?' Bethoodd eich cynlluni u ( s etbolid chwi ya aelod o'r B crdd Ys i>ol ? Pa sawi gWiitith y bu jch yn Gwaurcaogurwen yn cynyg eich hun ? Beth a ddy-^odivoch yno wn dra-ar. glwyddiaeta rbai o arglwyddi tymho.-ol Tstil/fera ? Beth a ddywed&soch am ddylanwad yr arglwyddi hysy ur ra.i o'r ymgeiswyr oa etholid hwy P Pa addew- idion a wnaethoch am gynildeb? A o dd y bJeHhia a gondemiiir yn unol all, a idawidioa h;.ny ? A oes gesyt fi ddim bawl i'ch galw i gyfrf am dori yraddew- idion byay P Bith a ddywedais i yn Mhmt v?d&we am Mri. Morgans at Lawis? Os gwyddoch y pethau hyn?, pah vm yr ydych beb wyb «d yr byn a ddywethis am danoch chwi yr ua amser? Ai nid dylanwad eich ymwebad chwi a fi nhy yr unig dro,' ac a'r ysgoldy, a ba/odd i mi adn^bod y brodyr, ?el yr awgryma's am daayst yn & hctofcardawe ? A ydych chwi ddim yn teimlo haerllugrwydd a phreseiddnTch* wrth ediiw i mi yr hyn a ddywedais ? Chwi a ddyltsti fodp olaf o bawb i'm boio am ddweyd y path- 1 u hyay. Yr &th?aw ya condemnio y ,*| ysgolhaig-fim.! ddysgu ganddo! Y Bmwd T?ochyddol yn boio y Brawd Ansibynol j &m ei gredu of a dweyd ei b thau Ys- bryd eich araeth chwi yn Ngwauacae- gurwen oedd y pethau a ddyw^ais i yn Mhontardawe ? Y chwi yn awgrymu y pei soxiau, a misau ya ou honwi. gloth a debygweh chwi am jt-gwirics^addau ynKP Gwelodd y Brawd Troobydd d y cylcb- lythyr casglu a anfouaia kt Mr. James Williams i ofyn ei ewyllys da at 'Y Demi Newydd,' a gwelodd ynddo e-ew Mr. Morgans am bunt, a Mr. Lewis am guinea; a dywed nad ymddygiad bon- eddigaidd a charodig' yoof ydoedd eu beio am y can' ptmi, pran iddyet gyfraisu mor haelionus at Y Demi Newydd.' Ocfiwoh, Mr. W., nad ydyw Pio X.' yn gwerthn maddeua»tau mor cheap a hys- yna. Y mae Mr. W. yn »y»u na pbryn- asid fi a rbodd »aor hjk#lioiius at' Y Demi Newydd;' ac AJiyny ys mhell iawn i brofi y prynaeid ef ya rhwydd. Os buasai rhodd o buttt non giai al gapel yn mygu ei gydwybod feddal, p6 fatik ddylaawad a jWfcWMM caa' pnal Mmi? Beth pe rhoddid y f ath In o rai malynion i bwyso and! Tybivryf y byddai ya foddlon i wneuthur ujarhyw ddrwg I Gofyaodd an i mi heddyw Pa faint 0'1 oan' puot a gafwyd am fotio can' puat ?' Atobais yn y f on, Nid ydynt mor ddrwg a hynyaa. Diolch i'r ddau am b»idio p*llu at gyfrif yr hyn a edliwir i mi gan fy arweinyid. Pe adrychasa-i y brawd yn ftrtylaob, gwela-»i fod dau arall o aelod»u y Bwrdd wedi eyfracn-un buafc a'r llall gini. Dyiia bedwar o hmynt wedi elfnrm at Y Demi Newydd,' (heblaw Mrt Evars). a hyny mor striol, fol nad oes arc af do csisiodrachefa. Rhoddaaant ya llawan, a dywedodd Mr. Lewis fod ycbwaneg i'w gael. Ni ddeallais i neb o honyiit ddigio am adolyga eu gwaith, ond y Bcav d Trochyidal-I Paid a digofaint, a gad ymaith gynddaredd: ra3 fro ddygia. er dim i WKvuthur drwg.' Yo ivif yn cj"- nghori y dd&u fe*wd Tr-cchyadol i gyf- r, na ?».t ein Taml No .vydd' or iacbad a gwat^itbiad i'w med-'y.Lu. 'Yi* onaid h 'il a fsKsbeir.' Ymdrecha y B'a?d T?ccbrddo! dai- r& iciio ei gydatlod u Jatnes ac Evms am a woaetbant with tidawis cadei^ydd y Bwrdd. Beth sydd a fyno hyoy a'i wvith ef yn tori ei acUiswidioa a'r plrryf dioo ? A ydyw ei siomiant af ynddynt hw? yn rheswm dros iddo ef siomi ei etholwyr ? Beth oeld a fyj'<r»i y Brawd Ani;ib/j;ol jmida^edfg a dofrisiad cadeirydd y 'Bwrdd mwy na'r b?odyr Acsiibyn 1 sydd ya&ros? Pjk bWJs ydcedd fltd y ddau frawd Trochyddol ac Annibynol hub gaol y gadair i'w dewisol ddyn ? A oca i hyw brawf y gwnaethid mwy o waitb o dan ly w yddi&bth Mr. White ? Pa ddi wg yd- oedd i James go Evaes a'u cyfeillion. i ymgyeghori am etholiad y cadeirydd, gan fod y ddau at the bead of the p 11,' ac yn meddu agos gymaint o bleidleis- ian a'r pump ereiil ? Onid oedd gan •Mr. J *mcis a'i grfeillion gys'.&l hsWj i gyfirfod mown ty yu Nghwraygors' i d tfau d-;?/is\ '.d y e^deirydi ag oedd gan yr Ystalferiafd i gyfa^fed i'r nn pojv yl yn vestry cipel y W»rn?' Os ca-fu y rbisi oodd yn y cy far fod bwnw' benodi Mr. Ey >es i gynyg-Mr. Jflmcs i'r gadai" (yo, ol dyebymyg y B. T.), ouid oedd gd. -ddyrt gystal bawl i hyny ag oedd gan gyf trfod vestry capel y Wem i boncdi Mr. W. i gynyg Mi*. Wbito? Pah^m y dys^wylid l Mr. EJvjstb fod yn anffyddlon iV beoodi>d mwy na Mr. W.? Yi* oedd mor deg i Mr. Eyacs sefyll ut ei addewidion i gyfeillion Mr. Jiimes ag oedd i Mr. W. S*>fjrll at ei addowidiorigyfeilliotiMrWnite. Os yw y Brawd T-cchydiol i'w goelio, yr oedd etholwyr Yst^lyfora yn ymyraeth ac yn addaw i'w gilydd am y oieirydd ai nid oedd byny yr un mor gyfreithlon i et'aolwyr Cwmygors? Ond y gwir yw, ni bu yr uncyf ^rfod o'r hth yn Osrtny- sors, Uu o gyfeiliornadau ysgrifau y B awd Trccayddol ydyw bw« et >! yet a: ferol! A oes dim gwi i J ? edd i' w gael gai y Bawd. T ocbyddol ? Pryn y gwif, ac na worth.' Yr oadd Mr. Ev^rs mewn cyfyug- gyngor pa uu oedd oreu iddo, ai cynyg Mr. James, &i cafnogi Mr. White, neu folio dros Morga-, s, bath sydd a fyno hyny a't cat,'punt ? Nid yw hyny yn Haitian dim ar y can' pant. ReD tfwtbri ydyw sto"i de^isiad y oadeirydd, tell wng o'r oil o'r llytayrau, er mwyn tyaa y plwyfolion odde..t<r see it y c.}n' pa at. Ond nid mo? lHwdd y g\meir hyny. Dyma'r gwirionedd mewn ychydg eiti&u. Yr oedd uu ochr lied <Sdyl»i»- waiol yn Ystalyfera., yn daev Fm i Mr. J ",meB gynyg Mr. Morgans i'r g»d»ir, .r ochr arall am iddo gy-ayg Mr. White. Svfodd yr-tiu yn neutral t-wy bollu i'r n:>ill a'r lJiril, a eb^fold y gMlàir ei bunat>, trwy i Mr. Evans ei gynyg a Mr. White ei gef >ogi. Yr oedd yr hon frawd e'skes at the bead of the p7,11,1 a gwelodd y ff>rdd i f/ned i mewn i'r gftd&i a pbwy a fadr ei foio a in ei chy- moryd ? Orsdwyf y buasai y snwl sydd yn ei gosdeiaijio yn gwneud yr un peth ond cael yr un cyiUusdr#. Nid wyf yn Mnhau dim nm gymhwys- dd" y bosoidwr Mr. White i'r gsd^ir, ond nid am ei fod 'yr uoig Siis,l Y mae Mr. W. w^di myned yn Saesoneg iawn ei doimlad ar ol myned yo selol o'r School Board! Yr oedd fod Mr. Yfhita yn Sais, ac heb f od yn Gymro, a'r 'uaigSais' ar y Bwrdd Y-i anfauta^s iddo fel cadeirydd Bwrad OymreTg. Mwy priodol ydoedd i'r Cadeirydd fod yn Bais a Chymto. Nid wyf yn meddwl fodyn llawer o bwya i'r plwyf, yn arian- ol nao egwyddorol, pa un ai yr unig 8&s'neuun o'r ddau Gymro fussai y cadeirydd; ond y mae yn wir bwysig i'r plwyf erf-d talu dros gan' punt am bleidlais y Brawd Trochyddol, am na bu&s ii yn ff/ddlon i'w addewidion pan etholwydef. Yr oedd y Brawd Ttaoh. yddol yn cael e' ystyried yr un ochr i'r ty a'r brodyr James, Whit*, ao Evans yn adeg yr etholiad; nid ar gyfrif eus Hyainwlldnaeth non en Hangnydfiurf- iaetb; ond am eu bod yn debycach o fod yn ddynion y plwyfoliwn yn gy- ffredinol, a'r tri arall yn ddynion y meistri, yr agents, a'r gaffers. Pa fodd y gadawodd ei oobr i votio can' pm. t yn ormod o bwrs y plwyf ? CymaUt a hyn- yna yn awr, y m*a ychwaneg i'w gael os bydd eisiau. Y Bra.wd Ankibykol.
» AT WYR Y MELINAU ALOAN ETO.
» AT WYR Y MELINAU ALOAN ETO. Wele fi yn eich anerch xwwaititi yn ycbwaneg, gan fod nn mis wedi myn«d heibio er pan chwi ddiwwdaf. Yr wyf yn teimlo yn bus- yslwydol, er oymaiat o orcbeation yr wyf wedi en cyfiawni; ao yr wyf yn meddwl y gwas fy otdl b j?htm am ddau fis beth bynag. Gobeithio oich bod chwitbau yn abl i ddilya eich gorcbymyaion, ao y bydd i chwi weithio nerth braioh ac ysgwydd hyd ddydd yr eisteddfod, er mwyn i ni g&el cyshdlenutl1 f wd. H )io! Bath mae yr hen Lwynog yna yn ymofyngosod ei fys yn ain bashes ni P Nid ydym ni yn bwii%du ofstsidlu am wy»icaia tewiou as ni fydd yn y? sis- toddfod grybw/iledig d'im end cryg- l..¡tb. o eggyrn sychio ',oherwyddbydd- wn w.di gweithio ein bncain$%llan. Oed cs gwna gymfiryd rh'\D yn y gyrsgherdd, dicbon v osir yoky lig fiaslor yao, gan mi5 rb'vi lloi s imilyd ydyw y cmtjr- -icj'.i i fod. Ciyw^is fod rhyw 'ben nisiwn fua? inwu gyda cLwi tu% Phorclawdd, ssf yn ymofyn am leoedd ^ynio-j am eu bod fn gomsdd Are taio ar nrs Fuliuu, a'çh bod chv?i yn bwr^a^ u cym^fyd h&ne? y b if wobr ata y mwyaf o b juau, &c yn f;4ul>n i'r Po t.iXcl¿u1£¡siir:d gael yr haiier r.ra y mwysf o waith. Oad bvd icd Yyabla i chwi nad ccs dim par- tiality i fod yn ein hoisteddfod. Yr ydym i i, gwy? Owmtwrch yma, yn maddwl am ycbyaig o'r gwobrwyon, beth bynag. Rhaid tfeifynu y to hwn gan ei bod hi yn tycu am dd&u o'r glocb, rbeg ofc i mi golii box, Waeth PWY.
[No title]
HySbysir fod y newyn yn parhau yn ngogiedd China, a bod tiriogaetbau eang wpdi eu diboblogi. I
TIRYN SEION, T BECYNON.
TIRYN SEION, T BECYNON. D?seth yr eglwys hon i'r pander fyoiad gael gwfl de %ohyoghordd er ys tna mis yn ol, pryd yr smtu'riwyd i rœgra.ffu 800 o tic-ey t-iu, a thrwy ymdrech ut f -ydolyr eglw s, gwerthwvd hwyd yn nges oil. Dydd Llur), yr 28iin cynfisol, d;eth yr atnster apwynt'edsg i gycfvl yr wyl. Yr oedd y te ar y b/rddau am 2 o'r gleeb, a mwynhaodd yn ogos i 800 o\* d^taith- ion parot^edig. T,»stiolaeth p.wba gyf- rantis iDt o honynt oedd eu bod wedi cael llawn gwerth eu hirian, gan obsithio cael un cySelyb d) ya fnan. Yr ydym wedi pondofynn i gyr&I yr wyl hon yn flynyddol. Am 7 o'rgloob yr hwyr, oyc- aliwyd y gyogberdd, pryd yr oadd y cipel wedi ei orlenwi. Yn sbaenoldeby 11 yw- ydd apwystipdjg, y Pa ch. T. Phillips, Mountain Asb, p^nderf/nwyd fod Mr. W. Curtrs i hnw e; le, yr hyn a wnseth i foddlonrwydd. Yr oodi t efa y cyfar- fod fel y canlyn:—XJnawd ar yr harmon- iom gan Miss Williams, AberEman. Y Golomen We* gan Mr Wm. Hoi-kins, Mountain Ash. D,uiwd, I L-.rboard Watch,' Mr Morgana a Miss Edwards. CaDig gan Glee Party Mountain Ash. Can, 'H *il Cambn& ga,n Mr J. Hu»hesv, Aberdar. 'Y Fwyalohen,' gan Misa ElJis, Mountain Ash. C-in a chyd^aB, Kiss me, Mothe- gan Mr Edward Mor- ris a'i barti. Can, Y Gardotes F cb/ gan Miss James, Mountain Ash. Caaig gan Glee Pary Mou .two Ash. D^tgsnwyd 'Messi&h'r Plant' gan Go" y Capal, p"yd y crfeilwyd ar yr harmonium gan Miss Williams, Aber- aman, yr hyn a wnaeth yn fed? us l iwn. Wedi hIll diolobg *rwcb i Glee P%rty Mountain Ash, Miss Williams, a phawb a gymerodd r&n yn y te, t^rfynwyd y cyfsjfod, a pbawbwadi eu llwyr ddiwalla a gwledd feddyli^lo'r fath oreu. lOAN IOSM EaTH.
LLITH Y BAHOIT D.
LLITH Y BAHOIT D. Pan yn gorphwys yn lluidedfgynddi- weddar yn fy nytb, yn xighv&ig Mar- g%m, ar ol helwriaeth galad o smgylcb p1!Tll Cynffiz, ac ya eyllu yn s)br a man- wl allan o'm nyth tn chyfeiriad y gogledd, cwfyddais Estrjs M.1"g.'m, Habog y Dyffryn, to Eryr Indi&, yn nghyda haid o'r taulu i«sgelicg yn ehedeg yn frysiog yn yr awyi-gyfoh tuag ataf, gan dditgyn yn tiraf ar ganghenau y cosdydd ya fy ymyl, gin chwibanu yn ddengar yn y cywair ilon, a dweyd eu bod wedidyfod :) h jrd i ysglyfaeth b ras i m% 'Wel, atalwg.ya mhi le ?' gof- ypaia iddynt. ';pa.n oeddwn ar fy aden y prydsawft hwn,' meddai Hebog y T)y9typ, ar^yn.dygwydd ebedog heibio i swfddf a g^iith alcany Mir gam, can- fyddV-a dri bontddwr o ymddangosiad yn ymddyddan a'u gilydd o fl ? swyddfa; ac i'r dyben 0 weled •: I ed a o&dd ysglyheth gand Cfeu »I fy aden, a disgynais i lawr > &r&f. ymwthio i mown i dwll oedd yn y mnr- gerllaw iddynt, mewn. m«i oyfieas i'w clywei yn siarad. Ciufyddais ddyn bycbwi, a golwg satanaidd a birbaraidd arno yn dyfod allan o'r swyddfa, gan gerdded yn dywysogaidd o amgylch- ogylch y green mewn dWíS myfyrdod., gan y»gWd ei ddwylaw a'i ben. Cred- ars unwaith fod rhyw fit Phariseaidd wedi ymaflyd yn ei gyfN3S3ddiad; ond, yn florius, cerddodd yn mlaen at ei frodyr, gan ddweyd yn awdurdodol wrth Mr. Comon Clerk am fyned yn ebrwydd i hytbytta y c. fryw be.sonau a weitbiMMat ya ddiwyd i gasglu pleid- leiaan i Ife". B. Thomas, yn yr etholiod diweiiaf, fed gwledd f»wreddog wedi ei •haro#oi iddjpat yn y tifarn a el wir Vittoria, yn Aberafon, fel gwobr am eu ruawr ymirecb a'u llafar, a'i fod yn taer ddymuno arnynt am bresencli en huttHm ya y wledd. Wedi iddo orphea ei ymadroddion gwenog, rhedodd Mr. Oomoa Cle^k worth ei draed ar y aeges ODd yn acSjdoa, ges idodd y fath bower ar ei draed, nes iddo sytthio i lawr ya bendramwnwgl i'r llawr, a bu agos a hollti siol ei bea, drua^. Yr oadd g$lwg ofaadwy atuo, ei sifa yn lhwa agorei, a'i lygaid yr ua fel, a dim ond y gwyn i'w gonfoj. Rhedo id ei gyf. eillion ato mewn moment, a rhedodd Mr. Sobr Cle: k i yraof/n y doctor, cinys yr oedd yn gwaedu yu ofaadwy, &o yn ochain fel mcchyn pan yn anad'u ei aaadl olaf b~aidd. Cluiwyd ef i'r sw}ddf» ga-rdy -1 Yna esgyny's ifyny, gin fy adei uc ehed-eg a cbwibacu ar fy Egbydryw i'm catlya, a daeth haid o honyrt. I Wel,l meddwn wrtbynt, chwi wyddoch t 'wyb*ofiad cad wyf mewn cyflwr ejmhwys i eh"deg at fy vsglyf ietb, gaa fy mod wedi cael helt. 0 amgyith y le a nodwyd. Yr wyf ar i-owynu »m y sg^yfaeth, oad n?s g»U f ehedeg eto; end mi waaf gytaudeb a chwi, a" y amud osd i chwi fod mo ga edig a bod o f-aw-i Ci\\l' llatb i Aberafoa chwi gewch ran o'r wladd, o herwydd y cue y polldor e dri milldir yn d*ib-h J hy faith i mi i'w eheceg a'r fdtn Iwytb.' Daethast i'r penderfynida 0'14 .ado. Y gorcfewyl oedd genyf yn awr oedd, oojaio cynllui io y ffordd fwy&f cffa tbiol iddynt fy nghario yn ddyogel yn yr awyrgylcb. Gorchwyl digon csled ydyw cario djn ar yr fceol em yohydjg o lath eni yn bytracb na thair milldir; ond.
ENWOGION SIR GAERFYRDDIN.
ei fod wedi teithio llawer pan yn filwr, ac yn meddu cof da i gadw y pethau a welodd a-3 a glywoid, ao hefyd yn medda dawn felas i airodd yr oedd yn un a haffil yn fawr gan gylch hel- aeth o gyleillion. Yn mhagyloh byn?g y byddai yn troi, yr oedd ef yn un a berchid yn fawr ar gyfrif ei gyreiilgar- Z-1 z;1 wch a'i ysbryd mwyn didramgwydd. Wedi trealio llawer o flyayddoedd i gadw ys^ol yn Llanymddyixi, a, gwneud llawer o ddaioni yn y lie trwy goethi cerddoriaeth, &o.,bn y gwr defnyddiol hwn farw ar ol amryw fisoedd o gys- tndd, Tachweld 18fed, 1830, yn 56 mlwydd oed. Claddwyd et' ar ochr ddwyroiniol y fynedfa i Eglwys Llan- dingad, yn nhref Llanymddyfri.