Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
17 erthygl ar y dudalen hon
", GOGLEDD LLOEG TWD YECHAF…
GOGLEDD LLOEG TWD YECHAF t IAD I GYMRO, Bydd yn dda gan bawb glywed mai Cymry ydynt yr arolygwyr a'r swyddog- ion, o r mwyaf hyd y Ileiaf, yn yr holl o r gwahanol weithfeydd yn y cwmpasoedd yn, yn neillduol felly y_ gweithfeydd haiarn, heb ond ychydig eithriad, ac yn eu mysg y mae Mr. John Owen, mab Mr. John Owen, y calchwr, o gymydogaeth Brenberean. Y mae wedi bod yn benar- olygwr ar ffwrneisi blast gweithfeydd haiaru Clarence, ger Middlesbro', am y pedair blynedd diweddaf; a phan yn ym- aiael a'r lie uchod i fyned i arolygu gwaith Mri. Bolkow a Vaughan, Middles- bro', anrhegwyd ef a marble timepiece ar- dderchog gan yr arolygwyr ar gweithwyr. Y mae Mr. Owen wedi bod yn ddyn defnyddiol a pharchus iawn yn Nghymru oddeufn 37 mlynedd yn ol, fel y maei ei enw yiranwyl gon lawer sydd yn byw mawn sefyllfaoedd uchel ac anrhydeddus yn Nghyn\m,a Lloegr, a hyny o Iier,Wydd y lie a gawsstHtjtrwyddo. Hir pes iddo ef A'i deulu parcnus. STOCKTON.
ltwflOL. ; COFNODION , DIHWESJOL.'
ltwfl OL. COFNODION DIHWESJOL. Y mae genym i'w gofnodi yt wythmos lion, farwolaeth hen ddirwestwr, set CEORGE CEUIKSHALTE, (' yr hyn a gymerodd le ar ddyddGwener wythnos i'r diweddaf, yurei breswylfod yn H&mpstead Road, Llundain. Y mae weiligwnelld gwasanaeth anmhrisiadwy trwy ei ddarluniau ardderchog o'r Oin Pt'op,Gir+' Jug'1ernflt.t,De'IJil'tr Ftymj¡ Pan, The Bottle, The Drunkard?$Children, a'r Jfotship oj Bacchus, i'r gwaith dirwestoL
EFFEITHIAU'E DDIOD.
EFFEITHIAU'E DDIOD. Dydd Sadwrn wythnos i'r diweddaf, yn Llysyr Ynadon yn Ngaernarfon, pan yr eisteddai Arglwydd Newborougn, ac ustusiaid epeill ar y fainc, eyhuddwyd llafurwr o'r enw Griffith Roberts o ar- cholli chwarelwr o'r enw Henry Hughes, Penygroes, yn anghyfreithlawn, gyda'r bwnad o wneud dirfawr niwed corfforol iddo. Oddiwrth y tystiolaethau a wran- dawyd, ymddengys fod yr erlynydd Hu- ghes, a chydymaith iddo, ar y 24ain o'r mis diweddaf, yn cerdded ar hyd ffordd fynyddig sydd yn arwain i'r Cilgwyn, ac iddynt oddiweddydjy carcharor. Yr oedd yddau, mae'n ymddangos, o dan effeith- lau y ddiod feddwol; ae fel y mae vn dygwydd yn fynych o danei dylanwad hi, dechreuasant gweryla. Yn yr ymladdfa a ddilynodd, dywedir fod y careharor wedi cicio yr erlynydd, ac wedi ei dry- wanu a chyllell logell. Mewn amddiffyn- iad iddo, dadleuid mai mewn hunan-am- ddiffyniad yn unig y gwnaeth Roberts- ddefnydd o r gyllell, a hyny am fod yr erlynydd a'i gydymaith wedi ei gicio bron i farwolaeth. Modd bynag, traddodvfryd y carcharor i sefyll ei brawl yn y frawd- ys noqaf, a gwrthodwyd cytneryd mach" niaeth am ei ymddangosiad. Grtfyna y 'Jen.edl Gymr*i/ yr wythnos o'r blaen y cwestiwiv cdi^lynolA ydyw trdseddaii ar gynydd jjjni Ofuwa -bod.* Y- jqab1, dyfodol ein gwlad mewn perygl. Cyuwysa ein rh'ifyn am:rp' Wythnos hon, adroddiadau am drt^eddau dybryd a damweiniau angeual ag y rhaid eu cysylltu a mynychedd meddwd6d yn ein pllth. Dyna'r giniddeu- wr- o Fachynlleth, wedi boddi. ger Llan- egryn, yn ei feddwdod; chwarelwr ger Bethe^a, fel.y mae gormod o le r gredu, wedl cyfarfod a'r uti diwedd yn afon OgVeh, pan yn yr Unrhyw gyflwr; ac y mile yn rhaid oaAfod fod, a wnelo y ddiod feddwt)l 4fv ddau helynt ofnMwy ger y ac yn Mhenygrbes. • Yn wii^ y mgk-Ir holl droseddau a gyflaWnir yn N ghymru yn dwyn cysvHtiad a- dau beihod svdd, fel y mae fife i ofni. -wedi dyfod yn bechodau cenedlaDthcd y Uynrry, set fiaeddwdod ac anniweirdeb. Ofnwn* yn-Bior fod y to ieuanc sydd yn em rdJth yn tyfu i fyny o dan y syniad ioad y mwy-- af ha^rilug, y mwyaf yfedgar, y mwyaf anweddus mewn iaith ac aflan mewn ym- ddy^ad ydywy mwyaf gwroL" Yr o^tld p j tren^holiad ar gorff Richard Smart yn" dacflenu cvflwr' ofnadwy cymdeithap yr ardal. Addefid fod terfysg cegrwth y Uancjaja wrth ddybhweiyd o'r tafamd^, yn' beth mor gyffi-edin yn yr ardaj^fel nas Cymeryd syiw neilldupl o honynt gan. y tfrigolion—"dim ond-mwstwr cyfFredin hogiau wedi meddwi." Tybed na fydd i helynt y gyllelj yn Mhenygroes, a marw- olaeth druenus a drwgdybus Richard Smart fod yn foddion i ddychrynu a difrif- oli rhai o'r lianciau sydd er yn ddiwedd- ar yn gwarthruddo eu dosbarth, en gwlad, a'u cenedl 1
BAELLKNWVB L
BAELLKNWVB L y DAKIAN, ardystiwch i beidio cyffwrdd ar "diodydd ofnadwy sydd yn bygwth eich dihystrio, a'ch hyrddio i fyd arall yn anamserol ac yn anmharod. "Ni chaiff meddwyn etifeddu teymas Dduw." DIRWESTWR.
AT - TWYNOG -JEFFREYS, ,I.RYMNI.
AT TWYNOG JEFFREYS, RYMNI. SYR,—Gwelais eich beirniadaeth argyf- ansoddiadau Eisteddfod Rymni, yn y DARIAN, yr wytlmos o'r blaen, ac yr wyf yn ddiolchgar i chwi am dani; ond carwn gael gair. o eglurhad pellach genych. Beth sydd yn anghywir yn odliad englyn Llew o'r Lfwyni Wele yr englyn os nad yw, feich meddiant.. .J!401i Dow MAWU • BQPITW—-hflb gel .Btae'r. swej'wr "tir, lu.; t{ Hot a ddcu ynljr n i r ilu y w 6ain lor yn » ir sio «i'rup vr Erfy^.ami air ^dnvtj^yQh yr wyth> nos nesif, LLEW O'R LLWYN.
SALEM, CREUNANT.I
SALEM, CREUNANT. I. Cynaliwyd cyfarfod adroddiadol yn y lie uchod nos Sadwrn, yr 2il o'r mis hwn, pryd y cymerwyd y gadair, g'an y Parch. H. Stephens, Melingryddan. Canwyd ac adroddwyd amryw ddarnau adeiladol. Y canu yn lied dda ar y cyf an, ond yr ad- roddiadau yn rhagori. Gresyn na buasai mwy o ymdrech yn cael ei wneud yn nglyn a'r canu yn y lie, a sylw dyladwy yn cael ei dalu i beth mor hanfodol angenrheididl mewn cyfarfodydd o'r fath. Modd bynag, cafwyd cyfarfod buddiol trwy y cyfan—y cadeirydd yn ei hwyliau, a golwg lewyrcnus i'w ganfod ar bob peth, yn enwedig tua diwedd y cyfarfod. Caf- wyd can, Plas Gogerddan, gan Mr. T. Tnomas, Aberdulais^ yr hyn a dynodd y cyfarfod i derfyniaa. i x> j DEwi GLAN DUIAFS.
' rrv (;:;(1 rtt .'-' ■ ■…
rrv (;(1 rtt ■ ■ MARWOLAETHAU AMERICAN- co AIDD. Rhagfyr Slain. 1877 yn St. Luke's Hospital, Bethlenem, Pennsylvania, C. [ Jones, yn 45 mlwyda oed, oddiwrtn ni- wed a dderbyniodd yn nglofa Ackley, Pennsylvania, mis Tachwedd diweddaf, sef tori asgwm ei gefn, o'r hwn le y caf- odd ei svmud, i'r ysbyty uchod. Brodor o Glynebwy, sir Fynwy, Deheudir Cymru, oedd yr ymadawedig. Ymfudodd i'r wlad hon o Mountain Ash, Deheudir Cymru, er's tua 15 mlynedd yn ol. Ionawr 9fed, Ruth Jones, priod hofif Mr. David Jones, arolygwr Slope No. 3. Bu yr ymadawedig yn glaf am ugain inlynedd, Gorphenodd ei gyrfa pan oedd ar fin ei 45 mlwydd. Ymfudodd yr ym- adawedig i'r wlad hon o Penycae, sir Fynwy, er ys pedair blynedd ar hugain yn ol. Ymsefydlodd hi aAi phriod yn Crab Creek, Ohip, ac o amgylà am rai blynyddau.
Y GLAIS A'I HELYNTION.
Y GLAIS A'I HELYNTION. Y mae yma amryw o weithiau gloar ba rai yr ymddibyna y trigolion fwyaf am eu cynali^eth ond cwyno y mae y glo- wyr yma, fel mewn manau ereill, o her- wyda marweidd-dra masnach. Nid yd- ynt yn gweithio ond rhyw ddau neu dri diwrnod yr- wythnos, ac y mae yr: ertill mor fach pan y byddant yn gweithio, nes bod llawer yma yn methu a chael pethau sydd yn angenrheidiol arnynt.. U'n gwaith aiean sydd yma, sef Ynyspenllwch; y cyfryw waitn sydd yh padw typyn o fyw-, yd yn y lie; ac y niae yr alcanwyr yn cael gweithio ynllawn yma yn bresenol, a galw go dda am yr alcan. Y ma^j digon 0 archebion ar law am rai misoedd, a'm dymuniad i yw, y ca y glowyr weled am- fser g^vell yn fuan. Fe fyddai yn dda gan lawer weled, y Llwynog yrt rhoi tro trwy y cwm yma; y mae lie aa yma iddo yr ainser Ihyn or nwyddyn. F6 fu'm yn darllen yn ei lith- iau diweddaf am gytjiraul canu Pen- clawdd; ond y mae yn y Glais lawer o hbnynt, sef, lleng; ac y mae penaeth ar- nynt. sef Dandi. Yr oedd yma ddaiineu dri, fel yn Pencfawdd, yn gefyll am y flaenoriaeth. Fe etholwyd iin o'r fhai hyn i fed yn flaenor, trwy fod y mwyaf- rif drosto; ond fe ymran.wyd yn ddwy blaid, ao y mae y Penaeth and Ga. yn ei ysgrechain hi fel naid o wyddau ar hyd y gymydogaeth: a thyma fe bras i'r Llwynog. Y mae yma iin o'r gwyddau 0 gorau am ysgrechain a ^elspbh erIód. ¡ 1 ii /n-i CofiDWK. 1 r t- i f ,r.- ..•
[No title]
Y mae: 11;000 o geffylau yn pgrthyn i traynioaql fdLiti&s New York, ¡. Nxfer T cwn y talwyd treth am danynt y flwyddyn ddiwpddaf, vn Mhrydain Fawr, oeadyht 1,329,330^'ac yr peda Nifer tafarndaa Llundaiti y dwyftd- yn 1553 owidyAt!40. ? i'J n f
[No title]
Gyf iceoddfodan BArddOBol yn y modd ac i'r oj? £ *lrii*d ca)n1ynoL:-«- i ..r r^D. W. "r 1 j J i 8^7,! -■ 1 h<; '■■■ ■) i ;Y C:.V; oqH •
=MABWOtiAlfiTH Y FLiVryDDYN…
= MABWOtiAlfiTH Y FLiVryDDYN 1877.; J :.7 Yi>,By(nderlio8, o afaek bjtJ a'i dwr^r, O han»int tig y dd,n sydd yn nwirw; Mae mflo«dd yn breeenol yH ei gwylfo, Ond nwcb ei pben ni welir neb jn wjlo; J M»e'n darfod 'nawr, mae ang«a ya ei Hyncu, With v.el d geni'r ilall m'ae gorfoleddn. 'Dyw colli r hen yn ddlm-mae g"era y n&wydd Yn llawer m wy-mae dyirion mewn llawenydd; Mae wedi myil'd, ni weiir iflwy o'i gwyneb, Mae wedi ghnio draw Tn nhreewyddoldeb Draw, d aw fe i cariw d hi yn nghdrbydvtiBar, Collascm olwg aini yn y pellder, Wrtil edr oh not, a i dilyn o'i d chreuid, Cawn Ittwef emotyn dn ar ei chy meddd Mae wedi bod yn ilyst o r cieulundwraa, A fa yn atswyd yn mblith dynol fodaaj Y tieido, y oigyddio erchyll hyny", Y barbaraiddiwoh gatodd ei gtlliwni, Rh/w Iadd pMhane a glywyd o i dechreoad, O'r iywailt ^waed a fu trwy 'i holl depaasiad; Ar fees y gw«ed m«e wedi gweled miloedd Yn trengu o dan bwya eu chwerw ingoedd. O! flwyddyn erthyll, cocawyd ei gwynebpryd Gafc waed dynotiaeth yn y brwydtau oelyd. Bn'r newyo da yn fogor dor marwolaeih, O! 'r milo-dd lyL owy d gan ei safo heiaeth; r. Yr anaeu rtiai yma a thraw mewn d chryn, Y meitoh ejnddviriog rnthrai ar y wetin. O!, flwsddvo'bir, masnHoaae|h l^«4 jf|n Fa- don dv droed, ftrgoflr am y gruddfan; v O! fl'wyddjn gated —« biw»ddyn gw.. mpoddj feewri feewri Oallaog, enwog, athrylithgar Cytnra; Y ssr dpegleiriaf fa ar ael tfurfafen, Birddoniaeth a Uenyddiaeth gwlad yr awen; Enwogion oedd yn fyw yd c),mdelthas in, A Ifrw) thftu per yn t fu. ar ea llwybrau; Er wedi myned, eu mawredd sy'n bloleao, Er wedi mÜw, yn ilefaru eto. Ffarvel, hen flwyddyn! darfod wnaeth dy ddy £ diaa, Y flwydd-n newydd groesaw fo i tithau I dd'od yn inisen a heddwoh a chyauron, A modd i ddofi oreulondenu d..Dion.; Gweddiwn laver am i'r Duw Goruchel Wasgaru'r d re ion sydd yn toffo ryfel, A ohodi yabryd masnach unwaith etc, Fel byddo llai o ruidfin so och neidiot Yr eang fyd a dde o i bleidio orefj dd Cyn eawn ni eto weled blwyddyn newydd, Fel gallom gerdded law yn Uaw ya ffyddlon O'r anial fyd i wlad yr addewidioa. GtUisawBuaf,
GWEDDI'R LLEIDR AR Y GROBS.
GWEDDI'R LLEIDR AR Y GROBS. Gwaedd euog wr, gweddt i gyd —lleidr hyll Drost i wedd ar eilfyd Gweddi fer, ond h tnef 'i hyd, Ai a'r bjiua i'r bjwyd. Gi.AK€Nrzi.iIS.
- 1 FY NHElkLAD.
1 FY NHElkLAD. Am ddyogel fan mi gan"ngwyu'" Angen 't i un nid ofoaf i I'r nef o gur noflo got Mae Dnw'i hunan am danaf. >; -V •- GI.JLN GHUBAIS,
: i :• " 1 Y MEDDWYN.
i :• Y MEDDWYN. Oa y tair oaiff y sotyn,—wrih ei biint Nerth ei big bydd wed'yh; Yn 11awn broli'w fol eijn Yn h> Hf nea an Th->ljn. Gil&<^ Goéh. W. PATUS.
Y BOREU.
Y BOREU. Y boreu leuano, m^r bawddgarol yw Yn ttro allan fel o wyddfod Dnw, Mor ifrea, mor bur a nefol wan wyn. Rwyrdd, Gan waagar dIH-Au fechyd dros ein ffyrdd, O'i 'etafell aur mewn bteiniol lifraa tlos Y daw I drawafeddianu aed4 y too; L Fel haelbendeAg rhodia'r werddlas ddo4 A phoinion pertaf natur dardd o'i ol; Gwlith emau hoagtantwrth ei wisgoedd glan, Tra ooron gyloh ei ben o fi ldau man; Llaw anian g'lymw wrth ei fentjll olaer, Fel myrdd o dlyeau a rhibanan aur, Nea ydyw wedi hollol ddotio'r bvd Wrth arfer gwisgo mawn fath ikslwn ddrud. Forau gwyn, ael y bryn wna gusanu, Aotian ddwyti p *lau ewyn oeisia'i dden*. I ddal pwys gwadnan ghrya y pendefig, T tau, se wlidi el geol mo,, garedig, Dd}d yn f ith arian wjita i addarco Yr hen ffrynd, ao wrtft fyn'd gwnai gccflaidio Bneinia wallt y goed o tg werdd, A thrwy ei chanol byw i d xerdd, Tra'r dail g, d-ddawnsiaut law yn Uaw Wrth wel'd y te rn yn d'od o draw- Y tayrn ey's fab i'r boren ,r 'rioed, Bi belydr drafdd i deml y coed, A miwaig lite o'f horislau hi, KM gwneud y wig yn for e spri; Fe ohwydda'i donau o foreuol fawl, Fol,pe b ai'n 6>xen fwriodl gwlad y gwawl. Gwh.WTH.
Advertising
THB ABBSDABE Ssnttonittot If WORKS.. A v i- V r I r :m" 'iJ, (t f,t <o TWENTY EIGHT DAYS' BALE t j To itMet the present depression of trade, B; H; pmLLips,^ Deafrei to btfum the public that, he wfll oAr kli M A.R M'O N I U M m, • PIANOS AND CHEFF0N1ERRE ORGANS, tl VIOLINS, dca, 2( Bedaotipn o9 thd pr«wnt -T £ 17 !<i AU bc&rwabtik opportunity, J | A '—0i> r*■ "»*■ "■ CMbsftii! I Go&ntm fit WIL £ lAM*WILliIAMS, [ BJatnOeohau Sifc, ifTYSBY&U trigolion BlMnUeob«n *'r JfL gyniydpgaeth, ei fod yn awr yn b^rod i ymgymeryd a gwaeathar pob mkth o goffinau mor rhated a neb" yn y ormydogMithan. Hefyd pob math ø Saerniaeth. J WILLIAM WILLIAMS, Blaonlleohaa Bide, I Fwndalp. M&^ LUNELL YR ALLAN AGEBLONGAU LLYTHYBGODOL I BBEINIOL. V mae j llineill hon jn oynyg minteli- ton neillduoj, a dylai ymfaawyr i tin- fbmr ran o Canada non yr Unol Dal- aefchau, o* ydynt yn awyddUII am aoihab artaa ao amser, ymofyn a L., JONES, BwyddjWr Aberdare I E r Tinm* .Aberdar; j j 57, Oxford-street, Moontainjuih; n OWEN MORGAN, Siberia m, Llaawyno road^Pontypriddj 1 AUkAK BWmB iand Od., James-street, Liverpool. GWELLHAD BUAN ODD.IWRTH BESWCH AC ANWYD. B LSA M o F H 0 MEYt o. ydyoh yn dyoddef nos a dydd oddiwrth besweh poenus, ao o'r braidd ya anallnog 1 dai|d» cerdded, neu anadlxi, dyleoh ddelnyddte WILLIAMS' BALSAM OF HONM At Besweh hea Anwyd, Byrder AxtadL O^gal, Foori Gwaed, Crot^), Influenza, Darfodedigattil* fto., Ao. Y mae rhagoriaethau neilldnol y Balsam ya efleithiau iaohaol yn rhyddhau orynhoad «!„ j llwno, yngalloogiy olaf i boeri yn rhydd/M anadlu gyda rhwyddineb tra ya gorwedd. T mae yn gwellhaa y doluriau a deimlir bob amaer yn fvnwea oddiwrth beswah parhaas a thrwm,. ao wedi ei gyiowyd bydd i'r dyoddefydd /t)» hau bendithion cwsg so a ti Mae ya ifefil gwaredigaeth lw-orr o'r diff/g nadl a rhyddhatf o r peswoh sydd yn el ganlyu. Rhag peswoh» anwyd, Ao., y mae y feddyginiaeth oren, hawcW id gymeryd ao yn hynod am ei efleithiaa iaohaol buan I blaai yn dyoddef oddiwrth FAS, nid oes bi gyffelyb y maa yn rhoddt gwellhad boan. TYSTIOLARTHATJ. Gwnaeth na botelail o'oh BaMam of Hofieyl^j mawr t fy joblentya obwel, mU oed, yr hwn oeaa ■ yn grug ol ened%aeth, ao yn rby wanbraid^ anadh|, Y maeyu awr yh holl iach. y, v- Y'eiddooh, CHABLBa MATHBm. Cwm Daws, Cody, near Nevrtrldgs, Qmlltoi MkUurth y Oroup. awedig 8;rr, -D. ganyi Alln dSSyd^Va BdUam of Hmty aohub bywyd fy mhlentviL yr hon oeddar v pryd yn dyoddef oddiwrth OroMfk Cafodd lawer o samwythad drwy w ddoa gyntaf, ao y mae ekh meddygiofaeth mfl el hollol iaohau. Cynghorwn rhtenirai^ duol i'w gadw bob ameer wrth law. Yr ya ddlolohgar,—J OHJT SKKFTOIT. (Copy.) Anwyl Syr,- Yohydig amaor ya ol, «n dyoddef odcUwrth anwyd a ohrygtt yn yr adu y fsywheUwTi I gw wahanol dystiofaethau i r5 P*? medd^Uii^eth werthfawr a rhia- weddol, a adnabyddir wrth yr enw « Patent Bal- sam of Honey. getftreiaid o h(»o, dei- ayddiab Of, ao ni ohefaia aokoe I adifarhMt. &1nIØüa 1 mi 10 znwr, dywedaf wrth erelR fyddoyn dyoddeffeUy, doaa gwuayr un,modd. f r eiiMooh yn aerohog,-RBT. X. Tm. •law. Rhonddv At Wirth mewn oostrelan, la. Uo. » fc. oil gan bob FfaryUydd. Dsrparedg yn onig^aa De WlUilAMS, rforylia .KVHXi:- Abecdar. MM)DY€HNIAETH LTSIKtJOL. DARGANFYDDIAD NBWYDD. WILLIAMS'S COMPOUND CASTOR OIL PILliS. °, 2 Diangenrhaid yw dweyd ,idd Oaalot .Oil wedi bod am ganriloedd y feddyjf? iniaeth ryddhaol oreu iydd hyd rmt wedi ei ohail ailan. MaePeleni frfll- liaraiyn cael ei gwne ad o'r lip, ORW Oartor, yn gymysgedig ag amryw pnf lyaxaa a gydnabyddir y feddy^n* >i0eth oren i buro y gwaed, felly IOM ,w- Peleifi hyn yn tra rhagori at ddim kge £ o'r llynenyn Caator ei hnnan Mmaiw feddyginiaeth orea allaa, nid yn tmig t- bnro y gwaed, ond hefyd er dadwrddjici pob mith o gpornwydion, olwyfao, Ml 1 y«& jm y onawd. Maent yn faddygin. 'laeth ryfeddol hefyd 1 laddfo^AwylSf- an yr afa, llosgfa yn y cylla, car yn i22u, onriad y galon^y mZes a'r gravd, poen TO y oef^.ditff 4$^ bkp anny. Mnanol y^y a theimlki;<^orlawn- bod yr ail yn eu hefleithiaa a Qtuflai Oil,, ond yn tra rhagori arno, ao IS diaiter hawddach i'w cymeryd. ICaaafc ni gweithredn jmor esmnyth a diboeo^ ppl f gcllir eicyineryd gyda dyogelwoi^ «w^bawb. ^ny, gellir eu hyrtyrt Md, nid yn Unig y ieddyginiaeth orea aft. TYSTIOLABO^. Anwyl Bort-BuB yn glallaweroainaat gwx y poen »rt yagainder yn fymheo. aphoenmawryny cefn. Prynaiaflyob- :J 0 WnQAxiln Caster Oil Pills, IØ yr wyf TO aWryii ddyn Ijich cyn haner m gorphen. Ydwyf,«A^ JAXXS ItUWZKYt, Tanardy, Oarmartheai. Drwy gymefyd eich Compound Clutor Oil 1SU*~ mi gefais wellnad buan. Yr oeddwn yn metha oerdied aam biaidd, ao >a methu eis^edd o-haa* o.d wydd y Filtt, poeti yn than iselaf y oefn, oar jm y pwi, a'roluniau ya wan. Hel d, tiwy gyme»y^ yr nn Jfilis oafais lwyr wdlhad oddiwrth J (travel, yr hwn oedd yn fy miiuo yn Dylai pawb wybod an y feddyginiaeth hon. Mrs. THOMAS. Treoynozu Br dyogelwoh, ooflwoh fod stamp y llywodr* seth ar bob blychaid: heb hyny, ni fydd ya WWlr. Ar werth mewn Uyehaa Is. 110. yr wa tjM) bob fferyllyld, neu drwy y poat oodhttthy par- abimog fans 19 stamp. Ferolunog: D.WV.I.JAVØ, Diapouiiig Ohamigt,' ■ Gidlji, Aberdjuro. i^^wyaig i Glei&on. -Ai^ona D. Willlaaa^ Chemist, Ao., ddwfr oleiflon i'w aaalyaio J9 dyddiol. I Dr Dcvfes, Cyawil.
GLOWYR CASTELLNEDD A;R AMGYLCHOEDD.-
GLOWYR CASTELLNEDD A;R AMGYLCHOEDD. Crefaf eich hynawsedd y tro hwn i gydymddwyn a, mi yh fy aHerwch yn ceisto -gosodr gerbron. eich miloedd- dar- llenwyrrhYw ddarpoiiad anghelfydd o'r cyfarfod a gynaliwyd o'r glowyr iichod, yn y Keath and Brecon Hotel; prydnanvn- dydd Sadwrn, yr 2il cyf., yn mhaun y bur Mri". Mills (Tarianiwr) a Mabon yn tradd-j odi 1 ni wirioneddau pwysig. Yr uaigj; amcan sydd genyf wrth wneud hyft j w, lies fy ngbydweithwyr yn gyffredinol; ac fel y dywedodd Mr. Mills yn ei araeth, nad oedd efe wedi dyfod yno i unrhyw amcan, ond yn unig amcan da-nad oedd ef wedi derbyn ceiniog erioed am y fath beth, ac Had oedd yn meddwl gwneud hyny ychwaith. Dylai hyn, feddyliem, roddi taw bythol ar dafodan y rhai hyny sydd yn dewis galw y cyfryw yn lygaid y geiniog.' I fyned at y cyfarfod, ac er mwyn trefn, etliol wyd cadeirydd, yr hwn a ddywedodd wrthym yn fyr natur a dy- ben y cyfarfod, mai ymgais oedd am ein cael unwaith eto i undebachydweith- rediad a'n gilydd, yna galwodd ar Mr. Mills i'n hanerch, yr hyn a w-naeth mewTi modd pwrpasol ac effeithipl dros Den. Dywedodd nad oedd efe yn bwriadu siarad yn uniongvrchol ar undeb a chyd- 1. weithrediad, ond galLem gymhwyso ei nodiadau ef i'r perwyl hyny; a gallwn sicrhau na. chlywaom well arðar un- deb a chydweitbrediad erioed. Gallem "feddwl wrth yr olwg ar y gynulleidfa eu bod yn teimlo y gwirioneddau. Drych- ieddwl ofnadwy'o'i eiddo (ond gwir, fel y mae gwaethar modd) ein bod ni,bodau dynol, synwyrol, a rhesymol yn cvnrych^ ioli holl fwj^stfilod rheibus ac ysgivfaeth- us ,y greadigaoth—ein 'bod yn gwrthryfela a'n gilydd, j n bradychu, ^^)etiio, a tipf- ruddio cymeriadau y na,ill y Ilall, ac yn; gwerthu ein gilydd; ie, hyd yn nod '$ byddem gwerthu cnawd ein nunain pe caem rhywbeth amdano, Dywedodd efin bod yn fodau rhesymol a synwyrol- synwYr genym yn ein dysguam y peth- au sydd oreu er ein lies ac eto, ein bod yn withddrychau tosturi, hyd yn nod i'r rhai hyny sydd yn y gwallgofdy wed! colli (BU synnwyfau. Profodd i foddlonrwydd drwy ffigyrau, yn nghyda ffeithiau, fPd vn rhaid I ni weithio allan ein iachawdwr- laeth ein hunUinj neu fod yn dragwyddol gaethiwus ac ifad oedd efe yngweled modd yn y byd genym i wella ein nunain ond yn unig drwy undeb a chydweith- rediad. Buasai yn dda genym allu rhoddi vchwaneg o sylSvedd yr araeth odidog hon, oFl fe balla gofod, yn gymaint a bod cyfiawnder yn galw amom i wneud rhai dyfyniadau eto, er yn anmherffaith, o eiddo Mabon. Dyn helpo Mabon. Yr oedd yn rhaid iddo ef wneud apology am h dori ei gyhoeddiadbythefnosyn ol. Dy- icid wedodd iddo ymddibynu am amsery train yn Llwynypin ar oriawr loan Awst—iddo gael ar ddeall wedi hyny mai oriawr fen- thyg oedd, ac nad oedd yn cerdded; a dywedoddpebuasaiondsyiwi ami, nad oedd. iddi ond rhyw ámwtyn bychan o un &jM4! a. pha. ryfedd oedd iddo golli'r tram wrth ymddibynu ar y fath onawr.! Cafwyd chwerthiniad iachus ypryd hwn; sic yn wir yr oedd ei eisiau, oblegyd yr' oedd y Tarianwr wedi taranu cymaint, -nes yr oeddem megys wedi ein paflysio gyda n gilydd. Conghorem loari i roddi iyr hen degan yn ol, neu iei > cobio gyda'r twll top nesaf yn mwll Scotch; rhag iddi beri v fath amryfusedd eto; ac. a™ iddo ddechreu pregethu undeb yn y Gilfach Goch. Aeth Mabon yn mlaen ynhwylus wedi 1 hynj yn Gymraeg a Saesnaeg. Dywedodd Idf#er iawn am weithrediadau y Bwrdd, ac am ein cynrychiohryr yn y cyfryw heb ganddynt. nerth y tu cefn iadynt; ein bod ni wedi ymramu ac ym- wasgaru, ac wedi myned ar grwydr fel defaid- a'n bod, o'r herwydd, yn gorfod ymladd a^a ein liiawndcrau nlegys argyf- rifoldeb ein hunain, heb neb genym i'n hamddiffyn, ond digon i ymosod arnom os bydd rhywbeth allan o Ie. Dangosodd y moddiyr. ydym yh cstel ein llusgo i'r glorian yn rhanol, ac. felly rn hrin o bwys- aai; bod eisiau m cael i gyd, i'r glorian, y byddai rhyw <>biuth am gydbwysedd wedi'yn.c Arwfeiniodd ni, o ran ein ttiedd- yliau, i lawr i'r pwll glo, i weled dyninn ya dwyn,cped, margio Jle- oedd eu! gilydd, &c. Darigpsodd 1 ni weithwyr nieVn achos o pna> yin-. gvmeryd a chontratts^ ac yn gweithio i'w, gilydd, a thrwy hyny yn tynu y prisoedd i lawr ddwy geiniog y dynellyn is nag y meddylipdd y meistri eriped wneud. Profocld yntau yn adiamheuol nad oedd modd ein gWella ond yn unig drwy ,i ni, ddyfod, un ac oil, o fewn rhwyroyn cym- deithas. I' Gwélåf fod fy llith yn myned yn faiths gan hyny,dywedaf i r cyfarfod rhagorol hwn derfynu yn nghanol brwdfrydedd a Ir d 1 I, chynieraawyaoth unfrydol y dprf. r Wrth derfynu, yr ydym am ddwyn. ar gof.i'r gynulleidfa eu bod wedi arwyddp, un ac oil, i ymuno a'r undeb, ni a obeith- iwn nad yn arwynebol, fel yclywsom, y gwnaeth neb hyn, ond y bydd i chwi ym- uno yn ddioed ac y bydd i chwi wneud eich goreu i berswadio pawb yn eich cylch i ddyfod gyda chwi. Hyn ydyw em dymuniad fel undebwyr. BRAWD o'R BRODYR.