Tarian Y Gweithiwr

"i GWEITHIAU LANDORE. IT mae yn dda genym ddeall nad oes .un gwirionedd yn yr hyn a gyhoedd- Tjy 1 yn rhai o'r newyddiaduron Saesonig o baithed ataliad gweitbian dnr a glo Glanewr. Y mae yno ychydig o anne- alldwriaeth mewn glofa neu ddwy rhwng y meietri a'r glowyr, tra nad oedd y rhybydd ond gweithred ffurfiol mewn canlyniad i cstyngiad sydd weld cymeryd lie.

CANLYNIAD Y DAFARN. Yn Treherbert yr wythnos ddiweddaf aeth dyn o'r enw John Hughes, wedi gadael ei waith, i yfed. Ychydig cyn wyth o'r gloch cychwynodd, adref ar hyd y reilffordd, ac yn foan wedi hyny cafwyd ef yn gorwedd ar draws y linell 'ychydig islaw yr orsaf. Yroeddun droed iddo wedi ei gwahanti yn llwyr x* ;t oddiwrth y goes, a r goes arall wedi ei chwilfrywioyn y forddwyd. Bn farw yn mhen dwy awr. Gadawodd wraig a phedwar o'BIant.

HYN A'R £ L ALL YR WYTHNOS. Mewn pwyllgor o Gor y Rhondda, a gynaliwyd dydd Sadwrn diweddaf, penderfynwyd yn nnfrydo! ymbaxotoi ar gyfer Eisteddfod Birkechead, a ohystadlu am y prif wob wyon. Y mae yr annealldwriaeth rhwng glowyr swydd Warwick a'n meistri wedi eu derfynu. Gofynai y meistri am ostyngiad o 6c. y dydd yn y cyflog- au, a'r gweithwyr yn foddlon derbyn yr haner. Wedi dadieu maith, bodd- lonwyd ar 4c. y dydd. Cyaerodd gwasanaeth agoriadol capel newydd Gosen, perthynol i'r Metbodistiaid yn Bedlinog, le dyddiau Sul a Llun diweddaf. Dydd Iau diweddaf, cyfarfyddodd bachgen o'r enw Daniel Jones, yr hwn oedd wedi gadael ei waith yn mhwll y Graig, Gadlys, Aberdar, a damwain wrth droi yn ol i geisiorhyvbeth oedd ei frawd wedi :ei adael ar ei ol, pryd y tarawyd et a chareg o'r top, fel y ba farw dydd Sul. Y mae yr ymchwiliad i ddamwain lofa Kearsley. trwy yr hon y collwyd 45 o fywydau, wedi ei derfynu, a reithfarn o farwolaeth ddamweiiol wedi ei roddi, gydag anogaetb iddefn- yddio o byn aJlan lasernau yn lie göleu notfch. Dywedai Mr. Dickenson fod y galanasdla wedi ei achosi trwy gasgl- iad euiwf jaewa canly nia4 trwm a gymerodi le. Yn Dowlais, boreu Llun diweddaf, bu farw merch feobaa bedair blwydd oed, o'r enw Margaret Jane Edwards, plentyn David Edwards, 96 High St., Dowlaijs, mewn caclyniad i niweidiau a dderbyniodd trwy losgi mewn tafarn cyfagos. Dydd Sul diweddaf cullwyd llesfcr a phleserdeithwyr ar dueddau Erith. Ni achubwyd neb oedd ar ei bwrdd, er na wyddus eto y manylion. Dydd Sadwrn diweddaf, yn Treher- berbert, cafodd un Thomas Watkins ei wasgu mor enbyd rhwng buffers dau gerbyd ar reilffordd. y Taff Vale, fel y bu farw yn mhen dwy awr. Oddiwrth hysbysiad o New York, yr ydym yn cael tod y gwlawogydd trym- ion diweddar wedi niweidio y cynhauaf siwgr yn fawr yn Havana. Dydd Sadwrn diweddaf, yn Bryn- mawr, pan yr oedd bacbgenyn o'r enw Edward Ford yn ceisio neidio i gerbydan gweigion, yn agos i Baily's Siding, tarawyd ef i lawr, a lladdwyd ef. Dron na wahanwyd ef yn ddan. Yr oedd ei dad wedi myned oddicartref i edrych am waith. Canol dydd ddydd Gwener diweddaf, cafodd hen wr o'r enw William George ei ladd gan gwymp o lo yn Hen Bwll Abercarn. Y mae matweidd-dra masnach wedi dechreu cael ei deimlo yn Ngogledd Cymru, lie mae glofeydd South Buckley wedi sefyll, a nifer mawr o weithwyr wedi eu taflu allan o waith. Dydd Gwener diweddaf, yu Taibach, cyfarfyddodd John Rees, yr hwn a weithiai yn 1 <fely Goitre, a'i ddiwedd yn hollol ddisymwth trwy syrthiad careg arno. Yn Cwmbach, Aberdar, nos Fercher yr wythnos ddiweddaf, collodd plectyn o'r enw David Jacob Herbert dwy a haner mlwydd oed, ei fywyd trwy fyga. Yr oedd y plentyn ar y pryd ya ngotal ei fam gu, a phan ddaeth y taid i mewn wedi haner nos, cafodd fod y ty yn llawn mwg, acesmwythfainc, yn nghyda dodrefnyn neu ddau arall, yn llosgi yn farwaidd. Yr oedd y plentyn ar y llawr yn farw, a'r hen wraig bron yn yr un gyflwr. Cafwyd oynorthwy meddygol, a gallwyd a<if<|ru y nain, ond yr oedd yn rhy ddiweddtr gyda golwg ar y plentyn. Y mae Arglwyddi yr Admiralty wedi penodi plwydd-dal o £ f5 i weddw y diweddar Thomas Phillips, Ferry side, a Y,2 10s. i bob un o'r plant. Dydd Mercher yr wythuo* ddiweddaf, lladdwyd glowr o'r enw M|redith trwy gwymp careg pan yn g«?«ithio yn un o lofeydd ewmni y South Wales yn Aber- tileri. Bu Cymro o'r enw Lewis Thomas, gynt o Machine House, Trefforest, farw yn Fitzroy, Melbourne, Awstsalia, ar y 3ydd o Iouawr diweddaf. Y mae tan dychrynllyd wedi cymeryd lie yn Philadelphia, trwy yr hwn y mae tri o ystrydoedd wedi eu llosgi i'r llawr, a'r golled yn filiwn o ckiolerfe Deallvra fo i priodas i gymeryd lie yn fuan rhwng Miss Jessie Bruoe, trydd ferch Arglwydd Aberdar, a'r Petch. J. Wynne Jones, Ficer Aberdar,

YR HELYN r DWYRLINIOL Y mae perthynas y wlg^ion a'r helynt dwyreiniol eto yn tywyj £ tt, a'r gobeithion am y Gynadledd fcwrojjeftidd yn darii d. Y mae pethau wedi cyrhajdd y fath safle fel y mae yn ofnus y bywl. i'r llywodr- aeth roddi i fyny y gokebu sydd wedi cael ei gario yn mlaen rhyngddi a Rwsia yn ystod yr wythnosau a aethant heibio, yr hyn a arwydda yn ddrwg os cymer Ie. Y .mae y newyddion o bob rhan o Ewrop .yn dywyli, a dywedir fod yr ymgais y mae Gerinani wedi bod yn wneud i effeitli- iodealldwriaeth rhwng Llywodraethau Rwsia a Phryddn wedi methu. Y mae y teimlad rhyfelgar yn cynvddu bob iaCnfrliA1 fcwsia y gono3!P^yaattr*^p Rwsiaid i feddianu Constantinople, gan yru y Sultan allan o Ewrop yn gyfan- gwbl, a thra y maent hwy yn awyddus i dynu eu milwyr o Twrci, a chael pender- fynu yr amodau yn y Gynadledd, fod Prydam yn taflu pethau ar y ffordd y naill ddydd ar ol yllall. Y maey paroto- adau rhyfelgar yn y ddwy wlad yn fawr, ac y mae rhai o newyddiaduron St. Petersburg wedi myned mor belled a chynyg ampain yn erbyn India.. Y mae eiu, Llywodareth wedi rhoddi archeb i Syr William Armstrong am bedwar o ynau can tynell yr un, y rhai a gostiant 16,000p. yr un, ac hefyd am offerynau sydd lai. Tra yr ydym yn clywed fod y Rwsiaid wedi cymeryd i fyny sefyllfaoedd pwysig yn Twrci Ewropeaidd, yr ydym yn cael fod 50,000 o filwyr Tyrcaidd yn gwersyllu ar wastadeddau Buyukdere, a 50 bataliad yn llinellau amddiffynol Constantinople. Ar ddychwt-liad Osman Pacha i Con- stantinople, rhoddwyd iddo dderbyniad croesawgar, a chafodd ei wysio i bresen- oldeb y Snltan.

+- TRI 0 DDYNION WEDI EU MYGU MEWN GLOFA. Dydd Sul diweddaf bu farw tri o ddyn- ion trwy dagnwy yn nglofa Flockton, Barnsley.. Yr oeddynt wedi myned i lawr er adgyweirio y gwyntylliad, a pharotoi y gwaith erbyn dydd Llun, ond cafwyd dau o honynt yn hollol farw, a bu y trydydd farw mewn ychydig fynydau wedi ei ddwyn i fyny. Y r oedd y tri yn briod, a gadawsant rhyngddynt ddeg o blant.

INDIAID AMERICA. Bydd yn syn gan bawb gael ar ddeall fod y rliyfel ddiweddar gyda'r 11 wyth In- diaidd a elwir Sioux, wedi costio i'r Unol Daleithiau 2,500,000 o ddoleri! Onid oes modd Ilywodrat-thu y dyn coch yn y fath fodd fel nas gall gorfodi i wario cy- maint o arian i'w gadw yn heddychol ?

LLONGDDRYLLIAD A CHOLLIAD 328 0 FYWYD A U. Dydd Sadwrn diweddaf, cymerodd 11 ngddrylliad galarus a ch tlledus le yn ngolwg tir yn y Channel, ger Isle of Wight. Y liong ydoedd yr 'Eurydice,' perthynol i lygnes y wlad hon, ac ar ei bwrdd dros 300 o forwyr hytforddfedig, yn dychwelyd wedi bod ar <- u hyffordd- lant gauafol. Pan cyrbaeddodd y newydd galarus gyntaf, gobeithid fod amryw, trwy ryw foddion, wedi eu hacbub ond y mae bron yn sicr erbyn hyn nad oes ond dau yn unig wedi dianc i adrodd yr helynt. Y galanasdfa hwn ydyw y mwy- af sydd wedi cyfarfod a'n liynges er coil- iad y Captain, tlynyddau yn ol. Y mai yn ymddangos fod y llong ar y pryd mewn llawn hwyliau, a neb yn meddwl am anffawd i'w cyfarfod. Yr oedd 150 o ddwylaw ar wyliadwriaeth ar y bwrdd, y rhai < eddynt i'w newid am bump o'r glocb& ac yn gwneud am Spithead. Am oddetttu chwarter i bedwar, yr oeddynt yn cymeryd i mewn yr hwyliau uchaf, pryd y trodd y llestr ar ei hochr trwy ruthr o wynt. Nofiodd y llong am yet ydig eiliadau ar ei hochr, ac yna sudd- odd, gan sugno y cwbl i lawr gyda hi Barna un o'r ddau a ddiangodd iddowel- ed bddeutu- 30 wedi codi i wyneb y dwfr; ond er nad oedd y tir ond oddeutu dwy filldir a- háIier, ni ddiangodd neb. Pig- wyd i fyny bedwar, y rhai oeddynt wedi ymaflyd mewn darnau o goed, &c., ond bu. farw Cadben Ferrier a Lieut. Taoor.

YFED GWENWYN MEWN MEDDWDOD. Prydnawn dydd Gwener diweddaf, tra yr oedd tri o ddynion, o'r enwau Teague, Crane, a Thompson, yn yfed yn nghyd mewn tafarn yn Kidderminster, dywedai Teague fod ganddo ef botelaid o foddion yn ei log-ell. Cymerodd Crane ei allau, gan ddweyd, os gwnai y moddion les i Teague, y gwnai hefyd les iddo yntau. Yfodd yn helaeth o hono, a Thompson hefyd. Dywedwyd wrthynt fod y modd- ion yn cynwys gwenwyn. Aeth y ddau yn wael, a bu farw Crane ar y ffordd adref, ond achubwyd Thompson.

TANCHWA A CHOLLI BYWYDAU. Trwy danchwa a, gymerodd le yn un o lofeydd Plymouth, Merthyr Tydfil, dydd 1 hid d wyd,: dau ddyu ieuanc, a niweidiWyd dau ddyn arall yn fawr. Bemirmai achos y danchwa oedd gadael un o ddrysau yr awyriad yn agored, ac felly i'r nwy ymgasglu, a'r dyn- ion hyn yn defnyddio goleu noeth.

HUNANLADDIAD YN PENDAR- REN, MERTHYR. Dydd Mercher yr wythnos ddiweddaf, cyflawnodd menyw o'r enw Sarah Evans, gwraig W. Evans, Pendarreu, hunanladd- iad trwy ymgrogi. Yr oedd y drws wedi ei gloi, a gorfu ar y gwr pan y dychwelodd oddiwrth ei waith ei dori yn agored. Yr oedd we di cael ei gweled yn fyw yn ystod y prydnawn.

CRAIG OLEW, AMERICA. Y mae yn anhawdd dychymygu yn awr pa fodd yr oedd pobl Ewrop yn gol- euo eu tai cyn darganfyddiad craig olew yn y Taleithau Unedig, canys anfonwyd oddiyno 550,000,000 o alwyni yn y pum mlynedd a derfynasant yn 1871. Cafwyd 34 cent y galwyn am y cwbl, yr hyn a ddyg dd i'r wlad 187,000,000 o ddoleri yn aur. Yn nghorff y pum mlynedd nesaf, allforiwya 1100,000,000 o alwyni; ac o herwydd cyfiawnder yr olew, daeth y pris i 1 wr i 15 cent y galwyn. Derbvniwyd oddiwrth y swm uchod 165,000,000 o ddoleri; ac er fod yr allforiad gymaint ddwy waith yn nghorff y pum mlynedd olaf, yr oedd y derbyniadau yn llai o 22,000,000 o ddoleri. Y mae y cv mniau nwyau a'r canwyllwyr yn ngwiedy id Ew- rop yn cwyno fod craig olew America yn dyfetha eu masnach ond y mae y dyn tlawd yn teimlo yn ddiolchgar ei fod yn gallu goleu ei fwthyn yn awr am lai na haner y pris arferol.

TONYREFAIL. Nos Lun, y 18fed cyfisol, traddododd y Parch W. Harris, Heolyfelin, Aberdar, ddarllith odidogar "Handel a'i Amserau,' yn ughapel Ainon, Tonyrefail. Llywydd- wyd yn ddeheuig gan y Parch. Mr. Richard, gweinidog y lie. Cafwyd cynull- iad ardderchog, a siaradodd am dros cldwy awr o amser, a hyny gyda north a dylan- wad mawr. Gresyn na fuasai y cor yn ei gynorthwyo fel yr oeddid wedi bwriadu, yr hyn fuasai yn gynorthwy mawr iddo i fyned trwy ei waith. r oedd y dra'litli- ydd yn ei hwyliau goreu, ac aeth trwy ei waith yn rhagprol. Cafodd wrandawiad astud, a pbawb yn edrych wrth eu bodd. Wedi talu diotehgarweh yn y dull arferol, ymadawodd pawb wedi eu llwyr foddloni. M. T. t

AT LOWYR Y RHONDDA. Yn y cyfarfod a gynaliwyd prydnawn dydd Liun, 25ain cyfisol, ystyriwyd y cwestiwn o'r angenrheidrwydd a'r prioa- oldeb o gael cyfarfod misol-un neu ddau 6 bob glofa i gwrdd a'u gilydd unwait1- mis, er ymdrin a materion a liP codi yn y nailllofaneu'r lJ8P'i, om felly yn deall ein «»•-• at bydd angen, cynorthwy b modd ag y R■ ■ t., ¡ u t)od yn rhedcg ar draw ■ ilall fel-y T a\' n yvs rhy ryff'- y dyddiau hyn; a h .n fóô C-,u. dri 0 faterion gWir deii wiig r ,¡J.W yn bodoli yn bresenol, üwyd ar fod y cyfarfod cyntftf •' gynal prydnawn dydd Llun nesaf, Ebriii y laf. yu y Windsor Castle Hotel, Ton, i udechreu am bump o'r gloch. Dysgwylir y bydd i bob glofa wneud syhv o hyn, ac anfon cynrychiolwyr i'r cyfarfod. Yr eiddoch, W. ABRAHAM (Mabon).

GLOFA Y NAVIGATION, MOUNT- AIN ASH. Hyn sydd i hysbysu pawb y perthy u iddynt wybod, ein bod ni, y rhai sydd a'n henwau isod, wedi cael ein penodi yn ddi- weddar gan ein cydweithwyr i archwylio yr hen a'r newydd weithleoedd yn y iofa uchod; yr hon lofa a gawsom yu cael ei awyru yn dda, a'r holl weithleoedd yn hollol rydd oddiwrth nwy grynboawl. Y mae y <i/«< •?•>•, flyrdd awyr, a'r man oles, mewn seiyllla dda, a'r olaf yn cael eu cadw yn gaeth yn ol Deddf y Mwnglodd- iau. Arwyddwyd, THOMAS JENKIKS. ) Seth Harris, j Glow'T-

LLANIDLOES. -« Cymerodd damwain frawychus le l dydd o'r blaen ychydig ffordd o'r dref hLn. mewn lie o'r eiiw Cwmbelaxx. ddfeiigys IStf y ttuah anffodus a ddiielTi i'w daiwedd mor ddisymwth, sef Mr. Pryce Ingram, yr hwn a gadwai dafarn yn y He, eisiau myned ar neges i le heb fod yn mhell oddiwrth ei gartref, a chaa fod wagen yn myned heibioary pryd tua'r dref, yn yr hon yr oedd tair tynell o fwn blwm, ceisiodd neidio i fyny ar y er mwyn myned i r wTagen. Rhoddodd un law ar y ceffyl olaf, a'r Hall ar ílaen y wagen, ond methodd, llithrcdd ei droed a syithiodd yn ol ar ei gefn, ac aeth y ddwy olwyn dros ochr ei ben i lawr ar hyd ei gorff, fel yr oedd pan y rhedodd dyn o'r enw Edward Jones yn mlaen ato1 yr hwn a safasai o fewn ychydig latheni iddo an y cymerodd yr anffawd fe, yn hollol farw Gadawodd weddw a phlant bychain i alaru ar ei ol.

GWYNFE. Nos Fercher, yr 20fed cyfisol, traddod. wyd darlith ar "Gerddoriaeth a < herdd- orion," gan Mr. John Cledan Williams, Rhymni, yn Ysgoldy y Bwrdd, Gwynfe, ger Llandilo Fawr. Cymerwyd y gada r gan y Parch. W. Thomas, gWeinidog y lie. Daeth oddeutu pedwar cai.t' o wraixiawyr yn nghyd, ac yn eirplith prif gerddoriin ylle a'r cylchoeddv Wedi gwrando ar un o'r darlithiau goreu ar gerddoriaeth am oddeutu dwv awr a chwarter, ymwahan- wyd, gan hyderu gael ei chlywed eto yn fuan.- LLAN.

TRECYNON, ABERDAR. Nos Tau yr wythnos ddiweddaf, cynal- iwyd cyfarfod yn yr ysgoldy pertliynol i L.ohvys St. Ffagan, i'r dybeu o gyflwyno anrheg i Mr. W. R. Prothero, yr organydd, ar ei ymadav. iad i Droedyrhiw. Y mae e e wedi gwasanaethu y swydd o or- ganydd yn yr Kglwy* uchod am 11 o flynyddau, acyn un defnyddiol 1awn Ilyda yr achos da yny lie. Cadeiriwyd gau y Parch. Mr. Williams, y curad. Cyinerwyd rhan yn y cyfarfod gan Miss Jones a Miss Gibson, Vicarage; Miss Gwen Meredith, Miss Jane Jones, Miss Rees, Troedyrliiw; Mri. W. Jones (Gwilym Dar); 11. Jones, Troedyrliiw; D. T. Davies (Telor Cyn on): Henry Davies: David H. Jones, David Phillips, W. Jones, T. Griffiths, W. G. Davies, a J'ohn Evaiis,fi cm yr hwn roddocU ganmoliaeth uchel i W. Prothero, gan ddatgan ei deiinlad clwys wrth golli y fath un o'n plith. V> rth ddi- weddu adroddodd yrenglyn hwn i'I»:lo :^» Fy dy. pvcáel c, f'iIU( L—A Piotlierq M u odir rfaagotao:, YrJ uaw ;d lor. mewn smadd i ch A'i gna yn fit amgen.cii AnEGB.9,