Tarian Y Gweithiwr

ITRWYDRIAD DYCHRYNLLYD YWRDD RHYFEL-LONG. *1 0 FYWYDAU WEDI EU COLLI. Boreu dydd lau diweddaf, ar fwrdd y rhyfel-long Thanderer, yr hon sydd yn lamid gyda'r rhelyw o lynges y Dardan- elles, tra yn ymarferyd tanio magnel as tynell, ffrwydriodd, a ohafwyd allan fod saith wedi eu lladd yn y man, so oddeutn 40 wedi en clwyfo.

ABERCARN. Dydd LInn diweddafcynaliwyd y treag- holiad gohiriedig, pryd y gwnaeth am- Tyw weddwon eu hymddangosiad, gan ddeieyf ar y coroner- arfer ei ddylanwad ar y owmoi i fyned yn mlaen a'r gorchwyl 0 geisio dyfod o hyd i'r cyrff. Yr ydym er's tair wythnos bellach wedi hysbysu ein darllenwyr o benderfyniad y cwmni i gau rhan helaeth o'r lofa, a thrwy hyny adael y lladdedigion yno yn eu beddau presenol. Y mae y ffaith bellach wedi dyfod yn hys- bys, a theimladbrwdwedicaelei gynyrchu, yn enwedig yn mhlith y gweddwon, o'r herwydd. Dywedir fod gwaith o leiaf blwyddyn i glirio a chael y cyrff allan, ac y mae myned i'r fath dranl yn afresymol ac andwyol. Y mae y rhan hono o'r lofa a fwriedir ei chau yn cynwys rhyw 160 nen jchwaneg o gyrff. Ar y trengholiad, galwyd Oharles Roberts, Thomas Guest, a Thomas Phillips, y rhai a roddasant, dystiolaethau holiol ^roes i'w gilydd athraymaegweithwyr felhyn mor groes, nid oes dysgwyl ond ychydig oleoni mUes o'r ymchwiliad.

Y BYW55FX0AM, 1878. Yn ystad y flw:y<Wyn sydd newydd ein § adael, y mae bywydfedan y Gymdeithas fenedlaethol wedi bod o wasanaeth mawr ar ein traethan. Nifer y morwyr a ach- nbwyd yn ystoi y flwyddyn oeddynt 471, yn nghyda 17 o longau a achubwyd rhag myned yn ddrylliau yn yr un cyfnod. Rhoddoad y Gymdeithas wobrwyon i bysgodwyr ac ereill am achub 145 o fyw- ydau, yn gwaend y cyfanrif yn 616 yn ystod 1878, o fywydan ag y bu y Gym- deithas yn brif foddion i'w hachnb. Er adeg sefydliad y Gymdeithas Bywydfadol Genedlaethol, y mae wedi bod yn foddion i achub 26,051 o fywydan, am yr hwn wasanaeth y rhoddodd 980 o dlysan anr ac ariaD, yn nghyda gwobrwyon mewn arian yn cyrhaedd £ 56,850.

CYFARFOD MTSOL GLOWYR Y RHONDDA. Cynaliwyd y cyfarfod hwn yn y Glyn Rhedynog Inn, Blaenllechau, ddydd Llun diweddaf. Wedi darllen penderfyniadau y oyfarfod blaenorol a'n cadarnhau, caf- wyd adroddiad y gwahanol lofeydd, o ba rai yr oedd tair yn fwy yn cael eu cynrych- ioli yn y cyfsrfod hwn nag a gynrychiolid yn unrhyw gyfarfod misol blaenorol. Yn adroddiadan y glofeydd, cafwyd yr ad- rod4iad hapus fod camddealldwriaeth y Cymer wedi ei derfynu, a'r lofa yn dechren gweithio ddydd LInD, a hyny ar delerau gweddol gymedrol, heb fod y naill na'r llall o'r pleidiau yn fnddngoliaethns. Oafwyd dealldwriaeth trwyadl hefyd fed pawb a aeth allan i gael myned yn en hoi i'r gwaith. Penderfyniad y cyfarfod oedd,—Fod y cyfarfod hwn, wedi clywed am derfyniad annealldwriaeth glofa y Cymer, er nad allai gymeradwyo y cytundeb, eto nad oedd yn ei gondemnio wrth ystfrisd sef- yllfa y glowyr ar y pryd. Hefyd, yn cymeradwyo en hymddygiad boneduig- aidd yn ystod yr annealldwriaeth, ac hefyd am sicrhan derbyniad pawb yn 011 i'w gwaith. Penderiynwydhefyd.—Fod y cyfarfod hwn yn taer ddymuno am i'r gwahanol lofeydd j barhaxi yn eu cyfraDiaOaxi at y cyfeillion am dro, am na fyddant yn till uog i ddechrea gweithio i gyd gyda'u gilydd. Fod y cyfarfod hwn, wedi clywed papyr Mr. W. Abraham ar Ymfudiaeth a'r Undeb Ymfudol," yn cymeradwyo fod yr nnrhyw i gael ei gyhoeddi trwy y Wasg Gymreig a Seisnig, a bod y cynrychiolwyr presenol yn ymrwymo i gyaorthyyo y .rhesymau a arferir ya y yr, ac i arfer u holl ddylanwad ar boblogaeth fwnawl y Dywysogaeth i ymuno li'r Uadeb Ym- fudol pan wedi ei sefydlu, fel y peth goreu i'w wneud er gwaghau masnach llafar. Y cyfarfod nesat i gael ei gynal yn y Colliers' Arms, Dinas, dydd Llun, y 3ydd o Chwefror, i ddechreu am ddeg o'r gloch.

TYWYBOG I BULGARIA. Ary 18fed cyfisol bydd i fawrion Bulgaria ymgasglu yn nghyd i'r dyben o ethol 1msog. Dywedir fol yTywysog Bat tenbery, yr hwn sydd yn awr yn Berlin, a'r hwn ydyw tywysog dewisol y Czar, wedi penderfyna gwrthod yr anrhydeld Yd pe syrthiai y eyfryw arno ef.

MARWOLAH-TH IAGO EMLYN. Y mae genym yr wythaos hon i gofnodi marwolaeth yr hen fardd a gweinidog enwog, Iago Emlyn, yr hwn a fa farw yn Bryste, yn 79 mlwydd oed. Bu yn wein- [idog cymeradwy am flyayddoedd lawer, ond yn ddiweddar wedi rhoddi fyny y gwaeth o herwydd henaint a methitnt. Y. mae wedi bod yn eisteddfodwr enwog yn ei ddydd, ac wedi enill llnaws mawr o wobrwyon am gyfansoddiadan barddonol. i

■ ♦ — CELF A MASNACH. NEW CA.8TLE. I Bu masaach lo Durham yn hynod fyw- iog yr wythnos ddiweddaf, yn neillduol glofeydd y glu nwy. C^wn fod gweithwyr glofa Haswell wedi cyturo i dderbyn y gostyngiad. Hhydd hyn derfyn ar y tebygolrwydd o ataliad rhyw 1,700. Yn Northumberland, rsidoesnn cyfnewidiad i'w hysbysu, oni yn ol ein haddewid, j rhoddwn gyfres o brisoedd presenol gwa- j banol lofevdd y rhanbarth hwn. Am nad yw y termau arferedig yr un a'n heiddo ni, j rhoddwn hWYilt yn en hiaith hwy. 1 Colliers, 5t3. 2c. y dydd saith awr a 3 haner o bea y pwll i be-a y pwll. Y shift cyntaf yn myned i lawr am haner awr wedi tri yn y boreu, ac ya dyfod i fyny am ddeg yr ail shift yn myned i fewr am hamr awr wedi naw, ac yn dyfod I j fyny am bntnp Stonemen, 4s. y dydd J Deputies, lw. 9c. y dydd Shifters, 3s. y dydd—8 awr o waith Rollywaymen, 3a. a 3?. 4c. y dydd—Thai yn gweithio 8 awr, ac ereill 10 awr Onsetters a Banksmen aT y gob, gweithiant un awr-ar-ddeg, ac fe amrywia eu huriau yn ol y gwaith fydd ganddynt i'w wneud. Fe weithia y crots ddeg awr, rhai o honynt ya myned i lawr am 6 ac ereill am 7 y boreq ac yn dyfod i fyny am 4 a 5 y pryatawn. Gwneir hyn i alluogu codi glo am li awr, ond y mae eto amryw faaan nad ydynt.yn codi glo dros 10 awr. Da fyddai i bawb gadw y daflen hon.

CASNBWYDD. Nid oeø: un gwellianfc yn ymddangos yn masnacb haiarn y rhanbarth hwn. Yn ffodus, nid yw gwaijih BUejiafo^ wed| ey atal hyd yn hyn. It mae y newyddio# o wahanol dosbeirth y rhsnbaith ya llawn anfoddlonrwydd. Y mae ffwrnesi blast Sirhowey wedi eu chwythu allan, a'r gwaith wedi lleihau cryn lawer yn Mhont- ypool ac Abersychan. Grym y gwaith a wneir ydyw reiliau dur, ond y mae y rhai hyny yn parhau mor fel nad ydynt nemawr gwall o honynt ond In unig en bod yn alluog i gadw y gweitbiau i fyned.

RHYMNEY AC EBBW VALE. Y mae y sefJll allan a nodasoot yr wythnos ddiweddaf yn Ebbw Vale; yn parhau, ond nid ydyw mor -lluosog ag- yr oeddent y pryd hwnw a'n cynghoir i'r gweddill fyddai cychwyn hef/d, oblagyd, mor wired a bod y lleill wedi dechren gweithio, y maent hefyd wedi dinystrio achos y sawl sydd ar ol. Ymddfcngys fod y colledion a dderbyniodd y cwmni ucbod trwy danchwa Abercarn wedi effeithio ar weithrediadau eu holl gweithfeydd ac y mae He i ofni yr atelir lluaws o ddvnion tua Phontypool ac Abersychan. Y mae cynifcr allan o waith eisioes, fel yr ydys wedi cychwyn trysorfa i'w cynorthwyo. Tebyg fod y fasnach lo yn parhau yr ua fath o hyd, yn neilldnol yn nghangen y glo ager. Y mae y si ar led todrnai; cytnndebau pwysig wedi en gwnebd fydC yn debyg o gadw y glofeydd yn mynei am, gryn amser. Teimlir yn Rhymni fod peryglon 31tt nealldwriaeth yn debyg o godi yn nghylcif toriad i fyny y Sliding Scale, ond yr ydym yn inethu gweled paham y rbaid iddynt hwy o neb ofni dim. Osgwneir yr hyn yr hysbysid ni o hono, sef fod chwe' mis p rybadd wedi ei osod uwchben y glofeyilt hyny sydd yn rnvnegi fod y telerau o daa yr award yn terfynn ar y 30ain o Fehefin, ac ar yr un pryd, tie a o leiaf yr un dydd- iad, fod rhai o weithwyr har y cwmni we3i cael gostyngiad o bedwar swHt y bunt yn eu harian. Os bu erioed beth fwy gwrthuc, y mae yn rhyfedd i ni. Os oes ychydig synwvr cyffredin gan y cyfeillion hyn, dyma gyflen tea; iddynt fymi gwtled nerth yr award. Y peth cyntafi wneud fydd dweyd wrth yr awdardodaa y pay cyntaf y telid hwy ar y gostyogiad, nad ydynt yn myned i'w dderb/n, ac os na thelir hwy yn gyflawn, i wrthdystio yn ei e;byn, ac hysbysu yr awdurdbdan yn bei- dant y bydd yn rhaid idlynt eu c lei jv llawn hyd ddiwedd y chwe' mis, «en g sel mis o rybudd i derfynu y cytaudtb,- a gadewer y lie yn segur hyd ddiwedd y I rhybudd os na thelir yn llawn, neu roddi mis o rybudd ar ol y gwrthdystiad, yua coder yr arian drwy Lys y Manddyledion. Os na wneir hyn, ni fydd gan nnrhyw ostyngiad a gymer le yn bresenol ua effaith ar yr hyn a gymer le ar ddiwedd y rhy- bndd; ao os La chymer ddim le ar yr amser hyny, bydd y owmni wedi sicrhan eu gostyngiad ya naill ochrog fel hyn.

CAEBDYDD. Y mae yn amhens a welodd y rhanbarth hwn y &th flwyddyn yn yr ngain mlynedd diweddaf. Ymddengjs fod amryw gytan- debau mawrion wedi eu gwneud am lo j ager, ac y mae y gal wad yn gwella yn I ddiamheuol. Y mae y glo tai hefyd yn hynod fywiog, ond nid oes ua gobaith am godiad yn y pris. Marwaidd iawn yw y, patent fuel' yn parhau. Am haiarn, y I mae bron wedi myned allan o'r cwestiwn, ac nid oe& cymaint o fywiawgrwydd yn y fasnach ddar. Cawn fod Cwmni Pentyrch a Meliagriffith wedi gosod rhybudd i der- fynu y cytundebau yn mhea mis, ond deallwn sad oes bwriad i atsl y gwaith, ond mai yr a-ncaa ydyw gosling y pris.

MERTHYR A DOWLAIS. Oddiwrth yr hysbysiadau o'r ardal hon, i deallwn- fod amryw gyttindebau da wedi eu sicrhau heblaw yr un a sicrhawyd gan Mr. Ciawshay. Hysbjsir hefyd fold y prisoedd yn gweUa, yn neillduol am y pec air. Nid ydym eto yn gailu cadarn- hau hyn, ond oawn weied mewn ychydig ddyddiau. Nid yw masnach haiarn Bowlais mor addawol ag y bu, er fod dynjon obrofiad yn barnu y bydd galwad da am haiarn o bob math cyn b'o hir. Cawn fod rhybuddion wedi eu gosod ar benan yr holl lofeydd, yn hysbysu bwriad y meistri i dori cytundeb y sliding scale' yn mhen chwe' mis.

ABEBTAWE. Y mae y fl wyddyn dda 1878 wedLtynu ei thraed ati mewn cymylau athywyllwch ar y rhanbarth hwn, ac heb nemawr o adaewiaion am welHant yn y dyfod ol. Nid ots dim yn rhagul/gon y dosbath I hwn yn foddion cjsur. Nis myntamiwn broflfwydo beth a f?dd, bud am y presenol I y mae yn eithaf tywyli. Wrth ystyried vr amgylchiadau a'r tloii a fo iola, teiml- oi<; Maer y Dref ar alw cyfarfod er ystyr- iad y C) nilua goreu i geisio lliaiaru peth o'r loasioa. Ni phetraswn ddyweyd, na ia y fAth t d/gn dloii yn yr ardal hon yn ystod y dang mlynedd ar again diweddaf. Yr usig dipyu o ymyl ariaaaidd i'r cWlUwl tew syiid yn ei gysylltiad a'r fasnach aleapfddd. (' » L

Y GOLOFN AMERICANAIDD. Y FASNACH HAIARN. Y mae gwaith Glendower, Danville, yn gwneud reiliau i linell yn Cuba. Dywedir fod ffactri bedolau eang i gael ei gwneud yn Milton. Y mae melin y Top, a'r ffactri yn Wheel- ing, yn rhedeg amser llawn. Dywedir fod yn debyg y bydd i ffwrnes Cameron, yn Middletown, gael ei chychwyn cyn y Gwanwyn. Y mae y ffwrnes ddnr aelwyd-agored Siemens, perthynol i waith dur Burgess, Portsmouth, weli cychwyn gweithio. Rhywbryd yn Icnawr dechreuir gwneud hoelion yn ngwaith haiarn a hoelion Centralis, Illinois. Pa genyf allu hysbysu fod gobaith da am waith yn melia haiarn Middlesex, Pennsylvania, drwy y gauaf. Y mae yno lawer o Gymry yn gweithio. Y Mae Cwmpeini haiarn Grafton, Leetonin, wedi bod yn anfon ymaith ddeu- dd-eg llwyth car o fetdl yn ddyddiol er ys amryw wythnosau. Rhedir dwy ffwrnes ganddynt. Y mae symudlad ar droed i brydlesu gweithiau haiarn West Hamburg, yr hwn a berchenogir gan gwmni Rheilffordd eno I., Reading, a-chychwyn gweithio yn fuan. Gwelais ychydig: amser yn ol fod gwell argoelion am waith ac adfywiad masnach yn y lie hwn, Wood's Run, nag a gaed er ys llawer blwyddyn. Felly mae hyn wedi ein lloni yn fawr, a gyru bywyd newydd i'n massachwyr.

AMRYWION. Fel y canlyn y canodd Glaa Tees wrth weled JohB sef ht?rdd pertbynol i den- lu caredig y Banc, Neath, Pennsylvania, yn corddi ar yr Glwyn Mae John yn gorddwr celfydd, Llawenydd mawr i'm bron t i W-eled ef yn dirwyn E- Anfoddog yw efe, Ond am yr hwrdd cariadlon Mae'n union yn ei Ie. Ar ol dybenu corddi, Mae John fel pob dyn call, Yn dysgwyl cael ei dalu 0 ddwylaw 'r naill neu 'r Hall; Rhesymol ydyw hyny, A chyfi iwn, dybiwn i, Mae John mor deilwng gweithiwr A neb o gylch y ty. Mae John yn hwrdd deallus, Golygus yn mhob modd, Mae'n bwyta bara 'mania, A gofyn hyn ar g'oecra; Af-ilau melus hefyd, 1 A phancakes ambelLcro, Pan fyddo Mrs. Thomp Yn cofio am dano foi Wel dyna beth o hanat Yr hwrdd ryfeidol J-ohn, Nil oes rhagorach cosadwr Ofewn y DaUeth$&n Pe celai lon'd y fudde O ddwfr gloew, pur, 'Rwy'n creda tynai'tenya O hWnw cyn bo hie, Dywedir fod dyfeisiadau paThaua yn cael en gwnend i berffeitfeio gwaith erydd a'r flwyddyn ddiweddaf gwniwyd 45,000,000 o barau o esgidiau a botasan a pheirianau, ac hefyd pegiwyd yn yr un amser 55, 000,000 o barau drwy offerynoliaeth peir ianau. Yn awr, gsll ld ogryddion wneud 600 o barau yn y dydd. Gwneir 400 o fwsieli o hoelion coed^fia New England yn ddyddiol; ac y mae gweith ryu cent yn ddigon i hoelio pelft1 par o esgidiau. r Mie yn y Tafaethan Uaedig 2,5 75 o freint- ebau ar wahanol oflifynaa perthynol i waith crydd a gwnaed 2,000,000 o bren- sa traed a pheirianau ^h y wlad y flwydd- yn ddiweddaf.

Y mae yr adroddiad awdurdodedig cyntaf o barthed gwaithiad deddf Can y Tafarndai ar y Sabbopi yn yr Iwerddon yn hynodfoddhaol." Y mae meddwdod yn darfod yn gyflym, ac mewn qanlyniad y troseddatu

vf, Abercarn Colliery I- Fund. SUBSCRIPTIONS RECEIVED BY THB ABERDARE COMMITTEE. Private Subscriptions. a. a. W. T. Lewis, Esq., Mardy. ,20 0 Q James Lewis, Esq., Plasdraw 10 0 0 R. H. Rhys, Esq., Plasnewydd 5 0 0 Mr. Llewelyn Llewelyn, Aberaman 10: 0 0 W. T. Rees, Glandare. 5 5 0 J. Harrison, Bwllfa 1.1 0 „ George Adams, Tydraw 3 3 0 „ D. P. Davies, Ynyslwyd 5T 5 0 D. Davies, Canon-street.. 2 2 0 „ Arthur Jones, Black Lion Hotel 2 2 0 „ John Rhys, Rock Brewery 2 2 0 „ David Hughes, Commercial-street I 1 0 „ Abel Dance, Cardiff-street 110 „ Mills & Lynch, "Tarian" Office 110 „ John Smith, Canal Head 6 5 O „ David Smith, Clifton-street 2 2 0 „ John Johns, Cardiff-street .110 „ T. B. Powell, Brecon Old Bank 2 2 0 „ Walter Lloyd, "Gwladganrr" 110 Edward Roberts, Darran House 110 Dr. Evan Jones, Tymawr 1 1 a Mr. John Jones, Commercial-plate 110 „ D. W. Jones, Commercial-place 1 1 O „ Rees Evans, Commercial-street. 0 10 S „ Samuel Oxenham, Queen's Hotel 0 10 0 „ Richard Lewis, Fairfield House. 110 Rev. D. Young, Aberdare ti 6 5 Mr. John Havard 110 „ R. W. Davidson 0 10 O D. E. Williams, Esq., Hirwam 2 2 | Dr. Evan Jones, Tymawr 0 10 0 Mr. John Hughes, Cotton-street. 010 6 „ Rees Llewelyn, Bwllfa 1 0 O Rev. R. J. Jones, Clifton-street 0 10 Q nIl zoo IQ, O Churches of all Denominators. Unitarian Church, Cwmbach, per Br W. Lloyd .<. 2 11 I Zoar C. M. Church, Cwmaman, per t, Rees Davies *1 2 4 Nebo Baptist Church, Cwmdare, per Rees Davies 013 a St Fagan's Church, Trecynon 2 10 O English Weskjaa, Obtpiuh, AlKcdsr^ 2 10$ Trinity Churen, AjjeraMe. 3 0 0 Betliania Church, Aberdare S 8 10 Unitarian Church, Trecynon 2 12 10 Calvaria Church, Aberdare. 5 7$ Ebenezer Church, Trecynon "3 O O Bethel Church, Trecynon 1 3 4 Hirwain Church, Hirwain 2 4 0 Nazareth Church, Aberdare 2 0 0 St. Mary's Church, Aberdare "0 18 10 St Elvan's Church, Aberdare 10 0 0 Welsh Yv sleyan Church, Aberdare 1 8 Zoar Church, Aberdare .1 &$ St. Margaret's Church Mountain Ash 4 6 a St. David's Church, Aberdare 2 6 9 Calvinistic Church, Aberdare. 1 17 2 Tabernacle Church, Aberdare 2 0 0 Cynon Church, Aberdare 118 Q Nebo Church, Hirwain 2 6 0 Bethesda Church, Abernant 0 10 O Baptist Church, Cwmbach. 1 6 0 Moriah Church, Cwmaman 0 18 II English Wesleyan Church, Trecynon I 1 2 English Baptist Chapel, Monk-street 3 4 10 f67 16 Collected at Collieries, Werfa Colliery 20 0. 0 Waynes' Merthyr Colliery 23 10 ,0 POWELL'S DUFFRYN COLLIEBIES. Lower Dufiryn Pit 11 S < Middle Duffrvn Pit 9 10 0 Old Dufiryn Pit 3 17 6 Aberaman Pit 710 6 Cwmneol Pit. 13 18 4 Fforcliaman Pit 15 1 6 ———— 61 3 « ABERNANT COLLIEBIES. Blaennant Pit 4 14 6 Tunnel Pit 7 0 0 No. 9 Pit 8 14 6 River Level Pit 5 7 6 Cwmbach Pit 013 6 u26 10 0 D. DAVIS & SONS' COLLIEBIES. Abercwmboy Pit 8 15 0 Blaengwawr Pit 1 18 6 ———- 10 13 Cwmaman Coal Company 10 11 a Cefn Merthyr Bwllfa Colliery .2 18 a Over paid to Brecon Old Bank ,J 0 1 0 Total £ 316 14 O At West of England Bank 19210 0 Invested in Consols. 115 16 0 Expenses: Hire of Temperance Hall for Public Meetingj Printing, Stamps, and Advertising 8 8 Q S31614 Q At a meeting of the General Committee, heli on 22nd November, 1871, it was unanimously agreed to adopt the recommendation of the Ex- ecutive Committee, viz. That, inasmuch as the funds collected at the Mansion House and elsewhere amount to more than will be require# for the relief and support of the sufferers frost the Abercarn Accident, the amount collected by this committee be invested in the names of thaw Trustees for the benefit of the Permanent Fund about being established for the relief of sufferem from mining accidents generally in South War. and Monmouthshire, and that the amount » invested shall be paid over by the said Trustees to the Trustees appointed for the said Permaa$o& Fund when fully established and organised." The Right Hon. Lord Aberdare, James Lewis* Esquire, and D. Davis, Esquire, were a.ppointd Trustees in pursuance of the above resolution. JAMES LEWIS, Chairman* T. BOWES Tr j. MARSHALL, Tr"zurtm D. P. -DAVIES2 Rom 50=,, D. DAVIES, 1

OADFRIDOGGRANT AR SEFFLLFA MASNACH. Y rhan a ddenodd sylw fwyaf yn araeth fer y Cadfridog Grant yn y Mansion House, Dublin, y dydd o'r blaen, oedd a ganlyn :-H Nis oes ambeuaeth, pan oadd pum' miliwn a deugain o'r fath ddifawyr ag sydd genym ni yn America yn teimlo tylodi, nad oedd y byd gwareiddedig yn teimlo hyny hefyd. Yr ydych chwi wedi cael llwyddiant mawr drwy ein gwastraff a'n hanffawd ni. Pan oedd ein rhyfel fawr ni yn myned yn m^en, yr oeddem yn gwario un cant o filiwnau' y flwyddyn yn fwy nag oeddem yn gynyrchu. Cafodd Ewrop y rhai hyny bob dpier, a dyna a wnaeth eich llwyddiant amserol. Yr oedd- ech chwi yn cael ein hysgrifrwymau, yr oeddech yn eu cashio eich hnnain, a dyna achosodd gryn lawer o'r cynyroh oedd yn fwy nag aughenion gweithredol y byd. Modd bynag, drwy fod yn onest, daethom o hyd i'r diwrnod yr oeddem yn gwerthu mwy nag oedd angen arnom brynu. Cawsom ein gwasgfa a'n caledfyd mai yr eiddoch chwi yn awr wedi dyfod arnoch. Fe allai ei fod bron drosodd, ond y mae ein llwyddiant ni wedi dechren, ac fel yr ydym yn dyfod i lwyddiant, felly y denwch chwithau hefyd. Gydag ychydig llynydd- oedd o'r fath a gawsom ni y flwyddyn nen ddwy ddiweddaf, bydd cynyrch ein treul- iad y fath, fel y mae yn anhawdd amcan- gyfrif am dano. Dywed Arglwydd Bea- consfield yr nn petb, sef fod llwyddiant Americanaidd yn arwyddo llwyddiant Ewropeaidd. Nid wyf yn siarad am lwyddiant Seisoigaidd neu Wyddelig, ond llwyddiant Ewropeaidd.

TREHERBERT-MARW AR Y MYNYDD. Achoswyd cryn bryder yn y lIe uchod dydd wedi y Nadolig gan y newydd fod dyn wedi ei golli ar y mynydd. Ei enw oedd David Jones (Dai Jennl), ac aeth y Nadolig i edrych am ei fam i Rhigos. Gan na ddychwelodd ele yn ol ei addewid prydnawn y Nadolig, anfonwyd i edrych am dano, pryd y cafwyd ei fod wedi cy- chwyn o Rhigos oddeuta dan o'r gloch prydnawn yr un dydd. Ba chwilio mawr am ddyddian am dano, ond y cwbl yn ofer. Ond ddydd Llun diweddaf, yn agos i Fferm Blaen Corwg, daeth y bugail o hyd i'w gorff marw. Cafwyd ef ar ei eiH- tedd rhwng dwy gareg, a phe buasai wedi myned gan' llath yn mheilach, buasai yn ngolwg yr amaethdy. Gadawodi wraig a thri o blact ar ei ol.

S RHONDDA, Cawn fod rhybuddion chwe' misol o eiddo y Meistri" U ndebol wedi eu gosod i lyoy, ar y gwahanol lofeydd psrthynol Mdyofc yn y cwm hwn, gyda'r eithriad o'r Tynewydd, Treherbert. Y rheswm am hyny ni wyddom, os nad y w y cwmni we4i tynueu hunain allan o Uadeb y Meistri, fel ll«oe<id ereill y deallwn sydd wedi gwneud yn ddiweddar. Deallwn cin bod wedi gwneud peth camsyniad yn yr ad- iun cyny^ado gwW am weithio, mai awgrymiad a gawsant oddi wrth un mewn awdtrrdod mai doeth iddyLt hwy fel gweithwyr faasai gwneud cynygiad i weithio yr wythienddwy geiniog yn rhat- achDag y gwnelent yn flaenorol. Felly In'l gwelir mai nid yn sefyll allan y mae y cyfeili on o gwbl, ond wedi en hatal am nad oedd y gwaith yn tain ei ffordd wrth weithio yr wythien ar y pria y telid am danl yn flaenorol. Y mae ya debygol fod cytted^b «edi et wnead er tynu y dwfr allaa o waith Nantiyrus, gyda'r bwriad o'i bsod i ddechreu gweithio; arwydd go dda ary cyfan, wrth ystyried pen hir y sawl sydd w.th y Hyw. Cawn fod y glo- feydd islaw yn y cwm yn gweithio gyda mwy o gysondeb nag y buont. Da genym alia hysbysu fod yr annealldwriaeth yn y Oymer wedi ei derfynu, a byny ar safla gymedrol flafriol. Gobeithiwn, er hyny, nad yw y cytundeb presenol. wedi ei wnead mewn mynyd gwaa ar neb o'r, pleidiau, ac y- eawn le i orfoleddn yn y, dybiaeth am foned ngeiddrwydd i gadw 1 gair mewn cytundeb, yn neillduol pan fyddo cyfalif cwmni a chylla tlodion ;yn gorfod goddef o'r herwydd. Y mae glofa y Tylacooh wedi bod yn segnr er dechren y flwyddyn, ac nid oes un wybodaeth wedi ti derbyn eto am ail gychwyniad arni y tebygolrwydd yw, fed nifer o'r cwmni 1 wedi blino gosod ychwaneg o ariaa allan yaddi, ac na fydd yn faith cyn ea hod Wedi dirwyn yn i feddiaat yr hen berch- enog cynkfig.

ABERDAR. Tebyg yr un ydyw pethau jn nghymyd- ogaeth Aberdar, gweithio rhyw haner amser-neu well. Y mae ua newydd dda, modd bynag, y mae rhyw ychydig wedi euoymeryd j mewn yr wrthaos hon i lo- feydd Blaengwawr, y rhai sydd wedi bod yn holiol sagur am gryn amser. Dywedir hefyd foi nifer ychwatiegol i gael eu cy- meryd i mewn mewn wythnos neu ddwy. Y mae augen achale j mawr yn ein pith, a soup yn Ci6'Ï ei roddi dair gwaith, yri yr wythnos i'r augenus.

MARWOLARRH. Tachwed 120, 1878, yti 45 mlwydd oed, Benjamin Griffiths, Nesqueoning, Carbon County, Pennsylvania* mewn canlyniad i ffrwydriad nwy diaydtriol yn y gwaith. Ganwyd Bemjamin Griffiths yn ardal Ty Newytid, air Gaerfyrddin, yn 1833, acyr oe.Id yn an o saith o blant, o'r ihai y mae tri yn fyw yn rghylohoedd Aberdar,, ac un (Samuel) yu Mount Carmel, Pennsylvania. Yr oedd yr ymadawedig yn ddyn a berch- id gan bawb o'i gydcabod, fely profwyd ddydd ei angladd, pryd y cafWld oynulliad anrhydeddns, ac y gweipyddwydganwein- idog y Methodistiaid Efengylaidd. Yr oedd yn aelod gyda'r Temlwyr Da, y rhai a weinyddasant yn yr angladd. Gofaled Duw am ei deula galarus, y rhai sydd wedi en gadael yn ddiamddiffyn, Set gwraig a chweoh o blant.