Tarian Y Gweithiwr

( MEDDWDOD A BODDIAD. r Ychydig wedi naw o'r gloch "boreu .ddydd Mercher diweddaf, cafwyd yliiy gamlas, ar gyfer y Ship & Ca^le,Cwm- bach, gorff ifaenyw o'r enw Marthtt Davies, gwraig John Davies, glowr, yn preswylio yn Yhyscynon Terrace, Cwmhclt. Nos Fawrth, tra yn feddw, yr oedd wedi iod yn y dafarn yn ceiso diod mewn Hestr tin. Bernir iddi fyned yn unionsyth o'r dafarn i'r gamlas, ac yno foddi.

fc GLOFA Y CYMERv Y mafe genym' yehydf^ iymiatt^'w od- -nabod yr wythaos-hon eto, r rhs a -ddaethant i law wedi i'r gyfres ddiw&aat -ymddangos yn y "UABIAN, er oynortmo y elowyr ereiil oeid ar strike yn y 1 mchod: sef, Glofa y Dare (Ocean), b\ 14s. 8c. Llwynypia (gb &ger), Llwynypia (glo tai), < £ 1; ^erndale, £ 6s. Ton (Ocean), £ 1 Gwaith Rhyin> 10s.; svmiau gwirfoddolj L4. .Yr ydym yn. teimlo yn dra diolchgf chwi oil am eich cyncrtbwy.—Yr eidích dros y Pwyligor. JOHN THOM •

GLOFEYDD PLYMOUTH AC fER. NANT.. Fel y gwyr ein darllenwyr, y Ae gio- wyr glofeydd Pl/mouth ac cynygiedig gan v cwowi. J gostyng- lofeydd yn cael ea cynwys f K y"B Ud W gyda'r eithrmd Pit, Plymouth, a Phwil -V.T di gomedd «ni y mas glowyr y So« ,lau e.eiu. gweithio ar wahan i low^ dda0 wed; Y mae cyfartod cyhorfd ewmni ngm cael en cyrnl gan lowy un. ochr ar llall, ond h>ol. Yn par- rliyw banderfyniad oa d_ hau I dywylla y mao J J J J

ogaethaa hyn. TREORCI-. ITFOD LLEN- -UO L. -r, „4;oi- ? cyfarfod nchod ^mn™?^rff«Iinil ea bed yn hreb^p»#» W a^ol 0 M1 ul ShwXr nos Iau, Gawefc0 Chwefror 13e 20fed, am y rheswm fod cyfarfod arall wedi ei nodi ar y* nn noson gerllaw yma; o ganlyniad, yr oeddem yn gweled mai doethineb oedd ei obirio. Ydwyf dros y Pwyllgor, J. HUGHES, Ysg.

TANCHWA Y DINAS. Nid oos dim neiliduol eto j'w hvsbvsu yn nghylch y lofa anffodus hon, ond fod gweithio yn myned rhsgado yn y Pwli Bach, tra na wyddis yu hwnpa hyd y byddis ces ei glirio yn llwyr er gaUu myned i'r gweithian. Y mae yn ofnus, wedi yr eir i waelod y p It fod iktheai o gwymp drachefn i'w glirio, er nad yw hyoy yn hoilol sicr, cyn y gellir myned at y cyrff. Yn y cyfarfod a gynaliwyd gan bwvll, gor cynortiiwyol y Ddinas. ddydd Llan diweddaf, penderfynwy-I fod y gneddwon, yn nghyda'r. mamau hyny oeddyntweli colli ftyn eu cynaliaeth trwy y danehwa, i ..gael 5s. yr wythnos, a Is. 6c. ar gyfer pob plentyn dan 12ag oei. Penderfynwyd hetyd anfon y cylch- lythyr canlynol at holl fasaachwyr a mawr- ion y wlad Y mae tanchwa Glofa y Dinas, yr hon a gymerodd le ar y 13 eg o lonawr, 1879, wedi bod yn achos i 6 3 o fywydau gaeLren colli, a 55 o enillwyr bara tenlnaiddfo, Y mae y teulaoed I hyn ya cynwys 46 ^%eddwon a 130 o amddi. faid. Y ticfa.-Mrf o'r gweddwon hyn wedi rhoddi igaeth i blast wedi y ddamwain, tra y mae ereiil yndysgwyl eu twmp. Y mae pta'yllgor cyfrifol Vodi ei benodi i edrych ar ol y teulaoedd hyh ac estyu cyno)rthwyidllynt. Y mae ymwel- wyr wedi bod yji eu holl anedd-dai, ac y mae wedi dy&d yii mlw¡{ nad oes gan y mwyafrif o honystddim ar eu cyfer ond y plwyf, os na thfieddir haelfrydedd. y cy- hoedd Vw haohnb rha^ hyny. Ef rhoddi iddynfc y cg^iortWj atf^rol mewn am- iol cael o leiaf 10,000p. oariao. k inaot amgylchiadau cymydogaethan y cdaauwaidsi mor wasgedig trwy farweidd-dra masn&ch fel nad yw yn bosibl dywgwyl ond ychydig gynorthwy, a thrwy hyay,. yn unol a phen- gjderfyniad y pwyllgor, yr ydym yn cymer- yd yr hyfdra o dd-xyn y pwne o dan sylw y cyboedd yn gjffredinol, a gofyn am gy- northwy ar ran y traeiniaid anghe?:us hyn." Yr oedd yn dda gima y pwyilgor hefyd dieall fod Arglwydd Faer Llundain wedi ystyried yr achos ya deilwng i agor trysorfa y Mansion Honse ar r gweddw- on ao amddifaid y Ddinas.

c WEDI EI GAEL YN FARW GER MAESTEG. Prydnawn dydd Sadwrn diweddaf, daoth amaethwr yn byw yn Biaeugwynfi, rhyw chwe' milldir o Maestefv, o hyd i ddyn marw ar un o'i feusydd. Yr oedd y -trancedig yo gorwedd ar ei wyneb ar gaool y ma^a, yn cael ei amgylchynu gan ..re,f. Yr oedd wedi ei wisgo yn dda, ac rf ei ben het newydd, ac yn oddeutu 45 oed. Y mae ya cael ei sisial mai enw y trancedig ydyw Evan Llewellyn, saer, perthynol i Blaenllechau, ac idde adael ei gartref er mynM i chwilio am waith i Blaenafbn, lie y mae glofeydd yn awr yn cael em hagor gan gwmui y Q teat Wi s- tem. Dywedir hefyd fod y trancedig n wedi gadael ei gsrtref er ys pymthegaos, ao y gallai ei fod yn farw ar y maes er ys amryw ddyddiau.

C WMDAR-ANNEALLDWRIAETH Y BWLLFA. Da genym gael ar ddeall fol yr anneall- dwriaeth fa yn y Bwllfa, Cwmdar, weli ei derfynu yn foddhaol, a bod y gweith- wyr wedi dechreu er dydd LInn. wedi wythnos o sef,Il allan. Y mae y cwbl ganddynt yr nn fath a Nantymelin, gydag nn eithriad, hyny yw, fod y glo ilathen ddiman'r dynell yn is. Achos yr annealldwriaeth oedd i'r gor- uchwyliwr gynyt, 2s 6cyllath ar y taloen- au, a 6s ar yr headiisg, yr hyn oedd yu gwahaniaethn yn fawr oddiwrth Nanty- melin. Y mae y talcenau yno yn 48 3c y llath, a'r headings yn 8s 4c. felly gan mai yn awr yr oedd y llathen ya cael ei dech- reu yn y Bwllfa, a bod yno obaith i lawer o honi i gael ei agor, yr oedd yn iawn iddynt gael y pris ar y cych wyn.

CLADDU YN ABERDAR. Y mae yn awr is mlynedd a thri mis er pan agorwyd claddfa newydd Aberdar, yr hon sydd jchydig dros filldir o'r dret. Yn y cyfamsar, y mae 10,000 wedi eu claddu ynddi, yr hyn sydd ychydig dros 576 yn flynyddol. Y mae y tir bellach bron yn Hawn, yn enwedig rhan yr Asghydtfurfwyr, a byddai yn dda i'r rhai sydd wedi claddn yno, sylwi ar hysb/sial sydd yn ein colofnaa.

AT LOWYR RHONDDA. Gyfeillion,—Dymnnaf yr wythnos hon eto trwy gyfrwng ein TARIAN glodwiw, alw eich sylw at y cyfarfod misol sydd i'w gynal ddydd Llun nesai, Chwefror y 3ydd, yn y Colliers' Arms, Dinas, i ddechreu am ddeg o'r gloch yn gywir. Gobeithiaf y gwcewch-Qhwi y rhai a anghofiodd y tro diweddaf, gofio anfon cynrychiolydd i'r cyfarfod hwn yn gymaint a bod pethau pwysig iawn i fod dan sylw. Yr eiddoch yn gywir— H. Treorci.

'a ♦ ABERDAR—DAMWAIN ANGEUUL. B jiea dydd Ian diweddaf, yn m'awll y Graig, G^d'ys, Aberrhr,-cyfarfyddodd gio- wr o'r en«r§Isa'iC Williams, a'i ddiwedd yn h yt; oi-^di s j nut th, trwy i t ?sell, a haner#:Wysau ddyfcd arro a'i I1 thu jn y man.f Yr oedd Williams yti ddy%hj »o l o rail eigref:i, ac y mae ei enw yn par- arogH o.i»l- Nid Offi ond ychydig ddydd- ian er pw* yr ymwelodd (fel claf ymwel- ydd Fnad- y gwaith) a Mr. W. Williams, 12, Pembroke Street, Aberdar, yr lwfn- sydd wedi bod yn dyoddef yn hit owen- did noyn ei oruchwyliaeth fel yrawel- ydd, mynodl dyen sylw y claf at y Medd- yg Mawr/ gan' ofyn caniatad hefyd i weddio. Yr adnoa y synai efe nwch ei phen yr adeg hoiio oedd yr nu a dsi>Avod tod Crfetvn wyio dros Jerusalem. Rtiy- feddfei at dynerweh calon y Gwaredvvr yn wYWdros drueni creadnriaid nad oedd yn ta.mt-urio drostynt en hunain. Cifbdd eglwys Fethodistaidd Bathasia gollei fawr ar ei ol, canxs yr oedd ya un o'i hael oian ffyddionaf. 0aiawoi3a ar ei ol ddau bleatyn amddHad, y ydynt bellach heb'na thad na mami. -Yr. oadd y traiio- edig ya 54 mlwydd oad, ac yn frodor o Randiimwyn, Y mae wodi b}d yn pres- wylio yn Abardar a'r-gymydogaeth am 34 o d: a a.. /éfÍB:F'7:' GOGLEDD LLOEGR. ;{' Galwai cymedrol iawn sydd am wahanol fatbau o lo yn Northumberland a DarhasQ. Deallwn .foi nn o'r cwmnioedd haiarn- weithfaol yma wa-?i cyhoeddi eu bod yu rhoddi fyny gwe;tMo, ac amryw loleistri pwysig wedi penderfynu gostwug hurian ei gweithwyr. Cawa nad yw y «ynhvrrt yn Yorkshire a Derbyshire wedi gorphjn, er fod y meistri wedi cmiatau pythetnos- arall o amser i osod ycynygiad am gyflif- areddiad ger bron y gweithwyr, ond deall- wn fod Difer fawr o honyct yn parhau i wrthod y cynygiad; ac os na cheir at-ibiad ffafrfbl yn inan, ofnir y gwaethaf sc y bydd mewn Oaulyniad filoadd hwer ar > maes at y miloedd sydd yn haner newy»m yn barod yn nghyrriydogaeth Sheffield. Gwelir yma y syiniau a delir am dori y dynell lo ar gyfartaledd ar hyd glofa -s eang Durham yn ystod y blynvddau a nodir. Te» yw nodi y bydd yelix* aae^ nig uu cyfuewidiad yu eymsryd lie yn yr un flwyddyn: Bhryddyn. Ar y ddaear. A dan y ddacar. s. c. s. c. 1S71 0 6 2 0 1872 0 7K 2 1O 1873 0 94 3 6 1874 0 9 3 2 1875 0 8| 2 II 1876 0 8 2 8 1S78 0 6 1 10 Gwelir wrth y dafbn fod y glowyr wed: slcrhau mwy o godial na cayf-irtaiial y cjdiadau cyffredinol, eto ni chiwsi^t hw/ godiad cydmarol i'r nnih/w ya m's y gwerthiant, yr hwn a ddarfu d ebla rhwag 1871 a 1874.

GOONLEDD CYMRU. Marwaidd iawn yw masnach yr haiarn a'r glo yn parhau yma. Teimlir i'r fath raddiu fel yr edrychir allan am gynliuu- iau i waghau marcuaad llafar. Cawn fol Uadeb y Glofeydd wedi cyduno i gynorth- wyo en haelolan o Siith i wyth p mt yr un i'r tauluojdd a ymgymero ag ym-ado i wie lydd trainor. Carem welel deal dwr- iaeth yn hyn yn c/miryd lie rhwilg De a Gogledd Cymru, ac y 6iddo corff hIa 11 o'r gweithwyr yn cytuno a'n gilydd i gy- meryd gafael ar y faatais gynygijdig bresenal o ymano a'r cwmni sydd ya ciel ei ffarfio, fel y ga lo* dynion gYlJo; th wyo eu gihdd i fyned i wlad lie y gallent mewn ychydig flynyddau enill annlbyaiaath idd- ynt hwy a'a teulaoeid, yrh/a, fel yprofir ya yr erthygl ar Y mfu liaeth yn DARIAN cyn y diweddaf, nad yw yn "bosibl i neb wneud yma ar sefyllfa brtsenoi masn ica Hatur.

FOliEST OF DEAN. Y mae by^iogrwydd yn parhau yn miSnichla y lie uchod, a gerwinder yr hill yn parhau i ffafrio y cyfryw. Pe na L- '-fl,,l ai y codiadau diwedllar yn parhfcU 0,11 RID. ychydig fisoedd, byddai yn gyfne. Lh idd- ynt i gadw i fyny, neu yn hjtrach gwneud i fyny ychydig am yr iselbris a fn yn rheoleiddio am cyhyd o amser yn y gor- phenol. Cawn fod un o'r melinau wedi a;l gychwyn yn ngwaith haiarn I^aey,: &c ychydig o welliant yn cymeryd lle yn y fasnach alcan.

CASNEWYDD. 1';i4 nn arwydd o gyfnewidiad er gwell yrJa. Er fod y prisoedd yn parhau i ddisgfn, eto nid ces un gobaith am well gal <?ad.. Ychydig iawn o waith a wneir yn yr hafcrn o gwbl Am y glo, gwneir masnach gyrcedrol dda yn ddiweddar; ond yn cl y deallwn, nid oes yn hon hefyd un cyfnewidiad gweil ya y prisoedd. Mae y si ar ladfefod cwmni o Oiledd Lloegf wedi p-ynu ^wrcesi b'ast y Blaenau. Go- f I pwirionedd yn y peth. Y liu.e faa^gsjhol ad Abercarn wedi ei orphen, ac h'=b fod un goku wedi ei daflu ar achos y danchwa"; oud os ydys wedi methn yn hyny, nlfethwyd a damn s fod sefyllfa y gwaitb,'ya neillduol yr hen ranau o hono, a'r ymarfiriad cyffiredinol o gan lleaedd i fyty a'u gadael yn llawn o nwy, yn un o'r rhai mwyfcf psryglus y clywsom erioed am dano. Hefyd i ni, ma3 y ffaith o fodolaeth cvnifer o gwympiadau niivvr on, a'r awir yn myr-el d"os y rhai hyn-, yn pro6 mai citeap toorjeiny oedd y policy a ddil-ynwyd gan swyddogion y lofa. Bira un oddyn- ion pwys caf y wlad ar y in it ji'ion hyn ydyw, "fod sefyllfa y lofa hon yn waeth am nwy »&g eiddo Ilaydock Ea B Ian tyre, ac mi i'r yiachwiliid manwl a wnawd yr ydyaiiyii ddyledus am wybodaeth o'i gwir safylLV

CAERDYDD. Y mae galwad teg yn p irhaa am loager a thai yd, porthladd hwn. Da genym hefydvjhysbysa nad yw y prisoedd yn< gwaetb,-gu ditn y pythefnos diweddaf, ond yn hy trach yn ypgadarnhau. Rhaid fod y gwaith wedi gwella ychydig yn y glofeydd sydd yn anfon eu cyn; rckion i'r porthladd divTi), o^ydym i gymeryd bywiogrwydd y -ykran. Oud dyna. y maajn ddumh<.u y ffyrdfi j gyral i fyny nnrhyw alw. v all gymeryd He am rai wvthuis-iu, heb fod y gloleydd yn teimlo yr un beodtth odai- wrtho. Nid yw y patent fuel mor farw- aidd ag y bn, na'r haiara ycliT-aith, os ydym i furnn yn cl yr hyn a all for ir. Y mae y fasnach alciin yn parhau i wella, a'r prisoadd yn araf godi.

TANCHWA Y DINAS. Te'mhvn fod hon erbyn hyn yn fydad. nabyddus. Y mae yr banes wedi Y9 .wain yn peri i'r byd amheu galla llywbdP5 at-thiaijt mwiifaol. Bjth bynag am hyny y mae yn clrueoi garw lod cymaint o tmser da weli ei ga'l[ yn hervydd pleid iaeti mewn adeg fel y p esenol. Gillem i'eddwl fod yn llawn bryd iod pob plaid yn ymgolli yu yr angenrheidrwydd am gyd- weithrediad. Ymataiiwn ar hjn yn bre- senol; oud nis gallwa lai na thelmlo yn or win fod bywyiau cyiiiter o'n cyd-diyn- ioa yn cael en haberthu ar allorau ach-el- gais a chybydd-dod. With )styried y gwahanol gysylltiadiu ihagarweiuiol i rai o'r tanchwa ax hyn, nid rhyfedd fod rhai dynion yn mothu a chatl gvell eawan arnynt na llofraddi iethao. Yma, heb- law fod y LliiiLh foi Mr Chubb yn p-irhxu i lywodraethu y lota wedi i'w certificate gael ei thynu oddiwrthj hill ch"e' mis, y mae y drychfeddftl fod y cyfai 1 wedi ei oddef i fod yn lywolraethkr o g bl, va ol bod yn euog yr ail waith o'r hyu fa yo achos i'r hen lywodr-iethwr ei h til, yn profi Dad oedd dyogelw^h biwfdan y gweithwyr yn cast ua lie o gwal yn medd- wl y gwr a'i gosolodd ya llywodraeth^r ar ei lofa.

MERTHYR A DOWLAI3. Y mae Cyfarthfa a i.»owlais ya mi ne(I yn mlaen fel arfer yn y ej syl tiadau glofAf.;I, odnid yw Dowlais mor fy wiog yu ngveith- iadduragy bu. Cawn fod glowyr Plymouth wedi derbyn Ciis oddiwith y meistd am iddynt gani tau cym j^yd y ge styngiad o ddaa s vllt y bunt, o id hyd yma weli ei withol. Cciwn. foi y C;Teiiiioa. hyn yo brsenol yn euiil tua hmcr coroa y dydd gyda eu gilyddj ac o'r swai eafawr hwn y go'yair iddytt gnniatau y gesfc/ngiad. Gobeithiwn y b^.dd y dd^mwain a g)f*r fyddod y tii bachgeayn b chiin hmy yn wes digoi:ol i atal ma.-chogasUi p-r gjiis o hyu all 'U.

RHYMNI AC EDBNV VALE. Y mae yr hysbysiad fod Gwaith y Blaenau we ii ei bwreasn gan firm 0 Lan- caster, wedi taHu gobeitliiua uu ailoaiant i'r hoil ddus Jarth. Y mae bywiogrwydd adnewyddjl i'w deimlo yn Ebbw Ya'e— B lighangheLa 1 our ac haiarn, er nid ) w yr annea liwri ieth rhwng y ew-Lini a'r cclfyddydwyr wedi ei gwbl benderfyou. Y mae ych-*an<g o gledrau hiiaru v.e.ii eu troi allan yn iihyimu yu ystoi y pyth- e'noB diweddaf, mg a wnxei er ys cyn c3 amser. Nid yw y cynygiad am ostyngiad wedi cymeryd lIe yn mhlith gweithwyr dur y rhanbarth hwn, a chredir aad yw hyny yn debygol am beth amser yn nghymydogaeth Blaenafon. Cawn fod y glowyr, yn neillduol yn y lie diweddaf, yn dra phenderfynol ar y cwestiwn, er fod amryw gynygiadau wedi eu gwneud arnynt.

ABERDAR A'R RHONDDA. Marwaidd yw psthau yn parhau yn Nghwm Rhondda, yn neilldnol yn mhen uchaf y cwm, Nid yn unig y mae y gwaith dyddiol yn fychan, ond cawn fod pob ceiniog y gellir ei thynn ymaith trwy ryw rith o esgas, chwaithach rheswm am hyny, yn cad ei thocio. Y pethau ag sydd wedi bod ya rheol am flynyddau lawer yn cael naill ai eu talfyru, neu eu tjnu ymaith yn llwr. Ein cyngor i rai o'r awdurdodau yn y peth h wn fyddai iddynt ei chymeryd hi ya araf, canys mor wired a bod adar o'r ullUiw yn 'hedeg i'r nnlle," y mae pob gwiithred shabby yn sicr o ddwyn ei chyffidyb—pan ddelo dydd y tala,—ac y rnae hAn mor wired o dd'o:l a bod glo yn Nghwmdar. Cawn fod cryn annealldwr- iaeth yn bodoi, yn dawel fach, rhwng awdurdodau Pwll Fowler, Pontypridd, a'tr gweithwyr, y rhai fuont yn agor y chwech." Wedi bod am gryn amsr yn msthu a chyd-beaderfyuu pa wythien ydoedd, y maeat eto yn lied hir cyn galla cyd-benderfyna pa le i fyned i ymofyn am brisDeid i'w gosod arni; oad beidd- iwn ddweyd hyn ar y m-iter hwa, os yr eir allan o'r Raonida Proper, bydd hyay nid yn unig yn anfaDtais i'r g A eithwyr, ond yn anfantais hefyd i bawb meistri, ond eiddo Pwll Fowler. Y mae'r aoiser wedi myned heibio bellach pryd y geliir penderfynu prisoedd y naill lofa yn an- nibynol ar lofeydd ereiU fyddont y gweithio yr un wythien.

CAP -COCEI. NO3 Lun, lonawr 20fed, cynaliwyd v fod ya ?sg0ldyyr Annibynwyr yn y »'r I y Cadeiriwyd gau Mr. D. Mori Ash. Siaradwyd ya r/mus iaw jwt- p*s gan Mri, L^wis Davids, T .ands, T imnas Thenas (Qwron D Lims. Cytunai yr olio honynt fo eidd dra presenol i'w briodili i'r r rhyfelgar sydd gin y Weiayddiie d, ac mai y ffordd oreu i wella hyny a, cael Oym- aeithas R; ddfty?ol o holl we^^wyr y wlid, er tawyn troi y We nydiiiath presenol allan, chae un wpll a mwy hedd/chol ya ei He. C/nysriwyd gaa Evan L3wl3, eiliwyd gan Jonathati Rses, Fod y cyfarfod hwn yn cymeradwyo y cynllun o sefydlu Cymdeithis Ryddfrydol o weithwyr trwy yr holl wlad, a'i fod i'w ohirio am bythafnos, er ystyried y mater yn mliellach, y cyfarfod, i'w gynal am 7 o'r glodi yn yr un lie. Ciriwyd y pen- derfynln yn uufrydol. Pasiwyd hefyd ben- derfyntid arall, Fo I y cyfarfod hwn yn con- dorn-tio y Weinyddiaefch bresenol am ei chynlluniau rhyfelgar.—GWRON DAR.

TRYSORFA GYNORTHWYOL ABER- CARN. AT LOWYR DYFFRYN ABERDAR. Cvnelir cyfarfod o gyorychiolwyr am 5 o'r ghch prydna wn dydd LIuo nesaf, Chwefror 3,dd, ya y L,.mb & Flag In a, Aberaman, er ystyried y prioioldeb o gymsryd mesurau pellach i gael yr aritu a gyfranwyd at y d:yso;fa uoliod wedi eu dychwelyd i bwyll- g).- cnorthwyol Aberdar. Ar gais y ey- nrychiolwyr yn y cyfarfod o'r blaen, snfon- ais lythyr at uu ojr ysgrifenyddion i'w hys- bysa nad oedd yr arian a gifranwy4 wedi en bi.vrl du i fynei i sefydlu frysorfd Gynorth- wyol Barh lus, ac ya dymuno arnynt i diy- chwelydyraria-ilrgnabanollofoydd. CfiJl- ais atebiad ciradig yn myngll -oix bJd hwy yn hol 'lol anallaog i weithredu, g m fod yr arian wedi eu gosod ar log yn enw tri o ym- ddiriidolwyr, ya olpanderfyaiady pwyllgor cyffredinol. Gin fod yr atebiad uchod yn anff friol i fara y cyfarfod o'r baen, yr wyf. ar awgrymi id y brodyr,^rq galw y cyf irfoa hwn, a øygwyl i dlau gynrychiolydd o bob gl ifa syda w^di cyfranu f>>4 yn bresenol. EVAN OWEN. ')

MO^NTAm ASH. Dydd Llun, lonawr 20fed, cynaliwyd cyf- arfod cystadleuol, o p.}.! iian;dl C drin"a Gwenynen y Darren, o Urdd yr Hen Frytan- idd, yu ystafell y Gyfrinfa ttbhfd, Butchers': Arms, Mountain Ash. Ctdeirydd, Mr. John Davies. Beir.nifed y cyfa sodiiadau, Mr. Jam's Wildims(Ap Vtilant); y caan, Mr. Thomas Savauel, Cap Coch. En'.ll*yd hID ganu Wv ei Fach Nei Paw" gin Miss Polly Williams; Can e? cof am Thos. Lrswis, gan Mr. David R. Thomas, Cap C >cb, a Mr. B. Owen (Ghiu Dmad), Mountain Ash; a li(,dd "'Rwy'a carii y siiaf," goreu, Af r. Thomis Hughei; be rr iadaeth y Llythyr Ciirugoieu, Miss Enim i, Jones, Llangeitho, a chynrvchiolwyd hi gaa Mr. HerbeA Jenes can't Wyt t,n c ,fidr lloer yn codi?* Mr. William Jole-s a Mr. D. D. M- rgan; dadl ar y pryd. Mt. J. Jones a'i fab beirniadaeth Penillion ar Paul a Silas yn Ngharchar Philiippi, goreu Mr. John Re s (Mac Hydref); canu Cerddi Cymru," gorau Parti o'r Rhos darllen ar y prydL Mri. DC Lewis a B. Thomas; canu "Yr Aderyn Par," Mr. William Hopkin (Gwilym Bryn- cerdin); beirniadaeth y Gan o glod i Mr, » Mrs. Jones, Butchers' Arms, gareu Mr, John Rees (Mac Hydref); canu "Myfauwy," goreu, Cor Bethania, Mountain Ash axasth fyrfyfyr. Mr. G. Griffiths a dau ereiil ya gydfuddugol. Canwyd "Hen Wlad fj Nhadau yn ardderchog ar y diwedd. Da genyf allu hysbysu fod y cyfarfod wedi troi aUan yn 11 vyddianus yn mhob ystyr. Da fyddai geaym gael cyfarfod o'r fath yn faau eto. UN OEDD YNO.

PONTARDULAIS. Y mae yn hysbys i lawer o'r gw < f" alcanaidd fod Gwaith y Cambr V-r' sefyll er ys wythaosau; ond llawenydd genyf allu dywedj bwriadu ail g ychwyn y gwaith h Llun), a gobeithio y ilwyidrr mlaen er lies i'r gweithwyr a'1* Clywais fod un o rollers genach ar ei notiw, o hafr. ddirwyo o £ 2 atn dori fc/C-u pob toiler ei ddyledswy j fa0 bysa, er fod un arall am anfon y tangs i'r r > „JrjA „n am ei esgeulusiod. «; /JTt i roidihelp llaw e :?An r aT fwrieiir wn»udi' HKKDrLA^o li Hyn yn fyr ac at I asNDYLANO.jg

■RpfTip' r°o:nLiirit> i^VTsTFr T' ya y Capal (J\NRLI^ -rrda^A dydd Llun, Mawrth :d wobrwyir yr yoigdiswyt Z xi v inu, Adrodd, a 0uyfan~ y Cana, Mr. J. TnouiaflL sodii. Abir ^ar; yr Adrodd a'i Cyfan- Naza^er ,u Mr W. liumas (Morfdb), Aba- X. AIR PRIF DESTYNAU. Joe b fod dill 30 mewn .o yn oreu "Yr Alarch" .ephen (Moelwynfab) 1 10 ..tti heb fod dros 12 mewn ganoynoreu The Hunter's .1' Nell," gan Mendelessohn o 8 O mae y programs ya barod, ac i'w cael a y pris acferol gan yr Ysgrifenydd,—, i MR. JOHN POWELrld Aberdam rmü-pMtV¡¡JOOîA y Yr wyf fi, THOMAS BOWEN, ger y Budkivew Treorci,yn dymuno ar gyhoedi gwUd i dynu ya ol y camgyhuddiad a wnei yn erbyas Pwyllgor Glofa Tynybadw, ac ya sicrhau tod yr hyn a ddywedais yn hollol anwireddua a disail, trwy i mi gael fy nghamarwaia gan rhyw fenywod o diyaion, ac yn wir ddi.w'¡ genyf fod y peth wedi dygwydd arnaf, J Ydwyf, THOMAS BOWEN, ger Beehive, Treorci, JOHN EVANS, Sqoare at., P^atre. i rr> ti WM. WILLIAMS, Bate-st., Treorci, A*stloa* BETHLEHEM, TBEALAW, CYNBLIB EIsTBDDFOD yn y Zaps] n hoa, ar ddydd Gwener f Groglitb, 1879, dan nawffct y bonedlwyr urddu ol, G. Wj Miskin hi Avor; W. W. Hooi, Ysw., Uwyoypw; B. Davies, raw., Primreae Hill, Ysfe*d; 1L fiovlania, Ysw., Peny- graig; Dr. fi. N. Davise, C/mer; Br, 1. 2>AvIaa, YLtral; koo du ljwyddiaelh G. Wi liatas, fsip.* pryd y gwobrwyir yr jmgtjiswjr budds4ol mewn Rblddiaeth, BarddotiAothi Cuukdaetli, Adrodd^ iidta, M AfieUiyddiaeth. Batrauil: Y Rhyddfftth &'r Farddoaketb, y Parob. B. Robsrtd, Fortypridd; Yr Adroddiidsu, Gwa cb, Gilfacb Goob. Bairaiad y Cull, D. Rosas* Ys Viia, PontypTi-Ad. rianisu.. blim-a 944 Davioa Ystrad, a Besaie Plica, Penygraig. PiMB DBSTTKAy. Yr Hat' gat Gwiiya Gwenc, i got heb f-<d o dun 40 o rif, gwobr 10 Q$ TraethAwd, 'H48liOlli Haw, gwasrag Dyn,' goote CP 161-ft, Pryddest, 'A.G.r Xtatar,' 160 iliastl., 1 10 t Programs i'w cael ar ol y 15/ed 9 lonawr, ga* Mr. Diuit4 Tiiomao, Cirocer, Tuaypaady. RHYBYDD PWYSIG!! GWERTHSAD MAWR! DA VIES A CHYF., 0 BOB MATH 0 WIMWYBDAU GAUAF($"AC EBE1LL, YE EON A DDECHREUA DDYDD UHWEFKOR lii, 1879,IAC I BAKHA0 AM 21 <0 UDYVDIAV I y JgyivvVr ar y Cffeiriad,—' jDavies a Chyf., s | (kuuwerciai-cftreet, Atom ■ fMTv