Tarian Y Gweithiwr

MR. HENRY RICHARD, A.S., AR RYDDFRYDIAETH. Dyddorol dros ben genym weled fod ein cynrychiolydd enwog Seneddol, Mr. Henry Richard, wedi cael cyfle yr wytbnos ddi- weddaf, yn Llnndain, i ddatgan ei olygiad- au ar Ryddfrydiaeth, fel y mae yn dwyn perthynas ig Ymneilldnaeth, ar y pwnc o addysg, &o. Yr achlysnr oedd eyfarfod o gynrychiol- wyr y tri enwad Ymneillducl, aef y Pres- byteriaid, yr Annibynwyr, a'r Bedyddwyr, yn y Memorial Hall, Farringdon-Street, Llundain. Dewiswyd Mr. Richard yn l gadeirydd. Dywedodd efe fod y cytundeb a wnawd yn Berlin rhwng cynryohiolwyr y llywodr- aethan, o waethaf Toriaeth y wlad hon, wedi tain gwarogaeth i egwyddorion rhyddid crefyddol a gwladol. Galwodd efe yr egwyddorion hyn, 11 the principles we advocate and defend." Dywedodd mai y waith gyntaf yn hanea cytnndeban rhwng teyrnasoedd Ewropiaidd, oedd i'r oytun- debwyr yn Berlin wnend penderfymadan 0 blaid RBTDDID CBBFYDDOL. Yn y cytundeb a wnawd yno dywed efe:— Fod yn yr adranan o hono, perthynol 1 Bulgaria, Montenegro, Servia, Ronmania, aThwrci,ddatganiad nad yw ygwahaniaeth rhwng credoau orefyddol dynion i gael ei ystyned yn anghymwysder iddynt fwyn- han iawnderau gwladwriaethol a pholitic- saidd, nao i'w rhwystro i fod mewn sefyll- Iffaoedd, anrhydedd, proffeswriaethan, gal wedi gaethan, nac i ddilyn nnrhyw waith i^wn .unrhyw fan." Ao yn'ol y cytundeb, ymae oydraddol- deb ortfyddol i fod yn Ronmania. Dy- wedodd Mr. Richard, "Y D wir nis gall fed rhyddid orefyddol cyfiavm ond lie y byddo perffcrith tydraddoldeb. Nid yw y cytundeb yn-son am gydraddoldeb yn y "tiriogaethau hyny aydd i fod o dan lywodr- aeth Rwsia so Awstria. Y mae gan y llywodraethan mawrion hyny lawer i'w ddysgn ar y mater hwa. Bydded i ni obeithio y gwna y llywodraethan mawricn fabwysiadu yr egwyddorion a rwymant ar y llywodraethan bychain, ac y bydd iddynt weled fod perffaith gydraddoldeb crefyddol, yr hwn a dybiant sydd mor ddairoumanin, yn gyfartal dda i Rwsia, Awstria, Germani, Flrainc, Itali, a Phrydain Fawr." Gwelir wrth y geiriau uchod, o eiddo Mr. Richard, nad yw efe yn ystyried fod perffaith gydraddoldeb orefyddol yn ein gwlad ni. Anmhosibl i hyny fod tra y bo Eglwys Loegr mewn undeb a'r Wlad- wriaeth, a thra y byddo y Wladwriaeth yn rhoddi arian at ddyegu orefydd mewn ysgolion ddyddioL Oyfeiriedd Mr. Richard at yr hyn a wnaeth larll Russell mewn dileu y Test a'r Corporation Acts yn 1828, ac nad oes neb yn cyfiawnhau y oyfreithian hyny y rhai a ddilewyd y flwyddyn hono. Oad- wyd hwynt mewn bod am 150 mlynedd. Galwodd Arlwldd. North hwynt, "The great bulwark, nay, the very corner-stone of the Constitution." Gwnawd ymdreoh- ion mawrion am fwy na ohan mlynedd i ddileu y cyfreithiau gormesol hyn. Ond ffaelwyd gwneud hyny byd 1828; a phar- dduwyd pawb a geisient en dileu a phob math o enwan gwarthus. Eto, yn awr, nid oes neb am adangos parch i goffadwr- iaeth yr hen gyfreithiau hyny, y rhai a rhwystrent nnrhyw un, nad oedd yn Eglwyswr proffesedig, i gael breintiau dinesydd. Dywedodd Mr. Richard mai trwy ym- drech caled parhaol y mae Ymneilldnwyr wedi cael y darnau sydd ganddynt o hawl- freintian gwladwriaethol, o waethaf gormeswyr gallnog. Gyda golwg ar ryddid orefyddol mewn cysylitiad a'r mesnr claddu, dywedodd Mr. Richard, ce Er mwyn cydraddoldeb crefyddol, a dadsefydliad yr Eglwys, yr wyf yn liawen- hau fod gwrthnysigrwydd y blaid Eglwysig, neu yn hytraoh yr offeiriaid, wedi gadael yr arf hn yn ein dwylaw Jii-y gormes hwn, yr hwn sydd yn cynhyrfu llid at y sefydliad Eglwraig, fel sefydliad gwladol, ac yn peri i aaynion gilio oddiwrtbi— dynion nad ydynt yn ei herbyn ar yr un egwyddor a ni—oblegyd ei bod hi, yn y mater hwr, yn dangos ei hysbryd gormesol a hunanolyny ffurf mwyaf tramgwyddns." Galwodd Mr. Richard sylw at yr ym- drech sydd yn cael ei wneud i waddoli Prifysgol Babyddol yn yr Inerddon ag arian y wlad hon. Da genym ei tod ef wedi datgan ei feddwl yn ddibetrus ar y mater hwn, o herwydd y mae llawer o Ryddfrydwyr, y rhai nad ydyct yn edrych ar egwyddorion Ymneillduaeth fel rhai hanfodoli berffaith Ryddfrydiaetb gwladol. Y maent yn hollol dawel o fewn cylch y clap-traps arwynebol rhyddfrydig mewn rhai pethan amgylchiadol, y rhai a ddefn- yddir gan Eglwyswyr selog, os dygwydd i'r Eglwyswyr hyny fod yn rhyw le o fewa terfynan y blaid Ryddfrydol. Dywedodd Mr. Richard :— Y mae y si wedi bod, sydd wedi cael ei gredu gan lawer o bobl, ein bod i gael mesur i waddoli Prif Ysgol Pabyddol yn yr Iwerddon. Nid oes amheuaeth, mi feddyliwn, fod rbyw drafnidiaeth i'r perwyl hyny wedi cael ei gario yn mlaen. Dywedir fod rhyw siarad cyfnnachol wedi bod ar y mater rhwng Arglwydd Baacon- sfield a Cardinal Manning. Ond y mae yn amlwg fod y dichellwaith wedi dibenn mewn ffaeledigaeth, oblegyd dywedodd Canghellydd y Trysorlys yn groyw yn y Ty, nad oes gan y llywodraeth un bwriad i gynjg mesur ar y mater. Ac yr oedd ban- llefau y Toriaid, wrth glywed hyny, yn tafiu goleu, ond odid ar y rheswm paham y dibenodd y mater mewn ffaeledigaeth. Ond y mae y cwestiwn yn sicr o ddyfod i fyny yn y dyfodol. Ac y mae yn hen bryd, yn ol fy marn i i'r Ymneillduwyr ddatgan en golygiadau ar y mater. Yn ol fy marn i, y maent dan rwyman i wrthod y cynyg i gael mesur at y fath amcan, nid er mwyn gwrthwynebuy Pabyddion, ond er mwyn bod yn gyson a'r egwyddorion y rhai y mae yr Ymneillduwyr wedi bod yn eu dal erioed ac er mwyn bod yn ffydd- lon iddynt. Yr ydym ni bob amser wedi pleidio y Pabyddion i gael chwareu teg gwladwriaethol. Cydnabyddodd Daniel O'Connell hyny. Gwnaethom ein goren o blaid dadsefydln yr Eglwys Brotestan- aidd yn yr Iwerddon. Ond os Ganiatawn ni i gyllid yr Eglwys hono, i gael ei threulio mewn ffordd o waddoli sefydliadau addysg- iadol a fyddent yn dra sectyddol, gwnaem ein hunain yn ynfyd, a byddai gystal i ni gyhoeddi ein bod ni yn ymwrtbod ag eg- wyddorion hanfodol Anghydffurfiaeth." Eglur yw fod Mr. Richard yn ei ystyried yn beth croes i egwyddorion hanfodol Ymneilldnaeth i neb gefnogi mesurau i waddoli crefydd mewn ysgolion. Gyda golwg ar yr etholiad oyffredinol, eglnrodd efe beth ddylai policy yr Ym- neilldnwyr fod. Yn ol ei. farn ef, dylent gefnogi Rhyddfrydwyr i sicrhan concwest egwyddorion da gartref, ao mewn gwled- ydd tramor. Dywedodd hefyd, Y mae yr Ymneillduwyr yn teimlo yn ddwfn, gymaint a neb, y dylai Ryddfrydwyr fod yn unol a'u gilydd yn y frwydr ddyfod- ol. Nid wyf yn ystyried y dylai yr Ym- neillduwyr aberthu eu hegwyddorion er mwyn y blaid Byddftydol. Nis gallaf ganiatan i osod y pwno ma.wr o gydradd- oldeb orefyddol yn rhestr coeg-dybiau (crotchets), tybiau i'w rhoddi o'r neilldu fel rhai dibwys. Pryd bynag y mae tebygol- rwydd i Ryddfrydwyr ddyfod Tdol i'r llywodraetb, neu barotoad at hyny, cyfar- fyddir &'r Ymneilldnwyr, a gwaeddir arnynt,i C beidio rhanu y blaid Ryddfrydol.' Nis gall anogaeth fod yn fwy diangen- rheidiol na hon, oblegyd nad oes neb wedi bod yn fwy ffyddlon i'r blaid Ryddfrydol na ni. A dian y parhawn i fod felly. t Peidio rhanu y blaid Ryddfrydol' yn wir! Nyni yw y blaid Ryddfrydol i raddau helaeth. Carwn wybod pe oymerid allan yr Ymneillduwyr pa fath blaid Ryddfrydol fyddai yn Nghymru a Lloegr." Yna achwyna Mr. Richard ar ymddygiad arweinwyr y blaid Ryddfrydol tnag at yr Ymneillduwyr. A chan ein bod ni wedi oael ein hangredn yn y mater hwn yn ddi- weddar, yn y modd mwyaf afresymol ag oedd yn bosibl, rhoddwn eiriau Mr. Richard ei hun yn y oyfarfod uchod, fel yr ymddangosasant yn y "Daily News," Llundain, Chwef. 26, 1879. I am bound to say, that so far as my experience goes, we are treated with very scanty courtesy-never called into counsel, our views never ascertained, our opinions never asked." Dyma ddigon i ddangos nad yw blaen- oriaid y fyddin Ryddfrydig boliticaidd, yn ymddwyn yn awr, tuag at yr Ymneill- duwyr na'i hegwyddorior, ond mewn modd diystyrllyd. Ni cheisiant ddeall eu heg- wyddorion na gwybod beth a ofynant. Ond ymgynghorant a'r Pabyddion gwrth- ryfelgar, a cheisiant eu boddloni hwy yn mhob modd y gallant. Ond beth bynag a wneir gan y blaid Ryddfrydol, fel politic- ians yn unig rhaid i'r Ymneillduwyr, fel y dywedodd Mr. Richard, gadw at eu hegwyddorion.

PONTRHYDYFEN. Nos Fawrth, Chwefror y 25ain, yn festri capel y Methodistiaid, perfformiwyd v gant- lwy awd boblogaidd, 'Joseph,' (Mr. Hugh Davies) gan gor ieuanc perthynol i'r capel hwn, dan arweiniad Mr. Job Jones. Cafwyd adrodd- iad da o'r gwabanol amgylchiadau yr arwein- iwyd Joseph iddynt wedi ymadawiad o dy ei dad hyd gychwyniad Jacob am yr Aifft gan Mri. D. Evans, E. Rees, D. Williams, a Wm. James. Canwyd yr unawdau gan Mri. J. Jones a J. Thomas yn dda iawn. Chwareu- wyd ar yr harmonium gan Mr. J. Jones yn dra meistrolgar. Yr amcan rhagorol i'r etw deilliedig oddiwrth y cyfarfod ydcedd cy- northwyo y cyfaill David Griffiths, bach gen dall, yn ei amgylchiadau isel, am nad yw yn gallu enill ond ychydig tuag at ei gynaliaeth. Y mae wedi ei amddifadu o'i dad er ys blyn- yddau bellach. Y mae y cor yn ddyledus o'r diolchgarwch mwyaf gwresog am eu teimlad i'r brawd, a hyny am fod yr oil o honynt yn rhoddi eu gwasanaeth yn rhad ac am ddim. Cafwyd canu ac adroddiad rhagorol. Dy- wedodd y parchus gadeirydd, Mr. J. Lewis, fod ysbryd a naws crefyddol yn perthyn iddynt, a'i fod yn teimlo yn well o fod yn bresenoi. Cafwyd araeth ragorol gan Mr' J. Thomas, arweinydd canu y capel, ac yn llawenhau am fod ei ddysgyblion wedi myned trwy eu gwaith mor dda. Cafwyd cynulliad iluosog iawn, a phawb wedi eu llwyr fodd- oni. Ni chafwyd cyfarfod o'r natur hwn ma o'r blaen, ond gibeithio mai nid hwn y 11 y di weddaf.—G.

TREORCI. N03 Iau diweddaf, cawsotn yr hyfrydwch o wnndo ar y Ramh Juvenile Choir yn per- fforaaio Cmtita "Moses a Joshua," yn nJhap31 Bethania, Traorci, o dan arweiniad y cerddor gobeithiol Mr. Reea M. Williams, yn caal ei gynorthwyo gan Mr. William M. Williams. Gallwn ddweyd am y cor hwn, na chlywsom ei well erioed, pan y&tyriom mai cor yn cael ei WLeud i fyny o blant yw yr oil o honynt. Nid oes eisieu seboni dim ar yr arweinydd; gall pawb oedd yn bre- senol farnu am deilyngdod y cor. Byddai yn dreat i'r ardaloedd gael ei glywed am un- waith. Cymerwyd rhan yn y gorchwyl hefyd gan y cantoresau canlynolMiss Eleanor Jones (Llinos Rhondd&), Miss M. E. Rayan (Lili Rhondda), a chan Mr. David Evans (Telor Morganwg). Chwareuwyd ar yr hwmoniu -i yn feistrolgar gan Mr. Ben- jamin Williams, Treorci. Cadeiriwyd yn ddeheuig gan y Parch. B. Davies, gweinidog y lie. Mae clod hefyd yn ddyledus i'r brawd D. Jones (Briallog), am ddysgu y damau ad- roddiadol mor dda i'r plant. Yr oedd yr adrodd yn rhagorol, a gobeithiwn y bydd i'r gwirioneddau pwysig hyn wreiddio yn ddwfa yn nghalonau yr adroddwyr a'r gwrandawyr oil.. Mae y cor hefyd yn dielch yn wresog i'r boneddigesau a ganlyn am wisgo y merch- ed bach mor brydferth, sef Miss Mary Ann Jones, Mrs. Elizabeth Jones, Mrs. Hobbs, a Llinos Rhondda. Yr oeddynt yn edrych ar y stfge yn hynod brydferth. Nid oes ei&u dweyd dim am yr hen frodyr John Rees, a John Jones, mae pawb yn eu hadnabsd hwy fel dau heddgeidwad yn casglu y plant ar hyd yr heolydd i'w cyrchu i'r YsgoL Blin genyf fod yr hen frawd David Jones, Ty- newydd, wedi methu er's rhai misoead eu cynorthwyo, yr oedd ef yn un o sylfaenwyr yr achos yn Ramah, gobeithiwn y bydd yn alluog eto pan ddaw yr hin yn fwy nawsaidd i dalu ymweliad fel o'r blaen. Llwydd i'r c6r fyned yn y blaen, gan obeithio y cawn glywed y darn hwn eto yn cael ei berfformio yn fuan. ABON. ♦

MORIA, CASTELL LLWCHWR. Nos Sadwm, Mawrth y laf, cynaliwyd cyfarfod A droddiadol yn j capel ucnod, dan lywyddiaeth y Parch. W. Edwards, Abeitawe. Cawsom gyfarfod hynod o dda ar y cyfan, ac ystyried mai plant oedd yn cymeryd y rhan fwyaf ynddo. Fe fyddai enwi yr oil a gymerodd ran yn yv adroddiadau a r canu yn ormod o orchwyl, gan eu bod yn 36ain mewn nifer. Ond teg yw dweyd fod rhai o'r adroddwyr yn werth eu camol. Hefyd fe ganodd rhai 0" merehed bychain yn swynol dros ben. Cafwyd tair deuawd, y rhai a gan- wyd yn neillduol dda. Cawsom ddwy AD- them gan y cor hefyd.—DBWI.

GROES WEN. Cynaliwyd cyfarfod adloniadol yn Ysgoldy y lie uchod nos Lun y 24ain cynfisol, dan lywyddiaeth Mr. E. Williams, JjAd UChaf. Aethpwyd :rwy y rhaglen fel y canlyn T6n Gynulleidfaol' Hamburgh.' C^n gan Jehn John, Caerffili. Canu 'Heibio Gethsemane Brudd' gan barti BAd Uchaf. Darlleniad gan Thomas Roberts, Groes Wen. C&n gan Wm. Thomas, Ffwrnes. Deuawd gan Misses Jones ac Evans, B&d Uchaf. CAn gan John George. Caerffili C&n gan Miss M. J. Davie?, Groes Wen. Araeth 'Bili Bach' gan Master W. J. Davies. C&n gan T. Lewis, Caerffili. Deuawd gan D. Butler a'i gyfaill, Caerffili. Can gan W. Davies, Caerffili. Adroddiad gan Llinos T&f. Can gan D. Noiton. Caer- ffili. Deuawd gan S." Williams a'i gyfaill, Caerffili. C&n gan Llinos T&f. Adroddiad gan Edmund Lewis, Cwm-yr-aber. Deuawd gan T. Lewis a T. John, Caerffili. Canu Mae Concwest Gerllaw' ran barti B&d Uchaf. Can gan T. Morgans, Ff^non Wen. C&n gan E. Bush, Caerffili. CAn gan S. Williams. Caerffili. CAn gan Mr. Coslett (Talelian). Can gan D. Butler, Caerffili. Can a chydgan gan Alaw Elian, a'r gynulleidfayn uno yn y cydgan. Y pecillion o gyfansoddiad Alaw Elian ei hun, i'r Groes Wen. ar y don Hen Wlad fy Nhadau. Cafwydcyfariod ardderchog yn mhob ystyr— y cantorion a'r adroddwyr mewn hwyliau ragorol. Daeth cynulleidfa lnosog yn nghyd er gerwinder yr han, a dymuniad pawb wrth ymadael oedd cael cyfarfod o'r un natur yn fuau eto. Gon. ♦ ——

AT POLICE CONSTABLE ROBINSON MRI. GOL, Y n eich rhifyn ddiweddaf o'r DARIAN, y mae y toby ucnod yn fy nghy- huddo o fod yn Burglar Englynion; ond nid yw wedi nodi ond un englyn, sef englyn a ymddangosodd yn y DARlAN yr wythnos cyn y di weddaf yn hanes Cyfarfod Cystadl- euol yr Ystrad." Bydded hysbys i Mr. Robinson, neuGwent- wyson, nad oeddwn yn agos i'r cyfarfod hwnw, ac na ddarfu i mi o ganlyniad dradd- odi yr englyn yno o gwbl, nao ychwaith aw- durdodi neb i'w draddodi yno o gwbl, nac un englyn arall. Drwg genyf hysbysu Ro- binson mai y rheswm penaf am fy absenoldeb oddiyno oedd afiechyd, ac ni wyddwn ddim am gyhoeddi yr englyn mwy nag y wyddwn am ei ymddangosiad yn y cyhoeddiad y cyf- eiriwch ato. Cofied Police Constable Robin- son fod Uthr Cwm Rhondda yn dra chyfar- wydd a'r rhan fwyaf o driciau y lohies, a byddai yn well iddo fod yn sicr yn ei evi- dence o flaen y bench rhag iddo gael ei hun yn yr un esgidiau a'i frodyr yn L'erpwl yn ddiweddar. Medrent hwy yn dda ddal ereill am burglaries, ond hwy brofwyd i fod y burglars mwyaf, a phwy a wyr nad yw P. C. Robinson yn agoscymaint burglar a'r diwedd- ar Peace. Yr eiddoch,—UTHR WYON.

CWMFELIN. Dydd Sadwrn diweddaf, cynaliodd dos- barth Dowlais, o Urdd yr Hen Frytaniaid, gyfarfod chwaiterol yn y New Inn, Cwm- felin, yn nghyfrinfa y Delyn Gymraeg, o dan lywyddiaeth Mr. Thomaa Phillips, Britannia Inn, llywydd y dosbarth a thrysorydd yr undeb. Cynrychiolwyd y gwahanol ddos- barthiadau gan y gwahanol genadon, Jonah Mason, Walter Watkins, Thomas Griffiths.^ John Lloyd, ac ereill. Penodwyd y brawa' Thomas Griffiths i dderbyn yr arian. Un o brif benderfyniadau y cyfarfod oedd cael y brawd galhog, y Parch. L. Jones, Treher. bart, i draddodi ei ddarlith benigamp ar "Freinlen yr Urdd." Siariadwyd amryw o bethau pwysig er budd yr urdd a'r dosbarth yn gyffredinol. Penderfynwyd yn unfrydol fod y ddar lith i fod yn Nowlais a Chwmfelin. Cafwyd cyfarfod gwych, ac yr oedd yn dda genym ei weled mor llewyrchus. Cafwyd araeth bwrpasol gan Mr. Jones, ysgrifenydd y dosbarth a'r undeb, ar ddyledswyddau ao amoanion yr urdd. Pub llwydd i'r Delyn i delynori brodyr lu. Y mie agwedd ddy- munol ar gyflwr y gyfrinfa newydd yn N ghwmfeEn.-MENEVIUS.

TRIOEDD MAESTEG. Tri pheth angenrheidiol yma: Gwaith cyson, coditd pris, a mwy o gariad br lwdol. Tri pheth yu haeddu canmoliaeth Y sein- dorf bres, y cor undebol ne wydd, a chymwyn- aswyr y tlodion. Tri pheth chwithig: Arweinyddion canu yn feddw, pregbthwyr yn gofalu mwy am en boliau nag am y praidd, a'r gwaith haiarn yn y cwrt bach. Tri pheth y carwn wybod: Pa le mae yr arian a gasglwyd at y Town Hall, pa le mae Mr. Brogden, a pha brrd y mae yn myned i dalu y deg wythnos. Tri pheth croes i'r Efengyl Maesteg heb oruchwyliwr i werthu Beiblau, eglwys karch- us yn rhoddi benthyg capel i berfformio Blodwen' (opera), a'i wrthod i berfformio Daniel' (cysegreaig).-BARBWR. »

TRIOEDD 0 BRYNMENYN. Tri o brif bechodau y lie: Godineb meddwdod, a hunanoldeb. Tri pheth anweddus yn y lie: Ieuenctyd yn rhodianaamserysgol, aelodau crefyddol yn esgeulnso, a phregethwr yn cario long pipe yn ei logell nen ei ben. Tri pheth sydd yn peri mawr ofid yn y He": Gwesty gwerth dwy fil o bunau yn cael ex yn ol 30p. yfiwyddyn, crydd a fferm- wr yn cyfreitha 4 gilydd, a g6f yn gweithio dan bris. Tri pheth cyffredin yn "lle Menywod yn erlid tai yn y bore, tafarnwr yn gwerthu dwfr yn y gin, a chrefyddwyr yn meddwi u Tri pherson sydd yn mynychu y lie yn dra ami: Y pacman, y gwr a r ffedog wen, a M Solomon. NI WAKTR PwT.

EISTEDDFOD TREDEG R. Cynaliwyd Eisteddfod yn y N> ;dd Ddir- westol, daydd Llun, dan lywc ddiaeth y Parch. W. Walters (Talmai). Y beirniaa cerddorol ydoedd Mr. Owen GriSiths (ErJw Ervri), arweinydd Undeb Corawl Waunfaw* (" Eryrod Eryri") yn yr "Eisteddfod Genedlr aethol. Beirniad y farddoniaetb, y traeth- odau, a'r adroddiadau, Mr. D. W. Joneff (Dowi Glan Tif). Dechreuodd cyfarfod a bore am 11 o'r gloch, a chyfarfod y prydnawn am haner awr wedi dau. Yr oedd y cypull- iad yn y ddau gyfarfod yn lied dda, ondrprin i fyny â dysgwyliadau y pwyllgor, gan fod treuiiau o angenrhaid yn drymion. T enyddion yr Eisteddfod oeddynt y Mri. W, Davies, T. J. Jones, ac R. Phillips (Gelyxrt&L Tredegar, y rhai a gyflawnasant eu swyam i foddlonrwydd pawb. Chwareuwyd v cy$- eiliant ar y berdoneg gan Mr. Goidm^ Enillwyd ar y gwahanol destynau fel I canlyn =—CSn, Y Ddafad a'r Oen," Gwyd» onfryn, Merthyr. Unawd (tenor), U Y Bwthlll ar y Traeth," Mr. Lewis, Glyn Ebwy. Ad- roddiad, Collais y, Tren rhanwyd rhwng Un o Hirwaun a Mr. D. Davies, Rympi. Unrhyw ddeuawd, Mr. Lewis, Glyn EXmnPi <fec. Am y cyfansoddiad goreu o dSn gjfiu^r eidfaol, Mr. John Cledan Williams, RymnL Am yr Englyn goreu i'r "Goleuni Trydanolr" loan ab Dewi, Bargoed. CSn a chydganj Gwent Glee Party. Am yr Hir a Thodaaja goreu i "Ddau Blentyn Gelynos," un yn dwyn y ffugenw "Llwch y Llawr awdwt yn anadnabyddns. Nid oedd dm cystadleuaeth ar yr Unawd i Ferched rano). Rhoddwyd anerchiadau bardaog^ gan Gwilym Craig y Tyle, Dewi Glan Tftffla Myfyr Wyn. Bsirniadaeth Dewi Glan T&f ar y Traethawd goreu-ar y Cledrau goifenJ Mr. D. Weeks (Honddu), Treherbert. Unawu (Bass), "The Slave Ship"-ui wobrwyv/uA am nad oedd teilyngdod. Bu tipyn o Irlb- rwfl ar y diwedd mewn canlynfad i waith Cor Coed-duon yn dymuno cael cystadlu yn gyntaf ar y prif ddarn, er mwyn dal y tr £ n, ond yn fuan tawelwyd yr ystorm, ac a$th pethau yn mlaen i'r diwedd yn heddgphol. .7

CASNEWYDD. Yr oedd y dadforio am yr wythnos yn fychan, a'r allforio hefyd yn llai nag mewn unrhyw wythnos yn flaenorol yn ystod y flwyddyn bresenol. Yr cedd yr allforiaa tramor yn fwy yma eto nag y mae wedi bod am gryn dymor.

ABERTAWY. Yr oedd y fasnach a wnawd yn y porthladd hwn yn ystod yr wythnos yn galonogol, yD enwedig yn y glo. Y mae y patent fuel hefyd yn parhau yn fywiog. yn nghyda'r fasnach alcan yn dda, a'r prisoed! yn gwella ychydig.

GENEDIGAETHAU. Chwefror lOfed, priod Mr. Herbert Wàl. ters, Pedairheol, Llangyndeyrn, ar fab, a gelwir ei enw ef Charles. Hawddamor iti, faban non, Ar dy ymweliad a'r fan hon Boed iti gael bob dysg a moes, I fyw yn ddedwydd trwy dy oes. lOAN Groirp Chwefror 21ain, priod Mr. Evan GravelJs Lord Nelson, Cydweli, ar ferch. 0 eneth fechan hawddgar, Yr wyt yn hynod dlos- Fel perl, neu wlithyn gloew, Ar fron y gwridog r6s Na ddoed dim croes awelon I'th gwrdd tra dan y nen, Nes caffot fyn'd yn berlyn I fro y nefoedd wen.—IOAN GLOFF. PRIODASAU. Chwefror 22ain, yn Nhyloty Caerfyrduin, Mr. Richard Walters, Ysgabor Uchif, Cyd weli, â Miss Elizabeth Bo wen, merch hena: Mr. David Bowec, Mslin-y-glyn, Llangyn- deyrn. Hen sefydliad yw priodas, Ac yn oly ffasiwn addas Fe aeth Richard a'i fun siriol 0 dan gwlwm priodasol. Einioes hir a bywyd hapus Gaffo'r ddau i fyw'n gysurns Yn cryfhau o hyd bo'u cariad, Fel y mor yn llanw'n wastad. loax GLOFF.