Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

11 erthygl ar y dudalen hon

-,.,.,--ABERAMAN.I

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

ABERAMAN. I RHYDDFRYDIAETH.—Cynaliwyd cyfarfod tidcrol iawn yn Sarcn Hail, 1103 Fercher wef. y 26ain, 1879. Amcan y cyfarfod inddeefydlu Cymdeithas Ryddfrydol, (Liber- ll Association) yn y lie. Cymerwyd y gadair igan Mr. D. Morgan, Mountain Ash. Wedi cael anerchiad hyawdl a dylanwadol gan y cadeirydd ar sefyDfa y dosbarth gweithiol yn eu cysylltiad a gwleidyddiaeth. Cafwyd uaeth rymus ac ymresymgar gan Mr. E. Lewis, Cap Coch. Priodolai Mr. Lewis yr aflwyddiant presenol i weithrediadau rhyfel- y Weinyadiaeth bresenol, a dywedii fod feisieu ei gosod o'r neillda a chael Gwein- yddia°ith well yn ei lie. Yn nesaf cafwyd gair neu ddau gan yr YsgrifeDydd, yr hwna adywedai ei fod am gael ei e?gusodi er mwyn tboddi cyfle i ereill ag oedd yn bresenol i ddatgan ei teimiadaii. Wedi hyny cafwyd siraeta aynhwyrol gan Mr. Edward Jones, Aberaman, ar nodweddion gwahaniaethol Toriaeth a Ehyddfrydiaeth. Dyfynodd eirieu gryaras Syr W. V, Harcourt, y» hwn a ddy- Wfedodd fod Toriaeth yn hwylio o dan yr un faner yn awr ag yn yr amser gynt, mae ar I& y faner hono oedd War, Taxation, EfYtXHty, and Crime f tra mae arwydd baner il,hyddflydoloedå "Economy, Retrenchment, CtICI Befotm." Terfynodd ei araeth drwy «ldweyd y dylai fod Cymdeithas Ryddfrydol P sonob Sir a Bwrdeisdref yn MhrydaiD. Jatywel Cynon a ddywedai ei fod wedi dyfod ir cyfarfod i wracdaw yn hytrach na siarad, Oto teimlau fod eisieu ymysgwyd o'r llwch, a pharotoi erbyn y dyfodof, ac er fod y Oymdeithas Ryddfrydol yn dechreu yn wan, fod gobaith iddi ddyfod yn gryf iawn. Y Jissisf i siarad cedd Mr. John Jones, Cwm- MB&Ut a sylwai ei fod ef yn hen vtteran ar faes a'i fod wedi ymladd llawer srwydr boeth o oatf Janer Rhyddfrydiaeth. 0ymdai mai nodwedd y Toriaid yn mhob im yw gwastraffu arian y wlad, beichio y tlethdalwyr, a gofalu am danynt eu hunain, 9^1 bod wedi eu gosod mewn swyddan trwy IbiferyLoIidelii y tafatuwyi fil oflfeiiiaid. G wnaeth sylwadan minieg hefyd ar ym- iidygiadau ein byrddau lleoJ, yn enwedig y tewrdd cladda, pa un sydd, fel y Bylwai yn 4&grif. yn goruedd i ddyn gael ei hyd a'i -hd o ddaear Dow heb dalu pedwar swllt ar Abg am daDO, a bed hyny yn annheg ac yn ajmntmcl. Mr. Theophilus Williams, Grocer, a ddywedai fod gdrmod 0 Doriaeth yn ym- iusgo i fewn i rer goedd y Rhyddfrydwyr, a W ikwer o'r dosbatth gweithiol yn Doriaid. Sylwodd hefyd ar y cytundebau (treaties) maBiiachol sydd rhyDgom a theymasoedd a bod perygl iddynt gael ei tori, a Utesiycodd trwy ddweydei fod ef, ac y dylai tod pawb yn bleidiol i fasEach rydd. Caf- S araeth ragorol gan y Parch. H. Davles, Cwmaman, yr hwn a ddywedodd fod wydd Beacocsfield a'i weinidogion yn yinyraeth a busoes pawb yn mhob man o'r «ya, a thrwy liyny yn esgeuluso eu dyled- awyddau gartref. Y Parch. R. Rowlands, Saroc, a wnaeth sylwadau llym iawn ar V&thrediadau y Uywodraeth bresenol, a bod nt wid a chael un well yn ei lie. "hi1)-!t1 hefvd at weithrediadau y bwrdd a dyr. idodd fod rhywun wedi dwyn ikd p yaig iawn yn erbyn gweinidog- m t I.SVvis Y cyhuddiad oedd, fod y wedi bod yn cynal cyfarfod, ac "Wedi penderfynu peidio gwasanaethu mewn aagladdau heb ^el rhaeov o dal am byny. Mr. Rowlands y cyhuddiad yn y laodd mwyaf pendant a theimlai yn ofidus fod y fath gynuddiad wedi ei wneud, ac ^tyriai y dj lai y person'a wnaeth yr haeriad TMiwireddas, gael ei oxfodi i dynu ei eirian yn itk nea fod jay cywilydd. Penderfynwyd fod C| farfod cyhoeddus i fod yn nghapel SarOD, nos Fereher Mawrth 12fed, 1879, pan y bydd D. Davis, Yaw., Maesyffynon yn cmaexyd y gadair. Mae 0. H. James, Ysw., Merthyr, yr yiegeisydd dyfodol am gyn- lychiclaeth Bw*deiadrefi Merthyr ac Aberdar yn Sacedd Prydain Fawr, wedi addaw bod yn bresenol a rhoddi anetchiad. Traddodir azeithian hefyd gan rai o'n gweinidogion Varch u -q, a dynion dylanwadol ereill. Wedi -i\h()l pwyllgor i wneud trefniadau, terfyn- 1fyd trwy dalu diolchgarwch i'r llywydd. Abemman E. OWEN.

; CLYDACH VALE."

LLWYDDIANT CYMRO.

PONTRHYDYFEN.I

GYFEILLION.

ABERDAR.

AT Y BEIRDD

TROS Y GAREG.

----MAE DWY WEDI MARW,..

---!MAE DWY ETO'N FYW,

Advertising