Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
12 erthygl ar y dudalen hon
Advertising
Darganfyddiad Xeuydd 1.1 WILLIAMS'S" Compound Castor Oil Pills. YR unig ffordd i iechyd naturiol yw^trwy gymeryd 'Williams' Castor Oil Pills. maent yn cael eu gwneud o'r llyseuyn Castor, yn gynwysedig o'r prif lysiau a gydnabyddir y feddyginiaeth oreu i buro y gwaed: telly y mqfl y Peleni hyn yn tra rhagori ar ddim a geir o'r llysieuyn Castor ei hunan. Y maent y feddyginiaeth oreu allan, nid yn unig i buro y gwaed, ond hefyd er dadwreiddio pob math o gornwydion, clwyfau, ac ysfa yn y cnawd. Y maent yn feddyginiaeth ragorol hefyd i leddfu anhwylderau yr afu, llosgfa yn y cylla, (KHtMMtMM), cur yn y pen, ac i symud ymaith wynt, chwyddiadau, curiady galomy piles a'r graveL y dropsy, poen yn y cefn, dwfr-ataliad, bias annymunol yn y genau, a theimlad o orlawnder ar ol bwyta. Y maent yn feddyginiaeth anmhrisiadwy i fenywod, gan eu bod yr un yn eu heffeithiau aiChastor Oil, ond yn tra rhagori arno, ac yn llawer hawddach i'w cymeryd. Y maent yn gweith- redu mor esmwyth a diboen, fel y gellir eu cymeryd gyda dyogelwch gan bawb. Drwy hyny, gellir eu hystyried, nid ynunigy fedd- yginiaeth oreu at yr anhwylderau uchod, ond vn ggffaftliflfl anmhrisiadwy i'r cyhoedd. Gan iod rhai yn teimlo cryn anhawsdra i lyneu Peleni, y mae Williams wedi darganfod ffordd i'w gorchuddio a gwisg, yr hyn a'u gwnaat yn hollol rwydd i'w cymeryd gan y mwyaf tyner eu harchwaeth. WSTIOLABTH PWYSIG ODDIWRTH FBDDYG. Hynsydd i ardystio fy mod wedi archwilio Peleni 'Compound Castor Oil'Williams, ac yn diieleu bod yn cynwys y prif lysieuau at y doluriau hyny y maent wedi eu hamcanu. Dylasent gael cefnogaeth gan bob teulu yn. gyffredinql. 3Dr. Army and Naxy Hospital^ Scutari. Etfo O'R AMERICA. JJyoddefais yn fawr oddiwrth y dropsy piles, n't gravel am fisoedd. Aethum or diwedd yn analluog i ddyfod o'r gwely gan maint y chwydd a'r poen. Gallaf sicrhan fod yr holl anhwylderau uchod wedi fy llwyr adael, ac oddiar amryw yn yr ardal hon, trwy gymeryd eich Compound Castar Oil Pills. Yr eiddoch yn dra diolchgar, MARY JANB DAVIES. Y ounown, Ohio. ''1' SYNIAD BARDD. «hjvi gleifion gwyweuig, yn fychairi a mawr ae iechyd yn agos os mynwch yn aw*; Os ydyw y treuliad a'r 'stumog yn wan, Yr afu a'r galon yn methu eu rhan, Gwnewch roddi'r cle^iau i gyd ynydrilU, Drwy gymeiwd i'ch gwella y Castor Oil Pills. Prifysgol Glasgow. RHUBBWAWR. GWELLHAD ODDIWRTH Y PILES A'R GRAVEL Drwy gymeryd eich Compound Castor Oil Pills cefais wellhad buan. Yr oeddwn yn methu cerdded cam braidd, ac yn methu eis- tedd o herwydd y Piles, a phoen yn rhan iselaf y cefn, cut yn y pen, a'* cluniau yn wan. Hefyd trwy gymeryd yr un Pills cef- ais lwyr wellhad oddiwrth y Gravel, yr hwn cfedd yn fy mlino yn barhaus. Dylai pawb wybod am y feddyginiaeth. hon. Trecyribn. -Mitfi. THOMAS. ¡ GWELLHAD RHYFEDDOL 0 GLEFYD YR Are A DITFYG TREULIAD. • Syr,—Mae yn llawen genyf hysbysu y gwwlhad rhyfedd a gefais drwv gymeryd eich Compound Castor Oil Pills nodedig. Yr oeddwn wedi gwneud prawf o bob math o gyffeiriau, ond y cyfan yn ddieffaitb. Dy- oddefais am flynyddau meithion oddiwrth glefyd yr afu a diffyg treuliad, gfrrthwyneb- iad at fwyd, yr hyn a;m hanalluogodd i ddilyn fy ngalwedigaetn. Ar ol cymeryd dau flychaid o ch peleni fe'm hadferwyd i gyflawn iechyd. Maent. hefyd yn rhagorol mewn achosion o piles a gravel.—Yr eiddoch, Llanelli. CAPTAIN JOHN PATTISON. MODDION DOCTOR YN METHU, A PHILLS WILLIAMS YN IACHAU. Yn ddiolchgar yr hysbysaf chwi o'r gwell had gwyrthiol a gefais drwy gymeryd eich Compound* Castor Oil Pills' Bum mewn blinder mawr gan boen yn fy arenau, y stumog yn methu ei ran, poen. yn iy nghefn, a gwaethaf oil, methu cysgu y nos; ac er cy- meryd llawer o foddion doctor am amser maith, eto dim lies nes cael eich Pills chwi, y rhai yn bur fuan a'm gwellasant. Yn awr yr wyf yn holl iach. Y mae fy nghwellhad wedi peri syndcod. mawr yn y gymydogaeth hon. Yr wyf yn anfon hyn er budd i'r cy- hoedd.—Yr eiddoch, J I 2 ANN EVANS, Maerdy, Femdale. Er Dyogelwch, cofiwch ofyn yn eglur am Beleni Compound Castor Oil Williams, a gofalwch fod pta^ap y .Llywodraeth ar bob blychaid o honynt; Heb hyn nid oes un yn gywir. SYliWCH.—Cofier fod arbediad wrth brynu y blychau mwyaf, sef 2s. 9c. Y maent yn cynwys tri o'r rhai Is. lie. Ar werth mewn blychau Is. lic. a 2s. 9c. yr un, gan bob Fferyllydd, neu trwy'r Post oddiwrth y perchenog, am 15 neu 34 o stamps. Perchenog—D. WILLIAMS, Dispensing Chemist, Gadlys, Aberdare, Glam. DING-DONG-BELL. GEORGE'S CAMBRIAN VOICE LOZENGES. A Letter from Eos MORLAIS. DEAR SIR, I am very much pleased with the effect which your Lozenges have upon the voice. They are far superior to any- thing I bave been able to procure. Singers u ill find these Lozerges a great acquisition. They are deservirg ot ali the commendation that I can bestow upon them, ard Istn have great pleasure < in recommending them to all my friends who take an interest in vocal music, I am yours, &c., Eos MO&LAIS. 1: •; ;• V! PROPRIETOR J. E. GEORGE. M.R.P.S. HIRWAIN, GLAMORGANSHIRE. — 7g&w.P4#i, 4e, Be, a Is 2& GWAUNCAEGURWEN. BYDDED hysbys i .holl greddion y byd a'r Betwe, fod pwyllgor y Clwb Esgidiau, a gynelir yn y Leigh Anns, yn barod i dder- 19 byn Estimates am bob math o Eegidiau, a thapio. Nid yw'r Gymr1 ditiias yn ymrwymo i dderbyn yr iselaf. Bydd yn rhaid i bob ymgeisydd gadw gweithdy yn yr ardal. Y mae'r aelodau yn ihifo dros 100. Estimates i fod yn llaw yr Ysgrifeaydd ar neu cyn y 24ain o Fawrth, 1879. Y gair Estimate' ifod ar yr envelope. B. A. JAMES, Ysg., Gwauncaegurwen, 47 Brynainan, R.S.O. VARDRE, GED. CLYDACH. CYNELIR EISTEDDFOD yn y He uchod dydd Sadwrn, Mai 3ydd, 1879, pryd y gwobrwyir yr ymgeiswy* oudaugoL PRIF DDARN. # • £ s d 1 Datod mae rhwymau caethiwed,' (J. Thomas), i gor o 40 ac uchod 8 0 0 A Rhodd i'w Arweinydd gwerth 1 0 0 Beimiad,-CABADOG. Y< programs yn awr yn barod, ac i w cael gan WM. H. DAYIESS Ysg., 34 ? Vardre, Qlydach. AT YMFUDWYR. NOTICE TO PASSENGERS. Genesdl Passengers' and Steam IP Shij Agent. JAMES R E ES, 190 Union Street, lAwroOL (Lata vikh Oymro GwjUt.) ALL InforMiioft glTeo, and Lowest Prfo» of FaaMM pet Bteuners fc» N«w Yotk, Philadelphia, Bortoo, Bakamow, Halifts, now o Quobeck. Portlwid, Montreal, TWCM, Bounos AJI-. OhiU, Atistrftlia^ &o. i. Fnwencan booked tturos»h to all par*. < TicJceto to get Meoda bo»€ at loweat prioao. AU Tickets ae»t ten America attended to. All nwt o» arrfral ia Ltreryool* Assisted JPtuBage to Canada at L4 :wJa. CoAt* y Cyfciriad— JAMES REES, 19, Union 8C.. Llvarpool. P.&-GAtr immhou ym Nghwni BhceddaaMB. PHILLIPS, Grift IDZL, Psntoa. 48 r BWRDD I GOLYGYDD. Dynion Danwynebog, Ac. C»n—"ClJo y Bont •" Dic Shon Dafyddiaeth (gwithod- edig j lloSriih ttwyd)—yn ein nesaf.. I" Deled dy deymasA man Fab, Brynamaa; Tripedd Hirwgran j pwmanian, AbsidAr; fTri'oedd Llangyfelach; Y ,Nhw, Treeynon; iTtioedd o Dteoici; Pethau ou lie yn Alltwen, ike.—oil wedi etl dwbyn. i U At Wëíthw, Glufa y Great Western," gan f John Williama-^K" mae ereharnddifl^noiad [ yn hysbysiad, a thrwy hyny yt ydym yn i gofyn &l am dano. Gwna 5s. y tro.
UNBENAETH TORI AID D 1 .BFAOONSPIELD.
UNBENAETH TORI AID D 1 BFAOONSPIELD. Y maeToriaeth o dan arweiniad Iarll | Beacoosfield yn debyg o ehwareu y fath ahiics dyeithriol a'meddiU, fel hen greador wedi cyrhaedd ail blentynrwydd henaint, fel y bydd yr holl deyrnas yn debyg o g»fodimewn ^enderfyxdad i osod yr eiddil- ypr crymedig, crebachog, dall, byddar, mewD rhyw gongl ar ei ben ei hun o aan ofalinur,se hyd ddydd ei drancedigaeth— congl yn mhaun na chaiff ddim i'w wriend a llywodraethywladhoD, ond-lie y cbiff amser i adrodd hanes ei wrol-gampan gormesol wrth hen rianod meddal, hyd nes y difFodda gwreichioneii ei fywyd et Y mae campau Beaconsfield yn y cy- fei;itid o Unbenaeth, yn deehreu tynn sylw cyffredinol. Y mae y "personal govern- ment "-yr imperialism" ageisia efe ei osod fyny yn y wlad hon trwy help y Tori- aid, wedi myned yn destyn gwawd. Ym- ddengys ei fod ef yn demyddioycyhoedd- iad hwnw a berth} n i symudiadau y llys gorseddol, yr hwn a elwir y Court Circular, i ddangos ei duedd i drwsio i fyny swydd a set yllfa ei MaUrrhydi y Frenhines mewn addurniadau ieithyddol cymwys at unben- aethwyr dwyreiniol. Gellid meddwl fod hen iaith seremoniol llysoedd Nebuchod- onosor, Belshazzar,ao Ahazuerus, wedi cael ei hadgyfodi i addumo croniclau ymwel- iadan mawrion y lljs &'a gilydd, i nodi y foment y bu rhyw greadur iselradd yn gwnend ei salaam o jflaen llywodraethwr y llys. Sonir am Beaeonefield yn rhoddi gwrandawiad," "giving audience," i'r PRINOE OF WALES, DUKE EDINBURGH a DUKE CONNOUGHT Ni wneir hyn, eto, yn y Court Circular, ond gwneir hyn yn y pspyrau Toriaidd fflnckeyaidd. Gwaith yr un sydd yn eistedd ar yr orsedd, yn nnig, yn ol yr hen iaitb diplomatyddol, ,yw "to give audience." Gellid meddwl ¡fod rhyw genad yn rhedeg yn ddirgel oddiwrth sedd uchel y Prif Weinidog i swyddfeydd y papyrau Toriaidd, i roddi tawgrymiadau ieithyddol i'r gclygwyr, yn jnghylch y modd y maent hwy i osod sy mudiadau y gwr nesaf at yr orsedd ger bron y byd! Efallai fod Beacotsfield am gymeryd i fyny style Cardinal Wolsey, a dweyd fel yr arferai hwnwddweyd, Myo et rex mens, sef "yfi a fy nireiiia "-y myfi yn gyntat," fy mrenm" yn ail. Fel hwnw ymddengys efe am gylchynu y 0 llys ag addurniadau a seremoniau, yn y rhai y mae efe yn cael ymddangos yn brif wrthddrycb. Yn y Court Circular y maeyr jaith mewn cysylltiad â. r IlJs yn fanwl drOIlJ b6n. Desgrifir rhodiadau brenhinesol a thywys- ogol ar lechweddau Windsor gyda'r fath fanyldra a: phe byddent yn broblgps yn Enclid. Gofelir i osod y iiijiTiih^iiiilTiiiii brenhinesol mewn cerhydaii -yn y Wasg yit y mo (I mwyaf manwl- a mawreddog. MnyIir i wnendg#ahahiaf|h rhwng "cyd- deithyd,d ^goji&r^yas," sef rhwng accompanier "attendant" Edryohir fod y f^^tynasau cymdeithasol yn cael eu desgrifio at drwch y blewyn Anmhosibl yw peidio meddwl am eirian Carlyle wrth sylwi ar starch Toriaeth, o dan arweiniad Beaconsfield. Dywedodd Cirlyle, As for our young Horlorn, his glow- ing Fantasy, the more fiery that it burnt under oover, as in a reverberating farnace, his feeling towards the Queens of this earth was, and indeed is, altogether un- speakable. To him they were heavenly, though as yet he but saw them flitting past, in their many-coloured angel- plumage or the outskirts of Esthetic Tern all like mysterious priestesses, in whose hand was the invisible Jacob's ladder, whereby man might mount up to heaven." YmddeBgys wedfr cwbl mai nid "per- sonal power y Frenhines sydd yn teyrn- asu, ond "power" Beaconsfield I Deallir mai hyn yw y ffaith yn ol yr hyn a ddit. guddiwyd mewn aohebiaeth yfi y papyr neWydd a elwir Tm Staffordshire 8enti~ neL Ymddengya fod Olwb Toriaidd mown lie a elwir Hanley, a bod y olwb hwn yn arfer cyfarfod i swpera ar berfeddion a tripe supper." Ar un o'r achlysuron hyn cynygiwyd fod y preaeaolion yn yfed iechyd da i Beaconsfield. Ni rcddir hys- bySrwydd pa un ai o flaeo nen ar M yfed iechyd da i'r Frenhines y bu hyn. Both bag derbyniwyd y cynygi anrhydeidu Beaconsfield mewn modd brenhisol, oblegyd safodd y owmnii fyny, fel y gwneir pan y cenir y Nqtionai Anthem wrth yfed iechyd da i'r Frenhines, Ond yrjoeddyno un yn bresenol yn y swper berfeddol, un o'r esw Mr. Norman, yr hwn a gadwodd ei sedd. Ni chyfodedd i anrhydeddu y gwr mawr BeaMasield. Sylwodd y brodyr Toriaidd oeid yn bre- senol ar ei ymddygiad ymneQldaol, SIP- nghydffarfioL Paaiwyfl peadeefpkiad 4dynt i'w wyio at i nddi Mtautd ol resymau i beiaio cyibdi paa y eynjrgiwyd iechyd da i Arglwyda Beaonwndd." Rhoddodd Mr. Norman ei raagrmaa iddynti Nid oedd y rhai hyn yn fbdcBoaol i'r cwmni. A dywedir fod bygythiad pwjaig yn oael ei wnend i aetio tyioged Mr. Nwr- mim am by th, trwy ei goepi A'r yegymun- dod Ileisf iL mwvv 'qW iai fad i gari ei y sdipi allan Vr olwb Toriaidd sydd yn arjfer swpera ar berfeadionl Nid oes oty&ith iddp gael swper o'r fath byth mwy yn y fath gwmni aristooraiudd I Br ei fod yn tystio ei fod yn Deri o egwyddwr, ao yn parchu arweinwyry TMiaid i ndend Baa- pcfnsfield, Di ohaiff "wodd am beidto talu paorch i*w arglwyddiaeth jn y awper perfeddol! Yn 01 barn y Clwb xaawredaog dan sylw, y mae Beaoonafleld yn oyawys pob peth ynddo ei huni Bfe yw yr orsedd, daa y Senedd, Toriaeth yn ei ^wydd- oifion, a'r blaid Doriaidd I Y mae efe fel ui o wartheg oulion, Phsuraoh yn llyncu p<j>b mawredd a berl^iyn i Doriaeih, tvo yn eu oynwys yn ei bersan e baa 1 f maey weithred ol wrthod ef ya .wrthodiad o Doriaeth ei hun! Hon yw y "personal gbvernment" o dan ba un y maa y wlad yn graddfan yn awr. Traeul bliDl ddyn- oliaeth, yw fod awenau. llywodraeth gwlad tyor fawr a bbn yn Uaw JpolplwT dyohym- ygol, rhamantos, hunangeisiol. Y system Batriarohaidd ac Arabaidd yw ei system er. "Sheik Abraham" y geilw efe dad y flyddloniaid. Plant Ishaiael ei fab sf yw yr Arabiaid, ao y maent yn gofalu yn barchus am ei feddrod ef hyd heddyw. Dywed Beaconsfield ym14 Tancred fod" yr Iuddewon wedi bod erioed yn ddynion sydd wedi meddu cymhwysderaa ao ath- rylith at gyflawni gweithredoedd mawr- ion, fel deddf- wneuth urwyr, rhyfelwyr, beirdd, ao areithwyr. Ond tystiolaeth Moses, Dafydd, a'r hoU broffwydi, yn yr Hen Destament, yw, fod ei beR ragoriseth. hwy ar bobl ereill yn hollol annibynol ar ddim ynddynt hwy eu hnnain, a bod y cwbl o Dduw. Efe roddodd y ddeddf i Moses. Efe a roddodd fhddugoliaeth iddynt ar eu gelynion: trwy nerth ei Ysbryd Ef y cyfansoddodd Dafydd ae ereill eu salmau barddonol; ao Efe a rodd- odd enau iddynt i ymadroddi. Cabledd yw priodoli i ddyn yr hyn yn unig a berthyn i Dduw. Dywed efe yn 4' Tancred," mai yr unig ffordd i Iwyddiant yw oeisio arwain a dy- lanwadu ar ddjnion anwybodus iselwael 1 A'r ffordd i wneud hyny yw gweithredu fel Mahomet! Edryoha efe ar Moses a Mahomet yn frodyr I' Dywed efe na dderbyniodd neb ysbryd- oliaeth ond yn y dwyrain. Mai yno y rhaid i bob mawredd fod. Er ei fod wedi ysgrifenu "Tancred" flynyddau lawer yn ol, ymddengys y pethau a geisia efe eu cario allan yn awr yn y Ilyfr hwnw. Bdryoher ar y geiriau canlynol ynddo, "Let the Qaeen of the English collect a great fleet, let her stow away all her treasure, bullion, gold plate, and precious arms; be accompanied by all hsr comt, and chief people, and transfer the seat of her empire to Delhi," tref fawr yn India. Dywedodd hefyd, "In England there are many who hold the ten tribes to be .represented by the A.Afghans, who state that their ancestors followed the laws of i M oses. The Hebrews never blended with their oonquerers. Ei farn ef yw fod pob chwildroad a gyfyd ddynoliaeth yn dyibd o'r dwyrain. 0 herwydijt y goly^iad hwn, yr hwn a ffyna yn mhlith yr Inddewon, dywed (fyldwin Smith fod y genedl Iuddewig, o herwydd ei serch eithafol at eu cenedl, a'u gtlad, sef Palestina, yn gwbl analluog i dejimlo fel deillaid ffyddlon o dan nnrhyw lyWodraeth yn Ewrop. Y mae Syr Mosea Mbntefiore yn credu y oaiff yr Indd^^iy ei] genedl ef, eft hadferu yn fa an i'v^B Gan en bod hwy yn caiw eu hanatraSpf ceillduedig oddiwrth genedloedd er^ffifw y cadw eu defodau a'u haddoliad, trwy yi oeaoedd gyda'r fath ffyddlondeb digyf- n wid, gall amgylchiadau pethan yn Twrci aq mewn cysylltiad a'r wlad hoc, arwain i srfydliad yr Iuddewon yn eu gwlad eu hnnain. Ond ni fydd hyny yn ateb fawr o jbwrpas iddynt hwy na'r byd nes yr ym- withodant ag unbenaeth Toriaidd.
! ABERTAWE.
ABERTAWE. |Y mae pyneiau cyhoeddus y dref yr wyth nds yma anor ami a mwyar duon yr hj-dref, fel mai auhawdd ydyw dewis y peth mwyaf adgenrheidiol i ysgrifenu arno. Bu achos o dipyn o bwys i yfwyr y pethau meddwol o flaen y Fainc ddechrau yr wythnos. Cyhuddid uri o'r dar awyr yma o werthu 'whisky' rhrw lawer o raddau dan safoa y Llywodr- aeth. Dadleuai'r erlynwyr y dylasai yr ellen feddwol fod ugain y cant yn fwyynddo nag oedd; ond tystiai yr amddifiPynydd fod y gwendid wedi ei gynyrchu tra mewn' bond,' a bod yjr yoprydion cyffrous yn dianc, nid yn ol ugain y cant), ond llawer yn rhagor tra y cedwid ef mewn 'bond' am ychydig fisoedd, fei y yr oedd bai i gydjjam na byddai yn cael ei iddefnyddio yn union ar ol ei wneud; ac yna, boasai mor feddwol ag y gallssai y proof ^whiskey' fod. Dadleuai hefyd fod y I ddiod yn gwella wrth ei gadw m3wn 'bond' see i'r burned, os nid y badwaredd nea'r [ drydedd ihan o honynt ddianc. Am un- waith, cafwyd darllawydd i ddadleu yr un fochi & dirwestiaeth, efof mai goreu oil i'r ffWyr pa laiaf o'r elf eto feddwol fyddai yn I yr hyn a yfi*. Yn ddilyn ar sodlau'r prawf nad oedd y OIL yn ddigon meddwol, bu cyfarfvd [ eyhoeddi^ o dan lywyddiaeth Uchel Sipydd Movganwg, i ddadleu hawl y Tai Coffi oy- hoeddns air gefnogaeth osurwyr rhinwedjd. .D«KA& Ysgiifenydd Cwmni oLundainilawr i ddangos j gallaaent eu sefydlu i gyflawnu angta oedd mewn oymaeithas; y gallent gael tai da, a'n trwsio i ateb goreuon adeil- ,adfMi j gymydogaeth, ac yn neUlduol yn f lanwaith asybet; gweithu ynddynt fwydydd dlai iach, a glhn yn rhad; y gallent hefyd ddearparu Ueoedd ynddynt ar gyfer trafael- wfi maaaachol i gyfarfod a'u cwsmeriaid; L llØoedd pJiocIol i ddyniom ieuainc gyfarfod a'n gilydd i gael ymgom ar bynciau'r dydd [yn mrig yw hwyr y gallant gael hyn i gyd [ gyda rheolaeth brioaol, a chael elw cy medrol ond dyogel, ar yr arian a roddent yn y fas nach; a thrwy ddarparu lleoedd felly, y gallent gystadlu A', Tai oyhoeddus sydd yn gWerthn pethau meddwol, ac y buaaai hyny 1 o iwyddiant fuasai ar y mudiad yn fantais i foeaan ao amgylchiadau y gymydogaeth/ Pasiwyd yno benderfyniadati yn cefnogi y I mudiad,ae yn ymrwymo i wnend eu goteu i'w | eejCnogi cwwy gymdiyd rhanau ac anog ereill i Wneod yr un modd. Nidydyntyndechteu [ eiliad ya rhy gynar gyder ddarpariaeth hon, (Htd-y maa-y cyhoedd yn rhy araf yn dyfod t yn nuaed i'w gefnogi. Ni fn mwy o angen mewn un dref am gyfleusderau o'r fath nag | Aberlawe y dyddiau presenol. Y mae yma ychydig o fwyd-dai parchus, ond nid oes. ynddynt le.i ddynion gyfarfod a'u gilydd i ulio prydnawn yn llawen. lie y mie L oynifer o ddynion ieuainc o bob rhan o'r | wfad, ac yn byw mewn lletydai. j Pwnc mawr yr wythnos wedi y cwbl oe3d cyfarfod misol y Cynghor Trefol. Gallir ei atw yn 'gyfarfod mawr' ar gyfrif y cyffro a wmeth 4rwy y dref. Yr adhos o hyny oedd fod y prawfgyfrifwyr wedi gwrthod rhoddi L en henwau wrth gyfrifon y Gorfforiaeth am 1877, o herwydd fod yno ryw afreoleidd-dta. yn gysylltiedlg k hwy, ac ysgrifenasantlythyr i'r perwyl hyny i bapyrau y dref yma yr wythnos o'r blaen, ac mewn atebiad i hwnw anfonodd y trysorydd adrodcliad maith i'r Oynghor erbyn y cyfarfod uchod yn esbonio yr afreoleidd dra; so with wneud hyny oy- huddai y prawfgyfrifwyr o fod yn afreolaidd yn eu gwaith, ao yn ymyraeth gormod a'r llyfrau cyfrifon drwy eu nodi & phencil, a rhwbio rhai fBgyrau allw Dywedai hefyd fod on o'r profwyr yn anghymwys i'w swydd ar gyfrif nad oes aelodau ganddo, ac felly bod yn rhaid iddogaelrhywun i wasanaethu arno tra yn myned trwy y llyfrau. Etholed- igion y trethdalwyr yw y profwyr, a'r trysor- [ydd yn unig syad yn dweyd eu bod yn 'anghymwys. WediTr.ysgrifenydd ddarllen adroddiad y trysorydd, agorwyd y Un o bob 1 oohr. Mynai un o'r hsnuriaid mai gwall f' bacbgeii y swyddfa' oeddynt, ac y cawsant y cwbl yn iawn ond edrych yn mlaen i fan- toliadau y gwahanol gyfrifon. Dadleuai yr ochr arall fod y cyfrifon yn druenus o ddtwg; fod yno symiau o arian na wyddai neb pa le yr oeddynt; fod yno dderbyniadau oddiwrth rai o'r trethi heb gael ea gwneud i fyny am flynyddau fod arian yn cael eu talu at un peth, ond yn cael eu rhoidi i lawr ar gyfer peth arall, ac felly nas gellid mewn un modd ymddibynu ar gywitdeb y cyfrifon. Dadleuai rhai fod gormod o waith gan y trysorydd, ac felly y gallaaai y. m.fin bethau hyna ddianc ei sylw. D/ma y ddadl ddefnyddiwyd ddwy flynedd yn ol, pan ddatguddiwydrhyw afreol- eidd-dra yn ei drafodaeth ag arian y cyhoedd. Gormod o waith' a bachgen y swyddfa' yw yr achos o'r holl annibendod. Telir y swyddogi jn yn dda, a rhoddir iddynt bron bob peth ageisia.nt mewn ffordd o gynorthwy yn y swyddfa ar gost y trethdalwyr, ac eto clywir y si yn barhaus fod arian wedi eu celcio neu afreoleidd-dra yn y cyfrifon, yr hyn sydi yn dyfod i'r un peth yn y diwedd ac nid oes ond un rlieswm i'w gael am hyn, a hyny yw mai amcanion personol sydd gan ymgeiswyr am aelodaoth ar y gwahanol fyrddiu.,
- PENTRE FELEN.
PENTRE FELEN. Nos Sadwrn, diweddaf cynaliwyd cyngherdd ar- dderchog yn y lie uchod. Gwasanaetnwyd gan MrL Daniel Sims (Eos Coedwig), James Pope, James Spraglyn, Miss Edwards, King's Head, C6r y Bryn, dan arweiniad Mr. Evan Williams, Penygraig, ac amryw ereill. Chwareuwyd y cyf- eiliant gan Mr. Wm. Price yr hwn a aeth drwy ei waith yn ganmeladwy. Qorphenwyd drwyganu 'Hen Wlad fy Nhadau' gan Mr. David Kees, Pengwern Villa. Llywyddwyd gan Mr. Thomas Evans, Penygors Cottage. Cafwyd cynulliad da, a phawb yn ymddangos fel wedi eu llwyr foddloni. —Uk o% L £ B. "w- .1, :-f :l,.
CYN« i H SRDD jiv YP
CYN« i H SRDD jiv YP Cynaliw, d oycgherdd liynyddci fz.Eir Tonypandy dnu arweiniad M? Baalft Jonss,, nots 71 -C f'' j yz E6;lipyytXt3iwy raglen'fai^tis yh y drefn a ganlyn Thou alone art'God," #>lo> With verdure clad," gan aiiery Lewis. Can, "I wooed her 'HiJthe Spring time," gan Eos Morlais. Solo (pianoforte)," Llwyn Onn," gan Miss Bessy Price. Duet," The Sailor sighs, gan Eos Tydfil ac Eos Morlais. Chorus," How lovely are the Messengers," gan y c6r. Quartet, What phrase sad and soft," gan Eos Tydfil, Miss M. Lewis, a'r Mri. J. W. Jones a Buallt Janes. Darllen cerddoriaeth ar y prydgan 7 cor.—Rhan 2.—-Duet (pianoforte), Har- lech," gan y Misses Bessy Price ac A. Griffiths. Câu," ChwyftoJr cadach gwjrr," gan Eos Tydfil. Doet, When a little farm we keep," gan Misa M. Lewis a Mr. BuaUt J ones. Cân," Y G&n a gollwyd," gan Eos Mbrlais, a chafwyd "The distant ShoreM mewn atebiad i'r encore a gafodd.. Chorus, Rise up, arise gan y côr. Solo (harmo- nium), The Blue Bells of Scotland," a March « aura atebiad i'r encore a ga(wyd. CAuJ "O! dywed im', awel y oefoedd," gan Miss M. Lwis. Trio, "Lightly tre^Hri^ gan Eos Tydfil a'r Mri. J. W. Jones a Buallt Jones. C >ros, Come, merpy Comrsdea," gan y lleisi a gwrywaidd. Cftn, Philis is my only a y,, gaa Eos Morlais. Finale, "Britannia," gan y cor a'r dorf yn ymuno. Da genyf d v/eyd i'r cdf fyned drw^ y cyd- ganau yn ardderchog, gyda'r fod tipyn bach o annealldwriaeth rhwng y cyf- eiiydd a'r cbr ar v How lovely are the Mes- seagers." Ni chawsom em boddloni gymaint yn y lleisiau gwrywaidd na'r Quartet. Can- wyd y Trio yn rhagorol, a'r Duets yn weddoL Fe, fyddai'n well i Miss Margery Lewis i ymgymeryd A rhyw bethau ysgafnach na- "With verdure claddylai y sawl a ddysg- odd y Solo hwn iddi .gael ei geryddu yn llym. Y peth a'm synOfld fwyaf oedd da?- Ueniad cerddoriaeth ar y p?yd gan y. cdr. Yr oeddynt yn ei ddarllen fel po buasent yn ei wyhod. Nid oes eisieu canmol Mr. C. C. Caird am ei chwareu penigamp. Dyina y tro cyntaf i mi glywed Eos Tydfil, ond wedi elvwed llawer am dani, a da genyf ddweyd el bod i fyny A'n dysgwyUad ac yr oedd I chwareu Miss Bessy Price a Miss A. Griffiths yn addswol iawn, er yn ieaaiuo. Nid oedd Eos Morlais yn ei hwyliau ,uferoli yr oedd ci fyd Mr. Sims BetW.ø arno, ond m chafodd yr un dylanwad ar yr Eos ag y mae yn gael ar Sims, sef y clefya o anwyd. Mae clod yn ddyledus i Mr. Buallt J ones am ei ddyf-1- barhad gyda eherddoriaethyn y lle. Yr wyf yn! deall ei fod yn pryBUr barotoi datganiad o .St. Paul" Mendelssohn. Cadehiwvd gan Mr William William^ G*ovefield House, ac wedi talu diolch iddo aJIllywyddu mor fedrus, ymtdawodd pawb wedi eu' llwyr foddloni. Llwyddiant i Buallt Jones a'i fyddin, a bydded i chwi, wyr Tonypandy, wneud yh fawr o hono. Peidiwch a llaesu eich gafael. GOH.
I——■——— | AMRYWION 0 LANSAMLET.,
— — ■——— AMRYWION 0 LANSAMLET., GWEITHFAOL.-—Dyna drafferth a gofid, y [ mae cwmni gwaith Caepridd yn gael gyda r dyfroedd yn barhaus. Y mae y awfr fel pe wedi eu trechu yn Uwyjr, Cododtl-i fyny gan guddio special yno yn ddiweddar, nes eu rhwy&tro i weithio glo; ae y zaa^y^f^owyr yn segur o'r achos. Goeoiwyd ipaoiafnawydd, ond ofnir nad yw hwnw yn ddigon mawr i'w glirio. Gobeitbio y byddant yn Uwyddianus rw gael allan yn faan, er lies y meistri a'r gweithwyr. Byddai yn golled ar ol y g^aith hwn i'r gymydogaeth. Y mae y meistri yn deilwng o glod am en hyindrechion diflino yw ddwyn yn mlaen ar ychydig t> elw. Bydded i'w hymdreohion gael eu coroni a llwyddiant mawr ad-daliad yn y dyfodol. Y mae y Parck Coch wedi arafu i'r hyn Ydoedd-stop wegiBs- yno weithian, a'r; glo- wyr yn segtar o'r herwydd. Y mae y dwfr yn gwneud niwed mawr yma hefya trwy guddio y rhan isaf o'v gwaith, a'r glowyryn gorfod teimlo yn fawr, trwy fod pedwar neu; yehwaneg yn yr un talcen heb dcum antra al- lowance ond y tidram lo yn unig. Oaid yw hyn yn annheg a'r glowyr, druaint Oyfar- fyddodd glowr a damwain trnenus yno yn ddiweddar, trwy i gwymp svrthio arno, a bu farw yn mhen ychydig ddyadiau. Oddeu- tu wythnos ^yr oedd wedi gweithio yno. Broior o Aberd&r neu y Rhondda ydoedd. Gwythien enbyd yw yw un a weithic ynddi Y mae amryw wedi en hanafu yno obrydibryd. Y mae y gwaith newydd ger y Spelters yn dyfod yn y blaen yn gyfiym—ni bydd yn nir eto cyn bod yn barod. Cadeiryda dirretors y eyfryw waith ydyw Mr Moxham, Abertewe. DymunU arno I ymchwilio i'r rheawm nad yw y gwalch sydd yh gaffer yn foddlon rhoddi gwaith i'r Cymry, ondfyw genedl ei hUll. Carein i Mr. Moxham whead sylw o hyn. Araf yw y gweithiau Spelters yn awr— mewn un o honynt y mae y gweithwyr yn gweithio bob yn ail. Nia oes dim i'w ddweyd am y gwaith dur, Y mae mor an- wa-lal a chefliog y gwynt. CERDDORIAETH.—Canu, canu sydd i'w glywed yma yn mhob lle-darparu erbyn y Gymanfa sydd i'w chynal yn Abertawe, yn Mai nesaf. Y maent hefyd au holl egni yn ymuno yn gor mawr i ymgeisio am y brif wobr yn Nghaerdydd, dan arweiniad loan Alaw. Llwyddiant iddynt gyrhaedd yr amcan. DAEYDD JoiSES.
BRITON FERRY.
BRITON FERRY. Cynaliwyd cyngheredd ardderch yn yr Assembly Rooms, nos Iau, 13eg, pryd yr oedd prif cantorion yr ardaltyn gwasahaethu, a cherddorfa o Abertawe. Arweiniwyd y band yn absenoldeb Proffeswr Cooke, gan Mr. Palmer, yr hwn â. wnaeth ei ran yn gan- moladwy. Canwyd yn ystod y cyfarfod gan Llinos Myrddin, Llew Ffynon, ac Eos Meil- og, Caerfyrddin; Miss NcCarthy, Mri. S. Williams, A. George, Ivor Gwentta Glee Parti, dan arweiniad Mr. Si Jones. Y darn- su a ganodd y Glee Parti oeddent' Llawen- ydd y Gwanwyn' (G. Gwent), a'r Sleighing Glee.' Canodd y parti a'r cantorion yn rhagorol. Chwareuwyd ar y berdoneg gan Miss P. Woodward ac ar yr harmonium gan Mr. S. Aurelins. Cafwyd cyngherdd rhag- orol, a chynulliad parchus.-BRYTiaow.
PETHAU RHYFEDD.
PETHAU RHYFEDD. Peth rhyfedd oedd gweled rhyw hen wr yn rhedeg ar ol un o'i berthynasau a bando yn ei law, gan ei fygwth yn enbyd. Hen- aca, henach, ffolacli, SoWh.' J 3-w-,Cji:P: ':4 q-r. j gyahwrt' gan feddw^u yn ardal Tiefbfip. fusk •t a aim un afiddsr^r-'ttrau yn eta rhyfedd fod Neddfab yn d_ ► pethau rhyfedd y Teithiwr. eymer benawd arall, frawd. itcK. Peth rhyfedd fod rhai o flaenoiriaid ynf paUu nyfcd ag ar;an ac addewidioita, gaws- ant at de y Temlwyr i fewn. Diwygier rhagt': cyprilydd. TEFEHIWB,
UNDEB CERDDOROIi A CHYNULLEID-FAOL…
UNDEB CERDDOROIi A CHYNULLEID- FAOL DYFFRYN ABERDAR. Nos Lun, yr 8fed cyfisol, yn nghapel Caliaria, Aberdar, cynaliedd yr undeb hwn ei drydydd Re- hearsal cyffredinol. Dechreuwyd y gwasanaeth drwy ddarllen a gweddio gan y Parch. P. R Wil- liams, Ynyslwyd. Llywyddwyd gan y> Parch. T. Davies, Gwawr. Darllenwyd yr emynau gan y Parch. R. G. Williams. Arweiniwyd y ebrau gan Mr. D. Richard, Ynyslwyd. Cyn dechreu canu cafwyd anereMad byr a phwrpasol gan y llywydcU Dywedai fod yn dda iawn ganddo weled cynifet o'r cantorion wedi ymgynull yn nghyd, ond ei bod yn eithaf amlwg y gallasai llawer mwy fod weS dyfod yn nghyd, ac y dylasent fod wedi dyfod. BE fod wyth o eglwysi yn yr undeb yn bresenol, eto. meddai, nid cynulliadau ddin yn lluosooici na phan nad oedd yr undeb yn cynwys ond talc neii bedair o eglwysi Yr oedd yn bresenol Mr. Jenkin Howell, argrafiydd, arweinydd y gymania, a chymhellwyd ef i wneud ychydig nodiadau ar y canu. Dywedai fod yr alto part yn canu y cAM-- matic not yn y d6n 'Lyons' yn wallus, a thiwI hyny fod ei plirydferthwch yn cael ei golli Fod j, tenor a'r alto parts yn canu yn rhy karshAg. enwedig ya y nodau uchel. Anogai hwynt 1 mwy o sylw i'r gelfyddyd leisioL Fod y gdrio jn aneglur ac ya wallus, megyssibrwydynlle sibrw^ Fod anghyfartaleddynyr aiiiser pan yncamn y diweddebau, a nodau hirion ereillrhai yn cD- weddu o flaen eu gilydd, a thrwy hyny fod e&Hii y gynghanedd yn cael ei golli. Nad oedd datgpfr> iaa Marwolaefch y Cristion' yn gwneud chwawtt- teg a'r darn; eu bod yn cana yn "rhy giyf o fewer i gyfateb nodwedd y geiriau. DyweSu tnai p«th chwrthig iawn fyddai clywed dyn yn ysgrechain JM o&sadwy pan yn ymyl trancedigaeth. Wedi gorphen canu, dywedai y. Utwydd ei iod ynlystyried y cyfarfod yn un o noawedd hoH«l grefyddol—mor grefyddol a chyfarfodydd gweddfct a.pliregethu, &c., end fod ymddygiadau llawer ag oedd wedi ymgynull i'r RehearsaHn ymddwya i3 hollol annheilwng o rai wedi yBi^nun I gyjai^ crefyddoL Cyhoediwyd fod mhearsal nesaf J dodbarth isaf i fod yn Gwawr, a'r un gyflfredinol i fod yn. Heolyfelin. Diweddwyd trwy weddi aaa y Parch. R. K Williams, Ynydwyd.-Ym
,.t HOREB, SCIWBIW.
t HOREB, SCIWBIW. Nos lkwrth y lwed cyifwll e-ynawykisib" Uenyddol yn y He uchod, dan lywyddiaeth y boa- v eddwr ieuanc talentog, Mr. Samuel Brans. Wed! cael anerchiad gan y llywydd. aethpwyd m A'r gwaith. Cftn, 'Hen Wlad y Menyg. QwjBUpnJ1 Sn Mr. Samuel Rrown^ L.T.C. DiSleniad siui r. WilliiHn Phillipa C4n, 'De'wch adref, fy 1 Nhad,' gan Mrsl Morgans, Cwtiadu; Darltenia# gan Alaw EbrilL Cftn gan Mr. E. John, CasteBk nedd. Can, 'Y Gwemth Gwyn,' gan Mia« (J, i Howella. CAn, I P69 Gogerddan,' gan MJ. IL Bdwen, L.T.O. Okii, I Come, Birdie, come,' jam i Mrs. Morgans, Cwmdu. Deuawd 'Y, Nednnt Newydd,' gan Mri. T. Richards, a John Thomas, .t Tdn, 'Rho'wch, Ol rho'wch,' gan Gor yr Araeth fyrfyfyr, 'Desgrifiad o'r Grwgnachwjr? 4 Kcystadlu=goreu. Alaw Ebrilh Ton, 'Jtacm, Vf ppy land'XJudas), ^n Barti Horeb, dan a»- ▼ejniad Mr. Thomas Richards. Gwnaeth ijawfc eu' rhan yn ganmoladwy, ac ymwasgarodd y gynnK- eidfa luosog wedi eu boddhau yn fawr.-Hpowro»- thd.. -•
Family Notices
■» —; v Mawrth 8fed, priod Mr. Edward WttKB- fo^in, ger Treforis, ar fab,:a gelwir ef Josept Mawrth 5ed, priod Mr. J. fL WMliams, Fkssa- street, Caerdydd, ar fab. ^elwir ei enw GN*%ai lejian. < Y mae ei wrid, Gymrotiach,—yn fyw 1en Fel ei enwog linach; r Niwel oesau ei dlysach, Goreu y byd yWrgwr bachi PRIODAS.. •' ,roo Jfowrth lOfed, yn Siloa, Aberdar, gan y Parch, Ð, Griffiths, Cwmdar, yn ngwydd Mn J. Price, y Cofrestiydd, Mr. Win. Davies, Trecynon, a lusa K £ Morgans, Cwmdar. Hir oes llawB o dded- wtd<Jwcb a llwyddiant fyddo rhan y pAr i 1 MARWOLAETHAU. Mawrth Bfed. yn nhy ei hanwyl rieni, ar ol hir a thrwm gystudd, Mrs. GwenDian Jones, anwyi briod Mr. John Jones, tanwr ;y nos yn ngl^% <2wmneol, ac unig-ferch Mr. Llewelyn Evans, goruchwyliwr y lofa uchod, ,yn 22 mlwydd ocd, gan adael priod a:dau o ,I8Jltl yn nghyd a thad a mam anwyl, a pherthynstsau i alaru ar ei hot Y -dydd Mercher canlynol ymg^sglodd tyrfa luosog 8 0 yn nghyd i dalu y gymwynas olaf i'w gweddillton marwoL Claddwyd hi yn Cemetery Aberdar, paa y gweinyddwyd gan y Parch. T. Humphrey^ gweinidog y Bedy dwyr, Cwmaman. Trwm saethau angeu sydd o hyd [ Yn tramwy trWn hardaloead, Gan dori lawr y'nmob rhyw dduli, Fi iirkr,yw trwy'r oesoedd. 'Mhlith ereill fu yn nod i'w saeth, Gwenllian Jones ganfyddir; Mae saethau angeu y'mhob oes Yn peri loes a dolur. Dau blentyn gwan sydd ar ei hoi Yn aros am eu magu; Nis gallwn ddweyd ar hyn o bryd Y golled sydd o'i cholti. Tad. tyner yr amddffaid. oil. ,Wo)n fwyn am danynt, Ac oddiyma hyd eu bedd Rhoed bob ymgeledd iddynt. Tangnefedd lor i'r teulu hyn, A phob rhyw fendith nefol, I'w tywys draw i'r wynfa fry I'w foli yn drag'wyddol.—CmrDOG. Mawrth 14eg, yn 29 mlwydd oed, o'r darfoded- igaeth, Mary Lewis, merch Mr. Howell a Mrs. Mary Lewis, Glan Road, Gadlys, Aberdar. Bu yn aelod ffydalon a dichlynaidd yn nghapel y Gadlys am lawer o flynyddau. Dydd Llun canlynol daeth tyrfa luosog i. h^brwng ei gweddillion marwol i'r dd Cemetery. Gweniyddwyd ar ygc actilysur can s Parch. B. Evans (Telynfab). Mawrth 16eg, yn Woodlands, v, jjwbwl, Ann, anwyl briod Mr. Robert Evans, yn u7 «6d. Bu yn gystuddiedig am fisoedd lawer y Chronic Rheumatism, a dyoddefodd y poenau' ajjdynol yn r amyneddgar. Yr oedd yr ymadaweiU*#1l fenyw hawddgar, pwyllog, a charedig. Y ami iddi air da gan bawb a chaii y Gwirionedd ei hnn. Hedd- v wch i'wllwch hyd foreu adseiniad bum, pan y gwna ymddangos yn un o'r gemau a^gleirial v> yn nglioron yr Emmanue), Trwy oer boenau tra arbenig—bu'n aros, 'Buln hir gystuddiedig; Hyd angau ei dosau dig Ydoedd yn argraffedig.—CTsnrnoCF. ♦
[No title]
Mae gweftbwyr glofa Mynydd Newj Jd, Abertawe, yn dymuno smlygn. eu parod- rwydd i gyiranu ceiniog y mis tuag at ddyfod o hyd i laddedigion glofa A earn.