Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
23 erthygl ar y dudalen hon
PRiS Y CIG.
PRiS Y CIG. Dywed gDhebydd newyddiadnr Saesoa- ig yfiylid gslw sylw neifldnol at bns cig ar adeg mor wasgedig ag ydyw yn bresen- ol ar y dosbarth g^eitbgar. Y gellid prynn yn marchmdtret' Lonch dydd Gwener diweddaf yr eidiort goren am 83 6c. y 14eg pwys, a'i fod • ef yn cael cryn drafferth i bryuu cig gan y bwtcber- iaid am naw a dimai y pwys. Yn awr, pe pryuid eidion 80 maen, 14eg pwys y maS11, am 8e. 6c. y mfeo, y costiai 34p. Wrth werthu y cyfryw am na-W a dimai y pwys, y deaai i dros 44p. seu brofit o dros lOp. i'r bwtchwr ar ei eidion. Yn yohwanegel at hyn, y mae gan y bt0hwr yr offid, yr hwn sydd yn werth o leiat 3p. Y mae y gohebydd hwn, ac y mae yu ihoddi et enw priodjl wrth ei jsgrif, ya hysbysu yn mhellach y gall y gweithwyr brynu faint a fynant o ddefaid am 7c. y PWYB, ac mai y peth goseu a fedrant ei waend er cael cig rhad, ydyw prynu a Uadd eu hnnain. Os oes rhywun a gair ar y pwcc hwn, bydd yn dda genym ei gyhoeddi.
TANCHWA Y DINAS.
TANCHWA Y DINAS. Cynaliwyd y trengholiad gohiriedig yn aohoe tanchwa y Dinas yr wythnos ddi- weddaf. BlI amryw dystion o flien y rheithwyr, ond nid oedd awgrym at feio neb yn yr helynt hyd nes i Mr. Morgan Rowlands, oyn ornchwyliwr y lofa gael ei alw, yr hwn a holvryd yn ddwys mewn peithynas i lythyr yr oedd wedi ei anfon at Colonel Hunt, perchenog y lofa, wedi y danohwa. Dywedodd Rowlands ei fod yn amlwg oddiwrth y llythyr ei fod yn ganlyniad ymddyddan oedd wedi bod rhyngddo ef a'r Colonel, pryd yr oedd efe wedi ei hysbysu beth oedd ya rhwym o gymeryd lIe. Pan yn gadael y Dinas, ei fod wedi dweyd wrth y Colonel y gwyddai efe yr achos o hyny. Pan y collodd Chnbb ei drwydded fel goruchwyliwr, iddo ysgrifenu ato fod yr hyn yr oedd efe wedi ei rag-hysbj su wedi cymeryd lie, ac o herwydd yr hyn yr oedd efe am ddi- awyddo Chnbb. Fod ganddo dri o gy- hnddiadau ln erbyn Chnbb am adael dyn- ion i weithio lIe yr oedd nwy. Wedi iddo gael caniatad i droi Chubb ymaith, ac i'r. Colonel a Mr. Wood bendertyna ei osod yn ei le yn ol, iddo ef hysbysu yr adeg hono nad elai efe i mewn tra y byddai Chnbb yno, am ei fod mewn perygl. Iddo weled y Colonel yn bersonol wedi y dan- ohwa, ac iddo ddweyd wrtho ei fod wedi oadw dyn a gamatai i weithwyr weithio mewn nwy, ao nad ellid dysgwyl dim yn ftmgen. Yn nghyloh ei feddwl mewn brawddeg neillduol o'r llythyr, mai dyma oedd efe jn eir feddwl,—yn ngwyneb anwybodaethadiofatwch Chubb, y gallesid dyagwyl y ddamwain a gymerodd le. | Yn gympint a bod y trengholiad wedi ,iW SVRVT i M J»V ♦■•"i, ilt'i'i i w 1 ei ohirio, y mae yn anamserol i wnend sylwadau ar y drafodaeth. Yr ydym yn cael fod sefyllfa y lofa hon mewn oanlyniad i'r danchwa, broa yn an- dwyol, a bod yr holl weithiau ynJIawn o gwympiadau, a chyn y geilir dsvyn y cyrff allan, y bydd rhaid gwario rhai.miloedd o bunan. Y mae cyfnewidial i gymeryd lie mewn cysylltiad a phrif orachwyliwr y lofa. Y gorochwyliwr newydd fydd Mr. Needham, C. E Casnewydd, a jDhubb i fod yn omchwyliwr yn lefel No.* 3#*
YNADON ABERYSTWRTH.
YNADON ABERYSTWRTH. Y mae ynadou Aberystwyth wedi eIl- wogi en hanain, ac y mae eu hymdd ;gi«I wedi bod o dan sylw yn y Seaedd. Mw 11 atebiad i Syr Wilfred JUiWSjn, dywedo ii Mr. Cross, ei bod yn wir fod ynadon ineill- duul yn Aberystwyth, wedi Haw nodi caniatad i gadw taiara neillduol yn agor- ed am awr yn hwy, a hyny yn y dafarn ei bun. Mae yr. achlysur ydoedd swper blynyddol cymdeithas o weithwyr, ac awr yn hwy wedi arfer cael ei ganiatan ond eleni fod y oais wedi ei anghofio hyd brydnawn y wledd. Credai Mr. Cross fod y cyfryw wedi gwneud gweithred anghyfreithlon, and cseiai hefyd en. b 3d yn wir edifeiriol am daho. i J
DAMWETNIAU GLOFAQA;
DAMWETNIAU GLOFAQA Mewn glota yn Wilkesbare, Pennsyl- vania, America, y dydd o>jblaen, carchar- wyd saith o weithwyr* niter nawr ereiU ya y lofa ar y p?jW,:y rhai a ddiangasant. Credir foi f* saith eto yn fyw, ao y maa y gorchwyl o n rhyddhau Yn y danchwa a gymerodd le yn ago-k i Nons, yr wythnos ddiweddaf, ni ddJf- odd ond t2 o'r 209 glowyr oedd yn y lofa air y pryd. Y mie amrysr Wr cyrfl wedi eu oael allan.
YSBHfYD GWILTIftR L.- -yx…
YSBHfYD GWILTIftR L.- -yx RWSIA. Y mae oddeutu 2,000, 0 bersonau wefi eu cymeryd i tyny yn Petersburg yn ystod y dyddian dii^ddaf, ar dir p jiitie- aidd. Y mab Uotruddiaethftu swyddogion hetyd yn cael ey clr talaethian. Yn mhhtn, y rhai sydd wedi syrthio i anghymeradwyaethyswyddOgiouSRwsiaidd yn St. Petersburg,, yjcifto yr awdwr enwog M. Ivan Tourguenii^pt." Dywed Uythyr o Odessa tod c^lch lythyr an gwrthryfelgar yn cael eu taenu yno, y rhai a fygythiant yr awdnrdodau a marwolaeth. Y mae y cylchlythyrau hyn wedi en hargraffu mewn inc coch. Ar y 18 ted o Eprill torpdd allan derfysg yno, yr hwn a ddechreuWyd trwy i d iyn ieuanc waeddi allan^ I lawr a'r Czar." Niweidiwyd amryw4 yn y tertysg hwn. Mewn prawi sydd yn myned yn mlaen yn awr yn St. Petersburg, y mae Uawer o greulonderau heddgeidwaiol yn cael eu datgnddio. Yn y tystiolaethan a roddir, cawn fod pobl diodion a fethant dalu y trethoedd yn cael en fflangelu a gwiail wedi en trodhn mewn dwlr allt, a bod rhai o swyddogion tichaf y Uywodr- aeth yn cefnogi yr heddgeidwaid yn y gwaith hwn, ac yn eu hanog i godi y wialen yn nwoh.
MARWOLAETH MRS. GRIFFITH JONES…
MARWOLAETH MRS. GRIFFITH JONES (CARADOG). Y mae genym yr wythnos hon y gorchwyl gofidus o gofnodi marwolaeth Mrs. Jones, anwyl briod Mr. Griffith Jones (Caradog), yr hyn a gymerodd le boren dydd Linn diweddaf, wadi maith waelder, yn Treher bert. Cleddir hi dydd Iau nesaf, (Mai lai)> yn nghladdta hen eglwys Aberdar, y cor ft i gyrhaedd gorsaf y Taff Vale, Aberdar, am oddeutu haner awr^edi dau o'r gloch. Y mae dymnniad ar i J^awb o aelodau y Cor Mawr ag a all6, tod yn bresenol, o bob parth, er ffurfio gorymdaith a chanu cc I wrestle and pray," o dan arweiniad Mr. Daniel- Griffiths, ar yr aohlysnr.
CELF A MASNACH.'
CELF A MASNACH. Nid yw masnach gyffireiiuol y rhan- barthau deheuol hyn yn gwaelu yn ddi- weddar, er y dichon nad gwiw ymfalohio yn ormodol rbag, mai tjmorøl yn unig yw y gwelliant. Y mae yr haiarn wedi gwelia yn ddiweddar, a'r durcryn dipyn. Am y fesnach lo, y mae un rbeswm neillduol dros fod hon yn gwi a ,o agwedd gadarnach nag a fa arni er ys tilwin, sef y strike gydd ynmynedyn mlacfr yn Darhim. Er nad yw ein cysylltiadaa unioagyrchol ni yn debyg o gael un fanfcna o bvys, trai mai nwylo a glo tai yn fwyaf neillduol. a wei-thir yuo, eti, tebyg y ceir ychydig fantais oddiwrth y glo ager. Y fanta-s f-,vyaf, er hyny, fydd yn deilliaw o'r fFaith tod Durhaoa yn all fori o ttla haner glo y Deyrnaa Gjfuriol ynmhob rhyw wedd, ac os p4ri ýr "at:Üiad gwaith yn hir, bydd o argeprbeidrwydd i ddweyd cryn lawer ar sstylifa orlenwedig y fasaach lo. Cawn eisipes fod prisoeddyglo yn Northumber- land wedi dechreu codi, a bod glofeistri Deheuviir Oymru yn myned i mewn am y rhan addjgwydd iddyat o'r da." Ytnle dwy wedi dlifrifol ar y strike hon. T cytifcaf ydyw. y mae masnach leol y rhanbaTtl* yn sicr o ddyoddef, oblegyd gwpeir Uawer o fasnaoh yn ddi- weddar a Gogleddbarth Ewrop, yr hyn yn naturiol, yn ei absenoldeb, a lenwir a glo Westphalia, a chafi fod gan yr olaf eisioes y fantais o latur rhatach, aa yn wir, well agoxiad i'r marchnadoedd Ewropeaidd, y mae yn eitbaf posibl. iddi geaw oryn lawer o'r f^siiach'yn y dyfodoL Quality yn unig fydd gobaith Durham i gadw ei e. O'r ta araU, y mae yma egwyddor iawr ac haufoiol i heddwch pathaus mewn "amser a aeth heibio ar ei sefydlu, ac wedi bod yn brofiadol o'r daioni nniongyrchol djeilliedig iddynt oddiwrthi, fel mae peth dyeithr yn hanes ? byd fuasai iddynt ei gollwDg i golli-heb wuend ymdrech ofn- adwy dros ei chadw. Tebyg iawn y bydd gohebydd anffael- edig L'erpwl yn dweyd am hyn fel am fauau arall, Fod yr Undeb wedi gyrD y faanach allan o'r wlad, a'r Sliding Scale wedi gyru y meistri a'r gweithwyr oddi- wrth ei gilydd; ond am yr egwyddor gyflafareddol, bendith am dani, er fod LLYFR wedi cael ei ysgrifenu arni." Y mae selyUfa glowyr Durham yn dal yn dda o'i chydmarm a manau ereill. Deng j s en hadroddiadau yn Gorphenaf. 1877, iod hnriau glowyr y Dwyreinbarth ar gyfartaledd yn 53. 4fc. y shifft. Ceid rhai yn enill ond 4s., ac ereill yu enill 6s, Y gwir am dani, nid ydynt un araser ) n rhai a weithiant o dan bris. Hyd yn ddi weddar, en safon hnriawl ydoedd 4s. 8s. y dydd am 51 o oriau, a phan estynwyd awr at yr amser gweithio, cawd y cyfartaliad iawnol mewn codiad pris. Y mae y • Colliery Gaardian' yn rhoidi y oyfartal- iad cylrifol canlynol:— hunau oriau gwaith Dftrham 4s. 8c. 52 West Yorkshire 5s. 0c. 71 Deheudir Cymrn 4s. 4ic- a Scotland 4s. 4c. 7 Y cyfaitaliad hnriawl yn ol yr oriau fydd hyn Durham 9.11c. yr awr West Yorkshire 8.0c. Scotland 7.5c. cc Peheudir Cymru 6.5a Yn Northumberland a Soath Yorkshire yn unig y ceir hur uwch. Y rhai yn y lie blaenaf a gint Is. 07c. yr awr,1ft^i yr olaf JOic. yr awr.
,SIRHOWY.,
SIRHOWY., Y mae y gorchwyl o flastio yr hen geffyl," yn ffwraes No. 5, Sirhowy, wedi ei gwblhau, a'r priddfeinwaith yn myned rhagddo yn rhagorol. Y mae pob gobaith yn awr y dechreuir gweithio mewn yohydig ddyddiau, ao yr ymlawenha trigolion y He hwn trwy welei y fFwrnesi mewn Uawnwaith. rki 1:, J>
EISTEDDFOD TRElLAW.
EISTEDDFOD TRElLAW. AT Y CYSTADLEUWYR. Bydded i awdwyr y cyfansoddiadau sydd Euawyn y ffuganwau canlynol anion eu enwau priodol i mi, a ch=mt eu gwobrwyo yn ddioedi Y Traathawd.-Sylwedydd, a J. S. T. Y Bryddest-ldwal ab Meung. Y Beddargraff.—Galarwr. Ca y feirniadaeth ymddangos yn fuan. Tonypaudy. D. T TranaRfc .JOLV*» IFC
[No title]
,# odd laawr o'r 6iiw Wm. Abraham a'i ddiwedd mewù" mold sydyn yn nglofa y ManseL Nid oes, mae'n debyg, le i feio neb, ond priodolir y ddamwain i absenoldeb meddwl y tran- ce iig ar y pryd. Di tmheu genym nad oedd yn mhlith yr oU o'f gwe.thwyr neb yn fwv parod na William i gyfarfod a'i A lwydli. Yr oedd yn gyfaill cy wir, yn briod ffyadiawn, ac yn dad o'r tyneraf o dadao, yn gymydog cliruaidd, fel y tystiai y dyrfa aruthrol a dda-ethyn ngh/d ddydd ei angladd, acyn eu plith E. R. Daniel, Ysw., llywydd, ac un o ranbirchenogion y gwaith. Yr oadi yn Gristion dysglagr, ac yn gw-)ini swydd diacon yn eglwys Suoam, Pentre Estyll. Yy oedd i Willi im Abraham air da gan bawb, a chan y gwirionedd ei hon. Gadawodd weddw a tnri o bl mt bychain j alaru eu colled. Credwn y bydd i'n hen feistr parchus fod yn dyner i r weddw a'r smddifaid, a bydded iddynt uwchlaw'r cwbl ymddiriedynyr hwn ag sydd wedi addtw bod yn Dad i'r am ddifaid, ac yn Firnwr i'r gweddwon. N thoroddar ei addewid arioadL-Licwys AFAN
BRITON FERRY,
BRITON FERRY, EsT&tijr YN' BBIF WEINIDOG.—Caf wyd darW,I&gorol acs Iau diweddaf, yn nghapel Beth«wd8j J8ii y Parch. T. James, MA, Llanelli, safwyd cynu liad gweddol dia, ac j yatyiied'tlodi yr amseroedd. .úurlY.);itu ] CYFASPODYBD PEEGBTHU. — CynaliocUl ffghnrs Bethel ei chyfarfodydd bfyjj^ddol dyddian Sul a Llun, 27ain a'r 2$in o'r n% »wn« yn Bethesda, capel yr Annibynwyr^ PreMthwyd gan y Par hn. T. Re^s, Mert^yr? E. PnUlips, CiSteUnewydd iljilynj Monan, Pontardawe; a D. Evans, Dydd Llun rhoddwyd careg sylfasn y capel newydd i Hwr gin E. Edgtr Morgan .Ysw« ac anerchwyd y cyfarfod hefyd gan y g'vein- idogion uchod, ac ereiU. Cafwyd cyiarfod- ydd rhagorol, a chisgliadau canmoladw/ yatyried caledi yr aoiseroedd. Y DEAIKAQE.—Y mae y contractor wedi dechreu ar y carthffosydd, ac amryw Qt weithwyr y lie wedi c.iel gwaith. TBAM ROAD I ABE ET AWE—Y mae son am gychwyn ff j.dd i redeg ham cars oddi- yma i Abertawe. Bydd hyn yn gyfleus ir%- mawr, gan y geilir myned felly me sen iuan^ y ffordd yr eir gyda'r trea. Y POBTHLADD.—Dywed if fod pobrhvrysfas, an batlach. wedi eu symui taag at fy :ed ya mlaen a'r footing rhwj t y lie i.wa Ghaitellne id. Gobeithio y d ^hrsuir ya fuan, fel y gallo dyoddef wyr gats' ^w.uth. B^vtron, »wn« yn Bethesda, capel yr Annibynwyr^ PreMthwyd gan y Par hn. T. Re^s, Mert^yr? E. PnUlips, CiSteUnewydd iljilynj Monan, Pontardawe; a D. Evans, Dydd Llun rhoddwyd careg sylfasn y capel newydd i Hwr gin E. Edgtr Morgan .Ysw« ac anerchwyd y cyfarfod hefyd gan y g'vein- idogion uchod, ac ereiU. Cafwyd cyiarfod- ydd rhagorol, a chisgliadau canmoladw/ yatyried caledi yr aoiseroedd. Y DEAIKAQE.—Y mae y contractor wedi dechreu ar y carthffosydd, ac amryw Qt weithwyr y lie wedi c.iel gwaith. TBAM ROAD I ABE ET AWE—Y mae son am gychwyn ff j.dd i redeg ham cars oddi- yma i Abertawe. Bydd hyn yn gyfleus ir%- mawr, gan y geilir myned felly me sen iuan^ y ffordd yr eir gyda'r trea. Y POBTHLADD.—Dywed if fod pobrhvrysfas, an batlach. wedi eu symui taag at fy :ed ya mlaen a'r footing rhwj t y lie i.wa Ghaitellne id. Gobeithio y d ^hrsuir ya fuan, fel y gallo dyoddef wyr gats' ^w.uth. B^vtron,
HEOLFACH, YSTRAD RHONDDA.
HEOLFACH, YSTRAD RHONDDA. TEMLYDMAETH DDA.—Dydd Liu a, 21ain, cyniliwyd Dosbarth Demi ya y i uchod. Daeth amryw o gynrychLdwyr gwahanol deaalau yn nghyd er ymrin materion yn perthyn i'r urdd. Yr or dd ya dda gesym ddeell fod cyoyd i wedi bo t yu ystod y chwarter diweddaf" Er fod llawe». o hyn i'w briodoli i'r f dfywiad crefyddol a^dd ya cymydogaetkan, eto, teg hya-" bysu fod amryw o frjdyr yn ymdiechu yo, barhans i sobreiddio y cwm, ac y l^cr fod Uwyddiant i fes^r mwy neu lai ar e$ Qafur yn y cyfeiri .d hwn. Am ddau o'r gloch gorymdeithiwyd trwy ac i fyny m r belied a Tttreorci,% Thon Yatrad. Tref 11 yr orymdiiith oedd fel y canlyn Swyddogion y dosbarth, Fife Band BLenrhonddi, Misses Shepherd Bitsson a'u byddin (Salvation Army), Brasar Band Heolfach, Temlau "Sweet Et iai*' (SaeaonegX Penrhys, Heolfadi, Trealaww, Pendyrys/Ka^nrhondda, Blaenllechau, Toiv Ysteadr JPife Band Heolfach. Temlau y Plant, Heolfach, Ton YBtrad, a Llwynypia^ Yr oedd y Parcnedigion canlynol bef d yn bresenolW. J. Morris. Pontypridd; Gnruos Jones, Trealaw A. Roberts, He^iv laoh T. Davies, Treorci; W. Jones, To» -Ystisid; a Dr. Lewis, Abertawe. Trodd yc |dn yn ffafricd iawn, ac y mae yn ddiameit lBariiilijrioiy»d*ith ddirwestol oren a m yn$bmn.—yr oedd yn agos i )ianer milldir o nyd, a miloedd o edrychwyt ar achreu y prif ffyrdd yn mwynhau y treat* Y mae yn ddiamhea fod cefno<wyfc BacchuS rn edrych yn ddiflas pan yn gweladl torf mer luosog wedi ymwrthod a'r ddio4 fedbdwd, ac yn dangos eu hochr ar g'oedd y byd yn ddigywilydd. Ond yr oedd y cyfryw sydd yn dymuno lies i'w cyd-ddyw- ion, yn llawenhau wrth gwfod oymamt ( feddwon diwygiedig yn ymuno a'r orym- daith. Am mith yn yr hwyr, cynaliwyd cyfarfod cyhoeddus yn nghapel Nebo, dan lywydcl. iaeth Mr. D. J. Rees, Trealaw. Dechreuwyd trwy ddtfUen a gweddio gift Mr. R. Daviea* Cafvrd anerchi ndau gan Mr. Jenkin Jones, Aberd&r; Parchn. W. J. Morris, ac Gnrnos Jones. Yr oedd yn hytrydwofe genym weled yr hen ddirwestwr sologe. Aberdfti yn ein ptith, a'i glywed ^lsiarad mor gryf dros lwyrymwrthodiad. Ni raid. Mri. Moms a Jenes wrth ganmohaeth, digon yw dweyd eu bod yn eu hwyliati goreu y tro hwn, ac yn cario dylanwad ar v gynoUeidfa. Cynghorwn bawb sydd he% eu dywed am ymdrechu er eu oael i'w phthiarsithioarddirwestiaeth. Anlhegwyt y cyfarfod 6 chfcn gan Mr. L. Charles* Gobeitkio y cyrhaedda yr orymdaith a" cyfarfod h wyrol en hamcanion daionus, ac y cawn weled UuawB o'n cyd-ddynion yn llwyrymwrthod a'r ddiod feddwL Ystrad Rhondda. L. liawm-
Advertising
A R GOLL, er yr 20fed o Fawrth, 0*9 m*. Lamb & Flag, Blaenau, Glyntawe, daft B(my,—Pony da, 10 oed, ac Ebol uoelta blwydd oed. Dau fwlch danfelust ddeheu » Pony. Pwy bynaj a rodd., b wm am danynti Thomas Ree^BarringtOTi Arm% Cwmtwrch, neu Thomas Williams, Lamb cIi Flag, Blaentawe, a gaiff ei wobrwyo. Cerddoriaeth cyhoediedig gan D. L. JOMK (Oynalaw), Briton Farry» MOLWCH YB ARGI*WYDD :W Anthem newydd, pris 4a, Sol^a, 2o., na John Thomaa (Blaeaanerch), LlwwrtycU Dyvedai y diweddar Ieuan GwtUt, wyth* coa cyn ei tarvolaeth,—Yrwj< ya meddwl y dyleoh ddwyn allao yr Aotbeat M Molw<A yr Arglwydd 11 am nuwath, fet y galler. st ebl%ol i fewn i waith ein Ofw mtrntaoedd Carddorol y flwyddyn nesoj; "Y CYMBO DEWB Cin wladgsrol i laia Baritone, o gwmpaa hawdd. Yn y dd ia nodiant, pria 6ch» Gan James Peters (Afan Alaw). SALVATION ARMIR., J «*OARITR IESU:M a ef Prif emynydiwygiad yn Nghwm »I IOTA Jesus,' wwi ai ohyfie:thu> pAt ^Oi yr un* neu 5o. y dwain* OyWw,— W. REES. Pammm Yatrad-Bbaadca,
HYN A'R LLALL YR WYTHNOB.
HYN A'R LLALL YR WYTHNOB. Mewn papyr a ddarllenwyd yn Nghy- AT Bands of Hope. gan Mr. Frederick Smith, cywedai fed yn awr 18 y wlad gan' mil o wgithwyr gyda'r achos dirwest- ol, y rhai a ddywednot mai mewn Band of Hope y msgwyd hwy i tyny yn ddir- westwyr. Boren drdd Llun diweddaf oafwyd Thos. Samuel, 23 oel, m*b W. Smme>, grocer, Maestei?, weAi bold! yn yr afoa Llycfi. Yr oedd yn byw gy(Ji\'î chwfter, yr hon a'i collodd o'r t? yn dra boren ac wedi iddi ddeffroi, galwodd ar rai o'r cymydogion, ac olrheiniasali, ol ei draed noeth i lyn Cyfagos ynyr. afon, ac yn yr hwn yn faan y daetharst ohyd i'w goiff. Fel yr oedd dau ddvn wrth y gorebw 71 dydd Sul diweddat, o ddanlwftho trucks 0 rubbish ar gledrffordd pertbyuol i gwmni Rynmi, daeth pevmnt oidiwrth y fiwmesi i w thda?awiad a hwynt, gan ddryllio y truck ar yr h*n yr oeddynt yn ddarnau. T,.fl w5 y peiriant oddbr yr heol, a ua Td_fi.s ^yeithr-, yr hwn nad oeddoud wedi dechreu gwtfthio yno ond dydd Gl1.7ener. dtweddat, y lath niweidiau fel y bu farw tra yr oedd y meddygon yn tori ymaith ei ddwy goes. Y mae y frech wen wedi tori fcllan yn Nice. Y mae chwech o swyddogion wedi agor swyddfe dd y irech osod, a dywedir fod dyeithriaid yn diane. oddiyno gyda p\¡pb cerbydres, Y mae y 004 wedi ei chlywed yn nghymydogaeth Caerdydd er dydd Sal, a dywedir y geilir olywed yr eos bob jbwyr yn Penarth. Y mae y glowyr a weithient yn nglofa White Rose, New Tredegar, yn parhau W Strike. Y cnaent wedi bed allan am tiros wythnos, ac nid oes atwyddion hyd yn hyn o gytandeb. Dydd Gwener diweddaf, yn nglofa: Aberamat), oyfarfyddodd gIowr o'r enw: Frederick Farr, 41 oed, a'i ddiwedd yn lira disymwth, trwy i gwymp o geryq ddyfod arno tra wrth ei orebwyl. Dydd Gwener diweddaf, bu farw menyw o'r enw Hannah JJavies, 77oed, yn bff yn Pendaran, Merthyr, yu dradifljwfrHi. < Qymerodd ei the oddeutu aaith o'r g'och, a chafodd lewyg. mewn ychydig wedi hyny, a bn farw. Dydd Sadwrn, drachefn, yn Twyny- yftfrij powlais, bu farw hen wr o'r enw James Barnes, tra yn eistedd wrth y t&n. rrra cpoedd masiwn o'r enw William Lloyd, Mountain Ash, ddydd Sadwm diVreidaf, yn ymddyddan & dyn yn Aber- dar yn nghylch gwaith, tarawyd efA stroke, a chollodd bob Uywodraeth ar ei aelodan. Gorchymynodd y meddyg ei pymud ar unwaith i'w gartref mewn., Oerbyd. Bn farw ddydd Sol. < i Boren dydd Gwener diweddaf, yn drai diayjnwib, o glefyd y galon, bn farw Mrs. Morgans, anwyl briod Mr. Thos. Morgan, I masnachwr, Llantrisant.. Yn Sesiwn Manchester, ddydd Llue, i dedfrydwyd William Cooper i'wddienyddio am lofrnddio Ellen Martha, barmaid yn 1 Bolton, yr hon a wrthodai ymgyfoillachu, ig ef fel ei chariad. Yn Nhy y CyflFredin, cos L. un diweddaf, ar y ddadl ar wastraff arianol y llywodf- aeth bresenol, dywedodd Mr. Gladstone ei I bod yn wir fod y llywodraeth wedi dileu y dreth ar siwgwr, ao wedi lleihau yr income tax, ond en bod wedi dyfod i feddiant o 6,000,000p. ar oly Uywodraeth flaenorol, yr hon oedd wedi tala yn ystod ei gwdbnyddiad 14,000,OOOp. am bwroasid y telegraphs, yn ngbyda'r rhan olaf o gostan y rhyfel Abyssinaidd. Fod y swm a wariwyd yn 1878 79 yn arddangoa 12,000,000p. yn ychwaneg nag a wariwyd Uywodraeth flaenorol yn 1873-74. Fod y Uywodraeth bresenol wedi eangn yr AmeTodraeth, ond wrth wnend hyny wedi cynyddu y trenlian arianol. Yr ydym yn cael fod pwyllgor yr Eis- teddfod Genedlaethol, yr hon a gvnaliwyd yn Birkenhead, wedi trosglwyddo can' pant o'r elw at Brif Ysgol Oymrn. Y mae yn cael ei hysbysu fod byddin Rwsia i'w chynyddn 3 25,000 0 wyr. Y tnae y cynydd hwn braidd yn imesboulad- wy, yn gymaint a bod nifer mawr o filwyr yn cael eu rhyddhau yn awr y rhai oedd yn rbwym yn Eastern Roumelia. u Oyrhaeddodd y Ty wysog Loais Napoleon i Capetown heb un arwydd o ftwd- frydedd. Bn y llong ar yr hon yr hwyl- Jodd yn hir cyn cyrhaedd, a phan y cyr- odd, bu hvuy pan nad oedd neb yit al ddysgwyl. Nid oedd nnrhyw gynoUiad wedi ymgasgln, ac felly glaniodd y Tywya- eg heb gymeraiwyaeth, sein udgorn, nao ju-ddangosiad banerawl Yr ail ddiwrmod, fel yr oedd efe yn gadael am Natal, yr •edd cryn nifer wedi ymgaagln.
L-MASNACHWR 0 ABERTA WE WEDI…
L- MASNACHWR 0 ABERTA WE WEDI EI GOLLt Y mae cryn bryder yn cael ei deimlo yn nghylch Mr. Daniel Evans, grocer, High Street, Abertawe. Y mae yn ym- ddanges iddo ymadael oddicartref boreu dydd Llan y Pasc, er bod yn bresenol yn rhedegta ceffylati Llandilo. GwaVwyd ef yno, ac nid oes gair o son wedi ei gael am dano bjth er hyny. Credid am rai dydd- ian y buasai yn troi i fyny, ond beUach y mae yn ofans ei fol wedi cyfarfod a damwain angeuol nea ynte rhywbeth sydd waeth.
ABWERTHIANT BYWIOLIAETHAU…
ABWERTHIANT BYWIOLIAETHAU EGLWYSIG. Yn mhlith meddianau ereill a gynygid mewn arwerthiant, yn Tokenhouse-yard ddydd Ian yr wythnos ddiweddaf, yr oedd tair bywioliaeth eglwysig, sef Wtirfield, yn swydd Bucks; yn nghyda Deaton a Rafoham. m
' y wwW EGj^yv
y wwW EGj^yv Cymerpdd aibghydfod ysmala le rhwng dan offeiriad ddydd Sul. diweddaf yn eglwys plwyfol Edensor, ger Longton. Yr pedd y ficer, yr hwn sydd wedi bod yn abeenol am beth amser, wedi ymddiried ei swydd i un Mr. Roberts o Lundain; ond wedi dyfod yn ol yr wythnos ddi- weddaf, dywedodd wrth Roberts fod ei wasanaeth wedi terfynu. Yr oedd Mr. Roberto, yr hwn oedd yn dra derbyniol gan y gynnlleidfa, am bregethu pregeth ymadawol, ond gomeddai y fioer gam at an hyny iddo, a chymerodd ymryson Ie rhyngddynt o'r herwydd. Yn ystod y oweryl dywedodd Roberts wrth y ficer nad allu efe bregethu yn well na'r diawl." Aohoeodd y terfysg gryn anfoddlonrwydd yn mhlith y plwyfolion, a phallodd amryw o honynt aroB yn y gwasanaeth. Anfon- wyd am yr heddgeidwad, ond yr oedd y cwbl drosodd erbyn iddo gyrhaedd.
MAtlWOLAETd Mtt. S. THOMAS,…
MAtlWOLAETd Mtt. S. THOMAS, YSOTBORWEN, ABEROAR. Boreu dydd Ian diweddaf, bu-firw y gloteistr parchus, Mr. Samuel Thomas, Ysuborwen, Aberdar, yn yr oeifan o 80 mlwydd. Yr o dd wedi bod yn wael ei iecbyd am beth amser. Yr ydym yn eael fod Mr. Thooa^s, pan yn ieaanc, wedi boi yn grocer yn Merthyr, a chyda'r arian a enill^dd efe yn y f uenes ho o, y dechreu- o ld efe agor glofeyd i ya Aberdar, ac yn ddiweddarach yn Cwm Clydacb, Rhondda.
,YMNEILLDUAD COLONEL STUART,…
YMNEILLDUAD COLONEL STUART, A.S. Y mae wedi cael ei hysbysu yn awdnr- dodol na fydd i Colonel Stuart, A.S. ym- gais am gynrychiolaeth Seneddol Bwrdeis- drefi Caerdydd, Pontfaen, a Llantrisant wedi diwedd y tymhor suuddol presenol. Y mae an y ddwy- _fLyAoM a aethant .!JJ jj)9jI'L m !1: w '1: heibio wedi bod yn achwyn ar y Uafur a'r lludded, ao oni buasai am ei etholwyr buasai eisioes wedi ymneillduo. Y mae wedi cynrychioli y bwrdeisdrefi uchod er 1857.
IMOUNTAIN ASH.
I MOUNTAIN ASH. Yn Bethania, capel yr Annibyawy4 so Sabbotb, y 27ain o Ebrill, cawsom an o hea gyfarf odydd diwygiadol mynyddoedd Cymru —D'iw yn cael ei glodfori, dynion yn md m hachub, ac angylion yn cael modd i lawen- hau. Yroedd pawb yno yn foddfa o ddagrau, ac nid oedd modd i'w hataL Pan yn emu yr hen emya benitgedig, "Gwaed y groes sy'n coli fyay," &e., gftelii lluaws ar eu traed yn uihob man trwy y cipel, ac yn diolch am eff iith a rhinwedd y gwaed ar eu cyflyrau, a madl un gwra-ndawr wrth eich gohebydd fod Daw yno uwchlaw amheaaeth. Y mae cynhwrf yn y gwersyll yma er ys 8mser, brodyr yn gweddiomewn modd effeithiol am i Diuw ddyfod i'r mae3 i achub, a'r gweinido^ yn pragethu mewn modd grymas a dylan- wad«i. Y te^tyn n .s Sabboth oedd ca s J~ Hei4^ "Cofh fi pan elach i'th dey nns," a^r ate^id, Yn wir heddyw byddi gydi mi yti aaWadafys." Ar ol y bregeth, dyma uu.Sjt c jdi at ei draed i weddio am i Ddaw arda^| gaar ei ras mewn modd achubol, ac yn y cyn;, hyrfiadau hyu dyoia ereill. ar ei ol mewff ysbryd nef laidd. Yn nghanol y mwyuhad hw$dym i wr dg yn rhoddig-tir aUan i ganuj ond-cyn emu dyma ua o'r diaconiaid ar ei n moli acyh dlolch am ras Ca-lfaria- fryn, a brody eraill ar y oaVsty yn gweddio am fod en gobaith wedi ei sicrhau Yn y graig sydd uwch na mi." Gobeitbio nad ywhi eto yma ond dechren g wiwrio, ac fe gwyd yr haul yn uwch i'r lan Yr ydym o'r gred fod amser achab yn y ymyL Yn mlien yr elo yw gweddi-DEWI
,.AT EOS DAB.
,.AT EOS DAB. >! Anwyl gyf -k fyddwch chwi mor gar- 4dig a rhoddi allm ttwy gyfrwng y DAMAN eich bcirniadaeth ar brif dJarn Eisteddlod fanttojg, Ybtayfera, iafef "MarwoljWw y Cyfiiwn," yr ho a a gynatiwyd E brill ltfdd, 1879, yr hyn a rydd f xliioarwydd i isiwer Ydd iti"r hebi iw.-GomEp..
ART U.NIQN LEWYS AFAN.
ART U.NIQN LEWYS AFAN. MRI, GOL.,—C*niate.wch i mi drwy gyf- rwageichTABIAN ofyn fr cyfaUluchodn r-e,swm- dros baiaio d infqa toepau i'rPandy, Pontardula-.s. Y mae gwyr Llar^anech ya gweithio ya gampus, ond hyd yn iyn to. oLlywa.jm Ld neb yma wedi cswl dim. Cofiei fod y Pandy yn waiih Mawr, ao y -jall werthu o leiaf ddwsin o lyfrau yma. CYFAUJt I LBWY^^l'
TREFQRIS. !
TREFQRIS. Araf iawn yw y gweitbiau yma yn gyff. redinol; yn enwedig y gweithiau glo a'r gweithiau alcan. Nid yw ygweithiau alcan yn gweithio ond pedwar diwrnod yn yr WJth- nos, fel mewn llawet o fanau ereiU; ond hyn sydd yn rhyfedd, er mor araf ydyw'r gweithiau, fod cymaiot o arian yn cael eu gwario ar ddiodydd meddwoL Y mae yma feddwoni'w canfod yn mhob cyfeiriado'r dref, ac y mae Uawer o'r angena'rtiodii'w briodoli ir 4,iodydd hyn. Mae yma lawer teulu yn wylo yn dosto i achos, ie; mae hyd y nod eglwysi y Duw byw yn dyoddef o'i herwydd; feUy, bydded ein bod ni, y rhai ydym yn proffesu em bod yn ddirwestwyr, fyned allan gyda'n gilydd i wrthwynebu y drwg hwn sydd yn niweidio degau o ddyn- ion ieuainc ein tref. Y mae yn dda genyf allu dweyd fod yma rai dirwestwyr ai y mies yn barod, ac yn ymdrechu a'Q holl egni 1 sobreidd o y dref trwy gynal cyfarfodydd dirwestot; a chynaliwydcyfarfod prydnawn dydd Sul, 20fed cyfisol, yn ysgol Bethania. Dec&reuwyd trwy adarUen rhan o Air Dam a gweddio gan Mr. Morgan Richards, yna cafwyd anerchiadau gan y boneddigion can- l t not :-Mri. John Shipton, John Thomas, Willi im Davies, a'r Parch. Rees, un o wain., idogion y Methodistiaid. Mae parch mawr yn ctdyledus i Mr. John Shipton am ei ym- dreshion gyda'r achos hwn. Cawsom gy- farfod di 1. Gobeithto y cawn gyfarfod eto yn debyg iddo 10 fuan. Tertynwyd trwy weddi gan y dyn iduaac gobeithiul, Mr. John Thomas.—IOASr AP GWILYU-