Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
15 erthygl ar y dudalen hon
r-.,TONYPANDY.j
r- TONYPANDY. j CJYFABFOB AHUHEGU YN EBENEZER.— an oodd yr haul yn araf ddring cvrel tidawr nen, bron cyrhaedd yr.hanerddvdd, Ikr y pumedddydd o fis Mawrth, 1879, gwel "Ward yu wylaidd sefyll gerbron yr allor gysegr- %dig vn nen gapsl Rhydybo t, sir Gaer- tymdin, y Parch. D. Thomas, gweinidog Sglw/s barchus yr Annibynwyr yn T ny- Itandy, a Miss A. Dvies, Great George St, Liverpool, (diweddar o Gwanycwm, Lla»»wni, Gaetfyrddin), yn aros i gyflawni eyfraith fcwlad, a gosod yr euraidd-gylch am y pwi irerydd bys, yn arwydd Ar cysegredig gylch 0% d am y galon eye hyny, pryd y cyhoedd- vod hwy yn wr a gwraig unedig mewn glin Ibriedaa. Yn arwydd on boddlo rwydd i'r undeb, ac o'u parch trylwyr i'w btigail, pen- Aerf inold yr eglwys yn en plith eu hunain i earblep y par priodasol ar yr aehlysnr. Syl (veidolwyd hyny mewn tea and cofflee .iee prisfiwr i'r wrsig ienanc, pa rai a 1Jrynwya gan Mr. W. Davies, general von- Mkmger, !ko., Tonypandy, a writing desk |»rdd l'rp.'iodfab. Nos Wener, Ebrilll8fed, tjynaliwyd cyfarfod cyhoeddus i roesaveu y 1& ieuane, ac i gyflwyno yr anrhegion dar- iiHredig. Penodwyd y Parch. J. R. Jones, (B ), Llwynypia, i'r gadair, a chadeiriodd fel ag y g i U ef wn-enudd bob amFer er b- ddlon- *wydi pawb. Ar ol ychydig eiriau gan y Hywydd, canwyd ton gynulledfaol. Yna harmonium solo gan Miss Bessie Price, Pen- ygraig, yrhon hefyd a wnaetb gyfeilio i'r c6r ■ «*y ystod y cjf irfod. C!ydg:,in gan y ca-, arwwniad y cerddbr adnabyddus, Mr. D. Huallt J mes. Anerchwyd y cyfarfod gan 1I.ri. W. Williams, Trealtw, a W. Williams, Tonvpmdy. Y nesaf peth oedd cyflwynoyr i&rhegioa ar ran yr eglwys. Cyflwynwyd %iddo Mra, fboum iddil gan yr hen frawd David Thomas mewn modd syml, a chyd ig yofaydi* eiriau toddedig a hwrpm ii, a der- Wodd Mrs. Thomas y cyfryw mewn mo-M Moe% Arl a diolchodd Mr. Thomas drosti mewn yehydig eiriau, fel ag y galleid dYb- .1 iddo wneud ar yr amzylchiad. Yn j»:fiod!g ar y llestri mae & ganlyn :—" Cyf- Ijwynwyd iiMrs. A. Thomas, gan Eglwys An- ifbynul Ebenezer, Tonypandy, Mawrth 14, Wadi hyny anrhqgwyd Mr. Thomas #eoa yr eglwys can y chwaer dda Mrs. Wil- -aiwutott, Tonypandy, a diolchodd Mr. Thomas ^waith dfosto ei hun yn doddedig, gan 4dfweiyd y byddai i teimladau da a twgttsir iddo ef a'i briod y Qmon hono i vkuwadu er daioni ar ei bre^ethau yn y ^rfoioL Yr oedd yr anerchiad canlyool JNdi ei ddarparu, pa un a ddatlleuwyd saa 1C«< D. Jones. Bydd iddo gael ei araraffa aH .pbuiiio ya hftrdd, a'i gyflwyno eto iddynt Sanrrt MiL A MR& THOJUS,- ,^Yr ydym ni, ^iwys a chjnulleidfa Ebenezer, ■ TWOjpaadn ar a«Sjj3or eich priodas, yn dymuno V 3 ^lywamlygMdan- r Mher^tho^parcktuag atoc^ *° «mw- t _1 c1nrL tw I- jDerbvaied Mr. Thomas y ibodd fechan hon fd ^erthfawnWrwydd ol lafur ffyd)31on r /«^elxxi^og yn em jplith am y 10 chymeied Mrs. Thomas y »et3a ya ernes fechan om cr<M«>»TT_8yT»h#w Mdi ar ei ^foalad i'w diylch newydd. £ YrydymyngobeiJihidytnrday %jn airihnad *«n» oV teimlal-Trhyn grcbl yn «b amgrlchiadau js* mhefl o fed yn £ Gpt £ riol—yn v. mgwedigWJt y<fe^ yn »Heith«> y byad Eyn, yn fodaion Yn cy^ymu yn wiy «iaa'n g3ydd} ae yn syxnbytiad adnewyddel i i ni gyuweiihio yn fwy q blaid teymla Owiitedwr. Bin patch mwyaf ferwyadl a'n ^munia^lan goreu it taeraf dr&h,-a fcfddad ( «Rdeb priodasol hwn yn ondedwyai dymmu^ ifcberHlithiGt yn mhob ystyr, i chwi eidi dtvd, i, •' fel^glwys a chyn^ll^dfa, ac i bawb y del-, gy^rddiad & hwynt. j-^weaed Bhagluniaeth arnoch trayn y bjd, ac «aJwyd yr Ai^wydd fyddo yn eydfyned & di«i 4r«y oes i feadithio eichfiQll weinyddiadau i yn Ue3 i ddynion ac yn ogoniant i iMuWt i {ii T- Arwyadwyd dros yr egbmg^ { » i w»lary Parch. ELCahy,(W.), ■Banygraig, i anarch y «9fasf«<L pa un a ^maat.h mewn modd aisiladoL Oaftryd solo Meeskh gan Boa Tyfil, ae yndØilWøg horn ei hun, pryd ei dilynwyd mewn an- «rchi^daa gw Mr. Stan Lewis, CJoedymeib- lon; Dafydd o Went, Gilfach Godi; y ^aichn J. R Evani^ (A.), Gilfach Gocn; J. R D vies, fA.), Trewilliamra'r Hybarch H. W. Hughes (Atwystl), (B.), Dinas. Yroedd urel mawr Ebenezer yn gySurus lawn, a'r ieoli c i^ndwyr via dwyn y dystiolaeth oreuii Mr. Thomaa fel dyn, Cn<ti6li, a gweinMog. & fed eglwys Ebenezar jh-^stod y 10 mlyn- y usae Mr, Thomas -wedi bod yn weinid- **2 HWI vredi bod yn fam i eglwysi Gilfach Cloch, Trewilliam, Salem, I4\^nypia, acyn yn did cy^ylltiad & Clydach Vale, y mae sylfaeni y cyfryw eglwysi wedi <&a £ io llafor' mawr a pnryder meddwl i'r ^««>inidog. Mae egjwys Ebenezer, er hyny, v ara yn un o eglwysi goreu y dyffryn, a'r «Wt uudog, pe b'ai bosibl, yn anwylach ganddi moed. Cafwyd cjrfarfod da a buddiol, Alb y 68bon meddal a ddefnyddir yn rby 'b u anigylchiadau o'r fàtb Dymiin- twa l hir, hir i'v ddau i fod yn gyiur: i'w ó J: yn addurn yny byd, aeyngymwys i^>uiant at derfyn eu gyrfB, W. W.ILI.U(Qw",dd). O.Y,—Darllendftd WilUstos, ysgrif- yr eglwys, lythyrau oddiwith y Parch. JeTikm, Llwynypia, ac eraill yn mynegu ■m, li^anUu i tod yn bressnoL
TK EOBCI—PETHAU CHWYTHIG.
TK EOBCI—PETHAU CHWYTHIG. ,Yn y DARIAN cyn y diweddaf, gwelais ys- 't Pm H Yspryd Penyrenglyn," yn.anelu ei -tb Htyr hen Sadler, am ei fod wedi'dw^yd fod da tfy"Ty!wyth Teg" heb ei ddysgu. Wei, M r. Starch, yr hyn a ddywedais a ddy- ^eredaf eto. Gan fod Mr. Shl ch wedi cam- iw,grt-d y number; ond dyna, y mae Sadler i symud o gymydogaeth Penyrenglyn yn *!dK eddar, ac wedi dodi ei bae lawr yn i$1kr*:Mci, heb fod yn naheli oddiwith Mr. Bta ch jtan fed yr heol hono yr un fwyaf a chyfleus mewn masnacb. \v> >r ail adran gan yr Ysbiyd, y mae yn 4«ey4 na wyr ef btth gynhyrfodd y brawd i ^agri^i»u, os nad oedd am dciangos ei fodyn t!'r rtiqw. 0 na, Mr. Starch, Did yw yr Ikfji 8, diet mor htffa chwi o ffurfio clique, mp yv: yr hen Sadler erioed wedi bod yn urn gllque yn ngbyd i bwyllgor neill- iuof e dadlea ei achos, nac ychwaith wedi 'bid en ed o dan y las ag mae Mr. Starch edi ac ni fu erioed a'i fysedd ar biano, llc yvhwaiih enill gwobr o ddeunaw neu 1&1.,et, wilt mewn cyfarfod Uenyddol. Ond y :%witc Jnv, a oedd y c6r wedi dysgu y darn ? 4> I N«, meddaf eto, ddim wedi ei ddysgu yn deiteng o g&r Rama, heb son am fod yn up o'r C<>rau Mawr a fu yn Ben y Bercyn yr- haf di eddaf yn cystadlu am y wobr fawr o S150. Wei, Mr. Starch, a g,'t'dd y solos eu carJn yn iawn? Na, n,i, dim o lawei; a'r gwiram "a"o, Y o'ae Mr. Starch yn credu na ddeUl dd ten hyny; < nd atolwg, frawd, y mae ereill yn Cwm R! ondda yn gwybt d y gwah m aeth sydd rhwng Doh Doh. Ond et >, fe ddywed nzid < edd y c6r yn cael chwareu teg, am fod y cyfarfodydd gweddiau yn y capel bob nOs, a cod y rhai h yr-y yn p ra b yd n sw o'r gi c cb. Gwiriawn; ond ai ni d 'ylai cinifiiated men Pen y Bercya ganu y d rn yna heb ryw lawer o ymarferinti; hyny fW, ar ddao fis, a haner awr bob nos, fel agy buont? Nid ydwyf yn dweyd hyn heballuei biofi. Gall f dd-, eyd y nos y dechreuwyd arno, ac mae'r noson ddiweddaf yn hysb'. s i bawb; ond peidied Mr. S. a brolio amiy ddan swllt. Nid yw yr hen Sad- ler yn meddwl dim am d nynt. Y mae yn gwybod m'ti ofer fyddai me.dwl eu cael yn ol, gan ei fod yn gwybod fod gan y pwyllgar ddigon ikwaith. i dalu yn ol yr advance money oeddynt wedi eu rhoddi ganddynt, can} s faint yn rhagor. Mi glyw.s EryrC.¡dwgan yn rhoi y trysorycfd i ofala am arian i dalu y Tarianwrm y tocynau. 0 ie, Mr. S., sut y bu oblegyd yr arpraffa a fyddwch chwi yn fod Ion i'r hcn Ervr dd'od a'r hanes hyny allan ar y DARIAN. Mi fyddai yn ddyddorol, mi wn. Beth pe byddwn yn ei ada&l y tro hwn, g*B ofyn i'r M Ysbryd o Benyrenglyn" dd'od yn mlaen eto. Os yw am ryfel bapyr, celled am yr adnod hoco sydd yn fy llyfr bach i} "Na chwenych eiddo dy gymydog, heb toi newid iddo yn ei le." YR HEN SADLER.
BETHESDA, ABERNANT.
BETHESDA, ABERNANT. CynaJiodd Yegol Sul y capel ucbod ei chyfarfodydd chwarterol ddydd Sul, Ebrill 20 fed, pryd y cafwyd dan gyfarfod rhagorol o dda. Aeth y plant trwy eu darnau ad- roddiadol yn gampu". Canodd y cor amryw ddarr au yn ganmoladwy iawn, dan arwein- iad Mr. H. Thom s, pa un 85 dd yn teilyngu clod mawr. C nwyd unawdau, triawdau, ac amryw ddarxau eIeill yn ardderchog. Chwareuw>d ar yr ha monium gan Mr A. N. James, R.A.M., yr hwn sydd yn barod bob amser i wneud unrhyw beth a allo gyda phob achos da. Lly^yddwyd cyfarfod dau o'r gloch gan Mr. Evan Howells yn fedrus, ar cytaifod chwech g»n Mr. Wm. Jonas. Cafwyd cyfarfodydd ardderchog, ae aeth pawb adref wedi eu llwyr foddloni D. W.
GWAUNCAEGURWEN-ARAETH AR >TEXAS.
GWAUNCAEGURWEN-ARAETH AR > TEXAS. Nos Wener yr wythnos ddiweddaf, tra- ddodwyd anerchiad ar Texas, a'r Gymdeith- as Ymfudol sydd newydd gael ei sefydlu jfoa Mr. W. Abraham (Maboc), Rhondda. Yr oedd cyi utliftd da wedi dyfoa yn nghyd, a aiaradodd Mabou ar Texas, a'r fanteision oedd yn ngjyn a'r Gya deithas Ymfudol i'r dosbarth gweithiol, am dros awl" a bauer. Y I oedd ei ddpsgrifiad o'r dalaeth, ei heang- der, ei hins»wda,. ei ffrwyttau, oby»yfch, dco.j yn. OTwyw lei sg i godi chwant yn mimwb a i clywai i godi ei bac mor gynted ag y mae yn ddicnonadwy. Y maeyma gangen o'r gymdeithas wedi ei sefydlu, a chryn ddwsin ceu chwaneg wedi dechreu talu eu cyfrHniadau, gan obeithio na fydd yr amser yn faith cyn y cftnt eu trosglwyddo i'w hetifeddiaeth yn T^gas. Nid oes genyin ni ynaa an'd;,ir -ithio- lad krbsigluniaoth yn *^6r rhyw ddrws o ymwaredilnaws gweith- wyr ffiffostyngedig Cymru. Cymerwyd y gadair gan Mr. Mills (Tarianwr), AberdSr, gan yr hwn y cafwyd anerchiad agoriadol nynod brawaol. Gobeithio y cawn y fraint o weled y naill a'r IIaM yma yn fuan eto ar yr un genadwrL
,.NID Y FI!',
NID Y FI! Wn. i ddim, i mi erioed o'r blaen orfod dweyd yn gyboeddus mai "nid y fi" yw awdwr y peth a'r peth. Y mae ycyfaill Philos o'r Bryn yn ysgrifenu cyfres o erthygi- au ar ryw bwnc na wn i ddim am dano. Y fi sydd yn eael y bai, os bai hefyd, am eu hyegrifesu. Byddwch cystal a chyd- dystiolaethn a mi mai" nid y: ti yw Philos o'r Bryn. Dyna i gyd. BryMaawr. FHILQS oi& Cwig. £ Yr ydym yn sic»bau pawb sydd a fyno a'r llithiau cyfeiciedig atynt nad oes a fyno i Philcs o'r Cwm a hwynt o gwbl.—GOL.]
~~~AT Y BEIRDD
AT Y BEIRDD Qyfedried ein cyfeillion y Beirdd eu holl Gyfansodd iadau Barddonol yn y modd ac i'r cyfeiriad can- lynol:— THOS. WILLIAMS (Brynfab), Hendre Farm, Treforest, Pontypridd
[No title]
Y BABAN, I DA»MIENIADATR CEIHIOO, Y TJEIE- PHOHB.—Cymeradwy. MEDDWDOD.—Rhy gyfiredin. OLIO LLANELLI, &c.—Gwallus mewn cynghan- edd, rhy werinaidd, a rhy bersonol Y LLAW.—TwyllodI yn sam y llinell flaenaf, a dim cyogbanedd yn y trydedd. Y TAN, UPFERN.-Rhy gocosaidd. PAUL A SILAS YN NGHAROHAK PHILLIPI.-Rhy • debyg i ryddiaeth dysgwylir rhywbeth heblaw tipyn o synwyr cyffredin os eir i draethu medd- yliau ar ffurf penillion. Y PEINT.—Rhy ramantus. Y SEREN GYNFFONOG.—Llawer o newydd-deb, ac ambell ergyd pellgyrhaeddol PBHTILIIIOIT A GYiAiSODDWYD YN SWN SAETHU &c.-IAawer o ddoniolwch, ond yr arddull yn rhy faledaidd. YMADAVVXAD.—Ambell linelJglogyrnog; y gweddill yn rhy sychion. PENILION YN NQWYNEB YR AMSER CYFYNO PRE- BEN0L.—Amddifad o farddoniaeth, a'r- orgraff yn bechadurus o walhis. A oes Bwrdd Iechyd yn eich cymydogaeth. Mae eich papyr yn, yn crochdystio Dad oes. Dyggwch pyberwyd yn ogystal a barddoni Y. GAREG FILLTIR-Cymeradwy. SUSPENSION BRIDGE, FJELIN WEN.—Gwall yn sghyrchiad yr en glyn cyntaf "i'rbyd Er riteiwr arbed troitfn." i'r byd Er i bawb, &c. i'r byd I'rdarbodus, &c. T Mae Hinell olaf yr ail englyn yn eiddo cyhoeddus 1 er's llawer dydd. Y LIOPRXTDD YN EI GELL.—Englynion heb feddu digon o'r elfen feiddgar a'r y fath destyn. Mae y llinell olaf yn wallus mewn cynghanedd: A swn anntlwiolion sy'n ei wylio." N heb ei hateb. Y BVCIOLE.-Nid oes digon o "fynd" yn yr englyniop hyn. Mae llinell olaf yr engtyn cyntaf yn rhy hir. ac nid gwarantedig llurgunio gair er mwyn odl fel y gwneir yn llinell olaf yr ail englyn. BEDDARGRAFF THOMAS TiioiiAs.' Englyn yn diweddu yn deilwng o brif fardd :— a diglwy Yn nhir ei wobrwy yw Blaenor Hebron." LLAWENYDD HOMO DDu.-Llithrig a phwrpasol. I'r Swyddfa :-Teganwy, Cadifor, Bugeilfab, Philos o'r Cwm, ac Ap Llewellyn. Mae ambell frawd yn ceintach am nad yw ei gy- nyrchion yn cael sylw. Bydded y cyfeillion yn amyneddgar. Yr ydym yr wythnos hon wedi hysbyddu ein derbyniadau am fis lonawr.
"O! GWNEWCH I MI FWTHYN I…
"O! GWNEWCH I MI FWTHYN I FARW.' (Geiriau olaf y diweddar Dr. Livingstone). y 0! gwnewch i mi fwthyn i farw, 'R wyf weithian yn hynod o flin, Dan gysgod taenedig y derw, Rhag poethder angherddol yr hin; 'Rwy'n teimlo colofnau fy mhabell Grynedig yn brysur lesghau, Yn fuan fe'm rhoi'r mewn daeargell, Nos angeu i mi sy'n neshau. 0! gwnewch i mi fwthyn i farw, Mae f' enaid ar 'hedeg i'w daith, I wyddfod y Duw cadarn hwnw Bregethais i chwi lawer gwaith; Hoffaswn i dreulio yn llawen Holl ddyddiau y ddaear fawr gref, I droi yr anialdir yn Eden, Ond rhaid ydyw bwriad y nef. 0! gwnewch i mi fwthyn i farw, Mae fy hyder yn sicr a chre' Y cawn ni gydgwrddy "dydd hwnw" Ar aur esgynloriau yn^; Ffarwel! er mor anwyl yr oeddem, Mae marw i mi yn wir ffawd; Caf rodio aur'strydoedd Caersalem Yn nghwmni yr Iesu, fy mrawd. 0! gwnewch i mi fwthyn i farw, Mi ganaf yn iach i bob poen, Caf "goron y bywyd" i'w ebadw, A iechyd trag'wyddol a hoen; If ac wylwch, fy hoffus fiyddloniaid, 0 golli eich blaenor fu gun,. r Ond cofiwch yr adnod fendigaid, Fod Iesu yn para yr un. ? 0! gwnewch i mi fwthyn i farw, 'Rwy'n foddlawn ymadawwr llawr, 'Rwy'n gweled argoelion o elw j I filosad yn Afftica yn awr; -r H Efengyl y "cadw" geir weled 1 i Yn fuan. dros wyneb y ma's, A golchir yr Ethiop cyn wyned A'r eira yn llyn moddion gras. DEWI GLAN TWSOH.
. Y GWANWYN. : |
Y GWANWYN. | Ha Pwanwyn hoff, tydi yw teym y flwyddyn, A'r bywyd dardd o dan ay orsedd ddjllyn Yw hanfod dy frenhiniaeth wen ddihafog, A grym cynhenid dy wialen earog; A ohleddyf dy gyfiawnder ti agori Y beddau isod 11e mae'th feib yn llechm; Ac wele daeth dydd, ie, dydd adgyfodiaa Py feibion—y blodau-niaer byd mewn adfyw- Y ddaear sydd Th awr fel gwrafe bendefig Yn gwenu ar ei meibion ailened; Ogroth y wawr daw gwlith eu ge nedigaetk | Yn fywyd pur eneidiol eu bodolaeth; Ar nwyfus nynt daw'r awellân ymledol I ganu iddynt fawlgerdd genedigol, A r OTdgan a ffurfir gan gorau y goedwig, Nes denu y nefoedd i wrando «u miwsig. EraWer byd gan erch ystormydd gauaf, Cyflwynodd idgdaenretif eddiseth or.hf Y rhosyn hardd a'r lili gydguswvant, 1 Ac uwch gorweddle 'u cynfyd du y aawnsiafft; Mae gwriaog wedd y daeilen ar y brigyn t Yn raiagbroffwydo tymhor haf i ganlyn; Mae rhyw newyddleni o hyd yn grogedig ) Wrth wrcgys y gwanwyn mewn swyn cys^redig,, GwALOa
PWY GYNODD Y TAN?
PWY GYNODD Y TAN? Daw'r newydd am ddinystrtin, yn y byd Yn fynych, er galar, o rywle o hyd; Rhyw long, neu fasnachdy, neu lofa, neu dret A'r fflamiau fel benyr yn chwyjEoTr nef; Ac er pob darpariaetb ar dir ae ar don, A iff miloedd yn ebyrth i'r elfen gref honjr A phan y dygwydda, gwyr mawrion a ma» Ofynant mewn angerdd, Pwy gynodd y 1 Ymchwiliad manylaidd a wneir gyda brys, Olrheinir Pob tybiaeth yn llwyr yn y Dya J r Drwgdybir y mwyaf rhyfygus diras, Er gwelwi o'r forwyn a duo o'r gwas; f Paw^r euog i'r ddalfa fel bwystfil gorwylliv Chwim ddrylliai. pe gallai, bob dorau a byHt, Ond llethir cyndaaredd y gwylltaf yn 14n Pan ddedfryd y pTawflys, Pwy gynodd y t&n? Mae rhywrai'n anfoddlon i ereill gael byw, Eu rhagrith a'u gweniaeth, en celwydd, yw; Hwy luniant ryw chwedl, ac ymaith & hi Drwy'r ardal i rai o'r un dosbarth a bri; Rhyw dybiad anffafriol am fab neu am fercb, O'r llwchyn bach bai gwnant fynydd mawr atch; Mae'r enllib yn llosgi, gyr bawb ar wahan,: 0 na, llwyr ymholwch Pwy gynodd y t&n? Mae oesau'n myn'd heibio fel dail gyda'r 1llf, Heb ddwidyd am. achosion tanchwa oedd dirif Er hyny mae seiniad pob taniad yJ), myn'd A Ilefou pob truan i glustiau un Ffrynd, f A ddaw yn y diwedd a'u hachos i'r lan, Ceir gweled pwy gynodd pob tan yn y man, Pryd hyn ceir eglurder ar gwynion y gan, Amlygir i'r holl fyd'pwy gynodd pob tan,- WR' ULU.
.,CARIAD.
CARIAD. Cryd hedd yw cariad addien,-hanfoo holl W ynfyd dyn—gwreichionen 0 d&n eilfyd yn elfen Wna hyn o fyd yn nef wen. L
Y GOLOMEN.
Y GOLOMEN. Dan nodded byd, un addien,—heb un twyll, Ar ben ty- yw'r g'lomen Siriolfyw sy' a'r elfen Fwyna'n wir o fewn y nen.. Mor ebrwydd mae o'r wybren-yn ediTch Adref, ac i'w pherchen, Mewn dull hoff, yn myn'd âllen ? Gwniedig yn ei hadeil.
Y MyMMTir. : j ?
Y MyMMTir. j ? Rhan o beth wyt, fymrynbiob -dir*,fgd, Pinod heb dy wanach; n Duw lor sy'n gwybod, hwyracTi, • Y peth wyt, neu pwy yw'th Itch. TYDFILFAB.
Advertising
VALSA Gwellhad mewnpum mynyd oddi" wrth Beswch ac Anwyd. OS ydych yn dyoddef nos A dydd oddiwrth beswch poenus, ac o'r braidd yn analluog i siarad, cerdded, neu anadlu, dylech ddefri yddio WiLLiAMS BALSAM OF HONEY at Bes- wch, hen Anwyd, Byrder Anadl, Crygni, Poeri Gwaed, Croup, Influenza, Darfodedigaeth, &c. Y mae rhagoriaethau neillduol y Balsam vn ei effeithiau iachaol yn rhyddbau cryn hoad yn y llwnc, yn galluogi y claf i boeri yn rhydd, ac i anadlu gyda rhwyddineb tra yn gorwedd. Y mae yn gwellhau y doluriau a deimlir bob amseryn y fynwes oddiwrth beswch parhaus a thrwm, ac wedi ei gymaryd bydd i'r dyoddefydd fwynhau bendithion cwsg esmwyth. Y mae yn rhoi gwaredigaetb lwyr o ddiffyg anadl, a rhyddhad o'r pesweb sydd yn ei ganlyn. Rhagpeswch, anwyd, &c., y mae y feddyginiaeth oreu, yn hawdd ei gymeryd, ac yn hynod am ei effeithiau iach- aol a buan. I blant yn dyoddef oddiwrth y PAS. nid oes ei gyffelyb; y mae yn rhoddi gwellhad uniongyrchol. GWELLHAD RHYFEDDOL I BLENTYN. Gwnaeth un iJbtelaid o'ch Balsam of Hone) les mawr i fy mhlentyn chwe' mis oed, yr hwn oedd yn grug o'i enedigaeth, ac yn rny wan braidd i anadlu. Y mae yn awr yn holl iach CHARLES MATHBWH. Cwmdows, Colly, near Newbridge. GWELLHAD HYNOD O'R CROUP. Garedig Syr,—Da genyf allu dweyd i'ch Balsam of Honey achnb bywyd fy mhlentvn, yr hon oedd ar y pryd yn dyoddef oddiwrth j Croup. Cafodd lawer o esmwythder drwy y ddos gyntaf, ac y mae eich meddyginiaetb wedi ei hollol iachau.—Yr eiddoch, &c., Llanelli. JOHN SHIPTON. GwBIiflaLD PwYSIG O'R PKSWCH, Hxiy c ANWYD, A CHRY«NI. Cefais lwyr wellhad o'r doluriau blaenorol trwy gymeiyd eich meddyginiaeth werthfawi a rhinweddol, a adnabyddir wrth yr enw 'Williams' Balsam of Honey.' Dywedafwrtb fereill fyddo yn dyoddef felly, 'Dos a gwns yr un modd. — Yr eiddoch yn serchog, Trealaw, Rhondda. PABCH. J. EVANS Ar werth mewn costrelau Is. lie., a 2s, 9c., gan bob Fferyllydd, Y mae cryn ar- bediad wrth brynu y costrelau mwyaf. Darpare.dig yn unig gan- D. WILLIAMS, *Fferyllydd, 'Á't.¡: 1hUADLYS ABnDn. ',aill ,7i, ",j NEWYDD DA I GLEIFION CWM AB^BkDAIt AiJISONDDA. i, Anfona IX Will^ias, Chemist, Gtecilys, $ I Aberdar, ddwfr cleifiion i'w alalysip yn ddyddiol i T. Davies, M.Y.C.S^ Conw% Car^ marthen. GOFYNIAKFT^ AR EFENGYL V MATTHEW. Yn rbifo dro« ^^8 tnfi, yaaitwi ar bob adnod, Ail. AraMw mmb-m gofyn- "Tj^ISOEDD, Is. 6o. yr an. Clndlad, HA.vr on. JL y ddan lyfr I'w osel gan yr awdwr yn raRg, on<5: ufan Bfampa i'r ojfeiriad hwU:-W. BDWANDS, Cwmbaoh, St. Clear8, South Wales. GDUW- 48WCR, AT, T cnmo I B. H. PHILLIPS HYSBYStr y Cyhoeddiel fod wedi agor yr YSTORFA HELAETHAF yn y Dref o bob-mafli o DDODREFN TAI o wneuthuriad cartrefol, am y pri^oedd rh^taf. Dymuna hefyd hysbysu ei fod wedjprynn Stoc newydd a helaeth o DDEPNTDt)IAU COFFINAU, set Trimmings, am ferfaoedd Rbad, a thrwy hyny GALL WXTBTJTHUB COCTINAU TIT RHATACH lfA. DB ■ TH Y LIB. ,Cyfdriad- B H P H I L L. I P S 5, Canon St., aM67, Gadlys BIl., Aberdare. Steam Worke.-High Street, Aberdare. Hannoiuum & Cheffionere Organ W-OR K S. BY STEAM POWER. ESTABLISHED* ."L 1868, I B. H. PHILLIPS, Harmonium Marmfaeturer and Inventor of the Chfjionere Organ, WISHES to inform the Public that he has sold during the last 10 years, over 1,200 Harmoniums, Pianos, and Cheffionere Organs. Haraoniat&s. fraip JE4 4?. to jESO. Cheffionere Organs^ from tIO7 1 B. to tio. Fianc«, <ir>m £ 16 to £ 66. Hiticg System, List oi Price3, aiidiTeetimoni&Js, 0.. application. Note the Address5, CarOn Street, and 6 & 7, Gadlys Road, Aberdare. 'RHYBUDD! RHYBUDD!! Y MAE MR. D/HOWELLS (Gwynalaw) U.C.W., yn agored i dderbyn ENGAGE- MENTS i feirniadu mewn Eisteddfodau, a chanu mewn Cyngheiddau, Oratorios, a Ciiantawdau. Cyfeiriad,-Mr. D. HOWELLS, 13, Lewis- atreet, Aberaman, Aberdar. 1 J BYDD ROBERT JONES, OUTFITTEB, &c., 15, LUKE STREET, ABERDAR, Y N dcch) eu gwertbu allan dydd Sadwrs nesaf, LOT FAWR o ddillad parod I Ddynion, Becbgyn, a Phlact. Bydd Bargenion digyfielyb i'w caet, er erighraifft- 12 Dwsin o Suits i Blant, i'w. gweithu am Is. 6c. y Suit. Let fawr j ddydion yn eu maintioli am 19a y Suit. (0 ddefnyddiau rhagorol, cofier.) Hefyd, y mpo gsnddo Stoo r-4, gorol o Hetiau a Chapiau, pa rai a werthir am egosbBner y prise edd arferol. DALIWCH AR Y CYFLE HWN. Cofiwch y cyfeiriad,— SlOP I DILL AD RHAD, 38. MARCHNAD, ABERDAR. LLINELL YR ALLAN. Agerlongan LlythyrrAol Breixtiol. YMAE y liziell hon 18 cynyg mautelsion Dem- A duol, a dyl»i jmfndwyr i uwhyw ran o Oanada neu yr Unol Dalaethun, os ydynt yn awyddaa axe acknb ariat ec ameer, ymolyn a T. L. JOMsS, S'i-<1dfa4r .d!Jwdarø Times. Aberdai J. W. JONES, Diliedydd, &o., 47, Oxford Street, Mountain Ash; OWEN Be ORGAN, Siberia Villa, Llanwyno Read Pojrtyprfdd neo a ALLAN BROTHERS AND CO., James Street Liverpool. Ccfenau Rhad! Coffisnii Bhad It DYMUNA MB. WILLIAM HOWELLB, buil-. der ac undertaker, 11, Pembroke St., a 3, Little WwBd Street, Aberdar, tar& yn oyflwyno ei ddiolchgaroh gwresocaf rw gyfeillior eu oeinogaeth am gyeifei o flycjddftu, en hysbysu ei fod yn par- han i wneuri CoffinaU yn hynod rhad; .'i fod yn ymgymeryd ag edrych ar el ar^ladd- aa, gw&iio y beddsui, Ac., ei hun. MB. WILLIAM HOWELLS, Builder Undertaker, 11, Pembroke St., & 3, Little Wind St., Aberdare. Yn awr yn barod, pris 4c., drwy'r post 41c., CANIEDYDD Y PLANT, YN CYHWYS TONAU NEWYDDION YN Y TONIC SOL-FFA, I'w gael gan D. L. J ONES (Cynals-vr), argraff- ydd, Briton Feny. ENAINT EVAN. T|YMUNAF i'r, oyhoedd I gael gwybod am yr Enaict gwerthfawr ac eibithiol uohod. Y mae h WIÐ. yn feddyginiaeth sicr ao edig at Fronau Meinywod, Uovg p, T&s, J FfeJwm, a photo math o Glwy^ijo ■ydd ya dueddol i'r n&tur ^dyopL) f,f>30] Pris yr Omtznent hwnij^sd4 le| jtpafijyc, 00 y 8 a, Gwabiyryd -,TcoYrdw in. y Myd ( aid ti* YlyPoV%A Penyg^aig, Rhouddlk Valley, 1 hereby testify that the Ointment pre- pared by Mr. Evan Jam^9 w an excellent preparation lot the pur|>6»ea reoommefided. aud is much used in this neighbourhood.—- B. LLOYD, Chemist. ■1 < Penygraig,1877. SeiYE,—Yr wyf dan rwymau i jhySbysu y cyhsoedd am eich Ointment, o b^rwydd y lie a gefaii pan c«dd y ffelwm ar fy llaw; ac befyd fy nywraigy yr hon a ddyoddef^d yn in bron, ao yr.ydym ni eitrdanyn tt*tlo ein bod wedi csel gwellhad buan.—-J. Ts r r J Y mae Gymdeithas Adeiladt £ Kerthyr a [ Dowlais* YN barod i toddi benthjrg, ar Mortgage, -ar y Rbybudd byraf,symlau o J"l00 I P w taltt. yn ol Tn CJyfranaij Miaol nefi dh. Y mae ifenthycwyr 1Ia y dymdaitbas hon fanteie- ion arbenig na cheir mewn CymdeitKaaaa Orem, ELOU gan beratiutti unigol. Telir y trnliau oyfreithiol gw y Gyiadeithae, a dyogdjr annjbyniaeth y B«i- iycydd? <|byd (>g y parheir i daln yr ad-ialiaian addawadlg; iran y Gofcefetrydd dan Gjfraith y Cym- deitbasan Cyfeillgar. Cedwir y dirg^lwoh manylaf. Dymuna y Cyfar-wyddwyr hyabysn ea bed yn bared i ddetbyn symiao. o arian fel arian benthyg ar y telerau canlynol o elw; £ 4 y cant i'w galwsr.ddaa as; £ 4| y cant ar. bedwar mis; a £ o y east ar chwecb mis/ Am hyabrorwycr peljach ymcfyner a Mr. E. ROBERTS, yn Swyddfa y Gymdeithas, 34, Victoria strel-t, Merthyr. BLAENLLECHAU1 BLAENLLECHAU! DYMTJJTA MORRIS MORRIS, B UIL DE R AO UNDERTAKER 6, Dyffr" Terrace a Station Terraee, |_| YSBYSU y cyhoedd ei fod yn barod i dderbyn archebicr- (orders) am Geffina o boh math am y prisiau iselaf yn yr ard&l ao hefyd i yssgymayyd a phob macylion mewn cysylltSad eg ftOgladfiau, megys bricio y bedd, gofa'n am rau, &o. Hefyd y mae yn barJd i ymgymeryd a phob möth oaàejladwaith a chyweiro tai, &c, ao } n dymuco talu diolchgarwch gwre.. ocaf i'r ardtel am iy gefoogaeth y mae wedi ei dderbyn y blyrydden-diveddaf. BABIES Him-BpoRwHm.-The Registrar- General, in his recently issued 11 Quarterly Betu n," teferf to tfe e fact that the t umber of deaths of infants h&s been far less it Heiefo-dshi-c tbar- in any ether county, beisg only -65 out of every thousand biiths rMistered, while izi other connttes it un from 154 to 158 pes 1,000. This great loo; I blessmg is lar^»ly due to the LOW general practice ef Heref idshire mothers giving their infants lt George's Infants' Powders, or" Europa LiftJ Pi essrvers," of wh ich one chemist alone k He snford (Mr. P. Ralph) sells more thaw of all other "babies' pre- pa stiorip put together.—Hereford Journa, April, 1878. Sold by 611 chemists in packets, Is. l§d, cr 2s. 93., or tree for emcuut in staraps, from the P. cptietrjr,, B. A. GEORGE, Pentre, Pontypridd. N OT}1.-Rt.aó the i and inter est* ing tfttimonittle la-curd each packet. A m C. 8CHWERER,; Watchmaker, Jeweller, Silveraiflltiu Optician, Ac,, Ac., 18, Commercial Street, Aberdare. SCHE R PSR'S Watches to snit all nlinoob nl pun re ScH 5 Watches of the beat Englfsh awit For >^u risf ke. SCHWEKEK s Gold Fktatt Livers from SIG IB*. CH V> Elv b S iivi<f Patent Livers at £ 4 £ 6 ap „ 47 7e, 8CHWEhE>v s sold Geneves £ 4 4s, £ h 6s.. an toil 1 i v r 8CH WEREH'S WHtcb^s "re always ready-for ue. bein" <.ki>tullj ti.uea nd adjusted. Purchaser* oancot do bette ti hn sena to me for a Watch, wfcfch vii) be tapp iel or forwarded to any atsnxfM on "Ohpf of i'.O SCH W ERER S Ei, ht-Dny t locks, OrdinaryClotia, Tin. pieces, &o f the hpst and newest desimZ SCHWERLE S Siivi-7 Got'ds ir. great varietv. 8CHWERER 8 hiectru-Plate of the newest and b st dwcriptii &, SCflWER aR << great sfock of Spectacles, com- prises ail kin- e on Gold Steel, and «!««» Frttv&ea, SCHWERER r*p'I k v dg of Watches, Clocka1 Jewell**1 Plate, &o.. In the best style, SGJR WF RER bogs respectfu-ly to thank the Pabllo for their past jfatronage, trusting a continnanofl of the same. O. ydych am Oriadtir o'r fath oreu. ewch aft O. SCHWERER, Oommrcial.Street, JQm&m COFFINAU RHAD!J I I .1 J. I EI.OB- 6BRBTD ATJ 111 COtTtHlU 3YMUJSA ISAAC THOMAS, UNDERTAKER, 24 a 25, SeymovY Street,. Aberdat1 HYSBYSU y cyh ei fod yn sarhan i garifl jn. yn rnlaen yr td^digaafcb uchodfel arfar, sal Chrattod Coinao yn Hkataoh na nob fB f Byvfsofaeth, •'r quality goren, yn nseJu dap ymgymeryd a ehlsdjt- edigas>tbau yn gyfa»fc-wbis, eef rhoidi gwasanseth 4 HEARSES A MOURNING COACHES TS- BLENVDD— F QOBBUON YN NOHYMBU. Y mae yn feared J r- d'i pwRsatasth y cyftyw ya rhataoh yn mbob man ag byddo :< n oael y oomirad- o woeud y Coffinaa. Hefyd, y mae wedi dyfod i'r pecderfyniad y saB Walte Ettdda^ \JBrich Graves') udi en sWjnfltald^tl- •'n' nioiflftud -■nf ba^d 5 sm y ewnt fael o 7p. 10c. x mae Mr. Thomas »edi s wne-nd 16/^9 » gcfBnan ya yatod y 1(5 mlyn^dd a b«sio<Jd, hyn sydd m dml&m ocWtofi gymi md M XJndartdcar, cyhoeddiadau cynalaw. J YFFRAETHEBlrDD neu G- whorth I Chwa. Jt. thin: s^f CB"g;ia<? o lFf aatliaban ao Titorkg dlfyrua..Pria, tnft"" r, Nllicn bbtr,-Id, la.; Hiain, Is. 6c, T pyxnhorih' hwn wmerth o—ni f dir Had tlosibl pr-idio Ohwcrtbm! "i'r trin tro, tro 1, n k*ta' Qymborth' eto.~ WateynWj^n, An argEafflu/J. prif 60, yn y Liden nodiant, 0..11, QWLAD EIN T AI) 4X7: Cam a Ch,?dgan, 2 fan Cymraeg a Seisca^g Dtrby^sia y Oan h^Bfan- moliaetb ucbaf ein prif g^dd riois. 0Iu1. Chydgan, pris 4c HEN WALIA 0 3: GAN. Dywed un bardd-gerododr am hon, ii bynag y olywaf aichana, y mae yn swyaofynglMkMl yn lan' T try dydd argraffiad, LLAWEN TDD Y QWAlf- WYN: Rhan-g-.n l 1\T B.B prim 4c.; SoKfh, 2o« itla Proff. W. A, Williams (G-.sllym GwenQ.- Y mse v deraynhwn yn an rbagcrci at vaSpoueUl oyngh^rdd^u ao eisteddfodau., DBWRION FlLWTR IESIT: Ymdeithgan Ft Y?g t>l Snl a'r Bftt d of Hope, g geiriau Cymraeg, a Saeaonaeg, Gui J. freters' {Afan Alaw.) Prtt (Ainictg. Pob archobion fwkanfbn-at- D. L, JOI^SS (Gfnalaw), Argraffydd a Liyfrwerthydd, JBtitotPMry. D.-B.-Argnfflr pob math o wfeith am brisoead gwlr reeymol. r .YN AWR YN BAROD, ARTHUR OWEN: Bugeilgerdd Newydd, Testyn Eisteddfod Caemarfon, Awst 1877, yn nghyda Darnau Barddonol ereill, gan Thos. Drew (Y Dryw), Hirwaun. I'w cael gan yr Awdwr, Baglan Terrace, Brecon Rd., pris Tair Ceiniog, trwy Post, Tair Ceiniog a Dimai. Coffinaa mad C«s@rna« EhaA !t TXYMUNA MB. "RicHASio BOWEV, builder JL# actmdertaker, Glais, gerClydach,hys- byan y cyhoedri ei fod i gauo yn mlaen yr alwrnilgaeth \lch'j fal arfer, sef gwneud Coflk &u fn h^nod rad o'r fath oreu, a'i fod ys ymgf* f-ryd ^jr aterdio yi angladdan ei hun. Hefyd mae gafuido geffyl a tbrap i gpchu pob coffin pan fydd aalw am danpit; m y ya oyflwyao ei ddiolohga^wch gwresscaf i'w gyfeillion an eu cefnogaeth fcm gyeifer o Synyddao. Hefyd dymuna hysbysu, yr. garedig ei fod yn bared ar y rh|budd ilei&f i dderbyn atchebioR {orders) K,ZE bob ku»th o saerwaiui, a siorha Waxth da y prisoedd rhataf. Ma. Richard BOWEN, Baiisiw & Unc-iif fiaket, Glais, Clydach. Swansea. GWERTH SYLW PAWBf D Y M U N A. < REES EVANS, Tailor & Draper, 45, Commercial-Street* Aberdare, HYSBYSU y cyhoedd ei fod, wedi prynu Stoo o Frethypsu. o bob math gan Mr John Price, Tailor & Draper, Canon-Street, (yr hwn sydd wedi rioddi i fyny ei fusses y yn Aberdar), yn llawer Is na phrisiad y farchnad yn biesenol; ac er mwyn eu gwaredu ar unwaith, bydd iddo eu gwextha yn hyncd o rad. Er mwyn prawf, Deuwch, Gwelwch, a Barnweb, dros eich hunain Y MAENT YN NWYDDAU 0% FATH I OREU. ft
.-..,.:!. ,Y DWFR. ,:,
Y DWFR. Gwin anian werdd gan ein Hion yw—y dwfr Rhad, boff a digyfryw; J. Pur, didwyll, parod ydyw, Bhed i bawb yn ffrydiau byw. K & ■ Y dwfr parod a hyfryd—ddarparodd lor—pur ddiod bywyd; Elfen gref, faethlon hefyd, Rliad i bawb ar hyd y byd.