Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
27 erthygl ar y dudalen hon
1... HYN A!Itl Lf, kLL YR…
1 HYN A!Itl Lf, kLL YR WYTHNOS. Yn" herwydd y syehder mawr sydd wedi cymqryd lie yn Cyprus, mae y Llywodr- aethweditynu ymaith y toll ar bob math I) yd a ddadforir yn yr ynys. i Mewn cyfarfod mawr o Ryddfrydwyr a gynaliwyd yn Leeds, ddydtjfSadwrn di- weddaf, pasiwyd pendsrfyniadan yn con- demnio policy y Llywodraeth, so yn cy- mergdwyo gwnithred y "Four Hundred" yn debris Mr. Gladstone fel ail gynryoh- iolydd y fwrdeisdref yn yr etholiad Hysbysir find glowyr Dowlais yn awr wedi derbiny go6tyngiad o 10 y oant, ac y bydd iddynt o hyn allan weithio ar y gostyngiad hwnw. 0 flaen ynadon Aberhonddn, ddydd fiadwrn diweddaf, yr oedd bachgen o'r enw Parry yn cael ei gyhuddo o ladrata oriawr « eiddo William Jones, o ffermdy Llagar. Yr oadd y oafcharor wedi myned i mewn trwy v ffenestr, ac wadi oymeryd yr oriawr a dsn ben Joces tra yn cysgu. Yr. ydym yn Gael fod 30 o bersenau Wedi -ealladd, a nifer cyfatebol wedi en <riwyfo yn Panamo, Ebrill y 17eg, pryd y gwnawd ymgais at wrthryfel gaa filwyr amddiflfynol Oolombaidd. J Y Boren dydd Sal diweddaf, yn Llah* bletbian, Poutiaen, catwyd labrwr or enw Thomas Mordecai, yn eithsf mai*w,' yn grogedig mewn ystabL j Yr oedd yn 71 oed, ac wedi bod 1n y gwallgofdy aih tfefch amaer. Gadawodd wraig a phadWar 0 bloat. Y mae yn dda genym ddeall. fod diwygiad crefyddol benligedig yn oael ei deimlo yn Monatain Ash. Derbyniwyd amryw yn aelodau yn eglwyoi y Rhos a n ftetautia y Sabboth diweddaf. I f)/dd fiadwrn diweddaf,'yn Risca, llosg- Odd merch fachan o't en^Mlforgans, 18 miibed,5*f#oJ«iptlvr$ad*w*<l,MJ%| ^am fyr aabser, achymerodd
**;Y 1 '. Y y 'Tii \ • ; /…
*Y 1 Y y 'Tii • YR XJNDEe fODYDDOL. YmtM adrodd i ad au blynyddol yr Undeb hwn wedi eli, cyhoeddi am y flwyddyn a aeth heibio. Ar y laf o Ion awr, 1879, rhifai aelodau yr Undeb 531,559, yn erbyn 126,804 yn nechrea 1878, yr bYD a ddengys gynydd o 4,157. Nid yw y oynydd hwn end bychan mewn cydmariaeth i gynydd blynyddoedd blaeuorol. Gadawodd y nifer e 27,017 o bersoriau yr Udeb yn ystod y flwyddyn.. Y mae yn Nghjmru 89,553 o aelodan; yr hyn sydd yn gynydd o 228 yn y flwyddyn.
'.... -.Y RHYFEL YN AM-GHAN.…
Y RHYFEL YN AM-GHAN. rtr' Dywed hysbysiad oddiwrth ohebydd yn Gandamack fod Yaboob Khan wedi cy- chwyn o Cabnl am y lie hwnw er yr 2il o'r mi8 preeenol, a hyny gyda'r amcan o gy- tnno yn bersonol a Major Cavagnari. Tybir yn gyffredin fod B>ltaen ymhedd- ychit4 wedi ei woeud, ao y oyboeddir beidwoh yn fuan.
MASNaOHWR OOLLEDIG i ,ABSRTAWE.…
MASNaOHWR OOLLEDIG ABSRTAWE. Prydnawn ddydd LhlB diweddaf, yn yr j afon Towy, yn Handilo, deawyd o hyS i gorff Mr. Kvais, grocer, AbertaWe, yr hwif sydd wedi bod aiT^oil or dydd Hun y Paeg. Deohrenw-^d chwilio yr afon yn y borea, ac am dri o'r glooh y prydnawn, cafwyd y corff mewn llyn yn agos i redegfa y ceffvlati, yr. hion. a adwaemr wrtb yrwcw Llyn Tygvyn. Yr oedd ei "oriawr wedi sefyH aid yehydig fynydan, wogt" aaw o'r gloeh, ac nid oes amkeuaeth nad yw y corff wedi bod ya y dwfr am dair wythftos. Yr oefid yn ei logell ryw< saith Hwilfc ;o ariaij yn ighyda'r1 ofiiai*r. v ? K j 'J
l '
<J 1 If*ff|lLV f-■ 3 Mi4fjt>tAET6 Ya yehydig glooh ddydd Ian vr wyth^O»-<iaiweiid^C 'fajrw I&TK I«aao Batt| ac arwpiaydd plaid yr? Home:-Hale ya y Senedd. GMwyd Fledfia, swyda Donegal, yn 1813^ a galwyd ef bar yn 1833. Y maew^^rofychioli'Limef- ick^ 1(871. i
]■'. : ^ ^ -v—"* •, */ ...
]■ -v— •, newyddion fod y newyn yn parhan yn Brazil. Ofmerodd ymladdfa le rhwng y bobl oeddynt yn hawlio ymborth a'r heidgeidwaidyn Mossora, pfya y Hadd- wyd penaeth.y swyddogion. A«afwyd amryw ar y ddwy ocAr. Derbyniwyd hanes erohyll am y mladdfeydd'tfhWfltgj dan lwyth Indiaidd yn iY ddan lwyth ydynt yr GftaqneB, y rhai & gyfa^fyddaot- yntactt!ky4i bwrpasel i ddiia y saill y Hall. A<^a y Gaaqnes hela y lleill i'w coginio a'a bwyta, neu ea gwerthu yn gaethioa ir Breagh" I-, Y mae ganddynt wleddoedd tra hynod, pryd y bwytant gnawd dyaol yn amrwd. an boneddwr o Colombia yn en p)ith amser yn ol, a rhydd ddesgrifiad arawydol o'r hyn a welodd. Y mae en temlan, He yr aberthant fodau dynol, taa deg llath ar hngainbob ffordd, gyda llawer o ddo-aw ar yr ochran. Arweinir y gelyn fydd i'w aberthn gerfydd ei law gan nn o'r blaen- oriaid, yn hollol noeta, a thra YI1 cerdded yn ol ao yn mlaen yn ngwydd yr an war- iaid, gwnant yr ysgreohfeydd mwyaf an- naerol o lawenydd wrth feddwl am y wledd fydd o'u blaen. Yn y oyfamser, gosodir y trnan i sefyll ar ganol y deml, yna, tarewir ef ar ei ben a phast vn trwen yn llaw y penaeth nes y bjdd farw. Wedi hyny oymer gyllell i'w ddadgymalu, ac eistedda y cwmni i ymborthi ary onawd amrwd fel bwysrfilod rheibns. Bydd owmaian o ne^roaid o ddyffryn yr afon Ooretta yn ymosod ar y Gaaqaes yn ami, ao wedi en dal, gwsrthir h vy yn gaethion yn y gwahanol randiroedd.
CELF A MASNACH.
CELF A MASNACH. Ymddengys oddiwrth y gwahanol ad- roddiadau am yr wythnos fod y fasnaoh iddnr yn dal ei thir yn dda, ar yprisoedd arferol; y fasaach baiarn heb fod yn oolli dim mewn gal wad, a bod cael ychwaneg o bris am haiarn braidd yn anmhosibl. Y mae lie i ofoi nad yw y fasnach alcan mor addawol ag y bu yehydig wythnos an yn ol, er nad oes angen ofni dim, os deil y meis- tri at en penderfyniadan. Y mae yn Ilon genym ddeall fod y fasnach la wedi derbyn peth bywvd adnewyddol, a hyny yn her- wydd strike fawr I DURHAM. » dawn fod yr ymdrechf* fawr sydd yn bodoli rhwng meistri glofaol Durham a'u arweithwyr yn cynydd'i o ddydd i ddydd. Ymddengys fod corff y mefatri undebol yno yn banderfynol o beidio rhoddi y míitër i gyflatareddiad, a'r aweithwyr o'r tn arall, h.y., y mwyafrif o honynt, yn penderfynn hyd eithaf eu galla hwy than, i beidio rboddi mewn heb gael cyflafaredd- iad i beoderfynn y ddadl Nid rhyfedd hyn ychwaith, pjp gofion maiyr egwyddor hon sydd wedrlbd yn ea llywodraetbn am flynyddoedd, ac yn gwybod hefyd eu bod "t. :J.;H'1 wedi, desb/ft fevd^^eait Nid oes ^adJ^ jpe traaaai l,^|r w>^v yn cael 'ei M ya yr briasai pob yn. dcte T 1" Oiwn ya mhellaoht6>4 y g^Haoe td w^di ymtanu yn en hetbyn d iw? oohi-. fihai o'r meiaJ^i w^lfpei^w a'u gwtthryliel, go wedi :pend<$fyon y ,mater yau y trwy gyflatisireddiad^ y m-ie er^iil o honynt yn gomsdd. Y^wcithwyr arall, yehydig o honyot, jpi gw ithio delerau y meistri, tra y m te y oortftDawr allan, ac yn dysgwyl eji gwaredigavth trwy yr egwyddor arterol. jijKwa, <Sjrf a fojl o'r meistri nndebol a gyapwyd yr ?w. tinos ddiweddaf, penderfymMja trwy fallot bx y cwestiwn n erb;n cynalaredaiad; ond o^tnnwyd a'r p^inanwyr,' trwr (fdyuj. foddloni derbyn gots^Dgiad o f cant, yn lie y 15 oynyg^MH^ Feii>, nid bis perygl mwyach y ^ii'r glofeydi gaql eu boddi, A»1 y tybiwydj gwaith. Mewn o^arfod arpll, cawn gwmm M-iistri Bell f*i|Frodyr wedi jp<jnderfynai'r wrtbjldail gael ei therfyaytl trwy gjpflatare idiad, a chynaltWyd cyferfoiyadT dydi Mawrth, ,&brfll 29ain, et ^pen^eifyatt yr »cbc»«. Wedi cM eynortewy canolv^r. M.- T. Bredthaw, batnwilf fa»fi*-ddyl«i^oH yn y cylch goglidd^ dyAfifaw/d fodU^ o ostyngiad yn adyleans i'r gweithwy^^te. i gymeryd lle-o'r laf u Fat — Hefyd oawaHBsd pes nu-o> pleidian— y mbifitrl na'r ^wefthwyr y6 bfRfiO btid yeh- ydig yn herwydfyaktikehOar/Era p-uhao yr arian yn T^hoffiSuklOy nfldeifhas U fdeb oli y Mwta^ryr ytacOsttJ*aB*i#id yd^nt heb #lniith idbibd e^lan fn yi 4lf» flai MtW J?l|>wyi? a'r f De-; y jmae arnom ddyfed fajrrj.iaolyat, dad. hfefyd y mae jwrhad- e%l^i(ndrech aV llwyddiaet yn sjcr fl^ddaion^ ar y rbiwWthan vyttiijL.W&b' je&l ddjrlid ei hapghoflo -Mofaes X>o^ham:yn er y iau^wyaf daionos. 0 du y meistri eilwaith, y mae y strike wedi bo4 In achos iddVnt godi, pns y 6'-j i o 8s. i 4a, y dynell. Heblaw^ liyn, y mae ganddynt, stock mawr ar raw, a bydd galla: gwafddp 7 hyny aoi gymaint o godiad i^^yn gafaeliad 'ml. bjoban iddynt, yn gymaint iCbc4 y oodi^d o letaf' yn gynydd o ddwy ran a, am o r pi-is cyn- tefig. Y mae y Btr;ke,höÍi wedi/^1 ej|ai€h ddaionus ar fasnach to *b\V'9^ NORTHUMBERLi^fciok I Cawn fod pris y glo we ii codi yma, a bod cynrychiolwyf y gweithwyr wedi dechren gohebu am godiad Mnafn. Hys byswyd ni oddiyno yr wythnofe ddiweddaf en bod yn bwriadn gofyh 'aiing&diad 0 Bs. |y bunt. Bydd Durham yngfBtal a'r De- hendir yn dysgwyl yn bryderns am y result Mewnoyfarfed oyffrediuol (mass meeting) o lowyr y Rhondda a gynaliwyd yn Nhre- oroi ar y 1if o Fai, pasiwwd pendertyniad tod y chwe' mis rhybodd i gael en gweitbio allan heb wneud nn oynygiad am gytnno a'r meistri yn nghyloh yr hirian. Y mae i'w obeithio beilach y bydd glowyr Dur- ham a Northumberland yn llwyddianus yn y cyfamser ac os byddant, bydd gwedd mwy ffafriol ar bethau erbyn hyny nac sydd yn bresenol. Yn wir, bydd un o ddau beth yn sior o fod yn aros i'w wneud ar derfyn y rhybadd; rhaid cynllunio i gael y dynion sydd eisioes yn gweithio ar y gostyngiad i fyny, nen ni fydd yn bosibl i'r lleiil beidio myned i lawr. Rhiid yw oael glowyr yr nn rhanbartb, neu o leiat fwyatrif mawr o honynt, ar yr un platform cyn y gellir myned yn mlaen yn beddyebol a llwy ldianns. Y mae hwn yn gwestiwn pwvsig, ond nid yn rhy bwysig i roi yatyriaeth briodol iddo, ac oni ys- tyrir ef, bydd yr anfantais fwyaf wrth ei adaei heibio yn ddifater. Rhaid ei wnend, a gwell hwyr na hwyraoh at hyny. Gall na bydd annealldwriaeth yn bodoli ar ddiwedd y oh we' mis fod yn rhwystr an- orobfygol, hyd yn nod os bydd Durham a Northumberland yn llwyddianus.
CAERDYDD.
CAERDYDD. Y mae masnach y porthladd hwn yn ei allforion ac yn ei ddadforion wedi lleihau cryn lawer yn ystoi yr wythnos a aeth heibio. Yr oedd yr aHforiad glo yn llai yr wjthnos diweddaf na'r wythnos flaen- orol o 10,600. Y mae y lleihad hwn, modd by nag, i'w gyfrif i raddau am na chyrbaeddodd rhai ilongau mawrion i'r porthladd, y rhai oeddynt yn ddyledns. Y mse y gofyn yn parti yn dda, a'r pris yn setydlog. Yr un peth a ellit ei ddweyd am borth- laddoedd Oasnewydd so Abertawe, sef nad oedd i iawaoh i ^*r w^thnosau blaen- Lbi-'SoanoK & r "n i_fvar>f«3 • <
: GW-BTHRYJ'EL YN RWSIA.
GW-BTHRYJ'EL YN RWSIA. V Dywe?| cpbebydd o Berlin fod sefyllfa St. I Peter^Diirgh yn ofidns, a bod yr heol- ydd broa',yn wvgion. O.S bydd i dri o berspnaug^ddtdaoymddyddanyn nghyd, rhOddaiii*ep* hunain yn agored i gael eu cymerydLiJfyny. Y maey milwyr yn cael en cadw jpfwo hollol barodrwydd am yra- csodiajt, 'x mne gwarchla yn amgylchu c .rbydatf jrot) person o nod yn y ddinae, fJajle byn«jjg yr ant. Y mae pob masnach bron wedl)elyll, ac y mne son am weith- redo>dd o greulondeb yn llafiw pob anedd- dyj—o'r pa'aa ft bwthyn, tra y mae pawb yn djebryou wrth feddwl am y dyfodol. Y mae ftife* mawr yn oael eu cymeryd i fyny yn birhaas, a rhai o'r fyfr^w yn her- eon :u ont)i yn y wladwriaeth, tra y mae yr ysbryd g^rthjryMijar wpdt cyrhaedd i bob cylch yû y deyrnas. Y dydd o'r blaen anfonwyd heddgeidwad neillduol oddiwrth brif awdnrdo^aa y wiad i orohymyn i ys- grifenvdd enwow yn y ddinas i ysgfifenu erthyglaayn erbyn y gymdeithasddirgel- aidd. /^Pfenodd yntau am rai o'r cyloh- 1 efehyjredftaraf oedd wedi ea cy- hDeddi gjify gwrthryfelwyr, y^iai a an- fonwyd wedi eu selio & sel yr awdur- dejd^tt p8fct»caj<id; ond erbyn agor y bwn- del yr o3 £ d jir eu canol lythyr yn b/gwth lladd vr ^grifeuydd os byddai iddo gyd- ymffarfij^ a gorchymyn y Llywodraeth. Yr oed(Fy ffiiith bon yn arddaagos fod y blpd vten unpdi ymlnago i'r oyloboedd mpyaiiiR^eledig vn y wiad, ac yn mhlith swydd(^ioB y Llywodraeth ei hunan.
:,EISTEDDFOD CAERDYDD.
EISTEDDFOD CAERDYDD. j Ym^fariyddodd pwjfllgor yr eistedd- fod honVldvdd Sadwrn diweddaf, a bu o ~3^a ysM^aeth He cyealiad yr eieteddfod. lwrth yr arwtddion presenol w>d 0>d|%n adeilad yn Nghaerdydd JPa i g rnal y cynulliad, trwy ei bod awr fod o leiaf ddeg o gorau yn pftretti erbyn vr wyl, niter pa rai fyddya oddoiRli dwy fil ea dianain. Y mae y ei aJael i bw^fl^or lleol i ofala F- --»§ £ j tlwsbefyd; i. vt „V- j
< (SiAIS. j
< (SiAIS. j Cynali wyd^yftir fod cyst^dleool yn nghapel Seioa, GlaiSj nos Sadwrn, Ebnll y 26ain. Llywydiwvd mewn modd deheuig gan Mr. John Jenkins, mill ^anamr% Ynyspenllwch. Beirniad y emu, Mr. John Afan Jones, Clydach; y cyfansoddiidau a'r adrodd, Mr. Joseph Davies, Clydach. Canu 'yr Efyr Mawr goreu, fi. J< nes, Alltwen. Adrodd Merch y Medlwyn,' gan ferched din 15 oed g Ten, Mtry Htrries. Deuawi. Pa fodd y gbnha llanc ei lwybrg >ieu, Talor- fab a'i gyfeilles. Dan be dll i'r Festri new- ydd; buddog'1,'AmanwysO'i. CanU'Gyda'r Wawrcyifu tdug d, E. M. Jones a H. Bjwes Clydach. Adrodd 'Dinystr y Daml;' cydfuddugo W. Thomif, B ib ill, a D. Mor- gan, Clydach. Cann 1 Yi Hen Ganf,d,' ,an ddyuion dros 45 oed; goreu, Evan Jenkins, Trebanos. Canu Y Bugail Mwyn,' i birti o wyth" cydfuddngol, parti o Clyd-tch a pbarti or Aihwen. Are thio ar Y niwed: o arfer g>jiriau anweddaidd; goreu, D. Hop- kin, Craigcefnoarc. Darllen dam ar y pryd; goreu, Wm. Thomas, Babell. Cana Ffon fy Nhadgoreu, T. Harris. Araeth byrfyfyjr Fe fyn y g'ith bysgod, ond ni fyn wlychu ei throed;' goreu, J. Thoona, (AlioW EbiiU), Sciwen. Ctun corawl, 'Jerusalem fy nghartref gwi v,' daa gor yn tynu am y dorch gorea, cor yr Alltwen, dan arwein- iad Telorfab. Cafwyd cyfaifod dyddor.il dros ben. Gobeithio y ceir mwy o gefnog- aeth i gyfirf dydd o'r fath yn y dyfodol, ac y gwelir ilenyddi ieth a chrefydd yn blodeuo ya y lie.—T. Ap RHYS.
MOUNTAIN ASH.
MOUNTAIN ASH. Nos Sa.bbotb, y4ydd o Fai, cafwyd golygfi ryfedd ymi—52 yn cael eu derbyn yn aelodau o eghvys Raftiania. Gobeithio en bod wedi en derbyn yo aelodau o eglwys Crnfc. Y mae yma le hyfryd; nid oes dim ond swn can a moliant trwy a gwarayll, Be hyde wn mai ar gynydd yr â. Y m le cyrddau undebol yma gan y tri enwad, sef Aonibynwyr, Wes- leyaid, a'r Metbodistiaid, ac y maent yn hyn6d lewyrchus ac eflfeithiol.
. tN AGOS I'R 'TOWN CLOCK,'…
tN AGOS I'R 'TOWN CLOCK,' TREDEGAR GOL ,—Dymunaf ran fachan o'ch TABIAN cl >dwiw. Y mae 11 iwer yn Tredegar yn call gryn dipyn o d iyfyrwch wrth d iar lien llnhiau Cediog y Gwynt,' a dityn 'V* yr wytliios diweddaf. Dymunwyf csod o flaen eick, darlleawyr hynaws y trioedd *8ydd yn caulyri)* Trio ddyhion enwog y Bibl: Abraham, Isaac, a Jacob. • JW* Trio betbiu mai ibii siopwyr yn wnend pan maent ya f«rthdalwyr: d^isebu Hys y m&n-ddyle-iion, talu dim yn y bunt, a chael perthynas i h-,twiidr estatk Trio bethau rhyfedd: eiopwryn danfon ei tam i ymgynghori ft tbailiwr pan mewn gofid, fceiliwr yn meddu ar ddigop o dalent rw gyfarwyddo, a siopwr wedi arbed 6/8 trwy gyfarwyddyd tediwr. Tair paid nynod: o'r pwll glo i dafarn^ j) bar y dafarn i goimter siop, o qownUr siop fr| dom«a> J,"1" Llais Y WERIN. t' I
EISTEDDFOD CYMREIGYDDION GWENT.
EISTEDDFOD CYMREIGYDDION GWENT. AT MR. D. W. JONES (DEW! GLAN TAF.) SYR,—Addawsoch anfon eich beirniadaeth ar destynau yr eisteddfod ucbod yn ddiff-iel i'r DARIA.PT, yn herwydd na chawsoch amser i'w darllen yn gyhlleddus; ond wedi hir aros am ei hymddangosiad, nid oes son am diui. Gan fy mod wedi dywed amryw drcystadl- euwyr yo cwyno yn herwydd eich hwyrfryd- igrwydd, peaderfynais wneud y cais hwn atoch i'w chyhoeddi sr fyrder. Mewn hyder y cydsyniwch—Y goiphwysaf, CYMRAWD.
iONLLWYN. * ,
ONLLWYN. m TRENGHOLIAD.—Dydd Mawrth wythnos i'r diweddaf, cynaliwyd trengho iad yn y lie uchod, o flaen W. Cuthberston, Ysw., ar gorff murch fechan, wyres i Tiaaothy a Miriam Davies, OnUwyn, yr hon a fa farw yn dra sydyn. Wedi holi amryw dystion, a chael tystiol- iaeth y meddyg a wnaeth archwillad ar y corff, yr hwn a brofodd fod y pleotyn wedi m irw o eisien. nourishment, ae nad oedd "mirwolaeth wedi oael ei hachosi gan y clwyfau oeid ar y cotff, barnodd y rheith- Wyr fod y trancedig wedi marw o exhaustion^ wedi ei diwyn oddiamgylch gan dlodi, ac ar y tir hwnw ryddhawyd gwarcheid- waid y plenty*. Chwilled y darllenydd am eiriau Cymreig yn golygu nourishment ac exhaustion, a cbenfydd ar anwaith pa fodd y dygwyd y fechan on plith. Y mae y peth wedi crea cynhwrf ac an- esmwythder neillduol yn y lie, y i fwy felly, yn dddnmheu, oblegyd fod Davies yn aelod ac yn flaenor y gin gyda'r Annibynwyr yn y He.
GAIR ODDIWRTH ERYR CAQWGAN…
GAIR ODDIWRTH ERYR CAQWGAN AT YR HEN SADLER. Gwelais yagfif yn y Dorian yr wythuos ddiweddtf gan yr Hen "Sadler at Ysbryd Panyrenglyn, mewn cysylltiad a pierff ) m- iad y u Ty lwyth Teg" y« Nhreorci. Wei, frawd, nid wyf yn deall fawr am waith sad- dlwr, nae ychwaith yn deaii dim am walth- redoedd ysbrydion, a'r cwbl sydi genyf i ddweyd yw, rhwng gwyr Pentyrch aJa gilydd, a llonydd i raL-ERyu CADWGAJST.
CYMDEITHAS RYpDFRYgOL Y
CYMDEITHAS RYpDFRYgOL Y j&betK?ev. Taoiytxm, f f flsol, fan yr arltircinr y ;•.» ion poilticaidu g*u i" C. ^1.. James, Melrthyr, ac amryw foneddigion ereill. Cymerir y gljodair am haner awr wedi 7 o'r giochj gan y boneddwr parchus, D. Davis, Ysw., Maesyffynon. Anwyl gydweithwyr, a gaf & daer erfyn arnoch am bresenoli eich hunain yn y cyfarfod, er i chwi gaol clywed hanes manwl ya cael ei roddi am waithred- iadau llywodraeth wyr presenol ein tir, pa rat sydd yn ceisio dwyn oddiarnom y rhyddid hwnw a eniUwyd i ni gan ein cyn- deidiau. Deuwch fel un gwr, fel y dangos- om ein anfoddlonrwydd trwy air agweithred yn erbyn eu hymddygiadaa twyllodrus, en hysbryd ryfelgar ac annynol,ja'n gwrthodiad o wrandaw nt lais y wiad drwy ei chynrvch- iolwyr. Deffr wn acymyitgydiwu o'r llwch, ac yaaarfogwn fel byddin gref, ac ymladdwn k chledd rheswm, wedi ei awchlyinu A nerth C) fi wnder; bWddiwn a gorchfygwn, hyd nes c <ei eia W. E. Gladstone yn < 1 i lywyddu y fyddin ryddfrydol, ac yna bydd llwyddiant, dedwyddweh, a chysnr yn sicr i ni. Nantmelyn. J. PROSSER.
. ALLTWEN.
ALLTWEN. Nos Saiwrndiweddaf cynaliwyd cyfarfod dyddorol yn y Rock, Alltwen, ar yr acnlysur o ag >r cyfriufa newydd, neu yn fwypriudol trosi Cymdeithaa G feillgar y .Rook w i Gyfrinf i neu G ngen o Undeb yr "Ancient sb Shepherds," A U., Dos birth Unot: Aber- tawe. Enw y gyfrinfa ydyw "Loyal R •ck." Aethpwyd trwy v ffurf agor i art ol yn hipus ac effeithi I gan Mr. J. T. M g atli. Pro.C.S., yn cael ei gyn rihwvo gan Mri. J. F Cram- ford, Pro. Cor. S c.: E. Abrahadl, trysorydd; A; Willis, P.Pr v.C,S.; M. Williams, P.M., L&fil Stir; J. G lbert, P^NI., Loyal Grey; Pffllips, Minstrel May Phillips, ysgrift-n- ydd y Loyal Primr se; J. H'xtable, Loyal Exe?sl>r; a Magrath, Loyal Magrath. Yr oedd yn bresenollh wog 90 a 100 o'r aelodau wdit pmgynul4 a gwnawd yn y mis diweddaf 20 o iel.,dau newyddion felly mae y gyf- rinfa mewn sefyUfa obeithiol iawn, ac yn di3byg o fod yn un o'r cyfrinfaoedd mwyaf llwydiianns yn y "Swansea United Dis- trlet" Wedi cyhoeddi y gyfrinfa yn agored? f th»>lwyd yjbr- dyr canlynol gan y Pro.C.S. l gvmeryd gwahanol swyddi y gvlfrinfa:—P.M. Toooias Refs, W.M. Thouits^Williams, D.M. David A. Wilti iuis a Talmas Williams yn ysgrifeuydd parha.1. Yna c fwyd anerch- ¡adau effe thiol, a chinwyd amryw ddarnau yn rhagorol gau y br dyro Abertawe. Hefyd yohwanegwyd llawer at t dyddoriieb y cyfar- fod t'wy ginn acairoddga i amryw o f, odyr y gyfrinfa, a dygwyd y cyfarfod » derfyni d amserol trwy dalu y diolchtadnn aife ol. Aolcoddwyd y ddau englyn canlynol gan Ap Uyweiyn:— Bugeiliaid byw o gaton-fyddom mwy I fudd mawr ddybenion: sAjii Mwarhwymyncuynllu 1km, ,m Yn frodyr un fwiiadoxt Bugeilio, gwyKo ein gUyd4»-^|g trosedd, Rlaag trais b(eidai»« Wneloin, nes deloin bolHlyad J »■. i; C "Atogonianti#njdd, | iitr* It tILAN Lucp*U.
AT J. EPYNT JONES, HIRWALTif,m…
AT J. EPYNT JONES, HIRWALTif,m W-1 MRL Get.,—Erfyniaf am yehydig o'ck gofod clodwiw i ofyn i'rbrawd uouod p^ a roddodd g^niitid idd > gyhoeddi CvfnnL soddiadau Cyfarfod LlenyddolHrma» ei lyfr? Pwy hefyd a roddodd g'4nht..« iddo (wod ei 6nw ei hun with gftn ydd, Pontseni, sef "Saleai Dinan He idt U)ni, frawd, nid yw marchogaeth ceffvl banthyg yn un anrhydadd i ti. H i>f»w » banglerwch uchod o eiddo ei fawruvli, w mae y sothach sydl wedi eu cyho.-diS ganddo dan yr enw barddoniaeth v<, ar amynedd neb i'w darlJen, ac yn s\rhad M lenyddiaeth y Cymry. Ar ol i'r ^ra.wA roddi atebiad i'r gofyniadau uchod rh.dUt yehydig enghraifftiau yn y DAIIIAX pethau a gyhoeddwyd ganddo. T'g'HiW^
EISTEDDFOD ARWYDD Y DT?*LY»…
EISTEDDFOD ARWYDD Y DT?*LY» MOUNTAIN ASH, MAI 12, lsift 5A0r^ni«?ry(i y. cyfaDSoddiadaacanl nol C&n'Goffadwriaeth Mrs. MarthaDe wdlnu —Hen Gydnabod, Wylwr, Cdon Drom, A fvni aedd y w, Hen GyfaUl llawn o euW rmh Yr ban wr or coed. Traethoiau -Llawddog, Ckamberbin. Tnbanau i'r 'Nwy.'—CoBsmaer. J Nwy, Wd Bich yC«, GwSdwrfUn Qt blant leuengif Ceridwen. > L! iwysgrifau—Gweithiwr,Dnwft^igw6itlt 10 hiner can' mlynedd, Dewi Bach. Bvchan, Llvthyrau Oarn.—Cadwaladr. Dnwi Baehu Llaac wedi ei ddenu, Profiadol, Iago JoneZ John Jones, Twsa. j carwr gone^fc. Hurft Owen, Arthur Jones, John Rhydd^rnh, Williams, Abel Jones.-HTWEL OYNOX.
CYFARFOD MISOL DOSBARTH' ,RHONBDA.…
CYFARFOD MISOL DOSBARTH RHONBDA. Cynaliwyd eyfarfod misol y d sbartJk uchod. yn Nghastell Ifor, ger Pontypridd,. dydd Llun diweddaf, pryd y penderty wya fod dosbarth Rhondda i gynorthwyat g'eithwyr y Ton ya ystod mis MR fcfin aa bydd i'r rhybudd sydd ar ben y lof* sfael «|, goeod mewn grym. Hefyd, fod yr nn ach>s I gael ei osod o flaen y mats meeting ttydl i'w gynal ar y Gareg Siglo, Comin, P«»ntfpridA ar y 26ain eyfisol. Penderfynwyd hefyd fo4 Mr. Abraham i fyned i'r Gfynadledd ryd4. i'w chynal yn y Miner's Hall, Baraslev, dydd Ma wrth y 13»g cyfisul, er cymeiyd » vktyt^ h T/ MviodnldAb o fttfU gweitluo drwy ho$ £ ■•V -■ R.A. j: -'j' M y •-1"- a >T«>i; v iu-ton cyonr-:«t lfM:. i r Gyoadledd uohod er mwyn oael B" ifJli i ffurfiidyn y peth y cytnnir arno. Et-nfoa cylchlythyr yn cael ei anfon i alw meeting Pontypridd, a bod her ddymnnhcl ar i weithwyr bob glofa i roddi raybulcfc priodol i'w meistri er iddynt allu tr.famt ff jrdd i atal y glofeydd heb dafla eu hur>ai% ar.y diwraodi Hefyd fod y cyfarfod hwat yn dymuno ar i'r gwahanol lofeya • i gofio ea haddewidion i'r hen frawd James R ? ^r.s, ac anfon en harian i D. Thomas, Graig, Ponty- pridd mor fuan ag y byddo modd.
UNDEB CERDDQROL GYNULLEIEK…
UNDEB CERDDQROL GYNULLEIEK FAOL DOSBARTH ABEBDAR. Dymnnaf hysbysa y caatorion yn gvffredU inol y rhenir tocynaa y Gymanfa yn n^ayf, arfod Cwmaman, nos Fawtth, Mai law. Felly bydded pawb ar tooyoau rehe >rs il* y^ barod i VI cyflwyao wrfch fyned i'r g ilie y ']p- noson hono. GWILYH E. DAVIES, Ysgj.
[No title]
.i 'ffi-t i 1 r «k i MARWOLABTHAU. Ebrill 29, John Price, Penywerli. Pa]fe^, yia 60 oed. Cafodd ei gystuddio am nyoyddan; cbladdwyd ef yn mynwent perthynol i gsql* henafol Cwmllynfell. Ebrill 14, yn Morris RiSn, Teioga Country Pennsylvania, bu farw W. & Jenkms, gyfit <t Mount feasant Street, Aberdar, yn-60 ou. Yr- oedd yn enedigol o blWyf Llailgeneeh. sir Qair- fyrddin, ond daeth i Aberdar ya 17 oed, a bu tjyf I ? 10 am 35 o flynyddoedd. Bu yn gweiihibjn sguborwen am nynyddau cyn myiiediVAuicrig; a bo'n aelod fiyddlon ac ymroddedig, ac he^d jn ddiacon am mr amser yn yr Hen Dy WiddL Cychwynodd ef a'i deulu i'r Amerig nyth mlynedd i Mehefin nesal Dros daith dy fywyd yn y byd, ar ■ Dros daith dy fywyd yn y byd, .• Ce'st Dduw yn Daa o hyd o hyd; • Yn Nghymru gynt ce'st Dduw Ac yna mewn estronel wl3& • Ac eto WiUiam, cei'r un w Y Dy Dduw yn Dad tu bwnt i'r bedd., T. C. tjhm Mai 1, yn 71 mlwYdd oed, Mari, gwoddw &VOA R. Jenkins, 11. David-street, Trecynon, Aberdwrfc Mawrth 18ed, yn 18 mis oed, ar ol wythnosan o gystudd, Margaret Hannah, anwyl ferch Mr. Mrs. James, Dean-street, Aberdar DydA Gwener canlynol gwsodwyd yr hyn oedd xarwol | orpbwys yn Cemetery y He. Gweinyddwyd ar J* L acoly^ur ^aHywel Cynon# Aberamanu Os gwywo wnaeth y UK dips (AC golwg pan yn dechreu gweira t'i 3 A'i haul bruddhau dan leni^r nps,'— ;y^ •» Pan ereill o'u 'deutu'n lloni: "V5 Nid marw wnaeth oitd mYW4 o char I wiad o anfarwoldeb pur. Mai 3ydd, bu farw y chwaer Maiy Jerking Efail-Wen, Gorseinion, o'r darfodedigaeth. oedd vn aelod ffyddlon a chymeradwy yn eglwys j Bedyddwyr yn JEtaven Hill.
Advertising
TO JOURNEYMEN TAILORS. WANTED Two or Three Tailors at Robert Jones's Home-made Clothing Stores, Ma> ketPitce, Aberdare. Good wa|>e^ and con-tant wqrk< f«en to dwracter. M tlr f Y • *4. ~U**oju likc-hrih J'" mhdzl: t
Y, RHYFEL IN ZULULAND.
Y, RHYFEL IN ZULULAND. Y mae newyddioo wedi eia oyrhaedd o'r Cape hyd yr lfiag oynfiaol. Ar y lOfed yr oeld S/r Bertie Fxere wedi oyr- haedd i Pretoria. Yr oe4d yn fl *enorol i hyny Wedi cael cydymgynghoriad a'r Boeriaid^ yr hwn oedd yn dra boddhaol. Wrth ea hanerch yr oedd efe wadi eu hysbysa nad oedd Prydain erioed wedi rhoddi 9't llaw nnrhyw drefedigaeth yr •edd unwaitb wedi goaod ei Homan ami. Nid yw yn debyg y gwneir nnrhyw ymosodiad pellaoh yn erbyn y Zalniaid V^f y bydd yr boll adgyfoerthion wedi ^f^aedd^ ac y mae ofoau yn dechreu fWffilen teimlo yr oedir yr ymosodiad hyd If^a^t nesaf y gwellt.
cooler AIL ABRAHAM**' 'ft…
cooler AIL ABRAHAM* 'ft eb'r Wydym yn cael fo i atngylfihiai'fcynod Wedi Qrto^yd He yn Pocket, Maasacha- jsetti. Yn ddiweddfir y niae dyn o'r eaw Charles Freeman wedr colli ei; synwvran i raddan mewn cysylltial a phethan erefyddo). Yobydig ddyddiau yn ol tysuai ei fod Wedi derbyn datgnddiad eddiwrth Ddow, a'i fod wedi oael ei orohymym i aberthn ei ferch EJjth, pam' aklwydd oed, ab y byddai iddi godi dra- ciiein mewn tri diwrnod. Ymaflodd yn yr eneth, gan ei gosod ar y bwrdd a'i Hadd. W«di hyny gyrodd ei denlu 3/ffro- •dig allan o'r ty, a tbygtiai y Qaddai efe ■arhyw an a geisiai ^fiouyddn arno. Dywed hysbysiad diweddarach fod ei Wraig yn c/dgya»WBi y weithred ag ef, a My ddan yn cydweddio cyn oyflawni y J gwtawyl. Pan y cymerwyd ef i fynj, ifHUH hym[>an, a thjstiai ei fod yn au Abraham, yn nfyddhan i orchymyn dyj- (vl. w.7,h.r n" .— r j J. t #■
---PLENTYN MAWR.
PLENTYN MAWR. Y plentyn mwyaf ag y mae genym hanes am dano yn oael ei eni, ydyw yr hwn a; anwyd yn Ohio ar y 12 fed o Ionawr di- weddaf. Yr oedd y pleotsa, yr hwnoeJd yn faohgen braf, yn 23f. pwv8, gymaiot bedair gwaith a phleotyn cyfFredin. Yr oedd yn 30 modfadd o byd—if) modfedd yn hwy na phlant yn gysfiradin. Yr oedd amgylchoedd ei bea yn 19 modfedd, a'i draed yn barn* modfeld a haner o hyd. E; fam ydyw un Sirs. V. Bilea, o Nova Scotia, yr hon sydd yn saith trofrlfedd a naw modfedd o daldra a'i dad, yn frodor o Kentucky, yn saith tJoedfedi a Biifcb modfedd. i •; M A ;-V • r ;¡