Tarian Y Gweithiwr

ALFRED. YR ARWR IEUANC PENOD XLIII. C Daw bincn wedi gwlaw.' m I fyny, i fyny o ganol gofidiau i lawen- ydd a gobaith, Clywodd Rosaline o Rennes gerdded- fad wrth ei hocbr, a llais a adnabyddai yn dda yn galw ami wrth ei henw. 'Alfred?' 'Ie, fy anwylyd.' Gwelodd y ferch ei tbad yn sefyli ger- llaw, a'i fO!wg a'i hedrjchiad awyddus a ddeatlai ef yn dda. •Y mae pobpeth wedi terfynu yn kapus, fy mlentyri i,' tbai. Ac yea edroddodd wrth ei ferch am yr MI betban a ddatgnddiwyd gen Dagobert. ♦ Yn awr,' ebai ein harwr, 1 rhaid i ftwi ganiatfti i mi, fy arglwydd, ail ofyn yr hyn a oiyaa-is i chwi o'r blaen. A gain, y foBeddigt-s Rosaline ddweyd fy nhyaged?* 9 Fel y mynocb, Alfred. Os ydych «hwi yn dewis ymddsried ynddi, gellwch orpbw;8 at yr hyn addyweda.' Nis galteeai Rosaline o Rennes WTthod y galon doewr ae ardderchog hono a phan gymtrodd /.It rod ei Haw, a cheisio ganddi ateb ei ddymuniad, pwysodd ei phen ar ei fynwes, a sisialodd yn ei gluet y gair melnsaf a giywodd erioed. | Nis gblleeid cadw y pethau rhyfedd hjnoddiwrt-h.y bob!, a phan bysbjswyd hwy fod Bertram! wedi marw, a'r am ieuane yn etileld i'r orsedd* nid oedd tert%n ar Olid Did oedd angen edrych am un i- eistedd ar vr orsedd am dymor Mr. Gyda marwolaeth Bertrand, gytnndwyd fctmllef tost o lwytJr y breain, a cbododd unwaith yn rhagor, a thiyraasodd mewn heddweh am liwer o fiyoyddo?dd- O'r diwedd, daeth blyn/ddoedd ei cedran i ben, a ehasglwyd ef at ei didau. YlÍa yr esgynodd Alfred ar y g TIB j nobaf a allaBai, ac yn cael ei fendithio gan gariad a sereh ei anwyl Rosaline, emll- edd barcb ac ymddiried ei fobl, ac an- rhydeddodd y goron a osodwyd ar ei ben. [diwedd].

"Y Cbrdyn Coffadwriaethol." Daeth i law 14 o englynion i'r Gerdyn. Sylwn ar y rhai hyn eto fel y dygwyddant ddyfodo'n blaen, gyda dweyd fod Lincoln, Hiraethns, Alcanwr me^n hwyl cynhes, Caswallon, ac Atbraw L\on yn perthjn i ddosbarth y rliibyn pen. bys. Wele enghraifft o farddas y dosbarth hwn:- "Pedroaglog odidog dys,-yw'r cerdyn Cu ardum sy'n ddylys: Nawr is ein nen hwn ddengys Fod y gwr a'i fedd yn gys." I'r "Ysgol Farddol," boys, ynddiymaros. TydnL—Pa!adr da iawD, end ssgell wan a hollol ddiystyr. C5 Arlonydd.-Y mae gan hwn englyn gweddol dda gresyn ei fod yn diweddn mor wan. Hawdd iawn fyddai i awdwr yr englyn hwn gatl gwell" maen clo" na'r un sydd ganddo. Och !—Cynghaneddiad cywir, gyda'r eithiiad fod 11 trwm ac ysgafh yn y Hinell flaenaf. Dymanem awgrymu i'r cyfaill hwn am beidio ysgrifeau daman ar wahanol destynau i gystadleuaeth ar yr un ddsler. Y mae papyr yn ddigon rhad fel nad oes raid pentyrn pethau ar draws en gilydd. Cymered y cyfaill hwn yr awgrym. Memoralist.—Paladr da a Vnryf, ond aa- gell eiddil a gwan. Pe ba'i diwedd hwa gystal a'i ddeohreu, ni fnasai yn mhell o gyrbae4d y ¡;ô:l.. Nî wna'r tro.—Wel, na wna y tro hwn: Nid priodol galw y Cerdyn yn ENeidiol gofnodeb." GWIiai y tro oni b'ai yr am- ryfnsedd hwn. Y goreuon ydynt Ystyriol, Cromwell, Teimladol, a Phrofiadol. Y mae yn amlwg nad yw un o'r cyfeillion hyn wedi ohwysu Rawer yn yr ymdrechfa hon, a chredwn y gellir gyda phriodoldeb baro- toi memoriol card i bob un o'r ecglynion hyn, oblegyd nid Jyw anfarwoldeb wedi anadln ar y goreu o honynt. Ond o'r pedwar olaf a enwyd y gorea yw Profiad- ol. Wele'r englyn Serch- Gerdyn enyn wtia yngf-hiraeth A thery gloch adgof; Gollynga o gell anghof, Lwch oer clr i lechau'r cor."

PETHAU MEDIOYGOL. -fo-^Dywedir fod rhai cwmniau rneiiffyrdd wedi trefnu i gynyg dwrf ia (tee water) i deithwyr yn y staUon, pryd Ly bydd y treaau yn &roa yno, am geinioir [ y giasied. Bydd dynion yn rbedeg jnt |agos i r tr6n ar y pfatf&rmi gan gynyg y Igwydraid o ddwfr rhswllyd i'r t^thwyiw y1 y gwahanol gerbydau. Diau y bydd yn gafiaeliad rhagorol mewn amser poethi. I; Ni wna siweid fel y gwiriodydd noethion^ r oer enaid syohedig," Byddai ychyajg o ocheliad yn angearheidioU 'Kyddai yfed gwydraid o ddwfr oer rhew~ to' j] 7 yn Hagwi chwys yn beryglua. f ft ddyn fath sefyllfa yfed y 'fath ddwfr yn gyflym yn ei. osed mewn perygl o gael poon iyu ei gylla, crebyohwat (pams) yn ei gylnddion, a fflamychiad. peryglus. Gydag arafwch a gofal gelid gochelyd effeithian niweidiol.

Tala^th California. Yn ol adroddiad y tirfesurwyr, y maer yn Nhalaeth California 50,000,000 o erwau o dir Hafar da; ond nid oes dros 5,000.000 o erwau dan driniaeth, ac 8, 000,000 o erwan wedi eu cau i mewn. Mae yno 20,000,000 o erwatt yn medd- iant y ring speculators, y rhai ydynt yn meddu darnau o 125,000 i 300,000 o erwau. Mae hyn yn rhwystr mawrigyn- ydd y Dalaetb. Er cymaint a gwynir yn erbyn y Cyfansoddiad newydd, a dywedir fod rhai adranau o hono yn wartharwareiddiad yr oes, y mae yn cynwys amodau tirol da. Ni threthir y tir segur o hyn allan ar y pris o 50 cents i 2 50 o ddoleri yr erw, ond bydd raid' tala treth ) n ol 20 nen 60 o ddoleri yr erw, yn ol gwerth a Befyllfa y tir. Mae yno un ffarm y daw ei threth yn 100,000- o ddoleri y nwyddyn. Bydd i'r symudjad hwn orfodi y cribddeilwyr iwertha ea tBr- oedd am brisian rhesymol.

Ymliddfa HYBOD. Aeth yn ymladdfa rhwng dan borthmom: wrth edrych ar ol en haniteiliaid yn ddk weddar ar weirglodd-dir Nebraska; ac ar 01. ymladddrcs amser heb wneud llawer a* niwed y naill i'r Hall, penderfyuusaot radeg am y cyntaf i'w bwthyn, yr hwn oedd filltir o ffordd, er cael gatael: mbrit gwn Uwythog oedd yno. Dcchreuaatot y rhedegfa, ao yr oedd pob un yn deaNfe! fod yn rhedeg am ei fywyd. Buont yn ymladd droion to y ffordd, ac wedi iddy&t gyrhaedd o fewn ychydig 9 Iathq £ i ewyaapodd un, ae aeth y Hall a ohM^lft w y gwn a eaethodd ef yn farw yny fiml Ar hyny daeth dyn ar gefn oeffk dolieud y Ilofrudd, gan ei arwahai gmv chap. ,cl,!uík.

KARWOLABTHAU"10! Mawrth 10, 1879, yn Niles, Ohio, ya 7 6 mlwydd oed, yr hen wr Thomas Hughes,

BElRNIADAETH CYFANSODDIAD. AU EISTEDDFOD SILOAM, GYFEILLION. Biddargraff "I Thomas, Babas MR. W. A M. A. JONES." fPDerbyniwyd deuddeg beddargraff yn dwyn yr pi wau canlynol :-Wylwr Glan- y B-dd, Pethynas, Mara, Llwch y Llawr, Cadwaladr, Galarwr, Rhosyn sy'n wyn ei Wedd, Teimladwy, Glyn Galar, Hiraethns, Hwyrnos, a R-oudds, Sylwn arnynt fel y dygwyddant cidyfod i law, ac nid 811 rhesa yn ol teilyngdod. IVylwr Glan v Bedd,—Pen!D sydd grsr. T ks4g *b beuul w*, ynfwy fy a I driy»-in«ws c j r ;}e.Y!1: fd-iifm .;— II Ond m ehollwyd gwawl ei tirddas, '1 Anfarwoldeb hawliai barch." Deil ei anwyl enw'n wyn," ym anghymwyso'r penill hwn i fod yn feddargraff pletityn. Pertbyoaa—Eriglfn cywir o ran cy- nghanedd, heb ddim arall yn neillduol. Ei brif gamp yw ei fod yn cynwys yr enw yn llawn. Mara.—Hirathoddaid sydd gan hwn. a djmafa: Dy ma fedd baban bychan dibechod, A h«wddgar rhyfedd oedd ger yr Hatod, Thomas un tawel sydd yn y tywod, )hb Gwllym loan a Mary Ana hynod Iddo ef bu'r nef yn nod,—gorphwysa, Ac yn y Gwynfii y cawn ei gaafod." Y mae y llineH flaenaf wedi gwapanaethu 4i chenedl jn dda. Y mae yn gwir haeddn pension bellach, a chael jlunydd i tyw arro. Ceir. coll cynghanedd yn yr ail linell-dwy r yn ateb un. Gwalloa hefyd yw y drydedd. Aberthir iaith dros fywyd cynghacedd yn y linell olaf-" Yn y gwynfa," yn Ue y wynfa. Llwch y Llawr.—Eaglyn cyflEredin. Y peth goren,a bertbyn iddo yw ei wisg. Galarwr.—Wele'r englyn:— Yn iraidd la^lanc eirioes,—'e wywodd Bywyd Thomas lanfoes; 0 frao hynt ei foreu ooa, "B laniodd i ail einioes." Blty ienanc iw alw yn laslanc acyn lanfoes. Heblaw hyny, nid yw gwywo yn y liinell flaenaf yn cydwedda yn dda a .1 gianio yn y Ilinell olaf. Csdwsladr,—A ganodd fel hyn:- Y siriol Thomas eirisn,-edweinwid Gan donan'r byd allan; Bhwyf-tdd yn groes i'r hafan I wynaf lys y nef lan." Y mae yn englyn ysfcwyth, ond gwna y tro i bawb. 0 Nid da yw edwino gan donan." Rhosyn sy'n wyn ei Wedd.—Englyn Hitbrig ag eithrio y liinell flaenaf :— Gloew..wedd fer oes y gloyn." Gair anghynefin. i lawer yn Morganwg yw "glöYD," a gallai llawer un roddi eglur-! had chwerthinllyd amo. Teimladwy.—Englyn da iawn, ond fe wel yr awdwr, ond iddo graffa, fod proest yn y cyrch. Y mse llwydni henaanfc yn drwch ar yr asgell. 1 Hiraethus. -Y mae hwn yn dechren yn dda, ond yn diweddn yn wallus :— Ya enaid aeth Vw Wi hu ] Heb aros mwy brysia're y man." Heblaw fod y meddwt yn aneglur, fe wel yr awdwr fod oolt ayny liinell elef. u Hwyrnos.—Y mae hwn yn engiyxt cryf, gyda'r eithriad o'r drydedd linelL Main as eiddil yw hono. Glyu Galar.-Hirathoddaid o gynghan- eddiad cywir, ond fed y nos wedi dal ei liuellau blaensf Chwai redodd oes Thomis baeh i wrido, Gwed'yn plygai cer wywai dan rewog, Ch wi In awelon anialwch DIWhog. Diem genym y tsimld'r darllenydd heiyd 4 fod dros ei ben mewn ftnialwchniwl- iog yn y 4lineman hyn. Rhondda.—Englyn syml a dirodres, heb ddim yn Leilldnol yn perthyn iddo, ond j mae yn fwy cymbwys fel beddargranTr baban hwn nag un o'r lleill. Ar gyfrif hyny, a hyny yn unig, y dyfernir y wobr i Rhondda."

■»- ♦ I Yn mis Awst, 2f*4d, fsgrifeao<ld Elia=s j dr:«».thawd j^-iweddbdo! fawn o hong. &f ei nun, yr Hwn a ymddangosodd yn y Brysorfa yn y mis Hydref caniynol, ar RESWM. Ac yn ddiaa y bydd llawer yn cymeryd dyddordeb mawr yn yr hyn a ddywed efe ar bwno mor- fawr. Fel y eanlyn y mae ei sylwadan ef:— "Y mae llawer o ymddiddan, siarad, a son yn yr oes hon am grefydd, a'r pethan perthynol iddi. Dymonol a fyddai fod mwy yn profi ei hgffeithiau daionns yn en ealonan a'u hymddygiadau. Dymnnol a fyddai ein bod yn deall y geiriau a arferom a bod genym ddrych- feddylian cywir am y pethau a gynwysir ynddyct, nen a osodir allan trwyddynt. Sonir Ilawer am RESWM, acymresymn yn yn nghylch pethau crefydd, ac athrawiaeth yr efengvl, gan rai heb fod. yn deall yn gywir beth yw rheawm, na pha beth yw ei le a'i waith gyda phethau y Beibl. Rhai a ddirmygant reswm. fel pe na byddai gwaith iddo gyda phethau y Beibl a chrefydd. Ereill a'i dyTfchatsnt i le a swydd na threfnodd Duw iddo. Gosod- ant ef ar faino i farnu y Datgnddiad Dwyfol, a dygant drefn a chynger Do w at ei oreedd I Ie, y mae rhai yn bared i'w addoli, fel yr anff/ddiaid yn Ffrainc gynt. A braidd yr ymgedwir rhag rhoi anrhyd- edd dwyfol i ddyn, gan ei fbd yn greadur rhesymol. A haera rhai fod rheswm wedi ymgadw yn y cwymp rhag cael ei lygro, &c. Ond mi a amoanaf wneuthur ychydig sylwadau ar reswm, a He a gwaith rheswm gyda phethau y Datgnddiad Dwyfol. I. Beth yw rheswm ? neu, pa beth sydd i'w feddwl wrth arfer v erair rheswm. (1.) Cyneddfan,neu allaoedd, yn yr^nwd iganfod a barnn pethan i dderbyn drych- feddyliau; i gydmarn pethau a'a gilydd i wahaniaethn da a drwg, gwir a chelwydd; galln neu gyneddf yr enaid i ddimad, cyd- malU; a barnu, ao i dynn casgliadan, a phenderfyniadau oddiar egwyddorion sicr a phrofedig adnabyddns o'r blaen. Gallu mewn dyn i edrych dros ei ddrychfeddyl- ian ei hun am bethan, ac i farna a gyd- safanfc a'r gwirionedd, a dderbynir yn ddiamhenol am y pethau hyny. (2.) Wrth ddywedyd RHESWM, weithiau, y meddylir penderfyniadau, a phrawt eiriau, yn cael en tynn yn gywir oddiwrtb egwyddorion sicr ao amlwg, ynoly rheol- au gosodedig. Nid rheol i famu yw rheswm, ond ei waith yn barnn wrth reol gywir. Sylw,—Y mae rheswm cywir ac anghywir yn bod. 00 Rheswm cywir.—Pan y byddo dyn wedi eml gyaysgaeddn gan Dduw & digon e oleum i axBg) £ Tred, a barnn yn gywir am bc^luOi fel y maent mewn gwir lonedd, ac i dynu caagliadau a phender- fyniadau oddiwrth y gwirionedd, ar eg- wyddorion safad wy wrth reol uniawn. (2 ) Rheswm anghywir yw rheswm dyn Uygredig sydd 4'i gHlon.yn ddall,.yn dir- nad a barnn yn wyrog. oddiar egwyddor- ion gan, ae wrth reolau annniawc. (3 ) Y mae rheswia mewn dyn cwym. iedig wedi ei lygru a'i ddalln. Y mae ei galcn yn ddall, ei ddeall yn dywyll, (rlph. 4. 18); ei gydwybod yn halogedig, 1. 15) ei ddoethineb yn ynfydirwydd, (1 Cor. 1. 20), felly, <ofer fnont yn en rhesymau'pan dybient eu bodi yn ddoethion hwy a aethant yn ffjliaid,' (Rhnt. 1. 21. 22), felly ni ddylai dyn 4 ymddiried i'w ddeall ei hun,' (Dial. 5), oblegyd y mae ffordd sydd uniawn yn ngolwg dyn, ond ei diwedd Y-Vf, ffyrdd angan,' (Diar. 14.12). *Nid yw dyn ao- ianol yn derbyn, ac [JÏ all wy bod y pethan sydd o Ysbryd Duw,' (1 Cor. 2: 1:4). Fellyi gallwn weled yn amlwg nad yw rheswm yn addas i fod ya arweinydd mewn crefydd. Y mae wedi ei ddallu a'i ddyrysu trwy bechod, a&yn caal ei ar- wain gan ddychymjgioa a nwydau i ddewis gau egwyddonoQ, a thynu cam- gasgliadan, a gwceud penderfyniadau Cff. eiliorana oddiwrth hj ay. 1Y mae gyniad (ceu ymresymiiid) y cnawdya elyaia jth yn erbyn Duw.' (Rhaf. 8.1). (4) Felly y mae yn eglar nad yw rheswm yn addas i fod yn famwr mewn pethau crefydd ac nadjw y Datgaddiad Dwy- fol, nac un gacgen o athrawiaeth yr -ef- engyl, i gael ei dwyn at ei faine, na than ei brawf et.. I [l.j Gwyr Rheswm beth am grefydd natur (eto y mae rheswm Ilygredig yn cyfeiliorni yn y pathau hyny). Gall weled bod Dnw, a bod yn rhaid ei fod efyn an- feidrol allaog a doeth—y dylai dynei ofni a'i addoli; nad yw dyn felI dylai fod, &o. [2.] Ond ci wyr Rheswm ddim atn gre- fydd goriiwchnattiriol, nac am ffordd i gylcdi dyn^wjmpiedig a gwrthryfelgar yn ol i gymod a Dnw, &c i wir ddedmdd- wch. Ni alksai rheswm yn ei berjfeith- rwydd ond ffarfio ei benderfyniadau oddi- wrth egwyddorion saiadwy; ond nid oedd ganddo y pryd hyny uu egwyddor i selio penderfyniad ami am barhad ei dded- wyddwch, ond parhad ei sancteiddrwydd a'i ufydd-dod i ddeddf natur. Felly, ni allai rheswm, heb ddatgaddiad gan Dduw, wybod am ffordd i waeuthur yr enog yn ddedwydd. Ni wyr rheswm dyn llygredig ddim am gyflwr dedwydd dyn cyn y cwymp. Nid yw yn ystyried ei gyflwr traenus. dan y cwymp, use am ei gyflwr wedi angau. Ittoei mae rheawm yn y ty wyllwch yn ceisio llunio egwyddorion, a seilio caiilyniadau arnynt, ond gau, gweiniaid, ao oler ydynt Pan y byddo rheswm yn ei dybied ei hUt" r ddigorol 4 14, a i„rdd 1 wntud- .dytj, 4vi^vs^4 > yn \wrth j yn- twug i aVDatgud^sd 1>wyfbl, y mae yn wasana&tfig«v".j yn g'edd wrth draed ei awdwr Holl-ddoeth; heb hynyy mae yn oler a gwallgofus iawn. Afresymol fyddai ymddiried mwy i reswm nag i'r Datgnddiad a roddodd Awdwr rheawm. Y mae dynion yn ymffrostio o'u rhesym ac yn 6i gamddefnyddio i wadu rhyw ganghenau o fitbrawiaeth yr efengyl, ac i lunio gan athrawiaeth, ac o'r diwedd yn gwadu dwyfoldeb yr Ysgrythyrau Sattct- aidd, a hyny dan rith ymresymu. Y mae Rheswm yn ngholwg rhai. yn gryfach na'r Ysgrythyrau; am hyny y maent yn ceisio dwyn yr Ysgrythyrau at frawdle Rheswm, ao yn ceisio gan y geir- iau Dwyfol blygu i farn r hes wm, yn lie peri i reswm blygu i eiriau Duw. Y mae rhai na foddlonant i gael ffurfio a rheoli eu hopyniwnan wrth yr Ysgryth- yrau adywedant na allant hwy gredu y pethau sydd yn yr Ysgrythyrau, oni welant %«d hyny yn unol a rheswm! Felly gwtthddant bethau sylfaeaol athrawiaeth yr efengyl, megys am y Drindod-y cyf- amod" tragywyddol-Dnwdod Crist-ei osodiad yn lie pechaduriaid o ddynolryw— cyflawnder perffaith yr iawn—cyfrifiad o gyfiawnder Ciist i'r rhai a gredant yaddo —gwaith anorchfygol yr Ysbryd Glaa yn cyinewid.adychwelyd pechaduriaid &c., &c.,&o. e Pe na chredem ddim a fyddai yn unol a rheswm llygredig, buan y gwrthodem yr efeogyl, oblegyd y mae yno ddyfnderoedd rhy ddwfn i linyn mesur rheawm llygred-" ig, yr hwn syddyn cydfyw <i dychymygioo,a nwydau llygredig yn y dyn, ac yn cael ei lenwi â rhagfarn yn erbyn y gwinonedd. Pe na byddai yn yr efengyl bethau thy ddwfn i reswm, ni byddai eisieu gwaith yr Ysbryd i ddwyn dye ion i'w chredu, mwy nag i ddeall y celfyddydan. Pe na chredem ddim o'r Datguddiad Dwyfol ond yr hyn a farnai rheswm llygredig a ddylem ei gredu, felly byddai em hymddygiad at Dduw fel pe byddai yn llai teilwng i'w gredu na dyn gonest. Pe dywedai dyn geirwir am rywbeth mawr a hynod,' myfi oeddwn dyst Uygaid o'r peth, oymerwch fy ngair am hyny;' a phe dywedai rhyw un wrtho, rhaid i mi gael ystyried a ydyw y pethau a ddywed- asoch yn rhesymol, os ydynt mi a'u credaf, Onide ni wnaf,'—byddai ymddygiad felly yn anheilwng tuag at ddyn. Pe rheswm fyddai rheol ffydd, byddai y Datguddiad Dwyfol yn ofer. Felly ni byddai ffydd mewn tystiolaeth DdwyfoJ, na chredu Daw, oa na chydaynia rheawm. Nirydd y rhai hyn gymaint o barch i Ddaw a'i dystiolaeth ag a roir gan blant i'w fhieni a'u hathrawon. Gan mai Gair Duw yw y Beibl y mae yn gofyn crediniaeth ddiymchwiliad, heb wrtn-ddadlnao amheuaeth, ond ymostyng- iad ein deall a'n rheswm i awdurdod Dnw. fit mae ei dystiolaeth yn ddigon o amlyg rwydd, nid oes gan ein synwyrau waith addasach nag ymostwng. Y mae tyatiol aeth Daw yn sail y sicrwydd mwyaL, Y mae ei ddoethineb* a^i wirionedd yn an- teidrol. Y mae ychyd%r0 osiyngeiddrwy^d yn ddigon i beri i ni gydnabod nad ydym ni yn tarnwyr cllDwys ar drefn a chfoghor Daw; ond y maa-ei bethan anamgyfffed- adwy yn wir a^-uniawn oil. Y mae tystiolaeth Duw yn ei air- ssnct- aiad am bethaa a fn. a phethau i ddyfod, pethan yslwydbl, anweledig, garuweh- naturiol, allan o gyrhaedd rheswm* Mae rhai pethaa. yn nghrefydd nafear na all rheswm ea cphaedd; ond am betbau goruwch aatnr, pethan Duwinyddiaeth, megys y prindod-Arfaeth a. Chyngor Duw-Person Crist—Gras Penarglwydd- i iaethol—Cyfrifiad cyfiawnder., 4c., y mae yn dywyIl iawn. Er fod yn y Datgnddiad Dwyfol ddirgeledigaethau mawrion uwok- law rheswm, eto nid oes yno, un gangen o athrawiaeth yn. erbvn rheswm. Mae Dow uwehlaw ei amgyffred, ao: amryw bethau yn ei dystiolaeth am drefaiachawdwifi&eth fe&y, 1 Cor. 2. 9, 10. Gellir profi i reswm fod y Beibl yn air Duw. Yna y mae yn rkesymol ei gredn oil. Nid swydd rbeawm yw chwilio beth i'w dderbyn, ac a oes rhyw beth i'w wrthod, ond ei dderbyn oil, fel gair y di- gelwyddog Dduw. Nid rheswm ond tyst- iolaeth Duw yw sfiil ffydd (1 loan 5.9, 10. i Nid ymresymu i gredu, ond aredu am fod Dnw yn týstiQlQethu. Y mae yn ?hesjmol ei gredu Ef am bethau Had allwn ni en hamgyfixed, Dylai-ein rheswm a'n barn gael ei rhooli gan, nettyn ol y Dätgudd- iad Dwyfol." Rhaid i ni alaal y gweddill o draethiwd Elias ar Reswm i gaéj; ei osod yn eia rhifyn nesaf. Y mae yn rby dda i'w gwtogi. Ac y mae ei sylwadau ef yn dra angenrheidiol, yn eawedig yn ngwyneb tuedd yr oea hon i osod rheswm dyn llygredig uwchlaw y BeibC •

— jA'R MORMONIAlD. V; OIN lEUAif DDTJ. J Ar ol ^madawiad byddin Johcson o Utah, y dygwyddiad nesaf o bwys ydoedd gwrthgiliad Joseph Morris a'i ganlynwyr o'r Eglwys "Formonaidd oddeutu 1861. Oymro 0 Ogledd Cymru r,-ead- y proflwyd honedig hwn, ac yr oedd rhai Oymry yn mysg erganlynwyr. Yr oedd yn ddyn o gryn dalent a eftllu, ond ystyrid ef yn haner gwallgofuB ar bwyntian crefyddol. Honai fod ail ddyfodiad Crist i'r ddaear wrth y drwfl, ac nad oedd angen gweithio na llafurio y ddaeax o gwbl, ond ymbarotoi i Tar^d eR Hirglwydd. Penbdodd I M 'ria y 30ain o Fai yn ddydd gwyl, nen I to) y cyfenwal- ef a'i ganlynwyr y dydd jreshadowing Day," pryd yroedd Orist I wneud ei ymddangosiad iddynt hwy. Ar y dydd hwn gorymdeithiai y Morrisiaid oddiamgylch eu gwersyll yn arfog, yn cael eu blaenori gan Morris, Banks, Cook, a Klemgard yr oedd Morris yn marchog- aeth, wedi ei wisgo yn addas i'r amgylch- iad, a choron o saitb seren ar ei ben, i arwyddo ei freniniaeth; a honai mai efe oedd ysbryd Moses, ac hefyd y seithfed angel a welodA loan; yn nesaf yr oedd Banks ar geffyl du, a mantol yn ei law i ddangos oyfiawnder; yna canlynai Cook ar geffyl coch (" march rhyfel °) yn cario cleddyf dialedd yn ei law; ac yn nesaf yr oedd Klemgard ar farch gwelw-las, yn tangos marwolaeth. Yr oedd saith o fiIwyr Morrisaidd arfog yn yi or- ymdaith, gyda'r gwragedd a'r plant yn yr ol-fyddin. Nid oes raid i mi hjsbysu y darllenydd na wnaeth Crist ei ymddangos- iad iddyut; ond er na ddaeth yr lesu i'w gwaredu a dial ar eu gelynion Mormon- aidd y dydd hwnw, ni ddigalonasaut; hysbysodd euproffwyd iddynt nad oeddynt wedi ymburo ao ymlanhan yn ddigonol i'r amgylohiad, felly buont am ddyddiau dilynol yn seboni am y gorea, ond yr oil yn ofer hyd heddyw, gan fod eu Hargl wydd, debygid, wedi oedi ei ddyfodiad. Nid fy amean yw gwawdio plaid y Morris- iaid, am y credwyf "mai rhydd i bob meddwl ei Earn, ac i bob barn ei Uafar," ond gwneud oofnodiad hanesyddol o'r prodd-chwareu a gaulynodd, yr hwn fater a gyfodwyd y flwyddyn hon i Third District Court Utah, o flaen y prit Farnwr Schaeffer. Darfu i Morris gasglu ei ganlynwyr yn pghyd yn vstod 1861, ar lan afon Weber, yn swydd Weber, a rhai deglin o filltiroedd yn ogleddol o Salt Lake City, gan ffarfio gwersyHfa fiiwro!; nid ffoi oeddynt o berwydd unrhyw erledigaeth, ond ymneill- duo er cael gwell mantais i ddilyn eu hymarferiadau milwrol a'n defodan ffanat- icaidd. Klemgard oedd eadfridog a ihingyll (drilling sergeant) y Fyddin yorrisaidd; nid oeddynt yn gwau, nyddu llafurio y ddaear, ond byw ar eiddo y proselytiaid crefyddol, gan dreulio en hoU amser mewn cyfarfod/dd crefyddol ac- ymarferiadau milwrol. Dywedwyd yn mhrawf y Cadfridog R. T. Borton, yn Salt Lake City, yr wythnos hon, fod y Morris aid yn byw ar ysbail yn ogystal ag ar eiddo y proselytiaid, ac o'r herwydd mynych ymwelwyd d'n gwersyll gan Sheriffs a Marshals. Yr oedd dyben deu- blyg neu driphlyg i ddysgybliad y fyddin Forrisaidd, sef cadw ymaifch swyddogion coabi gwrthgilwyr o'r rhengau, gyoag ymbarotoi "er cymeryd dinaa Salt Lake a ditiasoedd Mormonaidd ereill ar ddyfodiad Criat; marwolaeth ydoedd y goob am wrthgilio a gwado y fl^dd Forris- aidd.. Siglwyd ffydd Cymra o'r enw William J. Jones, a rhai o'i gymdeithion, trwy fed y datguddiadau MorMaaidd am ail ddyfodiad Crist yn troi allan yn gyfeil- ionnus) a diangasaht o'r gwersyll, ond baan y dychwelwyd hwynt i'r gwersyll trwy oaferynoliaeth mintai a?a)g;:yn gan- lynol, diangodd na o'r gwrthgilwyr, & chrefodd Jones ar y eyfryw fyned ffb yp awdasdodau gwladol i erfyn am ei ryddid ef a'i. gymdeithion. Darfu i'r Chief Justiee EAsaey, ar gJIÏ&. oyfeillion y oarcharorion MorriMidd, roddi allan Juhtas corpus writ i'r Territorial Marshal, H. W. Lawrenoe, er ei rhoddi i flaenoriaad y gwersyll Morrisaidd,-yn hawlio rhyddhad y carcharorion oeddynt yn aros eu dienyddiad. Diystyrwyd yMar- shali, Uosgwyd y writ, a, gorchymjawyd nad oe-id rhagor o tcritlki gael eu serfo yn T gwersyll. Ar y 12ted o.Mehefio, 18^2, yn ol gOTchymya y Llywodraethwr Fuller a'r prif Farnwr Kinney, gyrwyd allan ail warrant gyda J\farsh&J e.^osse aoddentu 250 o miiiUat ac ymdairiedwyd y gorch- wyl i Burton, y Deputy Marshal, ond nid heb grefa ya daer gany B.trnwr a'r Llyw- odraethwr yr ymgymeTodd Button a'r gorchw/1; dyben yr ail warrant oedd rhyddhau y garebworioo, a dWJn Morris, Banks, Cook, Paisoas, a Klemgard i ateb o tiaea y Barnwr Kinney am contempt of court. Ar y 13sg aV un mrs anfonwyd y rhy- budd i'r gweisyll Marrisaidd i roddi y oarcharorion i iyny i'r posse o fewn haner awr, ond gwithododd Morns a'i wyr ym- ostwng; ac YD mhen dwy awr wedi anfon- iad yrjiyhadd darfa i'r Cad. Burton, blaenor y militia posse, orchymyn tanio magnell droa y gwersyll, er gweled a ymostyngeut, ond yn efer; tawwyd oil- waith, ond ynJle ymostwng weley Morris- iaid yn arfogi gan ddychweiyd y tan gyda phybyrwch; a liaddw/d dau o'r militia yn ebrwydd. Ar ol ymladd y dydd cyntaf, cawd seibiant yr ail, gan ei bod yn ddiwrn- od ystormllyd. Ymadnewyddwyd yr ytn. laddta y trydydd dydd, pryd y cafodd y militia posse y trechaf; codwyd baner wen yn y gwersyll, ao aeth y Cad. Burton a rhai o'i wyr i mewn, mynegodd ei genad- wri gau hawlio i'r gwemyltwyr daflu eu hartau i lawr, rhoddi y carcharorion i fyny, a phawb a godasant arfan yn erbyn gweinyddiad y gytraith, Taflodd y Morrisiaid en harfau i lawr, gofynwyd am genad i Morris, i anerch ei bobl, yr hyn a gafodd, ar yr amod na byddtli iddo ddweyd dim er aU gynhyrta y pobl. Meddyliwyd fod yr ymladd drosodd, ond yn ddiymaros wele Morris yn rhathro yn rnlaen at yr arfau a roddwyd i lawr yn flaenorot, gan waeddi yn awdurdodol, 4Pawb sydd yn; foddlon i'm dilyn i, deueat-yn mlaen." Ar hyn weie y fyddin xfornsaidd yn rhathro at eu harfau, gan M-tebyngroohlefaa, "Aye/ ayel hearl hear.! Amend" Yn y cjthrwl fhwn tan- lOdd Burton a 1 wyr ar y Morrisiaid, a'r B^k8gaeleulladd; a Baddwyd hefyd ddwy o'r gwragedd a safent gerllaw. Terfynodd yr ymdrechfa, rhyddhawyd y carcharorion, a chymerwyd 9 o r milwyr Morrisaidd yn garcharorion- o flaen Barnwr y Dalaeth Unedig— Kinney; ar ol prawf rheolaidd, colifern- wyd hwynt i garchariad a phenyd-wasan- aeth, o flwyddyn hyd bymtfteg. Derbyn- iodd Burton, yr hwn oedd yn Formon, gymeradwyaeth mawr am ei Wasanaeth gan swyddogion y Talaethau Uaedig yn Utah, ond yn beoaf gas Kinney a Fuller. Yn awr, ar ol 17 o flynyddoedd o seibiant, wele Jadge Van Zile, y District Attorney yn- myned ar grwysga i Washington i ymofyn 10,000 o ddoleri er erlyn Barton tel llofrudd yn yr fceljnt. Oafodd yr arian, dygwyd y Cad. Barton o flaen y Chief Jadge Schaeffer yn y Third Dis- trict Court, ar ol prawf o oddeata tair wythnos, dydd Iau, Mawrth 6, 1879, dygodd y rheithwyr ef yn ddieuog; yr oedd y rheithwyr hyn yn ddynion cyfrifol a diduedd, ac ya cynwys 5 Mormon a 7 Gentile. Kiijoedda fynai y penaethiaid Mor- monaidd a'r helynt o gwbl; swyddogion awdardodedig y Talaethau Unedig oedd- ynt yr erlyn wyr; Burton oedd yr unig Formon o'r swyddogion gwladol, gyda'r eithriad o swyddegion y militia, ac o herwydd hyny erlyniwyd ef gan gyfreith- wyr haner newyuog y brawd Jonathan. Djngosodd Judge Filford, un o ddadleu- wyr Burton, mai helynt gwladol oedd yr holl gweryl.. Gair yn y nesaf ar y llyfr hynod hwnw- Llyfr Mormon.

PETHAU YSTADEGOL. Dyled y Dey/pnas /ton*—Dywed yatad- egwyr fod dylad. gwahanol deyrnasoedd y byd oddeutu pedair mil o filiwnau o bun- oedd, sef, mswn ffigyr&u £ 4,000^000,000 Dyled Ffrajnc yw yr un mwyaf. Un y wlad hon yw y nesaf mewn mawredd. Siarls II., arlidiwr mawr yr Anghydffarf- wyr, a dafiodd y wlad hon gyttpf- i ddyled, yn 1664. Pan ddaet-h Gwilym III, i'r orsedd yr oedd dyled y deyrnas yn £664, 263. Chwanegodd Gwilym HI. at y ddyled hon £ 1:5,730,43- Pan, y daeth Anne ir orsedd yr oedd y ddyled yn £ 16,394,702. Chwanegodd at y swm hwn £ 37,750,661. Dyled y wlad hon pan ddaeth Sior I. i'r orsodd yn 1714. oedd £ 54,145,363. Llei- hawyd y ddyled yn ei amser 01 o £ 2,05a, Pan ddaeth Sior II. i'r oTsedd swm y ddyled oedd £ 52,092.238. Y swm a chwanegodd efe at y ddvled oedd £ 8 a, 7 73, j 192, Y swm i gyd o ddyled y wlad pan ddechreuodd Sior III, deyrnasu oedd £ 138,865,430. Lleihawyd y ddyled yn yr heddwch o 1763 i 1775 o £10,281, 795. Y ddyled ar ddechreat y rhyfel ag America oedd £ 128,583,635. Dyblwyd y ddyled bron gan y rhyfel hwnw. Chwanegwyd ati y swm o £ 121,267,993. Ar ddiwedd y Thvfel hwnw cyfanswm y ddyled oedd £249,85] 628. Yn ystod yr heddwoh o 1784 i 1793 lleihawyd y ddyled £ 10,501,380. Parhaodd y chwildroad yn yn Ftramc i ni fyned i ryfela a'r wlad hono yn 1793. Parhaodd y rhyfel hwnw hyd 1815, Chwanegwyd at y rhyfel hwnw awm dros ddwy waith a baner. y swm oedd o'r blaen. Yr oedd y chwanegiad ei hun yn £601,500,343. Cyfanswm y ddyled yn 1817 oedd £ 840,850,491. Gwnawd llawer o ymdrechion wedi hyny i Ieihau" y ddyled. Etb/n 3885 lleihawyd hi i £ 743,675,299. Ond bu raid i'r wlad feathyca aiian y pryd hwnw i dala am ryddhad y Negroaid. 0 herwydd hyny, a phetbau ereill, cynyddodd y ddyled erbyn 1843 i L773 069,340. Lleihawyd hi o'r amser hwnw, i raddau mawr, hyd yr amser y dechrenodd y rhyfel yn y Crimea. Lleibaodd gweiayddiaeth Mr. Gladstone y ddyled yn ddirfawr am amryw flynyddoedd ec y mae Beaconsfleld wedi chwanegu ati ym ddifawr. Yr oedd hi y flwyddyn ddiweddaf yn £ 777,781,590, sef Y,4,712,256 yn fyw nag yn 1843. O. caiff y Toriaid Iywodraethu y wlad ychyd- ig o flynyddoedd yn rhagor, aiff y ddyled i fyny i'r un awni ag yr oedd yn 1817 ar ol y rhyfel maith a Ffrainc.

Y GONGL AMERICANAIDD. PRIODAS CHINEAIDD. Bu oryn gynwrf, yn ddiweddar, yn Vir- ginia City, Nevada, drwy i un o'r Chine- aid wrthod caniatau i'w fab briodi un o'r merched Chineaidd, yr hon a guddiwyd er atal y seremoni. Daeth yr heddgeidwaid a'r ferch i'r heol, er sicrhau ei rhvddid, pryd y taniwyd arnynt gan y Chineaid, ac atebwyd hwy gan yr awdardodau. Pa fodd bynag, priododd y par ieuano, a gofynasant i'r awdordodau eu cymeryd i'r oarchar er mwyn siorhau eu dyogelwch!