Tarian Y Gweithiwr

affqh^nistaidd, m^ yii^a genym ^el ail ddeall fod ^^a^yilghori.ad Khan a |^|or Cavagnari, yn Ghradftmak, wedi bdd ynOls^yddianus i lef^fllu seiliau y tel^aa o raxheddychiad. -Hysbyswv4 nos -Lun diwOTdaf yn y ddau Dy Seneduol fod seiliau o|t«ndeb ymheddj^ol wedi cael tytnno arnynt rhwtig yr Atrieer 4 Llyw- odraeth India. Cyrhaeddodd Yakoob li wersyllfa y Pryde|a||i^ryr 8fedcyfisol, ^p ddee^ren o ddifrff 4r y fasnes oedd golwg, Y mae yn debygy bydd'm ^roH aiov yohydig eto cyn dyfoit. I .IgeaQ Beth yayw y teler^n. Y mae*:jn >1^9 y cytundeb a wnei^ v<6itidwhad, cauys yn un peth y mae efe 10 fitih jn gyfhewidiol iawn yn btesenol— un ^itcmnd yn caniatau peth, a'r diwrnod ^arall yn-ei wrthod j peth arall aydd yn aitiheils mown p9Bt"yMs a?/ éf"yw; a ydyw y'.man dy^ysQgion jn ei lywodraeth yn ddigon nnfryaol mai efe ydyw etifedd priodol gorseda Aifghanjsttn. Fe allai Y ^oawttoletS^Wach yn fnan. j .1 „ j

Yr ydjfit tyn cael fod Mr. Gwilynj^ »WUliams*(Ap Alaw Goch), Miscyn, wedli cael ar ddeall fod ei frawd-yn-nghyfraithj, Cadben Geuige Williams,- Aberpergwm, ? Twedi cael ei ladd tra- ya gwasanaetfm o dan Cobnel Wood, yn mhrwydr Mynydd vZhloVane, at yr 28 am o Fawrth. Der- v byniodd y teuln y"newydd galarus trwy y Cfedben Yanghan, nai Mr. Lewis, Green- meadow, yr hwn hefyd a wasanaethai o datø y Cadfridog Wood.

LLOFRUDDIAETH. AO HUNAN- LADD IAD. Mewn anedd-dy yn Shenstona, thyw bedair milldir o Lichfield, ddydd L!un diweddaf, saethodd dyn o'r enw Freeman ei wraig, ac yna ssethodd ei hunan. Yr oedd y gwr yn 60 oed, tfe yn ddiweddar wedi myned yn ddrwgdytws o'i wraig, yr hon oedd yn 30 mlynedd yn iau. Am naw olt glooh clywyd stvn ergyd dryll yn y ty, a phan yr awd i mewn csfwyd fod Freeman a'i wraig rafeirW mewn pob i' gadair ar gyfer en gilydd.

». DYCHRYNFEYDD Y CHOLERA YN INDIA 1 Y mae y Cholera wedi bod yn gwnend gwaith arswydlawn yn miilith y pererinion a ddychwelent o ffair Hurdwar, yr hwn a daenasant trwy holl India Ogleddol. Y mae yn cael ei sicrhan fod rhwng 20,000. a 30,000 o'r nrmyddwyr, o'r dosbartb Himalayaidd. wedi OT lladd ganddo ar en ffordd adref o'r ffair*

..TEXAS. i ¡; Ar gais amryw gyMIMoo, NO er hysbys- rwydd i ereill, yr ydym yr wythnos hon yn cyhoeddi cyfres 0 enwau a cbyfeiriadan Yggrifenyddion, sen Ornchwylwyr y gwahanol gangh6nau ^>'r Cwmni Ymfndol hwn yn Nghwm Rhondda:— I Mr R. T. WilliamSjTreherbert, Pontypridd Mark Roberts, Owmparc Jas. Davies, Pentre • M Jas. Davies, Ystrad Rhondda Jas. Davies, Llwynypia^ ^5 Dd. Evaas, Trealaw v" <\ Jno. Thomas, Porth o Ia > i-; ;Wm. Roper, Colliery Msnagdr M er, Ni bydd angen yctaanega 6nd "Texas Emigration Agent "at gyfeiriad pob un o'r Miai hyn, a gall y neb a fyno, Ile nad oes canghenau wedi ei ha^for, anfon .;el1 harian i un o honynt, os yn ewyllysio ymuno" 4'r 0wmni. Hefyddyweaydd ywgeaynt hysbysn y bydd y tyniad^ayntaf yu jifmeryd He yn «fj^iiu,f tai, a'r stocky 4 ;giel «i parotol ytt ddioed, a i miiru) wTyttjH—3 ,raiK^ 'of»tynj»d oynfcaf, .i edryeh ati ar unw Ediyehwl fbytld i gyhoediiad jjtfaith hon roddi symilbyiiad ilr- nxtidied, a -sMtsci ei lwyddiant oblegyd nid- oes a bgorf ei aflw;yddiant, ond diffyg cefpogaeth y doabar^ijgweithiol. MABON.

RHYHaFj^DIAETH ABERDAR. Nid oes nn lie ag y mae oymaint o •iRyddfrydwyr egwyddorol ynddo', • mor i rdawel; a_ diwaith yn ngwyneb cynwrf politioaidd y dyddian hyn, a^-Aberdar. H: mae y "EEaekh hon yn ymddangds i ddedireii blino t&apfw yn ein >ptith, i a: deisyfanc araefai,(fef^0ddi prawl a oesl yma fywyd ai peHficfii^yhoeddi y bydd pwyllgor i'W gynal 'prydnawn dydd Mercher neaaf, yr 28ain cyfiscd, am 7 o'r gloch, er cymeryd i ystyriaetii a ydyw ein dystiwrwydd presem)! g. yn oydweddu nhegwyddoriohptplfeBedig. Yn hytraoh na myned i unrhyw dtaulr fe gyferfydd y cyfeill^on a deimlent yn yr achos, am'y tro cyntaf, yn an o ystafeUoead Swyddfa TARIAN Y GWKITHIWH..

:■ —a* DARGANF YDDXAD IPWYSIG YN &1NBVE.. i Y Dl.1e Mr. R^isam, yr liwn sydd 10 eario yn mlaea fgw^lh a ddechrenwyd mor dda gan y dit^dda? Mr. George Smith, newydd ddyjfod o hyd ya B ibylon, i octagonial cylinder, ar ochreu pa un y mae hanes ymgyroh Senacherib ya erbyn y Brenia Hez^ei%hk Y mae y caflfieliad pwysig hwn i'w anfon i Lindain, er e gadw yn ddyoget yn yr Ymgaeddfa Srydeinig.

CELF A xli|Pd oes un cyfaewidiad o ^wj§ wedl r%taeryd lIe yn y fasnach haiarn ystod yr wythnoriddiWeddafj ond a srnrad yn" gyffredinol/'gelljur dweyd fod, munwhiyf haiarn a's.dur yn well, a mwy b waith lw gael mewn cyaylltiad a hwynt. Ceir fod y gweithfeydd aloan yn myaed yn dda arn y pedwar diwrdod a weithiant yn yr wytw- nos. Am y fasnach lo ceir newyddioii cjsarlawn os gellir ymddibynu arnynt. Yn ddian fod y galWad am lo wedi gwella yn yr wythnos, 80 amryw goiatracts da wedi eu gwneud; ac y mae si yn. y gwynt eu bod wedi eu gwnend ar ychydlg o godiad prisoedd, a da iawn hyny os yp wirionedd., Ni allai dim fod yn hvy dyioaunol na hyny unrhyw amser cyhyd na byddo y glo wedi cyrhaedd crogbris dinystriol; ond yn bre senol, bjddai fod y meistri yn galld cael yohydig mwy o bris am dano yn un o'r pethau mwyaf dymunol, oblegyd gallai hyny fod yn foddioa^ekpenderfynu sclyllfa bresenol psthan ar &fteddycholi os ydynt y yn feddianol ar yr ysbryd cymodlawn hwnw y proffesent eu bod. Nis gallwn gau ein llygaid ar y sefyllfa gythryblus annymunol y mae gweithwyr glofaol Mynwy a'r Deheudir ynddi yn bresenol ao i ni, er mor annymnnol yw y pethau allanol, nid yw hyny yn ddim o'u eydmaru a'r annealldwriaeth mewaol a ymddengys i fod yn eu plith ar gwest- iwn yr hurian; Be oddigerth cael mwy o gydweithrediad a chyd^ddealldwriaeth yn hyny nid oes un gobaith am gael terfyniad heddychol iddi. Dywedwn etolel y dywedasom • yn flaenopoL-r—u Rhaid yw hwylio yns|t no ryw gyfeiriad neu gilydd eyn bydd yr un gobaith qn, ydd byth am lwyddiant, fechgyn." Wrth ein bod yn dweyd rhyw gyfeiriad, na feddylied ein bod yn golygu cymeradwyo sefyll allan yn y oyfwog hwn; na, y mae arnom ofii na byddai hyny ond gwallgof- rwydd o'r mwyaf yn bresenol. Ond a gaaael hyny o'r neilldu yn awr, y mae yn berffaith amlwg fod y manteision yn ddeg i nn ar gael teleran ffafriof pan fyddo yr hpll gorff gydwu gilydd, na phan fyddont y naill yn myned un ffordd a'r llall ffordd arall. I Di gael dyfbd yn nes, edrycher am foment ar bethau fel y maent. Dyma Abernant, Plymouth, 'a'r P. D's., beth bynag am Dowlais, yn weithfeydd mawr- ion, heblaw amryw weithfeydd llai en pwys, yp gweithio ar ostyngiad o ddeg y cant, tra y mae y mwyafrif eto hebei dderbyn. Yma oawn fod gwahanol faman, tra y mae rhai yn petrnso rhwng dau feddwl beth fyddai oreu i'w wneoo. patm ai ymostwng ai gwrthwyneba, y mae awn y lleill am gadarn wrthwynebiad. Felly, o dan y cyfryw sefyllfa, beth sydd yn beaibt ei wneud ? Dim. Dim yn y diwedd oad ymostwng i'r oyfryw delerau ag-y byddo y meistri yn ewyllysio eu gosod arnoch. FaUy, goddeCar i ni tmwaith yn rhagor i argymhell arnoch yr angenrheidr,w ydl am gyd-ddealldwriaeth a chydweithreiiad fel anhebgorion terfyniad heddychol a llwydd- ianns y crisis presenol. I'f dyben hyny, nid ydym yn petraso T ffr1 f gweithio ar y l^etyngiadgymerydy diwjftrau angenrheid- l^i pd yn r&ydd oddiwrth pob cytundeb ar ^diweild m,is M^hefia. Bydd ^ynyyn eu galLupgi i g4ano' a'r gweithwyr sydd yn breeenol yn gweithio allan rybydc^on dbrwemisQl y. Meistri Undebol. Dyna gyfarfod wedi ei alw, ac i'w gynal ar Gojnin Pontypridd y 2 Gun oyfisol, lie y dylesid cynllnnio rhyw gynllan er pen- y..dy derfynu pwnc y cyflogau ar ddiwedd y chwe' mis rhybydd. fel mae y oylcl$ythyi| sydd yn galw y o^farfod hwnw yn gofyn; aphe na jfuasii ya^galla "owblhau y gor- chwyl o'^nllanic^ gftllesid galw cytsrfod acalf, nen ymddir^d y gwaith i ry w nifer oddynion a ban olid gan y cyfarfod. Yn lie hyny, dyna gyfa?fol o gfnrychiolwyr glofaol dosbarth Aberdar wedi ei gynal yn y Bute Arms, prydnawn dydd Sadwrn di- wedd$^ wedi. penderfynn galw cyfariod q lo^f^berdiN^|Lountain Ash^Hirwaun^ Mjert^yr,^a Dowlajs, ahyny ar yr uu dydd a chyfarfod Pontypridd.- Cyfa^Jfod Ponty- pridd yn galw y^Wl-Wyr drwy Mtypwy a'r Dehenair, 301 lo a^er a thai, a fod A%4ar yn gatw rhan o'r glo p^r'yn unig.' Med^ylier fod y cyfarfod hwaso lowyr y glo £$er yh dyfod i ryw bend^ fyniad ar fyjoydd Merthyr, b6th fydl ei nerth pan f/ddo glefeydd ager y Rhondda a'r cymydogaethaa, yn nghyd a M/nwy* yn cael eu oynrychioli yn Mhontypridd ? Nerth ddywed^om Ni fydd yno nerth 1 ? ddim ond i dderbyn y goeftyngiai, wedi cau allan unrhywddylanwad gwrthwynebol, a hyny o angenrheidrwydd, y ffordd effeithiolaf i sierlauy gostyngiad i rywrai a aslant .ddianc, dichon, neb dderbya llymder y dd^CLO^ pe ,y gweithredid gydag ychydig mwy o gydy^deimlad ac ceis&i^^if- oldeb y se^li^ ml ddweyd nad yW oyf- fl^fod Mynydd llei^hyr wedi eir ^lw er ysliyrie i cwe8tfw& "yr haria^ 6'ni p^ader- fyaiad Gyhaaledl B irnsley^ tiy^alwn ninan os felly, mwyafny mehf,1 oblegyd biydd y bobl yn cael Jthwystro 1 Cyfar- fod a'u gilydd i benderf/nu ^Hf/WQ3t" iwn, a'r cwestiwn^tiniongyrchoi Tiidynt hwy, er ystyried cwesti^ ail raddol a cliyffieiihoL On felly,pan|m. %agr fod y cwestiwn hwnw, a^ragleh cyfa^qd Pont-. ybridd/AC yn agor&lfc fel y ^yht fdcrlieb fod un penderfyniad blae^^oj yn ef gyf- iawohau na'i gotideftuiio. Gyfeillion, eoddefwch' ifa gstir yn mn^ll- ach cyn diweadn, aJ hyny liid aai nad oes wmbredd yn yohwatteg i'w^idweyd, on l atti y teimlwn nad yw' y presenol yn amser cymyradwy i'w wneiftd; yn fwy nag i agor hen glwyfap. Dyma ie.—oddtdthr oyf. uno y rhwyg hwn, nid ydym yn. gallu canfod fod o flaen glowyr y Beheadir diwl tywyllwoh fel Y -flioi U, 't ^gotthryiider fel cysgodangm.

GLOFA Y DDINAS. COnJrF ARALL WEDI EI GAEL. Denwyd a hyd i gorff W. Jones, coedwr, yn nglofa J:Pinas tua chanol dydd ddydd Mawrth diwiddaf, yr hwn a ddygwyd i'r Ian oddeuta tri o'r gloch. Adnabyddwyd y corff wr^yr esgidiau oedd ar y traed, a'r offer gipfthio oedd yn yr ymyl, ar y rhai yr ei enw. Y mae yn awr bump o gyrff wedi en oael. Bernir fod etodri yn yr heading y cafwyd y rhai olaf.

CYNADLEDD Y MWNWYR YN BARNSLEY. j Cynaliwyd y gynadledd hon yn y Miner's; Hall, Barusley, dyddiau Mawrth, Mercher, a Ian yr wythnos ddiweddaf. Cjmerwyd, y gadair gan Mr. B. Picard, Ysgrifenydd 1 a Goruchwyliwr dosbarth Gorllewin York- shire, a Mr. John Frith, Deau Yorkshire,' yn Ysgrifenydd. Dyben y gynadledd, ydoedd cymeryd i ystyriaeth y priodoldeb o atal gweithio yn holl lofeydd y deyrnas am ysbaid o bedwar i ohwech wythnos o amser. Wedi derbyn adroddiadau o'r gwahanol ddoabarthiadan a gynryohiolid, a darllen Itythyriu oddiwrth ereill, gosod- wyd amryw gynygiadau gerbron. Wedi hir ddadleq ar. y naill a'r llall o honynt, cytanwyd Ar y pethau oanlyno] Fod, yn marn y gynadledd hon, yr amser wedi dad pryd y dylai holl bablog- aeth fwnawl y Deyrnas Gyfunolgydweith- redn er ceiaio rhwystro dychweliad cwrs arall o ostyngiad, ac felly y dylai y gwa- hanol ddosbsrthiadian ofyn am godiad o 10 y cant, ac os na chaniataai y cyflogwyr hyny, fod ataliad cyffredinol igymeryd lie drwy yr holl deyrnas. Hefyd, ein bod i geisio dwyn oddfam- gylch tyrhad neu gyfartaliad orian gweith- io, ftl ag i dd wyn ycyflanwad yn gyfartal i'r galwad.. Yn mhellach, foa oynalledd arall i'w chynal, mewn pum wythnos, er penderfynn vaa pryd y gofynir am y codiad o 10 y cant yn y ^w|hanol ddosbarthiadaa, ac hefyd: ^yo4ydd Ctfffreiinol yu cael eu gwaBan^ddtJSbarthiadau yn y cyfamaer er gosod y "*&&& gNh^i^y dynion, My galler anCon tmryefiio^r] ft gynai^d1 aesar ^yda gaft» o/ffawto al banderfynu y'ewestiwni 1 Foi y gynMledd nesaf i'w^cl^nal yd Birmingham, ar y 17 ag o Mehefig. 1 Penderf/nodd y gynadledd hefyd i ofyn am welliant yn MdsUr yOrwner Coroner's Bill," sydd i'w ddwyn gerbron Ty y Cy- Jrretlin gan y Lly wolraeth, ssf fod adran yn cael ei gosod i mewn yn -rhoidi hawfi berthynasan y trancedigion i fod yn bre- senol yn y trengholiad, ao i ofyn gofyn- iadan, neu, os ewyllysiant i osod ereill i weitiuredu yn eu lie. < Fod y gynadledd o'r farn y dylid defn- yddio pob moddion rhesymol er cynorth- Mr. MaQionaldj A.A., yn ei ymdrechion i gario ei Fesur Iawnol. r Fod y gynadtedd hon yn apwyntio y pwyllgor dilynol er oario allau y pander- fyniadau. hyn,—Mri. B Picard, J. Frith, Ji Cfolladge, W. PiOard, W. Abraham, a J.Sauthall; fir 11a w goddefer i ni ddweyd wrth jrdlganddynt ddeisebau i'w haafon ar Mr. Micdonald, am iddynt hyny ar frys.

[HYSBYSIAB] < R. JOH».J0NaS, IREOYNON L » BREWERf, ABERDAR. Fel un a gyflawaoddei ddyleiswydd d»*f ystod y tymor y bum yn eich gwisaa- a&& yn ol ei :h cyfaddefi id eich him—:ar ol ij» roidi rhybadd ri<3dor. ac ymadael a cma yn heddychol, y mae yn flin genyf eich baR drwy daaau ch wedi. aawiraddus am daw, a hyny wrth bjrsonau ni? gi'laf g/f- ad|f a hwy oni drwy gyfrwng y wasg, wedi fy ngosoddin yr angenrheidrwydd o wadu $ajjtofb.09dditS'a phenaaat aid oes rhith o sSUJl'r cyhaddud a ddyg^ci ya fy erbyn, Ssf ceffyl dirfa ar eioti m\b George, fel y dyWedwch, Hirwaun, oddentii pythef- nos yn ;ol, a dymjUweLyd y carbyd, ae i mise., i yrJ. haioi jar y pryd tab gfayg cjwfiiiorch m gwaead sYJw. o'r 'Ibasjhajeii bach, yn y tf js. Byldai hy4y yn ym-J ddygiftd ann/nol;yaof, pe yn wmqnedi, ond anwkddd noetb. ydyw. Nid t irfu waaafch y ceffy^ tod eiel ei ffimgelli i'r ctawdi yn ddiSOTflftpai, ac ni diymohwelbdd' y'cerbyd o g^t>C^Yr»oeld y "'bachgen bach" yn" gafaely$*yn mhen y caffyl ptyd y dauals yn mlam aw, ac arosais iddo i ddyfod a'r carbyd yn^ddypge. i'r hpol, ytJiyn a wjjaeth mewji ^lai na^ myjiyd. Pa gwj'swn ef un- rhy wu cy tyngdec neu barygl, mi a' i byacOTht^Wn gyda pharodrwydd ac e wyllys- garwchj owfniu oeid dim yn yr amgylchiad awn a-deil^nga sylw am fynyd rhagor y dull gwallgoi^ triaiwyd y creadur mud cyn$c wedi ida^ redag i'r cliwid, y tro hwn fel llawei tro yn flaeaofoh Ar 01 i œwi ddanfon y, cylchlythyraiu bryntion hray at eich owsmariaid as fy ym- adiwiad ach gwaaanaath, ae i minau ^n gross i'ch dymuaiad ddyfod i wybod am danynt, cyfiawnhaech eich hun drwy ddadl- eu nad oeddech yn ea deall fel yr oeddech wedi eu hysgrifena, ac* wrth eu galw yn ol, drwy orfodiaeth, amlygach fod yn flin gen- ych fod eich cwsmeriaid wedi eu deall wrth eu hystyrion priodol, mae fel arall yn hollol yr oeddech wedi golygu iddynt i'w deall. Yn sicr, ni ddylecn ymesgusodi nad ydych yn deill pob gair o'r bregeth ddyddorot hon sydd genych, yr ydych wedi ei thraddodi mewn cynifer o fanau. ac fwy nag unwaith yn yr un ty, ac yn nghlyw yr un gynulleidfa, heblaw yn ngwesty y Llew Euraidd, a hyny gydag emphasis a p%tho$digonol i dynu dagrau o ddanedd llwynogod.—W. DAVIES.

LLANELLI. Ychydig drioedd o'r Llau. MrL Gol., os byddweh mor garedig a'a cyhoeddi. Y latest telegrame:—Bechgyn o'r Llan yn bradychu eu gilydd yn forge Penclawdd. San am agor y gweithiau i weithio chwech diwrnod yr wythnos. Crogi Twm o'rJCoaka chordyn ei glees ar ban y Bigyn. IG wry Tinhouse a')r melinau yn son arm ddechreu Undeb ar eu t penau eu hunain. Y forg&men yn digio am hyny, ac yn bygwth troi yn steel wwkers, ac wrth gwrs, i ymofyn rhagor 0 bris am weithio'r dur. Eisieu yepor<ey i'r DARIAN i adrodd crogi'r' ceiliog; eiaieu i bawb gymaryd gwers oidi- wrtho, ac eisiea i bawb o blant y Llan fod yn drus i'w gilydd LLANO o DAFEN.

TREORCI—MA&WOLABTHAU. Mai lOfed, yn y lie uchod, bu farw Mr. Owen Jones (Pencerdd Orchwy), yn 42 mlwydd oed. Ba yn araf glafychu am tua 3 mis. Gadawodd wraig a phump 0 blant i alarti ar ei oL Er gofid genym, yr oedd rhywfodd neu gilydd a'i amgylch- ladau wedi myned yn hynod 0 isel; ac mae He cryf i greda mai hyny oedd achos ei farwolaeth. Dydd Llan canlynol, ymgasglodd tyrfa luosog yn nghyd i hebrwng gweddillionoyr hen gerddor i dy ei hir gartref. 'Hefyd, daeth y cor 0 ba xmyr oedd efyn aelod yn nghyd. Y mae y cor hwn yft bwriadu cynal budd-gyngherdd i'w weddw a'i ramddifaid, a gobeithio y gwnaiff y frawdoliaeth gofio am dani trwy bre3enoli eu hunain yn Beth- tehem nos Iau, wythnos i'r nesaf. Y mae "Gweddi Habbaccuc" yn sicr 0 fod 0 werth i'w chlywed, a golaeithio y bydd wedi ei ddysgu fel na bydd eisiau i'r "Hen Saddler" dynu ei linyn drosto. Mai 13eg, bu farw Miss E. Emily Evans, anwyl ferch Mr. a Mrs. Evans 4, Rhondda-St., Treorei. Bn yn dyoddef yn hir dan gystudd caled, er yn dawel iawn. Prydnawn dyad Sadwrn, Mai 17eg, •hKnod darawiadol ac ef&sthlot ^^KUlotetr be^u bvwyd—ni welodd **»"• > A«7n'ei beda, gwyn'a ftjul w1 Eava C4 £ W0an.

BRY^-SYLWADAU AR ORATORIO ST. PAU;L (MENOBLSSOHN). .Yr o€«ld Mendelssohn wedi cyfansoddi pethau gorchestol cyn iddo gynyrchu "Paid," me^ys Overture to Midsummers Night's Dream," A calm, sea and a prospceous voyayt,"—pethau ag ydynt yn parhSatiyn uchel en bri yn awr; ond os .nad wyf-yn sainted yn fawr, "St. Paul" oedd &. Oratorio .cyntaf; a chyda hwn y sefydlodd ei han yn -feis"tr cerddorol yn flgolwg y bya. Dygwyd y gwaith allan gyntaf y'Sulgwyn, 1836, dan gyfarwyddyd as arweiniad y sfflfansodawr ei hun, a gwaaeth argraff anghyffredui; daeth yn boblogaidd yn Germani, ac yn mhlith cerddonon gwledydd erettlT11 ftmx Mae y geijiau wedi eu dethol o'r \sgrytEyr Lan, 0 dan gyfarwyddyd, os nad gan y cerddor ei hun; Yo. wir, yr oedd Mendelssohn yri. ddigon gwybodus, yn ddigon 0 Ysgrythyrwr, ac yn d<Jigon o gerddor bid sicr, i gasglu yn nghyd librettoyn well nag'y gallai neb ar^jl Y mae y gwabaUol ddygwyddiadau wedi eu cysylltu a'u gllydd ifcewn modd deheuig, ac y mae yn bur amlwo^mai cynyrch yr un master mind jw pobpfHi y drama gerddorol gysegEedig hon. Rhemr y gwaith yn ddwy. Prif incidents y rhan gyntaf yw amgylchiadau erledigaeth Stephan —ei bregeth nodedig, ei labyddiad; Paul yn erlid yr eglwys, a'i droedigaeth. Agorir y gwaith jydag Overture seiliedig ar yr hen Qoral Germag»dd "Sleepers Wake," yr hon a ddygir i fewn ifewn modd effeithiol iawn eilwaithyn y gwaith. Qwneir defnydd 0 Flutes, Clarionets, Oboes,. Sessions, Serpent, Comets, Trumpets, TromhonestDrums, Strings, ac Orf/a;i,"yn ngwahanol symucfiadau yr Overture, yr hwn sydd yn mhob bar yn dangos ol Haw meistr mewn orchestration. ■ Gydag arweinkd i mewn nwyfus, daW Rhif 1. (Full Score), cydgan mawreddog, "Lord, Thou alone art God," i mewn. Ymarilwy*ad o fawl yr Apostolioli i'w DaW, gyda deisyfiad am nerth i bregethu yr Efengyl with strength arid joy ful- ness" yw y Chorus hwn, debygat Rhif 2, Coral, "To God on high." Un o neillduolion y gwaith hwn yw y coralau ynddo— y tonau cynulleidfaol Germanaidd ddygir i mewn yma. a thraw. Sebastian Bach oedd y «yntaf i gario allan yr -idea hon yn effeithiol; ackvs nad yw Mendelssohn ya ljollol wreiddiol o ra-aticynuan, y mae er hyny ddigon 0 arbenigrwydl in ei gy- n°haueddi6n ac yn ei instrumentation. <3ynghan- eddirygoral lion mewn style gltisuM %ughyff- redin, a gwneir defnydd helaeth oi oflfejy^au. Rhif 3, Adroddawd (Becit) yn datgjthj^wydd- iant gweinidogaeth Stephan, a chimfigen yr Iuddewon tuag ato. Gosodir tsimlad diweddaf mewn Deuawd gan ddau 0 dystion gau, "We verily have heard." Tyr y dygas^dd hwn allan mewn cydgan Rhif 4, "Now this ceaseth not" Adroddir ac ailadroddir y syn^a cyehwynol gan leisiau-cymysg a Ueisiau^y waiaa, gyda chyfeiliant o Horns, Bassoon, Strings, a Drums, mewn nJ^d cinhyrf- ua a desgrifiadol anghyffredin. Vs. ri Rhif 5, sydd gyf res 0 iiectfejganwwyaii ^mr, yn gwneud i fyny. bregeth nodedig S £ epn$ £ Men, brethren, and Fathers"A[Aotau vi).. %Yna heb aros dim, tery cydgan Jr iu,^Te^u 1 mewn, "Take Him away ( I ffwr^ ag-M'); ar ddiwedd pa ufl y toae'Stepnan yn tori apan mewn Becit byr "Lp! I see the heavens opened Rhif 6, Alaw Soprano o'r mwyaf tyner ac effeithiol, "Jerusalem, Jerusalem, than taot kiUest the prophets." Calourwygol ir eithaf '8 Jerusalem, Jerusalem, tydi yr hon wyt yn UaM y proffwydi," yn y fan hon. Y mae tr^St accompanimep £ y Flutes, a'r Clarionets, ac yS y Violins a'r Violas, yn rhoddi relief campus i arafweh y symudiad. 'Does dim yn tycio i lwdfm cynddaredd yr Iuddewon at eu "proffwydk* Rhedant ar Stephan gan waeddi "Stone him t<* death." Cychwyna y cydgan hwn mewn d\jj| dyeithr iawn, ond gallem feddwl ein bod tan gweled yr "hen Iuddewon barfog" yn ysgymygn eu danedd, yn malu ewyn, yn codi ceryg, ae ft eu lluchio at y Merthyr, yn fyw o'n blaen, (M, gan ofnadwy yw "Stone him to death" Rhif 8, Becit, yn dweyd am labyddiad Sfcephaa* yn cael ei ganlyn gan goral floddf "To Thce~ d Lord,"—Stephan yn rhoddi i fyny yr ysbnriL OMegid y tynerweh a'r donyddiaeth our sydd to ofynol yn y goial hon, ni ddygir ond un off«n» chwyth i mewn 0 gwbl iddi Rhif 9 a 10, claadedigaeth y Merthyr. Swfaot a dedwydd i'r pen yw y cydgan "Happy ORA blest are they" Bequiem, o'r fath fwyaf adymunpl ydyw; Violm Oblvgato mewn semiquax^rsdrwjw ddo. Dywed rhai beimiaid fod hwa ya un et pethau tlysaf ysgrifenwyd gan Mendelssofiat erioed. t, Rhif 11, Becit dt Aria, "Consume &Uq mllf* —Saul yn erlid yr eglwys. Gallon foddwl fo| yma bortread teimladwy o'r chwythu ]9Myth»kk. a chelanedd" yn y rhanau offeryn DiiIIdW y rhai pres. Gyda Rhif 12, Reeit and Air, vJBut the Zordt is ipindful of His own," y mae Contralto Sofa yn d'od i mewn gyntaf yn y gwaith. C&n 0 gysu^ i'r eglwys yn ngwyneb erledigaeth _yw chysurlawn a dymunol i'r pen ydyw. iVbyg T)T>H nodwedd hon y w O rest in the Lordr (.Btycth L a gellir dweyd yn ddibetrus mai "«amau sr awoa wir" yw Contralto Solos Mendelssohn. Yn canlyn y mae troedigaeth nin Tiemi lie Conversion, ac y mae yr ^'olygfa'* ya un pethau mwyaf tarawiadoL Wecu Adroddawd liyc yn dweyd am gychwyniad Saul tua Damascus tery yr offerynau chwyth a'r dant mewn cyw$it tyner a swynol yn F sharp, minor,, a daw o'r nef" atom trwy gyfrwng Sopranos ac A yn canu It, Sam," k. Yr un lleisiau yn canu "I am Jesus of Nazareth," ac heij* Arise and go into the Gvty. Y mae yn sicr gyda dadganiad a ehwareuad delicate, ffdaloL fod yr olygfa hon ya- un o'r rhai mwyar « fendigedig a baientiwyd mewn miwsig erioed. Rhif 15, Cydgan mawreddog "Rise up, arise* —y mwyaf flaturfawr ac annawddyn/ gwai^ Rhagflaenir ef gan March offerynol—Saul ai gymaeithion yn brysio tua Damascus, enidol Daw y lleisiau i mewn gydag eilaith iaawr, telling i'r pen yw yr Organ yn dyfod i mewik megys i bwysleisio ar y gair s&Ltie. Dytug iawn, end tra desgrifiadol o'r tywyllwch ordoai Cenhedloedd yw y Fugue "Behold now darkness?* IS y toae y gwwtiu»tt i fyny-i^ diwe^yn grand i'r eithaf. 0 y, <Fworphe»<ffrfeinnesetfi)

.&T, y TABCH! "D. ONLLWYN BRAOR Syij—A fyddwch chwi gyatal a rhoddi eich bairniadaeth ar gyfansoddiadau Eis* teidfod y Gurnos yn y DAaIAN n- t Byddai yn gam a'f cystsdleuwyr DO na chy% hoeddid bairniadaeth mor llwyr a jr eiddooin chwi. Buys Paw,

SOAR,, LLWYI)OOEL). pYNELIR CYFARFOD LLENYDDQL yn y lie uchJd gan Girfr.afa 'Meiilionea Llwydcoad,' o Urdd yr llan Frytaniaid,ttw Lan, Gor. 28iin, 1879. I'r Cjr ddim droi 30 mawn rhif a gino yn oreu I Yr Alarch,' gan R. r ■ Stephen (Moelwynfab) £ l 10 d Tocynau, 63. yt un. Cyfarfod i ddecareu, f 1 .1 am S o'r gloch. Yi elw i drys,)r a r diithas. Y programs i'w cael gin Joajt REES, 58, Hirries-sfc., Trecynon, Aberdar, HOREB, PENDAttRKN, Ml CYNELIR Cyfarfod Cystactteaol ya y lla uchoj, nos Sadwrn, Mehefia 28,187&. Beirniad y Canu a'r Adcoidiadao, Mr. W, Price (Gwyddonfryn). Beirniad y G/tixx*. soddiadau, Mr. Jonathan Reynolds (NAliatt Dyfed), Nr. Otd"f aurcQ, Morthyr. Am yr 20 paaili gorou 0 gio I et Potrch. J. A. Bjwen, gweiaidog y die, a ei ymdraca. a'1. lafur g/dag ( aidyag, yn nghyJ sefydiu (Joaad- aeth y MuA a Bydias yn hiaeu- darren, gwobr .61 10 0 Cyfaasjddndiu i fod yn llaw y Beirniad erbyn Meh. 19, yn ngh/d ar ffngenwau tit enw pnodoi dan sel i E. JONES, YsgrifenyddL 17, Church-st., Fdudarren, Mertnyr. v Allan o'r Wasg, CANTATA "PLANT Y TLOTTY^ Bad lagal ya Eisteddfod Treherbatt, Nad. olig, 1878; y Gaiaau gm Bkynfab, Gerddoriaeth gaa GWILYM GWEHT.- PriH Sol Ffa, 6x (Sen nodiant yn y Wisg). CORN Y GAD; Duet yny ddau nodiant, oris, 6*, gan IX EMLYN EVANS, cyatadleuol yn Eisteddfoi Caerdydd. Cyhoeddedig gm L Jones, Printer, ^5,^ Treherbert, ,F.¡r

GLOFA Y WEST BRITHDIR, Gmt CASTELLwfiDD. Gan i mi, loan Lloyd, gyhuddo Thomas Davie^ Birchgrovej o'i fod wedi tynu glo oddiar dram perthynol I mi, a'i osod ar ei eiddo ef, a thrcry hyny yn ceiaio darostwng vi gymehad fel dju gonest a • chywir, yr w^ yn awr yn dymuu<k gwnend yrymddiheuriad hwn. Ni wnaeth Thomas Davies erioed y cyfryw beth yn fy ngolwg i, neb arall o'm cydweithwyr (fel y cyhudaais 81), ond yr oedd yr oil o'r cyhuddiad yn anwiredd noeth o'm heiddo, ac yr wyf yn diolch yn wresK^ i Thomas Davies am faddeu i mi tun yr anfri; ft geisias daflu ar ei gymeriad. IOAB LLOYD K DANIEL THOMAS, ) THOMAS GAI^ITHS, |