Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
19 erthygl ar y dudalen hon
SOUTH YORKSHIRE
SOUTH YORKSHIRE cawn fod Cymdeithas Gyfnnol y glowyr wedi teimlo fod yr amg ,lchiadau yn gwarantn iddynt olyn i'w meistri am godiad o ddau swllt y bnnt. Gwelir y cais yn y cylchlythyr caulynol at y meistri:— Foneddigion,—Yr ydym ni y mwnwyr yn nghyflogaeth yr amrywiol lo bercbeu- ogion yn nglofeydd South Yorkshire a North Derbyshire, yn dymuno galw eich sylw at y ffaith o fjrwiooad yn masaaoh y rhwbavth. Yn gyntaf, yn ddian, y mae pris y pig iron wedi c jii o leiaf 10s. i 12s. y dyneU. Yn ail, y mae masoaoh y barau haiarn wedi gwella yr un modd o leiaf lp. y dynell. Yn 3/ id, y mae Mae- naoh y glo tai wedi gwella yn lleol ac yn gyffiredinol. Yn y lie cyntaf o Is. i Is. 60. y dynell. Yn yr ail le o 9c. i Is. y dynell. Ar y cyfan, fOlleddigion, meddyl- iwn fod y gwelliantan yn gyicyw aydd yn ein oyfiawnhan i ofyn am godiad o ddeg y cant. Yn olaf, yr ydym yn gofyn yn y modd mwyaf parohns t ohwi alw cyfarfod mor fnan ftff y byddo modd, yn mha nn y bydd i dtbrprwyaeth o'r cynghor hwn ymweled a chwi i ddadlen y oweattwa dan sylw, a phryd y gobeithiwn y gwel- wch y ffordd yn glir i roddi y codiad gofynedig. Yr eiddoch. FIRTH A CHAPFEL, Ysgn." Dian y bydd lluaw8 o raubarthau ereill yn dysgwyl yn bryderus pa. atebiad dderbynia y cyfeillion hyn. Cawn hefyd fod oytellliou y glo tai fyda ni, wedi cyfarfod a'n gilydd yn [engoed yr wythnos ddiweddaf i'r'an perwyl, a ohytunwyd i ofyn i'r meistri am yr on oodiad, sef dan swllt y bant; ond y mae y gwahaoiaeth yn y modd o ofyn j& y dda^ le ya &wt. DaaUwn^ wrth hyabjsiad y cyfarfod fod y cadeirydd yn Hengoed wedi taro yr hod ar ei chlop o betthynas a gwaead y gofyniad yn nn effeithioi j ond bnas« celsio yr nn weld a'r cyfeillion yn Sonth Yorkshire, gan nodi allan y rhesymau dros hyny, a hyny yn cael ei wnend mewn nndeb, yn debyoaoh o lwyddo; oad yn bresenol, i'n b..rn ni, y dull hwn o wnead y o8:s yw y ffordd efteithiolat i ohiric y eyfliwaiad, os nid gorchfygn yr amcan. Tra y llongyfarohwn ein cyfeiilion ar en penderfyniad i uno mewn cymleithas a'r cyfeillioa yn y glo ager, nid allwn lai na gofidio wrth weled y weithrei gyntif o'u heiddo mor groes i'r egwyddor. Dylid cofio nad yw y meistri mewn ffordd na gallu i ateb gotyniad fol hwn yn gadarn- haol heb gyfarfod a'n gilydd i gydymres- ynm oblegyd gallwa sicrhau ein cyfeill- OY ion fod toriad i fyny y Bwrdd Crmodol wedi bad yn achos i gaaarnbau Uadeb y meistsi, ac na fyddant hwy ya awr, yn fwy nag o'r blnen, 10 cynyg gwnend dim ar wahaa. Felly, gyfdillion, os ydych ohwithan am wnend rhyw beth a gran arno, rhaid fydd gwisgo eich holl weith- reioedd mewn arfan Uadebol. Oaid priodol fyddai galw cyfarfod oyffredinol o holl lowyr y rhanbarth i ystyried y mater hwn o godiad pris, ao os na fuasid yn teimlo fod y codiad yn ddyledna i'r holl, ond ei iod yn ddyledus i ran, beth sydd yn rhwjstr i'r holl gyduno i gynorthw/o y rhan bono i hawlio yr hyn ftddai yn ddyledns ? Gwnaed y prit bjth, yr nn peth angenrheidiol yn gyntaf, yna daw cadwen dibendraw o bethan y gellid yn rhwydd en cyflawni.
HYN A'R LLALL YR WYTHNOS.
HYN A'R LLALL YR WYTHNOS. Y mae Mri. B. Morewood a Chyf., o weithian alcan South Wales, Llanelli, wedi penderfynn rhoddi i'w gweithwyr 2s. j cant o'r gostyngiad a gadwyd oddi- amynt ar y 13dg o Hydref. Yn y Gynadledd a gynaliwyd yr wyth- nos ddiweddaf yn Croydon, hysbyswyd fod 120,000 o bersonau yn meirw yn Nghymru a Lloegr yn flynyddol mewn canlyniad i ddefnyddio diodydd meddwol. Prydnawn dydd Ian yr wythnos ddi- weddaf, tarawyd bachgen 13eg oed, o'r enw William Henry Johns, negeseuwr peithynol i reilffordd y Great Western, gan y poiriantar y reilffordd yn ngorsaf Pontypwl. Parhaodd mewn poenau mawr- ion am rai orian, a dywedodd cyn marw wrth ei dad nad oeid dim bai ar neb ond efe ei han. Y mae yn dda genym ddeall fod ffwrnes flast, perthjnol i aeithteydd Briton Ferry, yr hon sydd wedi bod yn ddiwaith am fisoadd lawer, i'w hail chwythu i mewn, a bod gobeithion liewyrchas 831 y dyfodol yno. Y mae y ffwrnes flast No. 6 yn ngweith- ian haiarn Rymni wedi ei chwytha i mewn; mewn canlyniad i hyny, oymerir i mewn nifer mawr o weithwyr. Y mae parotoad- au. hefyd am chwvtha i mewn ffwrnes No. S eta. Fel yr oedi bachgen o'r eaw John Hennesay yn cario cwdaid o lo drog iinell y Maerdy o reilffordd Biaenllechau, taraw- yd ef i lawr gan y peiriant, yr hwn a redodd dros ei gorff, gan ei ladd yn y man. Bron na chyfarfn ei frawd a'r un dynged. Tra yn garcharor yn Maidstone, y mae on George Montague, alias Henderson, wedi cyfaddef ei fod wedi llofrnddio an Saanderson, yn Baltimor, America, yn Gorphenaf, 1877.
GWEITHWYR ALCAN TRE.FFOREST.
GWEITHWYR ALCAN TRE- FFOREST. Mae gweithwyr alean Trefforest wedi dlocIdimia .0 rybudd y bydd iddynt ym- adael oni ddychwelir y gflstyiigia^^j^^ Per: oem. Cvmered aloanwyr yr hint.
EISTEDDFOD GENEDLAETHOL .CAERNARFON.
EISTEDDFOD GENEDLAETHOL CAERNARFON. Oyhoeddwyd yr eisteddfod hon ddydd Gwener diweddaf, Hydref 24ain, Cymer- odd agoriad ffurfiol yr orsedd le yn ysgwar y Castell, pryd yr oedd yn bresenol— Clwydfardd, loan Arfon, Hwfa Mon, lolo Trefaldwyn, Gwalchmai, Robyn Wyn, Gaerwenydd, Elidirlab, Hywel Cernyw, Rolant o Fon, Tadno, Morwyllt, Oeiriog, H. Gwynedd Hnghes, Gweirydd ap Rhys, Tecwyn, Tadwal, Pedr Moetyn, Oeulan- ydd, Llytrbryf, Gwilym Cowlyd, Andreas o Fon, Glan Padran, Isalaw, Eos Maelor, Pencerdd Eifion, Pencerdd Gwynedd, Wyr yr Eos, Telynor Seiriol, &c. Cymerodd luncheon cyhoeddns le am 1 o'r gloch, pryd y llywyddid gan G. R. Rees, Yaw., Cadeirydd y Pwyllgor, a J. Bngbird, Ysw., is-lywydd. Anerchwydy presenolion gan Hngh Owen, Ysw. Hwfa Mon, a Clwydfardd. Am hanet awr wedi dan, ffarfiwyd yn orymdaith at yr orsedd yn Castle Sqaare. Am badwar, yn y babell, cynaliwyd cyf- arfod cyhoeddns, pryd yr oedd o leiaf 2,000 yn bresenol. Llywydd, Canon Evans, D.D., ac anerchwyd y cyfarfod gan Syr Llewelyn Turner, Parch. R. Williams (Hwfa Mon), Clwydfardd, loan Arfon, Col. Rowlands, V.C.C.B., Plastirion; Hugh Owen, Yow., Llnndain, &o.
'DAMWAIN ARSWYDUS MEWN " GOOFA—SAITH…
'DAMWAIN ARSWYDUS MEWN GOOFA—SAITH 0 BERSONAU WEDI EU LtADD. Oddeutn ohwech o'r gloch boren dydd Meroher yr wythnos ddiweddaf, cymerodd damwain alarus le yn nglofa Alexandra, Ravenshead, St. Hellen's, trwy yr hon y lladdwyd saith o bersonau ac y niweid- iwyd dau ereill. Yr oedd y gweithwyr wedi ymgynull fel arfer er myned i lawr, a rhai wedi oael en gostwng i'r pwll. Pan ddaeth y cerbyd i fyny yr ail waith, aeth naw o bersonau arno er cael myned i'r lofa. Wedi i'r arwydd gael ei roddi de- chreuodd y peiriant ddirwyn y ffordd ohwith, ac aeth y cerbyd i fyny i'r coed- waith nwch ben y pwll. Wrth weled hyn neidiodd nn dyn a bachgenyn allan, y rhai a ddiangasant gydag yehydig niweidian. Nid oedd y ddau hyn wedi cael y llawr nes oedd y cerbyd yn erbyn y coedwnith, a hyny gyda'r fath nerth fel y torodd y Thaif, gan ollwng y cerbyd a'r saith oedd yndde i waelod y pwll, 325 o latheni o ddyfnder. Torodd y cerbyd yn ddaman, ac yr oedd golygfa hynod hefyd ar y cyrff. Mae y peirianwr wedi bod w'th y gwaith am 21 o flynyddoedd, ao yn y pwU hwn naw mlynedd.
CELF A MASNACH.
CELF A MASNACH. Yn hanes y fasaach haiarn oawn fod agwedd y cyfryw yn addawol. Yn Ngog. ledd Lloegr y mae pethao yn eir/ch y n well, ac mewn cadarnach s jfyllta nag yr oeddent bythefnos yn ol. Fe syrthiodd y pig iron ychydig, ond nid o Ad hyny ond effaith yr antariaeth gormodol a gymer- odd le yn flaenorol
MIPDLESBOROUGH.
MIPDLESBOROUGH. Dywedir foi pethau yn bywiocan, ac arwyddion amlwg o welliant parhaol yn oymerjd lie. JSid ots dim yn fwyarwydd- ocaol na bod Mr. Edward Williams, y Cymro bydenwog, sydd yn biesmol yn ] llywydd ar yr "Iron & Stgel Institute," ac hen fanagar gwaith haiarn Bolcan, Vaughen & Co., ao odatl lywyddiaeth pa un y daeth y gwaith hwnw i gymaint en- wogrwydd, wedi prynn gwaith haiarn Linthrope. Y mae yno chweoh ffwrnes flast, y rhai a osodir mewn gwaith mor fnan ag y byddo modd. 0
NORTH STAFFORD
NORTH STAFFORD drachefn cawn en bod wedi cychwyn ail- weithio mewn amryw forth wylfeydd a melinau na faont mewn gwaith o'r blaen er ys llawer o amser. Dywedir eu bod wedi derbyn archebion mawrion o'r America, a'a ceidw mewn gwaith teg dros y gauaf dyfodol. Nid llai addawol ein masnach cartrefol. Y cwbl gysylltiedig a haiarn a dar yn bywiocan yn ddyddiol, a'r pig iron yn gwerthu am uwoh prisoedd. Hysbysir ni hefyd foi rhan o'r archeb am reiliau dar B, dd wedi ei roddi allan gan y llywodraeth Iadiaiadd ar gyfer gwnend rheilftordd drwy y Balkin Pass ya Afghanistan, wedi dyfod i Ddehendir Cjmrn. Cawn foj rhlw bymtheg mill- dir o boni wedi ei gwneud a'i hagor, dros yr hon y bu Governor Bombay yr wyth- nos ddiweddaf. "0 bob peth drwg y daw peth da." Cyn y bydd y llinellan hyn wedi cael ea aarllen, os yn ol yr addewid, bydd dydd mawr cyohWyniad gwaith Cyfarthfa wedi myned heibio, a chyn y .djuf j mU, blynyddoedd i ben, arian papyr wedi trenlfo allan,' a'r astroaiatd <^1 wedi darfod am danynt, diohon y bydd Abernant wedi ail gychwyn, yn neilldnol os y cliff Mr. Sambo Corwynt ei deitl o M.P. Am y fasnach lo, y mae i hon eto ei harwyddion. Amlwg fod y oyffro mawr yn y llall yn cael peth effaith arni. Y mae galwad iachus yn parhan am y gwahanol fathan o lo. Cawn fod y per- chenogion yn y Gogledd wedi gorfbd codi pris j freights o Is. i Is. 6. y dyneH, am y dywedir en bad yn colli eu llongau yn herwydd fod y pris yn uwch iddynt yn Neheudir Cymrn nag yno, a'n bod felly mewn perygl o golli cryn lawer o'n mas- nach, yr hyn oedd yn dyfod yn natariol i'r Deheadir. Yr: ydym wedi derbyn llythyr oyfrinaebol yr w>thnoa hon yn ein hysbysa tod cryn deimlad yn y Gogledd yn herwydd fod y meistri Cymreig YIl en gwerthtl allan o'r march aadoe id. 0
LIVERPOOL—Y FEROH A GOLL-WYD…
LIVERPOOL—Y FEROH A GOLL- WYD WEDI EI CHAEL. Mae sicrwydd bellach fod Miss Edwards, y feroh ienanc a goilwyd er's saith wyth- nos yn ol o'i ohartref yn Liverpool, a hyny yn y dull mwyaf disymwth, wedi ei chael, a hyny trwy offerynoliaeth detective. Hynod y dyfaln sydd wedi b-ad am dani, ond neb wedi gweled golwg arni wedi iddi ddisgyn o'r cerbyd yn un o strydoeid pobiog dinas y Uongaa. Modd bynag, at yr 20fed o (ar 3ydd fe gofir iddi gael ei cholli), daeth an Miss Lizze Pickford o hyd i terch ieaano yn eistedd ar nn o seddaa Hide-park, Uundain, a chan iddi sylwi fod y feroh ienzae yn edrych yn wael iawn, torodd i ymddyddan a hi, pryd y cafodd nad oedd ganddi yr un lie, nad oeid wedi cael ym* birth am ddau ddiwrnod, ac nad oedd ganddi, yn ol ei thystiaiaeth ei han, dad nama-D Aeth gyd. M ss PteKrord j'w 5y ah^rtref, a bn gyda hi nes yr adnabydd- wyd hi gan y detective Lloyd. Bu Miss Pickford yn Br ghtun am rai dyddian, a Miss Elwards gyda hi-Misi Pioktord yn tain yr holl dranl, a hyny am ei bod wedi myned yn dra hoff o'r ferch ieaanc ddy- eithr, yr hon a ystyriai yn amldifad. C/f- a ldetodd Miss Edwards wrth ei chymwyn- asferch mai o Liverpool yr oedd weii dyfod, ac iddi ddyfod oddiyno o herwydd fod hen fenyw a wasanaetbai yno am iddi briodi a hea wr. Tra yr oeddybt yn Brighton daeth boneddwr atynt nn pryd nawn, a gofynodd iddytt a oeddynt wedi clywed am y fe-ch ienanc osdd wedi ei cholli o Liverpool, ao iddo droi at Miss Edwajids ar y pryd, a dywedyd, u Yr wyf ya credn mai chwi ydyw hono," i'r hyn nid atebodd air. Pan y dywedodj M ss Pickford ei bod yn fwy na thebyg mai hi oedd y ferch ienanc dywedodd, "Na, nis gall fod mai wJfi ydyw, oanys nid oes genyf rieni." Cawn fod y detective wedi bod yn ei gwylio am rai dyddian cyn pen- derfynu gwnend yn hysbys mai hi ydoedd. Y noson y oymerwyd hi i fyny daeth Mr. Lloyd atynt, ac a ddyweiodd wrth Miss Edwards ei fod am i'w hewythr ei gweled, pryd y galwodd efe ar foneddwr yn mlaen, yr hwn a ofynodi iddi a oedd hi ddim yn ei adnabod, i'r hynyr at^bjdd nad oedd—nad oedd gaaddi hi ewythr o gwbl. Dywedodd ei hewythr wrth Mr. Lloyd ei boi yn dra thebyg iddi. Wedi hvny, dywejodd y detective y gwyddai efe mai Miss Edwards ydoedd, ao mai goren pa gyntaf yr addefai hi y cwbl. Erb n hyn dywedoid mai hi oeid y ferch goll- edig, ac aeth gyda ei hewytbr i'w gart-ef, gan,ofyn maddeuant ei diymwynasferoh am ei bed wedi ei thwyllo. Y mae yn awr wedi djchwelyd i Liver- pool at ei rhieni, a dywed meddyg sy id wedi bod yn gwneud arohwillad arni, ei bod yn dyoddef i raddan yu feddyhol, ond fod gobaith y daw yn fnan i alia rhoddi peth hyfebysiwydd yn nghjlah ei habsenoldeb.
[No title]
Ba Mr. Blaka, A.S., droe Leominster, Si pregethn yn nghapel j Bedyddwyr, ynwy, ddydd Snl diweddaf. ¥x oedd fiifer mirtFT o bob! yn breseool, I '1. .( *'x r .<t ?,
MENWY YN WKYW YN MHOB YSTYR.
MENWY YN WKYW YN MHOB YSTYR. Y mie y plpyraa Awstralaiid yn thoddi hanes tra hyooi am Jenyw yn persenoii erwryw. Dy^ed yr Argus am y 3ydd o Medi i ddyn gael ei d ierbyn i wallgofdy K JW o Sindhnrst, ao iddo gael ei gymeryd i ystafell neilldnol er oael ym- chwliad, a thra yno iddo wnend gwrthsafiad mwyaf penderfynol yn erbyn y driniaeth, pryd y catwyd mai menyw ydoedd. Dywed y newyddiadar nchod fod y fenyw hon wedi pasio yn Sinihnrst am ugain mlynedd fel gwryw, gan weithio yn, y mwngl iddiau dan yr enw Edward de Lacy Evans. Yr oedd wddi priodi hetyd a thair o feaywod gwahanol heb i'w rhyw- ogaeth ddy fod erioed i'r amlwg. Yn mhellach, dywed fod gwraig bresenol Evans we li rhoddi geneiigaet^ i b entyn 15 mis yn ol, a phsrha i brotestio na wyr hi am ddirgelwch ei rhyw. Dywed Evans ei fod yn perthyn i Syr de Lacy Evans, a'i fod wedi ei eni yn Paris. Enw ei wraig bresenol cyn priodi oedd Jnlia Margaand. Dywed y meddyg sydd weJi gwneod ym- chwiliad ar gorff Evans, ei foi wedi cael o leiaf un plentynaei hun. Y mae yr am- gylohiad wedi creu siarad mawr trwy yr holl drefedigaeth.
» GWEITHIAU OYFARTHFA, MERTHYR.
» GWEITHIAU OYFARTHFA, MERTHYR. Ail gyohwynwyd y gweithian hyn am oddeatuj ohwech o'r gljch borea dydd Linn diweddaf, ao erbyn oddenta again mynyd wedi chwech yr oeid y bar cyntaf o haiarn yn oiel ei roiio. Y cue yn awr oddeuta 200 o weithw/r wedi ea oymeryd i mewn, ao ychnranegirynfawr ateu nite mewn ychydig ddydiiaa. Dywedir y de- ohreair troi rails allan taa yr wythnos hon, ao y ohwythir i mewn ddwy ffwrnes flast boren dydd Llun Beasf. Y mae Merthyr a'r gymydogaeth eisioes yn gwella o ran ysbryd ac ymidangoslad, ao unig destyn siarai y lie ydyw ail gyohwyniad gweittiian Oyfarthfa.
,f' :1::. 1 TEXAS.
f' :1: 1 TEXAS. f mae bryshysb/aiad wedt ei dderbyn o Sonti^fflfpton, ayddiftfeg Hydref I7e^ yp hysbysa foi yijagerlong Wolf well gatf- ael yno y uoaja hono am lI,vre, ao ar ei bwrdd 79 o wyr, gwrageid, a phlant, er ymfado ar fwrdd yr agerbag North Ger- man Lloyd i New Orleans. Dywed yr hysbysiad hefyi mai cwmni o amaethwyr oedd y rhai hyn, yn mynei i ffermydd oedd wedi en nodi alldon iddyiut gin Uadeb Ymfndol Fiermydi Rhyddion Texts. Ar en glaojad yn New O/leaas bydi iddynt fyned rhagddynt ar y rheilffordd i Texts, trsnl en holl daita wedi ei thain gan yr Uadeb Ymfudol Hvvn ydyw y cwmni cyntaf i Tex -Ais dan y cwmai, lie In eu plith ddan denln Oymreig.
MikNION (GAY T-WRFAB).
MikNION (GAY T-WRFAB). Mae Mrs. WilsaD, preswylydd hynaf lie a elwir Kilmarnock, newydd farw wedi cyrhaeid yr oedran teg o 97 mlwydd oel. 'm Yr oedd yr ymtiiawedig 1° oofio cyfarfod y bardd B una yn y lie achod. Ba gan Mrs Witsun 11 o blant, o ba rit y mae ohwech yn fyw; 36 o wyrion, o ba rai y mae 19 yn fyw 74 o orwyrion, o ba rai y mae 54 yn awr yn fyw; betyd y mae un or-orwyr yn fyw, yr oil o'i hiliogaeifti yn rhiio 122, o ba rai y mae 80 yn fywyn awr. Ba farw 22 o'r dwymyn felen yn Mem- phis yr wythnos ddiweddaf. Yn yst>d y flwyddyn gyllidol ddiwedd- af yr oedd y blwydd-daliadan a dalwyd i'r tenln brenhinol yn gwneud i iyny y awm amthrol o .£150,620, 13a. 9o. Dywedir gan ? New York Times 101 pom' mil o bersooan wedi ymgynull oddi- fewn i'r Brooklyn T<*baraacle ar noswaith y drydedd cyfisol, i longyfarch y Parch. T. De Witt Talmage, ar ei ddychweliad yn ol o Loegr. G Jrfa rhwng dwy neu dair mil o bobl fyn'd ffwrdi am nad oedd lie iddynt Y swm a roidwyd nnwn ni fivydd)m, yn diweidaM tw.th 3lain, mewn blwydd- daliadan (pensions) mewn ffordd o gyd- nabyddiat-t i am wasanieth llenyddol a gwyddonol oedd £ 22,107, 15s. 6j. Yr oedd y doll a dalwyd am y game licenses yn ystol y flwyddyn gyllidol yn gwrisnd i fyny y 8wm o £ 191,248. Dywenydd genyf gyhoeidi trwy gyfrwng y DAMAK fod Mr. J. F. Roberts, o Br^f Ysgol Aberystwyth, wedi eniil ysgol- Ofiaeth Ooveutry, yr hon sydd ytt werth jEleO v r ^yddyn, ao i barhan a* J>llm ml, ^arwn i drigolion y. by<^ a'r $et mai Badyddiwr o'r iawn rfw yC Huberts. Mib ydyw i un o Weisio:< > t^»v sef Mr. filberts, heddge'dw. Mae'npnrhydedd ae Vw triad. JJwydd- iant iddo i dd-ringo mor nohel ag sydd yn bosibl i foi meid"ol wnead. Mae y Funny Folks yn dweyd fod gwneotburwyr gwlawleni (umbrella maktfs), wedi penierfynn oodi cofadail i Sant S vithin, fel cydnabyddiaeth iddo am y ffafrau a welodd ef yn dda wlawio arnynt yn ystod yr bar diweddaf.
AT HOLL LOWYR SWYDD MYNWY…
AT HOLL LOWYR SWYDD MYNWY A DEHEUDIR CYMRU. ANWYL QfDWfaTHwra,—Gan i mi gael yr an- rhydedd o fod yn ysgrifenydd y Cyfarfod Cytfred- inol o Ljw/r Deheudir Gymru diweddaf, a gynal- iwyd yn Mountain Ash, credaf ei fod yn dayled- swydd arnaf i alw eich sylw at benderfyniad a wnawd yn y cyfarfod hwnw, sef, Fod cyfarfod i'w gynal ar y dydd Mawrth cyntaf yn mis Tachwedd. Bydd hyny y 4ydd o'r mis nesat Y cyfarfod i'w gynal yn y Bute Arms, Aberdar, ac i ddechreu am ddeg o'r gloch. Y peth cyntaf a gymerir i ystyriaeth yn y cyfar- fod hwnw fydd, A wnawn sefydlu Bwrdd Oymodot neu Qyflvfareidol yn Neheudir Cymru eto ai peidio. Os bydd un i fod, pa. fath un yw i fod, a phwy fydd y peisonau i eisteid < Yr ail fa,er fydd dan sylw yw derbyn y taliad cyutaf oddiwrth bob eyfrinfa sydd wedi ei sefydlu o'r Undeb newydd drwy Ddeheudir Cymru, yn nghyd ag egluro trefaiaiau yr Undeb. Cofier nad yw y cyfarfod hwn i'w gyfyngu i'r Undeb, ond fod dysgwyliad am gynrychiolydd o bob glofa trwy Ddeheudir Cymru, pa un a fyddant yn yr Undeb ai peidio (er y carein weled pawb yn Undebwyr), gan gofio fod mater y Bwrdd Cymod- ol neu Gyflafareidol yn un dra phwysig, oblegyd 'gallwn ddysgwyl aaiser terfysglyd rhwng cyfalaf a llafur yn y J3eheudir y flwyddyn nesaf vma, os na chawn ryw fesurau heddychol rhyngddynt mew.i pryd, a gallaf eich sicrhau y gellir gwneud gW011 cytundeb yn awr nag a ellir waeud ar ol i bsthau godl Gan hyny, goddefwch i mi daer ddytnuno arnoch, bob glowr drwy y Deheudir, i gymeryd y mater mewn llaw mewn pryd fel y caffom iawn- derau llafur drwy foddion heddychol, ac nid trwy I y strikes dinystriol, fet syid wedi bod am y deng mlynedd diweddaf. Pe byddai amser a gofod yn caniatau, gallein brofi ein bod wedi colli tua j £ 22,0i)0,000 yn y Deheudir, yu uniongyrchol ac yn anunioogyrchoL yn herwydd y strikes yn y deng mlynedd diwedoaf. Oad na feddylied fy mrodyr fy mod am foment am osod y bai ar y gweithwyr, ond pell oddiwrth hyny. Na ddigied fy mrodyr wrthyf am enwi rhai lle- oedd sydd wedi bod yn cysgu yn ddiweddar, a gwneutnur deisyfiad arnynt i ddeffroi, sef pen uchaf Cwm Aberdar, Merthyr, Dowlais, Rymni, Tredegar, a'r Maesteg. '• 0 anadl, tyred odcuwrth y pedwar ewynt, ac anadla ar y" glowyr; a gad- ewch i ni adweyd. Wele gwnaethpwyd pob peth o'r newydd, a'r hen bethau a aethaut heittio." Oo^er fed genym sail dda i gyn^ am Fwrdd eto m^rd y gostyngfad diwec^f^Oy^ fod o'r pedwar pwll yh Mountain Ash yn ddiwedd- ar, a phasiwyd yno benderfyniad i'w gymeradwyo. Gwnawd yr un peth hefyd yn mhwll Abercwmboy. Gwelsom hanes cyfarfod o'n brodyr yn y Dyffryn Ganol, Aberdar, ar y mater; ond nid oeddynt hwy yn foddlon cael Bwrdd oddieithr bod yr holl feistri ynddo. Wet, yr wyf yn canmolllygadgraffder ein brodyr hyn. Er y dichon na cheir yr oil o'r meis- tri i fewn, eto cyrhaeddwn amcan ein brodyr uchod trwy gydweithrediad a'n gilydd. Cofier fod dymuniad ar lowyr y glo tai a'r glo ager i ddyfod i'r cyfarfod a gynelir yn y Bute Arms, Aberdar. Mountain Ash. D. MORGAN.
COEDUON.
COEDUON. Prydnawn dydd I m, y 23 lin cyfisol, cyn- aliwyd gw/l de gan aelodaa a chefaog wyr Cor Und ib >1 y lie nchod, yn Assembly Roon y "Parrot Inn," pryd y trealiwyd prydaawa hya 'd o I iwan ar gyfrif baddug- oli leth y eô: ya eisteddfol daiwa idar Pjnt- 11mfraith, dm arweiaiid Mr. L. Williams gjlaw GvvjntX a bairnialaeth Alaw Dda. yfrftnogwyd ya belaeth o'r dantetthion, a gorymdeithiodi cor y plant dtwv brif heol y lla dan ganu ya orfoledius, "Fallow the Leader"—y derayn ag y cawsint hwythaa yr anrhydedd o'r Uawryf buddugol yn yr uo ymgyrch a'r bhenaf. „• Yn yr hwyr dat^anwyd amryw ad»naa g m y d'dau gdr, a chafwyd Liatg-itiiadtu da a ch^nanladwy gin Mts. Paikjf, D. Sm th, Satnnel, Coleman, & J., er difyrwcli mawr i'r gynnlleidfa. Y mie clod yn ddyledus i Mr. R Treasure a«n ei gareiigrwydd ya rhoddi beothyg ei addilai bob aoner at «MManaeth y cor. Hefyd, y mae gwaithijirwoh Hew Gwent gyda'r ieaenctyd ya teilyngi ye ua sylw, ac yn hiaddu y gafnogieth trylwyraf. Llwyddiint iddo yw dymauiad,—DARK IN- WYSON.
AT MR. J. JENKINS, LLANFABON.
AT MR. J. JENKINS, LLANFABON. SYR,-A weloYeh chwi fod yn dda i rodii hysbysrwydd i ni trwy gyfrwng y QARIAN, pwy a roddodi giuiatad i chwi, a tJlrwf bi awdardod yr oeiiyah yu galla oyarychio'.i Gbfa Llanca'ach, ya Nghyfirf »i Glow/r y Glo Tu yi M.a»yjwaawr, dyll tferclnr. HId. 221\n î Riyid hya fiidlonrwydi i lawer, yn nghyd a rliolii taw a* gleber y g rmydolBeth. LLAI 3 Y CYHOEDD.
Advertising
ART UNION LEWYS AFAN. DYMUNIR hysbysa fid yr Art Union nchod wedi ei gohirio etc hyd ilhag. 24 tin, o eisiai caai yr arian i mewn.
Family Notices
PRIODAS. Hydraf 18 3d; ya nghapel y M ithoiistiaid yn Llaafabon, gai y Parch. W. Williams, Mount iia A'ih, Mr. Jirnas Arohibald Grier, Argraffydd a Llyfrwdrthydd, Moantain Ash, ft miss Catherine Wjtkins, Midtin Terrace, Mountain Ash. Yn hyiwydd iawn y bydd 3 byw Ein cyfaill an a'i brijd wiw; Llawn iechyd g iffJjS hwy f^ynkan, Ac eiaioes hiiL a gws i'r » i V•• ■ ) & "■ • "Tii- i ■ *0 r EBENBZER HALL, TRECYNOlf. CYNELIR CYFARFOD LLENYDDOt jm p lie uch A b08 fa., y 27sia o Daohvsjd, pryd y gwobrwjir yr ymgeisiryr llwyddfaiMt m m gwahanol d styuai. Ptup Daarnt CAMO. I'r Co diiji 44D 26 o rif, a gwo ya om A aymn. Anwjlaf, jB H8. TBABTKAWD. "f Baddi j'deb o gaat Llyf gal! perUi/aol IV Ysgol Sal,' 10s. BAKDDOHIABTH Am y Farwaal orea (dim dn. 108 IHseil) |*y di oddar D vi I Fo ocit. Vaa tit., Ab srtar, lÙ11 4% Am y D m o ea at fu mvjth y B»a t of y_f*i i u "Mor llo a ydyn &{," o Lyfr OIMM* Watcfo Wyn 5* Biitnlt4 y C.na .'t Don,—Ma LEWIS, Parti Scbo )l. B lirniad y Traeth iwd &o.,—M.&. DAVlS J AMES (D iwi Is fo) Tr enm Bydd y p. ogrannus i'w cm aoa gualaj, $M# post, o iaio< a aiu»*i, gtd yr Ysgri eaydd,—tvl Tttomi* E Oro«nr BeM Stra >t, Tre»3»no«L. B«5THLEHBM, TRE0R01. CYNELIR CYFVRFO J LLEN7DOOL TO o<pe uchol, n».vl>a, Taobvedl 13 <g, pryd y gwobrwyif yr ymg h, r hwylchmM Ctnivlaeth, Bard *oi-.i i, t a, Rivddn-.tii, A eith]x)^|» iaeti Ad'oidialaeti, A (Jhd.^ydiyd#aith. L'^w dd, MABON B i r.iaiiy Trtoth dm. PA&CH T. D Vl8$t. rr Adroddi»d u &c. EnYR GL\.N L -YPNI; »■ Fdfdi'pi->eth, PARCB E fUGBL; y OaniadMlkk 3d. O JO^ES, Ysw., Trahaibert. Y pro^r^ta i'w gael tin v pris arferol, yn QyaWM> > pub raanyli ja, < n J >ho Ha^bas (Eryr CadtrnajL Crorswaod Ootta?\ T'eo ky, Pontypridd. AKT UNION PHIZt £ DRAWlS^ In aid of David Lewis Thomas, Glan ReM., Abeh dare, who met an accident in the Gadlys QoK liery on the 13th of March, 1879, which tt& quite disabled him to follow any employment for life. He has a Wife and four little obttcbgfc to maintain. ri ^HE J) ITAWI NG will take place on thft i of March, 1830, at the Bethel Vestry ftaMk Trecyaon, under the distinguished patronage aa* supervision of fie f o I lo wing ge atlemen:—IXBWIK Esq., J.P., Maesyffynon Bees Hopkin Rtenu Esq., J.P.; I>. E. Williams, Esq, J.P.; wards, Esq., J.P., Fedwhir; W. Thorny fta. Manager, Gadiys, &c. LIST or PBIZB8. j6 a, 1—A Patent Detached Lever, chrono- meter balance, 13 jewelled gold 2—A ^Handsome Family Bible —6 f 3—A Beautiful Cheat of Drawers 4 i 4-A Beautiful Book, "Pilgrim's Pro- gress" .2 2% 5—A Beautiful Time Pieoe 1 1ft 6-A Beautiful Shawl 0 1t 7-An Elegant Chimney Glass 0 M 8—An Elegant Copper Kettle 0 1$% 9—A Pa:- ° And • .i p Ticke* N. luirajflKw W iviiuraea before 21st March, 1889, to the Secretary, ||v Joseph Price, 63, Bute Street, Aberdare. T^% Drawing will be on the principle of the Art U|^ ion, and the successful numbers will be pnh)iah»| in the Tarian y Gweithiwr," and also in daily papers. A List of the Winning Nomhelt will be forwarded to any person who will send stamped addressed envelope for the same. Treasurer: Evan Evans, Gadlys Office, Abe. dare. Secretary: Joseph Price, 63, Bate Stie^$^ Aberdare. — ■■■■■■ J" WANTED, Iasnanci Agauts, thron^ll North and S jath WaUs, to represent the L )ndon and County Provident Iastitft* tbn. Liberal terms offered. Ail kinds Qi Insurances for any aama. Non-forfeitaU% Polices from birtJ. to 85 yeais of age. annual, q I irteriy, or calendar monthly premiums. For parti jalars, apply to Watkias, Iasat>. ance Manager, Bnuca Offijas, 10, U18bi1&IIIt- Street, Merthyr Tydfil. — — »■■■■ WILLIAM DAVIES, Printer, Bookbinder. & Statiouw, MARKET ST., LLANHLLY, BEGS to inform all readers of the Tab* and the public in geaeral, that ha iHM adied Printing to his busindss, wher^ trast-i to h tva a share of their support. Club Ctrdi, Cm a Rules, Ciao Notio<% and all kindi of general Printing ex^ca(e4| with neatness, accuracy, and despatch. A trial order will be esteemed. Towy Vale Grammer School, J LLANGAUOUK. PRINCIPAL:—MR. L. LL. DA. VIS' (Undergraduate from the University qf Cambridge), Assisted by MR. D. E. WILLIAMS, 1ST from tae University of Ljndou, aad W. H. WILLIAMS (Wdtcyn Wyn), ftoJlQ ft Presbyterian Collegj, Carmarthwt. YOUNG Gmtlemdn are carefally D:Ot- pired m tae Aoqvi S ;o1-J.l1 f UlA Ujivarsities and thi diffjreit Cjliage^ Mitricalition i i the Uu varsity of Ltonioik, Otmbri Jga & Oxford L > jais, for the S;iano» and Art Department of Soath for th3 C vil Service in all-tw braujnea, i*AR4, maceutical, MeiicaL and Liw, L tn 1 datvw: in;, B jok-keeping, Banking, a ia evory oilm Commercial Parsnit. Ifouag Alaa pnparum for the Miaistry will fiad many aav<*uca^^| here, viz.:—Moderation in charges, RALLI" c invenienoes, and abant thirty to Churches depend on the school for th^f7 supplies. Also 8p3ciil privileges are g?ant$4 te Ministerial Studeuts of every damomiiH^ tioB. There are tilrdeScholarsnips of ifft tuition in c ranestioa with the School, aminations for the aba-t a WlÙ take plice 4% the tha 18ih of Nova-aber next. Sa^4Cl% may be h id on application. Batiea WWIi reenmed on the 4th of August. -1 H ■: -A ■ fr,