Tarian Y Gweithiwr

Y PARCH. JOHN ELIA3. Y mae gweddillllythyr Elias ar analln dyn fel y oanlyn:—"Gallwn sylwi ar y pethan a ganlyn 1. Er i ddyn gwympo yn erchyll yn Eden trwy anufyddhau, a thori cyfamod Daw, eto ni pheidiodd a bod yn ddyn. Y mae y pethau hanfodol i ddyn ganddo er cwympo. Y corff a'i boll aelodan, a'i synwyrau; yr enaid a'i holl gyeeddfau. Creadur rhesymol, ie, creadur oyfrifol i Dduw am ei holl ymddygiadaa ydyw eto. Ni chollodd Duw ei hawl i ofyn ntndd-dod ganddo, ac ni chollodd dyn j xhwymed- igaethau i ufyddhau i Dduw. 2. Ond, pan dorodd y dyn y oyfamod, collodd y dyn, Ie, holl ddynolryw, heddwoh Dnw, a ohollodd ei adelw santaidd ef hetyd. Ac yn hyn collodd egwyddor a thnedd santaidd, gwreiddyn gweithrediad santaidd; fel nad oes mewn un dyn dan y owymp egwyddor, anian, na thnedd i wnenthnr nnrhyw ddaioni ysbrydol. Nid oes dim gweithrediad santaidd o'i fewn; felly y mae yn ferw mown pechod, Eph. ii. 1; Ool. ii. 12. 3. Nid yn unig y mae dynion yn am- ddifad o anian, egwyddor, a thuedd i weithredu yn santaidd; ond y mae ea oalon yn llawn ycddynt i wnentlmr drwg, Preg. viii. 11. Yn 'ddrwg ddiobaith,' Jer. xvii. 9. 'Holl fwriad meddylfryd eu calon yn nnig yn ddrygionns beb ancser,' Gtn, vi. 5. Syniad y cnawd yn el^niaetb yn erbyn Dnw/ Rhnf. viii. 1. Y mae yr enaid dan arglwyddiaeth anian, a thuedd- iadau pechadnrns, a gelynol i Ddnw, a daioni, Rhnf. i. 30. 4. Nid yw dywedyd nad diffyg gallu natariol sydd mewn dyn, sef, nad diffyg aelodan, synwyrau, nen gyneddfau, yn daugos yr anallu ddim Ilai. Y mae diffyg anian, egwyddor, a thnedd i weithredn yn santaidd, yn gymaint anallu i hyny, ag a fyddai diffyg aelodau, neu gyneddfau i weithredn yn natnriol. Megys na all y corff weithredu heb yr enaid, felly ni all yr enaid weithredn yn dduwiol heb y dduwiol anian, 2 Pedr i. 4. Meg) a na all y llygad weled heb iroaws, felly ni all yr edaid weithredn yn santaidd, er meddnyr holl gyneddfau, beb egwyddor a thuedd santaidd i weithredn felly. Y mae bywyd yabrydol mot angenrheidiol i weithredn yn sattaidd a duwiol, ag ydyw bywyd natur i weithredn yn natnriol. Nid oea bywyd ysbrydol &id yn Nghrist. Efe yw lein bywyd ni,' Ool. iii. 4; 'Hrb ddo ef, ni allwn ni vmeuour dim,' loan xv. 5. ;s. S^lw; Y mae holl gyne^dfan yr enaid ya ddinertb &t weithredn yn santaidd, y naill mor ddinerth a'r llallf ac yn Hawn gvyxthw^nebiad i bethau ysbrydol a duwiol. Y deall yn dywjll. iSTi all ,wybod pethau Duw, 1 CJor. ii. 14. Yr ewyll>j yn ilawn oybdjnEwydd. Ni fyn ^^pioa ddyfo^ at loan v. 40, ^^sercb sit ddaearel a. cbnawdoi, 2 Tim. iii. 4. ^Jydwybo^vn j llygredi^ lawn, Tit. i, ^B^j^iaid ail ebi, adgyfodi, te, creu dyn$;h€>w«dd i fyw ddnwiol, loan iii. 3; 2 17; Epfe. ii.I*. rOblegyd y mae ^Olli pob nerth i bethati ysbrydol a ^liodd yn hollol. Nid ataliad y gweithrediad fel mewn cwsg sydd In y dyn aniacol at feelhaa ysbrydo>f ac ni l absenoldeb nerth tiaewn rhao, fe" mewn cletyd, ond y nfad yi-hollol heb nertb, na thuedd i wueod |>th# santaidd rnewu dull ysbrydol adawiol', ninrw ydyw. Y mae yn analinog i fod yn ewyllysgar, ac yn anewyllysgar i gael ei wnend yn alluog ydd dda., i'r hyn g Sflw Y maepobdjnduwiol wedi profi ei wendid i bethau santaidd. Nid:oes eisien dywedyd ilawer i brcfi hyn iddo ef. Ond nid yw y dyn anianol yn teimlo ei anallo, nac yn derbyn y pethan y mae yr Ysbryd yn ea dywedyd am dano. Y mae perygl mawr i wrando, darllen Ilell yroddyddan yn anianol a chalon gyfan am ananu. dyn. Y mae yn berygl camgy meryd, neu dynu camgasgliadaa oddiwrth yr athrawiaeth hon am wendid dyn i bethau santaidd. :1. Dylem tod yn oohelgar rhag meddwl fod analln dyn yn ei wnend yn eegasodol yn ei beohoo, neu yn ei waith yn esgenlnso ai ddyledswydd, nen yn eagenlnso a gwrthod iaehawdwriaeth. Nid yw dyn trwy ei analln yn peidio a bodyn gyfrifol i Ddnw. Ao nid yw Dnw wedi colli ei awdurdod i ofyn ufydd-dod gan y dyn, na'r dyn wedi colli y fhwymedigaeth i ofyd^hau i Dduw Nid ) w ein hanufadd a dt.d nf to llai l^adnras o herivydd ein bod ni yn bechadnriaid. ^Nid yw ein pettb«di» ynjl^it Qble^yd gre^ bechn ;na' eifli -hat santeiddrwydd yn llai drwg oblegyd ein gwrthwynebiad oryf i fod yn santaidd. Gochelwn rhag tybied nad yw yn beohod i ni fod yn bechadnr- iaid. 2. Dylem ochelyd rhag meddwl, gan fod pecbador jn analloog i gyfnewid ei natnr, fod hjny yn esgus iddo fyw yn ei bechod. Nid yw yn un math o esgus iddo, nac yn lleihan dim ar ei fai, oblegyd y mae efe yn oaru bod yn ei bechod, ac yn casbin cael ei waredn oddiwrtbo. Nid yw yn ewyllysgar i fyw yn dduwiol, nac i fael ei wneud yn ewyU) sgar, nac yn allnog. r mae dynion yn ymr s >n & Duw, Gen. vi. 3, Y maent yn gwrthwynebn ei Ysbryd, Act vii. 51. Gwrthodant ei wahoddiad, Diar. i. 24, 25. S. Dylem ar y lIaw arall ochelyd rhag i ni wrth brcfi mai nid diffyg aelodan, syn- wyran, neu gyneddfau yw gwendid dyn, i wnenthur pethan yabrydol a santaidd, ini osod ei analln yn rhyw beth byohan; ac a gall y dyn ei symod trwy ryw ymdreoh o'i eiddo ei hUD; lieu y gall pregethwyr ei symud o'a gwrandawyr, trwy resymau cryfion, bygythion deffrons a difrifol, a gwahoddiadan serchiadol; a thrwy hyny roddi cwnrwl ar y gwirionedd am waith yr Ysbryd Glan yn iaehawdwriaeth peohad- nriaia. Y mae perygl i bregeUiwyr a gwrandawyr golli eu golwg ar yr angen- rheidrwydd am yr Yabryd Glan i weithio yn ei ras, a thrwy ei nerth anfeidrol er aehnb dyDion. Y mae c- maint o angen am dano ef i gymwyso iaohawdwriaetb ag oedd am i'r Mab ei gwneothnr. Y mae lie i ofni fod pregethwyr a gwrandawyr yn tristau yr Yebryd Glan trwy golli en golwg ar byny, ac felly yn cael eu gadael yn amdditad o'i ddylai.wadau a'i weith- rediadau nerthol, oblegyd nad ydynt yn ystyried yn ddifrifel, nac yn oydnabod yn ostyngedig yr angenrheidrwydd am yr Yabryd i weithio yn nerthol trwy weinid- ogaeth y gair er iaohawdwriaeth dynion. 4. Dylem gadw hyn yn ein golwg yn wastadol, sef, fod Daw yn ei ddoethineb anfeidrol, a'i ras, wedi rhagolygn gwen- did pechadnrns dyn, fel pethau ereill sydd yn ei amgylchiaaao trnenns ef, ac wedi dsrparu yn yr iaehawdwriaeth waredigaeth yn ngwyneb hyn hefyd. Megys y trem- odd efe ffordd i dala dyled pechaduriaid, a symud en heuogrwydd, felly hefyd trefn- odd ffordd i'w bywhau, eu creu o newydd, eu tueddu, a'i nerthu, i bob gweithred ssntfddd a duwiol. 'Gweithio ynddynt ewyliysio a gweithreda, o'i ewyllys da,' Phil. ii. 13. 'G^Hthio yuddynt .1r hyn sydd yn gymera'.l vy yn ei olw, Heb. xii. 4 21. Felly y mae y cymwysiad o'r iaoh- awdwriaeth mor hollol o Dduw a'i thretn- iad. Y mae hi o Ddnw i gyd, ac iddo ef y petthyn y gegoniara yn hollol bytb, ac eie a'i caiff gan y gwaredigion o'u gwir- fodd i dragywyddolieb. Froa, Ebrill 18, 1834. JOHN ELIAS," NIs gellir amheu ysgrythyroldeb ymres ymiad Elias ar analln dyn fel pecbadnr. Ond ymddengys fel pe byddai tf* am wrthod egluro beth yw meddwl yr Ysbryd Glan with osod allan anallu dyn fel pech- adur. Ceisia deflu y tath eglurhadaeth y naill ochr, fel philosophi ddynol, 3 n oiel ei dadblygn mewn "ymadroddion parth- ynol i gelfyddydau dynol." Nid yw yn ymddangos ei fod ef am foment yn ym. wybodol ei fod ef ei hun yn arfer ymad- roddion, a'i fod yn defnyddio dull, dynol, o eglorhan y gwirionedd yn y Beibl yn nghylch analln dyn. Os ymgymerir eglnro y mater o gwbl, nia y w aros lie yr erys El;as, yn fwy ysgrythyrol na gwneud eglnrhad pellach o hono nag a wna efe. Nid yw y gwahaniaeth rhfngddo ef a dynion nniawngred ereill ddim ond gwa- haniaeth mewn graddau. Dynol yw ei eglurhad ef. Dynol ydyw eglmhad pell- uch na'i eglurhad ef. Gan ei fod ef yn apelio at reswm er mwyn cadarnhau ei osodiadan, y mae ereill ar yr un tir ag yntau wrth apelio at reswm. Nid yw adrodd, lie ail adrodd-adrodd drosodd a throsxld-fod dyn yn greadur rhes/mol, cyfrifol, er ei fod yn anallnog let pecbadur, yn eglurhau dim ar y mater y cwestiwn a ofyba dyn ymchwilgar, pa fodd y gall creadur analluog mewII un- rbyw J styr fod yn gyfrifol? Ob!egyd y mae yn ddeddf ymresymiadol trwy holl gyfreithian a diarhebion dynolryw, fod anallu yn rhyddbau dyn oddiwrth gyfrif- oldÆb. NH yw yr haeriad l'rgwrthwyLeb, er ei wneud yn y modd mWYbf difrifol, ac er ei alw yn "aoalla pechadurusyn tafla dim goleuni mewa atebiad i'r cwest- iwn nchod. Nid oes neb uniawagred yn amheu yr angenrheidrwydd i Dduw fel Creawdwr ymaflyd yn y dyn pechadurus, a newid ei acisn ef oddiwrth bechod at santeiddrwydd, a nerth ei fraich, "y fraich a barthodd y ac nid yw moral suas- ion moddion yn ddigon heb nerth cread- igol Daw i effeithio y cyfnewidiad. Nid c^estiwn yn nghylch angeiftheidrwydd am waith yr Ysbryd Glan yw y owestiwn, oad beth a olvgi yr ys^rythyr wrth analln dyn fel pseh*dnr, Nid yw chwsren oddentu y gair "anailu," son am "farw mewn pechod," <fcc., yn eglnrhau dim. Y mae yn eithaf amlwg mai yr hyn a feddylia yr ysgr$thyr wrth anallu pech- adurns yw annhueddgarwch dyn at sant eiddrwydd. Oariad djn at bechod. Y mae y gallu i gam mewn dyn yn alln saturiol, a ehan y gall gam un gwrth- ddrych,ja;all gara nn arall, o ran y gallu i gam.' Yn yr jstyr hwn nid yw yn anallu- og i gam j&nw. Gan hyny y mae yn gyfrifol i garti Duw, am mai Duw yw y w .g;wrtbddrych mwyaf teQwng o'i fifatiad ef, TO ol pob rheswtOL pi yw efe yn oash&a Qaw? AO jtt cam y byd, ycL He ea garn et, >m aiian, lygre^^pft# ^ydd yn peri iddo u wnend hyny. "Ac y XttM yr anian lygredig yn reddf yiiddoi, wedi ei feddianu ef mor Iwyr, fel nad oes neb ond Duw a all ei chtfthu allan a gosod anian dda yn ei lie hL Ei drefn yw gwneud hyn trwy reswm dyn o dan ddylanwad Gair Daw. "Wedi eich ail-eni trwy Air Dnw." Nid yw -offerynoldeb rheswm yn troi heibio yr angen am waith yr Ysbryd Glan. Ac nid yw ei waith ef yn difodi rheswm, ond yn ddefnyddio. Y mae gwirfoddgarwcb c. n- lluniol yn y creadur direswm a lywodr- sethir gan instinct. Y mae dyn yn ber- ffaith wirfoddol a chylrifol pan y mae Daw yn gweithio yn greadigol ynddo wrth ei santeiddio trwy ei Ysbryd. Nid oes angen i ni wybod pa fodd i sicrhau y ffaith. J

NODION AMERICANAIDD. NEIDR GYNFFONDRWST FAWR. Y neidr cynffondrwst twyaf a laddwyd erioed yn Oalifornia, meddir, oedd hono a laddwyd y dydd o'r b!aen ar fynydd Green- horn, ger Lime's Valley, Swydd Kern, gan nn George Bailey. Yn yr ymladdia lladdodd y sarff ddan gi, un o'r rhai a drengodi mewn Uai ni, phymtheg mynyd ar ol cael ei golynn, a'r Hall mewn tuag awr. Dymuniad y dynion oedd dt.1 y sarff yn fyw, ond yn canfod hyny yn orchwyl rhy beryglus, saethodd Bailey hi gyda six- shooter drwy y pen. Mtjsura ch we' troedfedd o hyd, ac yr oedd yn un fodfedd ar ddeg o amgylohedd yn y rhan praffaf. Mae y rattles yn naw modfedd o hyd, ac yn rhifo 42. Felly rhaid "tôêI hon ya sarff tua 45 mlwydd oed. <

I MARWOLAETHAU. Medi 80, yn nhy Samuel Breeze, ger Waukesha, Wisscousin, o-iityphoid fever, yn 29 oed, Phillip Joses. Cymerwyd ef yn glaf yn yr Industrial School, yn Waukesha, lie yr oedd yn cyflawni y swydd o watahman er ys blwyddyn gyda boddlonrwydd a chymeradwyaeth gyffred- inol. Pan gymerwyd ef yn glaf, dymnnai am gael myned i dy Mr. Breeze, lie y ba yn gwasanaethn am fl/nyddau. Heblaw tyny, yr oedd Mrs. Breeze yn gyfnither iddo. Danfonwyd on o swyddogion yr Industrial School gydag ef i ofalu am dano yn ei gystndd, ond methodd pob gofal a meddyginiaeth ei gadw yn fyw lawn wythnos wedi ei symud i dy Mr. Breeze. Yr oedd yn un o'r dynion mwyaf tebyg i gael hir oes, 8C annhebyg yn ienanc a wflsoon i farw. Dyn ieuanc, cryf, hardd, au na o'r mWj af ilaniaidd o gorff a ellid ei ^eled yn mhlith miloedd. Yr oedd tua 200 pw/S, Heblaw hyny, yr oedd yn facbgen sirioJ, hawddgar a char- edig, a phawb a !4.r da id-lo fel dyn ienanc, sobr, buched-iol a gofalns o hono ei hun, yn ei amgylchiadau ac yn ei gy- meriad moesol, er nad oedd yn aelod proffesedig. Hydr. f 1, 1879, yn South Side, Pitts- burgh, Pennsylvania, o'r dwymyn ysgar- lai a'r diptheria, Sarah Ann, merch lech- an Mr. Llewelyn a Mary Jeckins, yn 3 mlwydd, 1 mi,4, ac 21 diwrnod oed. Nid oedd ond wythaos er pan oedd y tenia wedi cyrhsedd yma o Gvmra. Ymfndas ant o Rymni, swydd Fynwy. Mae Mr. J-nkios yn fab i hen ddiacon parchus yn eglwysTrefnyddion Calfioaidd Bethlehem, yn y lIe nchod, sef, Mr. Job Jenkins; ac y mae Mrs. Jenkins yn unig feroh i Mr. Evan Bdojamin, aelod parchus o eglwys y Trefnyddion Calfioaidd yn Twyncarno, o'r hon eglwys yr oedd- y teulu sydd yn eu galar dwfn yn aelodau. Y dydd Gwener cyntaf ar ol oyrhaedd pen en taith cymerwyd en tri phleutyn yn glaf o'r dwymyn ysgarlad a'r diptheria, a'r boreu dydd Mawrtb canlynol ehedodd rhan anfarwol eu hanwyl Sarah Ann i fynwes yr Iesu, gan adael y baball bridd, yr hon oedd hynod o brydfertb, i'r rhieni i alaru uwch et phen, a'i gosod yn y gwely oer y bedd. Mae yn dda geoym hysbysu fod y ddau ereill yn gwella. Awet 18, 1879, yn Church Hill, Ohio, Richard F. Richards, yn 20 mlwydd a 4 mis oed. Mab ydoedd i Richard Richards (Hebron), Dowkis, Deheudir Cymro, a a brawd l'r Parch. James F. Richa ds, Oiaddwjd ef y dydd canlynol yn Church Hill, pan y daeth k»ri laosog yn nghyd i daarigos eu serch a'a paTch tuag ato. (iorpheiiaf 31, 1879, yn 52 mlwydd oed, William Evans, Peterson, Swydd Clay, Iowa. Genedigol oedd o Llwynhendy, pIwyt Llanelli, sir Gmerfyrddin, Dehendir Cymrn, a mab i Wiiliara a Margaret Evans. Daeth i'r wlad hon tua 31 mlynedd yn ol. Ba yn aros am rai blyn- yddau yn Baltimore, Md., He y priododd a Miss Lydia Llewelyn, Kerch Thomas a Mary Llewelyn. Oddiyno ymfndodd i Utica, ger Oshkosh, Wissooosin, a thra- chefn i'r ardal hon, 11 mlynedd yn ol, lie claddodd ei wraig, ac yr ail briododd gyda Mrs. Ann Williams. Yr oedd o gyfan- soddiad oryf, a mwynhaodd iechyd da trwy ei oes. Y dydd cyn e1.. farwolaeth gweithiodd yn galed ar y oynhanaf. Tua 5 o'r gloch yn y prydnawn aeth at y ty er yfed dwfr, pryd y eymerwyd ef yn sal gan y cramp. Medi 0, 1879, yn 48 mlwydd ac wyth mis oed, o'r typlloidfeu&ryJuhxi G. Davies, Pittston, Pennsylvania ma4, Mr. John Davies. o Laagynwyd, Mynwy. Ganwyd ef yn Blaenafon, Dehendir Cymru. Daeth i'r wlad hon yn 1848.. ac yn 1850 ymunodd mewn priodas yn Pittston gyda Miss Catherine Davies, merch Mr. John W. Davies a'i briod. Ba iddynt naw o blant, tri wedi eu claddu, a ohwech yn fyw, o'r rhai yjp%e tri bric4 a phlant iddynt. Gafoda gys^idudrwn^ti 21d ddyddiftu. Daeafvyd ei ran farirot yn mynwent yr OdjddOion, ae yr oedd ef gynhebrwng yr nn mwyat o rantorfa welais erioed yn Pittstbn. Medi 8, 1879, yn 54 mlwydd a 3 mis oed, o'r cholera morbus, Mr. Evan Stan- ford, North Lawrence, Ohio. Cymerwyd ef yn glaf nos Fercher, a bn farw pryd- nawn y dydd Linn canlynol. Yr oedd wedi methn gweithio er ya dwy flynedd i'r Nadolig nesaf, gan glefyd y galon. Mab ydoedd i William a Mary Stanford. Gan- wyd Evan yn Santvbryd, Mjrganwg, yn y fiwyddyn 1826. Wedi bod beth amser yn Ynys Fach, Gwmnedd, aeth i Dowlais yn 1849, lie yn mhen dwy flynedd y priododd a Miss Alice Williams, merch William a Margaret Williams, Dyffrycog, a'r He y mae brawd i Mrs. Stanford yn byw yn bresenol. Wedi byw yn Dowlais beth amser, symndaaant i Mountain Asb, ao yn 1860 daethant drosodd i'r wlad yma i Saw Mill Run, ger Pittsburgh. Oddi- yno symndasant i Mineral Ridge, Ohio lie y boont byw nes y daethant i'r gymyd- ogaeth hon yn 1869. Er Bad oedd yn ddarUenwr mlwr iawo, yr oedd ganddo gryn ddylanwad yn y oylch y troai ynddo fel glowr. Yr oedd yn gymydog caredig ao heddychlon, wedi enill iddo ei hnn gyieillion lawer a chynes o bob iaith; ac er nad oedd yn grefyddol, yr oedd ganddo barch mawr i aohos Duw a'i holl weision, ao yr oedd yn haelionns iawn at bob achos orefyddol. Ar yr 2il o'r mis diweddaf, wedi ychydig wythncsin o gystudd trwm, ba farw Dl. Daniels, Esgob Malad City, Idaho, yn 72 mlwydd oed. Ganwyd ef yn y Llain, ger Llanpnmsaint, swydd Gaerfyrddin. by-, mudodd pan yn ienano i le eir enw Blaen- pantpinswrn, yn mhlwyf Llauegwad, ao yr oedd yn aelod parchus gydB\r Bedydd- wyr yn nghapel Felingwm oyn ymnno a'r ffydd Formonaidd. Daeth drosodd i'r wlad hon gyda'r Uongaid oyntaf o'r Mor- moniaid Cymreig, dan lywyddiaeth y Cad. ben Dan Jones, ac yn y fiwyddyn 1854, anfonwyd ef yn ol ar genadaeth i Gymra, a bu yno am ohwe* mlynedd cyn ei rydd- haa i ddyohwelyd i Utah ac felly yr oedd Mr. Daniels yn ddyn adnabyddusyn yr hen wlad, yn gystal ag yn nyffrynoedd y Myn- yddoedd Creigiog. Yr oedd yn un o'r sefydlwyr cyntaf yn Nyffryn y Malad, ac y mae yn ddiameu y bu hyny yn achos i gynifer o G/rary ddylifo yma. Nid yn nnig gan y C mry, nen ei gymdeithas ei hun, yr o°dd Daniels yn barchns, ond der- byniai birch oyffredinoi gila b.\wb, yrhyn a ddangoswtd yn esrlnr ar ddydd ei angladd. Yr oedd p >b masaachdydrw y dref wedi ea can ar y dydd, a dim i'w weled ond gwyneban trist.

PETHAU DEDDFYDDOL. ledger IJTranchise. Y mae y Revising Barrister yn Liverpool weJi datgan fod dynion sydd yn byw mewn rhanau o dy, er nad ydynt yn cael ea henwi fel talwyr treth y tloiion, ya modda hawl i bleid- leisio mewn ethobsd, yn ol y Registration Act 1878.

PETHAU MEDDYGOL. Lliwio Llygaid.- Y mas meddyg Ger- manaidd wedi darjanfod moddioa i liwio llygaid anifeiliaid a dynion, a rhoddi arnyut y lliw a fyno. Y mae yn t3ithio, a chydagefgi yn me lda un llygsd o liw- ihosyn, a Chath ya meddu llygaiorange- red, ac epa yn meddn llygad chrom yellow. Ond yr enghraifft hynotaf yw Negro ag un llygad dn a'r Hail yn las, yn ngbyd a merch Negroaidd yn medda un Ilygad o liw aur, a'r llall o liw arian. D/wed y meddyg Bad yw newidiad y lliw yn niweidio y gallu i weled ond yn ei wellhan.

PETHAU. YST-KDEGOL. Hunanleiddiaid—Dfwedir fod oynjdd mawr ar nifer y rhai a roddant derfya ar eu heicioes eu buaaia yn Saxony. Yn 1878 rhoModd 1,126 derfyn ar eu hoedl yno. Yr oeid 215 ya feaywaid, sef nn o bob pump o'r nifer i gyd. Dywedir am yr achosion fel y a&nljh;—Piuddglwyfder, oedd yr achos i ^84 darfynu ea hoedl; wedi blico ar fywjd, 105; me^dwdod 8OL"" afiechyd ojsylltiol ag ei, 94; gwall yn y synwyran, 90 t'odi, 82; poenan corfforol, 65 j angh; suroa carwriaeth, 39 Y dull a gymerwyd ganddynt i derfynu eu hoes oedd fel y canlyn :-794 a grogasant eu hunain; boddodd 217 eu hunain; saeth- odd 88 eu hanMn. Yr oedd ea hoedran gan mwyaf o 14 i 90 mlwydd. Ond yr oedd 8 yii Hai na 14 oed., Yr oedd < rhwrg 80 a 90 mlwydd oed, Y mae bunanladdiadau yn Handain, wed; bod, ychydig wythnosau yn ol, yn dair gwaith mwy en nifer nag yr oaddynt y fiwyddyn o'r blaeu yn ystod yr nn amser. Tybir fod amddifadrwydd o haulwen, y llawnder mawr o wlaw, llifogydd, ao ystofmydd sydd weii bod, wedi dylanwadu ar yabryd- l oedd y trigolion vn niweidiol.

PETHAU MASNACHOL. Cyllid India.—Dywedir fod y gwrth- ryfel.sydd wadi psri i fifwyr y wlad hon ail ddechreu y rhyfel yn Affghanistan yn debyg o suddo ein llywodraeth yn India i ddyled fawr. Y mae holl gynllanian V Vwiory gyda golwg ar y oyliid wedi cael eto chwilfriwio. Teflir y baicb. yn Vidian ar y wlad hon.

PETHAU LLENYDDOL. Y mae y Clarendon Press, yn Rhyd- ychain, yn ddiweddar, weii argr&ffu cyl- r ieithiad y Testament Newydd: gaff" Wycliffe, yr hwn a wnaeth efe yn 188(\ ap a ddiwygiwyd gan Parsey yn 1388, Y mae pobl, America am gadw rhyw goffiwlwriaeth o'r cyfieithiad hwn y fiwydd- yn nesaf; fd llawedhad hauermil-flwyddol, gan y Ibyda 500 o flynyddau y fiwydd- yn nesaf er pan y cyfieithodd Wycliffe y Testament Newydd.

Y PARROT CREFYDDOL. Siorha y Cadben James, Etohberger, fod yr hanes canlynol yn wirionedd, am y modd yr achnbodd parrot ei fyw Jd drwy addysg grefyddol:—Amryw fiynyddoedd yn ol, panyn Honduras, yn llywydda ar y llong JEl Dorado, cafodd ei wraig, yr hon oedd yn ei ganlyn, rodd o barrot-aclerm bywicg a hardd, ao ymadroddwr rhwyad yn yr iaith Yspaenaidd. Daeth yr aderyn gydag ef adref i Baltimore, lie y bu yn un o dylwytb ei dy, ac nid hiry bucyn dysga yr iaith Saesneg. Yr oedd yn byw yn J ty nesaf i'r cadben ddynes hynod dafoa- rwydd, bob amser yn cweryla g/darhywnn, nea rywbeth j so yr oedd ypolly yncym» eryd ei bleser i fyned'ar fence y Dnarth; ao mewn amser bjr dysgodd regia chweryli yn gywir fel ei gymydoges. Or diftdi daeth mor georns a phoenns, fêly byd"- yn fynyoh yn cael ei guro ym»ithoidiar £ fence a'r ysgubell, pan y tywalltai genllr o antri ar ben ei wrthwynebydd. Daetl mor enllibaidd ei iaith fel y bu yn rhaic i'r oadben ei anfon ef ymaith i deuluCrist ionogol da yn y wlad, lie mewn amser diwygiodd, a daeth i raddau yn aderyn orefyddol. Yn mben amser, pan yo mwyø" han ei hun yn yr ardd, disgynodd barcu i arnoganeigario ynaith, ond daeth <i ddysgeidiaeth ddiweddar yn gymorth iddo oanys a holl nerth eHt&s ysgrechiodd aUac. ceo, Arglwydd, gwared fi; 0, ArglwydV, achub fit" felycafoddybaroad y fath ddychryn nes y gollyngodd ei afael o'i I giniaw, ao a ehedodd ymaith, a'r polly y tyw ao iach.

CFNRYCHIOLAETH ABERDAR A MEKra iR LLITH nI. Yn awr oydunaf a'r brawd Joseph Prx* pan yu dweyd mai rhai ort meistn yw c urycniolwyr gor«u ein gwlad, megys B figl s- Vivian, a Mandela, <b3.; ond bu y oyfaSTyx; ddoeth i beidio cyffelybu Mr. FothergsP a'rcyfrywfonedd!g:oo_ Teg yw eioh adgo vc nad ywyr aarhydadd hyny sydd yn eid^ > iddynt hwy, yn adlewyrchu unrhyw f rhyaedd arno ef, oblagyd eiido arall yw, nid eiddo Mr. F >thergill. Drwg genyf wa'or fy nghyfaill yn edrych ar faioach nen alWI") igaeth dyn fel moddion neillduol i'w gy wyso i fod yn Belod seneddo!, pan y goffU. pi an gwall ai cyfre:thhvr non fasuacb i'n cynrycMoH yn ySeao id. Mae y bra • r weli cyfaddef Y' birod fod gormod gyfal if yn y Ty eiaiods, ac yn dwyn ua cyhtiddi id yn -.jfb /a y cyireithwsc; o