Tarian Y Gweithiwr

BWRDD YSGOL LLANWONO A'R BEIBL. Y mae rhyw fath o niwl tew, tywyll, yn gorchuddio syniadau llawer o ddyn- ion call, yn enwedig ar faterion cre- fyddol. Gallesid meddwl na buasai yn bosibl cael dau foneddwr yn Neheudir Cymru, yn aelodau unrhyw Fwrdd Ysgol, a fuasent yn dangos cymaint o anwybod- aeth, anghysondeb, a dyryswch yn eu syniadau, yn nghylch y cwestiwn o ddyegu y Beibl mewn cysylltiad a threthi, a llywodraeth wladol, a ddang- oswyd yn nghyfarfod diweddaf Bwrdd Ysgol Llanwono, yr hwn a gynaliwyd yn Mountain Ash. Os yw lheswin, ffeithiau, cysondeb, a Beibl, yn awdurdodau cugon uchel i setlo cwestiwn, gellid dysgwyi i ddyn a feddo synwyr cyffrediu i ledru barnu rhwng peth a pheth, i fod yn rhydd oddiwrth hen ragfaru bagauaadd, Bab- yddol, yn enwedig ar fater crefyddol yn ei bertiiynas a llywodraeth ac arian gwlad. Ar later o'r fath, nid oes, mewn gwir- ionedd, ddwy ochr i'r ddadl yneigylch, mwy nag y byd&ai dwy ochr i tldadf rhwng dyn gwallgofus a haerai mai cosyu mawr Americanaidd yw y .leuad, a dyn yn ei synwyrau a blediai mai pellen o fyd mawr materol yw y lleuad. Pan y dywedir fod dwy ochr i ddadl, ystyrir fod rhesymau crytion bob ochr, end y gall y rhesymau un ochr fod yn gryfach na rhesymau yr ochr arall. Ond yn nghylch y cwestiwn pa un a ddylid dysgu y Beibl mewn ysgol ddydd- iol trwy north, awdurdod, rheoleiddiad, ac arian gwladwriaeth, nis gall fod ond un ochr ymresymiadol. Oblegyd nis gall fod dim ond teimlad dall, hen rag- iarn benbwl baganaidd, yr hwn sydd yn tarddu yn unig oddiar goelgrefydd oes- oedd, ar yr ochr arall. Pan y dywedir fod miloedd o ddynion da,, duwiol, a dysgedig, yn selog dros yr ochr arall hyny, nid yw y fath haeriad yn meddu nerth brwynen, oblegyd nid oes un cyfeiliomad gwleidyddol, eglwysig, neu grefyddol, bydded y cyfeiliornad y fath wrthunaf, na cheir canoedd o ddynion dysgedig, moesol, a chrefyddol, yn bleid- iol iddo. Deuddeg mlynedd yn ol, pen- derfynodd pum' cant o ddynion dysg- edig Ewrop, yn Rhufain, fod hen wr, yn ei iabandod olaf, yn anffaeledig yn ei olygiadau ar faterion orefyddol Yn absenoldeb prawf oddiwrth yr awdurdod uwchaf, ni wnai un llys gwladol rcddi barn o blaid rhyw osod- iad a gynygid i'w ystyriaeth. Er enghraint, pe byddai i ryw far-gyfreith- iwr ddweyd wrth farnwr mewn Uys gwladol ei fod yn beth iawn i orfodi trethdalwyr sir neu blwyf i osod plays Shakespeare yn mhob ty yn y sir, neu y plwyf, buan y gofynai y barnwr am yr Act of Parliament ar ba un y gallai y bar-gyfreithiwr sylfaenu ei ble. Os dy- wedai y cyfreithiwr hyny, nad oedd yr un Act yn gefnogol iddo yn bod, ond fod miloedd o ddynion dysgedig, gwybodus, a chrefyddol yn y deyrnas yn cydsynio a'i olygiad ef, ac y byddai yn beth da. a buddiol i holl deuluoedd y wlad i ddar- llen Shakespeare, atebai y barnwr ef, na byddai ei holl resymau ef heb fod Act of Parliament yn ei gefnogi o ddim gwerth. Brenin mawr crefydd yw yr Arglwydd Iesu Grist. Yn ei law ef y mae yr awdurdod i wneud deddfau at ledaenu crefydd y Testament Newydd trwy y byd. Efe a orchymynodd i'w ddysgybl- ion i fyned i'r holl fyd i ddysgu yr holl genedloedd." Ni ddywedodd un sillaf wrth ei ddysgyblion, ac ni ddywedodd yr Ysbryd Clan un sillaf wrthynt pan y dygodd ar gof iddynt orchymynion Crist, eu bod i geisio nerth ac arian trwy gyfraith gwlad i beri i'w air ef redeg a chael gogonedd." Nid oes sillaf yn yr holl Feibl i gefnogi stwffio y Beibl i ysgolion a nerth cyfraith gwlad, o dan reoleiddiad dynion a ddewisir gan gyf- raith gwlad, ac ar draul arian dynion a orfodir yn erbyn eu hewyllys i dalu yr arian hyny. Yn absenoldeb awdurdod Crist yn y Beibl o blaid y fath stwffio, ac yn ngwyneb y ffaith amlwg mai ar yr egwyddor wirfoddol yn unig y mae y Beibl yn dangos y dylid dysgu gwirion- eddau yr efengyl i'r byd-i blant fel i ddynion mewn oed-rhyfyg annuwiol, gwrthryfel yn erbyn gorsedd Crist, di- brisdod o air Duw, a hunanoldeb Opab- aidd, yw i ddynion ddysgu y Beibl mewn ysgolion dyddiol trwy awdurdod, ac ar gefn arian y wlad. Y mae pob Ymneillduwr, yr hwn a broftesa mai ar yr egwyddor wirfoddol yn unig y mae pregethu yr efengyl i fod, yn baganaidd o anghyson ag efe ei hun i geisio cysylltu dysgu y Beibl mewn ysgol ar egwyddor orfodol. Yr un yw crefydd mewn ysgol ae mewn capel neu lan. Yr un yw hi i blentyn ag i <ldyn mewn oed. Yr un yw gorfodaeth i ddysgu y Beibl yn y wlad hou a gorfod- I.. aeth yn Spain i fyned i addoliad yr offeren feildigedig Babyddol. Gorfod- aeth yw gorfodaeth yn mhob gwlad. Nid yw daioni yr hyn a gynygiri'w fab- wystsadu yn gwneud un gwahaniaeth yn natur gorfodaeth. Y mae cosp yn nglyn wrth orfodaeth cyfraith gwlad. Deddf orfodol, a chospedigaeth yn gysylltiol a hiy yw deddf undeb yr Eglwys a'r Wladwriaeth. "Goddefiad" yn unig sydd i YmneilJdÜaeth. Ni edrychir ar yr Eglwyswr a'r Ymneillduwr mewn sefyUfa gydraddol gan gyfraith y wlad, o herwydd yr orfodaeth sydd mewn cys- ylltiad ag Eglwys Loegr. Ac oni bai cyfraith y Goddefiad," carcberid pob Ymneillduwr yn awr am anghydffurfio a gwasanaeth yr Eglwys. Y mae cyf- reithiau yr Eglwys yn awr mewn grym i garcharu, i wneud wreck o amgylch- iadau dyn, ac i'w ddifeddianu o amddi- ffyn y gyfraith wladol, mor llwyr ag yn amser Elizabeth. Pe gwrthodai treth- dalwr roddi arian at ddysgu y Beibl mewn ysgol ddyddiol. am ei fod yn Bab- ydd, ac yn wrthwynebol i'r cyfieithad Protestanaidd, neu am ei fod yn Iuddew a'i fod yn wrthwynebol i'r Testament Newydd, caffai ei gospi a distress ar ei eiddo, neu a rhyw ffurf arall o gosp oddi- wrth gyfraith y wlad: Nid yw yn newid dim ar ddrygedd nac anysgrythyroldeb yr orfodaeth hon fod yr Iuddwon a'r Pabyddion yn cael share o arian y wlad, oblegyd y mae hyny yn cynwys gor- fodaeth ar gydwybodau Protestaniaid y wlad. Nid yw un cythraul yn gwrth- wynebu y llall, yn gwneud y cythraul hwnw yn angel y goleuni. Ac edrych ar y mater yn ngoleuni ymddygiadau cyson, y mae pob Eglwys- wr ac Ymneillduwr, yn anghyson a hwy eu hunain trwy roddi addysg Feiblaidd yn ysgolion y byrddau. Nid gwerth y Beibl ynddo ei hun yw rheol Eglwyswyr nac Ymneillduwyr yn y defnyddiad o'r Beibl yn eu plith eu hunain, er mwyn rhoddi addysg ynddo i blant a dynion mewn oed. Gofala Eglwyswyr i'r ath- rawon yn eu Hysgolion Sul fod yn Eglwyswyr o gymeriad boddlonus. Pe cynygiai dyn dyeithr ei wasanaeth i addysgu plant yn y Beibl mewn Ysgol Sul perthynol i unrhyw enwad o gre- fyddwyr, a phe dywedai efe wrth yr arolygwr na byddai ganddo hawl i ofyn dim yn nghylch ei nodwedd na'i gym- wysder, gan fod y Beibl yn llyfr da, buan y dywedai yr arolygwr, na chaffai ddysgu y Beibl, heb iddo gael gwybod rhyw beth am ei egwyddorion a'i gymwysderau. Eto ni byddai yr holl wyliadwriaeth hyn ond yn nghylch gwaith yr athraw, yn mhresenoldeb ereill, am awr a haner yn yr wythnos. Eithr y mae y plant a ddysgant y Beibl yn yr ysgolion dyddiol, o dan ddysgeid- iaeth yr athraw am bum' diwmod bob wythnos heb fod rhieni yn bresenol i weled fod eu plant yn cael addysg briodol. Ac nid oes hawl ganddynt i ofyn am gredo y meistri. Gall fod yn Eglwyswr yn rhoddi addysg i blant Ymneillduwyr, neu yn Ymneillduwr yn rhoddi addysg i blant Eglwyswyr, neu yn Babydd yn rhoddi addysg i blant Protestaniaid. Nidoes cyfraith irwystro Pabydd i fod yn aelod o'r Bwrdd Ysgol. Nis gall y Bwrdd felly fod yn unfrydol ar faterion crefyddol. Ac ni faidd wrthod meistr o herwydd ei gredo cre- fyddol. Gan hyny, nid oes na rheswm na chysondeb i osod y Beibl yn yr ysgol- ion y rhai sydd dan y Byrddau. Hen shiboleth wrachiaidd yw siarad am "gadw y Beibl allan o'r ysgol." Onid yw y Beibl yn cael ei gadw allan o weithrediadau y Senedd, o'r llysoedd gwladol, o'r chwareudai, o auctions, o lawer o ffurfiau ereill o weithredu yn gymdeithasol, megys clybiau, &c. ? Nid oes neb yn achwyn ar babyrau newydd- ion eu bod yn cau allan wersi o'r Beibl, er nad oes un gyfraith i'w rhwymo i beidio rhoddi y fath wersi i mewn. Pob un at ei waifch priodo], ac yn ei amser priodol, yw rheol cymdeithas. Byddai yn erbyn b-rferiad y wlad i ddyn ymhoni darllen penod o'r Beibl i'w gymdeithion o bob math, yn yr ager- gerbydau ar y rheilffyrdd, er y gallai fod plant yn bresenol. Ond odid nad y rhai cyntaf i achwyn ar hyny fyddai y rhai sydd am stwffio y Beibl i addysg ysgolion dyddiol ar draul arian y wlad. Ynfyd oedd y siarad o blaid y Beibl fel Beadmg Book yn unig. Fel y cyfryw gwyrpobdyn crefyddol na byddai yn cael ei ddefnyddio at amcan crefyddol yn ol meddwl Duw, wrth ei ddefnyddio felly. A gwyr pob ysgolhaig nad yw cyfieithad Saesonaeg y Beibl yn ram- adegol mewn Uawer adnod, fel y mae rheolau gramadeg yn awr. Fel engh raifft, nid yw yn ramadegol i ddweyd Our Father which art," &c. Saesoneg anmherffaith fyddai gan ysgolhaig pe defnyddiai efe lawer o eiriau sydd yn y cyfieithad Saesonaeg. Hyderwny cymer I aelodau Bwrdd Llanwono addysg mewn egwyddorion cywir ac ysgrythyrol.

GADLYS, ABERDAR. Prydnawn a nos Sal diweddaf, Ebrill y 9fe<I, cynaliodd Ysgol Sabbothol y capel uchod ei chyfarfod chwarterol, pryd y llywyddwyd gan y Parch B. Evans (Telyn- fab), y gweinidog, yr hwn, yn ei ddull ar- ferol, a wnaeth ei waith yn ddeheuig dros ben. Yn ystod y cyfarfod adroddwyd, ar- eithiwyd, canwyd, &c., gan walianol ddeil. iaid yr Ysgol. Cafwyd cyfarfodydd rhag. orol yn mhob ystyr-yn anarferol felly; ac ymddangosai pawb wrth en bodd trwy yr holl amser.—LEO. j

(JTALWAD. j Bydd yn dda gan luaws cyfeillion y hrawd a'r pregethwr doniol, Mr J. S Evans PenMltb, Maldwyn, a myfyriwr yn Athrofa' Annibyuol y Bala, glywed ei fod wedi derbyn galwadau unfrydol a gwresog oddiwrth egiwysi Feather street, Fflint, a Bodedeyrn, Mon. Nis gwyddom pa un o'r egiwysi uchod a lwydda i gael ei wasanaeth, ond credwn yn ddiysgog fod ynddo gymwys- derau neillduol i wneud gweinidog da i Iesu Grist, a bydd yn gaffaeliad nid bychan i'r, eglwys a lwydda i gael ei wasanaeth. Llwyddiant ddilyno y brawd hyd ei fedd. DEE TEE.JAY.

BRITON FERRY. Nos Iau diweddaf cynaliwyd cyfarfod yn J6 1 o blaid Rheil- ™JD4 Y RHONDDA a Swansea Bay. Eglur- ART ,SWM RAg°Riaeth fawr hon ar y lleill yn fanwl. Mae y rhagoriaethau yn lluosog iawn hefyd, megys yn fyrach, y trolon yn well, llal o serthedd, yn myned ^VFF ^MWY CYJ?-US 1 A8°R A gweithio gweithfaoedd newyddion, mynea heibio mwy o hen weithfaoedd, yn arllwys i well a mwy lleoedd, &c. Dywedodd y buasai yn sicr-o wneud dirfawr les i Briton Ferry ac Aber&fon. Siaradodd amryw foneddig. ion ereill ar yr angenrheidrwydd am dry docks a doelcs newyddion i Baglan Bay, ac y gellid gwneud bwn yn un o'r rhai goreu yn y shanel. Y RHUBAN GLAS.—Areithiwyd yn y cyfar- fod nos Sadwrn diweddaf gan U. P. Ivey, Ysw., Mri T. James, W. Howelis, Parch W. Rapson, a Mr G. Llewelyn. Cafwyd cyfar- fod liwyliog, Llywyddwyd gan y Parch J. Brentnall.

MOUNTAIN ASH Y mae cyianswui mawr o hadau gerddi &c., a T rha.i hyny o'r mathau goreu a ihwyaf newydd, wedi eu derbyn gan G. H. White, Chemist, &e.. Mountain Ash. Gellir cael llyfryn" yn cynwys rhestr o'r hadau, &c., amddim;, ond gaiw am dano.

FOCHRIW. Nos law diweddaf, yn nghapel yr Anni- bynwyr,, cynaliwyd cyfartod er seiv<Uu cangeii O. gymdeithas y Rhuban (ILAS yn y lie hwuu Cymerwyd y gadair gan AIR Tho-. Evans, yr tlwu a agorodd y cyfaiiud yu effeithiod. Areithiwyd yn bwrpasoi yu Seisn ig.,gan Mr Edwards station master CM M bargoed, ac yn Gymraeg gan y Parch W. TibboWy gweinidog. Cafwyd cyfarfod do dros ben, a daeth lluaws, yn enwedig y to ieuaine, yn mlaen ar y diwedd i gael eu harwisgo a'r rhuban glas. Gobeithio fod dyfodol gwych i'r achos yn y lie. Drwg genym fod dynion parchus mewn swyddi -pohelyn myned i bregethu yn anmhleidiol ar ddirwest. Cysondeb, chwychwi wyr y degwm. 1 Yn unlle fyth ni all fod Gwr i Dduw a gar ddiod.'

YSTRAD RHONDDA. Nos Fercher, y 5ed cyfisol, cynaliwyd cyf. arfod adloniadol yn nghapel Bodringallt. Cymerwyd y gadair, yn absenoldeb y cad. eirydd apwyntiedig, sef Mr Morgan Llew- elyn, glofeydd y Gelli, gan Nathan Wyn,yr hwn, yn ol ei ddull arferol, a'i llanwodd hyd yr ymylon. Chwareuwyd ar yr har- monium gan Perdonydd Dar, a chymerwyd rhan trwy y cytarfod gan Asaph Rhondda, Eos GJan Teifi, Aneurin Lewis, D. Pugh, Mrs H. Jones, MisslParker, Miss Morris, a Ceridwen, Pentre. Hefyd gwasanaethwyd gan g6r y lie, dan arweiniad Alaw Machno. Traddodwyd darlith ar 4 Awyr ac Awyr iad' nos Iau, y 7fed cyfisol, yn nghapel Bethel, gan David Evans, Ysw., M.E., Bod- ringallt. Eglurwyd y ddarlitfi trwyddi gan experiments. Cymerwyd v gadair ean MR Jacob Ray, Ton.—T. K

LLANSAMLET. Cynaliwyd cyfarfod llenyddol yn ysgoMy y Cwm, nos Fawrth, y 4ydd cyfisol, pryd y llywyddwyd gan y Parch L. Morgan, gan yr hwn y cafwyd araeth agoriadol ragorol, yn yr honyr awgrymodd y llesiant syddyn deilliaw o gyfarfodydd o'r natur hyn. Dy- wedodd mai y cyfryw gyfarfodydd ydyut y gris cyntaf i feddwl ieuanc i yrnddadblygu ei athrylith, a phe buasai y cyfarfodydd hyn wedi cael sylw teilwng yn vr ardal lion er ys blynyddau yn ol, yr oedd yn meddwl yn ddibetrus y buasai talentau mor ddys. glaer wedi ymddangos yma ag mewn un ardal yn Nghymru, a'i fod yn gwybod fod yma amryw alluoeddcryfion i'w cael Oddi- ar pan y dechreuodd y cyfarfodydd hyn yn yr ardal, y mae yn amlwg i'w ganfod eisoes fod llawer un o'r bobl ienainc yn dyfod allan yn wrol i'r maes llenyddol. Rhwydd hynt iddynt. Yna awd yn mlaen a'r rhaglen fel y canlyn CDN gan Mr J. Jeffreys. Dar- ileniad gan Mr Benjamin W. Rosser Can gan Miss Ann Hopkins. Adroddiad, 'Yr I Alabama,' gan Mr H. Hopkins (Samletfab). Anercliiad gan Mr W. Rosser ar banes cyn- ydd yr Ysgol Sabbotbot yny He, &c. Dadl, Y Creadur Symudliw,' gan Mri H. Hop- kins, B. W. Rosser, a James Williams, yn ddoniol iawn Chwareu ton ar yr accordion gan Mr T. Hopk ns Deuawd ar y jifes gan W. W Rosser a B. W. Rosser. C&n gan Mr Wm. Beddoe. Terfynwyc y cyfarfod trwy ganu Hen Wlad fy Nhadau.' Cafwydcyfar fod llewyrclius, a phawb a ymadawsant yn hapus wedi eu llwyr foddioni Moes etoyw dymuniad llawer heblaw-UN OEDD TNO.

MOUNTAIN ASH. Nos Wener y Groglith, yn neuadd gynull- eidfaol y Coffee Tavern, cafwyd ail ber- fformiad o (iandatay Plant.' neu 1 Ymgom yr Adar,' (Dr Parry) gan y C T. 0 Society, yn nghyd a chyngherdd amrywiog, dan ar weiniad Mr L. Davies. Arweinydd y gerdd- orfa, Mr T. T. John. Y cadeirydd oedd y Parch W. Thomas, gynt o Goleg y Bala, yr hwn, fel y mae yn debyg, a fydd wedi ei ordeinio yn weinidog yn Carmel, Penrhiw- ceibr, perthynol i'r Annibynwyr, cyn yr ymddengys y llinellau IIJTI. Rhwydd bynt iddo yn ei faes newydd, a'r nefoedd a fyddo yn gwlitho ar ei lafur er achubiaeth eneid- iau. Wedi cael araeth gan y cadeirydd awd yn mlaen a gwaith y cyfarfod. CiLn gan Mr S. Harris, Fe ddaw Llewelyn eto'n 01.' I Rope- undermmtli the Snow,' gan Mr D. Morgan. Jerusalem, thou that killest thy Prophets,' Miss M. J. Price, yrlion sydd yn meddu ar lais ardderchog. Cafwyd yo overture,gan y gerddorfa, yr hon oedd ya. cael ei gwneud i fyny o grythau, chwibao- oglau, ae harmonium. Yr oedd yn taro a*5 ein clustiau mal gwledd 0 íiwsig ardderchog.- Canwyd y rhanganau gan y cor, yr hwn ddangosodd ei fod yn wir feistr ar ei waità. Cymerwyd yr unawdau tenors gan y Mr? D. Harney D. Morgans, J. Davies, R. Grif- ntns, a T Jones yr alio gan Mr A. Jone^ yn ardaerehog, yr hwn nad yw ond tua 6 oed, a thystiai y gwrandawyr yn eu cymer- dwyaeth eu bod wedi eu swyno gandda wrth ganu YDryw Bach.' Sopranos, Mrs M. Davies, M. Wilhams, a M. J. Price. Can- wyd y solo bass, yn absenoldeb Mr E. Bees. y gwestvwr, gan Mr L. Davies. Cafwyd gwledd o'r fath oreu, ac wedi rhoddi diolch- garweh y cyfarfod i'r cadeirydd, terfynwyd trwy ganu 'I wisgo aur goron.'—CEEDINOO*

BETHANIA, MAERDY. Cynaliodd Methodistiaid Calfinaidd y Ue uchod eu cyfarfodydd pregethu haner- blynyddol nos Sadwrn, Ebrill laf, a'r Sul cantynol, pryd y gwasanaethwyd gan y Parch D. JEt. Williams, Casnewydd; Miss Phillips, Blaenrbondda; a Miss Davies, Treherbert. Gwnawd casgliadau da—ta- hwnt i'n dysgwyliadau. Yr oedd y cenadoa yn eu hwyliau goreu. Da oedd genyia glywed Mr Williams yn traethu y Gaic gyda'r fath allu, ac yn ddiamheu, os eft fyw ychy dig fly ny ddau eto, y bydd yn una brif ddynion yr enwad; nid yw eto ond ieuanc. Anainl y gwehr enwau y rhyw fenywaidd mewn cysylltiad a chyfarfodyddi pregethu, ood credwn mai rhy fach o'r rhai hyn, sydd yn dyfod allan y dyddiaa presenol, oblegyd y mae Duw yn gwneud gwaith mawx trwy lestri gweiniaid. Dichoa y byddai yehydig o haues y ddwy chwaer hyn yn dderbyniol gan ganoedd o ddarllen- wyr y DARAiN, ac yn wir y mae yn werth ei adrodd. Daethaut i'r cwm hwn ychydig amser yn ol heb nemawr o son am danynt, am nad oed. lent yn adnabyddus; ond buan iawn yr adllant yn destyn siarad broa rbwng pob (iau, a'r addoldai mwyaf ynrhy Ivchaiii. Dydd Sul yr oedd torfeydd yut ttylifo i'r lan yma o Ferndale am hanec dwr wedi un o'r glocL, a llanwyd y capel yn mhell cyn dau o'r gloch; gorfu i ugeio-, iau daoi yn eu hoi o ddiffyg lie. Mae rhyw atdyniad rhyfedd atynt i bob man oherv wydd eu symlrwydd a'u difrifoldeb, nes y mae yn ormod gorchwyl i'r galon galetaf i beidio teimlo. Gresyn na byddai mwy O- ysbmyd y merched ieuainc hyn yn euL pregethwyr. Deallwn fod 149 wedi cwympc,. rhai o honynt yn hen gewri cedyrh yik llywodraeth Satan, a gwiriwyd yr haat beaill hwnw,— 4Gwaed y groes sydd yn darostwng, Cewri cedyrn fyrdd i lawr.' Mae 50 wedi ymnno a'r gwahanol enwadaa yn y lie hwn, ond yn sir Gaerfyrddia mae canoedd wedi troi o 'gyfeiliorni eu ffyrdd. at y gwir a'r bywiol Dduw,' ac y maenfc wedi myned yno eto am yehydig. Y maenV wedi gwneud daioni mawr mewn llawer lift arall, ond ni chaniata gofod yn bresenoL Bydded i'r hwn sydd wedi bod yneu cynal ac yn eu nerthu yn y gorphemi fod ya gymhorth iddynt yn y dyfodol. BYDDIN Y RHUBAN GLAS.-Mac awydd ynom i ddweyd gair am y mudiad daionua hwn. Mae yma dros 200 wedi yniaaa eisoes; bwriadwn gynal cyfarfodydd ar- eithio am bythefnos, pryd y bydd rhai o'r areithwyr goreu yn gwasanaethu, acr hyderwn y bydd canoedd etc, yu eymery(I yr ardystiad a phenderfynn. cael yr heo fasnach fudr hon o'n gwlad.- GOR.

Swyddfa'r DARIAN am bcb math « Stationery, &c., megys Unvelopes Casglqj am 2s. y fil; Envelopes (gwyn neu 14s ceiniog i Packet—25, 4

GENEDIGAETHAU. Ebrill Sydd, priod Mr Edward James* peirianwr, 3, Sion Terrace, Cwmbach, ar fab. Ebrill 3ydd, priod Mr John Jenkias, saer, 6, Sion Terrace, Cwmbach, ar fab a irerch, ac y mae yn dda genyf hysbysu fod yr oil a honynt yn dyfod yn miaen yn rh&gosol. Ebrill 3ydd, merch Mr David Dalies, 10, Sion Terrace, Cwmbach, ar fab. Ma wrth 28ain, priod Mr Wilhaia Davies, 11, Sion Terrace, Cwmbach, ar fab. Mawrth 28ain, priod Mr Daniel Jones,, pudler, Penclawdd, ar fab, a gelwir ei eaw yn David Thomas. Ebrill 4ydd, priod Yr John J. EvansT (Peneuryn), Tonypandy. at ci chyntaf- anedig, a gelwir ei lienw yn Maria. Maria fach, r'un bert ddinani, Wyt arlun byw o'th dad a'th fam; Boed iti'r fechan einioes hir. A hon fel haf yn, wyn a chlir. tOAN CLYDACH. Ebrill 9fed, priod Mr William Jenkiog, 25, Dumfries street, Aberdar, ar ferch, & gelwir ei henw yn Mary Ann. Ebrill 3ydd, priod Mr John Evans, coed- wr, Oxford-street, Gadlye, Aberdar, ar fab, a gelwir ei enw yn Thomas John. MARWOLAETHAU. Ebrill 8fed, yn 55 mlwydd oed, Mrs Mary T. Williams, Oxford street, Gadlys, Abee- dar, a mam i'r Parch W. T. Wilb aiy, Maer- dy. Cymer yr angladd le prydnawn dydd Mercher, mor agos ag y gellir i 4 c'r glodu Gwasanaethir ar yr acliiysur gan v ParchN: B. Evans, Gadlys, Dr Price, ac evcill. Ceiz manylionpellach yr wythnos ncsafc. Ehrill y 3ydd, yn dra disjTnwtb. vn wyl^ mis oeti, Mary, unig ferch Mr a Margaret Rees, Lake-street, Blaeniiecbaau Dyma y ehweclied plentyn i'r tevk anwyl hwn orfod Toddi i orwedit yu y g," YkA oec* Dydd tau oanlynol, claddwyd yr 111¡ auwyl yn Cemetery Aberdar. Daeth Daaws gyfeillion caredig i'r angladd. Gwasut- aetbwyd yn y Cemetery gan y P<*rch Biv E, Williams (Twrfab\ Aberdar. li;re pott dyddanwch lyddo yn nawdd ac yn gy&ur: i'n brawd a'lt chwaer yn eu haml aethau. Mawr yw'ch "hiraetli ar ol Mary, Claf yn wir yw'ch mynwes hrndd Mae eich dagrau bron a'ch ds.Uu, Cyflym redent lawr eich grudd Nid yw'n iawn i beidio wylc. Wylodd Iesu mawr ei hui., Ond trwy bob peths peidiwc « glacis. Yn eich profedigaeth n?n. CWMFABL