Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
14 erthygl ar y dudalen hon
f II. ]
f II. ] ¡ v<■ v T*l tti fou y Pftic. voiles I • ,ra Taunton, ncerEgiwys on. iuau Idiwr, Harlow, i sefyll ei brawf yn n Essex o dan y cyhuddiad o fod rhoddi rhwystr ar ffordd angladd Hannah Graves, aelod gyda'r Bed- yr. Rhoddwyd rhybudd prydlon ;• ffeiriad am ynr apgladd, ond cyn y claddu, aeth at ferch y drancedig, vedodd wrthi nad allai efe ganiatau ,rff fyned trwy y glwyd arferol i'r ys, ond y gallai fyned trwy glwyd n oedd yn agosach i'r bedd. An- yd llythyr ato yn ei bysbysu nad id yn bwriadu myned a'r corff ond yr un glwyd ag yr elid ag ereill, ac fyddai y glwyd yn agored ar yr y byddai yn rhaid iddo ef sefyll y r 'niadau cyfreithiol. Gorfu arnynt y corff dros y glwyd. tra yr aeth mlleidfa trwy y glwyd feeban oedd ei gwneud gan yr offeiriad ddiwr- aeu ddau cyn hyny. c. DD Llun diweddaf dygwyd menyw iw Bridget Dixon o flaen ynadon V> hyr, dan y cvhuddiad o fod wedi •'••I. 3 boddi ei hun. Yr oedd y fenyw, a, wedi cael ei gadael gan ei gwr— i mab bychan-ac nid oedd ganddi lid o ymborth iddi hi na'r plentyn. >nwyd hi am wytbnos i garchar, er ei hyfforddi gan y gweinidog yno ghylch y weithred. < EGWYD hefyd ddyn o'r enw Henry r' ison, o'r un lie, yn mlaen dan y cy- liad o fod wedi ceisio tori ei wddf a '.ell pan o dan effeithiau diodydd iwol. IYDNAWN dydd Llun diweddaf, outu un o'r gloch, cyfarfyddodd dyn Ai&nc o'r enw Mark Jordan, 15 oed, a't .}i; Jt:dd yn dra disymwth yn ngweithiau ingriffith. Catcher ydoedd wrth y rolls, a thra yn oilio y peiriant, cyd- >. yn ai ddillad a Ilusgwyd ef 1 mewn. ld y peiriant ef oddiamgylch amryw hiau. Erbyn ei gael allan, yr oedd )rft wedi ei niweidio yn fawr, Yr un meddyg ar y pryd yn ymyl y c- fith a daeth dau arall ato yn fuan, r- er y cwbl bu farw oddeutu tri o'r h. "I MAE Major Tucker, perthynol i lin Booth, yn nghyda 18 o aelodau 11 y fyddin, wedi eu cymeryd i fyny Bombay, India, am fynu gorymdeith- rystrydoedd, gyda seindorf bres a U..o.irau o'u blaenau. CYMEBODD damwain angeuolhynod le yr Dowlais boreu dydd Sul diweddaf. 1\1 arfer, aeth John Davies, Merthyr, !?■r peiriant yn ngweithiau Ivor, i lau yperwedydd. GweIwyd ef wrth zaith am haner awr wedi naw, ond tfyd golwg arno wedi hyny. Am 11 ad. i chwilio am dano, pryd y cafwyd of yn gorwedd yn farw ar ei gefn yn y vedydd, a hyny, mewn dros tair rcot dfedd o ddwfr. Bernir iddo gael A*. Yr oedd yn un o fyddin Booth, ac riarchus gan ei gyfeillion. OEEU dydd Sul diweddaf, fel yr oedd < yddel o'r enw Daniel Shea, yn Ebbw a, yn, parotoi er myned i'r capel yddol am 11 o'r gloch, syrthiodd yn F. r MAE amryw dalpiau o fetel, y rhai .edirmai aur pur ydynt, wedieu cael Llanilltyd, Gogledd Cymru. Y mae v hwiliad pellach yn awr yn cael ei 3ud. )YDD lau diweddaf daeth hen wr o'r on 7 William John i ddiwedd truenus yn yl docks Caerdydd, trwy i gerbydreS eg drosto. Torwyd ei ben oddiar ei II, ac yr oedd ei ymenydd wedi eu ••• isgaru ar hyd y lie. fN ngweithiau dur Ebbw Vale, dydd » ener diweddaf, daeth bachgen o'r < t:, v Sayers, yn byw yn Newtown, i'w wedd trwy i ddarn o haiarn gwyn- sth syrthio arno, a'i losgi yn golsyn. ( dsgwyd bob edefyn o'i ddillad oddiam gorff. Y MAE yr hanes wedi cyrhaedd y ad hon fod y Hong Copia, perthynol i ndain, wedi myned yn ddrylliau vng Cows a Messina. Deallwyd eu I wedi myned yn ddrylliau trwy i iau o honi gael eu golchi i Salcombe. Iywydd oedd Mr John Collings, iwd i'w pherchenog, ac ofnir ei fod ef oddeutu 30 o forwyr wedi eu colli. YR ydym yn cael fod y gflrchwyl o li y dwfr o lofa Abercarn, yn myned igddo yn llwyddianus. Y mae Iluaws tdynion wedi eu cymeryd i mewn eis- • s, a phan y byddo'r lofa yn barod, dd yma waith i luoedd.
.lofruddiaeth y Phoenix Park…
lofruddiaeth y Phoenix Park ? vMES CAREY WEDI TROI YN JYST YN ERBYN Y CARCHAR- ORION! MANYLION DYCHEYNLLYD! Y mae y manylion sydd wedi dyfod i'r nlwg mewn cysylltiad a chvnllwynion ymdeithas Lofruddiog Dublin, yr wyth- >s ddiweddaf, yn fwy arswydus na dim 'dd eto wedi ei ddatguddio. Dydd idwrn deuwyd a'r hoi) gaicharorion i'r ys gyda'r eithriad o John Dwyer a lines Carey. Hysbyswyd fod y cyntaf i y clafdy; ond pan y gwelwyd y llall 1 un o'r tystion yn eibyn y carcharor- on, bron na welwodd yr holl wyddfod- lion, tra yr aeth y carcharorion oil yn id. Ymddangosai Carey pan yn cy- leryd y llw yn grynedig, ond fel yr elai I n miaen, meddianai ei hun yn well. Y etbau c\ntaf a ddatguddiwyd ganddo 3dd eN s-, litiad rhai o swyddogion y r Land League a'r frawdoliaeth Ffenaidd. Hysbysodd hefyd yn nghylch dyfodiad dyn o'r enw Walsh i'r Iwerddon, a sef- ydliad y gyindeithas o Wyddelod An- orchfygol." Tra yn myned dros y seremoni o gymeryd y llw-yn dal cyllell fechan yn ei law ddehau, galwodd Michael Fagan allan, "A oedd eich cocked hat ar eich pen ?:' Achoswyd cryn gynhwrf yn y llys pan yr hysbys- odd Carey mai amcan y gymdeithas oedd symud pob gormeswr o'r wlad, a bod Mr Forster ac Iarll Cowper wedi cael eu nodi gan y Sais fel y rhai cyntaf i gael eu symud, gan adael i'r gym- deithas i nodi allan y lleill. Gwenodd James pan y nododd y tyst fod y tanys- grifiad cyntaf o 50p o Loegr wedi eu rhoddi iddo ef. Pan y gofynwyd iddo pwy oedd wedi nodi Mr Burke fel un oedd i'w symud, dywedodd fod yr IS- ysgrifenydd wedi cael ei enwi yn eu plith. Heb i neb ofyn iddo, dywedodd Carey mai efe oedd wedi awgrymu i Sheridan y priodoldeb o anfon cyllyll drosodd; ond cochodd M Caffrey at ei glustiau pan y dywedodd mai efe oedd wedi cynyg ar fod i linyn gael el roddi am garn y gyllyll er cael gwell gafael. Yr oedd ei lais yn glir, a'i ymddangosiad yn hamddenol pan yr oedd yn myned dros yr ymgais cyntaf at fywyd Mr Forster, yn Brunswick-street. Yr oedd y ceffylau i gael eu saethu, a'r rhai oedd yn y cerbyd a phawb o gwmpas, os byddai iddynt ymyraeth, i gael eu banafu. Yna rhoddodd hanes cynlluniad yr ail ymgais am fywyd Mr Forstet, a hyny yn ei holl f any lion. Ond aeth hwn yn fethiant trwy i un o'r cwmni beidio rhoddi yr arwydd yn brydlawn. Cyfeir- iwyd yn nesaf gan Mr Murphy at y dirgeledig No. 1, pryd y dywedodd y tyst ei fod yn ei adnabod o ran ei wyn- ebpryd, ac yr adnabyddai efe ef, pryd y dywedodd Mr Murphy, Yr wyf yn gobeithio y cewch y cyfle o'i nodi allan". Ar ol hyny rhoddodd Carey hanam llofruddiaeth Phoenix Park. Enwodd y tyst ddau ddyn nad ydynt eto yn y ddalfa, gan ddweyd yn bwysleisiol nad oedd Edward M'Caffrey yn y pare ar y 6ed o Fai. Fe gofir i'r tyst Powell adnabod M'Caffrey fel un a safai yn y coed ar ddydd y llofruddiaeth. Wrth gyfeirio eilwaith at y dirgeledig No. 1, dywedodd Carey ei fod yn ddyn o ed- rychiad cyfrifol, ac nad oedd arian yn ddim yn ei olwg, iddo ddweyd wrtho ef y gallai y llofruddwyr gael mil o bunau os oeddynt eu heisieu. Ond ni wyddai o ba le yr oeddynt yn dyfod; ond ei fod ef o'r farn mai o drysorfa y Land League. Oddiwrth dystiolaeth Carey, deallwyd fod cynllwyn wedi bod am fywyd Mr Burke ar y 5ed o Fai, ond siomwyd yr oil ar y dyddiad hwnw, a phenderfyn- asant ar y diwrnod canlynol. Dywed- odd nad oedd efe yn adnabod Mr Burke yn dda, ac iddo gymeryd ei frawd am dano. Er bod yn sier o hono, iddo geisio gan saer a'i adwaenai yn dda i ddyfod gydag ef i'w ddangos iddo. Yn 01 ei dystiolaeth, yr oedd y dyn hwn yn hollol ddiniwed, ac nad oedd yn gwybod yr amcan mewn golwg. Y mae hwnw wedi ei gymeryd i fyny, a'i enw ydyw Joseph Smith. Aeth y tyst dros bob cam o eiddo y cynllwynwyr, a hyny gyda y manyldeb'mwyaf. Dywedodd fod dau o'i blant yn ngherbyd Fitzharris gydag ef boreu dydd Sadwrn tra yn cynllunio y llofruddiaeth. Dywedodd fod Kavanagh, y gyrwr, yn hollol iawn ar y cyntaf, ond iddo fyned yn ofnus wedi i r cerbyd gael ei atal; nododd yr awr a'r fynyd y gwnaeth yr is-ysgrif- enydd ei ymddangosiad, a desgrifiodd ei ddynesiad yn mlaen, pryd y rhedai efe i ddweyd wrth y lleill. Enwodd hefyd y saith person a apwyntiwyd i gyflawni y gorchwyl Hofruddiog. 'Yna daeth y fynyd i gyflawni y weithred, a desgrif- iodd ymadawiad Smith, ac ymgynghor- iad olaf Cutlty, Brady, a Carey. Fod saith i ymgymeryd a'r gorchwyl—fod dau o honynt, Jeseph Brady a Timothy Kelly, a chyllyll ganddynt, y rhai a darawsant yr ergydion marwol. Yn eu hymyl yr oedd tri o ddynion wedi eu barfogi a llawddrylliau, sef Curley, Fagan, a Hanlon, ac yn yr ymyl elaney a M'Caffrey (un arall). Gad- awsant l'r ddau toneddwr fyned heibio. na cydiodd Joseph Brady yn yr is-ys- law aswy, efe a drywanodd y gyllell trwy ei gorff. Yna tredd Arglwydd Cavendish, acadarawodd y bradlofrudd, yr hwn a drodd arno yntau, gan ei daraw ar ei iiaich ie) y torodd yr asgwrn. Yna gyrodd ef o l flaen i'r heol, gan ei dori a'i drywanu i iarwolaeth. Fod Timothy Kelly yn y cyfamser wedi trywanu Burke amryw weithiau; ond i Brady, wedi gadael Arglwydd Cavendish yn farw ar y Ilawr, ddyfod drosodd yn ol at goiff Mr Burke, gan dori ei wddf, ac yna sychu y gyllell yn y gwelltglas. I Kelly, Brady, P. Delaney, a M'Caffrey wedi hyny fyned i'r cerbyd, gan yru tua Chapelizod. I'r lleill yru mewn cyfeir- iad gwrthwynebol. Pan yr oedd Carey yn desgrifio y rhan a gymerodd Brady 0 10, yn y llofruddiaeth, yr oedd y carcharor hwnw wedi gwelwi fel augeu, ac yn ymddangos fel wedi ei orchfygu. Rhoddodd Carey wedi hyny hanes pellach o No. 1, a'r arian nodau a dder- byniodd Curley a M'Caffrey; fod y nodau wedi dyfod oddiwrth y Land League, a bod M'Caffrey wedi gyru yn ol ei cheque cyntaf, am nad oedd yn ddigonol. AmNo. 1, mai yn Hydref di- weddaf y gwnaeth ei ymddangosiad olaf, yn Blackrock Railway, ar y linell o Kingston, pryd y dywedodd Carey wrtho* am helynt y cyllyll. Y mae llawer yn beio y Llywodraeth am gymeryd Carey yn dyst ac yntau yn un o'r gweithredwyr gwaethaf; ond dadl yr awdurdodau ydyw, eu bod am gael un a wyddai yr oil, ac a allai roddi pob hysbysrwydd yn nghylch cysylltiad y Land League a'r fusnes, ac nad allent ddyfod o hyd i hyny ond gan un o'r prif garcharorion.
Y LLOFRUDDIAETH YN SHROP-SHIRE-HANES…
Y LLOFRUDDIAETH YN SHROP- SHIRE-HANES DYCHRYNLLYD. Yn Wellington, dydd Llun diweddaf, cyhuddid Thomas ac Elizabeth Mayor— gwr a gwraig-o lofruddio Mary Eliza- beth, merch Thomas Mayor o'i wraig gyntaf. Rhoddwyd tystiolaeth o ddyfod o hyd i ben y ferch yn Apley Pool, a rhanau ereill yn nhy y carcharorion. Dywedodd y gwr mai y wraig a gyflawn- odd y weithred, ac i'r corff wedi hyny gael ei dori i fyny yn ddarnau i'r fenyw gymeryd y corff ymaith, gan ei hysbysu ef ei fod wedi ei reddi yn yr afon Hafren; iddi roddi y pen wedi hyny yn Apley Pool; ei bod wedi ceisio cael ei losgi, ond na oddefai efe hyny. Dywedodd y wraig fod y rhan fwyaf o'r hyn a ddywed- wyd gan ei gwr yn anwiredd.
.LLITHRIAD TIR YN SIR FYNWY-DIANGFA…
LLITHRIAD TIR YN SIR FYNWY- DIANGFA GYFYNG I GERBYDRES. Y mae llithriad tirol arall wedi cym- eryd lie ychydig o'r naill du i dynel Symond's Yat ar reilffordd Ross a Mynwy, sef oddeutu pum' milldir o Mynwy. Cymerodd le prydnawn dydd Sadwrn diweddaf, pryd yr oedd y ger- bydres yn dynesu yn gyflym tua'r lie. Yr oedd y llithriad wedi cymeryd lie rhwng y reilffordd a'r afon, fel yr oedd yn agos i 80 o latheni o'r ffordd heb ddim o dan y reiliau. Fel y bu yn ffodus, gwelodd rhyw ddyn y dygwyddiad, yr hwn a redodd ar hyd y linell gan waeddu nerth ei geg, ac oni buasai am ei waith yn gwneud hyny, buasai y gerbydres wedi myned bendramwnwgl i'r afon.
DAMWAIN DANDDAEAROL DDYCHRYNLLYD…
DAMWAIN DANDDAEAROL DDYCHRYNLLYD YN AMERICA. 0 New York, yr ydym yn cael fod damwain ddychrynllyd wedi cymeryd He yn y Diamond Mines, yn Braidwell, Illinois, trwy i'r mwnglawdd syrthio i mewn oherwydd y llifogydd diweddaf. Dywed yr hysbysiad olaf fod 74 o fywydau wedi eu colli.
TAN ANGEUOL YN NOTTINGHAM.
TAN ANGEUOL YN NOTTINGHAM. Llosgwyd pump o bersonau i farwol- aeth yn Radford, Nottingham, dydd Gwener, a hyny trwy dan a dorodd allan yn nhy dyn o'r enw Knowles. Ni ddiangodd neb ond Knowles ei hun. Collodd Mrs. Knowles, ei mam-yn- nghyfraith, a tliri o blant, eu bywydau.
TAMEIDIAU HYNOD A DYDD-FORUS.
TAMEIDIAU HYNOD A DYDD- FORUS. YR wyf yn siarad,' ebe areithiwr hir- wyntiog y dydd o'r blaen, I er budd yr oes a ddel,' Ydych,' ebe un o'r gwran- dawyr, 'ac os na roddweh i fyny yn fuan, bydd y gwrandawyr hyny yn bre- senol.' ODDEUTU deugain mlynedd yn ol, pan yr oedd Mrs Mowatt yn chwareu Juliet mewn chwareudy llawn, llwyddodd, pan yn gorwedd yn y bedd, i ofyn i Borneo sut yr oedd y chwareu yn myned yn miaen. 'Ynardderchog,' ebe efe; 'y mae y cool ar y llawr yn gorfed agor eu umbrellas rhag cael eu boddi a dagrau y n In rhai sydd ar y gallery.' PAHAM nad wyt yn dyfod i'r Ysgol Sabbothol yn awr, fy machgeni?' ebe arolygwr y dydd o'r blaen wrth fach- genyn a arferai ddyfod i'r ysgol. 0 herwydd fod ar fy nhad arian par o esgidiau i'm hatbraw, ac yr oedd yr athraw yn barhaus yn anfon bils gyda fi am yr arian felly, dywedodd fy nhad nad oeddwn i fyned nes talai efe am yr esgidiau, ac nid wyf yn credu fy mod i fyned eto.' YR oedd ysgolhaig mawr y dydd o'r blaen yn ei fyfyrgell yn brysur gyda'i lyfrau, pryd yr aeth un o'r gwasanaeth- ferched i mewn ar frys, gan waeddi allan, « Y mae y ty ar dan I Exvch, a dywedwch wrth fy ngwraig; gwyddcoli nad ydwyf fi yn busnesa ag amgylch- iadau y ty.' Y MAE treth. yr hon a barhaodd am 13 o flynyddoedd, wedi bod yn cael ei chodi yn y wlad hon ar bob plentyn a enid mewn teulu. Yn 1695 gorfodid pob person nad oedd yn derbyn cardod i dalu 2s am bob plentyn a enid. Yr oedd mawrion y wlad yn gorfod talu llawer yn ychwaneg.
BWRDD YSGOL ABERDAR.
BWRDD YSGOL ABERDAR. GAIR AT Y GWEITHWYR DRWY'R CWM. MRI. GOL..—Yn y DARIAN am Chwefror y 15fed, cawn fynegiad byr o weithrediadau y Bwrdd uchoa yn y cyfarfod diweddaf. Nid ydyw, o lawer o ffordd, yn fynegiad llawn na chywir. Nid ydyw yr adran sydd yn cael ei reportio yn gywir, ac y mae yn bosibl fod yr anghywirdeb wedi ei wneud gydag amcan. Felly i ddangos yr amcan, ac i agor llygaid fy nghydweithwyr, rhoddaf ffeithiau o'r myeegiad fel yr oedd mewn cydwythnosolyn yr wythnos ddiweddaf, a dywed rhai o'r aeloOan fod hwnw yn un cywir. Rhoddaf yn unig yr hyn a ddaetb allan wedi rhoddiad y rhybudd gan Mr D. P. Davies, Ynyslwyd, yr hwn a gynygiodd "Fod y Bwrdd i roddi trwydded llafur (labour certificate) i blant ar ol iddynt fyned drwy y pedwerydd standard." Y Cadeirydd: Nis gallwn ei wneud. 0 gwrs, yr ydym yn gwybod eich amcan Y mae yr etholiad yn agos. Mr Davies: Nis gellwch brofi mai dyna fy amcan. Y Cadeirydd: 0 ie, dyna yw, yr wyf yn ei wybod yn eithaf da, ac y mae yn hynod wrthun. Diau genyf fod y cadeirydd wedi gweled yn iawn, a darllen amcan y cynygydd yn gywir, ac y mae ar yr adeg bresenol yn wrthun i'r pen. Yr oedd y cynygydd hwn yn gwybod yn ieithaf da fod y mater wedi ei drin i bwrpas o'r blaen, ond nid agorodd ei enau y pryd hwnw. Pa le yr oedd pan ymladdai y Parch. B. Evans, Gadlys, mor ddewr drosom ? Pan agorodd Mr Evans campaign y Fourth Standard gyntaf yr oedd Mr D. P. Davies yn y Bwrdd, ond ni ddywedodd air o'i enau. Methodd Mr Evans gael eilydd i'w gynygiad, a gorfu iddo felly syrthio i'r llawr. Mae y gweith- wyr drwy eu goruchwyliwr, Mr. D. Morgan, wedi parhan y frwydr, a gwneud a ellid yn y mater hwn, a dyma ddywed ef ar y pwnc yn ei anerchiad at etholwyr Bwrdd Ysgol Aberdar:—" Cofier nad ydym yn bwriadu myned i'r Bwrdd gyda'r amcan o ostwng y standard, gan fod y Llywodraeth mor ben- derfynol yn y mater. Yr ydym am ddweyd hyn rhag i neb gael ei dwyllo yn ol llaw." Yn awr, nis gallwn lai na barnu mai amcan D. P. D. ydyw codi election cry, ond bydded hysbys iddo ein bod wedi gwylio gweithrediadau y Bwrdd drwy yr holl dymhor, ac nad ydym i'n prynu a'n gwerthu mor cheap ag y meddylia efe. Dylem fel gweithwyr gofio am y cynyg absurd hwn yn yr etholiad. Yr ydym yn teimlo fod yr aelod hwn wedi gosod magi (trap) i'r holl aelodau erbyn dydd yr etholiad, yr hyn sydd yn annheg, ac yn neillduol, gan fod y cwestiwn wedi ei godi mor agos i'r etholiad, a'r cynygydd absurd hwn heb ddweyd yr un gair ar y mater yn ystod yr holl drafod aeth sydd wedi bod arno. Os oes clod yn ddyleduf* i rywun am frwydr y standard, y Parch B. Evans a'i pia. Bydd genym air eto ar y mater. Cofiwn gadw y ffeithiau hyn yn ein meddyliau. COLLIER.
MYNYDBCYNFFIG.
MYNYDBCYNFFIG. ifr ydym yn y lie uchod wedi ein breintio y pythefnos diweddaf 4 thair darlith-y cyntaf gan y Parch. A. Britten, ficer Dafen, ar 'Columbus.' Gellirdweyd yn ddibetrus ei bod yn ddarlith llawn o addysg, i ieuenc tyd yn enwedig, y tiaddodiad mewn dull clir a dirodres, a theimlad pawb wrth fyned adref oedd eu bod wedi cael pob boddlon- rwydd yn y ddarlith a'r darlithydd. Cadeir- iwyd gan y Parch. H. Hughes, mab Esgob Llanelwy. Nos Fercher cyn y diweddaf, traddododd y Parch. Kilsby Jones ei ddar- llith ar I Wiliams, Llanwrtyd,' i gynulleidfa luosog, yn Elim, capel yr Annibynwyr. Ni raid i Kilsby wrth lytbyr canmoliaeth, o herwydd ystyrir ef yn un o oreuwyr Cymru fel darlithiwr. Yr oedd ei sylwadau miniog a ffraeth yn cael eu derbyn gyda bias gan y gwrandawyr. Galiem feddwl ei fed yncas hau a chas perffaith y rhai hyny sydd yn sylfaenu cadernid eu pethau ar eu M A B.A., D.D,, B.D., Ll.D., Ph.D., a llythyrenau ereill a brynir yn rhad y dyddiau hyn, a rhybuddia ef hwynt i fod ar eu gwyliadwr- iaeth, rhag i ryw bregethwr bon y clawdd,' yn llawn tan ysbrydol, eu gosod yn y cvseod N°3, yr wytbnos ddiweddaf, tra- ddododd y Parch. W. Haddock ei ddarlith ar John Bunyan,' yn Pisgah, capel y Bed. yddwyr. Cafwyd crynhoad buddiol o hanes y gwrthrych, yn nghyd a sylwadau da ar ei weithiau. Yr oedd y ddarlith yn llwydd- iant yn rohob ystyr. Deallwn fod Mr Had. dock yn rhoddi ei ddarlith yn rhad.
AT BWYLLGOR EISTEDDFOD GAD.…
AT BWYLLGOR EISTEDDFOD GAD. EIRIOL TREORCI. MM GOL.Byddwch gystal a chaniatau ychydjg ofod o'ch newyddiadur clodwiw i mj, er ceisio cael allan y dirgelwch sydd yn rliWDg y pwyllgor uchod a'r ysgrif enydd. Y mae ychydig ofyniadau yn codi ar unwaith ag y carem eaelatebiad i^rlvnt, 1. Beth ydyw y rbeswm fod y cyfan- socldiadau i'w hanfon i law yr ysgrifenydd yn hytraeh nag ilr beirniad, sef Brynfab ? 2. Ai diffyg ymddiriedaeth yn y beirniad barodd i'r amodau hyn gael eu gosod mewn grym ? 6 3. A ydyw yr ysgrifenydd at ei ryddid i gystadlu, ac yntau yn cael y fraint o weled y gwahanol gyfansoddiadau ? 4. A ydyw y pwyllgor yn caniatau i brofi yr ysgrifenydd (?) fel ereill yn ol yr amodau ? Atebiad i'r ucbod a rydd ioddhad i lawer hebiaw—JOHKNY FAIRPLAY.
Advertising
Teilwng o sylw pawb JE30 Y CANT 0 LOG! AGERLONGT NEWYDD. 1. Cymerwyd i fyny y shares yn ein ager- long inne Thomas" mor gytiym, fel yr ydym wedi contravtio am un arall, i fod yn barod i'r mor yn Rhagfyr nesaf, 1883. Cost yr agerlong yw £ 27,G00. 2. Bydd yr agerlong bon o'r gwneuthur- iad goreu, gan y llong-adeiladwyr enwog, Messrs. Palmer and Co., Jarrow on Tyne. maf -° bwys mawr i'r shareholders pwy yw adeiladwyr y llong, gan fod gwir werth ongfelgwir werth ty, yn vmddibynu ar ^Kat^Thom^' y^g^lGug hon fydd 3. Gallwn addaw gyda'r hyder mwyaf, y tal yr agerlong hon tua £ 20 y cant, efallai ychwaneg. Tra y mae lloiagau hwyliau i raddau mawr out of d. :te, ac yn talu ond ychydig neu ddim Hog, y mae agerlongau yn talu yn well nag erioed. Hyd y nod yn yr amseroedd isel ar fasnach, yr oedd ager- longau Caerdydd yn talu tua £ 20 y cant yn flynyddol fel rheol. Talasom i'n share- holders yr haner blwyddyn diweddaf, yn diweddu Rhagfyr 25ain,. 882, yn ol.. £ 24 10s y cant. 4. Bydd y llyfrau yn agored yn y swyddfa bob amser i'r shareholders eu harchwilio, a'r Policy of Insurance bob amser i'w gweled er sicrhau na fydd yr un colled trwy long. drylliad. 5. Bydd Y shares yn £100 yr un, ac i'w talu fel y canlyn:— £ s. d. 1 0 0 wrth anfon am share. 49 0 0 Rhagfyr laf, 1883. 12 10 0 yn mhen chwe" mis wedi hyny. 12 10 0 yn mhen chwe' mis arall. 12 10 0 yn mhen chwe' mis arall. 12 10 0 yn mhen chwe' mis arall. Felly telir y share i fyny mewn dwy flynedd. Ond telir y llog ar yr oil orr amser cyntaf, sef Rhagfyr, 1883. Bydd hyn yn ei gwneud yn rhwydd i bawb sydd ag ychydig arian ganddynt i ymuno. 6. Dealler nad ydym yn chargio dim commission ar adeiladaeth y llong, yr hyn yw yr arferiad cyffredin. Yr un faint a gostia y llong i'r shareholders ag sydd raid i ni dalu i'r adeiladwyr, sef £ 27,600. Bydd hyn yn fantais fawr i'r shareholders i ddechreu. Y tal wedi hyn i ni fydd C2 10s y cant ar yr holl enillion; holl enillion y brokerage, &c., yn myned i'r shareholders. Dymunwn alw sylw arbenig y shareholden at y telerau hyn, a'u cymharu & thelerau firms ereill. 7. Bydd itf llôg gael ei ddosranu ar ol pob mordaith, fel y gwybyddo y shareholders o fis i fis pa beth yw enillion y llong. 8. Bydd a llong ar egwyddor y Limited Liability Company, a ni ein hunain fydd y shareholders mwyaf ynddi. Manteision pellach. 1. Ceir. pob manylion yn y prospectut, neu trwy ysgrifenu atom ni, megys enwau yr adeiladwyr, pris y llong, holl wneuthur- iad y llong, &c., &c., yr hyn na cheir yn gyffredin mewn prospectuses o'r fath. Yr ydym am i bawb wybod yr holl fanylion. 2. Mantais fawr arall yw fod y tal am y management mor isel, tra nad ydym yn codi dim fel commission ar adeiladaeth y llong. Gwyr pawb sydd yn hyddysg yn y pethau hyn y fantais fawr sydd yn y cysylltiad hwn. 3. Gan y bydd y llong wedi ei insurio yn ei Ilawn gwerth yn erbyn llongddrylliad a phob damweinian, ac hefyd unrhyw esgeu- lusdra o du y Cabden, nid oes raid i neb ofni colli ei arian. Esgeulusir weithiau i wneud hyn, ond fel sicrwydd i'r cyfran- dalwyr, dangosir y pqlicy bob amser yn y swyddfa. 4. Yr ydym yn brofiadol hollol o longwr- iaeth yn ei holl gysylltiadau, ac yn adna- byddus A'r holl brif borthladdoedd. Y mae amryw o'r prif farsiandwyr yn Lloegr ac ar y Cyfandir wedi cymeryd rhanau yn ein llongau, ac yn anfon eirchion bob dydd am shares yn "Kate Thomas." 5. Y ma4 croesaw i bawb ymholi am ein cymenadau yn Ngbaerdydd; neu yn y National Provincial Bank of England, Caer dydd, Penybont, a Dolgelly. 6. Os dymuna neb am share neu sluwes, ysgriienent atom ni i'r cyfeiriad isod. Ysgnfener yn fuan er sicrhau shares. Evan Thomas, Eadcliffe & Co., BUTE CHAMBERS, CARDIFF. Llythyr Cynberadicyaeth. Yr wyf yn adwaen Cabden Evan Thomas a Mr Radcliffe yn dda, ac y mae genyf bob hyder yn eu medrusrwydd a'u gonestrwydd. Nid ydynt yn bobl i addaw yr hyn na allant gyflawni. Y DJae lluaws o'm cyfeillion yn shareholders ganddynt eteioes. Arwyddwyd, J. CYNDDYLAN JONES. 2, Richmond Crescent Caerdydd.' ALBERT HALL, ABERTAWE. CYNELIR EISTEDDFOD Fawreddos yn y lie uchod dydd LI an y Pasc, 1883^ pryd y gwobrwyir yr ymgeiswyr buddugol ar y testynaii canlynol I'r cor ddim dan 100 o rif, a gano yn oren We never mil bow doit-it (Judas Maecabseus), gwobr £ 30, a Ri") Fr arweinydd. I'r cor ddim dan 50 o rif, ac o'r uts gynnll- eidfa, a gano yn oreu Mawr yw yr Arglwydd' (Cynalaw), gwobr £12.. I'r parti o wrywod duim dan 25 o ril, a g&no yn oreu I CYCgan y Bugeiliaid' (D. Jenkins, M.B.), gwobr £4. Beirniaid,-W. J. Williams, Ysw., Caer. narfon, ac O. O. Roberts, Ysw. Dolgelly. Am fanylion pellach, gwel y program, yr hwn a fydd yn barod yn f_an'; i'w gael am y pris arferol gan yr ysgrifenydd,- STEPHEN JEFFREYS, 90, Symon Street, Carmarthen Road, Swansea. J j UTi. i
GOFALED PAWB AM H ,
GOFALED PAWB AM H Gan fod amrywiol o ddar; wiadau Quinine i'w cael, megys Q rure ( Quinine, Quinine Wine, Qu j ture, &c., y mae rhai ymo: \'yr f Quinine Bitters Mr. Gwilyra c. ? cael eu twyllo a'r pethau hyr vi y me. ::i mwyaf dideimlad a digywily. 1 Wrth geisio hwn gan yr nid digon yw gofyn fel hyn, v.vtslfji, Bitters, "Potelaid o Quinii > nac ychwaith "Y Quinine a, gofaler gofyn am "Quinine Y.:x«i'3 &„ Gwilym Evans," ac os na fy yr GwilymEyans,F.C.S.,M.P. Wodi e ysgrifenu ar Stamp y Llyv i. o.h f, bob potel, twyll a flugiad y rn y Potelau yw 2s. 9cr i 4s ir,9 blychau, 12s. 6c. yr un. Cynwysa Poteli 4s. 6c. dd cyraM? a rhfi 2s. 9c., ac felly gal arbed Is. wrth gymeryd y rl rw' I arbed Is. wrth gymeryd y rl rw'
j UTi. i !, GWL' ( • ' •_
GWL' ( • Y MAE hwn yn gymysg celfv^d. Irav a ffodus dros ben. Cynwysa yoc Sarsaprilla, Sfffron, Lauender lion. Gentian, a Burdock, sef vr ai c'z darpariadau a nodafeom, yja y" ee Jh modedd fel ag i sifirhan cydwt ..ve • llwyddianus ar yr oil o elfenai i.v. vir.v- gar y cyffeiriau, er cyrhaedd t v-ogaki y dybenion daionus mewn go • -jprti. ei gyfansoddi. Cyfaddefirgan r'fedd- ygon y dydd fod Quinine Bi V- Gwilym Evans y cydgymysgia v hapus a„ sydd hyd yma wedi c r cyffeiriau uchod.
EU GWI3ITHKEDIAD.
EU GWI3ITHKEDIAD. I maent yn cynorthwyo tra vr v °v a a hwylusu v oylci- rediad, yn cryfhau y giai ar r-C' ac yn puro a ffrwythloni y aiae y cymysglyn hwn yn gryfh-' redrnol, ac yn lanhaydd oK" •i Nertha y rhanau eiddil yn y cviar^. iad, ac o herwydd hyny y rh; agored i anwydon a'u canlyni vda i, maent yn adnerthu ac ynadfy iocha- eyfanseddiad a'r tyrnlierau, ac ar pvf hyny y maent wedi enill iddyi bt) ain y gymeradwyaeth uchelaf ar -f pob math o wendidau, a sef i Ha is nychlyd, a marwaidd y corff. Pan yn galw sylw at y tysli' ?:?- ch; canlynol, dymnnem adgofio y ds,rH^.v ?,= eu bod oil yn dyfod oddiwrth v- sor- cyfrifcl yn ngwahanol gylcho id ev; deithas, yn dyfod trwy 'llw (chemists), adnabyddus y rhar ;■ '>]R' honynt ° bob rhan o'r wlad, yj pSwvaiM M enwau y vn h/rJjj' uC yn tystioiaethi y yn hawdd brofi eu teilyngc j f anfon at y personau eu hun iu gellir dweyd feI hyn am lawe-V-' tiolaethau ereill. Nid oes I ddiwrnod yn myned heibio heb r M i*- chenog y Bitters hyn yn derfr cyin< adwyaethau i'w heffeithiolrwy id Rose Cottage, Aber( ar, Tachwedd lOf, t, GAREDIG 8n,-Tt wyf yn awr "Vr;d; !).! cyfleu i wneud prawf teg a gonee "Ir v 4 nine Bitters cyfansoddedig geny( j c>rn"" yr wyf yn gallu tystio oddiar b 9': sonol a thystiolaethau amryw be; m&iA i rai yr wyf wedi cymeradwyo y "> £ bod yn meddu yr elfenau, y nodi eddau, rhinweddau a hawliech iddyr. Yu flwyddyn 1876, cefais gystudd t"WIY a- V.! ^155' ac y mae rhai 0 effeit: v cv tudd hwnw wedi aros gyda mi h\ i beddv u&Tn ,ac^OS ° ddycliryn i mi dvfc)d'<. llofxt ar hyd y grisiau i'r llawr rhg cv- Bu y cof, y cylla, a'r aelodau rr gwneud eu gwaith; ond mae y B tcr- wt gwneud llawer iawn er symud hv cl! y cof yn llawer.gwell, map yr lachachryfion, tra mae y Bitte: awydd am fwyd, ac yn help mav ¡::f'U: yr hyn a dderbynir i'r cylla. Bu r« ag oedd dal yr ysgrifbin yn faicb i t v oi yn awr gallaf ysgrifenu yn ddigr tel y dyddiau gynt, fel y gwelwcli wrt hwn. Nid ees genyf yn awr ond iyxLw galon llwycidiant i chwi i wasan iiin ei>' gwlad a'ch cenedl am flynydd jwr? dd'od. Yr eiddoch, garedig Syi-, yn w chof THOMAS PRICE, Baptist 1, 1.- LIwynpia, HydreH R ANWYL SYK, Wedi clywed lla" ,.RU ¿;c. Quinine Bikers, penderfynais r c arnynt. Bum am rai misoedd :i N mhoeni gan anhwylder cyffrea. '1. tiitT' r chwaeth at ddim, iselder ysb i frQ brydiau poen angerddol rhwng f ;w- ydi au, yn codi, yn ddiau, oddiar dochyd Liver. Ond da genyf eich bysb1' fr mc- • wedi cael Ilwyr iachad; teimlaf n l Vrr n;r'- iach fy ngorff a bywiog fy ys5 c, teimlais nemawr erioed, wedi • v "J 0. honwyf y budd hwn trwy gyi darpariaeth fyd-enwog. Mae'\ yn fy ngorfodi i anfon y lliuella 4 eich gosod at eich rhyddid i a 0 1, defnydd o fynoch o honynt. Dyn fichwi bob liwydd l wasanaethu eich ct di, Yr eiddoch yn gywir, -di. J. R. JONES, Bapti v Mirasior Mynydd C SYR,—Bum yn dyoddef llawe o U-vrt, ddolur yn fy mhen, iselder ysl d.'lfyr,- archwaeth at fwyd, ac ar ol ei 1. ia, L'.nr der mawr. Prvnais botelaid 4 tj.j,:t, wrth Mr. Richard Jenkins, KenJ r ::r; a"' ar ol i mi ei chymeryd, teimlais r n CJ- fy adferu i'm iechyd arferol, a u s fS, i ddilyn fy ngalwedigaeth. Yr ryf eu cymeradwyo i eraill, a tkj >■ y rhai hyny yw eu bod wedi ;K anrhaethol trwyddynt, a bydda ,i> toia] yn ddyledswydd arnaf eu cadw >b wca fel trysor penaf y teulu. JOHN LLWYD (Ioal ynfn:>.