Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

8 erthygl ar y dudalen hon

,;,-;¡r_. LEREWARD

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

,¡r_. LEREWARD YR OLAF O'R SAESON. PENOD XXXI. Da Hereward yn ol dan grynu. O; ii ngallu y ddewines o Brandon, -dd i Torfrida yn dainiwed, a dim yn alluog i dori dylanwad ? es trwy ryw ddylanwad gwrth- V- >oi. r er?odd Torfrida, gan ysgwyd ei pbJ:)j, 'Fy -archog, yr ydwyf er ys amser mail idi rhoddi heibio y fath ynfyd- rwy-?.- Nid gwiw ymladd drygioni 4 3ry:i ond ynhytrach a daioni. Gwell y h eddiau na dylanwadau dewinol, can-; < mae gweddiau yn cael eu gvT;! ■ i; w yn y nefoedd, tra nad yw uyUr- ;lau dewinol ond yn disgyn i'r p7 "> -law. Gadawer i ni, fenywod Tj-t yn orymdaith at ffynon St. j&tfc^Idreda, uwehben porthladd Aldreth, f. a. I iio ar St. Etheldreda am fod gyda »>•" nod y gwneir yr ymosodiad, ac s i{ a ein Ely ac anrhydedd y men: y wc i ld wedi cymeryd lloches yn ei Is e. .iusantaidd." J'eiiv. cerddodd holl fenywod Ely yn t\T kdth hyd at ffynon St. Etheldreda, sa 0., u harwain gan Torfrida, a hyny Lev 7isg ac ymddangosiad gostyng- lai yr addunedasant beidio byth eu ^.louvli ymaith nes y gwelent luoedd ad yn diane o Aldreth o flaen f\ Etheldreda. Felly, gweddiodd y it:?-; yod, tra yr oedd Hereward a'i Vi: v gweithio wrth yr amddiffy iaf ey dd. y daethant yn ol, a Torfrida yn golcci e, thraed clwyfedig wedi y per- ■zrh" daeth Hereward i mewn. dych wedi anafu eich traed, ac *itb yn ddim gwell trwy hyny yr •^yf yn ofni." 0 pe buaswn wedi cerdded yr hoi' So dd ar ellynau miniog, buaswn y: okhiJ boddlon er cael gwybod yr i M a a i yn awr. Fel y gweddiwn, 7-Vy ;hftls ar draws y Ffen, a rhoddodd iiheiu^iia feddylddrych i mi; ond y :naf:: mor ofnadwy fel yr wyf yn ofni ei ri* svf.? j wrthych, ac eto hyny yw ein ,-j-g o aith." I v iv unodd Hereward arni ei hysbysu, prvfl y daradodd bethau fel un ag ofn -t-.i gcir'au ei hun. 'A 3g y cyrs, Hereward?" C!"sar odd Hereward ei throed dra- a thrachefn, gan ei galw yn j Oyddes a gwaredyddes. si, gwnant fel us yn y sychder A.iWI. -weddiwch Torfrida am i'r sych- ic1* barfcau." Dyna, dyna, peidiwch a siarad dim yn ychwaneg. Mor galed y mae rhyfel a gvvac ud hyd yn nod menywod. Cy- north'vywch fi i gymeryd ymaith y it-ii hwn, fel y gallwyf wisgo fy ciilt1.d ct a." Yoe<ld William yn y cyfamser wedi Byinnri fyddin yr eilwaith i Cambridge, AC Q nlaen i faes Willingham, gan d i yny fynyddoedd o amddifiyn- tpydd. Yna dechreuodd ail wneud ei ji'ord.i--yn lletach a chadarnach, gan o-cbyrovn hefyd i bysgotwyr yr Ouse i diyf ou (,'U holl gychod i Cotinglade, a turosg^wyddo drosodd yr holl angen- hei(i F Yn eu plith daeth Hereward A" gv, • a'i ben a'i farf wedi eu heillio rha £ idao gael ei adnabod, gan weithio vn dor yd efo'r lleill. Ond ni fachlud- odd yr haul heb i ddrwg gymeryd lie, carhoddodd yr oil ar dan, a lladd- çyd. a boddwyd rhai o'r Ffrancod. 'nally yr aeth efe yn mlaeu gyda'i » /nll .vynion am saith niwrnod, yn ym. laud va barhaus, ond heb wneud diwr- rooJ •? waith yn hyd yr arcser. Ond ar yr wyfchfed dydd, penderfynasant ym- ',sc,j,p' yr ynys, gan gymeryd yr hen dc!e^r,€S gyda hwynt, a'i gosod mewn Ilu a: sg, fel y gallai weithio allan ei diSVjSUi., ;?th. Y c Id Torfrida wedi myned yn wir o £ dus, Ac er y credai ei bod wedi cael ei hysb ydoli gan St. Etheldreda mewn ey iytti d a'r hyn yr oedd hi wedi ei d "twey.1 wrth ei gwr, eto, gwyddai y » <'ddai ;ddo wneud defnydd o'r drych- i a hyny er dinystr dychrycllyd. gwasgfeion marwolaeth o flaen j hYói<d yn barhaus, fel nad allai roddi h hi 'w hamrantau. Yr oedd am oriau £ ic; i yn nghyd mewn gweddi yn yr Sj/i wys ymprydiai, a chospai ei chorff a tAiin. L, gan ymgais at wneud iawn am ei p ie' lod, os oedd yn bechod hefyd. frTJ'jit-biodd ei hun i fyny i'r fath sefyllfa y <!vchymygai ei bod yn gweled St. Hi ,1 eldoda yn y cymylau yn achosi di- o 1 >llol ar y Ffrancod. pan yr elai y dynion i lawr i ham y prydnawn hwnw, march. -,ia T rfrida ar farch gwyn, wedi ei Rttis^'O i sachlian, a llyffetheiriau am ei caoe&au. Galwodd ar y milwyr Saes- 'r+; i Irych arni fel esiampl o'u cyflwr r. II- J'i: gaethion heb eu llwyr orchfygu. Meiifc tai buddugoliaeth o'i llygaid; a 1"1 v. daeth y Normaniaid yn mlaen i i gwelent Torfrida yn droednoeth a; yi; sn-noeth, a'i gwallt yn chwifio yn Y" -wel, ac un fraich iddi yn ddyrch- tua'r nefoedd, fel eiddo Moses gynt p;, n yr oedd yr Israeliaid yn ymladd y.n f rt /n Amalec. •hi: rchai y Saeson arni, a gwaeddent ie yn broffwydes! Byddwn yn J wneud rhyw weithred ryfedd y ÜydÜ wn, neu farw o gwmpas ei thraed Ce gw oniaid Ar i chyfer ar y twr Normanaidd, yr Caod ,r hen ddewines hagr o Brandon, fs; iiv- a waeddai am yr ystorm o fellt a thatanau, yr hon na ddaeth, ac aros- odd yr awyrgylch heb gwmwl. Yr oedd y bont newydd mor gryfed fel yr antur- iodd William ei hun arni ar gefn ceffyl, ac Ivo Taillebois wrth ei ochr. Yr oedd William yn amheus o allu y ddewines, a theimlai gywilydd braidd o honi; ond yr oedd yn sicr o'i bont, ac o allu y gynau a'r arfau yn ei feddiant. Yr oedd Ivo Taillebois a chrediniaeth ddiysgog yn y ddewines a'r bont. Arosodd William am godiad y llanw, a phan yr oedd yn agos i'w uchder, gorchymynodd y gynau i agor eu tan, a chlirio y Saeson oeddynt ar eu cyfer. Dechreuodd yr offerynau dinystriol hyn daflu eu dinystr trwy yr awyr. "Yn ol!" ebe Torfrida, "paham yr aroswch i gael eich dinystrio o dan y fath dan dinystriol ? Aroswch yn dawel, ac edrychwch am heddyw pa fodd yr ymladda y saint o'ch plaid." Ufyddhaodd pob dyn i'w gorchymyn, a thynodd yr oil allan o'r amddiffynfa. Y mae y cowardiaid yn dianc eisioes. Gadewch i'ch dynion fyned yn mlaen, 0 Frenin," ebe Taillebois. "Yn mlaen, wyr. Tarewfh dros Normandy!" gwaeddai William. » Yn mlaen yr elai y milwyr, ac heibio yr hen ddewines, yr hon a waeddai, Yn mlaen, y mae ysbryd y ffynon yn ymladd o'ch plaid." "Ymladdwch drosoch eich hunain," ebe William. Yr oedd ugain Hath o ddwfr clir rhwng y Ffrancod a'r Saeson. Dim ond ugain Hath. Teflid saethau, yn nghyda phethau ereill ar draws, a gwelid ami i un o'r Ffrancod yn disgyn ar ei wyneb i'r dwfr, i edrych, fel pe byddai, am y rhai oeddynt wedi myned i lawr yr haf blaenorol. Ugain Hath o ddwfr i'w groesi, a thrysoraa diderfyn bron i'w cael ond ei groesi. Ehoddasant ar y dwfr goed, cychod, a. phethau o'r fath, gan ei heidio, heb gymeryd sylw yn y byd o'r rhai a syrth- ient i'r dwfr yn eu hymyl, a'r rhai a estynent eu dwylaw am achubiaeth. Y mae ganddynt ddewines yn erbyn ein dewines ni, Ivo, ac un llawer harddach. Yr ydwyf yn ofni y byddus yn debygacah o wrandaw arni hi nac ar ein hen wrach fudr ac ysgyrnog Fsydd genym ni." Yr oedd caniadau Torfrida yn cael eu cario ar draws y dwfr gan yr awel, nes yr oeddynt yn boddi mwmiadau dibaid a baldorddus yr hen wrach. Y mae yn gweled mwy nag yr ydym ni." U GweIaf yr oil," ebe William, "y mae wedi dangos iddynt pa le i danio y cyrs. Dacw fwg—tan! Un arall eto Y mae y cyrs oil ar dan, ddynion, cymerwch ofal," ebe Ivo.

GLOWYR Y FFOREST OF DEAN.

MARW WEDI DYCHWELYD.I

Advertising

BEIRNIADAETH CYFANSODD-IADAU…

Y CHWIL LYS PABYDDOL.

DAMWAIN ANGEUOL YN PROVIDENCE.

0 NEWYDIADURON CYMREIG AMERICANAIDD.