Tarian Y Gweithiwr

RECTOR MERTHYR A THBALLOD EGLWYSWYR TORIAIDD. Y mae gwroldeb Rector Merthyr yn gosod ei hun yn ffrynt y fyddin sydd am ryddhau crefydd o gadwynau y wladwriaeth wedi gweithredu fel olew ar dan sel a digofaint Eglwyswyr Tori- aidd. Y mae efe wedi amddiffyn ei hun i bwrpas yn erbyn yr hyn a ddywedodd Arglwydd Emlyn yn nghyfarfod terfysg- lyd yr Eglwyswyr yn Abertawe yr wythnos ddiweddaf. Yr oedd Arglwydd Emlyn wedi siarad fel pe buasai efe wedi byw trwy ei oes yn Timbuctoo. Gofynodd' os dadwaddolid Eglwys Loegr, pa fodd y gallai dyn tlawd dalu cyflog i'w weinidog ?' Ateb- odd Rector Merthyr, fel y mae efe wedi gwneud am dros gan' mlynedd, allan o'i enillion bychain ei hun. Onid yw efe wedi gorohuddio y wlad & lleoedd addol- iad ? Onid yw efe yn cynal gweinidog- aeth ynddynt heb ddim help oddiwrth-y Wladwriaeth na'r Eglwys, yr hon sydd yn gysylltiedig a hi, ar draul o 400,000 punt yn y flwyddyn? Yr wyf 11 yn haeru mai dystryw yr Fglwys yn Nghymru a 4loop yw ei chyfoeth anferth, yr hwn a gamddefnyddir i raddau helaeth iawn. Pe byddai hi yn Eglwys dlawd, a phob aelod ynddi yn meddu llais yn ei Uywodraethiad, peidiai yn fuan y bod yr hyn ydyw hi yn awr— yn Eglwys dynion cyfoethog. Dynion cyfoethog sydd yn ei llywodraethu hi yn awr yn mhob peth. Meddiant i blant dyn cyfoethog yw hi. Gwrendy yr esgob arno ef. Beth bynag a geisia efe a gaiff. Beth bynag a gynghora efe a wneir. Pe byddai i blwyf cyfan ofyn am ryw un yn weinidog, digiai yr esgob. Ond os gofyna rhyw arglwydd neu arglwyddes iddo i apwyntio rhyw un yn weinidog, o ryw Ie, gwrendy yn union.' Rhwng pob peth y mae yr Eglwyswyr a'u papyr mewn trallod blin. Efifeith- iodd y mob yn eu oyfarfod hwy yn Aber- tawe yr wychnos ddiweddaf i greu ynddynt bruddglwyfder aruthrol. Llaw- enhasant yn ngwaith y mob yn nghyfar- fod y Rhyddfrydwyr crefyddol yr wyth- nos o'r blaen, ond pan ddaeth owpan chwerw y mob afreolus, terfysglyd i law yr Eglwyswyr Toriaidd yn yr un lie, yr wythnos ganlynol, aethant mor ddystaw a'r bedd. Nid oedd erthygyl yn eu papyr y diwrnod canlynol na'r dyddiau wedi hyny i folianu nac i ddangos gofid. Os oedd y mob yn Abertawe yr wythnos cyn hyny yn pron nad yw pobl Cymru yn bleidiol iawn i Ymneillduwyr, fel yr haerodd y Tori Eglwysig, rhaid fod y mob, yr hwn oedd yn Uuosocach yr wythnos ganlynol, a'r hwn a wrthwyn- ebodd yr Eglwyswyr, yn profi nad yw pobl Oymru o blaid yr Eglwyswyr. Ond beth a wnawn ni mewn ffordd o siarad yn nghylch dynion, ar ba rai nad yw rbeswm a ffeithiau yn effeithio mwy nag ar gyrff yn y bedd? Yr oedd dystawrwydd y papyr Tori- aidd ar ol i'r Eglwyswyr gael y driniaeth, yn mha un y gorfoleddasant pan y cafodd yr Ymneillduwyr hi, yn arwyddocaol dros ben. Nid oedd modd gwadu y gorfoledd yr wythnos o'r blaen, na gwadu bodolaeth y cythrwfl mawr fu yn y cyfarfod Eglwysig Toriaidd. A buasai esboniad ar yr hyn a gymerodd le unrhyw ffordd yn amddifad o bob mantais i bleidwyr yr Eglwys. Am unwaith bu y papyr yn ddoeth i dewi. Effaith gofid trwm yw bod yn ddystaw. Yn ngwyneb colli ei ddau fab I tewi a wnaeth Aaron.' Yn ngwyneb colli y dydd yn Abertawe, beth a allasai fod yn fwy synwyrol na thewi, er fod hyny yn arwydd pruddglwyfus o ddyfnder y trallod a'r siomedigaeth ? A 'dechreuad gofidiau yw hyn oil." Nid ydym ar gyfrif yn y byd yn ystyr- ied fod unrhyw achos da yn cael help, ond niwed mawr, trwy Bowdiaeth ter- fysglyd anifeiliaid. Aphe buasai cre- fydd y Beibl yn llywodraethu ar yr Eglwyswyr yn Abertawe, y rhai a geis- iasant ddinystrfo cyfarfod cyhoeddus a gasglwyd gan y rhai a ymdrechent i osod crefydd ar yr egwyddor wirfoddol yn unig, fel y gosododd Criat hi, buaseot yn dangos nad oedd arnynt ofn ymresym- iadau ar gefn ffeithiau, a'u bod yn barod i ddadleu yn amyneddgar a phwyllog o blaid yr Eglwys Sefydledig yn Nghymru. Yr oedd eu hawydd i niweidio y cyfarfod yn profi eu hanallu i ymresymu, o blaid eu Heglwys Sefydledig fel sefydliad gwladol. Nid oedd y terfysg a gymerodd le yn eu eyfarfod au hunain ond cyfiawniau o eiriau Crist yn ei bregeth ar y mynydd, A pha fesur y mesurooh yr adfesurir i chwithau;' a geiriau yr apostol, 'Beth bynag a hauo dyn, hyny a fed efe. Yr hwn sydd yn hau i'r cnawd a fed lygredigaethDywedodd Adooibezec, brenin Bezec, wedi iddo gael ei gospi J n drwmgan Israel, Ifel y gwnaet um, a ly y talodd Duw i mi.' Hen gyfraith yw lex talionis. Dywedir yn Exodus xxi. 24, 25, 'Llygad am lygad, dant am ddant, Ilaw am law, troed am droed, llosg am losg, archoll am archoll, a chlais am glais.' Dywed Dr Clarke mai dyma yr hanes cyntaf am y gyfraith uchod, a'i bod we<fi ffynu wedi hyny yn mhlith y Bhufeiniaid a'r Groegiaid. Ffyna hefyd fwy neu lai mewn gwledydd gwarbiddiedig. Y mae hi i'w chael yn nghyfraith ganonaidd yr Eglwys yn erbyn enllibiwr. Fel y canlyn y dywed y gyfraith hono, Os na all yr enllibiwr brofi ei gyhuddiad, bydded id-io gael dyoddef y gosp y dymunodd efe ei gosod ar y dyn a gyhuddodd efe ar gam." Ond cyfraith gwlad yw y cyfryw, nid cyfraith i ganiatau i ddyn ei chyflawni yn ddirgelaidd mewn ftordd o ddial. Cynghora ein Harglwydd ni i beidio dial, ond dyoddef yn amyneddgar. Math. v. 38, 39. Trwy ddyoddef erled- igaeth ffiaidd, yn mhob dull, am ugein- iau o flynyddau, yn amyneddgar, oddi- wrth Eglwyswyr yn Nghymru, y mae Ymneillduwyr wedi Ilwyddo i raddau mor helaeth erbyn heddy w. Y maent wedi credu yr hyn a ddywedodd Crist yn ei bregeth ar y mynydd, pan y cy- hoeddodd efe y gwynfydau, gan ddat- gan, Gwyn eich byd pan y'ch gwarad- wyddant, ac y'ch erlidiant, ac y dywed- ant bob drygair yn eich erbyn er fy mwyn i, a hwy yn gelwyddog." Chwareu teg i'r Eglwyswyr, nid rhy- fedd iddynt fethu ymresymu yn syn- hwyrol yn nghanol yr ystorom o der- fysg a bloeddiadau a fu yn eu cyfarfod yn Abertawe. Anhawdd i ddynion go hir eu hamynedd fod yn ddigon pwyllog i ymresymu yn nghanol y fath swn gwrthwynebus ag oedd yno. Ond yn ol yr hyn a ys^rifenodd on llygad-dyst, bechgyn Toriaidd oedd y rhan fwyaf o'r rhai oeddent yn cadw awn. Efallai eu bod wedi mwynhau y gwaith hyny gy- maint yn y cyfarfod yr wythnos o'r blaen fel yr oeddent yn awchus am dano drachefn. Ond nid oes dim wedi blino yr Eg- lwyswyr yn fwy na bod Rector Merthyr wedi troi yn bleidiwr i ddadsefydliad a dadwaddoliad Eglwys Loegr. Eto nid oes gan Eglwyswyr ddim achosi achwyn. Y mae eu papyr hwy yn Nghaerdydd, yn ddiweddar, wedi dweyd fod mwy o ryddid ysbrydol yn cael ei fwynhau yn yr Eglwys Sefydledig nag mewn un enwad arall; ac mai hi sydd yn rhoddi bodolaeth bron i bob symudiad deallol yn yr amser presenol." A chan fod yr Eglwys, yn ol y dystiolaeth hon o eiddo un o'i ffyddloniaid, mor eang yn ei rhyddid fel y mae ynddi dri o sectau mawrion gwrthwynebol iawn i'w gilydd, rhai yn ymyl Rhufain, ereill yn ymyl Anffyddiaeth, ac ereill yn ymyl y Beibl, ac yn goddef eu gilydd," yn sicr nid mewn cariad," nid rhyfedd fod Rector Merthyr wedi cymeryd ei lwybr ef i wahaniaethu oddiwrth ganoedd o'i frodyr clerigol, ac ymuno a Bhyddha- wyr crefydd o gaethiwed ei chysylltiad a'r Wladwriaeth. Os gallasai yr Eg- lwys yn ei Phabyddiaeth fagu Cardinal i Eglwys Rhufain, paham na all hi fod yn ddigon eang ei rhyddfrydigrwydd i fagu gwron pleidiol i ryddid cydwybod mewn crefydd fel Rector Merthyr ? Ofer yw i Eglwyswyrddweyd, paham nad elai efe allan o'r Eglwys yn awr, i brofi ei fod yn chwenych bod ar yr un tir a'r Ymneillduwyr? Ni byddai efe wrth hyny yn gwella dim ar sefyllfa yr Eglwys fel sefydliad. Bydd ganddo ef fwy o ddylanwad i ysgaru yr Eglwys oddiwrth y Wladwriaeth tu mewn na phe byddai efe tu allan iddi. A chan ei fod ef yn ystyried yr ysgariad yn beth da, priodol iddo ddefnyddio y moddion mwyaf effeithiol i'w ddwyn oddiam- gylch. Heblaw hyny, os erys efe yn yr Eg- lwys hyd nes yr ysgarir hi oddiwrth y Wladwriaeth, bydd efe yn cael life in- terest yn ngwaddoliad ei Eglwys yn Merthyr, A chan nad yw efe yn cwer- yla a gwasanaeth yr Eglwys, ystyria nadyw yn iawn iddo daflu ei fywiol iaeth i fyny, fel y mae hi yn bresenol, hyd nes y delo y dadsefydlia.d. Nid oes dim yn profi llygredigaeth yr Eglwys fel y mae hi yn fwy na bod gwr mor graff a Rector Merthyr, yr hwn sydd wedi bod tu hwnt i'r lleni yn gweled "dirgelwch yr anwiredd" am ddeugain mlynedd, wedi dyfod a!lan yn wrol o blaid symud yr hunltcf, yr ormes Eglwysig oddiar gydwybodau a phoced- au pobl Cymru.

ANWYD! Cydnebydd pawb fod pob dyn yn fwy tueddol l gael aowyd ya misoedd Tach wood, Rhagfyr, &0., nag un amser arall; felly, dylid cael rhyw feddyglyn gogyfer & hyny, Yn ddiweddar, cafais anwyd aughyfi: reain, yr hwu a ddiweddodd mewa peawoh c&s lawa. Ni cbawswn locydd ddydd na nos ganddo, ac yr oedd yc peri poeo a blin- der i mi. Yr oeddwn yn mocha cysgu ar ol myned i'r gwely 8m amser maith. O'r diwedd, penderfynais bryna potelaid o WtUtams's Balsam of H-ne-y, a chefais nn. Cymoraia un ddoe, ac er fy mawr foddhad, oafais ychydig o ryddhad. Cymerais ados wrth fyned i'r gwely, a ohysg&is yn weddol dda. Erbyn gorphen y botel ye oeddwn yn llawer iawn gwell, ac yn galla cysgu yn rhagorol. Un botelaid arail a'm ihvyr iachaodd. Cynghorem rieni i brynu a threio potelaid o'r Balsam pan fyddo plenty n neu blant yn y pesweh ganadynt, gan ei fod mor dda, ac hefyd mor bawid ei gymeryd. Swyddfa r DARIAN, Aberdar. J, E. Joms. Tachwedd 24ain, 1883.,

LLANELLI. CYFARFOD LLENYDDOL.—Cynaliwyd ped. werydd cyfarfod llenyddol Moriah, ar nos Fawrtb, Taohwedd 20fed, pryd y cymerodd y personau canlynol ran ynddo :-C"n a chydg&n, Misses Price. Adroddiad, Mr J. Thomas. C&n, Miss M. A. Vaughan. Dadl, Mr D Saunders a Miss Lewis. Cin, Mr J. Roberts. Adroddiad, Mr W. Thomas. Tri. awd, Mr J. Roberts a'i barti. Adroddiad, Mr Phillip Job. Dadl, Mr W. Edwards a'i gyfeillion. Cfin, Miss H. Davies. Adrodd iad, Mr W. Edwards. Triawd, Mr J. Jones a'i barti. Y wobr am y ddadl ddifyfyr oreu a ranwyd rhwng Mri J. Francis, J. Williams, W. Edwards, a Phillip Job. LLWYDDIANT.—Darfu i Mr D. Francis, gwr ieuanc parohus o'r dref hon, fod yn llwyddianns i gael y swydd o gasglydd y dreth ddwfr. Dywedir yn ami nad oea an rhydedd i broffwyd yn ei wlad ei hun; ond y mae yn dda genym alio dweyd mai nid felly ydyw yn mhob amgylohiaa yma. TEMLWYR DA.—Y MSIE 11awer o demlau gan y brodyr hyn, ao y mae nifer yr aelodan ynddynt ar y cyfan yn hynod dda, a'r cyf• answm yn oyrhaedd 1,100. Da iawn, onite ? I fyny A theml y dwfr, a lawr yr elo teml Bacchus. CYMDKITHAS DDIRWESTOL Y MENYWOD .—Y mae yn dda genym fod oymdeithas fel hon yn ein tref. Oedwir y oyfarfodydd yn hollol i'r menywod, ac y maent yn gwneud gwaith canmoladwy iawn. Diohon fod llawer yn groes iddynt wueud 1iim yn gvhoeddus, ond Duw yn rhwydd iddynt meddaf, oanys y mao eneidiau ganddynt hwy fel pawb ereill. Cynaliwyd eu cyfarfod nos Fercher di. weddaf yn nghapel y Wesleyaid, Havelock. street, Dock Newydd, pryd y oafwyd amryw anerohiadau gwir rhagocoL Cynelir y cyf- arfod nesaf yn Nghapel Newydd. OYMDEITHAS GRKFYDDOL Y DYNION IBTJAINC. —Cynaliodd y gymdeithas hon ei chyfar- fodydd nos Iaa a Sal diweddaf yn ysgoldy y Bwrdd yn Heol y Farohnad. Arferwyd oynal cyfarfod y Sul am 5 o'r glooh, ond barnwyd yn ddoeth i gyfnewid yr amser hyd 8 o'r gloch, am fod cymaint o ieueuctyd yn rhodiana yr heolydd nos Sul, ao felly yn rhoddi mantais iddynt bresenoli eu hunam. Y mae heolydd Llanelli ar nos Sol yn fwy tebyg i ffair na dim arall, yr hyn sydd yn arswydus i feddwl pan y mae oymaint o gapelau ao eglwysi yn y fie. Y mae eisieu diwygiad yn hyn. Gobeithio y. daw rhyw Luther heibioyn fuan i argyhoeddi y peoh. aduriaid. Cyfarfod er adrodd profiadaa ydoedd nos Iau, a nos Sul catwya an ere h iadau galluog gan y Parch W. J. Davies, gweinidog Ebenezer.

GWYLIAU Y NADOLIG YN MERTHYR. Dyznunem alw sylw darllenwyx iluosag y DARIAN at hysbysiad a woltr mewn oolofn aradl, sef, pernormiad ardderohog o "Caban F'ewyrth Twm" (Unoto Tom's Cabin), yn y Drill Hall, y Nadohg netaf gan gwmni galluog o Lundain. Arddang- osir yn y modd mwyaf byw a 1iharawiadol yr holl gymeriadau sydd i'w oanfod yn yr hanes nodedig a phoblogaidd hwu. Cenir hefyd gan y owmai yn swyaol iawn, ddeth- oliad o emynau a melodies nodweddiaaol o'r cotton plantation. Bydd Negroaid hefyd yn oymeryd rhan bwysig yn y perfformiad fel ag i roddi syniad cywir o gaetbfasnach Amerioa. Yn sicr, bydd y partformiad yma yn rhyw dair awr o fodanad a phleser na cheir ei fath ond anfynyoh iawn. Nid jdym yn petruso dweyd, oddiwrth yr ad. roddiadau sydd wedi ein cyrhaedd o'r lie oedd poblogaidd hyny He y mae y owmni uchod wedi gwneud ei ymddangosiad, na fydd Uncle Tom's Cabin" yn un o'r per- fformiadau goreu a fu yn Nghymru erioed.

GORSEINION. Nos Wener, yr 16eg cyfisol, cynaliwyd cyfarfod llenyddol yn yr ysgoldy a adeilad wyd i drigoliou y lie gan Mr Lewis, Melin Monach. Cadeiriwyd gan Mr D. Davies, tinkousesuperintendent, a'rcyfeiloa oedd Miss Bessie Lewis, Melin Monach, yr hon a wnaeth ei rhan yn ddehenig iawn. CAn gan Mr Wm. Walters. Drama ddirweetol gan Mr H. Hopkins a'i gyf. Can, (Olychau Aberdyfi,, gan Miss R. Williams. CAn, You and 1,' gan Mr Lyons. C&n gan Miss Stam ford. Adroddiad gan Mr Thomas Clark. C&n gan Mr D. Mainwaring. Cystadleuaeth darllen darn o farddoniaeth ar y pryd; goreu, Mr Hopkins. CAn gan Mr E. Bowen. Oeuawd, I Y ddaa Hen Lano/ Mri Hopkins a Morgan. CAn gan Mr H. Davies. Can, Mr E. Bowen. Wedi pasio diolchgarwh oi'r oadeirydd am y modd rhagorol y dygodd y cyfarfod yn mlaen, canodd Miss Stamford < Duw gadwo'r Frenhines I i derfynu, ao aeth pawb adref wedi eu Uwyr foddloni.—YSBY TXWR.

GADLYS, ABERDAR. Nos Lun, Tachwedd y 19 eg, cynaliwyd eisteddfod ddyddorol yn y Ue uchod o dan nawdd Cymdeithas Iforaidd, ac o dan lyw- yddi&eth y Parch Telynfab, yr hwn, fei arfer, ya 01 ei ddull ffraeth a meistrolgar, a wnaeth ei waith yn rhagorol. Beiroiadwyd y cauu gan Hywel Cynon, Aberaman; a phwyswyd y beirdd,&o.,yn nghlorian Twr- fab, Yuysiwyd. Wadi cael cAn agoriadol gan feirDiad y oanu, awd yn mlaen &'r rhagdrefn gaDlynol :-Canu yr anawd i alto, 1 Bu genyf fam a tbad il tri yn cystadlu- goreu, Ephraim Lewis, Aberaman. Adrodd Cwyn y Diog;' cydfnddngol James Ray, Yuysiwyd, a O. Samuel. Cystadleuaeth yr unawd i denor,4 Bugeiles y VV'yddfa;' rhan. wyd y wobr rhwng C. Davies, Aberaman, Jobn Walters, a Morgan James, Aberaman. Beirniadaeth y trat-thawd ar 1 Qydweith rediadcydfnddngol, E. Davies, Treoynon, ao Utbr WYODI Pontygwaith Cystadleu aeth yr uuawd i ferch, Clychaa Aberdyfi goreu, Mary Lewis (Morfudd Gwawr), Aberaman. Canu I Dyddiau Hyfryd,' i barti heb fod dan wyth mewn rhif; goreu, Daniel Edwards a'i barti, Trecynoo. Cys tadleuaeth chwareu ar y Jluts, 'Ymdaith Gwyr Harlech* a 1 Merch Megan;' goreu Qeorge Evans a John Crowley* Aarodd anrhyw dadl; deg cwpl yn cyayg—goreu, Henry Thomas a'i gyfafll, Y05 si wyd. Cacu yddeoawd, I Gwers y Sol Ffagofeu, J Walters &'i gyfaill, Abernant. Beirniadaeth y g&a o glod i'r Parch B, Evans; saith yn cynyg-goreu. Brythonbyv. Canu y solo bass, » Teyrnasoedd, y D laerr goreu, 0 Davies, Aboraroau. ckirHi^daeth y llj thyr earn; goreu Tiberog Oanu y triawd Fair Flora Decks goken, beth al gyfeill- ion, Aboraiu^fi' Acactii by 1 lyf jt— fcesty*. I Y Trwyngoreu o ddeuddeg, James a; Jones, Gadlys. Canu y prif ddarn. I jerw-- salem, fy Nghartref gwiw;' un parti gaDOdft:- sef parti Bethel, o dan arweiniad Jame«*< Williams, ao yn deilwng o'r wobr. DYGCT^D hyn un o'r cyfarfodydd mwyaf dyddc; dreuliasom erioed i derfyniad, ac IAIIFE? pawb oedd,' Moes eto.'—THOS. JASTRS*

CWMBACH. Y Sabboth a'r Llan, yr lleg a'r cyfisol, cynaliodd yr eglwys Annibysol yw y He uohod ei chyfarfodydd blynyddoi, PRR^. y pregethwyd gan y Parohn R. Roes, AUT- wen, a J. Thomas, Soar, Merthyr. Cyfar- fodydd rhagorol, a'r casgliadau ar DDLWED# yr oedfaon at leihau dyled y oapsl 125p. 4s. 9o. Ni welais gystal CYDWEIFEHRA^- iad i gyfranu yn yr eglwys hon erioed- IFE dim ond gweithwyr ydynt oil, ond yr ^EDDFC gan y bobl galon i weithio.

CWMAMAN, ABERDAR. Y mae yn dda genym gael ar ddeail cyfeillion yn Cwmaman wedi Hwyfe II gael defnyddiau cyngherdd ddiatl AS lOfed o'r mis nesaf. Ibob YMDDANGO^AC bydd yn gyngherdd deilwng yn mhob YSTYR* I ddechrea, y mae yr achos yn un GIRF deilwng, ac yn un sydd yn haeddu cydwertk- rediad oyffredinol y lie, set oynerfchwyss* gwaddw ao amddifoid (11 mown NIFEE; 5^ diweddar Mr Thomas Jones (TYOOBLA>Y^ hwn deulu, nid yn unig a gollodd STST fara a'i gysur, ond a fu mor anffortcutus ag i un o'i aelodau gael anhwyldeb analluogodd am faith amser, ao a, gQegqd4 bunoedd la wer mewn ffordd O d&L MVFDDYFF-, oL Y mae y rhai sydd i fod yno yn anaethu yn bersonau 0 nfid. Pwy SA chlyw- odd am Mr P. Brennan, y comic stttger &our, edig, gan ymddangos yn mhob cyatetiad ateb y gAn ? Y mae y teulu EERDD^AS ck Gaerftiili hefyd erbyn hyn wedi DYFCXJ JGF enwog-yn dad, mab, a MERCH,—Y mab, 35 yn blentyn, wedi enill amryw WOHRWVTJGG mewn eisteddfodau oenedlaethol am eu y delyn. Y mae y tad at. ferch betyk yr an mor enwog. Am Eos Wonallt, v ei enw yn deuluaidd fel un o daaaris £ <$. goreu Cvmru, a John Williams, MOSJ&TAIS* Ash, fel baswr. Yr ydym yn cael fod M tocynaaynmynedwrthycanoadd.

ALLTWEN. DIRWEST.—Nos Sadwm, y 24 UN traddodwyd darlith benigamp ya {JFI. achod ar Yr anmhosibiirwydd i fod Qristioncy son a goleuedig HEB fod yn liwyc- ymwrthodwr,' gan y Parch Hanry ELWM Thomas, Ystalyfera. Ni chlywsom erioed yn debyg iddi ar y pwnc.—

OYDWELL gymerodd gwrthdarawiad le feorea DY 3# Sadwrn diweddaf, oddeutu pomp OV GIOSSTE. yn yr orsaf uchod, ar linell y Great W&A ern. rhwng yr Irish Imggag* a air. o dr&s'c* oedd ar y llinell. Ni dderbymodd INS niwed hyd y gwyddom ni.

TRECYNON, ABERDAR. Da genym ddeall fod yoyfaiUEv&A kin, yr hwn, er's rhai blynyddau sydd wedi colli ei olygon i'r fath M fel ag i fod yn hollol analluog i TU^ at ei gynaliaeth, yn BWRIAIDHS Coffee Tavern yn yr hen MASAA^' Bell Street, Trecynon, dydd SADWRA Rhagfyr laf, 1883. Nid oea GEAJSGR gobeithio y try yr anturiaeth ALW Y3: llwyddianns.

SYMUDIADAU LLONGAU Pasiodd yr agerlong »Iolo Caercystenyn am tr Azoft TACHW«.M I3II^ Befyd. gadawodd yr agerloyg Thomas' Gibraltar am AMSTECIMII lau, Tachwedd 22ain. Gadawodd Gwenllian ThMnsiS am Gaerdydd Taohwedd 22ain (YR <¡f,(y- perthyn i William TbOlllaa. Radciaj, ^<3- Cwmni, Caerdydd).

YMWELIAD AELODAU SENEDS?0& MERTHYR AC ABERDAR L HETHOLWYR, Talodd y Mri Henry Richard A C, a, James, y ddau aelod seneddol drm drefi Merthyr ac Aberdar, ymyvvlH'i Ka- hetholwyr yn y cymydogaethmi hy! yp wythnos ddiweddaf. Anerohassnt yr wyr yn Mountain Ash noe !au.; ya A nos Wener; ac yn Hlrwaun nos Oawsant dderbyniad croesawg&R^er. nad oedd y cynulliadau mor Urrosog &<. Rhoddodd y ddau aelod, hemaw goruohwyliaethau am y ddwy AS aethant heibio, rbyw gipdrem sue br.'iac- iau y dyfodol, set bolaetbiad yr i'r sir oedd, ail drefuiaofc y GYXRYOMCIM-ZKZ, seneddol yu ngbyda t pwnc MAWR R gysylltu a dskdwaddoli yr Eglwys yc I. mru a Lloegr. Pasiwyd pleidleisiaa 0 yn yr holl gyfarfodydd i'r dda.1t *^E. eo gwûaaaeth yn y gorpbeoei, «C BEL WL Q ymadiriedaeth lwyraf ynddynlya Y; TY Llywyddwyd yn y gwahandt gan D. Davis, Ysw., mamyfryaon. iad Mr Richard yn AbeMtas yn EAA WTFESAG..

GENEDIGAETH. Tachwedd 19£>g, priod Mr wards, Harriet Street, ITECYSSTK?, ar fab, a gelwir ei enw fa Morgan Edwards PRIODASAXL Tachwedd IOIed, yn SWYDIFCRA'C ydd, Pontardawe, Mr JoDab Evaaas.- Clwyd, Gwauncaegtirwen, & Thomas, merch Mr Evan T, oaemawr, Gwrbyd. Dydd Sadwrn, TACHWEDD \1 6^ oofrestrydd, MR Jones, AFOEREL*TJR YR I-v; fa Merthyr Tydfil, Mr Trecynon, & Mina Maly X&AMMS* N,^&; John a Phoabe Thomas, C^KISUR

To come with jaded spirit WWK; AT Gipt; And find the eaeerfni fire, weei At which, in dress of hagny aaal Love aits, and wiling, UgfV1,eM- aii th- j,> Am 50 mlynedd y mae tè par, cryf £ a, .«i- aiman ya cael ei werthu gas 4!OGQ a Cofres O orachwjlw .X: AHEHLW^ I Jones, Chemist; W. J. Tbooo" cynon, W. Thomas; IDW&tma, EVSE»*K Cwmbach ae Aberamxn, t.' tt Neath, COOPERATIVE Chemist, ac yn Cowbn..g.; COROJERATIVE SOCIETY. 1