Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
19 erthygl ar y dudalen hon
Advertising
W lii in Castle Street, Swansea i.ARQEisT STOCK in WALES ■Geld; Weddihg Brngs English Patent Lever Watches Brazilian Crystal Spectacles
Advertising
WILLIAMS, Castle st., Swansea Watchmaker and Jeweller -0- Gymry hoff de'wch at y Cymrc Os am heirdd fodrwyau aur: Oriaduron ac awrleisiau, Gemau a chadwynau claer; Yspectol gelfydd, hin-fynegydd, Gwres-fesurydd, c npawd mor, Ceir gan Williams, Heol-y-Castefl, Trowch i mewn i wel'd ei 'sfcer.
",YR VT HNOS.'- ---'-{);-...-
YR VT HNOS. -{); Nos Wener, cafwyd hen wr 70 oed1,. o'r enw Thomas Lewis, yn garywd'd yn farw ger chwarel' yn y Bargoed. Yn yr Old Bailey7, Llundnin. diydd Sadwrm, cafodidi Dr. Krause, y Boer adfrabyddus a, c, hudidiidl o fod yn cynillumioi Ilofruddiaethau, ei1 ddiedfrydu i gaFchai* am ddwy flynedid; gan yr Arglwyldd J>rif Fainvvr. Cymerwyd! pkidlais o lo<)r Dowlais yn nglyn ag achos y m'eddyg yno. dydd G werner. Dros gaidlw yr airiani yn y swyddfeydd, 69r.; yni erbyr*1,853. mwyafrif yn erbyiny 1,162. Foreu dyddi Sadwrn, bu farw Syr Ash- mead Bartiett, A.S. dros ranbarth o Shef- field. Yr oedd yn 53 rnlwydid Qed. Dydd1 Sadiwrn, cyrhaeddodd y Parch. Sil- van Evans yr oeclranmawr 0. 84. Dydd Sul cyti, ydiweddaf, bu farw Mr Ed- ward Strick, cyfreithiwr henaf Abertawe, yn 85 mlwydd oed, a'r hwn a fu yn grwnier dirots y fwrdeisdref am, 38mlyneddl. Toroddl tan all an yn siop Mr St. Lunn, cigydd yn High street, i'mydarren, nos Wener, a, gwnaeth. gryn niwed: eyn y lhvydd- wyd i'w osod: allan. Yn llys y Forth, Rhondda, dydd1 Iau, cafodd Stephen Jones, dyn oedranu;. ei ddlanfon i'r caTchar arQ) bythefnosi am fedcl- wi. Hwn oedd y s8a.in tro^ iddd ynv.lda.ugos. Hysbysir fod! llawer o dai aiiedd yn Bryh- mawr yn orboblogedlig, ac amryw heb fod yn addas i neb drigiJanu ynddynt. Mewn coiofni arall, ceir adroddiad 01 achos dydidorol a ddJYlgidi yn erbyn Cwmni Tre- degar gan lour a weilhiai yn Nglofa Bed- vtellty. Y maei Miss Mary Stewart newydd fa.rw yn Ardnamurvhan, Sill" Argyll,. Ysgotlarwl, yn 109 inhvydd oed, ac yr oedd wedi byw dan bediwar teymasiadL Tra yr otedd' Da.vid Lloyd, 21 oed, a Charles Betterton, 55 < l 1 1 cerdded i fyny/r drift yn nglofa'r OnHwyn, ger Castell- nedd. dyddi Mawrth, rheo<x;n amryw ddranis am eu traws, gan ev lladd yn y fan. Mewn araeth mewn eynadledd at bwnic; o Bensiwn i'r Oed rani: s yn Llnndain, dydd Maiwrth, dywedodd Mr Aneurin Williams "nad oedid efe yn inyned i dldadleuy rhyfel, orw.1 yr oedd yna ddkliu beth oeddynt yn myn- ed gyda'u g'iiydd.—heddv\"ch a phensiiwnau, a rhyfel a th I of dai Bydd Gwyil Dewi Sant y ar dldydd SadKvrn eleni. a, byddJ hyny 0 fantais i'r, dos- barth gweithiol. Ddechreu \r thniois cl idd\\yd g:wed'dil3- ■fen *pri<xl ) x n h t. n i> i/ies, D.D., Barry Dock, yn myntwent eglwys Rise a, M ymvy. Yr oiedd, yn 78 mlwydd: oed. Am fyned i'r lofa mewn ystad o feddivdod. dydJdi Sadwrn, Ionawr 4 ydidlf yn N ghlydach Vaile, cafoddi hen lowr o'r enw John Jones, d'alfui dirwy 0 £3 3s. yn llys y Forth, Rhon- dda, yr wythnos ddiweddaf. Pellebryn ddinas, Mexicoj, yn Nehau yr Amerig, a fynegai fod! diaeargryn wiedii eyr- meryd lIe yn ninas Chilpancingo, dydd! Ian, gan laddl 600 o bersonau. Yn ol pob tebygolrwydd, bydd! y. gwaith o barotoi y rheilffordd! drydanol yn Aberdia,r 7W dechreu mor fuan ag y ceilr caniaitadi y Senedd. Hysbysir mai dimi ond cwmni y iiwy syddi yn wrthwynebol i'r cynllnn, ai hyny am ieu bod am didyogelu eu pibau nwy ar hyd yr heolydd! Cvnwysat y "Drych" Americanaidd gron- i-cliad o farrwolaeth y Parch,. Ddrl. R. Trogwy Evans, un 01 brif weiniidogion yr enwad Anni- bynol yn yr Unol Dalaethau, yr hyn a gymer- odd le yn Oshkosh, yn 78 mlWydd oedi. Yr oedd yn enedigol a Sir F on, Gogledd Cymr ru, ac aeth allani i Amierica) yn y fhvyddyn 1870. "Nid yw o un dlyben i'ch dirvvyoi chwi," ebai yr ynadi taledig yn llys y Poirth, Rhon- dda., drydd lau, wrth Mary Isaacs, 20 odd, Penrhiwfer, yr hon a ddygidl i fyny yno am fed;dwi. Cafoddi ei dwyn yna 15 eg ÜI weithr iau yn naenorol am yr un drosedd, ac yn awr dianfonwydi hi: i'r carchar am saith diwrnod. Yn y Rivet, Works, Coalbridge, diyddi Iau, a ymtestynenit dfos. bedlair1 erw, cymerodidi tan dinystrio11e, ac y mae y, goJledi yn cyrhaedd y swm o £ 60,000. Heblaw hyny, teflir 500 01 weithwyr yn segur. Dywed y Parch. F. J. Williams, cenadwr yn Ne Affrig, nad yw yn syn yn y byd am luosogrwydd marwolaethatu! y Boeria,id yni y Caanps yno—fod flieid<l-<lra. eu hairferion a(u dull o fyw yn atga,s, tuhwnt desgrifiad. Cafwyd Mrs Parker, gweddw yn byw yn Aberdiulais,, ger Castellnedd, wedi bodidi yn y gam las ger YnnisIIynlladi House, pryduawn dyrld! Mereher, a thybir iddi yfed! yn ormod- ol, oblegydi eafwyd pateli a wirod a, chwirw yn ei Uogeilau. Yn Llundiaan, y mae Cymdeithas gref wedi ei sefydlu. i'r dyben 01 atal glaniad tramtor- wyr todion yn Mhrydakii, yr hyn sydidi wedi bod, ar gynydd gwyllt yni dldiwedd'air, ac wedi gwasgu ar drethdalwyr y brifddinas. Ei heniw ydyw, "Biritishi Brother League," ac y maei amryw aelodau sieneddol yn perthyn iddi. Yn ol barni newyddiaduron Llundain, yr oedd araeth y Brenin wrth agor y Senedd, dydkl! Iau, yn wn o'r rhai mwyaf dof a dra,- dSdodwyd erioed. Y mae erfydydd 01 Rhymni newydldJ farw, meddir, drwy orweithio ei hun ar gyfer aT- holiadau y Nadblig, ac wedi hyny gael an- wyd1 a brofodd yn angeuol. Enw y gwr ieuanc anffodus oedd! Mr C. W. Thomas, a pherchid ef yn fawr. Hysbysir fod mintai fawr o Gymrtl yn bwriadu ymfudo i Canada y gwanwyn agos- haol. Trwy i lusetm paraffin syrthio i lawr yn mhreswylfod Mrs Ann Baker, gwraig i lowr yn Cwmcam, ger Casmewydd, dydd Mereher, cafodd y ddynes anffodxis ei llosgi a farwolaetk
CYMANFA DDIRWESTOL PENTRE,…
CYMANFA DDIRWESTOL PENTRE, RHONDDA. N ÓlS Sadwrn, Ionawr 18, cynJaliwydlpwyll- gor eir gwneyd! trdniadau ar gyfer y Gyiiuin- fa Ddinviestol sydd! i'w chynal yni y Pentre: Dydidi Sadwrn y Pase, Mawrth 29a;iin, 1902. Cawsom bwyllgor ihagorol, a chyd-gordiaidl perffaith rhwng \r eghvysi, y gobeTthluoedd, a'r Temia-u., etc, erfod rhai eghvyisi ai gobeithr Luoedd, a. chyindeithasau dirwestol eto heb anifoin cynrychiolwyr i. un o'r pv,-y!igor:u.i, er anfon atynt ddwy waitli i ddymunoi arnynt wneyd. WIli i ddixn beth sydd yn eyfrif. am hyn; y mae rhai o'r eglwysi yma, wedi, arfer bod air y blaen gyda'r achois d'mveistoil, ond y trot hwn yr ydym y,ni ni;ethu a, chaei en, sylw 0 gwbl, er anfon evlrh-lythyrau argraffediig atynt ddwy waith. Bvdd yn ddrwg genymi os bydd rhajd myniefl yn y blaien y troi hwn heb gyd-weithrediad yr egj^si a'r cymdeirh- asau yma. Y mae eymdeithasau dirwestot yn perthyn i rai o'r eglwysi., ac y mae! cym- deithasau merehed y' D'e wedi Qui sefydilu yn y lie, ond nidi oes un o honynt, yn teimlo digon o ddiiddanwch yn yr achos i ahifon n'eb i'r pwyllgorau dirwestcjl yma, er ceisia g\\rri,eyd y Gymanfa D iirwestol a'r Oryinr daith I )dinvest ol fwriadedig: yn llwyddiant. OndieT hyny y mae rhagohgon am Gymanfa a, Gurymda.ith a.rddfcrchog, a, gobiithiwn y daw) y lleíiIIi eto o hyn 1 r Gymanfa". ac y eeir g we led eto mai "Y rhai olai a, fyddant flaen- aif." Da iawn gemm \eled rhai 01 weinid- ogion y cylch mor ffy7dd!lawin a; gweit.hga.r gyda'r achos dlrwesti >1 yn ei wahanol ag- twedd&u. Ymaierhestr 01 siaradWyr ar-, dderchog wedi eu sirrhau, neb. llai na,"r.en,: wog Plenydd, a'r Pare hrt R. Evans, Elan- Avrtyd; U.B.D.C. Morris Morgan; U.G.B.D. Morris,. Pontypridd!; Cynghorwr, Williams, a Vicar Hughes, Llantrisant; Mr Jones, Pontyprildid, diairlithiwf dirwestol i'r .Ysgolion Dyddiol; a Mrs Nicholas, Casnewyddi. Bydd y cymd!e.ith,asa.u Heo'i' yn, cwlrldd: wrth ors.af yr Ystrad am didieg o'r gloch, i gwrcid! a'r Temlau fyikl yn dyfod i fyny; gyda/r tren. "Ffurfir yx orymdaith yno, yn caieil ein harwain gan y Bands i fyny i'r Pen- i tre. Bydfd cyfarfod i'r bobl fawr yn Naizar- j eth, o dan: lywyddiaeth y Parch. R. Evans, Uwch Brif Demlydd Cymru, a chyfarfod i'r plant yn Hen Seilo', df dan lyivyddiaeth y Parch, Da vies, Ton. Am didau o'r gloch, bydid gorym<lait h yn cychwyn i fyned lawr i'r Heol Each, nol trwy y Geili a'r Ton fyny i'r Pentrey ac efallai i Dreorei, yn ol y pender-! fymir eto. Byddl cyf 1 fod kl ya yr un, He- oedd am chweoh o'r ;k Cyfarf od ¡ Y plant Gándywyddiaeth y Parch. J. Gwen- ffrwvl' 'livanis,, Geilli, a'r cyfarfod arall, dys- gwylir, o dian lywyddiaeth Alfred1 Thomas, YSiW1., A.S. Hyderwnt y bydidi i holl ddir- westwyr y cylch,, o'r HelOJ Fach i fyny i D're- orci, rodldi eu presenoldeb a,'u cefnogaeth. Bydrli pob peth yn fanteisiol i hyn, gant y bydd yn wyliau cyffredinol y diyddiau hyny. Buasai yn dida, genym, weled: holl Gymrieith- asau Dirwestol y cylch yn uno1, yn enwedig yn yr orymdiaith, a phob gobeithlu, lie nad oes Teml y Plant, a'r Rechabiaid, a Chym- dieithas Merchedl y De, a'r Ironsiders, etc, a holl Demlau y cylch yn, Gymtraeg a, Seisneg. "Yn llu hanerog awn." Y mae digon o am- sôr ii drefnu y byddinoiedd. Ati, ynte, o ddifrif ?
-Of-.-. PENYBONT.
-Of- PENYBONT. Yni hwyr nos SadWrn diweddlaf gwnawdJ ymosodiad: ar un Miss Susanl Davies. 24 oed, tra. yn myned gartT-ef i'w phresAvylfod yn Angelton, pentref rhyw dkliwy filldir o Pen- ybont. Yr oedd yn nghwmni Miiss Davies un Richard Milton, yr, hwnt a, wirfoddlolodd i ddanifont Miissi Da,vies gartref gan fod! y ffordd yn unig. Wedi mynedl peth o'r ffordd gwnawd ymofsodiatd arnynt gan, bump a ber- sonau, pryd yr anafwydl y ferch iieuanc, a lladratawydi ei horiawr, a'i harian oedd gan- didi. Camdriniwyd Milton hefyd. Y miae d.au d'dyn yn y dldla:lf a, ar y dyhia,eth o. fod wedi eymelfydi ran yn y lladrad,
--0--NODI ON" AMERICANAIDD.
--0-- NODI ON" AMERICANAIDD. Mathews. —Rha,gfyr 16, 1901, b farw Thomas (Tommie) Mathews, yn ei gartref, 1514 St Clair street, Cleveland!, Ohio, yn 36 oed, o ddarfodedigaeth. y gwddf. Mab ydoedd i'r diwed<lar Ben Mathews a,'i briod, y rhiaii dd-aetbant yma 01 Dredegar, Myniwy, ddeugain mlyiiedd yn ol Ganwydi ef aT Mc- Henry street, ac 01 fewn cani Ilath i'r man He yr anadloddt ei olaf. Dyddl Iau canlynol, yn ol ei ddymuniad, awd a'i gorff i'r capel Cymsaeg, St. Clair street, (T.C.), lie y cyn- aliwydi gwasanaeth gan y Parch. W. S. Wil- liams; yn darawiadol iawn. Claddwyd ef yn Ha;rvard Grove. Gadawodd hrioo) un pI entyn, pedswair bra.wd a, dwy chwaer mewn galar, a llu o berthynasau a, chyfeiJlion. Briawd iddb ydyw yr enwog Johnnie Ray. --Or-- Q* Ewyrth: Fuoch chi yni hogyn bach da., Tomi ? Tomi: Naddo. Ewyrth: Wei, wel. Fluioch chi ddim yn hogyn drwg iawn, fuoch chii? Tomi: 0, nadldo; ddim ond jest yn gyiforddus, -Or-- Y Fam: P'am y darfu i chai edrych mor annghyfforddus yn y llun yma, Sami ? Oedd y goleu yn brifo eich llygaid ? Sami Bach: Nag oedd. Y dyn ddeydodd wrtha i am ista yn reit llonydd, a mi neis nuna. -0-- Gwiriondeb hollol ydywt i bobl ddywedyd fod byw ar ol prioclri. yn fwy drud na byw yn sengl, meddai Dick Huws. Rydw i yn. wr priod er's blwyddyn., a'rywd i yn safio union gymaint o bres ag o'r blaen. A faint ydi hyny ? Dim, union.
Y FASNACH LO. ............0-
Y FASNACH LO. .0- Caerdydd, Iona.vrr 20, 1902. Y mae y fajchnadi yn; parhau yn gadarn o ran prisoedd, er fod y, tynellilad yn prinhau. Eto;, ciedir na bydd! codiad am ychydig j ddyddiau. Hysbysir fod yi rhan fwyaf o 10 Sir Fynwy wedi. cael ei werthu am fisoedd ] i ddyfod hiefydi,, bod prist' yn cael e,i roddi ami Rhondda) No. 2 a, 3.' Y prisoedd di- weddaf ydynt: Glol alger gpreu, 1 5s i 15s, 6c | glo cyffredin da, 15 s 6c; mathau ereill, 14s; ,glo sych 14s 3c i 15; gloi goreu Sir Fynwy, | 14s 6c i 15 Si; ail 13s 6c i 13s gc (yn N ghaer- id,yddt) glo tai goreu ISSIC: i 16s 6c; ail, 14s j i 15s; No. 3 Rhondda, 1550 i 16s glo man iosili ios 6c; No. 2 Rhoindda 12S 9C i 13S1 3c; glo man 8s 3c i 8s 6c glo man goreu 8s 6c i 9s; gldi man: cyffreidin 75 gc coed- pylla,u. 15s 3c -i I.5s, 9c.
..-0-. Y GLOF'EISTRIAID A'U…
-0- Y GLOF'EISTRIAID A'U GWEITHWYR. Mewn; erthygl yn yr' "Iron and Coal Trades Review" ysgrifena, Ulli-- "Fcid yradieg presenol yn bwysig i'r grOt- wyr. Fodi y caijs am, gan' mil o iawn oddi- u rthy Cyngrair yn myned! i'w difotfi a hyny heb un bwrpas, gan fod cyfundrefn atal- gweithio am ddiwrnod wedii ei roddi i fyny. Hefyd; f od y gymidiedthas yn gwft-hod cyidr inabodi galw alIäDJ y gle iwyr ami fod rhai o aill- undebwyr yn gweithiio gyda, hwy. Ei fod yn eithaf posibl y; bvidd i'r cyflogwyr er mavyn heddweh. atal yr achos, presenol, os. y caniata y gweithwyr1 i adnewyddiad. o gytun- deb y Raddffa Lith,rol gydag isafbwynt, a.c un- rhyw weiiliantau ereill: ■ a godenit ii fyny fj pryd hwmv. Fed! adhewyddiad, y Scale yn creu heddwh rhwng; y cvilogydd a'r srweith- iwr, a bodi gwrthodiadi yn sicr o greu an- nghyd\v>elediad." I Oddiwrth yr uchodi y mae yn, amlwig fod yr achos, yn erbyn y gweithwyr yh cael et godi. er niwyn adnewyddu cytundeb y Radd- fa Lithrol. Yr ydym yni sicr fod cynrych- iolwyr y gweithwyr ym ddigon. gofalus i ym- drin ag achos, y heb irum'hyw un daflu bait iddynt trwy gyfrwng wythnosolyn y cyflogwyr. "*■ -0-i ■'
ALL FOR I AD GLO.
ALL FOR I AD GLO. Yn Nhy y Cyffredin, dydd Liun diwedid- af, dangoswyd gan Mr D. A. Thomas sefyll- fa allforawl y glo) o bob pofrtUadd yn. y Deymas Gyfunol, ol gymharu a, gwliedydd I tramorol, yn yistod y flwyddyn 1901, ac hefydJ gyfansw m y gloi a, allforwyd! o bob porthladd •.er ei dJdefoydidio' a;r y giwuhariiol longau air foTdeithiau, tramoirol yn ystod yr un tymor.
-:0:-ANHAWSDER YN NGHYLCH…
-:0:- ANHAWSDER YN NGHYLCH Y PYLOR. Dydd! Llun, dychwekxld tua 150 o, weithi- wyr gwythien y Geilideg, Glofa'r Cwm, Mer- thyr, o ben y pwll, gan wrthod derbyn y drefn newydd! o ddlwyn y nwyddau ffrwydrol i'r gloifeydd. I
ATALIAD YN° EBBW VALE.
ATALIAD YN° EBBW VALE. Yr oeddi yr oil o'r glofeydd yn Nosbarth Ebbw Valie YiIli segur dydd Llun, tra, y cyn- aliadi y gweitthwyr gyfarfodydd yn y farchnad i ystyried y berthynas rhyngddynt eu hunain a'y gpruchwyliwr, Mr W. Vyce. Llanwyd y gadair gan Mr John Barber. Cytunai yr oil o'r siaradwyr fod yr agent yn onest a, chyd-1 ■wybodol, ond achwynai rhai fod mianteision ellid eu cael i'r gweithwyr wiedi cael eu got- medd i'r agent. Atebodd Mr Vyce yn fanwl, a dtywedodd fod llawer 01 d:an-weithioi wiedii bod dian eii safle, ac yr oedd .yr awgrymiad j am y manteision end! cynllun i wanthau ei safle. Cariwydi penderfyniad o ymddiried- aeth yn Mr Vyce drwy fwyafrif mawr. Par- ] haodd y cyfarfod am chwech awr.
: 01: TANCHWA DYBIEDIG.¡
01: TANCHWA DYBIEDIG. Bore heddyw (dydd Llun) taenwyd y new- ydid, fod tanchwa arall wedi cymeryd lie ynj, Senghenydd, ac mewn canlyniad gwnawd ymr holiad pryd y cafwyd pellebryn nad oeddi anffawd: o'r fa,th wedi cymeryd lie. Y mae yn dlebyg i'r newydd) gael ei daenu gan ryw- un a ddafeth i fyny Fr Rhondda gyda'r tren I gweithwyr cyntaf, ac mewn canlyniad atalf. i iwyd gweithiio yn rhai o'r glofeydd—yn en- wedig YIlI nglofeydd Bertie a, Trefor, Hafodi. Y mae yn debyg fod yr ataiiad wedi achosi colled fawr i'r Cwmniau hyn, gan fod gan- ddynt ymrwymiad ifw gyflawni. Y mae, yn did,a,genym hysbysu nad oes un sail i'r si, a bod y gweithfeydd: yn myned yn miaeni fel arfer. -:01:-
RHYDDFRYDIAETH YN NEHAU MORGANWG.
RHYDDFRYDIAETH YN NEHAU MORGANWG. Nos Lun diweddaf, cynaJiwydi cyfarfod o'r p wyllgor gweinyddol perthynol i Gymdeithas Rhyddfrydol De Morganwg yn swyddfeydd y gymdeithas, dan lywyddiaeth y Parch. Wm. j Williams. Cyflwynodd Mr George Dob son,, y trysoryddi, ei adroddiad blynyddol, yr hwn a ddengys fod sefyllfa y gymdeithas yn llawer gwell nag oedd y flwyddyn flaenorol. Ymdriniwyd a chael cynrychiolydd i gystadt-; lu am sedd yn y Senedd yn erbyn Major Wyndham Quin, prydi y penderfynwyd fod pwyllgor cynorthwyol i dewis RhyddfrydwT cyfaddas. -0- Agorwyd y Senedd gan y Brenin dydd Iau, a thraddododd yr anerchiad arferol. Un o'r pethau rhyfeddaf yw mai Seisnig ydyw iaith swyddogol Swyddfa Dramor Japan, a dichon mai yr achos am hyny yw fod y wlad hono wedi efelychu Lloegr yn arferion a chyfansoddiad, ei byddin a'i JJynges. Proffwyda rhai fod i ni eto. aud caled mewn ystor, ond hyd yma ceir tywydd cyf- newidiol parhaus. Yr oedd Arglwydd L a nsdowne—yr Ysgrif- enydd T ramor—yn 53 mlwydd oed ddydd Mawrth.
CYFLWYNBDIG J
CYFLWYNBDIG J I Mr a Mrs A. LLovu REES, Llanarth, yn I eu hiraeth ar ol Wi'!lle, eu hunig blentyn, t fu farw Rhagfyr y 30ain, yn 7 mlwydd oed; Pwy wahardda golli deigryn, Os bydd deigryn ini'n falm ? Pwy waharida ganu emyn Os bydd profiad yn y salm ? Dyner fron, mor hawdd galaru Pan mae tristweh yn y wedd; Ond mil gwell yw gallu canu Wedi r storm fyn'd dros y bedd. Nid yw'r gladdfa fyth yn chwerw Wrth ei gwel d yn ystyr nef, Engyl Duw sy'n gwylio'r e-w, Lie noswylia'i eiddo Ef. Dad a mam, mor drist eich teimlad We3i colli ch plentyn cu Adnod newydd yn eich profiad Yw y brofedigaeth ddu Os mai tristweh leinw'ch meddwl Pari yn ngrym y storom gref, Gellwiph ddweyd o dan ycwnavfl: *?han o'r teulu yn y nef.' Os machludodd eich gobeithion Dros ymylau'r gorwel pell, Hedeg wnaeth i fyd angylion Byd y mil gobeithion gwell. Pan oedd Rhagfyr bron a gorphen Cyfrol fawr y flwyddyn hen, Daeth Sandalphon yn yn ei elfen- Qenodd Willie gyda'i wen. Tondd yma'r Flwyddyn Newydd Fil o swynion ai ein pen Beth oedd natur y llawenydd Gydag ef tuhwnt i'r lien ? Beth yw'r sylwedd a'i hadlona Yn y nefoedd, blentyn iach ? Ai nid canu fel gwnai yma Ydyw nefoedd Willie bach ? Gyda'r gwanwyn rhwng y meillion Carai fod yn lion ei wedd; Pan ddaw'r gwanwyn, ei gyfoedion Ro'nt feillionen ar ei fedd.< Erys Willie ar yr aelwyd f Eto'n nghof ei riaint cu Nid oes marw byth i fywyd, A'i ddylanwad arnom ni. Pan yn cerdded at y beddrod, t Gyda chlwfn o flodau iach, Fe ddaw angel i'ch cyfarfod Ar Ian bedd eich Willie bach. Sycbwh ddagrau, hoff, rieni, 'Rfi^isthatif-*tfaweiiydd nef Nis gall Willie byth a chanu Tra galara'i riaint ef. Llanarth. E. S. JeNKiNS.
--:0:-CYMDEITHAS GWERTHWYR…
-0:- CYMDEITHAS GWERTHWYR TRWYDDEDIG ABERDAR. Nos Iau diweddaf, cynaiiwyd gwledd flyn- yddol y gymdeithas uchod yn Neuadd y Conr stitutional, Aberdar, dian lynvyddiaeth y Cyngorwr R. Hughes, Y.H., prif gynrychiol- ydd Meistri J. Dewar a,'i Feibion yn Nghym- ru. Parotowyd y Uuniaeth gan Mr F. W. Caunt, Aberdiar, a chyfranwyd' taug at fwyn- had y cyfarfodi trwy i'r personau canlynol ddatgan nifer o ganeuon: Mri. John Wal- ters., J. Lakie, J. Jackson, T. Garrett, T. Johnl, a Gomer Key. Chwareuwyd ar y ber- düneg yn nghyda cherddorfa gan Seindorf Mr Richard Howeills a, Mr D. J. Maddocks. Cynygiwydi llwnc-destyni, 'Y Brenin a'i TeUilu Brenimol," gan y cadeirydd. Canwyd "Duw Gadwo'r Brenin"; cynygiwyd llwnc- destyn, "Y Galluoedd Tymorol ac Ysbryd- ol," gan) W. Thomas, Yswain, cyfreithiwr, Aberdar. Atebwyd gan J. 'E. Lewis, Ysw., Banc Lloyd1. Cynygiwyd llwnc-destyn, 'Cym- deithas Gwerthwyr Trwyddedig Aberdar," gan y cadeirydd; atebwydi gan: Mr John Rees, Royal Oak (Hywydd), Mr Evan Rees, Three Generals (is-lywydd); Mr Evan Davies, Globe (trysorydd), a, Mr D. Williams, Oakfield (ysgrifenydd). Cynygiwyd llwnc- destyn, "Yr Ymwelwyr a'r Tanysgrifwyr Ararhydleddus," gan A. S. Pleace., Ysw., Gwestdy1 y Llew Du; aitebwydi gan T. Rees, Ysw., Pontfaen, a, A. Jestyn Jeffreys, Ysw., Castellnedd!. Cynygiwyd llwnc-destyn, y "Cymdeithas Amddiffyntol y Fasnach," gan Taliesin Morgan, Ysw.; atebwyd gan, Mr J. Rees, J. Mander, a, J. D. Hughes, tjwestdy'r Esgud. Cynygiwydi IIwnc-destyn, "I'r Cadeirydd;" gan Mr Mayon, prif arolygydd Meistri Worthington: yn Neheudir Cymru; atebwyd gani y cadeirydd. Cynygiwyd llwnc- destyn, "Y Byrddau Llywora.ethol Lleol," gan J. Israel, Ysw., Caerdydd; atebwyd gan yr Hena,dur J. W. Evans a, J. Williams, Ysw., Rock, Aberamani. Diweddiwyd trwy ganu "Hen Wlad fy Nhadaiu,
-:0:-I Y DYN A'R DDYNES HYNAF.¡
-:0:- I Y DYN A'R DDYNES HYNAF. ¡ Dywedir mai y dyn hynaf yn fyw yn bre- I senol ydyw Izai Rodofsty, dinesydd o Mos- cow. Gosodir ei oedran yn gant ag un ar bymtheg ar hugain, ac y mae ei olwg yn par- hau yn dda. o hyd. Bu ei dad fyw i'r oedran teg o. gant ac ugain. Mrs Nancy Hollifield, yr hon, sydd yn cael ei chadw mewn, sanator- iurn yn Michigan, sydd yn cael y clod o fod y ddynes hynaf yn y byd. Y mae yr hen wreigan wedi gweled cant a, dwy ar bymtheg o flynyddau. Dywedir fod Ismail Hudjo, o Khuti, Albania, yr hwn a fu farw y mis di- weddaf, wedi cyrhaedd yr oedran mawr o gant a thriugain. Yr oedd ei gyneddfau heb eu hanmharu a'i ddanedd yn gyflawn hyd y diwedd. Mae cadamhad i'r achos o hir- hoedledd diweddaf yma, fodd bynag, heb ddod eto o ffynonell y gellir dibynu ami. ;0: 1 Hysbysir y bydd i Arglwydd Rosebery I dalu ymweliad a Lerpwl yn fulan. Bydd disgwyl am yr araeth yma eto.
CWMAMAN.
CWMAMAN. Clywed fod cymdeithas ddirwestol y lie yn parhau mewn gwaith Clywed fod llu mawr o bobi Cwmaman i wedi ardysho dirwest o'r newydd. j Clywed fod rhai menywod parchus yn ) tafodi am fod dynion yn gofyn iddyntar- 1 dystio j Clywed fod y gymdeithas hon wedi | llwyddo i gael gwasanaeth Mr Tennyson ¡ Smith yn mis Mawrth i areithio ar ddir- west Clywed fod rhai gwyr mawr y He yn ei erbyn. Clywed fod llawer o ddarparu ar gyfer y Gilchrist Lectures yr ydym ar gael yma. Clywed fod canoedd o dacynau wedi eu gwerthu, a gobeithio y caiff y boneddigion hyn fydd yn darlithio bob mantais i siarad, ac hefyd y gynulleidfa i wrando. Clywed fod y cor undebol yma yn siarad am gystadlu, a chymerwch gynghor gyf- eillion, os ydych am gadw y cor gyda'u gilydd, peidiwch meddwl am gystadlu. Gwelais beth fel hyn o'r blaen. Clywais hefyd eu bod yn cymeryd seib- iant o hyn i'r gauar nesaf. Dyma y peth goreu o ddigon yn awr, am fod ailryw o bethau ereill yn galw am wasanaeth y cantorion. Clywais lawer o bethau ereill, ond cad- waf hwynt er mwyn cael eu gweld. Cynghor. Rhoddaf gynghor i chwi yn awr i wneud eich rhan tuag at ganu cynulleidfaol y gwa- hanol gapelau, yn hytrach na bod neb yn caeIlle i roddi rhybudd i un o honoch. Un o'r Cwm.
CYNGHERDD Y GADLYS.
CYNGHERDD Y GADLYS. Drwy ryw amryfusedd neu gilydd y mae dyddiad y gyngherdd gystadleuol uchod wedi ymddangos yn yr hysbysiad yn y DARTAN fel am ddydd Sadwrn, Ion. 27ain, tra y dyddiad cywir yw-dydd Llun nesaf, Ionawr 27ain. Bydded i bawb fwriadant fod yno gofio hyn.
Advertising
Eisteddfod Gadeiriol J _.< GrWE 1ST T, Llungwyn, Mai igeg, 1902. PRIF DESTYNAU. Awdl, 'Gwlad Gwent j' gwobr, 3/ 3s., a Chadair Gwent. Prif F>raetkawd Gwareiddiad,' 3^ 3s. Corau Cyroysg^^Sfefra out a (Gou- nod), prize 30P. Corau Meibion, The Monk's War March,' (Dr Parry), prize, a op. Corau Plant, A Shedherd's Lallaby,' (T. D. Edwards). 5p. Brass Bands (Class B.), Songs of Other Days), gp., 6p., 3p. Pedwarawd a Deuawd, dwy gini yr un. Unawdau, gini yr un. Adroddiadau, ip is., a 10/6. Traethodau, dwy gini a gini yr un. Barddoniaeth, ip is., 12/6, a 10/9. Cyfansoddiad Cerddorol (Part Song), 2 2s. Am fanylion pellach, ymofyner a'r ysgrif- cnydd——— I. W. EDWARDS, Rhymni. > CURES UKE LIGHTNING EHO'S LlCHTNINC COUCH CURE SELLS LIKE LIGHTNING AN EMINENT SPECIALIST FORMULATED IT. A RELIABLE FIRM MANUFACTURES IT. MEDICAL MEN ENDORSE IT, AND THOUSANDS OF PEOPLE OWE THEIR LIVES TO CT. Esteemed everywhere for its rare virtue and speedy aflion, composed of ingredients never before used in Great Britain. Far superior to ordinary coueh mixtures, or any of the emulsions for Coughs, Bronchitis, Asthma, Influenza, and Whooping Cough. BRONCHITIS andasthma VE N O'S LIGHTNING COUGH CURE. It permanently cures by removing the cause; clears the bronchial tubes, stops the cough, gives perfeft ease in breathing, and strengthens the iun^s. The proprietors will gladly refer anyone to cured patients in Man- chester, Leeds, Bradford, Hull, Cardiff, Wolverhampton, Wrexham, Bolton, Sheffield, Newcastle, Shields, and othec places, who liad been given up by dottars. ODA 9 HILDI"MLNS COUCHS u ri STOPPED !7" CME NICHT. A BOY CURED. Mrs. Hague, Rashcliffe crtscent, Lockwoo^ near Huddersneld, writes, April 7th, X99»:— "Dear Sir,—My boy aged 12 years, suffered fromhoarseness and Bronchitis for six weeks. We all thought he would never be cured or Bpeak plain again. We could not understand him at all. After taking four or five doses of Veno's Lightning Cough Cure he was able to speak plain. I have never seen anything to aCt so quickly. I have had four bottles alto- gether, and lie is quite cured." CHILDREN'S INFLUENZA SUBDUED IN 24 HOURS. In no single instance has Veno's Ligrhtnlngr Coueh Cute failed to subdue Influenza withm 24. hours. During the epidemic which raged tbroughoBt North America in 1897. it reduced the death-rate to such an extent that Physicians never hes.tated to prescribe it. It is also an excellent r^edy for Coughs, Colds, Bronchitis, Asthma, and Whooptag Cough, being far superior to the many comaoa, cheap syrupy mixtures so often sold. VENO'S LIGHTNING COUGH CURE and see jou get it Price iuj ana 2/5 ct all Chemists and Medlctoe Vendors. A ITARNMC- There are sc many common, cheap mutates yimwt ott upon tUb public, that a warning is necessary Insist apon having VEMO o* Pob gwr a/^ gwraig Drwy yr holl wiad a 6dylent fo, yn wyliadwrus rhag y clefyd peryglus, y Dropsy Wynt Yn ei holl ganghenau, oblegyd fod canoec yu olli eu bywydau nyddol drwy y clefydau peryglus nyn, ar '-d ddyient fod yn wybyefy Feddyginiaeth lwyddianuw eu cvfer, sef HUGHES' Dropsy pills Mae llu mawr drwy y wlad wedi ev hiachau o'r clefyd hwn, ac y mae yn syndod mor effeithiol y maent er iachau y Gravel, Diffyg Dwtr, Diffyg Anadl, Gwynt, Chwydd yn y Traed, Coe&au a'r Bol, Asthma, Curiad.. y Galoo Cramp, PoeR Cefn, Tewdra Afiach, Gwynt yn y Stumog, Penysgafnder, Poen yn y Pebt Corffrymedd, Arenau Afiach, Nid oes dim i'w cymharu a hwynt yn eo heffeithiolrwydd at y clefydau hyn. Dar llener a ganlyn:— Anhebygr o Fyw. 19 Anwyl Syr,—Y maa yn dda genyf ddwyn tystiolaeth i rhaguroldeb eich "Dropsy Pills' 'tuag at lwyr iachau y Dropsy. Ba fy nhad yn dyoddef oddiwrth yr anhwyi- der hwn chwech mis, ac yn anhebyg o fyw. ond pan gymerodd eich Pills fe lw-yr weil- haodd yn fuan, a bu yn alluog i weithio am 10 mlynedd. D. ToNKS. ;t 12, Penymorfa, Coowy. RhoddiF) ny octor Syr,-At ol derbyr Hughes's Dropsy Pills," mi a bend erf ynais rhockli heibio meddyginiaeth y Doctor, fel ag i roddi prawf teb ar eich Pills chwi. Yr wyf wedi bod yn dyoddef yn enbyd am hir am- ser gan chwydd mawr yn y cluniau, aren- au drwg, grafel, diffyg anadl, a phoen cefn. Wedi bod dri mis tan la^ dorttir^ yr wyl ya' profi 60' gwneuthur mwy o les mewn un wythoo* na holl foddion y doctor. Mae'r chwydd wedi cawbl ddiflanu, ac yr wyf yn bur ddi- olchgar am y waredigaeth hon. Ydwyf, G. HUNTON. Nolan Place, Stockton. Fe ddylai pob dynes eu cymeryd yn achlys. uroL Yn ddioed danfoner am Huglies'sJ .'N. Drcpsy Pills j 6' RHYBUDD. [,. HYODIV mwyn sicrha » faIer cael ty Trade Mark hwn, sef llua Diamond a'r geiriau 1?Jk, Dropsy Pills oddi- t fewn ar bob biwefat. ac enw JacobHLighes ar Stamp y Lljwod raeth. Heb hyn, twyll ydyw. Heb hyn twyll ydyw. Aewerth drwy yr holl deyrn as am Is lic, 2sj9c., 4s 6ch, trwy y Post Is lic, 2s 9c., a 4s. 6ch.c; Jacob Hughes Manufacturing Chemist, Fenaith* Cardiff. Yn y Mor Fe gafwyd o hyd i Feddygl, ag sydd yn dra effeithiol at glefydau y Gwddf, y Frest a'r Ysgyfaint, yr hwn mewn undeb a'r Extracts o lysiau nodedig ar Ian mor y Pacific, a wna i fyny y feddyginiaeth mwyaf lwyddianus a wel- odd y byd erioed. Y mae yn awr yn cael ei wneud i fyny mewn potelau ac yn cael ei alw wrth yr enw v v Sea Weed Lung Life Fe wellha yn uniongyrchol Peswch a Anwyd, Bronchitis, Asthma, Crygni, Dohir Gwddf, Croup, Whooping Cough, neu i Pas, Diptheria, Catarrh, &c., ac yn war effeithiol i ragflaenu y Darfodedigaeth Notice-Gofynwch am yr enw'n ttaw* sef— Hughes's Sea Weed Lung Life. Ar werth gan bob Chemist, a Patent Medicine Dealers am Is 1 ic a 2s 9c. | Myner ei gael yr enw yn .lawn ar bob | potel, ac na pherswadier chwi i gymeryd dim arall. Os bydd trafferth i'w gael, da& foner Stamps am 3/- neu 1/3 a. I Jacob Hughes ¡ Penarth, Cardiff.