Tarian Y Gweithiwr

-:01:- MARWOLAETH A CHLADDEDIG- AETH MR. JOHN JAMES WILLIAMS TREFUV CHAF, GER AB'ERTEIFI. Dydd Mawrth, y 4ydd o'r mis hwn, bu faa v- y brawd ieuanc uchod yn yr oedran cyri irol o 28 miwydd oed. Cafodd ei daraw gan yr inflammation, ac ni fu yn glaf ond tri c wn-tod. Yr oedd allan gyda'r gweision dydd Gwener, yn gweithio ar y fferm, a bu farw fel y dywedwyd dydd Mawrth, heb fod neb o honom wedi clywed braidd @i fod yn glaf. Yr oedd Mr Williams yn fab i'r diweddar Mr David Williams, Treuchaf, ac yn un o ddau o blant. Mae y chwaer, yr hon sydd yn fyw, yn briod a Mr R. Da.vies, Tynewydd, Llangoedmor, ac yn aros yn Trefere. Am eu bod mor hoff o'u gilydd, ni fynai Mr Williams iddi ymadael ag ef tra fyddai yn aroo yn sengI, ac ni raid dweyd fod Mrs Davies yn teimlo yn alarus iawn ar ol brawd oedd mor anwyl. Nodweddid y brawd ieuanc hwn gan amryw rinweddau, pa rai oeddynt yn werth i bob dyn ieuanc eu hefelychu. Yr oedd, Mr Williams yn ddyn ieuanc gwylaidd, dys- taw, a hynod o ddiymhongar; ni chlywid ei swn ef oni welid ef, a byddai bob amser yn meddwl peth drosodd la.wer gwaith cyn ei ddweyd. Fel dyn ieuanc crefyddol, yr oedd yn batrwn i fechgyn ieuainc yr eglwy^s a'r gymr y dog aeth i'w efelychu. Pan fu farw ei dad yn 1892, nid otedid ond 18 oed. Ond v boreu cyntaf ar ol ei gladdu, daeth ei fam, yr hon iyddl wedi ei ragflaenu, a'r Beibl iddo i'w ddarllen, ac i John y deiliad i fyned a weddi; ond aeth gwrthddrych ein hysgrif ei hunan i weddi, ac felly cadwodd y ddy- ledswydd deuluaidd ar yn ail a'r deiliad hyd y diwedd. Ac yn hyn, ddarllenydd, yr oedd, ein brawd ieuantc yn lesiampl ac yn gymer- iad gwerth i edrych arno. Pan y mae gweddio Duw yn gyhoeddus yn mron. a myn- ed allan o'r ffasiwm, nid- colled fechan yw colli cymeriad fel hyn. Yn yr eglwys hefydi He yr oedd yn aelod, gwnaeth ei hun yn ddefnyddiol. Cafodd ei witeyd yn ddiaco-ni yn lie ei dad, cyn; ei fod yn 22 oed, ac yn drysorydd yr eglwys cyn hyny a llanwodd y Ille a roddwyd iddo gyda'r lledneisrwydd a'r ffyddlondeb mwyaf trydwyr; ac y mae ei le heddyw yn 'ag, a'r galar yn fawr ar ei 01. ■"Ei haml a lachludodd tra'r ydoedd hi yn ddydd. Gostylngodd Efe ei nerth ef ar y ffordd, byrhaodd ei ddyddiau." Dydd Sadwrn, yr 8fed, daeth tyrfa fawr vn nghyd i dahl'r brymvvynas olaf i'r ymadaw- edig. Yn y ty, preigethodd y Parch. H. FI. amgylchiad. 0 herwydd gwaeied'd ei chwaer, Mrs. Da.vies, y traddod^d pregeth felly yn y ty. Ar ol cario'r corff allan 01 flaen y ty, rhoddwyd gair allan i'w ganu: "I Galfaria trof fy wyneb/' etc., ac nis gwydd- em am ddim. yn well i'w wneyd o dan yr am- gylchiad, yn nghanol tywyllvvch ac annhrefn marwolaeth oedd mor anesboniadwy i res- wm daearol, na throi am oleuni i Galfaria, He mae pob nos yn troi yn dragwyddol ddydd. Cyn gorphen canu, cychwynwyd •tua'r gladdfa yn Ffynonbedlr. Yr oedd dy- muniad wedi ei a,rwyddo gan ieuenctyd yr eglwys am gael cario corph Mr Williams, yr hwn a garent mor fawr, i dy ei hir gartref. Felly trefnwyd fod y gwrywiaid, er mwyn trefn i gerdded o flaen yr arch. Yr oedd yma gynhebrwng hynod o luosog, fel ag yr n I In oedd yn cyraedd o Trefere hyd Ffynonbedr, pelkier yn agos i filldir o ffordd. Yn y capel, siaradwvd gan Mr Basset, B., Peny- pare; Mr Morris, Tanner's Hall; Mr Morris, Capel Mair a Mr Williams, y gweinklog. Ar lan y bedd, dywedwyd ychydig eiriau yn bwrpasol iawn: gan Mr Evans, Gideon, 3, gweddiodd Mr Pricey B., Ferwig. Yna saf- odd pawb yn fud am, ysbaid, fel pe byddai pob un wedi ei hoelie ar y fan y safai. Ond er mor arthawdd, gwelem y sa er ma en, yn disgyn yn wyiaidd i lawr i'r bedd, ac yn tynu y ceryg oerion dros wyneb ein cyfaill ieu- anc. a'r dyrfa o hyd yn aros yn Uonydd fel pe yn methu a chredu fod yn rhai<l gadael John James Williams ar ol yn y bedd. Na, nid yw efe yno, ond ni a grechvn fod yr ysbryd anfarwol yn iach dragwyddol a,r fryniaiu) anfarwoldeb yr ochr dra i'r bedd'. Bydded i'r amgyichiad clifrifol hwn beri i ieuenctyd yr eghvys yr oedd yr ymadawedig yn aeilod 0< honi, a Ixoll ieuenctyd yr ardal, ystyried a chofio nad oets and un o ddau le yn ôu haros y tu draw i'r Hen. Pa un o'r ddau ? B'le ceir ninau, hoff ddarllenydd, Wedi myn'd i'r ochr draw, Ai yn mhlith gelynion Iesu., Ynte ar y ddeheulaw? Cyfaill.

;o: PRYD F ERTH WCH. Rhinwedd ydynv'r addurn penaf; a synwyr da ydyw'r gwisgiad' ardderchocaf. Waeth pa mor ardderchog y byddo men- yw wedi ei gwisgo, os bydd hyfdra yn ei gwynepryd; y mae hyny yn dileu pob llinell o brydferthweh. Ni fydd gan brydferthwch heb rasusau y meddwl, un gallu dros galonau y dOleth a'r la. Prydferthweh sydd flodeuyn a wywa yn uan. Y mae iechyd yn newid, nerth yn Jleihau, ond y mae diniweidrwydd yn an- tfarwol; ac yn gysur mewn bywyd ac yn angeu.

EGLWYS Y BEDYDDWR, HEOLYFLLIN, ABERDAR. -0- Ymneillduad y Parch. W. Harris o'r WeinidOgaeth Sefydlog. -0> Mr Golygydd,— A fyddwch mor garedig a chaniatau yr ychydig linellau hyn i ymddangos ar wyneb "Tarian y Gweithiwr." Bwriada y Parch. W. Harris, gweinidog parchus eglwys Heol- yfeiin, Aberdar, i ymneilldiao o'r weinideg- aeth sefydlog tua diwedd mis Mawrth nesaf, 1902. Yr ydym ninau fel eglwys wedi, pendei- fynu yn unfrydol i gymeryd maintais. o'r am- gylchiad i dalu parch i'r hwn y mae parch yn ddyledus, trwy gyflwyno iddo dysteb deil- wng am ei wasanaeth mor faith, ac mor dda a llwyddianus. Bydd yn golled: fawr i ni ei golli. Teimlwn, y golled yn bresenol, tra y m-ae yn absenol o'n plitn yn achos l' gystudd. Da,eth Mr Harris yma o Cwmbach, yn ChwefroT 16, 1862; felly, y mae wedi treul- io 40 mlynedd o'i fywyd yma gyda ni. Yr oedd ein dyeld y pryd hwnw. yn ^800. Hel- aethwyd y capel dair gwaith wedi hyny, a phrynwyd ty i'r gwein: Jog yn y man goreu yn Nghwm Aberdar, a'r cwbl wedi ei dahu Hydref diweddaf, cawso-m ein Jubili olaf. Casglodd Mr Harris ei hunan £ 25 12s 6c. Pwy nag oedd eisi-au? Yn awr y mae yr eglwys yn rhydd o bob dyled, ac mewn sefyllfa dda; capel eang, cymiilleidfa rag- orol, ac Ysgol Sul dda. Y mae gan Mr Harris gyfeillion lawer ar hyd a lied y i wlad, a lb.wer o'i hen aelodau mewn gwa- hanol fanau. (r.vahodd >vn y cyfrvw yn gal on- ig i gyfranu rhywbeth er chwyddo y dysteb. Teimla yr eglwys a'r pwyllgor yn ddiolchgar am imo yn y mudiad. Bydd genym ragor eto i drhveyd am Mr Harris a'i lafur maith yn ein plith. Arwyddwyd dros yr eglwys, Edward Richards, Cadeirydd, Job Thomas, Is-gadeirydd, Owen Harris, Trysorydd, I James John, Ysgrifenydd Arianol, David Evans, Ysg. Gohebol. Derbynir pob casgliad'au a thanysgrifiad yn ddiolchgar a siriol gan y Trysorydd, Mr Owen Harris, grocer, Harriet street, Tre- cynon, Aberdar. David Evans.

ABERNANT. Marwolaeth.—Drwg iawn genym, orfod cofnodi marwolaeth y chwaer Anne Harris, anwyl briod Henry Harris, 7, Windsor terr. Ar ol cystudd maith a chaled bu, farw y chwaier Rhagfyr 4ydd, 1901, yn 5° ml wydd oed. Gellir dweyd am dani fel am lawer o'i blaen, "Ei Haul a fachludiodd a hi eto yn ddydd." Dydd Sadwrn canlynol, hebryngwy-d ei, gweddillicn marwotl i Ceme- try Aberdar, a chafodd angladd fawr a. pharchus. Gweinydd:w}d yn ei hangladd gan ei pharchus w-einidog, y Parch. J. Mills. Yr oedd ein chwaer yn aelod ffyddlawn yn Bethel, eglwys y Bedyddwyr, er yn ieuanc, a bu yn ymdrechol iawn g)-da'r achos goreu ar hyd ei, hoes. Gwnai ymdrech i fod yn y moddion mor fynych ag y byddai modd, a phob amser yni awyddus i folianu ei Gwar- edwr a'i Duw. Dyoddefodd ei chystudd yn da.wel ac amyneddgar, a mynych y clywid hi ar ei gwely cystudd yn adrodd a chanu I yr hen ben benill arnvyl yma: "Hen afon yr lorddonen! Rhaid i mi graesL hon; Wrth feddwl am ei dyfnder Mae arswyd-1 dm fy mron;, Ond im' gael nabod' Iesu, A'm carodd cyn fy mod, Af trwyddi'n ddigon tawel, Ar gwaelod diln fy nhroed. Credwn ei bod o ran ei hysbryd wedi eu gadael ar ol, a'r holl berthynasau yn j io clod yr Iesu. DyddMed yr Arglwydd ei phriod hoff, a'i phlant anwyl svdd wedi ei gadael fjJr ol, a'r holl bert1. ynasau yn ogystal. Help a gaffont hwv a ninau i ym- barotoi ar gyfer yr un anu- 'hiad. Er colli ein cyfeiHicr hoff, Y11 yr lorddoiK n g. I, Maén hyfrydi meddiw to 'nghyd Cavvn gwiddyd y i nef. Gwilym.

—2 :0 MORIATT, CILFYh iDD. ■—0 Cynalkxld Cymdeithas y Gwyr Ieuainc eu cyfarfod cyhoedus nos Fercher, Chwefror 5ed, yr hon Gymdeithas sydd yn parhau i ychwanegu mewn rhif, ac mewn gwybod- aeth hanesyddol, Ysgrythyrol, a Duwinydd- ol. Cym-erwyd y gadair gan y Parch. R. E. Williams fel arfer, yn ganmoi idwy iawn. j Dechreuwyd y cyfarfod trwy ddt.'rHen gan Miss S. George, ac aethpwyd i weddi gan Mr David Evans, un o arweinyddion y gym- deithas, yn nghyd a Mr Wm, Thomas. Caf- wyd adroddiad gan Ma.ster 'Evan George, "Jubal Cam"; can, "Dacw Gymru yn y golwg," gan Master Austin Evans. Cafwyd papyr gan Miss Lizzie Jones, "Hanes Moses." Cafwyd can gan Mr Isaac Evans, "Onid oes Balm yn Gilead." Cafwyd ad- iroddiad gan Miss Lizzie Mary Williams. Cafwyd papyr gan Mr John Duggan, "Saul, Brenhin Israel." Cafwyd papyr gan Mr Isaac Evans, "Planes John Penry." Caf- wyd can gan Miss Lizzie Jones. Cafwyd papyr gan Mr Elias Jones ar ei daith, filwrol a'i weledigaeth yn Neheubarth Affrica. Cafwyd adroddiad gam Miss Mary A. Ed- wards, "Deigryn Hiraeth aT ol Dan, fy j m-rawd.' Cafwyd papyr gan Mr John Rhys Morgan, ar "Prif Bwyntia.u Dameg y Mab Afradlon"; a chafwyd triawd i ddiweddu y cyfarfod, "Plant Ca-ersalem" Yr oedd n-awb wedi eu boddloni, ac yn falch fod eu plant yn dyfod yn ddysgedigion yn mhob ystyr, ac yn gweithio gyda'r' gwaith da, yn hytrach na bod yn segur, ac yn ddall i'r gwirionedd. "Chwiliwch yr Ysgrythyrau, canys ynddynt hwy yr ydych yn meddwl cad bywyd tragwyddbl." r Un o'r Gymdeithas.

-:0:- Gellir glanhrau matting gwellt gyda llian tmawr garw we- ei drochi mewn dwfr a lhalen. ac yna ei sychu yn sych. Y mae'r halen yn rhwystro y matting. rhag troi yn .felyn. Gwna. rhwbio 'cream of tartaF ar fenyg I gwynion wedi eu trochi, eu glanhau hwynt yn fawr iawn.

Deng Mlynedd o Ddyoddefaint GWELLHAD RHYFEDD GAN DR. SLATES BLOOD MAKING TABLETS- Pedwar o Feddygon yn Methu. -0 I ddyoddef am dden < mlynedd afiechyd nad oes ond "y bedd yn ymddangos i gynyg gobaith am »yc ad, sydd yn rhwym o achosi blinder meddwi tuhwnt i'r poenau corfforol, i'r hwn nad y ywgeirianyn digon i w amlygu. ^.n^na y ,T^ae wedi bod gyda Mrs Emily Davies, 15, t)uffryn Terrace, New Tredegar, a goi u ic di ddyoadei oddiwrth Waed Anmhur. c y mae y ffaith ei bod eddyw yn mwynhau cysta iech)-d a,( erioed, er tod ei rhieni wedi ei rhoddi i fyny. yn brawf diymwad o rinwedd <u ,ac lasjl .»r slater s slood Making Tablets, pan y methoJd me-idy/iaiaethaii breiniedi^ hysbys e o a c lyrtyriau ereill, a rhoddi yr effaith leiaf, ond gorchfy^odd ef wedi i bedwa meudyg HI- wrio yn oter. } Jfe \Vele yr ystori aoiantus a roddwyd yn garedig -an '.Irs Oaviesiohebydd \i '/il ii i*> pan yr actli y dydd 'r blaen i gael mynegiad gofalus a phersonol o'r ffeithiau. -s r oedd fy ach s yn un drw i wn,' dywedai y foneddiges, yr hon a ymddan osai yn ddar- •U?l ° leC^f3 Pec^reua's ddyocfdef dros naw mlynedd yn ol, drwy syrthio i sefyllfa isel o lec i-Vd.. arheais yn. y sefyllta hon dros y 'yddiavs i ychydig wythnosau, hyd nes y dirianodd y i\v oddiar ty n ruddian gadawodd fy hoi nerth a n he^ni Syiw-iJdais fod fy sefy Ifa- wedi syrthio 1 wendld corfforo Yr oedd Fy ngwaed bron fel dwfr, a fy mhrydwedd yn llwyd-welw a [ phwi. Dyoddcfwn yn f • wr oddiwrtli ui-iad ygaton.a wendidynert's. Aethum mor nervous f el mat prin y gallwn ateb y loch, ac wed'yn ni allwn siarad. Yn mhen ychydig amser, nis g-aJ- V, wn ,;roesi yr vst fell. Gorfuwyd i fy nghym'doJon dd'od i mewn i v. neyd waith y ty i mi, o herwydd yr oeddwn yn myned yn waeth o hyd. Cynddrwg yr oedd'.vn yn myned fel yr ornwn i a fy mhrlOd am fy mywyd.' yn gwded y meddyg ?' ^ofynai y gohebydd. Do, ateb li Mrs Davies f 7mwelais n phedwar o reddy.on, yma ac mewn trefl ereill. ond ni wnaeth eu cyffyriau y lies ileiat i mi o lei f dywedai un fod fy sefy Ufa i'w briodoli i newid aeth yn fy mywyd.' i A gawsoch rhyw driniaeth arall ?' I Do, rhoddais brawf ar amryw o'r hyn a elwir cy- l^%i. i I 1 H ffyriau ar ddull peleni, Syrup, meddyglaethau, &c., if Wi|| 1 il ond nid oedd un o honynt yn wneyd i rai y lies lleiaf I mewn achos mor ddifrifol a fy eiddo i.' '$L 1 Pa tod d felly, y g we 11 haw yd chwi?' 8 vVe oedd yr atebiad, • oddeutu wyth mis yn ol, 't A dat Uenasom yn y South Wales Echo am aches a yrn- debygai 1 fy ciudo i, yr hwn a weilhawyd ganDr f \Vti £ S|T Slater s Biood Making Tablets. I gario allan gyngor lg» i fy rnhnod, anfonais am flychaid. Ni criymerais y If moddion cyn hir yn y daethum i deimlo yn ■iryfaeh"; Wi 11 l-eihaodd curiadau fy n ha on, a dechreuodd arsiw (r Yti— vl'luv»Ll 111? ddyf ol, welw y gwaed fyned, ac yn ei le daeth gwaed W^Wfl coch, iachus. Erbyn hyn y mae yr o \vg welw V llw d yn rnhiith y pethau a fu. arheais i gymeryd v y Tablets yii o-I y cyfarwydliadau, fel erbyn hyn yr w/f mewn iechyd gwcll na; v dysgwyliwn tod. f eto wneud gwaith, ac y mae fy egni a'm nerth wediei adfaryd fel vn yr hen amser.' A ydrch yn pnodoli eich <wellhad i Dr Slater's Tablets Yn hallal felly,' oe.id vr atebiad diymwad. Yr wyf yn diolch i Oduw atn y troad hvcus ddaath a Dr Slater's fablets i fysjlw ac iddynt hwy aa uui* yr wyf yn pnodo i y gsvellnad trylvvyr t gefais gandd/nt. | 'A oes ^enych ryw w?ybodaeth bellach am well!: id <an y Tab ets hyn ?' Oas gwellhaoddlfv ngeneth fechan o wendid a diffyg gwaed, ac yn y; ichos hwn ca-vsanf effaith arddercaog,' nid JJF Slater's B' MaKii\R Ta bkts YN!F0DDI0M GORVVEITHIOL, ond yn GYFFYR CRYFHAOL a GWAED r "GYNYRCHIOL. i'ARGANF t DDIAD MWYAF Y BYD Yn gynar yn yr 2Qfei ganrif hon gwoawd darganfvddiad a gatilyna yn dlidiad" rnswn achubiad myrddiynau o fvwvdau. Y true Dr. Slater—nedJyg Seisnig enwog—wedi darganfod, ar ol yr ymchwiliad mWYlf manwl, y moddion sydd yn ddtanheu y gwaed- gynyrchydl a'r cryfhaydd a adnabydiir. Gelwir y tuaidion yn DR.. SL VTERS BLOOD-MAKING TABLETS." I fynegu y gwir mewn ychydig eiriau, y mae y Tablet yn cynyrchu gwaed pur, newydd, coch. Ein gwaed benderfyna ein hiechyd. Gwaed tlawd, dyfl,ol, ac anmhur sydd gyfrifnl a-n anhvvylderau difrifol megys gwaed t, anmhur, darfodedigaeth, parlys, St. Vitus's dance, poen pen, gwynegon, &c. Cyn y cyrhaeddir y clefydau hyn dyoddefir poenau ofnadwy sydd i'w tadogi i waed drwg. Y mae y perchenogion yn foddlon rhoddi eu cynghor yn rhad. os digwydd i chwi fod mewn amheuaeth o barthed i addasrwydd y Tableni gwaedgyrchol i'ch achos chwi, neu unrli,, w bwvnt arall o berthyoas iddynt. ,ir eich !lythyr" Ad- vice," a chyfeiriwch ef i'r Sloter Medicine Co.'s Laboratories. Greek Street, Leeds. f Gellwch gael Tableni gwaed-gynyrchh! Dr. Siater oddiwrth yr holl fteryllwyr lleol, neu yn uniongyrchol ol liwrth y Slater Medicine Co.'s Laboratories, Greek Street, Leeds, pris 2s. 9c. y biwell. Gellir cael blwch yn cynwys pump cy naint am lis., sef pris pedair blychaid. Nid oes ond Dr SLATER'S Y mae Influenza, neu Ll Grippe,' yn an- I a Gynyrcha hwylder ym iaenol, yr hwn ar biydiau yn ddi- y gan if daiweddaf dau ymdaeniad di- frifnl y naill yn 18:17-8. lIall yn daiwedd- arac hvn M 1). ,ie y dollir yn p.-trhau yn b -n, i ac y i -ie yki c)fyiiol i b,,)b dyn wylied Y mae yn heiot\1s, ac yn ymdaenti yn fwy cyflym nag unrhyw ddolur 3 af gwybyddus araii; a chanoedd yn cael eu tar- amheu briodoli i'r ff lith fod hadyd yr af- iechyd yn Y" awyr, ac nid yn y cyfansoJdiad b dyool. mae feHy Yil cae! ei j'r Y8 os na hyJd v \4wae.i Nt1 a'1" organau mewnol yo i wneyi i ffwrdd a'r hadyd, yr afiechyd Yr ffit3 0 yn y yn y pel a'r cefn, D bV dyoddefydd yo ac yo rhai achosion duy.i •_ y Ji '.rrhasa.' Y fbrdd o'reu i sicrhau iechyd yi/w elrych 'na fydd i'r cyfansoddiad i redeg i. Y mae Dr. Slater's Fab ets, drwy gynydJu cylehredtad y g vaed. ac yn ychwanega gwael coch a phur, y i gwneyd pobpeth a ellir yn y c/feirial hwn a phan y defnyidir hwynt, nid OC3 gin y dolai- hW,1 y g)- baith ileiaf.. n Medda y Perchenogion y fath ym idiriedaeth yn n Jallu difeth eu moddion, Ta'ilen Gwaed-gynyrchioi Dr. Si iter, fe! y mient wedi penderfynu anfon allan nifer cyfyngedij; o ilychau yn rhad (o faintio'.i J* y rhai a werth; r am 2s. 9c.) i bob darllenyd I o'rprpyr hwn j M Coup)) -vh id 1 a do-ant allan y )ou>m isod, ac a aafonant sta np geiniog | h.iuleni Orb, ♦ r i ialu traul y clu li id, at Slater Medicine Liboratories, j Greek street, Leeis. Dim ond un blwch i bob cyfeiriai. | arian> Chwef -Ofed. "WTGIBBON 8C OX, EOR s=s 1 MENS' & BOYS' m ynraam^ t g j Winter Overcoat ?, ] "mens' &"BOYS; "is Winter Suits PCS CHEAPEST IN WAIVES. C30 Commercial Street, ABERDARE, Also at Swansea, N ewpoet, Aberavon, Pontypridd, Pentre, Tredegar, Tonypandy, Ebbw Vale and Ferndale.