Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
6 erthygl ar y dudalen hon
Advertising
RHESTR o ACHOSION CYMREIG A WELLHA WYD GAN VENO'S SEAWEED TONIC, A VENO'S LIGHTNING COUGH CURE. nL -1'' Pan y cyflwynodd Mr Veno ei Veno's Seaweed Tonic, a'i Veno's Lightning Cough Cure i'r cyhoedd Cymreig, ni ddychmygodd am y croesawiad cynes dderbyniodd y moddion hyn. Yn ystod y tymor byr o chwe' mis, gwerthwyddros 300,000 o bote yn Nghymru. Siarada hyn gyfrolau am yr ansoddau iac'nusol sydd y ddau foddion nyn. Ni ddaeth unrhyw fe idyginiaeth erioed i Gymru a dderbyniodd y fath ganmoliaetb gyffre iinoi, nac wedi cyflawni y fath welliantau rhyfeddol. T i Veiio's Seaweed onie RHESTR 0 ACHOSION CYMREIG. MARY L. REES, • 61, Seymour-street, Aberdare. A wellhawyd od ii vr di wendid gieuol a diffyg cwsg, ar 01 18 mlynedd o ddyodd- efaint, gan Veno's Leaweed Tonic. G. GIRLING, 7, Templar's Ave, Wrexham. Gwellhawyd a ddiffvg treuliad, gwynt ar yr ystumog, poenau vn yr ochrau a'r cefn, yn nghydag arenau anmharus. Methodd amryw feddygon a rhoddi gwellhad, ond llwyddodd Veno's Tonic. GEORGE ROSSER, 48, Island Place, Llanelli. Gwellhawyd oddiwrth ddiffyg treuliad cron- ol gan Veno's Seaweed Tonic. Mr GAN 35, Thomas-street, Tonypandy. Gwellhawyd oddiwrth ystumog ac afu an- mharus. a phoen pen, gan Veno's Sea- weed Tonic. W. DYKINS, 66, Tyntyla Road, Ystrad. Gwellhawyd o beswch cronol, a diffyg an- adl, ar ol i mlynedd o ddyoddefaint, gan Veno's Lightning Cough Cure. MARY JONES, 28, Llanthewv-street, Aberaraaa. Gwellhawyd o beswch cas, a bronchitis, gan Veno's Lightning Cough Cure. W. FRANCIS, 3, Adgincourt-street, Lrindan, Newport. Gwellhawyd ar ol 25 mlynedd o ystumog wan, diilyg cwsg, a gwendid cyffredinol, gan Veno's Seaweed Tonic. MARGARET PRICE. Old Station-street, Dowlais Jp. Anhwylderau yr arenau, dropsy, 1 diffyg cwsg bu Veno's Seaweed Tonic o was- anacth mawr. Yr oedd y canlyniad ya rhyfeddol, wedi blynyddau o ddyoddef. J. PHILLIPS, 23, Halifax Terrace, Treherbert. Nid oes ganddo ond parch i Veno's Sea- weed Tonic. Dyoddefodd oddiwrth wendid cyffredino; am flynyddau lawer, a gwellhawyd ef wedi i bobpeth arall fethu. Margaret 0 Brien, 21, Ebenezer Terrace, Newport. Gwelihawyd o boenau arteithiol yr aren- au a'-r ystumog gyda phoen pen, gan Veno's Seaweed Tonic. W. Roberts, 36, Park-street, Rhosddu, Wrfxham. Gwellhawyd o wendid gieuol, rhwymedd, pensyfrdandod, a phoen pen, gan Veno's Seaweed Tonic, vr hwn h ifyd a roddodd iddo archwaeth dda Cymeradwya Veno's Seaweed Tonic i bawb. James Whelan, 4, Have lock-street, Newport, A dderbyniodd les mawr mev,n achos difrifol o boen pen, a chroen anmharus, gan Veno's Seaweed Tonic. E. Jones, Ethelbert Place, Abergavenny, Z" A dderbyniodd les mawr mewn achos hirbarhaol o boen yn y cefn a'r ochr, gan Ven. 's Seaweed Tonic. Fanny Palmer, 3, Stanley-street, Abertawe, A ddywed fod Veno's Seaweed Tonic yn werth ei bwysau mewn aur. W. Morris, 58, Mathew-street, Acertawe, I a. ddywedhfod Veuo's Lightning Cough Cure uwclaw pob canmoliaeth. Ba o dan beswch trwm am ddwy flynedd. Mrs. J. Broom, II, Dumfries-street. Treherbert, A gymeradwya yn gryf Veno's Seaweed Tonic. Dyoddefodd oddiwrth boen pen, hwymedd, ac ystumcg wan. Mrs. M. Evans, 12, Upper Elizabeth-street, Dowlais, A wellhawyd oddiwrth rwymedd a piles, gyda uiffyg cwsg, gan Veno's Tonic. Mr 4. Maskeiine, 21, Cnapel Lane, Pantypool, A siarada yn y termau uvvehafam Lightning Cough Cur*. Dyodlef) 11 oddi 0 1 wrth anhwylder y gwddf a'r frest, a choll- odd ei llais. Oychwelodd ei llais yn fuan ar ol cymeryd y Tonic. \!ae VENO'S SEAWEED TONIC wedi euro ymaith angel marwolaeth. acwedi d'od 1 wenydd a ch-ryfdel- i lawer ddyoddefydd efnus. -wyryrhaihynyxiprorodd a in ei allu esmwvthaol ac adgryfhaol. ^iaradant oddiar broliad pan y dywedant ei bod yr urn feddygimaeth sydd wedi e,j i deimlo yn iadlus Glira yr yrneqydd, cryfha yrysttimog. pura y gwaed UinUra boen pen, r ieoleiddia weithrediad J ga on, gwellha anhvvylde au yr afu a'r renau ac adgryfha yr hoil gorff. Edmy ir ef yn fatrr gan feddy on am y gwe Ihad aroso! a rodda i rwyme-id; raie yn we 1 na pills o unrhyw ffurf. Pris, Is lie a 2s 9c. Ceir liyrr cytarw/ddo bychan gyda phob potal. VENO'S LIGHTNING COUCH CURE addyry talfa ar bes-<-ch cyffredin mewn ua noson, ac iacha basweh h, bronchitis, caeihdra, anwydwst a'r pas yn gyflym- Mis gcllir mesur ei rajorketn enraw ar y .:ymysgedd p-s -.cli cyffredin. neu unrhyw un o'r meddy (aetbau y mae wedi arbed miloedd o tywydau ar ot idd nt (;<ael_ eu troi alian o'r ysb- tdai. Meddy iaiaeth wyddono ydyw yn cael ei chvraerad- wyogan ddymon meddy ol. (i-warentir hi iachau y cyflyr n w etbaf. Pris, Is l^o a Gwertllir gan Hoot's Cash chemists ac En-irys Evans. berd David Richards & Son grocers, Abergwynfi R J Smith, Trecynon; eor. e Mounta n Ash; Jenkins" Dru Stores, E W. Harris, Mert yr Oliver Davies, Pontypridd Richards, Lwynpia; ) W Davies Porth Rees VVil iasns, Pylorstown; veorge Pentre; a gwerthwyr nedJygimaeth yn mhob man IS Beef & "VLfa t Y mae G-vio ij e idenisig, Beef a Malt yn sefvl fei y g ceu, n chynwysa Doury Port, Mosquera Bcd., Jelly, a Sudd o'r Brag, ac m :e yn faechkm a ll^sol. Ysgrsfena m 'ddyg emvog—" Vr wyf wedi rh-> I Ji <rche >n n d li Id tr, ac yr wy' yn c ei f >i Beef -s \la;t G'.eadening yn profi y 1 e'frcn > ifiechy i m >ith, fel halnt, typhoid Cymerir e. y rhwvdd gan d y 11 ief vy gyd aerch parhao! ac o fudd n Tldu )1, Jj '5 yr amsei .T.vr.v- p n1 i il v If) ♦ L':yJ gvm'5"yl tr-vy i arlit' Gen er gaei >ddi rth chwegnwydwyr trAY > Je ;>. newn po:e'i. am 3/9 a 2/- neu ge l-r gae! sample drwy y ii-ythyrdy 2/ j .1(1'1 at— W. Glenden g a Feibion (Cyfyngeig) 67, Shaliesbury Avenue, Llundain. 33, St. Mary's Place, New=Castle=on=Tyne. B 1, Commercial Street, Dundee. Dywed y L.tncet-"Eou beef a M.dt .1-ndemng yn soyfn vrthui ac adfywioK GleodeniDgs, ..J.l t) i >ee" & Malt Ville. TLODI Y CLERIGWYR. Yn ei. biegeth ya Eghvys Gadeiriol St. Pa.ul, yn Llundain, dywed'edd Esgob Exeter y bua.sai efe, yn rhwydd, yn gailu airedig teixriiladau ei wrandawvr a hantes yr hyn a cldioddefir gan y clerigwyr. Gwyddiai ef am ran yn gweitbio a'u dwylaw i enill ych- ydig svlltau; am ferched parsoniaid1 yn mynedi i fusnes i helpu eui tadau i gadw curadiaid, j ac am un achos yn yr hwn yr oedd un siaceds yn, cael ei gwisgo gan yr oil o'r merched yn eu tru. Rhaid: pedio amheu gair esgob. ;q, Y mae v inarch. A. Williams, Risca, n-ew- ydd ddychwelyd o glafdy yn. Nghaerdydd, ar ol Ihvyddo i fyned clan 'operation' d-an ddwylaw Dr. Thompson. bak HARDD BRIODAS, ———— JONES—, Chwef. Sfed, gweiwvd yn sefyll o fiaen allos hyiiien JIll y sv,-yddfa yn M-erthyr, Mr D. A. Jones, Model Bakery, Aberdar, a Miss M. James, Lla.nd.ilo, y naill yn: eaedigol o Llaa- geler, a'r iiah o Llanfym-dd, Sir Gaer- fyrdidin. Bwriadant waeyd eu cartref new- rod yn, Siloh Cottage, Trecyncn, Aberdar. Y maent eisioes wedi ymiaclodl yn eglwys y.r AimlbynA-vr, a ymgyft r!ydd ya y capet a, enwyd. Pob lwe a bendith i'r par ieuaac. Dylasem ddweyd gyda Haw fod; Mr Jones yn bregethwr rheolaidd a chymerad^vy, ale yn barod i wa-sanaethu unrhyw eglwys fyddo yn gofyn am ei wasanoeth. El gyfeiriad pres- eaol ydyw, The Upper Floor. Gadlys Offices, Aberdar. Ap Dar-Wyn. EIsteddfod Gadeiriol Felinfoel fER llanislli LLUNGWYN, MAI igeg, 'oa. Corau Meibion (fr'I ale voice Partv), heb fod dan 70, Martyrs of the Arena.' Gwebr £30, a'i darlun gwerth RI IOs. i'r Ar- weinydd buddugol. Hefyd, Cor Cymysg, Cor o'r un Gynulleid- fa, Fife Band, Unawdau, &c., y rhai y rhoddir gwobrwyon syiweddol, Hefyd Barddonineth -Pryddest, Porth y nerViei 1,' g voor g t) i chtdtir dulerw hanid. Gwobrwyon deny Idol ereill. Yo yr hwvr, Cyngherdl ystadleuol, Cna,npion Sc io.siwo^r £ 5 5s., a Chwpan Arian gwerth C4 4s. -+fX BRIRNIAID — Oerddoriaeth—Llew Buallt, Eos Wenallt a T. Step ens Birddomaeth ac Adro 1 s — Vlorleist" lb; Lien/ddiaetii — Parehn J W R >0erts a B Hu nphreys. Program, lc; drwy'r post, lic.. Ys if- s). R. Paillips, \Juta n-sc. eaydi^a r. rt ijiiM Pjik te*, F^finfoel. PUBLIC HALL, a 000 CWMAMAN. A GRAND Competi ive Concert Wili be lieid at the aouve H Ji, after the A BACHJLCOR'S TEA 41 ON Monday, March 10th, 1902 -+ Adjudicators: Music: Mr. D. W. LEWIS, F.T.S.C., Mr;. :i.n.in. Recitation: Mr WM. THOMAS (Morfab), Aberdare." Accompanist: Rroff. R. Howells, Aberdare. EVENTS. Sopraino or Alto Solo (own choice): Prize, i cs. 6c., and silver tea. service, value 40s, Tenor Sodo- (own choice): Prize, 10s. 6c., and silver cup, value 21s. Bass or Baritone Solo (own choice): frize, i os. 6c., and silver cup, value 21s. Quartette, "0 come, every oae that thirst- eth" (Elijah): Prize, 1 10s. Playing on the Kaimoniutm "Eiriawg," No. 428 Calvinistic Methodist Tune Book, confined to competitors who have not previously worn IOS. or upwards, Prize 10s. Recitation—open—own choice. Prize, 10s. 6c., and silver cup, value 21S. Recitation—for chlidreo under 16 (own choice): Prize 7s, 6c. Conditions. i. A preliminary test will be held at 4 o'clock at Soar Vestry, if necessary. 2. No prize wIU hel awarded without sufficient merit; neither will it he divided in any competition. 3. No comic song will be allowed. 4. Names of competitors ia the recitations to1 be sent to Mr Tom Owea, Cynlais: Villas, Llanwoano Road, Cwmaman; and the names of the ot jer competitors tot W. D. Howells, Gwalia Stores, Cwmamaai, by March 8th, 1902. -()- Admission: Concert only, is.; Front Seats, 6d. extra. Doors open at 7.30, to, commence at 8 o'clock. Proceeds towards debt of Soar Chapei, Cwmamian. Pob gohebiaethall hatesion vs;rifciu &c, i'w h.ÜIf.Hl i'r I E lit »\ Takian Office, Cardiff Street, terdare Pob taliadau ac hysbvs'-td-iu 'w hanfor? -i G. M. Ev Ns, Tartan Office, Aberdare
YR WYTHNOS.
YR WYTHNOS. Yn marwoi.ierh Argiwydo Dufferin, gellir dweyd fod yr Vaiherodraeth Bry- deinig wedi colli un o'i gwladweiuwyr ga uocaf. r oedd yn un o'r cy ¡¡eriddau prinion bj-ny a f"dr i aSlnaerhLI ei wUd yn unhob cylch y gehval arno ymgymeryd ag ef. Ntd oes un g lauwem-, d ýn fyw hetldyw a wasan letho d yr mhero 'r eth mewn cymaint o gylch -cd -ay v gwnaeth Arglvvydd Dufferii; Gdnwyd ef yn y flwyddyn 1862, felly cafodd oes hir ddei- nyddio ei alluoeud. Esgynodu*.i'r Bende- fig icth pan yn ieuanc iawo-14 oed. Wedi myned drwy y gwahanol gyichoeJd athro- f ol, dechn. uodd wasan t-thu ei 1 lad a'i eyrn. Nid oed i ei ucheigais am ysn- d sgleir o yn ngweutlWJïèll1 deddfau ei iad yn Nhy yr Argswvddi Yr oedd f tagiuniaeth wedi ei fwri <du i wa ^c. aethu yr Yiiihero^ra.etn mewn cv!chv>eud ereili. mae yn IVI: i o tod yn dai y S'-Aydd o Is-y>erifenyd Indti yn nyddiau P ime' st^r, ac wedi hy y vn Is-ys ,:riien- yjd Rhyiei. I'u yn dai un neu ddwy «> swyddi yn nu emyJdiaetn yntaf Mr Gladstone. Wedi y flw:, d iyn 1872, treul- ioud agos yr oil o'i amsei wasandethu yr Ymherudraeth mewn gw edvdd tramor. Bel yn Llywodraethwr CyfFredinol Canada, yn Uysger ad, dd yn St Petersburg, Caer- cystenyn, Rhufain a Paris. Bu hefyd yn Rhaglaw yn Ind a, ac ni fu un cynrychio! ydd Prydeinig yn y wlad hono yn fwy poblogaidd nag ef yn mhlith y brodorion. Yn ystod ei raglawiaeth ef v bu pwnc y terfyn gwyddonol' bron ag arwain y wlad hon yn ben-ben ag Ameer Afghanis- tan. Ond bu pwyll a d^ethineb Arglwydd Dufferm yn foddion i dawelu elfenau y dymhestl fygythiedig. a byth oddiar hyny yr ydym yn edrych ar Afghanistan fel gwithglawdd cadarn rhyngom a rhuthr yr Arthes Ogleidol yn y parth hwnw o'r byd. Wedi gwrthryfel Arabi Pasha yn yr A tft, ar-fonwyd ei Arglwy Idiaeth i ddad; rysu rhai cwestiynau oedd yn anfoddhaol rhyngom ag awdut Jodau y wlad hono, a gwnaeth hyny unwaith, ac am byth, yn 01 yr arwyddion presenol. Yn Paris y bu yn Llysgenhadydd ddiweddaf. Pan oedd ef yno, bu y wlad hon a Ffrainc yn gdwgus ar eu giiydd o herwydd I helynt Fashoda,' ac un neu ddau o helyntion ereill yn nglyn a'r Aifft. Ond cadwodd Arglwydd Dufferin y Ffrancod gwylltion yn dawel gyda'i ddoethineb a'i bwyll arferol. Yr oedd wedi ymneillduo o fywyd cyhoeddus er ys tipyn bdlach, ac ni fu gan Brydain was erioed yn fwy haeddianol o gael gorphwys oddiwrth ei lafur. > n sydyn sc annysgwyliadwy, y mae dyg- wyddiadau pwysig yn tori arnom fel rheol. Nid oedd neb yn meddwl y buasai Lloegr a Japan yn ymrwbio yn eu gilydd nes dyfod yn gyfeillion anwahanedig. Mae helynt v dwyrain pell wedi cadw y byd yn ferw am flynyddoedd bellach. Nid ces nemawr un o'r galluoedd mawrion heb rhyw gyfvan o drachwant am ysglyfaethu darn o China a chan fod cymaint o'r un anianawd, yr oedd perygl i'r ysglyfaethwyr fynef i draflyncu eu gilydd Bu bron myned yn rhialtwch rhwng y gwahanol deyrnasoedd yn y parth hwnw y'r byd yn ddiweddar. Yr Arth Rwssiaidd sydd yn cael y bai am estyn ei phawenau yn rhy bell dros diriogaethau China ond y mae ereill cynddrwg a hithau yn gwylio sy- mudiadau John Chinaman. Gwaith lied gostus i'r gwahanol deyrnasoedd oedd gwyl- io eu gilydd yn y Dwyrain, heb son am y perygl o fyned i ymryson a'u giiydd. Erbyn hyn y mae Prydain wedi rhoddi gofat ei buddianhu yno vn nwvlaw y Japaniaid, ac wedi addunedu prysuro atynt i'w cynorthwyo os bydd i ragur nag un gallu fei.ldio eu cystwyo. Mae y Japaniaid o'u tu hwythau wedi ymrwymo i amddiffyn Prydain ar yr un telerau. Gall Japan wylio symudiadau y gwahanol arfordir hina yn ddigon didra- fferth, gan ei lod megvs mewn hyd golwg iddynt yn barh us. Ugain mlynedd yn ol, ni buasai un deyrnas yn rho'i cymaint a di- olch am gynorthwy Japan erbyn hyn nid yw yn un i gellwair a hi. Nid oes un wlal dan haul wedi gwneyd cynydd mor gyflym a hi yn mhob cvfeiriad. Nid oss genyrn ni yn y wlad hon ddtm i'w ddysgu iddi. Pan aeth yn rhyfel a Chiua, nid oedd nemawr un yn gwybod fod ganddi ryfel na llynges werth son am danynt ondgwelodd China, a gwel- odd y byd nad oedd Japan fechan wedi bod yncysgu, fel ei chymydoges ddwyieiniol, Wele Bryda a a 1 ipm be-iach lawi aw a gdyd a rhwng y ddwv, lied enyg y gwelir nnvwy o arwyddion heddweh yn y Dwyrain nag sydd wedi bod yn ystod y blyn- yddau diweddaf. Dywedia nad yw Llynges Japan yn ail i eiddo Prydain. Nid oes gan ddi gymai nt o longau mae yn wir, ond ni 1 es gan Brydain, nac un wlad arall, ryfel- longau rhagorach na hi. Nid oes llawer o feirniadu ar waith ein Llywodraeth yn y symudiad diweddaf hwn. Tuedda pob plaid i gredu y bydd y Gyng- rair yn foddion i atal llawer o geintachu yn nghylch y cwestiw.) dwyreiniol. Y mae gan Prydain ddigon o waith mewn llaw. a digon da os ydyw wedi ysgafnhau ychydig arno wrth wneyd cytundeb a kapan. —o— Gwetir pelydr dysglaer o obaith i'r gwiadfawvr Cymreig yn ymdon od 'iar feusydd Canada. Gwe ir bechgyn y wldd esngfawr hono yn estvn dwyfaw tuag atynt, ac yn addaw iddynffreintiauutS gallant fyth eu d)S^wyl o dan y Werin- i eth Argentaidd Cyny^ir i'r Gw adf iwyr 36 milldir ys;!war a \¡j r i sefydlu gvvladfa newydd. Addewir iddynt bob eynorthwv i ddechreu eu byd o'r newydd Nid ()es dun ond gobeithio y dali mt ar y cyfle i ddyfod oliir yr helbulon. Nid oes dadl na lwvddir i gae! gan y Llywodraeth i anfon llon^au i g udo y gwlad awyr a'u hei Ido i w ad y go gobefth o l gweli. Mae y fusiss ho yn unol a thueddf yd Ysgrifenydd y Tret'edi^aethau. Nid oes un dyn byw wedi g neyd cymaint fig efe i belaethu cortyndu prr vvyl eyd dyno i eth y 1 y Trefedi^aethau Jrydein g Bjd v. n )n dysgwyl 'yn bryderu am ben- derfyniad y Gwladiawyr i Ln isio ar y cytle presencl.
-0--NODIADAU. i
-0-- NODIADAU. i Er fod gornest waediyd Affrica yn llanw y I medJv. I cyhoeddus ers t o mawr bellach, a phynciau cartrefol wedi suddo o'r golwg am dymhor beth bynag, enynwyd dycidordeb neillduol yn nadl Dadgysylltiad yr Eglwys yn N ghymru yn y Senedd, yn fwy fe ddichon oherwydd araeth gampus yr aelod dros IA,r, n. Vrnd lengys ei fod wedi deflfro teim- lau newydd drwy y dywysogaeth, \r oed I Cymru rhywfodd wedi ymgolli o'r golwg yn miri mawr yr Vmhero.lraetli.fe mai prin y caniy ide; h hi ar barthien fawr tiriogaethau Prydain, ac J fod yn fanvvl, go brin y rhoddai digon o le i Mr Chamberlain i osod ei stol dair troed ami. -:e:- A chan ein bod yn cyffvvrdd wh 1 garweh byddai cystal i mi adgofio ein cyfeillien gwlad^ar—y rhai mwyaf g»vla igar—a hyny mewn Cymreig fel hyn, fod Iydd Guwl Dewi Sant yn vr ymyl, a champas o b^th hefyd fydlal i chwi a minnau ddathlu yr wyl, pob un yn 01 ei hwyl a'i chwaeth, pe dim byd ond i ddweyd wrth y byd Prydeinig ein bod yn fyw ac \'n iach fel cene It, ac yfed Ihvnc- destynau i dlymuno yr un peth iddynt hwythau-y Sais, v Scotyn, a'r brawd-Geltog y Gwyddel. Achofiwch chwi, nid oes m.vv dyddorol i fyd edrych arno na chenedl iach -nerth yn nghyhyrau ei gwerin hi, a gloyw- der yn meddyliau ei bonedd. --0-- Ac waith i ni beidio cau ein llygaid ar y Z5 rhwysg a'r gwychder darparedig i ddathlu dydd mawr pwysig—anhraethadwy bwysig- y coroniad a rhywfodd mae dydd coroni fel dydd priodas, unwaith am byth. Yn ffodus, neu anffodus, nid yw yn dyfod fel Gwyl Dewi, a- ond eisteddweh i lawr John Jones, awn i daim i ddadleu y ewes tiwn hwna yn awr Ond fel y traethais i, mae fel priodas —er gwell ac er gwaeth Mae brenhin gvvael fel gwr drwg, a brenhin I. da yn glodforedd i'r byd. Nid yw Prydain yn wraig mor barchus ag y bu gan ei chym- ydogion; dywedant ei bod wedi meddwi ar fa chder, ac wedi yfed peth wmbredd o ddiodydd y flwyddyn ddiweddaf, ac mai hi yw y meddwaf yn y byd. A dyna beth truenus yw gweld cenedl ar y spri Gyda llaw, mae ymdrechion difrifol yn cael ei wneyd i sobri y deyrnas heddyw. Dywedir fod cynllun Arglwydd Grey yn llwyddo—ymddiriedoliaeth i lywodraethai y fasnach feddwol-nid oddiallan ond oddi- fewn. Hyn yn ddiau fydd y llwybr goreu i ddarostwng masnach sydd wedi llonio y cen- hedloedd Prydeinig, a'u cael yn llwvr dan draed rhaib a gormes fifromfeilchion ein tir. Dyvedir fod cynrychiolwyr i'r cynllun yn mron yn mhob sir drwy y deyrnas, ac fod Ymherawdwr Germani yn teimlo dyddordeb neillduol yn y symudiad. Cam ydyw, er hyny, ond i'r gyfe;riad iawn, a da fyddii i gvmdeithasau dirwestol beidio ei wrth- wynebu am nad yw yn mynd yn Idigon pell. viae y per faith yn gyrchfa 1 ar- d lerehog > Parhau mae Arglwydd Rosebery i "aredig ei gwys ei hun." a don ol mae yn cyflawni ei orchwyl. Mae trybini'r llywodraeth gyda cyflenwadau y meircii rhyfel o Hungary, a bwnglerwaith y Sw ddfa Rhyfel, y ) ngiivda, yr hyn eilw yn frathog yn elfeithiolrwydd lIegyddol" yn niirafodaeth ddwyrei n loi y Weinyddiaeth, yn ei rhoddi yn llwyr at dru- garedd gwr mor hyddysg mewn materion ram or. Ar y llaw arall mae yn dilorni yn ddiarbed ar gyflwr anolygus y Rhyddfryd- wyr hefvd. Mae am ddi leu hen rhagleni y bla d, ac am gael llechen lan i gychwyn y gwersi o'r newydd Cofus genym mai u Home Rule i'r Iwerddon" oedd gan yr hen ysgoheistr Gladstone yn flaenaf ar y nechen. Mae yn rhaid iddo ef gael ("llechen la11," onte ddaw e ddim i'r dos- pirth rhyddfrydol! Ofnwn y bydd yn rhaid iddo aredig et g ys ei hun am dymhor go ansicr. -(}-- Mae brwydr fawr y Penrhyn yn parhau yn ei ffyrni^rwydd. Deallwn fod cynrychiol- wyr o Betiiesda ar ymweliad a changenau Jynghrair y Glowyr drwy Forganwg a Mynwy. Mae undebau gweithwyr y wlad yn eu cynort vvyo yn haelionus, ac men'11 rhai rhanau o Loegr, ceisir gael gwibde thiau i ymweled a Bethesda, er cyfuno haelioni a plileser pe na byddai haelioni yn hyfryd- wch o ran hyny. -0-- Hysbysir fod Arglwydl Penrhyn wedi ym- ddiswyddo o Bwyllgor yr Eisteddfod Genedl- aethol, gan estyn £roo, am ei le debygvvn. Trueni hefyd, gan fod yr hen sefydliad wed dod mor neillduol o bendefigaidd. Dichon na fydd pyrth astell y Penrhyn mor agored —mo.' lydan agored !—i'r boblach hyny fydd yn gwiieyd ffest clwb odd.ddiau dyd Jan- ogoneddus yr wyl! Wel Jyna air Uedchwith, ond dyn'a gadewch ef yn union lie mae. Fe wnaiff y tro, serch i rhywrai noethi danedd arno. -0-- Wn i yn y byd faint o ddarllenwyr y Darian sy'n credu mewn ysprydion ?—nid y tylwythau teg. hYIlY tu'n dawnsio ar frigau y canrifoedd pell dan gyfaredd nod o huJol. iaeth ofergoelus er parcbedig ofn, yn nghyda llanw cyfrolau traddodiad ein hynafuud, au na fu neb oddiar y diwygiadau ymnedldllol yn gwvbod fawr o'u hanes ond Glasynys, ac fe ddichon Cynddelw. Ond am Glasynys 'rwy'n sicr o'm pwnc, iddo ef dreulio lawer noson o haf tynerfwyn ar lanerchau cauedig gan goed bedw, yn eu cwmni, a mac yn sicr pe byddai yn fater, o ddewis, mai yno lie byddai ef heddyw, ac i fardd, bardd o anianawd mor 11awn o hiraeth am a fu, yr oedd tr uidodiadau g Iedig gwlad ein tadau yn wledd i awen Gymroaidd. Ond ysprydion o ddosparth arall sydd wedi cythryblu ar ardal wledig Pencoed y dyddiau diweddaf hyn. Nid yw y rhai hyn mor ddifyr eu campau, ;ati yr ymddengys fod yr heddgeidwad wedi bod ar eu gwarthaf. Ac y mae y ffaith hono yn ddigon o sicrwydd i ni fod rhywrai wedi profi yr ysprydion. Ond ffansiwch chwi, yr helbid oedd yr hedd- geidwad sonedig ynddo rhedeg ysprydion i fewn. Mi gwelaf e 'r fynud Yilla yn eistcdd ar y gamfa, yn tynu ei gap o 1 liar ei ben ac yn sychu y chwys oer oedd ar ei ael, ac yn sibrwd yn dawel bach wrtho hun, ac fe fyddai yn greulon i ddweyd beth sibrydai hefyd Trueni na fuaswn yn gallu myn'd i gyngrair a hwy fel Harris Cwrt y Cadno. Pe buasai ddim ond i'w gynorthwyo dreiglo ceiniog onest drwy y byd, neu ea cyflwyno i ofal rhai o'r cyfeillion ia yn Viert'-yr.
PEN YG RAIG.
PEN YG RAIG. Blin genym yr wythnos hon yw cofnodi marw. laeth dth'symwth ac annysgwyliadwy Mr Thomas Morgan, Hendreforgan Road, Penygraig, yr hyn a gymerodd le boreu Sabboth, Chwefror 9fed, 1902, yn 64 mlwydd oed. Gcnedigol o Llantrisant yd- oedd yr ymadawedig, ond symudodd oddi- yno tua dwy flynedd ar hugain yn ol, i Dinas, Cwm Rhondda, a bu yn aelod ffydd- lawn yn eglwys Methodistiaid y Dinas. Ni fu yn hir yno cyn i'r eglwya ei ethol i'r swydd o flaenor, yr hon swydd a lanwodd er boddhad yr eglwys yn gyffredinol. Bu hefyd 0 yn drysorydd trysorfa weinidogaethol yr eg- 9 0 lwys uchod, a chyflawnodd y swydd yn an- ihydeddus ond y. blynyddau diweddaf o'i oes, toiodd ei gysylltiad ag achos y Meth- odistiaid am rhyw resymau, ac ymaeio iodd gyda y Bedyddwyr yn Mhenygraig, a bu yn aelod ac yn flaenor ffyddlawn hyd ei farwol- aeth. Bu hefyd yn lianw y swydd o drysor- ydd i'r Feibl Gymdeithas yn rhanbarth Penygraig a'r cylch. Yr oedd llawer o rinweddau la yn per- thyn I'r ymadawedig, ac yr oeddynt i'w gweled yn amlwg iawn yn ei fywyd Yr oedd yn weithiwr difefl gyda phob rhan o achos crefyddol; a pha mor ddistad bynag y byddai, yr oedd yn sicr o'i chyflawni i ber- ffeithrwydd. Beth bynag a fuasai ei law yn ymaflyd ynddo, yr oedd yn ei wneyd gyda'i holl egni. 'Roedd yn dda genym ei weled yn dysgu twr o blant yn yr Ysgol Sabbothol, ac yr oedd yn hawdd canfod ei fod wrth ei fodd gyda'r gwaith; ymserclfai y plant ynddo yntau, nes yr oedd cariad y naill yn ymdoddi megys yn nghariad y Hall. Elfen arall oedd yn perthyn iddo ydoedd ei ffydd- londeb yn mhob moddion o ras. Ni fyddai yn absenol oni b'ai fod rhywbeth pwysig yn ei atal. Yr oedd ganddo hefyd dymer bwyllog ac ystyriol; pe gofynech ei farn ar fater pwysig, gofalai am bwyso a mesur y mater hwnw cyn y dywedai ei farn ac wedi cael y farn hono, gallech weithredu yn ei hoi. Ni amheuai neb ychwaith ei dduwiol- deb—tystiolaethai pawb ag oedd wedi dyfod i gysylltiad ag ef ei fod yn ddyn yn ngwir ystyr y gair. Adlewyrchai ei fywyd ar bawb o'i amgylch, a bu byw yn y byd i ateb dyben ei fodolaeth, sef gogoneddu Duw. Bywyd o weithio ydoe id ei fywvd ef ar ei hyd, a dyna ydoedd ei dlymunial—:ael gweithio tra yr ydoed 1 hi yn ddy id caays y mae y nos yn dyfod, pryd na d lichon neb weithio. Ac erbyn hyn y mae efe wedi mvned oddiwrth ei waith at ei w )br. Dydd Iau, y 13eg cyfisol, daeth tyrfa lu- osog i gludo ei weddillion inirvot i fyei- went y Methodists i, LLA itrisi-.it, pryl y gwasanaethwyd gan y Parcti D C Jones, Soar; a'r Parch James Morris, M.L. P.jri-y- graig, a'n gweddPyw ami Uduw pob didlan- wch ddyddanu y wed Iw a'u plant yn y bro- fedigaeth lem sydd wedi eu goddiwe idyd, sef colli priod ffyddlon a thad tyner a gofalus, a bydded i'r oruchwyliaeth yma o eiddo rhagluniaeth fod yn foddion es'feithio* i ddwyn y gwed-dill o'r teulu i gysegra eu bywyd yn llwyr iwasanaeth yr un Ihwag y bu eu tad yn ei wasanaethu, ac o hyn y daw daioni.—E. ROWLANDS.
FWNC DOCTOR Y GW MTH.
FWNC DOCTOR Y GW MTH. Mr. GOL, M "e v bobl yn me idwl yn dvrf aoedd —' they think in crowds — ebe awdwr enwog. Ac hawdd egiuro hyr y ar y tir fod eu buddianau yr un, eu cym- deimlad yn debyg, a'u hamgylchiadau ya cael eu HywoJraethu gan yr un ed'etiau. Mor anhawdd, er hyny, ydyw cyffroi y corff mawr hwn ag ym Nyhyddiaeth ddofn. a goleuedig dig ino) i'w symu i Gall areithyddiaeth oreu y wi -d dywillt eu hyawdledd i glusti u y bohl yn fynych heb yr un effaith, heblaw euro dwylaw. Gall b a "idoniaeth gmu eu dyheuon, \c fe dischon derhyn gwen foiihaol im ei thrafferth. Ond pan m )e y hohi yn sy nud, m lent yn symud yn weiadwy; ond er pymud yn unol ac yn gyfan. rha d iddynt gyiranogi yr un syninJau, t'r un teimladau. Pe gallai can' mil glowyr Deheudir Cymru gysegru, dyweder, dri mis i feddwi, ac i feddvvl yn an ,erodol ar ddyrchafiUd cym- deithasol, buan canfyddid cyfnewtdiad ar gyflwr pethau. Dylent symud yn gyfan- gwbl-fel ymchwydd y don ar wyaeb y Werydd -yn erynhoi ei hegnion i la ntt yn fuddugoliaethus dros erchwynion ei gwely. Mae yr unigolyn yn meddwi ond nid yw y meddwi cynuibadol yn fyw gan y cyff- yrddiad dwyfol hwnw a wna nob aelod o'r cyfangorph yn ystwyth I waith, Sonir am 'sgydwybod dosbarth yr hyn nid yw amgen na buddianau dosbarth. Tra mae glowyr yn ddigon Ilyg idoi ar fywiogrwy t rhy- feddol y meistri gyda eu nuddian IU, bodd- lonant hwy ymorphwys im ——— >rm >dol vn ngwyneb eu hamgvlchiadau ) hun un. 0 na ellid taflu gwreichionen o'r athrylith fasnachol sydd tucefil i G vmrii Guest, Keen & Co. i galon Cyngrair y Glowyr i 0 na eiiid sibrwd wrth ^aion am hell I weithiwr—n 1 thalo ld erioed a n y cryd at magodd—Deffro, cyfo 1, rne Idwi Ni hud-ddenid hwy gan ddyddordeb gwag yn mhob cyfeiriad sydd yn b vyta eu nerth ar y ffordd. Nid oes eisieu ond pum mynud uwehben. pwnc doctor y gwuth cyn > penderf nid ei dynged gyda phrysurdeb teilwng. Gwelid pa mor resynus yw eu cyflwr dan drefn brcsenol doctor y gwaith -naA y lynt am- gen na chaethion yr Adfi yn cludo meini pyramidsau i Pharoaid y wlad. Gwelid pa mor erchyll y gwastraffa it eu c, lii I ar delerau sydd fel rheffynaa gomes am danynt. Cynllun sydd yn amddifad can' mil o lowyr o'u hawliau a'u rhyddid mor llwyr a pheiriant < penny-m-the slot." Gwelid fod can' m l o fodau dynol, drwy ystryw weithfaol, yn cael eu rhoi ailan i'r doctor gwaith i ofa u am eu c!wyfau a'u clefydau yn oi hyn a hyn yr erw! Syndod fod y glowyr we li ann^hofio eu buddianau uchaf cyhyd, ond dioch i ogwydd yr amseroe id, mae yn dyfod yn hwnc heddyw. Heddyw ddyi,l fod ar. wyddair y gweithiwr. Heddyw oedd arwyddair Ruskm, un o weithwyr mwyaf y byd; Heddyw oedd arwyddair myfyrwyr Genoa—ae yr oeddynt hwy yn meddwi yn angerddol pan yn chwifio baner rhyddid a cnyfanrwydd yr Ei lal ar heolyd I Palmero. Heddyw ddylai fod arwyddair Cyng )ir y Giowyr i daro dros ddyrchafiad cymdeith- asol, ac i wneyd pwnc doctor y 4waitb yn wa tbnod y gorphenol, cinys yforyddaw a'i neges gyd;ig ef; m ae cymvlau eisoes ar y gorwel, a gwasgfa yn yr ymyi, a chyfaiil gw<<e) J w tlodi 1 ymgynghori ag ef yn nghylch diwygiad cymdeithasol. Yr eiddoch, GARIBALDI.
) F k Crl vV li, .\.
) F k Crl vV li, Hysbysir fod y frech wen ar gynydd yn Llundain, ac J d dros d leu idea cant eisoes yn dyoddef oddiwrth y clefyd heintus hwnw. Y mae amryw yn dyoidef oddi- v/rtho ar hyd y wla 1 yp gyffredidol, a rhai yo N elleudil" Cymru, ond gwneir PO;) ym- drechion i atal ei ledaen a l, ac y mae can- oedd eihocs wedi cael eu huchfrechu fel moddion i'w ochelyd. Dywe.i y meddygon fod glanweithdra hAyJ yn Ue p mawr atal ei ledaemad. --0-- Ymddengys fod Cynghor y Brifysgol Gymreig wedi peaderfynu ar Bangor fel y He i aeilkiuo Tywysog Cymru yn Ganghell- ydd y Brifysgol, yr hyn a ystyrir yn ergyd cas i Gaerdycid. Dydd Gwener, bu farw Syr Archibald Miilnian, clerc Ty y Cyffredin, ar ol llanw y swydd oddiar 1857. Mewn atebiad i ohebydd, dywed Arches- gob Caergaint ei fod yn ofni na dda^v1 dim allan o'r cynllun cynygiedig 1. roi peasiwn i'r oedraaus. Yr oedd Syr Edward Clarke yn 61 oed dydd Sarlwrn. Dydd Sadwrn, bu farw Mr Phillip Powell, cigydd, Gloucester street, Aberdar. Ddechreu yr wythnos, bu farw Esgob Pretoria (Eglwys Loegr),