Tarian Y Gweithiwr

W. Williams, 29> Castle Stw an se S a KWatchiBakep and Jeweller, -0- Gvmrv ho-ff de'wch at y Cymrc r Os am heirdd fodrwyau aur: Oriaduron ac awrieisiau, Gemau a chadwynau claer; Yspectd gelfydd, hhi-fynegydd., Gwres-fesurydd, cipawd mor, Ceir gan Williams, HeoJ-y-Castell, Trowoh i mewn i wel'd' ei 'stor.

D. T. EVANS, Ysw., Ysgrifenydd. EISTEDDFOD YR YSBYTY MOUNTAIN ASH. Symooodd y bore teg wawriodd fore dydd, Liun bryderu lawer i ffwrdd oddiar feddyl- iau y miloedd coddent wedi ofni y buasai y dydd yn airw, felly cafwvd y ffordd yn rihydd i fyned ac i fwynhau eu himaim yn ddi- rhwystr, a, chafodd fod pwyUgorau yr eistedd- fod eu caJonogi yn fawr yn eu hanturiaetha-u Mewn pabell eang ar faes y Poplar, cynal- iwyd yr Sfed eisteddfod: er budd yr Ysbyty. Yr o-edd y trefniadau mor oipheoedig fel y ryrhwynwyd yr arbrawfiadau yn pabelli by chain am haner awr wedi maw. Yr oedd y swyddogion yn eu lleoedd; priodbi yn bryd- ioau, pa, rhai oeddeii,t fel y canlyri Prif feimiad y gandadaeth oedd S. Coleridge Taylor, Ysw. Yr arbrawfiadau oeddent: Meistri Merlyn Morgan, Aberdar; A. P. Morgan, Builth. Canu gyda'r delyn, Mr Wm. Hopkins, Gwilym Bryncerdyn. Seindyrf: Mr W. Swingier, Halifax. Yr adroddaadau: Parchn. R. Morgans a W. R. Jones Penrlihvceibr. Ambulance: Dr. R. W. Jones, J.P., Pen- rhiwceibr. Arweinyddion am y dydd: Y Parch. J. F. Williams;, A b or cyn on.; W. James, Ysw., i'ciirhiwceibr; J. Powell, Cwmpennar. Cyfeilvvyr: Miss M. Jones, L.R.A.M., Abertawe; Meistri Dd. Lloyd, Tonypandy, a R. Howells, Aberdar. Telynor: Abraham Richards, Mountain; Ash. Dechreuwyd yr eisteddfod yn y babell eang am haner awr wedi deg gyda'r gystad- leuaeth. IJnawd i ferched, "I know that my Redeemer Livet h." Yr oedd ugainj yn ym- gynyg. Enillwyd' y wobr gyntaf, sef 15s., gan Miss Mary Price, Twynyrhodyni Merthyr; a'r ail wobr gan Miss Maggie Gweni Jones, Rhyrrmi (disgybles Gwiiym Carno). Unawd ar y perdoneg, "Rondoletto yn C." Y goreu all an o a T oedd Mr Percy Hughes, Aberaman. Y wobr oedd 21s. Di.sgybl i Mr R. Ho wells, Abeniar. Unawd baritone, "Good Night, Adieu," gwobr 2 IS. j 33 yn cystadlu. Y goreu oedd Mr T. Oliver Williams, Llanitwut Vardre, dlsgybl i Madam Clara Novella Davies, Caerdydd. Unawd Mezzo! Soprana, "The Land of Sin," gwobr 2IS.; 25 yni cynyg; yr oreu oedd Miss Lizzie Thomas, Dowlais. Arwisgwydi lii gan. yr Anrhydeddus Llyndhurst Bruce. Unawd alto i ferched, "The heart's return," 27 yn cynyg, yr oreu oedd, Miss Nellie Bun- dred, Abertillery; a rhoddodd Mr Bruce wabr i Miss Jane Davi.es, Mountain Ash. Fife Bands, "Gems of Irish Melodies"; -cystadletiodd pedwar, sef Llwynypia, Sciwen, Mountain Ash Rechabites, Crumlint Temper- ance. Dyfaxnwyd y wobr gyntaf i Llwyny- pia, dan arweiniad Mr David J. Roberts; a'r 2ii i Sciweni, dan arweiniad Mr John Richr aaids. Y wobr ydbedd^8, a thlws aran. Yr ail wobr, £4 a thlws, rhoddiediig gan Mr J. Fine, Oxford street, Mountain Ash. Corau Plant. "The Shepherds Lullaby." Cystadleu- odd fel y canlyn.: i. Mountain, Ash, arweinyddes, Miss L Morris. 2. Troedyrhiw, axweinyddes, Miss K. Jones. 3. Pontyminster, arweinydd, Mr John Vv atkins. 4. Duffryn Street Juvenile, arweinydd, Mr Thomas Morgans. 5. Rhos, airweinydd, Nathaniel Davies. Dyfaxnwyd y wobr gyntaf i Troedyrhiw; yr ail i Mountain Ash Girls; a'r drydedd i Pontyminster. Unawd ar y perdoneg i rai dan '3eg oed, i ddewis ei darn, gwobr, "Organette." Cyn- yrgiodd 47. Y goreu oedd! Mr Percy Hughes, Aberaman. Arwisgwyd ef gan Miss Gall- away. Unawd te ngs to Heaven," gwobr 42s.; 31 yn y goreu oedd Mr Tom, Evans, Treo; Yn y fan y dd Mr Hopkins (Bryn- cerdyn), benii il dull y Gogledd gyda'r delyn. Canu peni. ja/r delyn. Yn oreu. cafwyd Mr W es, Dowlais. Tra yr oedc ad yn cael ciniaw cyd- ganodd1 y dor. don "Ffryniau Caer- salem, dan a Mr Win. Hopkins. Unawd soprano, "Merry May Land," 16 yn cynyg, yr oreu oedd Miss Tidball, Caer- dydd. Unawd i fechgyn, "The New Kingdom"; 23 yn cynyg; y goreu, Mr James Patridge, Abertillery. Y Prif Ddarn Corawl. "Ye Nations"; gwobr, _Too, a "pair of Victory Horns," cyflwynedig i'r Eisteddfod gan) Mr J. A. Daviesf Ida p]a.ce, Ebbw Vale. i Canasant yn y drefn ganlynol: i. Dowlais, arweinydd, Mr Simon George. 2. Mid-Rhondda, arweinydd1, Mr E. Hughes. 3. Rhymni a Pontlottyn, arweinydd1, Jno. Price. 4. Cwmbwrla, arweanydd, Harry Williams. Dyfarnwyd yn oreu Cor Rhymni; a. gwobr- wywydl ef gan Lady Aberdar; a'r 'horns' gan Mr Hy. Luther Davies, dros y rhodd\\ r. Rhif y marciau oeddent fel y canlyn: Rhymni, 17; Mid-Rhondda., 16; Dowlais, 15; Cwmbwrla ,14. Derbyniwyd y dyfarn- iad gyda chymjeradwyaeth. Ambulance: Caerdydd G.W.R. y w'obr flaenaf; Glowyr Aberdar yn ail; Mountain Ash yn drydedd; Vochriw yn bedwerydd. Unawd contralto, "The Perfect Life"; 15 yn cynyg; yr oreu oedd Miss Alice Maud Lewis, Ogmore Valley. Unawd baritone, "Indieeme"; 29 yn cynyg, y goreu oedd Mr T. Oliver Williams, LI an- illtyd Vardre. Seindyrf Pres. Cystadleuodd i3eg yn y Dos. B. Dyfamwyd y wobr iaf i Cory's Temperance; yr ail i Pontypridd; a'r 3ydd, Aberaman. Unawd tenor, "The City of Peace"; cys- tadleumld 29; y goreu oedd M:r Watkin Phillips, Aberaman. Ail Gorawl. "0 Foreu Teg." Cystadleuodd tri yn y drefn ganlynol: i, Mae-rdy, T. J. Morgans; 2, Salem, Llwynypia, Tyton Jones; 3, Eben- ezer., Abertawe, T. Morris. Dyfarnwyd y cyntaf yn oreu. Arwisgwy'(J: ef gan Mr Taylor, priod y prif feimiad. Unawd ar y perdoneg, "Bells at Evening PeaJing." Rhanwyd rhwng Percy Hughes, Aberaman, a Lllewelyn Bevan, Abertawe,. dis- gybl i Miss Jones, Waenwetn, Abertawe. til Unawd contralto, "Two Little Friends"; cystadleuodd 13. Rhoddodd1 ArglwyddJ Aberdar 20s. mewn trefn i Miss Mary Johns, Caerphili, a, Miss Tydvil A. Brown, Dowlais, i gael gwobr gyfartal. Yr adroddiad Cymraeg, "Y Bugail a'i Gi"; goreu, TaJiesyru Thomas, Merthyr. < Yr adroddiad Seisneg, "A Doctor's Story," yr oreu, Miss JameSt Seng hen ydd. Unawd crwth, "Lullaby"; rhanwyd ddwy wobr rhwng W. D. Richards, Aberta.ve, a R. J. Saunders, Abertawe. Corau Meibioo. "Rhyfelgan y Myncwd." Canasant yn y drefn ganlynol: i. Penrhiweeibr, S. Davies. 2. Tirphil a New Tredegar, T. W. R. Lewis. 3 Bxyn- aman, J. Jones. 4 Cambria, Ton, Dd Jones. 5 Pengam a Trelyn,, Ed. Jones. 6 Aberdar, David Phillips. Dyfarnwydi y wobr gyntaf o ^30 a darlun o'r arweinydd i Cambria, Ton; a'r ail wobr o j £ 10 i Aberdar. Unawd crwth, "Chauson) de Neut"; y • goreti oedd James Hughes, Ystrad1. Seindyrf Pres, Dos. A. Dyfamwyd y cyntaf i Femdale; yr 2il, Aberaman; 3ydd, Mountain) Ash; 4ydd, Tillery. Da genym allu dweyd fod1 dros £500 i wedi ei d'derbyn wrth y mynedfeydd. Arg. Aberdar oedd yr unig un o'r lywyddion fu 3?ri biesenol. Danfonodd! y lleill i hysbysu eu anallu i fod yn bresenol, gyda; swm o a.rian at yr Eisteddfod. Yn sicr yr oedd y trefniadau gorphenedig yn dweyd yn dda am yr ysgrifenydd, Mr D. T. Evans, yn nghyd a'i gyd1-swyddogion. Y gost ar gyfartaledd: yn y wlad hon i dyfu erw o wermth ydlyw wyth bunt a chweigen. 'Curare' ydyw y gwenwyn mwyaf mileinig mewn bod. Y mae y one hundred: thousand f ran 0 ronyn yn cynyrchlll efFeitliiau pwerus. I Y mae gwyddoniaeth yn wybyddus o 172 0 rywiogaethau o greaduriad dall, ac y mae liaweir rhagor yn cael eu parhaus ddiargan- fod mewn ogofeydld mawirioa

YR WYTHNOS. Nos Pav. rth diweddaf, cvnaliwyd cyfar- fod o drigolion Merthyr, dan lywyddiaeth Mr W Griffiths, yr Uwchgwnstab), i'r dyben o ystyried y priodoideb o godi cof- adail i'r divveddar Richard Trevethick, dy feisydd cyntaf peiriant y giedrffordd. Dydd Llun diweddaf, cyflawnodd Saml Edwards, 23, Oakwood row, Cwmafon, hunan!addiad. Gadawodd ar ei 01 weddw ac amryw o biant Yn gynar fore dydd Mawrth diweddaf, torodd tan alhm yn maelfaM ri Davies a'i Gyf., Tonypandy. Hysbysir fod 1151 o bersonau yn dyodd- ef oddiwrth y fr-ch wen yn Llundain. Yn nglofa Clydach, Cwmtawe, dydd Gwener diweddaf, cyfarfyddodd Dqvid Morris, Oraigcefnparc, a damwain ddifrifol tra yn dilyn ei waith. Tra yn chwareu gyda pblant ereill ar • lan yr Afon, Aberafon, syrthiodd mab ¡ Roger Lewis, Pritchard street, i'r dwfr, a I chyn i gynorthwy ddyfod, boddodd. Dydd Sadwrn diweddaf, agorwyd neuadd newydd i'r gweithwyr yn Nantymoel, a chyflawnwyd y gwasanaeth agoriadol gan 1 Mr John Owen, goruchwyliwr y glofeydd yn y He. Y mae Mrs J Viriamu Jones, gweddw I diweddar Brifathraw Coleg Caerdydd, wedi derbyn y newydd y bydd iddi dderbyn y swm o JE75 yn flynyddol oddiwrth y Llyw- odraeth fel cydnabyddiaeth am wasanaeth ei phriod dros addysg uwchraddol Cymru. Dydd Sul diweddaf, cynaliwyd cynadledd flynyddol gwasanaethwyr y Siopau yn Newcastle. Hysbysir mai ychydig o weithwyr Beth- esda aethant adref i fwynhau gwyliau y Pasg. Deallwn fod Mr D Lloyd George A.S., yn dyoddef oddiwrth ddolur tost yn ei wddf. Dydd Sadwrn, mewn trengholiad ar gorff Mrs Saddler, o flaen y crwner R J Rhys, dychwelwyd rheithfarn o lofrudd- iaeth wirfoddol' yn erbyn Philip Evans, Pontypridd. J

Cyfarfod Misol Dosbarth y Glo Careg. Cynaliwyd yr uchod yn Ystafell y Gym- deithas yn Abertawe, Mawrth y 29am, 1902, dan lywyddiaeth Mr T. Daronwy Isaac. Cadeiriwyd gan Mr John Morgan, Trim- saran, a neillduwyd Mr David Rees, Rbos, i fod yn is-gadeirydd am y dydd. Yr oedd 29am o gynrychiolwyr yn bresenol yn cyn- 29am o gynrychiolwyr yn bresenol yn cyn- rychioli rhyw saith mil o weithwyr giofaol. I Wedi cymeryd y camrau rhagarweiniol ar- ferol, yn nghyda darllen a chadarnhau cof- nodion y cyfarfod misol blaenorol, aethpwyd yn mlaen a gwaith y dydd yn y drefn gan- lynol i. Penderfynwyd fod yr amgylchiadau presenol yn nglyn a rhybyddion Henllys Vale, yn nghyda'r llechres newydd a hawlir ganddynt i gael eu cyflwyno i ofal y gor- uchwyliwr a'r pwyllgor. 2. Llawenydd gan y cyfarfod oedd cael ar ddeall fod y goruchwyliwr wedi llwyddo i derfynu y materion oedd mewn annghyd- welediad yn nglofa'r Gwendraeth, a bod y rhybyddion wedi eu tynu yn ol. Parhaed heddwch. 3. Penderfynwyd fod Mr Rhys Hopkin, Crynant, i ymweled a pherchenagion glofa Abercrave, er tynu allan gytundeb glo-dan drwch y Pedair, a chael hwnw wedi ei selio yn briodol gan y ddwy ochr. I 4. Blin gan y cyfarfod oedd cael ar ddeall fod pethau cydmarol fach ynddynt eu I hunain wedi bod yn rhwystr ar ffordd sicrhau Llechres Newydd y Gilwen, yn enwedig gan fod y gw"ithwyr a'r meistri wedi cy- tuno ar y prif bethau. Gohirir y mater am fis, gan obeithio y gwel y perchenogion y priodoldeb o ddyfod i gwrdd a'r gweithwyr yn eu hawliau, fel na byddo angen cymer- yd unrhyw fesurau gorfodol yn nglyn a hyn. 5. Penderfynwyd fod amgylchiadau glofa Ty'nypant parthed codi eu cyflogau i'r gweithwyr, i gael eu gadael yn hollol yn I nwylaw y goruchwyliwr a'r cyfreithiwr. Penderfynwyd hefyd danfon anagaeth at y cyfreithiwr i gymeryd pob mesurau angen- rheidiol i godi yr arian ar unwaith, »ieu beth bynag can gynted ag y byddo am- gylchiadau yn caniatau 6. Penderfynwyd cyflwyno cwestiwn y de- onaiors i'r iCynghor Canolog yn Nghaerdydd. Neillduwyd yr ysgrifenydd a Mr William Griffiths, Ystradgynlais, i fyned a'r achos gerbron y Cynghor. Ceir adroddiad pellach yn y cyfarfod misol nesaf. 7. Penderfynwyd fod Cyfrinfa Ystradfawr i dderbyn yr oil o'r gweithwyr i'r undeb, a bod y gweithw\ r i fanteisio ar y rhybuddion presenol i beidio ail-ddechreu gweithio hyd nes sicrhau pethau ar sylfaeni i fyned rh ag blaen yn y dyfodol, a bod y goruchwyliwr i fynud gweled, os oes tynu allan i fod yn y I lofa, fod hyny yn cael ei wneud ar dir cyf iawnder, a chydag ystyriaeth briodol I hawliau yr hen weithwyr. Hyderir y trefnir pethau i fyned yn mlaen fel cynt, 8. Cafwyd adroddiad gan y goruchwyliwr ar fod cwestiynau glofeydd y Parc a Gwaun- caegurwen wedi eu cyflwyno gan Bwyllgor Unol y Raddfa Lithrol i ofal y Mri Eden ac t Onions. Dysgwylir adroddiad ar eu hym- gais i derfynu'r annghydwelediad yn y cyfarfod misol nesaf. 9. Penderfynwyd cefnogi pwyllgor glofa Ammanford No i. i godi y tal dyledus i'r I gweithiwr a ataliwyd yn afreolaidd gan y cwmni. Fod y goruchwyliwr i fynud gweled 1 fod y mater i fyned j'r llys os methir a chae y gyflog ffordd arall. 10. Caniatawyd i weithwyr glofeydd Gwauncaegurwen i osocl eu rhybuddion i mewn fel protest yn erbyn gweithio gydag anundebwyr. 11. R-hoddwyd caniatad i weithwyr glofa Tirbach i osod eu rhybuddion i mewn er hawlio y llechres newydd. Blin gan y cyf- arfod oedd fod y cyflafareddiad wedi myned yn fethiant. J. D. MORGAN, Ysg.

Etholiad Cyngor Dosbarthol y Rhondda. MR GOL.,— Caniatewch ychydig ofod o'ch papyr clodwiw i gyffwrdd a'r mater uchod. Cymer yr etholiad le Ebrill y 7fed. Nid dibwys ydyw dewis crefyddwr a dirwestwr j'n cyn- rychioli, fel y ceisia rhai ein perswadio. Cyfeiriodd Etholwr' yr wythnos udiweddaf at bethau sydd yn hawlio sylw pob crefydd- wr ystyriol. Dylasai ddweyd fod aelodau perthynol nid yn unig i un eglwys, ondbron holl eglwysi yr adran, yn euog o'r hyn y cyhudda hwynt. Syned nef at y fath an- nghysondeb—swyddog eglwys yn brif bleid- iwr tafarwr, ac yn wrthwynebwr dirwestwr a chrefyddwr! Onid yw byd ac eglwys yn ffieiddio y fath berson annghyson ? Bodola syniad yn mhlith pleidwyr y trade nad oes a fyno crefydd a'r etholiad. Ai peth dieg- wyddor yw, ynte ? Onid egwyddor grefydd- ol ddylai benderfynu pob safle, ac onid yw crefydd yn eangu i bob rhan o fywyd? Hawlia prit eisteddleoedd cymdeithas, a chadeiriau anrhydeddus. Crefyddwr dieg- wyddor ydyw yr hwn a bleidia y byd o flaen egwyddor grefyddol. Ystyriwch, grefyddwyr Adran y 9fed, a phleidiwch y wir egwyddor, ae nid y trade. Peidiwch ar unrhyw gyfrif fradychu eich proffes. Fffeiddbeth ydyw clywed cadeirydd crefyddol (?) yn canmol ei fuddugoliaethau ar weinidogion. Fedr y llewpard ddim newid ei groen erys rhai heb gyfnewidiad er gwell. Dirmyga pob un egwyddorol erlidwyr y gweision a'u plaid; a yw y fath hyn yn deilwng i gadeirio i dafarn deu ddirwestwr ? Nac ydynt, er iddynt fod a thafod rydd a I llygaid byw, neu dafod tew a llygaid gwan a gwydrau, yn swyddog gwaith neu yn weith- iwr. Fel pleidiwr cyson y weinidogaeth, nid ydwyf fel 4 Etholwr am anog y gweinid- ogion i flaenori na bod yn llechwraidd' yn yr etholiad hwn, am fod pleidwyr y ddwy ochr yn frwd yn mhob eglwys, eto eu dyled- swydd ydyw dysgu crefydd egwyddorol, yna ni fydd eisieu ofni swyddog, yr ysgrif-bin, i ffon y bugail? na'r mandrel. Dyogelir yr eglwys; heb ..aberthu egwyddor, ond eg- wyddor yn fiaedaf, beth bynag fydd yr aberth. Cofiwch Williams, Cash Stores I W.T.R.

o: -:0:- t ANNIBYNIAETH YN AMMANFORD. MR. GOL.Ymddangosodd yn y rhifyn I" diweddaf o'r DARIAN lith dan y penawp I uchod, yr hwn sydd yn cynwys llawer o wallau, ac yn profi fod yr ysgrifenydd yn I ddyeithr i'r ffeithiau. Ymfoddlonaf ar gywiro yr ychydig rai canlynol. Ymddan- I gosodd— I Mrs Davies, Commerce House j Mr David Harries, coal merchant I Mr J C Evans I Darlleniad cywir fyddai- í Mr Ben Davies, Commerce House J660 Mr David Hairies, Glo'ster House £ 10 Mr John C Davies £ 5 Hefyd dyniuna'r pwyllgor wneyd yn hys- i bys nad oes a fynont a'r syniadau a! ymddangosodd. I Ydwyf, dros y pwyHgor, í 11, Quay street, DAVID WILLIAMS,, Ammanford, Ysgrifenydd Mawrth 29ain.

CYMDEITHAS DDARBODOL Y GLOWYR. Y Cyfarfod Blynyddol. Cynaliwyd yr 21 ain gyfarfod blynyddol perthynol i'r Gymdeithas uchcd yn ystafei! yr "Institute of Engineers," Caerdydd, ar y 25ain o Fawrth, 1902. Llywyddwyd gan Syr John T. D. Llewelyn, Barwnig, ac yr oedd yn bresenol Mr Louis Tylor, Mr Henry Thomas, Is-lywyddi; Mri. D. Bowen, T. Screen, H. Beddoe, J. Lewis, Thomas Davies, B. Ashton, Joseph Price, H. Rich- ards, C. Powell M. Reynolds, a W. vVeiis, aelodau y Bwrdd Llywodraethol; Mr Evan Owen, Ysgrifenydd Cyffredinol; Mr Robert Jones, a nifer luosog o gynrychiolwyr. Mvn- egwyd fod atebiad teimladwy wedi ei dder- byn oddiwrth Mr Choate, v LIys Genadwi Americanaidd mewn atebiad i bleidiais y Gymd'eithas ar faxwolaeth yr Arlywyd^ii. McKinley. C}"fl\vyn\nrd mynegiad y Bwrdd Llywodr- aethol gan yr ysgrifenydd, yr hwn a ddangos- ai fod nifer yr aelodau ar ddiwedd y flwyddyn yn 29,612, lleihad 0 2,646. Derbyniwyd ^55,781, a thalwydi allan ^49,175. Cvf- answm y trysorfeydd ar ddiwedd y flwyddyn oedd ^212,947. Yn ystod 1901 cyf xfu 6,680 o'r aelodau a damweiniau anafus a digwyddodd 100 o ddamweiniau an.ge .ol, drwy ba ra.i y collodd 101 o'r aelorlau eu bywydau. Gosododd y damweiniau ft. geu- ol hyn 69 o weddwon, a 103 o amddifaid ar y trysoirfeydd, ac ar ddiwedd y flwyddvn vr oedd 925 o weddwon, a 1,156 o amd J'faKr. yn derbyn budd y Gymdeithas. Yr oei.t' y cynyddl mawr yn ihif yr achosion anafus par- haol yn nghyd a'r cyf nodi eithriadol ceddent yn parhau ar y drysorfa wedi go.rfo.'i y Bwrdd Llywodraethol i gymeryd goivvg difrifol ar y mater. Wedi ymgvnghc'ad a'r prisydd, gorfodwyd hwy i farfo.' cyffr&Hnol. arbenig o'r Gyradeiti dybeu- o fabwysiadu rhyw fesurau er rhwvstro vr achasion anafus parhaol i ymyraeth a'r iar- pariadau ar gyfer y gwedd^von a'r amddifa'd Da,eth y rheolau newyddaon yn gostwrg jch- ydig ar y tal anafus a fabwysiadwyd yn v cyfarfod hwniv i weithrediad yn nechveu Hydref, 1901, a bydd i hyn, yn ol an :aT> gyfrif y Bwrdd, arbed tua £ 2,000 y flwyddyn. Gweithiddd cyndlun newydd y Gymdeithas odan Gyfraith Cydnabyddiaeth y Gweithwyr yn foddhaol yn ystod y flwyddyn, a barna y Bwrdd Llywxxlraethol fod ei gwetihrediadau o fantais fawr i'r gweithwyr, gan ei bod yr. sicrhau nid1 yn unig fwy o arian oddiwrth v meistri nag a fyddai rhaid iddynt dalu o dan y gyfraith, eithr hefyd taliad sicr ac unicn- gyrchol i'r gweithiwr heb unrhyw annealidwr- iaeth nac ymryson, ac o dan y trefniadau telir y buddianau yn y fath fodd fel ag i beri an- hawsder mawr i gamddefnyddio yr arian. Drwg gan y Bwrdd fynegi modd bynag fod nifer o weithwyr ym rhai o'r glofeydd we h ei darbwyllo i roddi rhybuddion. i ymrhydd- hau o'r cynllum.newydd. Gan fod y cyfrifcn angenrheidiol er ffurfio y cjTtllun wedi r i sylfaenu ar brofiad y Gymdeithas am o leiaf bum' mlynedd cyn i'r gyfraith ddod i weith- rediad, a bod tystysgrif y cofrestrydd yn parhau am 5 mlynedd, barna y Bwrdd fod y weithred hon Or eiddo y gweithwyr yn doriad eglur o'r cytundeb a wnawd rhwng y gweithr wyr a'r meistri, a'r gymdeithas. Wrth gynyg fod v mynegiad yn cael ei fab- 91 wysiadu, datganodds y llywydd fod ei ddvdd-1 oreb yn v Gymdeithas mor gryf ag erioea. Er nad oedd yr aelodaeth mor fawr ag y bu, eto nis gaiknt achwyn fod- cyfraith y wlad wedi ei chyfnewid yn y fath fodd ag y gall- asai y gweithwyr deimlo fod ei buddianau yn ddiogel o dain. bob amgylchiad. Credai fod y gymdeithas wedi rhoddi esiampl p-w\-sig j iawn yn y cyfeiriad hwnw (clywch, clywch). Yn ystod y flwyddyni yr oedd 100 o ddam- weiniau wedi digwydd., drwy bob un o ba ai yr oedd bywyd neu fywydau wedi eu colli. Pe collid y 100 hyn. mewn un ddamwain fawT j cyffroid teimlad cyhoeddus yn uniongyrchcl ar ran y gweddwon a'r amddifaid; er hyny, fe welir fod y damweiniau unigol hyn yn y cyfanswm wedi cynyrchu fwy o golled na llawer damwain fawr. Gobeithiau y byddai i'r aelodau gymeryd pob gofal gyda'r achos- ion anafus mewn trefn i sicrhau y cynorthwy j dyladwy i'r gweddwon a'r amddifaid (clywch, clywch). Eiliwyd y cyrtygiad gan Mr Hy. Thomas. Cyfeiriodd Mr Louis Tylor at y ffaith fod, v taliadau yn 1900 yn ^30,000, ac yn 1901 I £27,000., neu ostyngiad o 10 y cant, a dylid cofio fod! hyn wedi cymeryd lie cyn eu bod I wedi cael Uawn fantais o'r gostyngiad yn y II tal anafus. Cefnogwyd y gynygiad gan Mr Price, Abercam, a Mr Alfred Williams, Dowiais. I Mewn atebiad i Mr W. Jones, Llanbradach dywedodd Mr Evan Owen fod niter vr aelod au o dan yr hen drefniant tua 7,000 neu 8,000, a bod tua 700 neu 800. o'r cyfryw yn ¡ derbyn buddianau. Llongyfaxchodd Mr Jones y BArTdd ar y flfaith ei bod wedi gwneyd elw o ^1,0009 wrth werthu rhan or' cyfalaf yn ystod y flwyddyn ddi werldaf. Cynygiodd Mr Louis Tylor: Fod v Bwrdd Llywodraethol yn cael eu hawdurdodi i I rhodkli cynifer o flwydd-daliadau i aelodau hen a methedig ag a fuasai y prisydd yn ei gymeradwyo. Yr oedd1 y Bwrdd yn vstod! y flwyddyn ddiweddaf wedi rhoddi 740 flwydd-1 daliadau, ac yr oedd hyn yn dyfod a'r cvfan-1 swm i fyny i 180, a gobeithiai y ouasent yn alluog yn mhen ychydig wythnosau wedi ièd- ynt dderbyn mynegiad y prisydd i reddi ychwanteg. Pa un a ddeuai y cjTillun i ben ar derfyniad y pum' mlynedd ai peidio, yr oedd yn foddhad maWT i deimlo ei bed wedi ) gwneyd yr arbrawf o roddi biwydd-dtaliadan I mewn hen oedran, ac wedi gwneyd v ar- f brawf yn llwyddianus, a byddai i'r arb awf 5 hon barhau fel y dehongliad goreu o ddyrys- f bwnc blwydd-daliadau hen oedranol ag oedd. wedi ei gwneyd. Nis gallant yn hawdd gy-1 hoeddi eu llwyddiant i'r holl fyd am na chenychent mewn unrhyw fodd b wwstrt. ymdrechion canmoladwy y cyfryw a ymegni- ant i gael yr unrhyw ganlyniadau dTwy cym- i horth sylweddol oddiwrth y llywodr;; tho Ni wnelai y tro iddynt hwy i fyned yn erbyn et1 cydweithwyr drwy ddangos beth allaseiit wneyd drostynt eu hunain heb gynrrthwy. Eiliwyd y cynygiad gan Mr John Lewis, a phasiwyd yn unfrydol. S Ail-etholwyd Syr John T. D. Llewelyn yn llywydd; Mr Edward Jones, a Mr Henn Thomas yn is-lywyddion; a Syr W. T. Lewis, tin. Wm. Thomas, Wm. Jenkins, H. M. Martin. David Bowen, Henry Beddoe, Wm. Wells, Morgan Reynolds, Henry Richards, a Benj. Ashton, yn aelodau o'r BwTdd Llywodr- h TeTfvmwd v gweithrediadau drwy dalu y diolchiadau arfefol. r

PING PONG. GADLYS V. RED LION. Cyfarfyddodd y ddau team hyn i chwareu eu match gyntaf gartef yn ystafell clwb y Gadlys, sef Waynes Arms, yr hon a drodd yn fuddugoliaethus i'r ymwelwyr o 202. Enillodd bob un o chwareuwyr yr ymwelwyr ei game, gyda'r eithriad o un, yr hwn a gafodd ei guro gan foneddiges. Y stare oedd fel r ranlyn— 1 Clwb'Red Lion, Aberdar—J H Owen, 50;1 Idwal Jones, 50; J Allen, 50 J E Davies, i 50 T Thomas, 50 T Davies, 40; R E Nolds, 5o J Morgan, 50 W Jones, 50: D Richards, 5°.-490. Clwb y Gadlys-D C Davies, 19; J Rowlands, 35 T mt- ^homas, 19 W K Thomas, 31; C -theroe, 23; Miss Minnie Thomas imes Phillips, 26 I E J Thomas, 40 fhomas, 24; D E Davies, 21.—299

Pob gwr a gwraig 'v )r vviad a duyient tt yn J" yliadwrus rhag y clef yd peryglus, y Dropsy Wynt xn ei noli ganghenau, oblegyd fod canoe, n. olh eu bywydau nyddol drwy J clefydau pen-glus nyn, a' d ddylent fod yn wvbvd, Feddyginiaeth Iwyddianui eu cyfer, sef HUGHES' Dropsy pills Mae llu mawr drwy y wiad wedi en biachau o'r clefyd hwn, ..LC V mae yn syndod mor eflfeithiol y maent er iachau y Gravel, Diffyg Dwfr, Diffyg Anadl, Gwynt, Chwydd yn y Traed, Coesau ar Bol, Asthma, Curiad y Galon Cramp. Poen Cefn, Tewdra Afiach, Gwynt yn y Stumog, Penysgafnder, Poen yn y Peb, Lorfirymedd, Arenau Afiach, Nid oes dim i'w cymharu a hwynt yn eu heffeithiolrwydd at y clefydau hyn. Dar Ilener a ganlyn:— 'oJ 0.« ;-h i o Fyw. Anwyl Syr,—Y ma., yn dda genyf ddwyn ^stiolaeth i rhagoroldeb eich Dropsy Pigs 'tuag at lwyr iachau y Drcpsy. Bu fy nhad yn dyoddef oddiwrth yr anhwvi- der hwn chwech mis, ac yn anhebyg o fyw, ond pan gymerodd eich Pills fe Iwyr well- haodd yn fuan, a bu yn alluog i weithio am TO mlynedd. JJ. TONE*. 12, Penymorfa, Coowy. Rhoddi Fyny Hoctor Syr,-Ar ol derbyr :n Hughes's Dropsy Pills," mi a benderfynais rhoddi hdfclo meddyginiaeth y Doctor, fel ag i roddi prawf teb ar eich Pills chwi. Yr wyf wedi bod yn dyoddei yn enbyd am hir am- ser gan chwydd mawr yn y cluniau, arov au drwg, grafel, diffyg anadl, a phoen oefa. Wedi bod dri mis tan law doctor, yr wyf yn profi bod eich "Pills" chwi wedi gwneuthur mwy o les mewn un wythnos na holl foddion y doctor. Mae'r chwydd wedi cawbl ddiflanu, ac yr wyf yn bur ddi- olchfar am y waredigaeth hon. Ydwyf, G. HUNTOW. Hughes's Dropsy Pills RHYBUDD. v. Er mwyn sicrha V 3' pawbrhag twyll, go X faler cael y Trade Mark hwn, sef Utra t. w v Diamond a'r geiriau at? J? Dropsy Pills oddi- M fewn ar bob blwoh, ac enw JacobHughes ar Stamp y Llyw«d raeth. Heb hyn, twyll ydyw. Heb loya twyll ydyw. Ar werth drwy yr holl deym as am Is lic. 2s 9cM 4s 6ch, trwy y Pest Is lie, 2s 9c., a 4s. 6ch. Jacob Hughes Manufacturing Chemist, Penarth, CaxxfifF. Yn y Mor Fe gafwyd o hyd i Feddygly., ag sydd yn dra effeithiol at glefydau y Gwddf, y Frest a'r Ysgyfaint, yr hwr, mewn undeb a'r Fxtn- 0 lysiaw nodedig ar Ian r y Pacific, a wna i fyny y feddyginiaeth mwyaf Iwyddianus a wel- odd y byd erioed. Y mae yn awr yn rid ei wneud i fyny mewn potelau ac yn cael ei alw wrth yr enw v lw Sea Weed Lung Life No; an Place, Stockton. Fe ddylai pob dynes eu cymeryd yn achlyar- uroi Yn ddioed danfoner am Ihr wellha yn uniongyrchol Peswch a Anvyd, Bronchitis, Asthma, Crygni, Dolur Gwddf, Croup, Whooping Cough, neu j Pas,, Diptheria, Catarrh, &c., ac yn wir effeithiol I ragflaenu y Darfodedigaeth Notice— Gofynwch am yr enw'n llawn sef— Hughes's Sea Weed Lung Life. Artrerth gnn bob Chemist, a Pafceat Medicine Dealers am Is llc a 2s 9c. Myner ei gael yr enw yn jawn ar bol potel, ac na pherswadier chwi i gymexve. dim aralL Os bydd trafferth i'w gael, fooer Stamps am 3/- neu 113 ac Jacob Hughes Penarth, Cardiff.