Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
13 erthygl ar y dudalen hon
Wedrosia.-Gomer Jones. I
Wedrosia.-Gomer Jones. I NEU YR YMGYRCH GARWRIAETHOL. (Pa-rbad.) Chwarddodd y cwmni yn galomog at ffraethimeb Wil, a dechic-uasajtt hw-ylia tua'r drws, yr hyn a ddylasemt fod wedi Avmeyd er's meityB, ac aeth. pa-wb i'w fan gyda chveyd "Nos Da," a phenderfynu cyfarfod mas dram- o-eth ym vr un lie.
PENOD IL
PENOD IL Mas dranoeth a ddaeth. Ni cfnvibanai y gwynt mor erwin ag y gwmai y mosom flaenor- cI, etc, yr oedd yr hin yn hynod 0 oer. Xid «•••. fid yr un cvvmwl ar wyn-eb yr awyrgylch i dduo ei glesnti cymvynol; winciai y ser yn mwyfus YTIJ yr eangderau fry; ac yn mghamol y glesmi gvvenai y loetr-gan. (jios. yr hon oedd ftewydd ddyfoci all an o'i chuddfami aur i gael cipdrem ar v byd o dan drinaaetmam y gwas gwvm a Mr Rhew; and rhaid1 i ni brysuro yn mlaen tua'r 'Ship.' Yr oedicl y tan coed mawr yn cyneu mor ddorftol a'r Hewn flaem- owl-y tafarmvr bychau, boliog, mar vsgafm- drcedi ag e.iocd; a given, yn nghyd a haen- au o ragrith yn orrhuddledig dros ei wyneb crwn. 0 flaem y tan yr ymgomiai lluaws o gwsrmerioid baJorddus a meddw; )1111 y gadair t oedidi gan Price y. mason fiaencrol, eisteddai dynsawd tal hagr, gyckli ffua fawr glopaog yn ei law. a, phibell yn ei geg. Yr oecld y brawddegam a ddylifai dros wefusau- y gwr hvrn ymprofi fod lluaws o 'unfurnished apart- ment s' a dam y ddiddosbeni fecham, dolciog, oeddi am ei ben. AdwxMai hanes ei amtur- i aeth au tua Swydd Henflfordd. pans y bu yn giveithiot y cynhauaf yno; y gweithredoedd 'fhyfedd' a. gyflawmodd ar y ffcrdd wrth. fymed a dyehw-elyd1, y galwyni dirif a 'cider' yfcdd yma, a lluaws o ystorian eTciU ag oedd mor wag a 'ddim' a theymas gw-agder, a llawn mor einvir ag "Adventures Simbadl the Sailor." Emv1 y bod rhyfedd hwm oedd Dafydidl Williams; oeu fel y gelwid: ef yn gyffredim ym y gymvdogaeth. Dai Wilt. Ond pa Ie y mae y cw-mpe'ind yr ydym i gofnodi eu hames ? Er caol gw:radijraeth oddiwrth. gleber rhy-fedo Dai Wii, dsufu iddymt ymmeillduo i'r ;Iparlwr bar.h'? oedü yn y cefn, ac yno yr o^eddynt yn mwynihau eu hunair* yani Thyfedd- ol. Pan claraavodd y cloc (JcJeg 07r gioch— "Wei," ebai Wil, "y mae Price a fimau yn myddi 'garxi' h-emo. ac !mwr Price, tbe ready. "PakT a baiorddi," ebai Gomer, "i ba le yr ewch yn aur. y mae porb merch gall yn ei gwety er }'> meit\"n;?" "Wet boys bach, y mae yu hyfryd amaf," ebai Dafydd Jones, unidl oes eisieu i fi fjTi-ejd i unman. Y mae Many ge-nyf fi yn 'gariad'" bob amser. "Y mae amsoer gweil i úrltod i mimau. yn y mam," ebai Wil; "ond garfewch i ai fyn'd, Price, at once." loddkyn. eitlia" WiL" ebai Price. :Rot i'r ddam hMB) n-agliau eu gsvyKiraii. a. thodldi "Nos D. Gotms a Dafydd Joues, ffv. rcM yT AETAAM eu g-j^REU gUs iV taith. "r ba, le y mktent yn bv.i-ia«du mym'd heme, Dafyddi J-onesJ'' gofyrmi Gcme*. "I'rPlaslh-yJ. Y rcae Price brom a gwaill- gofi arm GwemNdem Hughes." "Fellyelvai Com-er, "Yrhew, druam; and v mee, rvirfodd -n, rhy "my i hy.ibysu ei <ksrrJa<kai vrthi; ac heno y ryn medfthr! ?yrr z, gv»ia, V-] f c "Ydych chwi yon creda Y byddai icido LV,\DDK>, Dafydki Jones, PE B'.FFISAI }T» myrsed ait Y! gOTchwyl O ckiifrif: "Ydwyf fi, ym credu hyTxy, Gamer." Gyda hyn, gwridodd Gosner, ac edlychcdd yn hynod. gyffrolls ar ei gyfaill, a gofyTTodd "Ydycht chwi yn dyweyd* y gvma GweTh- d,ollen Hughes. Plasllwyd, garu a rhyw dwm- path afhmiaiddi o glai, fel Price y Slop ? Na, cholia i fa.\vr." ■'•'Wel/? atebai, Dafydd Jooes yn Ixanukkn- ol, "g\velwch mor gyfoetLog fydd Price ar OIlei dad; bvdd yn werth. miloedd yn ddi- ameu. Y mae genym liian-s o engredfftiau o fercbedi call yn priodoi llaweT o rai cyf- oethog, er mwyTt eu hanomi; ac yr w)f weui clywed y ca: Price dderbyriad croesawgar yn y Plas pryd y myno; ac yr wyf brorn a badi yn sicr fod1 hyn yn wiriomedd. Ondi cefais urch}Tri\-r> i beidio dvreyd y 'secret' wrth neb. relly rbaid ymataL'' "Wel. y mae ym hwyr, Dafydd Jones"; a gwaghaodd Gomer ei vvydryn. "Gwel1 i ni hillOO i n cartrefleoedd." "Siwr iawn, Gomer Jones. Yn fuam, wele y ddiiu ym gadael: y "parhvr bach," ac ni fuont yn hir cym cael eu hunain yn rhoddi "GoodJ night;' i'r tafamwr, ac yn m.yned; all an i aermi y NtO-son. rewlhxia, seremi- og. Gwnaeth y ddau yn fuam y goreu o'u ffordd tua, chartref. Teimlai Dafydd Jones yn: anwydog nes cael ei hum gyd:a)i. amvyi Faily; end teimlai Gorner yn^ hollol wahanol. Er fod y gvvymt oer ym cfctvythui yn ei wyneb, a'r cyfan- ym rhewi {)(ÍI(lii'.mgylchiddb, eto yr oedd y gwresfesurydd yn codi bob cami o?r daith. Nid oedd VIli teimlcc mwy oddivrrth yr oreni na phe buasai vn rhodio all an ar un o nosweithian befi-digedig ganol haf. Yn mha le yr oedd v dirgielwch ym gorwedd ? Ah! yr oedd geiriau Dafydd Jones fel cledclL yf 11 ym yn. trywanfu caiom Gomer. ac yn gwmeyd iddo dieirnlo yn ofnadhsy- o anmigbys- urus. Swnient ym ei giustiau o hyd fel rhyw gnul angeuol, a ch-wer^iemt ei boll ysbryd1. Gwendolen, oeddi arnvylyd ci galoil; arrmi hi yr oeddlei hell serchiadam ifredi rhedieg; ie, yr oedd me.vn cariad) "Dair Hath dre • ei ben." Yn ei chylch hi y meddH iiai yn ystod oriau y dy dd a phan y by drlai y dt-ni mosawl yn cael eu tymm dros y dyd Ivforphems yn selio ei a mrantau a chwsg. n Gyendolen y bretrdtiwydiai; yn ei hym.yi hi y medklyliái ei fod }"n ymddigrifo ym ei melus gvrmpeini. ac yn sugno gwen serchiajdau byw o sypynau grawn ei gvvefusau. Omd hym sydd yn d^estym syndod: er ei fod wedi svrthio rnewn- cariad i'r fatb raddau a Gwendolen), ni ddarfu iddo erioed fod yn siarad a hi yn bersonol ar y pivnc- Tua haner blwyddyn yTt ol, cyn mynied ffwrdd i Gaerfyrddim i'r ysgol, yr oedd w-edi bwriadi; gwmieyd cymyg; ond, rywfodd. mtethodd gasglu digom o wToldeb i wneyd hyny. A phan oedd yn NghaerfyrtJdan, yn rhodiio hyd droellog Iwybrau dysgeidiaeth, yr oedd Gwendolen yn ymrithio o fiaem ei olygon, nes oedd 'angles,' 'rriamgle-s/ a 'circles' Euclid, yn methu bachu ynddo; ac ym lie dysgu mesuromiaeth i bwrpas, fel y bwltiadai ei dad iddo, wneyd, yr oedd; mesurcniaeth y chwe' mis, y cyfnod hirfaith (iddo ef), ar dierfym yr hwn y ca.i eilwaith gipohvg ar Gwendolen, yn fwy umol a'r archwaeth o lawer ia.wn. Bob dydd, pan yn y 'desk'' o. naen llygaid' eryr- aidd ei feistr, cymerai ei fyfyrdod! eu haden oddiwrth y pentwr Uyfrau i gymydoga.eth y Plasliwyd, ac ymddigrifai hyd y ffordd fecham, gul, oeddi yn arwaim i fua.rth yr aneddKly hwmw^ a giye1Ú Gwendolen yn godro v gwartheg bump o'r gloch y pryd- naWTl, ac yna yn eu hebrwng i'r d'dbl fechan islaw y ty; ac yr oedd ei llais peraidd yn fiwsig i'w glustiau. Pan drwy ddrycb myfyr- dod y gweiai hi eilwaith., ar ol gotrphen llafur y dydd, VH cyf-eirio ei cherddediad, gan hymian canu. tua'r capel bychan ger y bryn, iJr LY &gol Gan," i ddtysgu yr anthem, erbyn y cyfarfodt ysgolion Ddydd Nadolig. Tua'r Pleslbvyd yr oedd! o ram ei feddwl yn symud, bvw. a bod; ac mid1 gall geiriau ddesgrifio ei lawenydd yn yr hen1 ysgoldy llwyd:, pam. y dywedodd y meistr ei fod: yn rhoddi gwyliau 0 am chwech wvthnos; a bo-reu dranoeth, gyda'r wawr-ddydd, y cafodd ei hun ar ben- y cerbvd, y clvwodd: 'smack y •'whip,' a 'go. on' y 'driver'; ac yntau yn cymeryd y gip- drem olaf am d) mhor, beth bynag, a»r hen ddinas Myrddin. Ond weleef yn bresenol wedi cyrhaedd: gartref, a'r drychfeddwl ofn ,q".Nv-;r fod Gwendolen yn fodd.lcm caru a, Price ) i. bygwth chw-alu ei holl obeithion fel niwl i'r pedwar gwynt, Yr oedd y syniad yn ar- nyoddefol, ac wele ef yn pemderfyrau rhoddi ei achos 0 feem Gwendolen y c)"fle:usdra cyn.taf, a chawm weled yn fuam pa fodd y troes y cyfam all am.
:o: YSTRADFELLTE.I
:o: YSTRADFELLTE. I Cafwyd gwleddl 0' de a bara brith ac am- ryiviol ffiiwythau i'r plant Ddydd! Nadolig, yn Ysgoldy'r Bwtrddl Yr oedd yr "allamoliom bethau" wedi eu gosod ar y byrddau yni eu gwisgoedd goreu. ac mewn gwiriomedd; "ar eu mewydd wedd," a'r oil o drain arolygiaeth ofalus Miss Danes, Goitre. Wedi. i ugein- ian gyframcgi o'r wdedd. cafwyd cwrddi ad- lomiadol ya yr hwyr, dam lywyddiaeth yr h\ n- afiaethyddi adniabydflHis, Mr Richard Powell, Namtycroen, Hyfrydi oeddei glywed' yn carlamu drcs ysgwydd!au y camrifoed'd' er rhoddi hames y Nadolig o'r cychwym hyd yn bI esenol. Wedi hyny difyrwydi y cyfarfod gan amryw o blanit yr Y sgol Ddyddiol a cbametion. etc., dan g>far\uddyd yr is- athra-wes Miss: Powell. Wedi dwy awr 0- gj-farfod difyr, terfynwyd drwy- i Mr Griffith Tomes gynyg d'iolchganvch i roddhvyr y wieddL Melus. moes eto. j Un Oedd Yno.
IBRYN SEION (M.C.), ABERDAR.
I BRYN SEION (M.C.), ABERDAR. I Cymliwyd cyfarfod1 cyscadienol 0 radd 1 nchél yn Bryn Seiom. Aberda-r. N os- N adolig. lieiwVcid: Yr amiywiaeth, Parch. John V, r^n (b-u^ail); adroddiadau,. Mr William Ti t <; cer-ldoriaeth, Mn. Alfred Hughes, j ac Fd. Morris; ysgrifemu y 9alm, Miss Jcnes; cyfeiiydirfes y cyfarfod. Miss Jones, i Morgaiwg Villa Bryn Seiorn ysgrifemydd, j Mr E. Richard Edwards trysorydd, Mr J. G. Phillips. Cadeiriwyd yjii fedrus gam Mr i Wrn. Williams, Bjyn Seiom. Yr oedd v ty wedi ei otianw; erhyny cafwyd distawrwyckt dymuool hycSy diwecM; y cystadleuwyr siorn- edig pan dav.l, a'r buddugviy r ar luv^i vnn h rai^u oe-dd wedi cael mwyaf o sylw yr;, Y invahanol I solos. Da fyddai dal ar yr awgrymiadaw i 1 yebwanegu riiif yr adroddwyr He y ma.e y fatb I dorf o blant at law. Wele restr y buddug- wyr: Soloi alto, goreu. Mr D. John: Rees. Ysgrif ar Solomon:, goreui, Mr Griffith Williams. Solo; "Fendigedig Iesu"; rhanwyd! y wobr rhwmg Miss Mariel Morgan a Mass. Martha. Parker. SMiiadiateth, Gymraeg, goreuv Master Thomas Da vies. Dom, 'Malverm,' dros: 35 a tham 45 goreu, Mr Dd. Rees. Adtwld Emym 583. goreu Mr Evan Parker. Solo tenor, goreu, Mr T. H. Hamig. Adfodd "Fy Meibl," goreu, Miss Mariel Morgan. Ton, ''Rutherford.' i rai. dros 4S mJwydd oed, goreu, Mr T. Gwyn Davies. Y llythyr goreu at gyfaill, goreu. Mr Griff. Williams. pedwarawd, "Ti wydd'ost beth ddywecl fy ngbalcn," goreu, Mr T. H. Hanries. Solo bass, "Teyrnasoedd y DcTaeqr," rhan- uydf y: wobr rhwng Mri. T. Gwyn Davies a John Humphireys (svdd1 a'i glod yn wybyddus 0 Lanstephaa i Aberporth). Adirodd "Caron lesu," goreu. Master Don- aldi John, Chwareu "'Sandon:" ar yr' hairoomaum, goreu, Master David J. Rees. Gwnaed gwobr gyfartal i'w frawd, W. James Rees, fu bron a'i.guiro. Goreu ami vsgrifen.u Salm. MasteT Tommy Davies. Unawd alto i ferchedu "Rhai anwyl aeth yn imlaem," goreu, Miss Mary Phillips: Goreu am dclarllen, Mr Tom Parker1. I, Prif Ud'arnr—parti o ddeuddeg ai ganai yn 1 reu ,"0 Arglwydd Dduvv Rhaglumiaeth," I z!l allaim o Gamtawd Petr, gam: Dam Protheroe. Daeth pedwar parti ym imlaem. d'am arwein- iad Mxi Tom; Parker, Thomas Hemry Harris, David Jenkins, a Silas Jenkins. Rhc-ddwytE, David Jenkins, a, Silas Jenkins. Rhc-ddwytE, gammoliaeth uchel i'r ddau barti oJaf; end 1 rbagorai yr olaf mewm cydb\\ysedd!, amsawdd, toddiant, a: mynegiant; felly ar air a chyd- •Aybod cyhoeddai y beirmiaid barti Silas yn oreu—y mab ym rahell o flaem ei dad a deall- af fodi y veteran; wedi cymeryd ei 'defeat with graiCe.: Cafwyd! can agoriadol gan Mr Gwilym Janes "Bugail Hafod y Cvnm"; ac adroddiad gan M William Jerakins, 'Breach of Promise,' yn arddlerchog. Diolchwyd yn gynes i'r holl fei.in.jjd anii wmeydj esu gwaith mor ddadueddi, a rhedodd awen b-ardd y capel yn wyllt mewn caminoliaeth i Miss- Jones: Mae Edith Jomes. Bryn Seiom, yn ferch rinweddol iawn. Mean fedrus fel athrawes, cyfoethog ym mboib dlawm, A galhi i'w dros-glv.yddb'n ddeaihis i. rai bach I Ai ciwyn i fynym gew-ri pnhob athrawiaetb iach. Mae'n orlawm o. wybodaeth, mid. troi mewn cylch bach cul, Athrawes Ysgol Ddyddiol, Athrawes Ysgol Sul; Mae fel y ffynon loew, yn gwasgar rhimvedd pur I bawb ymhell ac agos, nes lloni'r aniai dir. Maén gallu 'drillo' milwyr, rhai byrion a rhai tal, Yn. llawer gwdloo/r ——— fu ailam yn Transvaal; Mae rhain yn deal! "right, left, quick march,' Z" Pob gelyn gilial ymaith cyn damgos airfau tan. Mae'n gwybod sut i nvymo- archolliom. 0 bob rhyw, A sut i gvinvsg moddion; er cadw dyn yn fyw; Mae'n. fendith i gymdeithas He b>nag byddo hom, Mae chwerw ddyfroedd Mairah'n troxm win- o ectd. ger ei bron. Gall chwareu yr harmonium, piano, fel y myn, A'i bysedd meimiom ystwyth garlaroa dros rhai hym Mae Edith fel yr hedydd ar doriad1 boreu wawr, Ei miwsig per melodaidd arllvvysa i blant y llawr. Mae wedi dringdn uchel tnvy, anhaw:sderau II lu I gopa bryn- cerddoriaeth, nes sigloyr A. C. Ond hym sydd d'da ym: Edith: hi wel o'i hoi y I ■gvvan, Ac en%m law o gymorth i'w godi ef i'r Ian Cydwaeddwn o urn gaiom, Hwre! i"r Edith: g" • I Cerdd rhagot Edith eto. rues cyraedd yr M.B.
; o: — TE OER YN LLE BRANDT.
o: — TE OER YN LLE BRANDT. Mae un. a fu yn gwasanaethu ar y rheil- ffordd. mewydd fanv yn Nghaernarfon, yr hwn, pe buasai wedi meddu ar y dda,wn o ysgrifenu ei humamgofiant, a fuasai wedi gallu z:> gosod gerbrom. rai pethau hynod o ddyddÖr- ol. Yr oedd) Hughes, pan. y bu t'aru. yn tymu at ei gamt oed, ac yr oedd yni ystod1 dyddiau boreu ei oes wedi bod ym gerbydwr 0 gryn emiwogrwydd. Ar yr acblysur o ym- weliad cyntaf y dd^iweddar Fremhimes Buddug a'r Iwervddom, cafodd Hughes, yr amrhydedd o arwain, y meirch: a. dvmai y cer- byd y teithiai ymddo i'w llomg yn Nghaergybi. Efe hefyd ydoedd y cerbydwr tetiluaidd y pryd hyny yr holl ffordd i Lundain. Yn ddi- weddarach. da,eth yn yriedydd yr her) gerbyd llythyrgludol1, ac, ym wir, efe ydoedd y cer- bydwr olaf o sir Foa Yr oedd rhoddi rhoddioni i'r cerbydwr mewn mwy o fri nag ym awr, a bu Hughes, er gwaethaf ei bwyll a'i fedrusrwydd, mewn perygl o enill mwy o hynodrwydd nag o errwogrwydd. Ond caf- odd. ddigom o symvvyr, fodd, bynag, i sylwedd- oli ei beTygl a chymeryd cam,rau l'w, ysgoi, Nis gallai ym ha it wrth v gwahoddiad y teithwyT i gwydruLd p mfccb maaa y safem. Ond ct t argyniiml, o ranu vr elw gyda'r barmaids an liyd yr holl daith, a phan, y gefymd iddo beth at gymerai i'w vfed, ei aCebiad a fyddjuv "Dioich i chwi, gwydriad o'r un peth ag arfex." Byddai y rhoddwyr bob amser yn tybi"- mat gwydria^ mawr o'r bramcK gcveu a (K\gai, y,. ile h\ ny te oer o'r un Hiw a g^nwy «ai y gwydryDi. Ac vr oedd yn rfcstyn r.i. r pj 1'X'¡ r l oedd Hughey yn gaJK rh^.■. i- • url):da. i m.WT u; YSWCûy 'i" a tH-j;, ansigieLiig ar ei therfym. Byddai ami] (ien 1 feddvvyn profiadoi vn, eidddgeddu at dlu | 1 ga<Jw yn s-:>br ar ol yfed cymaint. ¡' -0
BLA'ENGARW.
BLA'ENGARW. C}maliwyd Eisteddfod ym nghaepl Nebo, Dydd Nadolig. Cadieiriwyd gan Dr. J. L. Thomas. Beirnaad y gerddariaeth,, Mr L. Da vies, Cymmer. Yr amrywiaeth, Mr Evan David, Biaemgarw. Cyfeilydd:, Mr William Rees. Dyfarmwyd y gwobrwyom fel y cr.i- I lyn: I Adrodd: "Cwymp yn, y Lofa," Mr G. Rees. Blaengarw. Am yr emgjyn goreu, "Y Glep-wraig," Mi- J. M. Jones. Deuawd, "The T\m Minstrels, Mr T. Williams, Biaemgarw, a Mr William Griffiths, Pontycymmer. Baritone solo, "Rock of Ages'' (D. Thomas, F.T.S.C.. Bridgend), goreu, Mr Watkin Williams, Biaemgarw. Soprano, soloi, "Yr Hen Gerddbr, Mrs. W. Griffiths, Pontycymmer. Contralto, solo, "Hawdd yw* camu," Mrs. C. A. Williams. Prif gystadleu.aet.hi, "Jerusalem fy Ngar- tref Gwiw," Cor Tabernacl, dam arweiniad Mr Isaac I>av:e.s.
--:0, BETHEL, ABERNANT.f
0, BETHEL, ABERNANT. f Dydd Sul, Rhagfyr 2 8aim, cynaliwyd cwrdd chwarter yr Ysgol Sul uched. Dech- reuwyd yn y prydnawm trwy gamu ton gymull- eidfaol, ac adroddiadi c r 16eg Salm gan Annie Peters. Anerchwyd Gorsedd Gras gan Mr Daniel Edwards. Vvedi hyn cafwyd rhif a llafur yr ysgol am. y chwarter gan yr vsgrifenydd. yn darllen fel yma :Rhif, 2,549; aelodau, 701; dysgwyd o admodau, 1466. I Cymerodd y. rhai canlynol ram yn y prydnawn: Adroddiadau: Maggie James, Katie James, Tom Plly. Ton gan y Cor; arweimydd, Tom. Walters. Adroddiadau :■—T. Benjamin. David Wil- liams, Richard Doughtom, DadL T. Thomas a'i. gyfeilleis (Cwmbach). Adroddiadau:—David R- Lewis, Arthur Peters, Peter Samuel, Maggie Peters, Nana Walters. Lizzie Peters. Terfymwyd y cwrdd yma, trwy weddi gan ein parchus gweinidog, y Parch. John. Mills. Decbreuwyd cyfarfod yr hwyr gan. y gweinidog trwy ddarilert rhan or S'almau; camu torn, gynulelidfaol; anerch Gorsedd Gra. gan John Jones. Cymerodd y rhai camlymol rham yn yr hwyr1— Adroddiacfeu gain Gwemmie Watkins, Mag- gie Walters, Tom Benjamin. Unawd gan. Blodwen Samuel. Ten gan y Cor. Adroddiadau gan. Maggie Da vies, Mary J. Lewis, Evan Lewis, May Lloyd, Annie Walters. I Unawd gan Maxy Thomas. 1 Ten gan y Cor. Adroddiadau: gan Mary Owem. John: AVal- ( ters,. Duett gan Hlodwen Samuel, a, Mary- { Thomas. Ar derfyniad y cwrdd-1 yma gweinyddwyd | yr Ordinhad o Fedydd i un o garalynwyr yr ) YsgoJ Sul, gan y gwieinadbg. Gobeithio y bydd y cyrdd^au yma, o les mawr i didwyn: Ilawer o gamlyimwyr yr YsgoJ Sul yn. Hies at ein Ceidwad l^eodigedtig. -0:-
RAMOTH, HIRWAUN.
RAMOTH, HIRWAUN. Dydd Nadolig, cynalnvyd. cyfarfodydd ad- lomiaido'l a chystadleuol yn eglvvys barchus Ramoth y prydnawn a'r hwyr, pryd y llyw- yddwyd ynl gammoliadwy ac effeithiol* gan, v bo-meddwr enwog Mr R. J. Evans, hair- dtesser, etc., Hirwaum Y beirniad cerd-dor- ol oedd Mr Benjamin Thomas (Telorydd Cynon) amrywiaeth, Mr Thomas, Jones. (Mr Powell & Co.), manager; beirnaad y prize bags ar gwnio, Miss Ann Young a Miss Joan, M. Watkins. Pianist y; dydd oedd Miss Mary A. Williams, Primrose Cottages. Yn y cyfarfod: da 11 o'r gloch cafwyd araeth- bwrpasol iawn: ar "Nadolig LI a wen i Ba\b" gan y. Ilvwydd. Yna a-ethpwyd tnvy yr rhag- len caniymal: Ton gan y dbrf, "Pam ddaw'r Iesu." Y personam canI) nol oeddynt y buddug- vvyr :— J Uina.vvdi alto- (6), rhanwyd rhwng James Harries a Alexandlet Davi-es. Cystadieuaeth. dlami 12 oed, darllen geiriau urn sill (5). rhoddwyd gwobr i bob uxii. Am y 'm..ap of Wales,' T-omi Evans. Adrodd) peniU, "Fellv carodd Dmv y Byd, (7), goreu, Alexander Daives a Willie Evans. De-uawd, dan: qeg: "Mair Magdalen, W, 'Evans a'i gyfaill. "Hames Ruth," allan o'r Maes Arholiad, 1, Bloclwen Jones; 2, Willie Evans; 3, Alex- ander Davies; 4, John Evans. Am yr ysgrif oreu ar "Hanes Ruth," Maggie A. Jones a Jennie Evans. Y prize bag, Mary Thomas a. Maggie Hill. Crotchet, one yard: of lace (5), Maggie Hill a Mary Jones. Darning, i rhai dan 16 oedi (7), Mary L. Da vies. Button hole, i rhai dan 16 oed (6), BIod- wen. Jomies ai M. L. Davies. Adroddiadi, dan 15 oed., T'le byddaf mhem cam' mlymedd" (4), Jennie: Evans. Unawd alto, "Mae Maddeuant i Chwi" (4), Rees: Da vies. Am y llythyr goreu, 'Cyfaill at cyfaill5 (5), Abraham, Watkins., A.C. Wed'yn rhoddwyd anrhegio no lyfrau (Bible Stories) i'r plant fu yn casglu at yr African Institute Colwyn Bay, North Wales. Ac hefyd rhoddwyd. Beibl hardd i un 01 ddeil- iaid yr Ysgol, Sabbothol ar ei ymadawiad or He. sef Miss Emah Maudi Philip Bevan. Cystadleuaetb (open solo) i'r rhai nad oeddymt wedi enilt o'r bla,en, "D'agrau'r Iesiu" (13), M ary nas. Am yr ystorimeu (4), Henry Jones. Pedwaraw-d, "Cariad Duw," 6 parti, goreu, Parti Alex. Davies. Cyfarfod yr Hwyr.—Agotrwyd tnvy ganu ton, "Wele. Cawsom v Messiah." Adroddiad gam. James Rees (ym-vcelydd), "Y Grccs Ddu." .Am y casgliad o ddiarebion Cymreig (7), Rees Davies. Am v 16,Cwrdd Gwedd.i' li.lCh Am, v :*r rhai mewn oed, "Rhvdd neu Gaetn ojinundeii" (4). Daniel Jones. Unawd soprano, "Bendithiast Geed y Meusvdd" (3), Margaret Gweni Edwards. Unawd temo-r (6), rhanwyd, Daniel Jones a William- Watkins. Cafwyd1 araeth gan yr ymwelydd twym- calom David Edwards, Ysw., Llundain. Trio.. 2 barti. go.reu. Parti W. Watkins. Adroddiad, heb fod yn gystadleuol o'r blaen. yn Ramoth (4), rhanwyd rhwng Gomer jori,es a: Jem.niie Evans. UPawd1 bass; "Gwlad1 yr Hen) Geninen Werdd" (8), rhanwyd rhwng D. Harts, a R. Evans. Darllen daml heb atadmodau (English), rhamwyd! rhwmg H. Jomes a M. G. Jones. Eto yn Gymraeg. Margaret Annl Jones. Cystadleuaeth "Hen Don," (2), John. T. Edwards. Adroddiad, "Lleidr ar y Groes" (Tom Cynon) (7), goreu, Tom Evans a. Jennie Evans. Brif ddarn corawl ,ton "Dryhurst," "Fel Afra,d]on,Hetc. daeth 2 gor; goreu, Cor James Mogans. Ysgrifenydd y cyfan, David John Jones; trysorydd, William Young. Clywais lawer yn d'ywedyd mai dyma y cyf- arfodydd; go.reu a fu erioed. yn Ramoth, ac yr wyf yn d'ywedyd- hyny1 yn ddibryder. Wedi i rywun gynyg 'vote' 01 ddiolch.ga.rwch i bawb a,m eu gwasana-eth, canwyd "Dan Dy Fendith," ac ymadawodd. bawb wedi cael gwleddoedd wrth fodd eu calonau. -0:-
SEION, ABERCANAID.
SEION, ABERCANAID. Cynaliwvdi cyfarfod cystadieuol yn nghap- d Seion, Abercanaid, dydd Nadolig, 1902. Cynaliwyd dau gyfarfod: un am ddau y pryd- nawn, a,'r llall am chwech VT hwvr. Liywyddwyd am dclau ¿ir gloch, gam Mr Joseph Rees, ac am chwech yn yr hwyrr gan Mr Thomas Jones. Anveinydd, Parch. J. D. Jones. Beirm- iaid y gerddoriaeth, Mr E. J. Price, Cefn Co'ed. Llenydd.ia.eth, etc., Cymog, Merthyr. Gwobr-gydau. Miss M. Davies, 16 Chapel street. Cyfeilyddiom, Miss M. A. Davies, Miss E. Jenkins., a Mr J. J. Fitzgerald. Try- sorydd, Mr D. Morgans, Chapel street. Ysgrifenydd, Mr R. Andrew, 18. G-ethin st. Yr oedd yna.dyrfa o bobl wedi dod vn nghyd am ddam o'r gloch, ac agorwyd y cyf- arfod trwy araeth amserol iawn a, by wiog, Dies codi- tipym o hwyt at y- gwaith, Yr un modd dechreuwyd y cyfarfod: hwyrol, drwy fod y llvwydd- tvedi rhoddi araeth wresog iawn.; a. tbrwy yr oil fe aeth y gwaith vn imlaem1 yn: llwyddiamus a dyddorol drns ben. Y mae cyfarfodydd o'r fath yn fendith i'r eglwys, gan fod Maes Llafur yr Ysgol, Sul yn dyfod yn facSi v gystadleuaeth., megis "Pwnc" a "Salmau" y plant, a'r maes dilwin- yddol yn faes trtit-thcklau ac ysgrifau, megis y prif draethawd. ar "Adgyfodiad Crist." Hefyd rhoddwyd gwobr am Farwn'a.d' i'r diweddar William James, un 0 ddymion ieu- anc purafacanwylaf yr eglwys ar ardal. Benditharymdrechionyr eglwys yo, y cyfeiriad pwysig a gwerthfawr hwrit CyfaiiL
ODLAUHIRAETH ;
ODLAUHIRAETH Am y diweddar Hugh Jones, Hopkins- I town, Pontypridd, neu Hugh Jones, I Blaencarno,' fel yr adnabyddid ef yn I gyffredin gan ei hen gydnabyddion yn Rhymni. Ymadawodd a'r fuchedd hon boreu dydd Llun, Rhagfyr 15fed, 1902, pan oedd bron cyrh aedd 65 rnlwydd oed. Y dydd lau canlynol, daeth nifer luosog yn nghyd i dalu y gymwynas olaf i'w weddillion marwol, drwy ei hebrwng i gladdfa gyhoeddus y Pant, ger Dowlais, pryd y gweinyddwyd yn bwrpasol i'r i mgyichiad gan y Parch R. R Thomas, Ca pel JRhondda. Diengaist, f fy nghyfaill diniwed, drwy'r §5yn. Fel cysgod pan fyddo'n difianu, [syn, Tra'th deulu a'th gyfoed mewn hiraeth yn Er nad wyt ond wedi ein blaenu Er cael ar ein gyrfa fel ffryndiau yn nghyd Driugain a phump o flynyddau, Nid ydyw'r holl flvvyddi yn awr ar eu hyd I'n golwg ond megys cysgodau. Mae'r cofion am danat o foreu ein hoes Yn aros fel pe yn gerfiedig, I dystio na fuost yn achos o loes Ar Iwybrau dy fywyd caredig; Mae troion diniwed yr amser fu gynt, Pan oeddem yn hwyl y chwareuon, A'r mwyniant a gawsom fel hogiau ar hynt Yn aros fel meus adgofion. Yn mhlith y nodweddion fu'n llanw dy fryd, Fe gofir yn hir y parodrwydd Fu'n addurn i'th einioes, fel rhosyn 0 hyd, A th galon yn llawn o onestrwydd Fel brawd tangnefeddus, o foreu dy ddydd Caed prawfion o'r hedd a'r didwylledd, Fu yn perarogli dy fywyd a'th ffydd Yn gadarn ar sail y gwirionedd. Yn rhin y daioni fu ynot cyhyd, I, Mewn hyder, a'th fryd ar yr Iesu, Ti hunaist yn dawel o boenau y byd, Fel plentyn diniwed yn cysgu Daeth awr ymddatodiad dy ysbryd i fyn'd On gwyddfod i'r bythol breswylfa, I ben yn rhy fuan i hebgor ein ffrynd Fu i ni mor hoff ar ein gyrfa. Fe erys adgcfion am danom yn hir Mor unol yn sedd Capel Rhondda, f Pan oeddem wrth dderbyn danteithion y | Gwir, Yn moli'f Gwir Dduw, a chydwledda Er gorfod ymadael o wleddoedd y llawr, Mae gobaith am ail gyfarfyddiad Mewn gwledd yn mysg tyrfa aneirif yn ngwawr Haul dysglaer oleuni Duw'r Cariad. Er edrych am danat yn agos a phell, I gael ymgomiadau fel arfer, Ni fydd genym obaith b.yth mwyah yn well Na'th ganlyn i'r eang uchelder; Mae'r daith o'n blaen ninau i'th ganlyn cvn hir, Trwy ddyfnder glyn tywyll marwolaeth. Trwy gymortb yr lesu mae gobaith am dir Lie nad oes cystuddiau na hiraeth. Ar ol cydymiwybro'n gytun er yn blant, Fel brodyr hyd hwyrddydd ein bywyd. Dwfn loes oedd dy hebrwng i fynwent y Pant, I'th guddio o'n gwydd yn y gweryd Cwsg beiiach, fy nghyfaill, yn dawe! nes ] daw I Yr Iesu 01 balas i alw 1 Eí arwyl gt-eiitiwyr sydd yma a tiirM"' j j I fvw vn ddiloes ar ei ddehv, Pontypridd. D. EDWARDS,
PETH COSTFAWR YW ACTIO Y DYN.
PETH COSTFAWR YW ACTIO Y DYN. Wrth aros am dro i fyfyrio, ¡ A meddwl am gynliun i fyw, Canfyddwn mai anhawdd yw rhodio Yn gyson ar lwybrau ein Duw Daw gormes, a thrais, ac eiddugedd Fel ellyil i'n herbyn bob un Ac hawdd gallwn ddweyd yn y diwedd, Mai costfawt yw actio 'y dyn.' Mae lluoedd yn barod i dystio I. Fod geiriau ein testyn yn ffaith Mae'n anhawdd i'r eit-haf ei actio Mewn masnach, mewn eglwys, a gwaith; Os byddwn mewn awydd i godi Y tlawd, y trallodus, a'r blin, Mae'n bosib cawn bron ein mertbyru Am ddim ond am actio y dyn.' Os am fyn'd yn mlaen yn Ilwyddianus; Ac enill ein parch yn y byd, Rhaid bod fel y sarft yn dwyllodrus { Cyn boddio rhai dynion o hyd; j Os medrwn ro'i gw-en ar y wyneb, Er ymddwyn fel Judas ei hun, Ei gyfrif wna rhai yn ddoethineb, i A ninau heb actio" y dyn," O'r Senedd i fwth y cardotyn Mae twyll fel yn enill y tir; Tra iawnder a phurdeb yn erfyn Am ddynion i ddal wrth y gwir; Ond ambell Lloyd George sydd yn codi Fel Saul uwch ein penau hob un Un didwyll, yn foddlon yberthu Ei oes, er mwyn actio y dyn.' Os bydd ambel! Kensit' o Gristion, Am wneuthur gwir 128 ini gyd, Ei erlid a ga gan ynfydion, A'i yru cyn amser o'r byd; Ac erys pob ymdrech o'i eiddo I sibrwd yn nghlustiau bob un, Mai rhaid yw cymeryd ein dryllio Os ydym am actio y dyn.' 0 Gymru, hen wlad y duwiolion— Gwlad sydd a'i harwyddair yn bur, Ai tybed fod rhif dy wir ddynion Yn myned yn llai ar dy dir ? 0: ydynt, boed ini mewn tristweh Gyd-ofyn i'n Crewrei Hun, Tra byddom yn nhaith yr anialwch Am gymhorth i actio y dyn.' Blaenrhondda. 1 AGO.
-----PRIZE DRAWING WM. MORGAN,…
PRIZE DRAWING WM. MORGAN, BRYNMOEL, TYCROES. Winning Numbers:—1, 1384.; 2, 3424.; 3, 1454; 4, 1991; v 2478; 6, 2040; 7, 3482; 8, 445; 9, 3066 10; 12 r8; 11, 1248; 12. 1319; 13, 2890; 14, 1946; 15, 1:853; 16. -599; i'7> 1318; 18. 896; 19. 3426. I "Mae rhoddi Cy,nglic)T, nieddai Coleridge, "fel bwrw eira; po ysgafmaf y oisgyno, hwyaf yr erys, a. dyfmaif y sudda i'r meddwi."
Advertising
£ Marw Rhaid Pawb ag sydd yn dioddef oddiwrth y clefyd marwol ac enbydus Y Dropsy os na chymherir y Feddyginiae* h bwrpaso tuag ato mewn pryd Hughes's Dropsy Pills ydyw y Feddyginiaeth fwyaf bwrpasci s llwyddianus a welodd y byd erioed at y clefyd peryglus ac angeuol hwn. Y mae o'r pwys mwyaf i bob Dyn a Dynes, Mab neu Perch, ag sydd yn dy- oddef oddiwrth Dropsy Dwfr a Dropsy Wynt yn ei hoi ganghenau gymeryd y Pills Hynod Hyn felly at Dropsy Ddwfr a Dropsy Wynt Cymherer Hughes's Dropsy Pills At y Grafel a Poen yr y Cefa Cymherer Hughes's Droj-'sy Pills At Diffyg Dwfr a Poen»yr Af,vsi Cymherer Hughes's Dropsy PiiL At Chwydd yn y Boi, Coesau ti's Traed Cymherer Hughes's Dropsy PilFs At Tewdra Aflach Cymherer Hughes's Dropsy At Gwynt y Cylla a'r Bol ^vuiherer Hughes's Dropsy Pills A Asthma, Diffyg Anad!, Cymherer Hughes's Dropsy Pills At J'oen Pen, Corffrwyme&& Cymherer Hughes's Dropsy Y MAE "HUGHES'S DROPSY PILLS" wedi iachau canoedd laxver drwy'r aS mlynedd diweddaf, ac y maeat yn pern syndod yn ddyddiol yn eu hefeifcliiblrw|dd gwyrthiol mewn llawer o achosion ag wedi eu rhoddi i fyny f farw gan y Doctx- iaid. Y maent yn gwneyd Daioni i Bawl, ac- fe ddylai pob Dynes eu cymeryd yn ach lystlrøt RS .>11,?^ ?\1, t. r \i wert) ic- — mist a gvverthwyr Pa- tent Medicine am 1"11, 2/9, 4/6, neu danfoner eu gwertb mewn P.O. neu Stamps at y Gwneuthurwr JACOB HUGHES, M.P.S., L.D.S. Manufacturing Chemist, Penarth. Gofaler wrth brynu gad gweled fod y Trade Mark uchod, sef llun Diamond at bob blwch, heb hyn nid yw yn iewfi. 1 Gelyn Penai ■Nil w' i' t y Corff Dynol ydyw Clefydau y Prest a"if Ysgyfaint. Y maent yn jladd. eu miloetM yn flynyddol. Yr unig Feddyginiaeth tuag at Wrth- sefyll Ymosodiadau y Clefydau hyn ydyw meddygyn a ddarganfyddwyd yw Gwymoss y Mor o Norway, yr hwn, mewn undefc# Extract o Lysiau o tan Mor y Pacific, oidir mewo potelau o dan yr eaw Sea Weed ung-IJfe y Feddyginiaeth hon yn Wyrthia I yn eu heffeithioldeb at I Peswch ac Anwyd Bronchitis. Asthma, Crygnl, Dolur Gwddf. Diptheria. Pas, Whocpls?, Comgh,, [ ■■ ■ ■ 11 '1 I Catarrh, Influenza. Ac yn nodedig at Rhagflaenu y Darfodedigaeth. J SYLWER-Mae Sea Weed Lur-g-Life j mewn gwirionedd yn Feddyginiaeth heb d j fatb. Mae pob dose yn gwneud Daioni, Mae yn gyfaddas i bob Dyn a Dynes o hot oedran, ac hefyd i Blant mawr a bach, a- Rhoddwch Br,Vvf ArDo. RHYBUDD—Wrth biynu, gofaler cael ye enw "Sea Weed Lung-L fe" ac wV-" JACOB HUGHES, yn llawn ar bob potel. Heb hyn, twyll ydyw. Na thwyller chwi j gym* eryd dim arall, eithr mynwch gael yr un, J lawn.jy^j _■ -/f I Ar werth gan bob Cheimist a gwerthwyi Patent Medicine am i,% 2 9, neu danfofier eu gwerth mewn Stamps neu P.O. at I gwneuthurwr- JACOB HUGHES. M.P.S., L.D.S.. Manufacturing Chemist, Ponsrib