Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
14 erthygl ar y dudalen hon
Advertising
_Jk* /€Ti/§ISBK Af Or- f loom Y n Gadarn fel y Graig — Firm as a Rock. — Tra mae Cyffeiriau ereill wedi codi, ac eilwaith wedi cilio c'r gol\vg mae un ddapariaeth yn ein gw'ad wedi cas-Iu north o flwyddyn i flwyddyn ar hyd y chwarter canrif diweddaf eto yn parhau i gynyddu mewil gwerthiant a phoblog- r-vydd fel hyn y mae ei chym rind wedi myned mor eang a gwareiddiad. PrilJ eisiau crybwyll mai y feddyginiaeth y oyferir ati ydyw y byd- eiiwog GSKES10 3E5»:C3I-3ES 9JS PILE & Gi AVEL PILLS AR werth drwy yr holl fyd adnabyddus, mewn Blychau — Is. l2c., a 2s. 9c, yr un. John Morgan & Son, Undertakers and Complete Funeral Furnishers, 3, Monk Street, ABE RD ARE. Hearses and Mourning Carriages ketp to suit all Classes tEstimates given for Bricked Graves. Defy Quality & Pr,cei Note the Address-53, Monk Street, A berdarj. At y Ddanodd a'r Neuralgia. YICTOLINE Yw yr Unig Feddyginiaeth Ddyogel a Pharhaus* Byth yn Methu. j i Gwarentir ei fodzyn Ddiniwed, Tystiolaethiau Goreu! Gwerthir gan bob Chemist mewn Potelau am I/Ii, Ia 3/6. M. HOWELL JONES, A.P.S., m) [SBFYDLWY D 1869.1 Frederick D. E.George, fLate George Jones, formerly Isaac Thomas). Argymerwr a Choffinwr, 24 & 25, Seymour Street, ABERIAB. Frederick D. B. Geargs d4i*jb yo *c**og i'r cyhoedi am y mae a caaei yn y biyny idoedd a aat&Mt heibio, a lyaatma hefyd a' dtJybobpeth angenrheldiol at vreaanaeUi aa*lad-io>l am y pruoedd ma^o. ya y uyary PMHibeiiog pob martti a 6alar»gwH»yd«a, As. ♦ Eteoddir rfeestr o briwftm 8M:i¡ed Graves ar ymmymad. umaayFBianD-24 iõ. tUJYftOUU STREET, ABSRDAB.B
----",-"-,,,..-----.----.f…
f LLANELLI AR CYI.CH, } Anrhegu Dysgawdwr leuaoc. Nos Fexcher diweddaf, ax.rhegwyd' y bon- eddwr mwynaid-di, Mr David' Rees, B.A.. gynt a'th-ravv yn, Ysgol Ganohaddiol Llanelli, a swm, 0 arian gan ei lien ysgo>lheig."on a chyfedition, fel arwydd o ed-my-geddi arbe-nig a:r ei ymadawia-d o'r dref aic.axi.addd! i'r Brit- diddnias. Y mae Mr Rees yn bregethwr addawol, ac ami iawn y llanwoddi bwipuduti amrywiol, gan bregethu yaii rymus yni Gym- raeg a Saesnieg. Aelododd yn. eglwys. Capel Nevyydd, eglwys y1 Presbyteriaidi yn LtrH- elli. Brodor ydyw o Sir Aberteifi, ac wedi IhvYddo vn neillduo-t yn yr achrofa. Dysg\vyMivyt5 perthaa maivr ockiiw-rtho fel < athiraw a phregethwr yn mhlith en wad paxchus v Corph; ond er synd'oc i laver, peadierfynoiid roddi pob peth i fyny er ascud- io i fod yn far-gyfrelthiiwr. D\ nuunvu bob liwydd iddb yn. ei ymdrechion newydd. Cadeiriwyd yn y cyfarfod uchod gan Mr Lewis, prifathraw y Co-leg Cinc-a Yfwyd y llwnc-destyniau arferol mewn gw-ir- odydd anfeddwol. ac anerchwyd y cynullia.d, yr hwn ocdd yn gymrychiolaidd iawn gan am- ryw a'r myfynvyr presenol a gorpheaiol. Yr oedd Mr Rees yni boblogaidd iawn yn Liars- elli ar gyfri-f ei ysbryd mwvnaidd a pharo-d Damwain Angeaiol yn y Tumble. Tra yr oedd' plentyn bychan pymtheg mis I oed) yn chwareu: wxth y bwrddi yn 47, Tumble row, tynoddi y llestr te poerh d-ros ei gorph bvchan, fel y bu farw mewn ychydig oriau meTO canlyniad, o herwydd y 'shock' rodd- ■wvd* i'w gvfamoddiadj eidd11. Crnali w'vd I trengholiad. a dychwel^yd'y farn arferol, sef maxwolaeth d-amwainioL I Y Bel-droed yn Llanelli.
IY Bel-droed yn Llanelli.
Mawr oed'd tavrw y miloead. yn Llanrlli, II dydd: Sadtwrn diweddaf ar yr ymdrech fawr rhwng .Llanelli a Chaerdydd dtewll chwareu pel-droed. Cymaint ydyw1 poblogrwydd: v 'I chwareu yma yn. ol. axferiad neu -reol y 'rug- by/ fel y gwrelir yn gyftredin gymaint a d'eg mil o bobl yn edrych ar y match. Yr ce pwyllgo-r yr Undeb, a phrif foneddigion: v wla.d c bob gradd wedi cyrhaedd Ninio, am mai ar 01 yr ymdrech fawr hon oeddynt ddewis v dynion goreu i gynrychoili Cy.! n- yn erbyn Lloegr dydd Sadwrn nesaf, yn Abertawe. Curodd TJanielli Caerdydd vn rhwydd iawn. Dewis- yd Strand Jones R. T. Gale 0' Llanelli i fod yn mhlith y pym- theg cewri i'r frwvd'r fawr nesaf. Dyw-^dir fod swm anferthol o a-rian- wedi eu derbvn I' wrth y clwydli aT yr ain-gylchiad hwn- d'vdd 1 Sadwrn- diweddaf. I Y D\nmvn Gerch In v Dref.
IY D\nmvn Gerch In v Dref.
txengholydd rhai nodi a da u buddioi iawn ar yr achos. Rhwng I yr influenza a'r dwymyn goch. y mae llav\ L, iawn o afiechyd- ym ganfydddi wy yn y dref a'r cylch. A'eth un wraig allan ¡'f farchnad, ac amrywiol leoedd TO ystod yr wythnos hon pan yn nghanol y dwymyn, r, hynv ar waethaf rhybuddion) yr awdurdodau priodol. Y mae p-edwar cii phlanit hef yd yn wael iawn o'r un achos. Penderfvnwy j; c herwydd ei hamgylchiadau i beidio ei dirwyc, and co-sb'sr y rhai nesaf yn drwm cs g'c::uv esgeulusdcd tebyg. Cau Drws i Ddieithriaid Iddewig Masnachoi. Y mae marchnad Llanelli yn ca,el ei niyn- yxhu gan. luaws mawr 0 luddewon a chenp, oeddi masnachol ar ddydd lau a Sadwrn, gan eu bod moT ffodus a gwerthu dlillad gwael rhad i)r dosbarth bwnw syddi ym credJu yn yr ymdrafodaeth hon 01 fasnachu. Gwir yw ;od tref fawr fel hon. ac yn, diref mor weithfao' ei chyfan:soddiad, yogvfrifol am y mat-ur hon ot fasnachu. Nid yw y dieithriaid yma vn talu yr un ge'iniog o drethoedd; er cadwi i fynv y dref, ac eto deilliant yr elw goreu. Y mae masnachwyr y dref wedi pender- fynu o'r diwedd, ar ol llawer 0 rhybuddion ac ofer siarad, i'w gwrthwynebu, ac y maent yn gwneyd eu rhan a'u goreu er cael cyfnewtd- iad" ar gyfreithiau lleol y farchnad. Slums Caeglas.
Slums Caeglas.
Er fod rhai tai wedi eu condemnio er ys ugain mlynedd yn ol, parheir i w eadia, yn ddeiliedig hyd heddyAv. Y mae Pwyllgor I echyd y Cynighor Trefol WE" penderfynu cymeryd y mesvirau mwyaf eitiiafol os na fyd d ant wedi eu tynu i lawr yn fuan iawn. Dad-gudd'iwvd sefyllfa resymus yn' y cyfarfod diweddaf o'r pwyllgor uchod. Dywedo-dd yr Inspector fed un; teulu yn bvwi yo: un o'r tai yma heb dalu rent, ac nidi oedd yn bosibl id-do ga,el all an pwy OtXld y perchenog. Yr oed<l chwech o deulu mh byw: mewn un; ystafell wael.
-:0-:---CWMAFON.
-:0- CWMAFON. Dydd Sul, y jydd cyr., cynaliodd egKvvs y Rock ei chyfarfodyidd haner-blynyddol, pryd y preget'hwyd ga.n yr Efenigy-les Miss Bow en, Pientre. Rhoncldia (ond yn awr In ty td 1 1 Ngholeg Caerdydd), a, Mr Phillips, diyfodol weinidbg Seion. Cwmafon.. Yr oedd yr Hen Genadwri yn gael ei thradtlodi gvdiag ard-lel- iad fawr; fe tedr Mis.s Bow'en d'fa.ddbdi g\ f & dylanwad i fedru rhoddi min ar yr Hen, Hen Hames. Sicr y claw Mr Phillips yni bregeth- wr cadarn. Yr oeddJ yn-o gymulleidfa fawr wedi dyfoii yn nghyd; y capel wedi ei or-- lemlwi yn y prydinawm, ac ugeiwiau yn mernu gael He. Yr oedd: yno ganu ardderchog, a hwmv dan arweiniad- Mr NVrn. Williams (Gwilym c'r Grtig). Xlae gaJwg lewyrcu- us ar y Rock, a hyny o dan ofal Mx Rees, yr hwn sydd yn un o weinidoqcn mwyaf parchus yr emvad; mae y ffaith iod cvmaimt o aiw- am dano yn pron hyny. Gc- b-eithio' fod vr had d'a syddi wedi cael e1. r-,va yn y cyfarfodydd. hyn wedi gael diyfndvjr daear, ac v gwe-lir ffrwyth tor-eithuog ar el I hyn, yw dvrnuniad— I Uni Oedd YOlO. ———— :o:-
Advertising
W'T Pnpartd umdtr Mtdxcal instruct ion, a FERRU- ) COCOA Is DELICIOUS A- REPRESHIN(L It ENRICHES ■ THE BLOOD and is THE ONLY COCOA ■ containing FERRUGINOUS ELEMENTS. ■ Packed in 6d., 9d. and 1/6 tins. Of All Grocers. ■ FREE GIFT of Elootre-Stiver Jug I as an Advertisement. See Coupon inside tins ■ FREE SAMPLES SENT TO ALL. B Ferra-Cocoa Mannfact'g Co., Ltd., 321 GOSWELL ROAD, LONDON, E.C. B
DYDD-LYFR RHYWUX.
DYDD-LYFR RHYWUX. Mae Golygyxid y Witness1' mewn traiterth i'awc o eisieu cael cyfleusdra i ddvchwelvd1 y svd w 11 ei' go-iii, i'w' i,a',rn< berchen; ac c ir rjTiitaas i'r perclienog irw adnabod c v m u 1 y rhan iiyny o homo sydd' yn perthyn i'r misoeddi cyntaf yn y flwyddym. Dim end- y Sabboth- au a ro-d-dir. a chan efallai raai xhyw Gymra syd'd yn arfer ysgrifenu ei adgorion yn Saes- ineg, sydd- wedi ei goili, rhoddwn- y dexnyn yn y "Darian." Ion. 5:—Gwnaethum ymdrech i fyned aIIan; gim ei bod yn Sabboth Cylmuiid'eb, yr TI\}cldar bawb fyned gwasanaeth hir jawn; wrth -resn"ni aros:1is gartref yr hw">"T. Ion. 12—Arosais gartref—yn oer ia.wn— Casgliad. Chvvartexol. Ion. i fa's tr y dcloe; mega is (nursed1) fy hU,DJ heddy^w. er bod yn v, b-arod at waith. yfory. Ion. 26.—Cvsgais yn. hir bwriedais fyned i'r cwrdidi yn vr hwyr, end galmJddi Mr —, ai chymerodkl de gyda ni. Chwef. 2.Penderfrna,is gadw yn y ty (ar y Sabbathau) tra y parhai y gwynt dwyx-ain- ogieddol yma. (Tebyg mai gogledci-fld'A-y'reiniol a fedd'yiia.) Chwef. 9.Sabbath Cymundeb'-teiml- ais yn rhvdd i aro-s ga:rtref, gan na alwodid neb i ofynl paham nad oedd'wn' } n y cwrdidl y Sabbothwiu a aethont heibio. Chwef. 16.—-Wedi blino bod yn y ty-—- aethurn i'r cwrdd; on4; buasai cys-tiil i mi iro3 garbref—y ieirch yn y geiddfa. a ysgrech- | at yn) e-nbydtis. ChwT@f. 23-.—-Cysglydi iawn yn y capel—da- | hunals—gwielaas ddau o'r d'iaconiaid yai cysgu, a g wraig y gwe'inidbg hefydi. M a wrth 2.- Tybiaf rna-i prif fai esn gw'eini- idog w eisieu amrywiaeth yn ei bregethau. Mawrth 9.—Gartref; nis gwra yn iawn p'axn dylenit wneyd y gwas-anaeth yn dden- iadol a, phlcsi'rus. Mawrth 16.-Casgliad at y Gymdeithasfa Sirol; aethura i gapel y BedyddKvyr; yr uni peth yno- a goirfu i mi roddi—gan i mi gael fy rhoddi yn eisteddle Mr —. Mawirth 23.—Gwr dVeithr ym pregethu; gwledd anfynych iawn i mi. Mawrth 30.—Y gweintidog oddi cart ret"; wr mae odidiicaatref a hyd; pregethwr dir- wael heddyw. Ebrill 6.—Sabboth Cymundeb—yno wrth reswm; gosodJais dd-ernyn Hal nag arferol yn y hI wch. 'Ebrill 13-—Afiechyd—a dywvxlir ei fod yin gyffiredinol; arosais yn y ty yn v boreu, ac aethum i rodio yn nigwr-es y prydinawn er mwyn fy iechydl (D.S. Casgliad Chwartero-l). .Ebrill 20.—Yn y cwrdd—ond dim byd neilldiiol. Ebrill 27.—Dyn ieuanc pobiogaidd iawn, newydd dd'od i'r gyTnyd'ogaeth; aethum fel pa.wb ereill i'w glywedi (dywedi.r fod earn gweinklog ninaUl 'wedi bod' unwaitb yn bobl- ogaidd1). Mai 4.—Pregethau i'r Ysgol Sabbothol. Cymerais y cyfleusdra i fyned! i wrando y curad. ne'wyddi. I Mai 11.—"Cwirdd Cymundeb' deallais fod- fy nernyn llai w?'edi ateb yn y bhveh o'r goreu. Mai 18.—Y tywydd yn dwym; Mr — vn hwy nag 'arferol'; mewn gofid wrth gly^ved Mrs. — yn dw^eyd idd.i fwynhau y bregeth. Mai 25.—■Gartref; vn gysgiyd ac yni I' edrych dros yr hysbysiadau- yinf y Drysorfa; dweyd) wrth Mr <—, yir hWTII a ddaetli i"r ty, I' fy mod yn) e5 golygu yn 11awn mor fudidiül i ddarllen y Beibl gartrref a myned] j'r cwirdd. I Meh. 1.—O herwydd! fod' pethau mor farw- aiddi ac isel, bwriadu rhoi haneir y set i fyny. Meh. 8.—'Sabboth. Cymundeb"-—dim, ond 12 oedd yn y capel pan ddeehreuodd Mr —; rhifaisi hwynit. Meh. 15 a'r 22.—Yrn fy hoff le ar lan y mor; aethum i'r eglwys ddwy waith. lVteh. 29.—Gartref eto; meddwl yn dd'i- frifol y dylem wneyd cais. at eÎin gweinidog i ymadael. Hydi yma yr aeth, a'r neb a'i harddelo, ac a dalo am ei godi> a'i caifF.
-:0:-SENGHENYDIX
-:0:- SENGHENYDIX Noddfa. Cynaliodd vr Annibynwyr eu Cyngerdd Blynyddol Nos, Nadolig, ac yr oteddt yn un o'r cyngerdidau goreu gafwyd yn y He er's tro. Lly^vyddwydi gan D. Thomas, Ysw., a chafwyd ga!vl<^) amryw sylwadau ffra,eth ac addys-giado'l yn, ystod y cyfarfod1. Gwaisan- aethwyd gan y cantorio-n a'r cantoresa-u can- lynol :■—-Soprano, Mrs. K. Williams (Llinos Gwalia). Mountain Ash, yr horn: dd:atgan«dd yr un-awdati canlynol: "A Vision of Heaven," "Y Gardotes Fach." a'r "DcHnas Sanctaidd"; ac mewn; atebiad i encore wresog canodd "Ar lan Ioxddonen ddofn." Contralto, Miss Minni,e Lewis,, Senghenydd canodd y darnf- au calyuol: "Hen Feibl Mawr Mamgu," "Y Peniil 'Adi-oddai fy Nhad," a "The. Great: Eternal Home." Tenor, Mr D'. Howells fGwynalaw), Aberaman, "Baner Ein Gwlad," '•'Sound' an Alarm." Bass, Mr D. Idris' Perkins, Lluwdain, "A voice from the Spirt: Laaid," "I fear no foe, "Nazareth." Dad- i -iawd ganwyd deuawdau fel y raniyn hefyd: "Over the Hawthorn' Hedge.' gan Mrs. Williams a Mass- Ivewis. "Y Barddi a'r- Cerddbr," Mri, Howells a, Perkins. "Hywei a; Blod\ven, Mrs. a- MT! How-ells. Canasant' dda u bedivaxawd. "In this hour of softemed splendour," a, "Sleep Gentle Lady." Rhodd! •wd' croe-saw cynhes i'r dadganwyr, a. chymer- adwyaeth fawr am eu dadga-niadau meistrot- gar ac efFeithioI. Cyfe^liwvd yn fedrtis gan; Mr Gwilvm- Marsden;. Senghenydd. Salem. Nos Lun. Rhagryr 29am. cynaJnryd cyng- erdd yn nghapel y BedWdwyr yn nglyn a'r Christmas Tree. Gwasanaethwyd gan Gor Plant yr eglwys, odau arweiniad Mr D., Roberts, St.ation road. Y mae' y braiwdl ffydcHdn hwn yn deilwng o gynieradwyaeth gnihes am ei lafur ma-WT gyda'-r cor, oble-gid vr oedd yn amhvg ei fod wedi ymdr-echu yn egnaol, cvn v gaHasai y canu a'r 'actio' fed nlor foddhaol. Rhaid wrth abeirth mawr cyn llw^ddb gyda'r plant, ac y mae Mr Roberts ynl ga.nu gw nevd hytny. Cafwyd cydweith- redii-d rhagcrol amryw frodtyr a. chwdory^ld c'r cglwys"i wnevd yr oil yn llwyddianus.. Gwasanaethwyd fel ysgrifenyddes gao Miss Ca,theTine James, 178, Commercial street, a bu yn vmdrechgar iawn gyda'r parotoadaju1 j or dechreu hyd' y diweddl ac yr oedd ei gwasanaeth yn wit werthfawr. Llywyddwyd y gyngerdd' gan Mr Pai, 1 Lluyd, ysgDilfeisü", ac aiuciruwva- gan y Parch. D. Roberts, gweinddog. a ehaiVyd-: ganddynt anerchiadiau pwrpasol. I Yr oedd y rhagien tel y caniyn:—Over- ture. R. Evans. Chorus. "The; Vac.av n B-e-ii," gan y Cor. Can-: gan Maggie D,ks a Bessie Hyde. Can gan May James, "Village Minstrels." gan Evan Jones a b.n- gyny cor. "The day i-s wet, v': gan y Banri. Can, gan B. Mantle ac ^-i.. La.»-ie». Duett ar y berdoneg gan Kate Roberts a Tissey Roberts. Can gan: M. Edmunds, M. M. Rees, a May" Rees. "Our Pretty- Christ- mas Tree," gan y Cor. a ii, y Cor. Can; gan- Gertie Robens. i- dren's Hospital," gan y Cor. Can gan Mir- iam Evans. "Tribute of Flowers." ga,n G. Roberts, a merched y Cor. "Johnny Smoker," gan fechgyn y Cor. '•Rainbc gan y Cor, Can gan M. Evans a J. Harper. Adroddiad, "The Inventor's Wife," gan. Mass Maggie May James. Cyfeiliwyd yn bylaw iawn; gan Richard Evans, ac hefyd1 gam y chwiorydd ieuainc Kate Roberts a Ti-;sey RobertSv Y noswleithiau dilymol cafwyd! Hawer o ddifyrwch with didiiosg y Christmas Tree, yr hon oedd wedi ei gwisgo yn brydferth, dan gyfarwyddiyd. Miss C'. James, yn cael ei chynorthwyo gan Misses M. A. Roberts. J. Thomas, J. James, Mrs. Price, a; Miss M. Morgan. Casglwyd at y treuliau gan chw;iox- ydd oir eglwys, a bu lluyddiant ar eu gwaith hwy, a phawb a gymerasant ran. Yr Eisteddfod Gadeiriol. j
Yr Eisteddfod Gadeiriol.
Yr mae hon, wecM -ei hysbysu yn ngholofnau I b y "Darian^" a da geMymi ddeall fodi airgoeiliom ffafriol- am ei llwyddian* Hon fydd yr Eis- } teddfod Gaddriol gyintaf yn y lie, a disgwyl- iwn gystadleuaethau iluosog a dia; ar v gwa- hanol de-stynau. Hyderwn y ceir ymdVechfa dda ar y prif ddarn, "The Destruction of Pompeii." Testyn, y Gadair yw, "Gwanwyn Bywyd," a chynygir Cadair Dderw hardd am y bryddest oreu ar y testyn cyfoethog hwn. Rhoddir gwobrwyon rhago-rol yni mhob adTan. Felly, d,eite,d y cerddorioin, beirdd, lleno-rion:, cyfieithwyr, ac adtroddwyr all an i'r inaes yn, lluoecki
-:0:--ABERDAR.
-:0: ABERDAR. Swyddfa'r Lhthy-rd}.—Yn ystod mis Rhaigfyr diweddaf trosglwyddiwyxli i leoedd ereill ac yni lleol y cyfanswmi enfawr ol 387,042 o lythyra-u. ac hefyd 14,461 o bar- seli. Nazareth.-—No-son cynt af y flwyddyn new- ydd cynaliwyd cyfarfod cystadleuol yrh y capel uchod, danllwyddiaethi y Parch. Rich. Williams. Y beirniai-d aeddiynt: :Cerddur- iaeth, M r Rees Evans (vn- absienoldjeb ei fab, yr hwnoeddi yn gyfyngeciig i'w breswylfod yn herwydd afiechyd); bardi--oniaeth.. -etc., Mr Henry Lloyd (Ab Hefin); freehandl dlrawing, Mr Ogwen' Williams; gwa.u a cydiaiu gwobr- wyo, Mrs. Williams, Seymour street; cyfeil- yddes, Mrs. D. W. Williams. Clifton street; ysgrifenydd, Mr Robert Williams. Wediij cael: anerchiad gan y llywydldl. awdJ. yn mlaen yn y drefn ga.n.lyno-1:—Adirod'diad' goreu, Davidi Darvies; un-awd i blant, "P'le miae y Naw?" goreu, Jenmie Jones, Aberaman ail oreu., Rachel Williams1. Gwae' cuff, I goreu, Lizzie Ann Daivies; ail oreu, Maggie, Phillips. Unawd alto, "Robin Goch," goreu., Handel Davies, AbeTaman. Ysgrif a;r "Teyrnasiad Solomon," rhanwydi y. wobr rhwllig Mr Tom. Davies. Moria-h. I.dwydcoed, a. Miss Sa;rah Morgani, Glannant street. Englyn, "Llo-sgfynydd," goreu, M'r J. T. Davies (Glan Dulais). Unawd, "Mylfi sy'n ,i m,i oi-i*r baban," goreM, Maggie Phillips; rhoddwyd gwobr ychwanieigol gan y beirniadl i Rosa. Mary Evans. Unawcli i dienor, "Y I fam a'i baban. "goreu, Mr Richard Owen:, Oxford street; Cadlys. Gydiyni gwcbnvyo, gorev, Miss Maggie Eynon. Deuawdi, "Croesi'r Afcn," goreu-, Miss Maggie Rees a Mi ss Maud Ma son: Unawd' baiss, goreu, Mr Richard; Owen, Oxford street. Free- hand drawing goreu, Miss Maud Mason. Penill ion goreu., Mr J. T. Davies fGlam Dulais). Daxllen darnJ o gerddbriaeth, goreu, Mr Henry Harris, Henry, street, Aber- aman. Adrodldtiad, goreu, Miss; Sarah Mor- gan. Unawd ar y berdoneg, rhanwyd y wrobr rhwng Gwladys Phillips a Sidney Hughes, | Aberaman. Canu, corawl, enillwyd y wobr gan gor Nazareth, clan anveiny deli aeth Mr I Charles MarnSi, Tudlor terrace. GIofeydd Abernant.—-Yn ystodl yr wyth- no.s ddiweddaf yr oleddJ v glofeyddl hyn yn segur, gaai eu, bod; wedi derbyn rhybiuid. gan y cyflogwyr. Cynaliwyd cyfaxfod; yn Ngwest- dy y Crowm, dydd. Gwener diweddlaf, gan rweitlwryr Glofa y Twael, dan lywycfdiaeth Mr D. T. George; ysgrifeniyidd'' y, cy farfo-d oedd Mr Johnl 0avies. Pasiwyd ple-idlais 0 yrnddiriedaeth yiT) y ddirprwyaeth a, dialodd yiriweliad! a'r oTuchwyiiaeth. Hefyd, "Eu bod- yn rhoddi caniatad i'r goruchwyliwr i beidio atal y lofa, ood: fDd, caniatad yn unig- 01 yn caiel ei nxldii pan y bydd y gweithwyr am bresenoii eu huna'n mewn angladdau, oddigerth pan y bydd dam-wain angeuol wedi cymery^dl He." Hefyd eu bod: yn apwyntia M;r D. T. George: a, Mr David Walters i ymi- weled a'r oruchwyliaeth. Fod y ddirprwy-1 aeth i gael eu talu fel arferol am, gynrychioli v lofa yn swydldfeydd Abernant. Fod y Cyngor Celf a. Llafur i ddewis. n'tfer o ber- sonau cymwyis i gynrychioli- bob adiran, a bod enwau y personau hyny yn cad elU gosod •o ftae.ni cyfarfod! or adMn er gw-n-ey d. dewis- iaateTtync.1. Yr un amser cynaliwyd cyfarfod o. weith- wyr Glofa Blaennant, dan lyWyddiaieth Mr David: Morse. Yr ysgnfenydd oedid Mr Dd. James., atalbwyswr. Cafwyd adroddiad y -ddirprwyaeth a dalodd ymweliad a'r oruch- wyhaeth; a. phenderfyawyd fod y rhai cam lynol i fodl yn ddirprwy aeth :—Mei-stri Jo hn Morgan, David1 Morse;, W. T. James, John Jamies, David; James-, a Samuel Franklin.. Mewn. cyfarfod o weithwyr NoL 9, pender- fyuwyd fod y rhai caniynol i gynrychioli y gyf:ryw lofa: Mr Thomas Williams (yir atal- bwyswr newyddi a. apvyntiwy d), Mr Ben Sheckland, a Mr John Jones-. Prydinawn clydd Sadwiro, cynaliwydi cyfar- fod unol o r gwahanol lofeyddi ym Ngwestdy y Bute, pryd YJ- oedd Mr C. B. Stanton yn bresenol. Am ddteg o'r gloch YIllI yr hwyr, cyhoeddwvd oddiar ben mynedfa i Westdy yr Esgyd, gan Mr Stanton, fodi gwaith i gael ei ail-gyehwyn yni y glofey ddi y cllydd Llun presenol. Cafodidl y ntewydd! da hwn dder- byniad cvnes gan v cpneedd redd-' w^d-i vm- gynu,ii U--JC¡.U.) Ii yr ^axcii.UiUic. fod y gyflo-g adelir i weitbw vr Abem-xnt bob pytheixTos d'rcs £500c. Tysteb.— u <te at dda genyxn; ddeall fod aelod.au a. ch\ft lion Eglwys Fair, Abexflar, yn bwriadu « w t\ iteb er ei ch-yfjwvno' i'r Parch, Josepn Morgan, ax -ei ymaxtawiad o Aberdar 1 gym-exyid Ficeri-aeth- Hirwaun.. Jdwyddiant i'v mudiad ydvw ein dvmuni'ad'. Hetyil, y m-ae- mudlad ax d'roedi i wnevdi tysteb i'r gweinidog llafur'us- a pharchus, v Pa.rch. William. James, Bethania, Aberdar.. Yn s;cr dyiai hon fo/1 yn vn o'r rhai mwyaf gan; rxuji oes neb wedi br.d ro<-r w-etithgar a'r gwr parches hwn i acho-s y Metho-distiait^ trwy Gym>ru. Y mae vve<li Ihnw swvddx pwysicaf yr -e,nwad. Nos Ferche;r, yn Festri capel Nazareth,, cynaliwyd Coeden Nadolig (Christmas Tree pryd y ro-ddwyd anrhegion ym oghiyda am afalau i blant yr Y sgol Sul. Yr oedd y Festri wedi ei haddurno- yn d,flestlus gan Misses Catherine Rees, Maud M a sen. Harriet Davies, Eynon. H-ughes, Mrs. !<„ Williams, Mri. D. Landeg, a. John. Evans, ac amrvw ereill. Yn yftod'- y cy-farfodi camwd "Myfi Sy'n Magu'r Baban." yn hynod swpíoI gan Miss Susan Humphreys, nath Mr a David Landeg, gwerthwr gwlanen, etc Canon street. Aberdar.
—: o: SARON HALL, ABERAMAN.
—: o: SARON HALL, ABERAMAN. Cynaliwyd-cyfarfod Gysta'lleuol y-m y He uchod Nos Nad'oKg, Rhagfyr 2 sain. 1902. clan nawddi yr Y sgol Sabbothol. Trefnwycl y rkaglenfei y caniyn:—Cadeiriwyd gan. Mr J. 'Evans, Cynt-Orvichwyliwr yr Heddgeid- waidl Beirniad y canu,, Mr Philip Rees A.C., Aberwmboy. Beirniadl yr amrywiaeth,. I Mr fohn: Rees, Ty'rheol, Aberaman-. Cyfeil.. yddes. Mliss Rachel Evans, Aberaman. Anerehiadi gan y Cadeirydd; Ylii fyr ac i i pwrpas. J. Ca,n! agoriadbl gan L. J. Davies, Aber- am an. Un-awd. i fechgyn dan, i5eg oed, "Cawn Ganaan yn y Man," o Raglen Platnt am l9°3, goreu, iaf, Robert Henry Davies; zit. Handel Davies, y ddaui o. Aberaman. Adroddiad! i blant 0. clan taeg cwdi, "i\ W J: Gyda'r Tad," goreu. Mary Hopkirus, Alter aman-, Ysgrif (héb fod dros dair tudaleini fools- cap), i raiÍ 0. clan i6eg ned. "Karnes Joshua, buddugol, M.D. n.i caawsom ei en.w. Unawd teno-r, "Cwymp Llewelyn," rhan- wy di rhwmg Howell Thomas. Aberaman, a John Davies. Trecynon, Aberdar. Adtoddliad, "YmweEadl y Doethion a. Beth- lehem," 0 Gerddi Hywel Cynon goreu,. Thomas: Morgan; zil, Richard David Lewis., Aberaman. I'r pedwar am ddarlleni yn oreui ddarn o gerddoriaethi a.r y ptydi. goreu, Wm. Jones a ,i. gyfeillioni; Am yi tri phemàll wyth llinen. "Hreuddwyd Gwraig Pilat," goreu, Mr James Phillips,. JubiLee road, Aberaman. I'r sawl a dda.rllenai yn oreu ddarn heb e.« ataJnodi ,goren, David: Perkins, Aheraman, Dadil dicKfyfyr., testyn, "Morwr a'r G lowr: goreu Morgan Jones a Levi Nicholas. Aber- aman. Solo bass,, "Teyrnasoedd y Ddaear." goren, John Lake, Aberamian. I'r saw! a: ganai yn oreu "St. Johtn." o'r 'Ca'r:,iedydd, goreu, Mr Roger Williams. Jubilee road. C .c r-c.n. Wedi talu y (lulchgarwch arferol ¡'r cadeirydd, a'r beimiaidi, ac hefyd i'r fonedd- ige.s. am gyfeilio mor; arddiexchog, a m-yn'd! drwy ei gwaith mo-r gansmoladwy. terfynwyc! cyfarodi bywiog a hwylus, a, phawb wrth eu bodd yn dd^weyd, "Melus, moes eta." GwrandaAvr.
: 0 — "YR HAF."
0 — "YR HAF." MR. GOL.Caniatewch i mi gywiro yr hyn ymddangosodd yn y DARIAN ddiwedd- af. Yn ddangosodd y geiriau, 1 Mae'n dweyd anwiredd,' a'r rhai hyny yn gyfeiriedig at Dafydd Morganwg. Nid fy eiddo i oedd y frawddeg a arweiniai at y geiriau crybwylledig. Bu yn ofid calon i mi fod y fath eiriau yn crogi uwch fy mherc am wythnos, heb allu eu dileu. Nid cyf rifoldeb bychan fyddai taflu y fath sarhad ar foneddwr parchus o lenor sydd wedi llanw cylchoedd uwchaf llenyddiaeth Cymru am ddeng mlynedd ar ugain gydag anrhydedd, ac y mae yn enwog am ei un- plygrwydd. Mae genyf addewid am dystiolaeth hen gyfaill i Twynog, Telynog, a Gwilym Gwent- Gobeithio y gailaf ei roddi yn y box yr wythnos acsaf, ac yn: gallu dweyd Cwmbach yn groyw, croyw- Gwyr ef am y cymhelliadau llenyddol > soniais am danynt, a bron yr oil o honynt wedi tori ffigwr amlwg yn hanes Cymru. Dywedais mai geiriau i'r Gauaf geisisi Gwilym Gwent gan Morganwg—' Y Gwan- wyn' ddylasai fod. 4 Slip of the pen ydoedd. Powys Fadog. O.Y.-Gwelais y tyst crybwylledig wedi ysgrifenu yr uchod, a dywedodd na saif ar un cyfrif yn y box os na wnaf ei yswirio. Os digwydd, Mr Got., i agent, assistant super, neu super ddod heibio, o unrhyw un o'r cymdeithasau parchus sydd yn y wiad, halwch ahw yma yn un ag un, os gweiwch fod yn ddg, a gwedwch hod cast mil' yma.— C,F.
jBLAINA.
BLAINA. Cynaliwydi cyfarfod' misol Dosbarth Blaina o'r Ff-ederasiwn. dydid) Llun, dan. Ivvv yddia:eth Mr Edward Davies, Penderfvr* wyd i geisio calel gan Mr Smiillie, Ysg'otlan^f,. a Mr AT. Oniotns. i ddod' i anerch y -gw-eitb wyr a.r lyrder. Hysbyswyd fodl tua 60 o lovvyr yn, segur v.>. nglofa y Black Vein, Nantyglo. oddaar Rh.ag 31, ac yr oedd! amryw allan yn; Lefel Llwye cced. Pendierfynwyd i gymeradwyol y cyfri' Úwedd i wneyd levy ar ran y dynion hy — Cafodd Mr J. Manning, y goruchwyliw ethol i gynryehio-li y dosbartn. ar Gytigor Ffederas'iwn am y flwyddlyn. -:0:- Printed and Publishe by 0-wilwB Morgan Evans, at his G nera? Printifflg Cfficc, 19, Cardiff street, t erdare, xo the; County of Glamorgan, January 8, T903. i