Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
20 erthygl ar y dudalen hon
Advertising
w. WilH-nrs I CJpstJe Street, Swansea l] ,í STOCK in WALES. II II Enr^ ^emeoi Rings, .22 Carat "JJd Wedding Rings II 18 C -"A Odd KEEPERS. Btigiis&i. Fiit-civi Lever Watches Brazilian Crystal Spectacles I
Advertising
I w Williams | WatchmaEer & Jeweller j 29, Castle St., Swansea I I Gymry h«ff de'weh, at aaxo y Os ,g-m heirckf iotkwyau aim, | Ori&duMn ac awrleisja/u, | Gesnau a EHADWYNOU claer; [j Ytpectoi geifytW, hin-fynegydd, II Gwresnfesurydd, ewmjjftw4 mor, | Ceir gaaa WiHiams, Heei-y-Castellg TROWCH I MEM* I WEI'D A ifix.
,"'--------Newyddion Lleol.…
Newyddion Lleol. ABERDAR A'R CYLCH NAZARETH Nos Wener, Ionawr laf, 1904, cynaliwyd cyfarfod cystadleuol ilwydianus iaw» yn festri y capel uchod, dan lywvdchaeth y Parch k Williams, y gweiiudog, Cynaliwyd y cyfarfod dan nawdd y Gymdeithas Ddiwylhadol Leol, Clorianwyd y cystadleuwyt-Y, canu, Mr Eben Powell, R,A,M,, Gadlys; yr adroddiadau, map, etc, Mr George Powell, Glo'ster-stxeet, Aberdar, j Awd vn miaen a'r rhaglen yn y drefn canlynol- Unawd alto, Mae d'eisiau Di bob :UI'I,' goreu, J Parker; unawd soprano dan 14 oed, Cartref can yw'r nefoeckl,' goreu, M Phillips; unawd, j messo-soprano, goreu, Miss Maggie Mason; j unawd tenor, goreu, Mr J Jenkins; unawd bass, I goreu, Mr D W Williams; unawd soprano, 'Gwlecid,' goreu, Maggie Prillips; ysgrif ar, 'Hanes Iesu Grist,' i rai dan 16 oed, goreu, ¡ Winnie Evans; ysgrif ar Taith gyntaf Paul,' I goreu, Lizzie A Davies; map, 'Taith gyntaf Paul,' goreu, Lizzie A Davies: araeth byrfyfyr, I rhanwyd y wobr rhwng George Powell, David I Phillips, a David Landeg; pedwarawd, Coro- mento,' goreu parti, Miss Maud Mason, Wedi talu y diolchiadau arferol i'r beirniaid, etc, ter- f fynwyd cyfarfod hapus iawn LLYRGELL RyDD.Bore dydd Llun diweddaf agorwyd y ddarllenfa perthynol i'r llyfrgell hon, YSGOL GWEITHJOL ABERDAR-Mewn cyfarfod I Bwrdd Gwarcheidwaid Merthyr, penderfynwyd trosglwyddo y merched perthynol i'r ysgol o Cwmdar i Ysgol y Pare, gadewir y bechgyn yno am y presenol, hyd nes y bydd i Y sgol y Pare gael llai o bresenolion, YR UwcHGWNSTABL — Nos Wener diweddaf toddodd ein uwchgwnstabl parchus, Mr Ben Jones, wledd o de a bara brith i blant Ysgol Gweithiol, Aberdar, a'r noddfa perthynol i'r tkJdion, Wedi i bawb fwynhau eu hunain, caf- wyd perfformiad gan y plant, yn cael eu cynor- thwyo ganseindorf linynolMrWE Thomas, Lly- wyd ar yr achlysur gan yr Uwchgwnstabl, CLWB RHYODFRYDOL — Nos Iau diweddaf, cynaliwyd cyngercld ysmocio yn y clwb hwn, dan lywyddiaeth yr Henadur J W Evans, cyfreith- iwr, Cahvyd anerchiad addysgiadol gan y CyngorwI" J T Richards, Caerdydd
: ®: BURRY PORT
BURRY PORT Nbs Sadwrn diweddaf, cynaliwyd eisteddfod boblogaidd yn Neuadd y Plwyf, Burry Port, dan lywyddiaeth Dr J H Williams, Y beirniaid j oeddynt—Canu, Mri W John, A C, a F King, AC; llenyddiacth, Mr Hugh A Jones (Arthur Wyn), Cwmfeli Llanelli; ysgrifenu, Miss Anne Lewis, Burry Port; pobi bara, Mrs Dr J H 1 M-r* L.1iyd cyfeilydd, Mr Lloyd. Achddu Yinn, Burry Port, Enillwyd y prif solo I gan Mr J Burry Morse, Burry Port unawd soprano gan Miss Elizabeth Hall, Pembrey; unawd alto i ferched dan I,) oed, goreu Hilda Mary Williams, Pembrey; unawd ar y berdoneg, goreu Miss Mary Williams, Burry Port; adrodd- iad, Mr David Rees, Llanelli; Haw ysgnfen, Miss Maggie Vaughan, Mansel-street, Burry Port; soprano, Miss Elizabeth Hall, Pembrey; unawd mezzo-soprano, goreu, Miss M A Phil- lips, Burry Port; unawd baritone, Mr J B Morse, Burry Port; adroddiad, Mr Willie Trehartie, D&fen, Llanelli; llinellau coffadwriaetliol, goreu, Mr R S Rogers, Pwll, Llanelli; ysgrifenu y don, Hen Gamed,' gwobr gyntaf, Tom Davies, Llan- elli; ail, Richard John Davies, Burry Port; parti, goreu, Parti o'r Pwll, dan arweiniad Mr Mr Daniel Rees; torth o deisen, iaf, Mrs Davies, Elkington-road, Burry Port; 2il, Mrs Howell Williams; 3ydd, Mr J V Williams; 4, Mrs D Roberts, Burry Port; torth pedwar pwys, goreu, Miss Stephens, Y mae yn dda genym ddeall fod yr eisteddfod wedi troi allan yn llwydd- iant perffaith, a llawer iawn o glodyn deilwng i'r pwyllgor a'r ysgrifenyddion gweithgar, Mri Albert Jenkins a H Williams, Glasfryn, Burry Port ■ -:0:
GLANAMMAN : a
GLANAMMAN a Cynaliwyd yr uchod hwyr dydd Nadolig, yn Hen Y sgoldy Brynlloi, o dan lywyddiaeth y Parch J Towyn Jones, Clorianwyd y gwahanol gystadleuwyr mewn cerddoriaeth ,gan Mr J J Lloyd, Pontyclerc; amrywiaeth, Mr Gwilym Myrddin, Bettws; y traethawd, Mr M Morgan (Ap Morgan), Glanamman; y map, Mr T Thomas, ysgolfeistr; cyfeilydd, Mr M M Jones, Glanamman, Enillwyd y. gwahanol wobrwyon fel y canlyii'—Adrodd i rai dan 13, Master Tom Jenkins, GIasfryn, Glanamman; i rai dan 14, Master Joseph Evans, Garnant; agored i bawb, Mr John Evans (Garnantydd) araeth ar y pryd, rhanwyd rhwng Mri J Powell a Ceidrym, Glan- amman unawd i fechgyn dan 14, Mr Oliver Rees, Glanamman; unawd i ferched dan 14, Miss Hannah Roberts, Garnant; unrhyw unawd i fechgyn, Mr David James, Biynamman; cor plant (tri cor yn cystadlu), goreu, Cor Bethesda j dan arweiniad Mr Stephen Griffiths; y map goreu, Mr Edward Thomas, Glanamman; traethawd, Ceidrym can i Ddyffryn Amman, rhanwyd rhwng Ceidrym ac Irlwyn, Bettws; en- glynion, goreu, Ymbwvll' (ni atebodd ei enw); awdl y gadair, 'A dail y pren oedd i iachau'r Cenhedloedd,' goreu o dri, 'Gwr o Fardd o Gaer- fyrddin,' Atebwyd yr enw gan y Parch D G Jones (M C),. Pontardawe, Cafodd Mr Jones, yr hwn sydd irodor o Glanamman, ei gadeirio yn ol yr hen dclefod Gymreig, yn swn 'corn gwlad,' yr II hwn gorn a seiniwyd yn hynod fedrus gan Mr John Bevan ac o dan un o hen gleddyfau Mor- ganwg, yr hwn a gafwyd yrn garedig ar fenthyg oddi wrth Mr M Morgan, Commercial-place, Glanamman (brodor o Bontypridd) Yr oedd yn bresenol yn cymeryd rhan yn y gweithrediadau seremoniol lu mawr o feirdd a llenorian — yn Llewod, Eosiaid, a'r holl gymysgryw awenyddol o'r Graig Ddu i Graig y Cwm, ac o Ben Tyrcan i Ben Cwmelau; ac yn eu plith, Gwilym Myr- <ldm, Towyn, Llew'r Mynydd Du, Emrys, Eos Nantyrafr, Llew Berach, Glan Grenig, Glan Pedol, leuan Goch, Morgan au Morgan, Ceid- rym, Amman Jones, Meurig Wyn, Trumor, Gar- nantydd, a Glan Berach,
-:0:--EISTEDDFOD YN TON, YSTRAD…
-:0: EISTEDDFOD YN TON, YSTRAD Nos Wener diweddaf cynaliwyd y chweched eisteddfodflynyddol perthynol i Jerusalem, Ton, Llywyddwyd gan Y Parch William Jones, beirniaid oeddynt—Mr J R Lewis, Ferndak Mr D Bowen, Treorci; Parch J Emlyn Jones, Porth; cyfeilyvyd gan Miss Eda Jones, Ton, Cariwyd y gwaith ysgrifenyddo: gan Mr David Jenkins, Hanes Jerusalem, goreu M!r David Treharne, Ton; unawd, goreu, Miss Agnes Timothy, Ton; unawd i blant, gwobr gyntaf, Agnes Vaughan; ail, Blodwen Price, Ton; un- awd alto, goreu, Lumley Roderick; ail, Bertie Evans, Ton; traethawd, goreu, Mr John Rees; adroddiad i blant, goreu, Bertie Evans, Ton; i rai mewn oed, Mr Joseph Howells, Pentre; un- awd tenor, Mr Evan Davies, Pentre; unawd bass, Mr John Evans, Pentre; deuawd, Miss Erasmus a Mr William Davies, Gelli; trio, Mr A J Timothy a'i gyfeiliion; pryddest, Mr Wm Davies, Ystrad; englyn, ranwyd y wobr rhwng Mr J Howells, Pentre, ac Ap Valant; cyfieithad, ranwyd y wobr rhwng Mri Moses Roderick, Ton, T Morris, Ton Joseph Howells, a T Howells, Pentre; corau plant, goreu, Cor Nazareth, dan arweiniad Mr E Howells; cor benywaidd, rhan- wyd y wobr rhwng Cor Nazareth (dan arweiniad Mr John Evans), a Chor Jerusalem (dan arwein- iad Mr Ben Devonald); cor eymysg, goreu, Jerusalem, dan arweiniad Mr Ben Devonald; I parti meibion, goreu, Jerusalem, dan arweiniad Mr Ben Devonald, Ctfwyd amryw ymgeiswyr yn mhob gytsadleuaeth,
-:0:- ',) .' MORIAH; TREBOETH
-:0:- MORIAH; TREBOETH Cafwyd cyfarfod cystadleuol dyddorol iawn yn y lie uchod, pryd y gwobrwywyd y rhai canlynol —Wm J James, J R Griffiths, Annie John, M Jenkins, Mary A Harries, R Lloyd, Trevor Harries, Annie Matthews, Wm Jones, W Evans, D J Morgans, Evan J Evans, Tommy John, T Harris, David James, Thomas Phillips, Evan j Hopkins, Ben T James, Bessie Morgan, David Griffiths, Willie John, H J Morgans, D H Jen- i kins, a'r prif ddarn gan gor mawr John Jordan Gwobrwywyd y rhai uchod am adrodd, canu, areithio, dadleu, cyfansoddi, etc, yn fychain a mawrion, hen ac ieuainc, Cafwyd dau gyfarfod, prydnawn a'r hwyr, Cafwyd caneuon agoriadol gan y Mri A Thomas a Wm Clement; solos ar y piano gan Misses H J Morgans a M A Rogers, J Beirniaid-y canu, Mri Dl Evans ac A Thomas yr amrywiaeth, Mr D J Phillips, Cadeirwyr, Mri M Williams a W Jones, Yn y modd yna treuliodd y Moriaid hyn cu xWuoiig, Va jawa
--0--j SALEM, ABERDAR !
--0-- SALEM, ABERDAR Cyfarfodydd ardderchog mewn ysbryd a dylan- wad oedd y ddau gyfarfod chwarterol a gafwyd prydnawn a nos Sul, Rhagfyr 27ain, yn y lie | uchod Trefn cyfarfod y prydnawn oedd a ganlyn—■ j Darllen a gweddio gan y Gweinidog; adrodd, j Mary Banwel Jhon, 'Diwedd blwyddyn;' Maryi Lloyd, 1 Tyred gyda ni;' Maud Abraham, Y duwiol;' Annie Evans, Saviour Hannah J George, Caru son am Iesu May Mathias, 'Ad- gyfodiad Crist;' Gwen Wrilliams, Lleidr ar y Gfroes;' Sarah Davies, c Gofalwch ddweyd y gwir;' Jennet Ann Burrows, 'Boreu ganwyd Iesu;' Lizzie Mary Davies, Helpu'r hen; Esther Burrows, 'Drws y Nefoedd;' Mrs Alary Rees, Paid newynu'r enaid;' Mrs M Bowen, Y cloc yn tai'o;' T Botambo, Ybugail a'i gi;' dadl, 'Y cwrdd athrawon,' gan Dd '\Vil. liams,, J C Thomas, David Evans. Daniel. Thomas, W T Williams, a T Botambo; ton, 'Fy Nuw ddaeth i mi' ('Swn y jiwbill), gan y Band of Hope, dan arweiniad-R Wigley, Gwedi adroddiad o 1 Sam xvii, gan Mrs M Bowen, gweddi gan Mr Rees, yna cafwyd mewn adrodd a chanu, ac ymddiddanion gan y personau, ac yn y refn a ganlyn yn nghyfarfod yr hwyr—Adrodd, Annie Evans, 'Hear the story;' Elvira George, 'Hen Feibl fy mam;' Maggie Alice Francis, Salm;' Nellie Thomas, EIn Tad yr Hwn wyt yn y Nefoedd, etc;' can gan S E Bowen, Ble'r aeth yr Amen y Band of Hope, Hapus awr (o Swn y Jubili); can a chydgan gan May Hop- kins, dan arweiriad R Hopkins, A C dadleuon, James Thomas, Charles Samuel, T Botambo, a David Evnas, Y gwrthgiliwr eto, Arch Noah,' gan J C Thomas, T Botambo, James Loyd, W T Williams, Daniel Thomas, a David Evans, oedd y meibion a'r merched, y gwir ieuainc a'r henafgwyr, yn eu hwyliau goreu, a phawb wrth eu bodd yn eu gwrando am eu bod yn cael gwledd, Diweddwyd y flwyddyn mewn ysbryd rhagorol gan bobl y lie uchod, Mawr ddymunaf iddynt Flwyddyn Newydd Dda o'r un nodwedd, Ati eto gyfeillion, oblegid mewn gwaith y mae gwobr •
--0--RHYBUDDION
--0-- RHYBUDDION Y mae yn ddrwg genym ddeall fod bumai 9 Glofaol Rudry wedi roddi rhybudd i'w gweithwyr i derfynu cytuadebau ar ddiwedd y mis, Y mae 200 yn cael eu effeithio Roddwyd pythefnos o rhybudd i weithwyr gwythiau No 3 yn nglofa Garw Fechan, Y rheswm a roddir ydyw fod y brydles wedi red eg i maes Y mae gweithwyr South Rhondda wedi derbyn rhybuddion i derfynu cytundebau
[No title]
-:0:- Y pregethwyr sydd wedi eu dewis i wasanaethu yn y City Temple, Llundain, dydd Gwyl Dewi Sant nesaf, ydynt y Parchn W E Prytherch, Abertawe, a Dr Morris, Treorci, | Yn eisteddfod Tabernacl, Treforris, dydd Nad- olig diweddaf, enillwyd y gadair am y bryddest gan Mr James Clement (Alarch Ogwy )
SARON, YNYSHIR4 ;
SARON, YNYSHIR4 Nos Nadolig diweddaf, perfformiwyd y cantata ragorol, 'Ymgom yr Adar' (Dr Joesph Parry), gan blant y Gobeithlu yr Eglwys uchod, o dan arweinyddiaeth medrus Mr J ones, Cadeirydd ipwyntiedig oedd Mr W James Thomas, Bryn- awel, Ynyshir, ond methodd a bod yn bresenol, a chymerwyd y gadair gan y gweinidog, y Parch E C Dabies, Cyn dechreu ar y cantata, caIwyd miscellaneous concert' gan y rai canlynol— Pjanoforte solo, Miss R Maud Daies; tenor solo, Mr David Evans; contralto solo, Miss S G Jones; bass solo, Mr Elias Morgan; adroddiad Mr Evan Thomas, a soprano solo gan Mjss S A Davies, Ar ol i'r cadeirydd roddi anerchiad pwrpasol, galwodd ar yr arweinydd at ei waith, Yr oedd gwrando ar y plant bach a'r cantorion oil yn myned trwy eu gwaith yn wledd o'r fath oreu, Yr oedd ol llafur ar yr holl waith, ac awd trwy y cwbl yn ganmoladwy iawn Teilynga y cor a'r arweinydd y clod uwchaf posibi am y dat- ganiad ardderchog gafwyd, Bu yr arweinydd, Mr Jones yn ddiwyd iawn mewn amser, ac allan o amser yn parotoi y plant ar gyfer y perfformiad hwn, a diau ei fod yn teimlo erbyn hyn ei fod wedi cael tal ardderchog am y cwbl i gyd wrth allu rhoddi y fath wledd i'r rai canoedd fu yn gwrando arno, Cymerwyd y gwahanol gymer- iadou i fyny gan y rai canlynol :-Y bachgen, Mri D Evans a Tom Thomas; y gwew, Miss Annie Mary Jones; yr eurbinc, Misses May Jones a M A Davies; y robi", goch, Master Ja.0 Ivor Davie*; yr eryr, Mri M J Thomas a Elias Morgan; y plentyn, Master Johnny Walters; y: dryw fach, Miss Esther Cooper; y fronfraith, j Miss S G Jones; y wenynen, Miss May Jones a Evan Thomas; yr eos, Miss Katie May Davies; yr uchedydd, Mri Tom Thomas, D Griffiths, a Mrs J Ashlett, Chwareuwyd yr organ gan Mr Rees T Dodd, a chyfeiliwyd i'r oil ar y berdoneg gan Miss R Maud Davies,
:o: TREDEGAR
:o: TREDEGAR Gyda Uawenydd yr ydym yn hysbysu fod y rhybuddion wedi eu tynu yn ol yn Nglofeydd J J Graham's Navigation, Tredegar, Y mae 'ran- nealldwriaeth wedi ei derfynu yn foddhaus i'r 'Ii ddwy ochr Y mae rhagolygon am waith da yma yn y dyfodol, Dywedir 'fad y perchenogion yn bwriadu adeiladu odynau coke,' I Nos Calah, cawsom y pleser o f wrando ar blant Ysgol Sul yr Addoldy yn rhoddi perfformiad o'r gantawd prydferth uchod yn hen Ysgoldy'r Bwrdd, o dan arweiniad medrus Mr E. Thomas. Yn mhell cyn yr amser i ddechreu, yr oedd yr adeilad yn orlawn. Cyfeiliwyd yn ddeheuig gan Miss Maggie Rees a Mr G Stephens. Wedi cael unawd ar y berdoneg gan Miss M A Rowlands, dechreuodd y wr r I viatewa. Cvnrvchiolwvrl ▼ ^wahaTici svrrseT- j iadau gan y rhai canlyiio,'L- Dora,' Miss Katie Morgans; 'Bess.' Miss J Rowlands; Mina,' Miss M Thorburn; ',Susie,' Miss J Lewis; 'Eva,' Miss E M Cornelius; 'Nellie,' Miss Katie Jones; 'Madge,' Miss M A Thorburn; 'Hilda,' Miss N Rees; Lena,' Miss Dina Owens; 'Leta,' Miss J Thomas; 'Ferry Queens,1 Misses E A Williams, S Richards, Cassie James, M Ellen Jones; 'Teacher,' Mr Howell Richards; 'Jack Frost,' Mr D Thomas; 'Frank,' Mr M Morgans; 'Fred,' Mr J A Lewis; 'Messenger Boy,'Mr Daniel Thomas. Cawsom ein boddhau yn fawr yn y perfformiad. Yr oedd yn nodedig o ddyddorol. Cymerid i fyny y gwahanol ranau gan y llesiau yn ofalus ac eglur, ac mewn tonydd- iaeth bur, heb orwethio dim, a chawsont gymero adwyaeth. Dedwyddwch mawr i mi oedd bod yn bresenol i wrando y fath berfformiad ardderchog. Mae clod mawr yn ddyledus i'r arweinydd am y. modd perffaith yr oedd wedi dysgu y gwahanol bersonau Gwnaethant oil eu gwaith yn glodus iddynt eu hunain Amlwg oedd fod Mr Thomas wedi ei freintio a amser helaetli o amynedd, ac yn deall ei waith i'r dim Yr oedd ol llawer o lafur a medrusrwydd ar y cor pan yn myn'd drwy eu gwaith Cynaliwyd y cyfarfod er budd yr Ysgol Sul, a -diamheu genym, a barnu oddiwrth y dorf fu yn yr Ysgoldy, fod yr amcan hwnw wedi ei sylweddoli yn ardderchog Aed Ifan yn yn ei flaen i barotoi gwledd gyffelyb yn fuan eto, a chaiff gefnogaeth galonog y gymydogaeth— MERFYN >0:
TONYREFAIL—MARWOLAETH HYNAFGWR
TONYREFAIL—MARWOLAETH HYNAFGWR DROS 90 MLWYDD OEp-Prydnawn dydd Nadolig bu farw yn ei gartref, Caegarw, tyddyn bychan yn agos i Donyrefail, yr hen dad, Edward Adam, yn yr oedran teg o go mlwydd oed Pe cawsai fyw i weled Chwefror nesaf, buasai yn 91 oed Gene- digol ydoedd o Lanharry, ond daeth i'r gymy- dogaeth hon pan yn ieuanc, ychydig dros hugain oed Bu yn briod dwywaith, a chafodd bob ym- geledd ac hapusrwydd ganddynt, ond yr oedd yn weddw er's rhai blynyddoedd bellach Dyn diwyd a darbodus iawn fu drwy ei oes faith, gwr distaw a dison am' dano ydoedd Nodweddid ef gan unplygrwydd yspryd, ac yr oedd gonestrwydd yn elfen gref iawn ynddo Bu, yn aeiod crefyddol dichlynaidd gyda.'r Methodistiaid Calfmadd am llynyddau lawer Treuliodd dros 30 mlynedd fel gwas yn ngwasanaeth y diweddar barchedig dad, Wm Evans, Tonyrefail (o fendigedig gofradwr- iaeth), a mawr brysid ei wasanaeth ar gyfrif ei ffyddlondeb a'i lafur Gaclawodd dau o feibion ar ei ol, sef Mr Edward Adam, amaethwr xcyfrifol amaethdy y Bwlchgwyn, ger Tonyrefail, yr hwn hefyd sydd yn tin o flaenoriaid eglwys y Meth- odistiaid Calfinaidd 3ni y He, a Mr David Adam, Caegarw, gyda'r hwn a'i briod y trigai ein hen dad, Mae yntau yn aelod ffyddlon a gweithgar o'r un eglwys, Mwynhaodd iechyd rhagorol hycl ychydig dyddiau i derfyn y daith, Claddwyd ef dydd Mawrth canlynol yn ngladdfa y Methodist- iaid Calfinaidd yn y lie, pryd y daeth tyrfa luosog ynghyd, Gweinyddwyd ar yr achlysur gau y Parch R Morgan, Tonyrefail, a L Morgan, rue- deryn, Heddwch i'w Iwch,
[No title]
o: Hysbysir fod nifer o Brydeinwyr wedi colli eu bywydau yn y tan dychrynllyd a gymerodd le yn Chicago
YSTRADFELLTE
YSTRADFELLTE M" Cm A fvddwch chwi garediced a gadael i mi ofod ffchan o'ch papyr clodwiw, Fel yr ydym yn darllen, y mae i bob plwyf bros, ryw hanes yn nhymor y gwyliau yma, felly ein plwyf niiiau, Padnawn dydd Calan, yr oedd yma drwy gyha-tiadau a cynorthwy gwirfoddol y tri- golion, Vtief'' ardderchog o de a bara brith wedi ei phuitu yn yr ysgoldy, a rhyfedd y llu a ddaeth i yftfranogi ohoni, a phawb, allaswn i feddwl, ya mwynhau eu hunain yn y modd goreu, er cvtsal y te, a melused y bara brith, ciywais rai yn cwyno, fe wyddwn nad oeddynt vn .cwyno okerwydd gwaeledd y bwyd a gofvnais rkiynt betli oedd yn bod, O,' niedd- ent, 'F i wedi cyfranu at y wiedd yma, a.'T cebys — nad yw y trefnwyr (pe trefnwyr hefyd) Y, u "on i roi un cyfrif i ni am yr hyn fo yn we! d na beth sydd yn cael ei wneyd ohonynt, Iv ouasai i'r arian fod yn brin, gwy- ddom y ba; a i'r trefnwyr ddyfod atom ar frys gwyllt i c". rhagor, ond os bydd arian mewn llaw mMut yn caelw yn mhell ac mor ddistaw a llygod,' j ina.u, os oes gweddill neu os nad oes. v mae yn deg i chwi i gael y manylion 3. gobeithiaf y bydd iddynt i wneyd hyny ar neu mae perygl i'r J wledd sydd er's btllach yn wir boblogaidd, fyn'd i lawr,' ».i yr hwyr gwelwn y llenorion yn gwasgu at 1 gilydd i grynhoi defnyddiau cvfar- fod adlonio-UiM. ac yn wir, fe gafwyd un ardder- chog, meV'D a,,11, adrodd, ac areithiau, Cymer- wyd y ga.'<i, gan y Bardd Mellte, a chymerodd Mr Matthewt, y Blue Bell, i'w law yr ysgrifen- yddiaeth, C talu diolchiadau, dywedodd y Cadeirydd (insii cyfres o gyfarfodydd llenydd- ol yn ystod r gauaf yn fendith i ieuenctyd vr ardal, gwir igyd, Brysied y cyfarfod cyntaf, mae digon o .i'ieinyddiau—Carwr Hen
-:0:-YSTRADGYNLAIS
-:0:- YSTRADGYNLAIS LENYDDOL SAEDIS Nid oes baL ,1' adnoddau y Gymdeithas uchod, Mwynhaw)y i.?..soo o'r blaen yn ddifyr fel v canlyn Ad. • • -.m gan Miss May Hopkins, a. Mri Dan j< »re.1 Daniel Jones, Caneuon gan Mri Willie 1V 'el a J Phillips; dadl, 'Pa beth ¡ sydd yn gw .-jul fwyaf o niwed i grefydd— anwy- bodaeth, an.braaeth, neu esgeulusdod,' Cafwyd papyrau me:s-lgar gan Mri Peter Lloyd, Wm R Williams, .1 D R Williams, Cymeryd rhas vn 7 ddadl ga, \jii Dan Jones, Wm Lloyd, ac M Price, Yn .yfiil y pleidleisiau, cafwyd mwy- afrif mai am'' ydyw y gelyn mwyaf, Can- wyd carolai jadclig gyda'r delyn gan Mri M Price, a T mi.tins, a 'mil o leisiau melusion' I ci oddi ar y Un: »,ui Tclvnor Cynlais, II Lhvvyc,,<vi r Idoeth fel arier gan Mr Tom! ,,1, Ii :;11 y {'r I y- j "■* uaiijo y gyuu. atiia arwy ganu 'Hen Nhadau,' terfynwyd, ac aetfe yawb adref /n llawen, yawb adref /n llawen,
CWMBACH, 0
CWMBACH, 0 AT DDIWEDDAR WEITHWYR GLO?A Y Tvx- NEL s" ^'r-^ hyspysu y cynhelir cyfarfod cyffredinol yr. y Farmers' Arms, Cwmbach, nos Sadwrn, Ionawr i6eg, i ddechreu am 6 o'r gloch, I pryd y disgvyiir [ bawb roddi ei presenoldeb, am fod materionpwysig yn gofyn am svlw buan, I Ydym, ar ran y pwyllgor, JOHN DANIEL (cadeirydd), WILLIAM DAYIES (yagrifenydd),
The Stomach's Day's .fWorH.
The Stomach's Day's f WorH. If any nan or woman had to work as hard at the Christmas and New Year holiday period as his or her own stomach has to work, there would be a strike, Little wonder then that the stomach occasionaHf gets wrong, and most poeple at this time of th< year find it necessary to take a few [ of Chas, forde's bile beans to keep this busy! organ up b par, This is a list of what the stomach hs to do every day—Turn several pounds of solid food into a semi-liquid state, Digest tha' amount, turnng it into a form from which it nay be made into a bone, muscle, or other tissir., Make its own supply of gastric juice to digest tith, 10 to 20 pnts per day, Keep up a heat of. 100 degrees, notwithstanding all the cold water ice cream, etc, that is taken, If the stomach gits below that temperature, if it ceases to secrete gastric juice, food decomposes, wind collects, fktulence and pain follow, There is loss of appetite, headache, sometimes constipation, and other symptoms of digestive disorder, Every day makes it harder for the hard-worked stomach fo get back to its proper state, until helped it breaks down completely, Chas Forde's bile beam help it in a purely natural manner, They clan away decomposing matter, gently open the bowels, tone up the secreting glands, and in other ways are most beneficial, Mr An- drew Ken, of Great Bedwyn Manor, Wilts, says —' I had indigestion for nearly a year, and my conditior was becoming most serious when I tried bili beans, They cured me completely, and sine then I have not had the faintest trace of indigestion,' This great vegetable remedy is ] obtainable from all chemsts and medcine vendors Avoid substitutes i
[No title]
0 Gada-vodd Miss Hickman, y ddoctores a goll- wyd art lawer o wythnosau, ac y cafwyd ei chorff yn Mharc Richmond, 1875P ar ei hoi Pe byddai i chwi dori deg Hath ar hugain o Os digwydd i blant dyn fod yn haner can ddryged ag oedd ef yn eu hoed, bydd yn meddwl fod y byd yn myned yn waeth Y mae Llywydd Bwrdd Amaethyddiaeth wedi penodi dirprwyaeth i edrych i mewn i sefyllfa marchnad ffrwythau yn Mhrydain Pan y bydd yfory ddoe, bydd heddyw mor bell o ddiwedd yr wythnos ag oedd ddoe o dechreu yr wythnos pan oedd ddoe yfory, Pa ddiwrnod o'r wythnos ydyw hi heddyw?—Dydd Mercher Medd y "Western 'Mail Credir yn Bed gyffredin yn y cylcLoedd Radicalaidd Cymreig na fydd ond dau aelod Cymreig yn y Weinyddiaeth Radicalaidd nesaf—pa bryd bynag y bvdd h\ ny, bydd Mr Lloyd-George, wrth gwrs, yn un,' Y dydd o'r blaen, brawychwyd trigoilon Efrog Newydd gan bapyr newydd gydag un tudalen gwag iddo, Ar waelod y tudalen, fodd bynag, yr oedd nodiad i'r perwyl fod y tudalen wedi ei neill,duo i ffirm neillduol, ond fod y ffirm hono mor, brysur yn anfon y nwyddau ymaith i'w cwsmeriaid fel. nad oedd ganddynt amser i ys- grifenu yr hysbyseb, Y peth nesaf glywyd 1 oedd fod pob aelod o'r ffirm wedi gwneyd ei ffortiwn Yn mhen ychydig o ddyddiau fe geir golygfa ryfedd yn yr Hippodrome, Llundain, sef pym- theg o gawrfilod mawrion yn ysglefrio o'r uchder o ddeugain troedfedd i lyn mawr yn ngwaelod r llithrfa, Fel agoriad i mewn i'r ddrama, fe roddir asenod gwylltion, camelod ac felly'n mlaen, drwy eu campau, Ond y cawrfilod fydd y prif 'actors' yn y chwareu, a bydd yn un pwysig, a dwerd y lleiaf, gan fod pob un o r j cawrfilod yn pwvso ta.i.¡1 tunell, Bvrriedir i'r chwareu gynnrycholi hela cawrfilod, a'r banlawr ar ba un y gwnant eu hymddangosiad sydyn a thrystiog, yn nghyda'r ysglefrfa i'r llyn yn r gwaelod, i gynrychioli glanau clogwynog y Ganges fawreddog, Erlidir y cawrfilod, yn eu rhedegfa, wallgof, gan fagad o helwyr ,y rhai a garlamant i lawr y creigiau ar eu hoi, dan wneyd ysgrechiadau o'r fath fwyaf annaearol ,a lluchio gwaewffyn atynt pan fyddont yn corddi i fyny yr afon gysegredig, wrth nofio ar ei thraws am eu bywydau, fel haid o gwa t v-
Advertising
Three Crosses Chapel DUNVANT. t THE 19TH ANNUAL. EISTEDDFOD Will be held at the above place j EASTER MONDAY, 1904.1 i CHIEF LHORAL, Magnified, Glorified f (Belshazzar's Feast), ^12, and a chair | CHILDREN'S CHOIR, Cwsg, Tanwylyd, j cwsg (D W Lewis), ^3, and a beautiful medal I Adjudicators— j HARRY EVANS, Esq, F R C 0, Dowlais, and j SETH P JONES, Esq, Penckwdd | Accompanists— j At J .V.O, V. ?-f, j;r., .¡\!r Llewellyn Bevan, Swansea ( Solos, duett, recitations, and essavss For further particulars, apply to the secre- taries- JOSEPH DAVIES, Springfield House, Dunvant, R S O, Glam | IVOR JAMES ,Cefngolau Park, Gowerlon Eistfddfod Gadeiriol FELINFOEL, GER LI.ANELLI, LLUNGWYN, MAI 23ain, 1904 j -:0:- Prif Ddarnau Cystadleuol— j PRIF DDARN CORAWL, "Mawr < Rhy- i fedd (Tref J A Lloyd), Gwobr, ^30 CORAU MEIBION, "Dewrion Sparta." (Sparten Heroes), Gwobr, ^15 j FIFE BANDS, "Echoes of the Opera" (Wrig't and Round), Gwobr, £8.; ail wobr, £ 2 1 os PRYDDEST Y GADAIR, "Dadguddiad," Gwobr, ^3 3s, a chadair hardd gwerth 64 4s Beirniaid-Canu, John Williams, Ysw (organ- ydd), Caernarfon, a W E Edwards, Ysw,( (Gwilym Lon), Machen Barddoniaeth a'r adroddiad, Brynfab," Pontypridd Rhyddiaeth, Parch D Humphreys, Felinfoel Manylion ar y Rhaglen (ProgiAmmes), pris ceiniog, drwy llythyrdy, ceiniog a dimai, i'w cael oddwrth Mr D B PHILLIPS, Adulam Street, J Felinfoel j Mr T HUGHES, Pantteg, Felinfoel, Ysgrifenyddion "Cymry Lan, Gwlad y Gan" j LLANHARRAN 12TH ANNUAL EISTEDDFOD Whit-Tuesday, May 24, 1904. Adjudicators—Music, D W LEWIS, 'Esq, E D CHUBB, Esq, Pontypridd j Literature— TOM JOHN, Esq, Llwynypia MALE VOICE, "The Martyrs of the Arena" J (Laurent de Rille), Prize, 615 and a Gold Medal to Conductor, also £ 2 for best Quartette MIXED CHOIR, "Y Gwlithyn (Alaw Ddu), j Prize, ^10 and a Gol dMedal to Conductor JUVENILE CHOIR, Sleep, my Darling, Sleep (D W Lewis), Prize, £ 3 Quartette, Duetts, Solos, Recitations, Etc Send Yd stamp for further particulars from j Secretary; official programme, 2}4 d, post free, | ready shortly j | AARON DAVID, junior, Brynna, near j v Llanharram I Astudiwch n eicli iechyd Niwnaeich. hastudio chwi. 0* ydycb am ddyogelu IE CHIT), rhtid chwi gael GWAED PUR, ¥" mae yn hanfo^ol. Os nad yw eicli GWAED YN BUR, y mae eich WJ* gyf, amod#iad allan e drefn, ac yn agored i ganlyniadau difrifol. V raa«s o ganlyniaff, yn dibjTiu E0H0! araoch chwi os ewyllysiwch gae& cryf, egnwd. I fjrou gwele^ fed Gwaed yn cael <a sadit yn Berffaith Rhydd o bob anaijj £ ared<| Cofiwch y dylaz eich Iechyd gaoeick Y sty, iaeth Flaenaf, canys, behdd-o amddifedit byw^d y Hyrmf ei fwynderau, ac nis gellwch ymladd brwydr- au dyddiol bvwyd gydag Iechyd tiaDimytM. LfyU' (¡ Anmhrisiadwy i'r Bob- Cymerwch HUGHES' immmumma. Suomi& a, 'M Blood P:iI.Is GlanlkaAt y Corff o Bob Anmhuredd GWELLHANT Poen Pen, Diffyg Trsul, Biliousness, Gwynt, Afu Dnra, CorSF-rwymedd, Scurvy, P widdyrvx]. Clefyd j Brett Eczema, y Blaat, Ery sipelas, Nerve. Egwan, F t* Gwyiiegoft, Riieunuitisra Piles, Poen Cefn. Lumbago, Tarddiant ar t lefydau f Cro-en, Iselder Ysbryd, Gan gicrhac gweithrediad iachusol bol: rhanau rnewnol y cyfansf><:idiad. Brashar a chyfoethogi y gwaed a'r elfenau » roddant fywyd newydd: ac hapusrwydd. & HUGHES'S Blood PlUs Mynwch weled fod' llun y galon ar bob blwch.Heb hyn twylJ ydyw, Mae yn feddyginiaeth anmhrisiad- wyatygwaed Gwellahant TFF ar ol bob peth arall fetbu. Heb oedi, anfonwch am o Hughes's Blood Pills. Gwerthir hwynt gan bob Chemist a gwerthwr Patent Medicines am I/T *4; 2/9, 4/6, neu danfonei eu gwerth rue.v» a stamps P.O. i'r gvvneuthurwr,—Jacob Hughea, Manufacturing Chemist, Penarth, Cardiff. GOME ITS BALM! Eli at bob Clwyf. O' GOMER'S BA I M i&e.hJ g¡"yf&u m t' traed, duiu&u, pen) gwtidi. iirvripijju^ manau-llidiog a digro«Bukl, crawnliyd, coesau dr-wg. GOMKR'S PALM a iichs brcnar. 2 rus- brorum dolii.mit, toradan crsch. yn HzHaszn, t gwjzb ebau plant, iiygriiidaiji a mhob rhrt.1* oi codf. Ar weith gan bob Chemist & gwerthm Patent Medicuie asn i/i,K y blwch, aft. ddanforieT eu gwesrlh aiewa iUmp» at a (I aTgadyddWT, Jacob Hughes, Manufacturiftg Chemift, PBNARTH.CARDIPF