Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

9 erthygl ar y dudalen hon

Advertising

NODSADAU WYTHNOSOL.

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

NODSADAU WYTHNOSOL. Ceir aflonyddwch cynyddol yn nglyn a'r eglwysi y dyddiau hyn, b .I .I a hwnw yn codi o'r hyn a ystyrit yn anghenion yr eglwysi. Metha un dosbarth a chyfrif fod cyni fer o eglwysi gweigion yn ein gwlad. Mae infer o weinidogion yn barod i symud, ac mae egiwysi genym ac y mae ein colegau yn llawnion, ond y mae eglwysi gweigion yn mhob tref a chymydogaeth. Ych- ydig (os un o honynt) sydd yn ddiofal yn nghylch y weinidog- aeth, ac yn ddyeithr o waith y gweinidog. Mae pob eglwys wag a'i llygaid ar 01 ei gweinidog, ond er hyny gweigion ydynt o hyd. Paham yn ? Mae rhai papyrau _yi,3 ei. briodoli i fa!chder yr eg- lwysi rlioddant eu b. ycl ar bre- gethwyr o nodwedd Jowett, a Ciiirord, a Campbell, a Hugh Black, ac Aitken, &c., ac arosant i'w tro i gael eu cyffelyb, er nad yw eu rhif ond dau neu dri chant, ac er nad yw eu gallu at ei gynal yn codi dros rhyw gant ac ugain. Fe ddywedodd un fod llygaid pobl ereili yn costio yn ddrutach na dim arall i bobl. Arddangosiad ydyw prif arddull cyhoeddus y dyddiau hyn, ac y mae gormod o hyn yn yr eglwys fel yn y gym- deithas. Alae hunan-adnabydd- iaeth yn cael ei ddysgu genym bob dydd yn nglyn ag unigolion, ac y mae y ddyledswydd yn un dda, yn ogyStai, i eglwysi hefyd. Anhawdd iawn cael aelodau mewn eglwysi i gydweled ar yr un per- son, am y rheswm fod y nifer luosocaf o honynt heb un syniad cywir am yr hyn ydyw cymeriad, a dyben gwasanaeth gweinidog i fod. Edrycha un allan am gorff golygus, ac am droad trwsiadus, tra y ceisia'r Hall gael medr yn y Saesoneg fel yn y Gymraeg yn y gweinidog, er rriwyn eu cynrych- loli hwy yn anrnydeddus yn nghyfarfodydd cyhoeddus y dref a'r wdad tra yr ystyria y Hall mai y peth mawr ynddo yw dawn siarad-un yn dweyd yn ddi-baid fel disgyniad dwfr-gwymp, gyda thrwst, a tharan, a synedigaeth tra y myn y llall gredu taw dyn i'r bobl ieuainc sydd yn eisieu— fod eu pleser hwy o bwys, ond fod y canol oed a'r hen yn boblddigon da bellach heb un weinidogaeth ac ysywaeth mai arnynt hwy rnae ei eisieu fwyaf. Golygfa ynfyd a phechadurus yw eglwys o'r tath. Haedda yn y cyfanswm o honi i fyned o dan ddysgyblaeth, élC o dan driniaeth fanwl elfenol o ddysgeidiaeth yn nglyn a gwaith elfenol eglwys, ac a gwaith ys- brydol gweinidog. Mae yn am- heus genym fod rhai eglwysi heddyw yn ddigon cryf i ddal gweinidogaeth gref mewn ysbryd- b u .J olrwydd, a chrefydi, a chyngor. Mae ofn y wialen ar bob hogyn drw 1 O Onid oes gen :!• eglwysi hedd- n yw yn weigion am y rheswm fod ofn gweinidogaeth arnynt—yn iiawn < o ysbryd tilias neu ioan Fedvddiwr ? r tu arali, gailvvn gymeryd yn ganiataoi fod rhai gweinidogion yn troi allan rnor annoeth, a diddawn, a diddim, fel mae hyny yn gosod eglwysi ar eu gocheliad yn eu symudiad am weinidog. Pa nifer o eglwysi sydd wedi damnio gweinidogion ? A pha nifer o weinidogion sydd wedi damnio egiwysi ? Testyn siars un hen weinidog i eglwys t oedd, 'Na ladd,' ac yr oedd ganddi dri phen Na foed i'r gweinidog ladd yr eglwys—Na foed i'r eglwys ladd y gweinidog— Na foed i'r eglwys a'r gweinidog ladd y byd. Eithaf testyn, ac eithaf penau i'r fath bwrpas. Felly yr ydym o'r farn fod cynifer o eglwysi yn wag heddyw, o her- wydd diffyg yn y weinidogaeth fel yn yr eglwysyddlaeth, ac am fod y naill a'r Hall yn ddyeithr i ystyr ac ysbryd eu gwaith. Mae'r Barnwr Grantham o dan gawodau o ddifriaeth gan dafarn- wyr a darllawyr Croydon. Fe wnaeth ei arglwyddiaeth ddweyd geiriau cryfion ernyn J nach,' a pharodd hyny i'r mas- nach,' a pharodd hyny i'r mas- nachwyr ddanfon penderfyniad iddo yn ei gofldemnio am ei enllib ar rai oeddynt yn cario yn miaen fasnach gyfreithlon ac anrhyd- eddus. Mae y Barnwr Grantham yn eu hateb mewn geiriau union- gyrchol a grymus, a didroi-yn-ol. Dyma rai o honynt-. Yr wyf yn ystod y blynyddau diweddaf, myfi a'm cyd-dafarnwyr, wedi bod wyneb yn wyneb a masnach y diodydd meddwol, yr hon sydd wedi esgor ar y troseddau mwyaf calanrwygol — gwyr yn lladd eu gwragedd, gwragedd yn lladd eu gwyr, tadau yn lladd eu meibion, a meibion yn lladd eu tadau; cyf- eillion yn lladd eucyfeillion goreu, a'r oil drwy ddylanwad gwallgofus a chreulon y diodydd meddwol. Codai hyn o'r diodydd meddwol, a diodydd meddwol nid wedi eu gwerth 11 mewn clybiau, ond mewn tafarndai a diod wedi ei roddi i ddynion y gellid profi eu bod eis- oes yn foddvv. Dyma'r dynion sydd yn cario yn mlaen lawful and respectable trade,' ac a ddy- wedant fy mod i yn eu henllibio am ddweyd y gwir am y fasnach.' Ystyriwn fod y geiriau hyn o'r pwys mwyaf, yn un peth ar gyfrif gwerth sylwadaeth a chymeriad cyhoeddus yr hwn a'u dywedodd, ac yn ail ar gyfrif hyfdra ac haer- llugrwydd cefnogwyr y fasnach yn ngwyneb awgrymiadau angen- rheidiol a wneir o blaid sobrwydd, a lleihad cyfleusderau yfed a meddwi; ac yn drydydd ar gyfrif ymgais y Weinyddiaeth ar hyn o bryd, nid yn unig i waddoli y fas- nach, ond yn ogystal i ro'i atalfa ar ffordd Ileihad tafarndai. Mae gallu y fasnach yn aruthrol ar hyn o bryd. Prawf o hyny yw ei ddylanwad ar Mr Balfour i addaw iddi Fesurau i'w hamddiffyn rhag ymyriadau y Fainc Farnol; ac nis gellir troi y fath allu a hwn yn oj heb gydweithrediad pendant a diball o eiddo Crefydd, Llafur, a Rhyddfrydiaeth. Amheuwn ar adegan fod y wlad hon yn ystyr- iol yn wir o sefyllfa y 1 fasnach yn ein mysg. Nid ar y wyneb y c cerdda ei gwreiddiau, ond y maent yn ddyfnion, ac yn cerdded yn mhell; ac crbyn hyn y maent a'u gafaelion haiarnaidd mewn creigiau a mynyddoedd, fel y gofyna am nerthoedd goreu eg- lwys, a chydwybod, a deall, i ddi- wreiddio y Pren Upas melldithiol hwn. Erbyn hyn y mae pechod yn lawful and respectable trade.' Er ein bod mewn rbifyn o'r blaen wedi galw sylwy darllenydd at y fasnach feddwol, nid ydym yn ¡ teimlo fod eisieu i ni wneud ym- ddiheurad am alw sylw ato y tro hwn. Deallwn fod mwyafrif mawr darllenwyr y DARIAN yn weithwyr a phan yn cyfarch gweithwyr, yr ydym yn cyfarch dosbarth o wasanaeth, ac angen- rhaid, ac urddas. Mae pob gwir weithiwr yn wir wr boneddig. Nid ydym am ddweyd wrth son am y doebarth hwn mai yn eu plith hwy fel gweithwyr mae yr y my fed mwyaf. Credwn fod y dosbarth gweithiol yn ymber- ffeithio yn eu dirwestiaeth gystal I ac vn well na rhai dosfcarthiadau ereill. Gwyddom am weitbwyp sydd yn addurn i'n dosbarth, ac o'u plith hwy heddyw y ceir ein hysgolheigion goreu, a'n pregeih- wyr mwyaf byw, a'n beirdd godid- ocaf. Credwn yn mheliach fod yn y dosbarth gweithiol rai o gefnogwyr ffyddlonaf a phuraf Purdeb Cynldeitbasol a Dirwest- iaeth Gyhoeddus. Hwynthwy ydynt gydweithredwyr goraf yr areithfa, ac eglwys o wcithwyr ö bia'r goron heddyw am ffyddlon- deb i'r Genadaeth, i wahanol s ynl- udiadau cyhoeddus, ac yn arbenig; i Ddirwest. Ar yr un pryd, teim- lwn fod lluaws o'n gweithwyr ieuengaf, a rhai o bob oed, yn wallgof gyda'u hafradlonedd att potinn a'u meddwdod. Gwyddom am un glowr ieuanc a wariodd saith punt ar ffwlbri o Nadolig 1903 i Galan 1904. A chyme /d yn ganiataol fod gan weithwyr ein. gwlad hawl i'w glasiad ar gyfrif eu caledwaith, amheuwn, er hyny, y gwnaethai diod feddwol yr un lies iddynt; ond a'i ganiatau an dro, gofynwn, Paham rhaid wrth eu gerwinder a'u trwst, a'u pen- rhyddid a'u gwallgofrwydd ar heol ac ar orsaf, mewn tref ac mewn ty? B'le mae boneddigeiddrwydd j neu foesau da ein pobt ieuaine, y rhai ydynt ai yr oes nesaf ? Beth sydd y n cyrri'f ant yr anfoneddigeiddrwydd a'r an- wareidd-dra a geir yn ein trefydd a'n gweithfeydd y dyddiau hyn ? Dywedwn ei fod i raddau pell yn ffurf ar ddylanwad cwrw. Mae ri y prif nod bywyd rhywrai yn eu pibell a'u peint. Mae y bibell a'r peint yn ffiaidd genym am eu bod yn mhob cysylltiad bron yn nglyn a phechod mewn rhyw ffurf arno. Y mae trachwant a blys y rhai sydd wedi codi yn y byd a'u mas- nach a'r cyffelyb amgylchiadau ar gynydd ac yn rhemp y dyddiau. hyn.

i.Y NADOLIG.

jMynydd Bach

—- t. Siloh Newydd, Glandwr,

-:0:--Capel Brynhyfryd

-:0:-Ebbw Vale.

Troedrhiwfuwch.

-:6:-Y Restr Ddu.