Tarian Y Gweithiwr

-v RHODDWCH DREIAL I Mr3. v !1. Smith a'i Fab, 111 a. T .I. '-J:ii jl I. 11 '1 CAERDVDD, ABERTAWE, NEU GASNEWYDD, Am Newyddiaduron a phob math o Bapvr Ysgrifenu, Cauadleni, &c. I T Y Prisoedd laWn. SUrhsir Prydlondeb. Y Cynllun Diweddaraf o Oyfrifiadau er galluogi Cwsmer- i iaid i checkio biliau trosglwyddiadol (Invoices) gyda rhwyddineb. | Caniateir y Swm Llawnaf am Bapyrau Dychweledi' heb lawer o'r telerau arferol ydynt yn ami yn gyfyng a thraiierthus Bpdd yn dda gan y GoruchWylitor i 'Brsio Rhestri y CynrychiolWyr, a rhoddi unrhyW Wyhodaeth i FasnachWyr. Gelwch i weled. eia Nwyddau Amrywiol a Newydd. r^g209l During the year 1902 I had accounts with five hundred and eigbty-five thousand, two hundred and nine 9 1 Customers. I do not suppose that a single one of this p • w I enormous number did business merely to oblige me, • S they sent their orders in full confidence that they would g J be well served and on the understanding that unless thoroughly pleased with the goods there would be no I J obligation whatever to purchase. Seven days is always § 2 aallowed for approval, and if you are not entirely A J&L. satisfied #end the package back. 8 i 441 PROVIDE EVERYTHING." g If the goods are perfectly satisfactory you can pay for 9 ■ w 11 them as you prefer: Cash or Easy Monthly Instalments, fi 5 full particulars of which are enclosed with each Catalogue, together with Order Forms g < and details of Important Advantages offered to Cash Purchasers, a | EACH DEPARTMENTAL CATALOGUE SENT POST FREE OH APPLICATION. ggggffffiSg. 2 f 1. Watches. 11. General Draperies, &o. 2 5 "AlTmy well-known Watch Specialities fully lllug- Kress Goods, Blankets. Sheets, Furs, Ijadiea' Out- m ■ tr&ted and described. My Watch Department is fitting,Babies' and Children's Clothing, etc. H J Largest Watch Sales Concern in the World. 12. Gold JewelleryA Diamonds. S I Tools and Machinery. Engagement and Wedding Kings, Bracelets, n Thousands of illustrations. Every known Tool Brooches, and all kinds oi Gold tally H and Machine is supplied on Easy Terms of Payment. Illustrated ana described. 5? 9 3. Furniture. 13. General Fancy Goods. J I Every furnishing requirement la illustrated. My Bags. Umbrellas, Albania, every kind of lieathei ■ System of Furnishing by Easy Instalments is fully Goodsfor Wedding Presents and Home Use. J* 9 explained. From to to £ 500 Special Arrangements. 14. Cameras & Optical Goods. Jj» I^^flaiVtles^aLncJ^CosturTTeS. Hundreds of Designs by the most reliable maker!. 9 A beautiful Album of the lashions of the Season. 15. Bicycies and Domestic S S S. Gent's Tailoring. Machinery. § B This Siyiish '« cFithinf BuXisPBPtn Mail CftrlT^mb u7ato7g, W^hfng and Wringing Q 2 and is probably the Largest Clothing Business in Machines. Sewing and Knitting Machines, Knife S 2 « Cleaning Machines, etc. 5 | 6. Boots and Shoes. 16. Musical Department. | • Beautifully illustrate^ A Splendid Choice Of the Pianos. Organs, and every known Musical InfltrO- 2 ■t hTwZ*. i V NavvJanenC X6rmB- I 1 7. Bookselling Department. 17. Army and Navy. g • Ca^ogue rfe.. Tast assortment of Standard | | 8. Sheffield Cutlery and Plate. the 'equirementa of all grades of the g A The produce of my own Factories illustrated and 10. Colonial Department. 0 J A comprehensive volume .944 pages). Thousand* f| 9. Glass, China, Lamps & Stoves. of lustrations and prices of goods In every §9 9 Dinner" and" Tea SarvicesTTollet and Bad room Department. The flnasr. work of reference pub- Q 2 Ware. lamps, Stoves, eto. lished for Foreign and Colonial Trade. Special f| 9 10. ClOCttS. Cash Discount for Shipping Orders, (9 m Every known style and make supplied on Easy 19. Harne»3 and Vehicles g 5 Terms of Payment. of every description. A g Agents Wanted in spare time. Liberal Commission. Persons In regular employment should write for Terms. g I m&nru J -_t.â THOMAS & So/s PATTERN WEDDING KINGS. No. I No. 2 ^°'3 No-4- e'1 ROUND.. MEDIUM. -V/IDE. EXTRA WIDE. Satisfaction Guaranteed Ve have perfects I a Postal Sfstam which will en xble Cjsto yi ;rs of -3 Wedding Ring to make their purch ises through the p )st thzrs*j >avoiding p tblic curiosity. Write for a set of our Size R ngs. supp ie i free, consisting of 23 differ- ent metal sizes, m ide specially. With these you can fit yourself with *ut diffL tlty Order Form and and ful p irticulars acc ),npallY each set. All our Wedding Rings a e 22 Carat Gold and G wer imiat stamped. Prices — Pattern No. 1, from 15s. to 40s. Pattern No. 2, from 21s. to 35s. Pattern No 3, from 30s. to 50s. Pattern No. 4, from 55s. to 80s. A Valuable Wedding Present given to every Custoner, Customers may make their purchases in a Private Room, if desired, or hy appointment Every Ring sold by weight. The more you pay the heavier the Ring. On'v Address- THOMAS & Co., (The WeddSgRHingr of), Commercial Street, ABERDARE. t PWYTH MEVVN Pt. y I MBm ARBEDA.NAW. Sir Nid oes dim yn fwy gwir, yn enwedig pan y cymhwysir ef at iecliyd. Gwlycha neu oera pobl, gan ddwyn arnyat eu hunain mewn llawer amgylchiad bronchitis, pntumtnia^ pleurisy, neu ryw afwcbyd poenus arall, a. ellidei rwystro yn hollol tlwy gadw potel of Glendenning's Beef and Malt Wine wrth law, a chymeryd ychydig ddognau mewn pryd. CO FI E R fed Glendenning's Beef and Malt Wine yn cynwyt pwyntiau neiliduol mewn rhagoroldeb, hynod ynddo ei hun, y rhai nad ydyw unrhyw Invalid Wtnts eraill yn eu meddu. Nid oes dim S@5lB0 "broncystal" neu yr un fath a Glendenning's Beef and Ma.it Wine, ac na adawer neb i'ch perswadio i gredu hyny. Ysgrifena Meddyg o Newcastle-on-Tyne Foneddigion,—Gallaf ddwcyd ij mod y° «ym«radwy° eich Bcef and Mak Wine yn beiaetQ yn 7 ngalwedigaeth, ac nid wyf yn gwybod am unihyw v.uitr- *n j uurt pariaeth arall gyfartal mewn gwerth adfe^ol i ch eid i 3 chmi. Y mae yn amlwg yn rhagori ar yr amryiviol efsl- ychiadau a wneir o'ch B^ef and Malt Wins gwreiddiol cbwi. Gwerthir Glendenning's Baef and Mait Wine gan Win Fasnachwyr, Grocers, Stores, a Chemists, mewn pote'ii. am J,9 a 2/ neu ft sllir cael Abrawf-botel yn rhad drwyr post ara 2j- oddiwrth- W. GLENDENNING & SONS, Ltd., 67, Shaftesbury Avenue, London, W.; 33 St. Mary's Place, Newcastlra-on-Tyne; A 81, Commercial St., Dundee. QOFAL £ K CAUL GLEiNPENN1 NO'S e PRELIMINARY ANNOUNCEMENT. NEW MARKET HALL, ABERDARE. A GRAND CHAIR EISTEDDFOD will be held at the above place on -m 0 WHIT-TUESDAY, MAY 24. 1904. (Under the auspices of the Aberdare Male Voice Party.) Male Voice Competition.-Test piece, Ki ig of the Worlds (A. Dard Jarnin). Not under 60 voices. First Prize, 240 Second, do.. 2 5 Mixed Choir.—Test piece, Dyddiau dyn sydd fel glasweHtyn," (T. Davies, Ebbw Yale.) Not under 6Q roices. Prise, £ 20. Programmes ready skertly, which can be obtained from the Secretary,— MR. JAMES HUGHES, 4, Graig street, Aberdare 1- jgETHESDA Q HA PEL, II I J^LAN GENNECH. I i A J COMPETITIVE CONCERT j I | Will be h.eld at the above Ohapel oil j I SATURDAY, FEB. 20th., 1904. CHIEF ITEM— j MALE VOICE COMPETITION, Crusaders (Dan Protkeroe). PRIZE, | £ 12 and a SILVER CUP value £ 2 2s. to the successful Conductor, also 10s. 6d to each, unsuccessful Conductor. II SOLOS AND HECITATION, £1 Is. Od. Programmes may be had from TOM LLOYD, "I aecrgfaries JOHN EVANS, J b J Bridge Street, I Llangeunech. ( | '»-. Tellwng o sylw Cym leithaslu Llenyddol, Diwylliadol, &c. -0- "THE NEW WOMAN," neu SAFLE BRIODOL MERCHED MEWN CYMDEITH AS. -0- LL YFR DDYLAI FOD YN M:KDD= IANT POB ME.i-CH A MAB. -(1- D.S. 0 hyn hyd ddechrea Chwefror an fonir y Llyfr Cymraeg uchod, pris Is., i unrhyw ^ykttrivid ar-dderbyn- iad 6ch mewn uh neu >stcd order. RhoUd<>- vi i\m- j ar yr amlen oddudlan. I Archebion i'w hanfon i r: .UJN ES) h ,ok-; fceiler, &c., L!anerchymedd. —o— SONGS Newydd. Pris Is, Cymraeg i a Saesonaeg. Yr Eryr' (W Davies).—Tenor neu Sop-1 rano. Mae Heddwch ar waeiod y Hi (W Davies). —Contraito neu Bass. Y Rhosyn' (W Davies) — Soprano neu Tenor. Dros ein gwlad' (Ap Ulas'yn), j —Tenor neu Baritone. Pris 6ch. —o— Anfonwch am Rhestr gyfiawn at Z, E. JONES, BoorlseHer, 6c., Llanerchymedd. p 15 CLEIFION Cymerwch 5ylw I YN AWR" YW ARWYDDAIR Y DOETH. Y syiriad cyffredin pan na deimlir yn iach yw, "Mi arcsaf i weler?—efAllai y bydd:af yn well yfcry, TRA PE YR ELECH AR UNWAITH I WELED AC YMGYNGHORI A'R FFERYLLYDD CYMREIG ENWOG MR. HENRY M. LLOYD, FR.M.S., M.R.P.S., FferyHydd Dosbaxtiiol ac Ymgynghorol (drwy arholia^l gydsg anrhydedd), Dispens- ing & Consulting Chemist (by exam, with honours), Member of the British (Optical Association, Medallist & Pri??eman of vVest- mimter Coll eye of Chemistvy, 28, Victoria street (Opposite the Market doors), Merthyr. yn Sicrhau y Moddfon Goreu i ateb eich dolur, ac o ganlyniad ddeibys y gWHiihad a'r adfeilad y dyjnuiwtch, ei gael n J r a.u e;er t: H;i. PEf!)IwCH (t'-VASTRAKFU f\ tt. i ,¿\ N a c Ii\. M 5 £ A drwy g-eisio m;. tihm 1 gyhoeddir i wella po-b cl<.tiur dm haul :<) =- S'wch at vuiig irvfe/rsad s y Cyuireig Enwog:— Mr. HENRY M. LLOYD, F.a.M.S.,M.R.?ls.5.,Ref.Doc.,I-.A.S.A London. DisprRsing & Cc^n.su'tin.g Cheaiist 0>v exam. wiia hoiiouTs). Meinber of *h'' ntisli Optical Association, Medallist õ; i lft, erf Weifanriiiiei College of Cr.ftui.itry, Z8. Victoria Street, {Opfuiite tlit Market D. ¡ MINING. —o— PUPILS are still successfully prepared for their First and Second Certifi- cates. "For terms send stamped addressed envelope to D. JONES, POST OFFICE, FFOREST FACH, SWANSEA.

NODSADAU WYTHNOSOL. Ceir aflonyddwch cynyddol yn nglyn a'r eglwysi y dyddiau hyn, b .I .I a hwnw yn codi o'r hyn a ystyrit yn anghenion yr eglwysi. Metha un dosbarth a chyfrif fod cyni fer o eglwysi gweigion yn ein gwlad. Mae infer o weinidogion yn barod i symud, ac mae egiwysi genym ac y mae ein colegau yn llawnion, ond y mae eglwysi gweigion yn mhob tref a chymydogaeth. Ych- ydig (os un o honynt) sydd yn ddiofal yn nghylch y weinidog- aeth, ac yn ddyeithr o waith y gweinidog. Mae pob eglwys wag a'i llygaid ar 01 ei gweinidog, ond er hyny gweigion ydynt o hyd. Paham yn ? Mae rhai papyrau _yi,3 ei. briodoli i fa!chder yr eg- lwysi rlioddant eu b. ycl ar bre- gethwyr o nodwedd Jowett, a Ciiirord, a Campbell, a Hugh Black, ac Aitken, &c., ac arosant i'w tro i gael eu cyffelyb, er nad yw eu rhif ond dau neu dri chant, ac er nad yw eu gallu at ei gynal yn codi dros rhyw gant ac ugain. Fe ddywedodd un fod llygaid pobl ereili yn costio yn ddrutach na dim arall i bobl. Arddangosiad ydyw prif arddull cyhoeddus y dyddiau hyn, ac y mae gormod o hyn yn yr eglwys fel yn y gym- deithas. Alae hunan-adnabydd- iaeth yn cael ei ddysgu genym bob dydd yn nglyn ag unigolion, ac y mae y ddyledswydd yn un dda, yn ogyStai, i eglwysi hefyd. Anhawdd iawn cael aelodau mewn eglwysi i gydweled ar yr un per- son, am y rheswm fod y nifer luosocaf o honynt heb un syniad cywir am yr hyn ydyw cymeriad, a dyben gwasanaeth gweinidog i fod. Edrycha un allan am gorff golygus, ac am droad trwsiadus, tra y ceisia'r Hall gael medr yn y Saesoneg fel yn y Gymraeg yn y gweinidog, er rriwyn eu cynrych- loli hwy yn anrnydeddus yn nghyfarfodydd cyhoeddus y dref a'r wdad tra yr ystyria y Hall mai y peth mawr ynddo yw dawn siarad-un yn dweyd yn ddi-baid fel disgyniad dwfr-gwymp, gyda thrwst, a tharan, a synedigaeth tra y myn y llall gredu taw dyn i'r bobl ieuainc sydd yn eisieu— fod eu pleser hwy o bwys, ond fod y canol oed a'r hen yn boblddigon da bellach heb un weinidogaeth ac ysywaeth mai arnynt hwy rnae ei eisieu fwyaf. Golygfa ynfyd a phechadurus yw eglwys o'r tath. Haedda yn y cyfanswm o honi i fyned o dan ddysgyblaeth, élC o dan driniaeth fanwl elfenol o ddysgeidiaeth yn nglyn a gwaith elfenol eglwys, ac a gwaith ys- brydol gweinidog. Mae yn am- heus genym fod rhai eglwysi heddyw yn ddigon cryf i ddal gweinidogaeth gref mewn ysbryd- b u .J olrwydd, a chrefydi, a chyngor. Mae ofn y wialen ar bob hogyn drw 1 O Onid oes gen :!• eglwysi hedd- n yw yn weigion am y rheswm fod ofn gweinidogaeth arnynt—yn iiawn < o ysbryd tilias neu ioan Fedvddiwr ? r tu arali, gailvvn gymeryd yn ganiataoi fod rhai gweinidogion yn troi allan rnor annoeth, a diddawn, a diddim, fel mae hyny yn gosod eglwysi ar eu gocheliad yn eu symudiad am weinidog. Pa nifer o eglwysi sydd wedi damnio gweinidogion ? A pha nifer o weinidogion sydd wedi damnio egiwysi ? Testyn siars un hen weinidog i eglwys t oedd, 'Na ladd,' ac yr oedd ganddi dri phen Na foed i'r gweinidog ladd yr eglwys—Na foed i'r eglwys ladd y gweinidog— Na foed i'r eglwys a'r gweinidog ladd y byd. Eithaf testyn, ac eithaf penau i'r fath bwrpas. Felly yr ydym o'r farn fod cynifer o eglwysi yn wag heddyw, o her- wydd diffyg yn y weinidogaeth fel yn yr eglwysyddlaeth, ac am fod y naill a'r Hall yn ddyeithr i ystyr ac ysbryd eu gwaith. Mae'r Barnwr Grantham o dan gawodau o ddifriaeth gan dafarn- wyr a darllawyr Croydon. Fe wnaeth ei arglwyddiaeth ddweyd geiriau cryfion ernyn J nach,' a pharodd hyny i'r mas- nach,' a pharodd hyny i'r mas- nachwyr ddanfon penderfyniad iddo yn ei gofldemnio am ei enllib ar rai oeddynt yn cario yn miaen fasnach gyfreithlon ac anrhyd- eddus. Mae y Barnwr Grantham yn eu hateb mewn geiriau union- gyrchol a grymus, a didroi-yn-ol. Dyma rai o honynt-. Yr wyf yn ystod y blynyddau diweddaf, myfi a'm cyd-dafarnwyr, wedi bod wyneb yn wyneb a masnach y diodydd meddwol, yr hon sydd wedi esgor ar y troseddau mwyaf calanrwygol — gwyr yn lladd eu gwragedd, gwragedd yn lladd eu gwyr, tadau yn lladd eu meibion, a meibion yn lladd eu tadau; cyf- eillion yn lladd eucyfeillion goreu, a'r oil drwy ddylanwad gwallgofus a chreulon y diodydd meddwol. Codai hyn o'r diodydd meddwol, a diodydd meddwol nid wedi eu gwerth 11 mewn clybiau, ond mewn tafarndai a diod wedi ei roddi i ddynion y gellid profi eu bod eis- oes yn foddvv. Dyma'r dynion sydd yn cario yn mlaen lawful and respectable trade,' ac a ddy- wedant fy mod i yn eu henllibio am ddweyd y gwir am y fasnach.' Ystyriwn fod y geiriau hyn o'r pwys mwyaf, yn un peth ar gyfrif gwerth sylwadaeth a chymeriad cyhoeddus yr hwn a'u dywedodd, ac yn ail ar gyfrif hyfdra ac haer- llugrwydd cefnogwyr y fasnach yn ngwyneb awgrymiadau angen- rheidiol a wneir o blaid sobrwydd, a lleihad cyfleusderau yfed a meddwi; ac yn drydydd ar gyfrif ymgais y Weinyddiaeth ar hyn o bryd, nid yn unig i waddoli y fas- nach, ond yn ogystal i ro'i atalfa ar ffordd Ileihad tafarndai. Mae gallu y fasnach yn aruthrol ar hyn o bryd. Prawf o hyny yw ei ddylanwad ar Mr Balfour i addaw iddi Fesurau i'w hamddiffyn rhag ymyriadau y Fainc Farnol; ac nis gellir troi y fath allu a hwn yn oj heb gydweithrediad pendant a diball o eiddo Crefydd, Llafur, a Rhyddfrydiaeth. Amheuwn ar adegan fod y wlad hon yn ystyr- iol yn wir o sefyllfa y 1 fasnach yn ein mysg. Nid ar y wyneb y c cerdda ei gwreiddiau, ond y maent yn ddyfnion, ac yn cerdded yn mhell; ac crbyn hyn y maent a'u gafaelion haiarnaidd mewn creigiau a mynyddoedd, fel y gofyna am nerthoedd goreu eg- lwys, a chydwybod, a deall, i ddi- wreiddio y Pren Upas melldithiol hwn. Erbyn hyn y mae pechod yn lawful and respectable trade.' Er ein bod mewn rbifyn o'r blaen wedi galw sylwy darllenydd at y fasnach feddwol, nid ydym yn ¡ teimlo fod eisieu i ni wneud ym- ddiheurad am alw sylw ato y tro hwn. Deallwn fod mwyafrif mawr darllenwyr y DARIAN yn weithwyr a phan yn cyfarch gweithwyr, yr ydym yn cyfarch dosbarth o wasanaeth, ac angen- rhaid, ac urddas. Mae pob gwir weithiwr yn wir wr boneddig. Nid ydym am ddweyd wrth son am y doebarth hwn mai yn eu plith hwy fel gweithwyr mae yr y my fed mwyaf. Credwn fod y dosbarth gweithiol yn ymber- ffeithio yn eu dirwestiaeth gystal I ac vn well na rhai dosfcarthiadau ereill. Gwyddom am weitbwyp sydd yn addurn i'n dosbarth, ac o'u plith hwy heddyw y ceir ein hysgolheigion goreu, a'n pregeih- wyr mwyaf byw, a'n beirdd godid- ocaf. Credwn yn mheliach fod yn y dosbarth gweithiol rai o gefnogwyr ffyddlonaf a phuraf Purdeb Cynldeitbasol a Dirwest- iaeth Gyhoeddus. Hwynthwy ydynt gydweithredwyr goraf yr areithfa, ac eglwys o wcithwyr ö bia'r goron heddyw am ffyddlon- deb i'r Genadaeth, i wahanol s ynl- udiadau cyhoeddus, ac yn arbenig; i Ddirwest. Ar yr un pryd, teim- lwn fod lluaws o'n gweithwyr ieuengaf, a rhai o bob oed, yn wallgof gyda'u hafradlonedd att potinn a'u meddwdod. Gwyddom am un glowr ieuanc a wariodd saith punt ar ffwlbri o Nadolig 1903 i Galan 1904. A chyme /d yn ganiataol fod gan weithwyr ein. gwlad hawl i'w glasiad ar gyfrif eu caledwaith, amheuwn, er hyny, y gwnaethai diod feddwol yr un lies iddynt; ond a'i ganiatau an dro, gofynwn, Paham rhaid wrth eu gerwinder a'u trwst, a'u pen- rhyddid a'u gwallgofrwydd ar heol ac ar orsaf, mewn tref ac mewn ty? B'le mae boneddigeiddrwydd j neu foesau da ein pobt ieuaine, y rhai ydynt ai yr oes nesaf ? Beth sydd y n cyrri'f ant yr anfoneddigeiddrwydd a'r an- wareidd-dra a geir yn ein trefydd a'n gweithfeydd y dyddiau hyn ? Dywedwn ei fod i raddau pell yn ffurf ar ddylanwad cwrw. Mae ri y prif nod bywyd rhywrai yn eu pibell a'u peint. Mae y bibell a'r peint yn ffiaidd genym am eu bod yn mhob cysylltiad bron yn nglyn a phechod mewn rhyw ffurf arno. Y mae trachwant a blys y rhai sydd wedi codi yn y byd a'u mas- nach a'r cyffelyb amgylchiadau ar gynydd ac yn rhemp y dyddiau. hyn.

Mynydd Bach CynaH.vyd cymanfa ganu yn y Ile uchod ar y dydd hwn, ac fe dreuliwyd oriau hapur yno mewn mawl a chan-priodol ar adeg., Nadolig.

—- t. Siloh Newydd, Glandwr, Cyfarfod eystadleuol arall eto yn y lie uchod, a gellir dweyd am hwn eto ei fod yn ddifyrus, ac adeiladol iawn, yn cyrhaedd yr amcan mewn golwg drwy gad\v llu rhag rhodiana yn ofer ac yn darparu ar eu cyfel. mewn ystyr feddyliol.

-:0: Capel Brynhyfryd- Cafwyd gwledd o'r un natur yma ero- eystadleuol. Yn y lie hwn, )r oedd y cev\ri eystadleuol ar eu goreu yn yrngys- tadlu am y gwobrwyen, y cydau, a'r an- rhydeddau fel pe mewn Eisteddfod Gened- laethol. Treuliwyd y Nadolig mewn ilawenydd mawr.

-:0:- Ebbw Vale. Boreu dy.id T.1im, ^i) • yyclmynvvyd gw.,iiti, dur vale, v-t-d pythefnos o ataiiad er cario rhai gvveliiantau allan yn y peirianau, &c., ond yn ddisymwth totodd shaft peiriant y feiin. Credir y bydd hyn yn gorfodi ataliad o fis o amser.

Troedrhiwfuwch. Yn y ilys chwarterol, o fiaen y Barnwr Gwilym Williams, Jygwyd achos yn erbyn. un Richard Williams am anafu dyn arall o'r enw Evan Morgan. Danfonwyd Wil- liams i'r carchar gyda llafur caled am fis o amser.

-:6:- Y Restr Ddu. Heddyw (ddd Mawith) o flaen yr ynad- on yn Aberdar, dygwyd achos un Hannah Cooksley, yr hon a osodwyd ar y restr ddu yn yr Ystrad am ymofyn diodydd yn y Patriot Inn, Merthyr. Dirwywyd hi o bunt a'r costau. Mewn cyfarfod o Bwyllgor Addysg y Rhondda, darllenwyd llythyr oddiwrth y Bvvrdd Addysg yn Llundain, yn adch/gtt sefyllfa y Pwyllgor mewn cysylltiad ag Ysgol Rhufeinig Tonypandy.