Tarian Y Gweithiwr

1III'iI'I.-ïr""tF..M: JWmlJ'J*l WHWHWI W*« W -rilO ■! "M GWEINSDOG A'R CWRW. ME. GoL.—Mewn eyfarfod gynaliwyd ú dan rutwdd enwad y Bedyddwyr yn Nghwmbach, Aberdar, yr wythnos o'r blaen, eawn i weinidog ddweyd fel y canlyn :—' Er mwvn Duw golchwn ein dwylaw yn lan oddiwrth y peth sydd yn arwain dynion i'r grogbren.' Achlysurwyd y frawddeg gan rywbeth ymddangosodd yn y wasg ddyddiol mewn perthynas a rhyw lofnidd briodolai ei sefyllfa druenus i'w feddwdod. A-x an- wybyddu y rhesymeg wallus gynwysid yn y frawddeg uchod, carwn ofy., A ydyw ei ddwylaw ef ei hUll yn lan oddiwrth y cwrw ? En tyb ni, mae yr hwn sydd yn derbyn cyfran o'i gynaliaeth oddiwrth yr elw wneir o'r cwrw a'r hwn sydd yn yfed cwrw, yn berthynasau go agos i'w gilydd, Onid yw yn faith fod yn yr eglwys lie y gweinidogaethau yn bresenol, gynrychiol- aeth luosog o ddynion sydd mewn mwy nag un ffordi yn dal perthynas a'r fas- nach.' Gwyddom, mor bell ag y gall bodau dynol wybod helynt eu gilydd yn y byd hwn, fed rhai o'r dynion hyn yn meddu ar gymeriadau sydd lawn eystal ag eiddo y rhan luosocaf o grefyddwyr y dyddiau hyn. Gwyddom hefyd eu bod ar y blaen fel eyfranwyr tuag at yr achos yn y lie, a tkuag at tachosion da ereill yn yr ardal. Eto, erys y ffaith mai o'r elw wneir ganddynt yn eu masnach v daw eu holl gyfianiadau. Ffrydiau ydynt o ffynonell y fasnach y dymunai efe olchi ei ddwylaw yn lan oddiwrthi. Ni wnai y balance sheet olaf gyhoeddwyd gan yr eglwys ddangos fod ei gweinidog llafurus wedi gwrthod cymaint a dimai goch o'r arian gyfrenir tuag at ei gynal gan dafarnwyr, &c.. Darllenwn weithiau am brifswyddog y Drysorfa Brydeinig vn derbyn arian oddi- wrth bobl sydd yn talu rhy fach o income tax, a geilw efe yr arian hyn yn conscience money. A oes hanes fod y gweinideg hwn wedi dychwelyd cymaint a ffyrling.ddiar pan mae yn weinidog yno, i'r eyfranwyr liyny sydd yn dal perthynas a'r cwrw yn si eglwys, gan ei galw fn blood moneyf oblegyd os yw efe yn iawn, dyna yr enw mwyaf priodol ar arian o'r fath. Os oes hanes felly ar gael, carem wybod am dano. Eto, gan mai er mwyn Duw y dvmunai am ddwylaw glan oddiwrth y cwrw yn Nghwmbach, dyweded efwrthymermwyn pwy, ac er mwyn pa beth y mae .efe mor ddistaw yn nghwydd ei eglwys a'i gynull- eidfa gartref ar y cwestiwn. Gwyddom am yr hyn elwir yn bregeth ddirwestol, gwin dirwestol, a chymanfa ddirwestol, a ilu o bethau dirwestol ereill, a gawn ni gan y gwr parchedig hwn gym- erid at y gwaith o bron ei fod ef yn meddu ar gysondeb dirwestol. Dyddorol fyddai gwybod sut y teimlai yr hen frawd parch- us eisteddai yn ei ymyl, yr hwn oedd yn un o gynrychiolwyr yr eglwys yn y gyn- adledd, ie, yr hwn a fu am flynyddoedd lawer yn dafarnwr parch us yn Aberdar, a mwy na'r cwbl, yr hwn sydd yn bresenol yn berchenog ar dafarndy yn y dref. Dylid cofio fod cariad dyn at yr egwyddor broffesai i'w benderfyau gan fesur yr aberth y mae efe yn foddlon waeud drosti. Disgwyliwn ni, felly, i'r gweinidog hwn brofi yn y dyfodol agos pa mor anwyl ganddo ydyw y syniadau hyny y mae mor awyddus i'r byd wybod ei fod yn eu col- eddu mewn perthynas a'r cwrw. C.YS0N1 EB.

.h_ SENGHENYDD. Nois FeTcher diweddaf c\ naliwyd cyfarfod •cystadileuol llwydldianus ia.uii yn Festri Capel y Tabernacl (M.C.), o dlan nawdd) gwyr ieuainc yr eglwys uchod. Y mae, wedi cael ei gynial yn flyrayddol am dalr, blymeddl. Yn yisitod1 yr amser yna, mae y braw'd Mr. Isaac Thomas wiedi g^rasanaethu yini ffydkll- Ion fel ysgrifenydd iddb, a chafodid ef, ac eraill mewn cysylltiad ag ef, eu llaiwienihaut yn arbeiiig, eleni wrth wei'd, eu hyimidrechion wedli eu coroni a llvvydldiiant elithriadol. Llywyddwyd! yrn fedirus, gan y Paron A. Harries, Seragihienydd. Beirniadlwyd' yr a.mirywiaeth, gani y Parch E^-an Tholmats, a'r gerddoriaeth- g;an Mr. T. (Llewi Berthi). Canwyd y gant agoriadbl gan Mr. Ebwardl Evans, Senghenydd, ac adTodldwiyd' gatn Master J. T. Pritchard a'r Pairchj A. Harries. y ilia, aiwdl dtwyi y ragmen ganlyniol gan y ^wiahanol gysitadlleuwyr :—Unawd alto i, Masttier Saffiuel Jaimiesi; '2, M'asitier Willie •Griffitihsi. Unawd, soprano Misis M. Wig- ley. Unia-wdl tenor Mr D. Towynl Jones. Unawd bass. Mr1 Thomas Th;»m;is. Un- awdi i blatmt dan 14 oed ]•'hainrvi! y wohr vhmig, Master J. T. Pritchardl, Miiss Rosy Moirganis, a. Miss Lottie Evans, Adiroddiadi: i,, Miss NL E. Da vies; 2, Master W. Saimiuiel. Deuawd John Ediwardis a, D. Towyn Jonies. Pedlwarawd1: Johni Edwards a'i gyfeiilioni. Araeth ar y tetstym GAvell- •iautau Angienirheidiol Senglheni-yddl Mr'. John Dafvies. Lly|t;hyr gtofeu odldiwrithi fab new ferch at rieni Mr Wm. Thomas. Pen- niilion ar Adldbliadl Mr. Daniel D'avies:. TraathaAvd air y tes-tyni, 'Dy};erlisWlJdldl Crel- fydkilwyr mswn perthynas a Li.wyrymiwrtl> oda:ad Mr Joihn Da,vies, Enillwydi ar y prif ddiam gan barti Mr W. D. Evans, Serrg;henl- ycldl.

'■(>: ABERDAR. Cynigor Dcs.barth,o.I.Dydid Linn dlii- Y, wiedtdlaf, cynahwyd cyfarfcidl o'r Cyngor, dan lywyd!dlia,eth Mr 'E. M. Hainni, J.H.,pender^ fiyriwydl fed heol nltiwytdidi yn cael ei wrseud: i Gwtoajmian o Jiwbilirterracei, ac hetfydi t.roed- ffoirdldl o Aberannani i Gwlmbajchi, yt1 hiwiai a gyst Z347. Hysiby,st)dy y meddlyg; swydidl- ogol fod 58 achos o'r frech gpchi wedi, cy- meryd lie yn ysitodl mis Rhaigjfyr diiviedidiaf- d'au wedi matrwi; 4di 7; 'typhoid' 2. Y maei un yp glaf yn yr ysbytty. Pen- dttrfyn.wyd) fod arolyigiwyr1 y budireicidii i der- hyn codtadl ytni eu cflogaui o 2.p. YilI UR. 1'roiSiglwyddkvydl y cwestiwn o ofyn ami allu; i vneudl Traimfforddl Trydlanol i yistyriaeth y pwyllgpir. Penderfyniwlydi fodi cefniogaeth y Gynigpr yn caeil ei roddi gyda dosranu Urn- <ibb M-erth}T Tydfd.

nghorddau y Nado ig yn y Porth. Gan fy modi vm erfyn y buasai rhyvain ag sydd yrv gw!bod mwy na mi am duat- ganiad cyiwir yn cyflawni hyn o orchwyl, miaddien'.edl y cyfrvw .sydid ytn teilyngjui .y gymeradwyaeth uchelaf am eu gwasanaeth, am fy moid1 mor h/wyrfrydig cyn dweyd cu banes,. Mae'n wybyddus i bawb trwy gymoedd Delwudir Cymru nad yw y lIe uchodl er s blynyddau, betllach wedi bod islaw y lleoedd niwvaf poblogaidd yn ngwleddoed'il csrdtdw- Oil Gwyiiau yKadoligi; a thrwy eicfc caniatedl Mr. Gol.)Cy!meraf yr hyfdlra o hysbysu yi i milOleddi sydid yn ddarllenwyT cyson o'ch r)èvYlyddliadux c}in.wy^faiwr. foidJ gwl-edd y Nadolig diw'edd'af .eta wedi troi, yn llwyddl- iant yn mhob ystyr, ac wedi roddi bodjdion- rwydkJ tu hwnt il dkiisgwyliad y cynulliadau mawrion a orlanwodd y capel eang nois Xadolig air nos canlynol. Y perfformiadi a, ddewiswydl y troi bwin oedd y Creation.' sef priif gyfansoiudiadi y diweddar anfarwol Haydn, ac nil arbedwyd tralil a thrafferth yni yr ainturieth bwyvsig^ i fod'dioni pawb fu' yn snwynhaiUi y gwleddl oedd blasus a, gawd. Lilywyddwydi y cyngberdd'au yn ddtehieuig giari, y bonedidagiioai a ganlyn :—-Nos Na,do.,lig> gan Mr Samuel, B.A.; y prydlnawn can- [ynol, Mr D. Watts Morga,n; a'r hWYircain- lyn, Dr I VOT H. Davies, Brvngarw. Cynorthwywyd y cor gan y carhtoriou c-chel a ganlyn :-Soprana, Miss. Perceval Allen; tenor, Mr Thomas ThomaiS; Mir Em,lyn Da,vies, y tri o'r Britddinas. G:was- anaeithwydl wrth yr organ ardderehog Salem gan Mr. T. D. E dWiil,rds, Pontypridd!, ac wrth y berdtoneg gan Madair Hooper Rees, Caerdydd. Arweiniwyd cor o tuai 170 0 leisian gan yr arweinydd gfil.luog a, medirus, Mr Rbys Evans., a, dai gienyro allu dweyd t:rwy d'ystiola eth dynion deal lus yn \1 gerddl- oriaieth,, i'r arweinyddi a'i gor lardderchog fyn'd trwy y perfformiad, pw ysig yn ddigoll o'r dlechreu i'r diwedd. Yn ngWyineb atoynr edd: ac ymdrech egniol ein bvawd hunanyiii- wadbl i wrteithicx ei gormor dda. Priodofi iawn yt gallwn ddweyd' fod RJhys Evans heb rhwysg hunanol—vn wlell 1' W' allu diwyllioi Mae ol hydl a'i fryd heb frol, A'i wenau yn atweiniol. Bu y pwy 1 Igor yn hynúdi o ddbeth yn eu (k-wisiad o'r lleisdau goreu gogyfer a;'r danl- teiithion meJus a, gawsom.. Cymierodid y soprano, yr honi sydd yn i meddu ar lais cyfoethog, ei Than: yn rhagor- I ol. GeIlir dwey-d hefyd am y te^ntoir a'r bari- tone, pa ra,i sydd a'ui lleisiau'n wirteithdedig? eu bodl drwy y cyngherddau wedi gwmeud! etu rhan yn deilwng ohonynt eu hunain yni ecu hienwogrwyddi. Hefyd: gwnaeitih, yr organydld a'r berdionyddes, eu rhanl yn 11 awn cystai, os nidi gwiell na'r disgwyliad. DywiedbdJcJ; uo g'oihtebydd' mewn newwddiaur Seisnig; fel y canlyn The representation of Chaos:, with which the bock opens, was given by Professor Edwards on the organ in a, truly realistic mainmer. His discretion, and taste in the utilisation of the stops was unquestionably fine, audi a, real musical treat was given the audience before the vocal part was reached! Gall Eglwys Salem, Porth, ymfalchioi yn iau y ffaith ei bod yn fecldianol ar y defnyddiau I goreu., o'r arweinydd i'r iselaf, i gynal cyngherddau uwchraddol yn, ogystal a; dat- gao eu ma.wL miawn canu cynulleidfaol. Ma,e clod1 ucbel yini ddMed'usi i'r ysgrifen- ydd:, M'r W. Evains (Thomas and! Evansi); yr arwieinydld, y cor, a phob un fu'n gwneud eu rani i gaieil, gwledd mor llwyddlianus. IbM'ded! i':r 'gymidteliithais gor awl i fytw i weini lies diros lawer Nadolig etoi yn y dy- fodbl yw gwir ddlymuniiaid UN OEDD YNO. -:0:-

MARWOLAETH A CHLADDEDIG- AETH. Mae'n wir flin genyf yr wythnos hon, gof- nodi marwolaeth a chladdiedliigiaetb Mrs. Rees;, yr hyn a gymerotdd: le yn nhy ei merch (Elizabeth Thomas Miles, Cynun street, Abieranuan), ar yr" ail o'r mis hwn, ar ol cyr- a:edd oedraDl teg 0 93. Bum blyne,dd yn ol claddiwyd! ei hanwyl pikriodb sef brawd Mr I Rees Rees, goruchwyiliwr, Forchamman a CWml Neol Colliery, Cwmamani. Ganwyd Mrs Rees yn Cwrt Mawr Farm, Lilangyfelachi. Symjudodid oddiiynoi i mynyddl bychan Cwmaivon, Port Talbot, a bu yno am) ddeugairs milyneddi. Ganiwyid iddi diair 0 f arched ac un bachgen. Ciw tdwyd geni'r cyntaf a' rolaf yn yr umi ty. Bb yn ffydid|oilr) iaiWn gyd'aj achos; y Gwarediwir yn hen gapel y1 Dock, Cwmafon. Bu YiDI heilp mawr i gario'r achoesi yn mlaien yn y lie uchodl. Cofiodd e;i Gwared'wr yn nyddaaiu ei ieUlelJJlctyd, a chynaerodd vr iau arrm yn foreui, ai bu yln ffyddllon iawini gyda acbos y GwareidW ar hydl ei oes. C!l>ad!divvydi eii gwieddillion marwol pryld- naiwn Ionawr 7fedi, 1904, yai. mynwentl Pont- rhydyfen, Port Talbot. Darllenwyidi a -giwedldiwyd1 i gyichwyn yr angladd gan y Parch W P Jenkins, gweinidog Sa,ron, Aber aman. a..siara.dodd; y Parch — Rees, Rock,. Cwmafon, yn dbdldbdiigj iawn ar lain y baddl. Cafoad angladd barchus a lluosog iaiwtn. DuiNvi o'i ras a fydidi yn noddled; ac yn gytsur i'r plant a'» teuluoedldi ac i'r perthynasau oil. Merch yr ymadlaiwedigi yw Mrs, Benjaminl Reies,, Greyhound Ion, Ynyslwydr-streiet, Abeirdar. Ei Duw hi fvdido yni Dduiw iddynt hwythau hefyd Ffaxwel bellach. Hienrfychi i'r lo,oreu canvo gyfarfodl yn Nhy ei Tad.' Bu farwi Mary Rees IN 01 cyraedd gwth, 0 oed-'rant, LIawhach fydd y nef Os g wagach fydd Cwmaman 3 Y plant sydd ar ei ol Gwnewcb goiio ei chyngorion, 'Eich gwyliedl fydld o hydl Er bod! tll, diraw i'r afon!. Mae hteddiyw; wedi dianc Ar holl drrallodion bywydl, Gorthrymdler sydldl o'u, hoi O'i blatero miaei oes oi wynfydi; Bydidi beillaeh byitih, yni iachi Yn mysg y llu cyfeillion, Sydid wedi myn'd! o'i blaen; I frytniiau hawddtfydi Seion. AFANYDD,

Tylorstown- Cynaliwydi cyfarfodl N arllenfa y lie uchod nos Fercheir ddixvsiddaf, y testyn yx oedd) Gevsers of NKvW Zealand.' Mr. Victor Harrason, o Cwmdat, Aberdar, oedd y darlithydd. yr Mint sy Jr1¡ wedi treulio rharj di amiser yr whtdl ho; Dangoswyd i ni dros gant o lunisiui a, golvgr eyddi, y rhai oedd o'i waith ei hunan, trwy z- 1.'Wng y magic- lantern,' ytr hon oedd yn e d ei gw t»ithi(> gan ein meddyg gailluog ai medirus, sef Dr. T. H. Morris, Yrahlith pa; rai yr oedidl yn hat springs' mawrion a bychain, a'r pink terraces' a'r brodorion yngbydi a'u celfwaith foreuol. Yr oeddlganddb ystor o hanesion digrif am y 'Maori,' y rhai oedd yn britho ei ddarlith, ac yr oedd rhai o'r legend's yn ddigon tebyg i ystoriau tylwyth teg Cymru. Wrth ddtesigrifio un o'r Geysers,' yr hon Qedidl yn berwi rnwd allan ohoni, galwai y brodbirion honi yn ddrws uffern, ac mcddaii yntaui yn didonioI iawn ois ydi y dTw.s fel: hyn, beth am y lie tu f ewn y drws?' Goche1 wen fyn'd YIlIO i wel'd. Wrth son am y brodurion, dywedai eti bod yn iselai a di- radldio eu bunaio trwy yfed doidydd medd- wol, nad oedd o fewn ei gwladl cyo ein] miyniediad1 ni yno. Dyma dyst arall yn erbyn Pryd'aini Gristioinogol. Dyweda.1 yn hyglyw ei fed yn gamWlri o'r mwyaf ar y brodorion ei bod) ynl cael eui diwallu ar fire water,' OIld ¿¡ylma¡ hanesi Pry-dlain, efengyl hedidl a bralndli poeitth. C'afwyd anerchiadj pwrpasol gan Mr Luther Blackweill, llywydd! v cyfarfod, fa; chynygioddi Dr T. H. Morris bleddlaia o xldfofchgarwtch y1 cyfarfodl i'r darlithyddl aim ei ddiarlith alluog, ac am DdrmVi yn rhwydd iddb: ar ei, daith fwriadbl 1 Rwsia, Persia. Tibet,, a Japan, ac am addbwidl 0' ddarlith arall ganddoi ar ei d'ychwleiliadi. Cy-Hierw.yd rhan gan Mr S. FI. Williams, Ferndale, a'r Cynghorwlr David Smith, a dliolchwyd yM frwdfrydig i. Dr Morris am fod mor garedig a dlyfad a'r fath ddarlith- y.dd! a theithiwr enwog yn rhad, er lies ein. darllenfa. Wedi i Mr. Harrison roddi diolchgarvvcb i'r Cadfeiryddi, gyvnaeth addewid, os byw fyddlai, y g,\fniai dkllu ymweiiad! eto ar ol ei ddychwieliadl, a chydla; hyn terfynwyd un o'r cytfarfodlv-ddl :m,wyaf adeiladol a fuin ynddb e:nji(^edi. Gobeithiol gwrnaiff dynion ieuanntc y lie fanteisiio ar y cyfleuisdterau sydd o fewn cyr- aedldi pawfe o honynt. Mlaniteision nai fu erioedi o'r blaen yn Tyiorstown. Yr wwf wedi bod mewn amryw o'r Gilchrist, Lectures, and: g;allaf ddlweydl yn) ddibetrus fool y rhaii sydd yn ein darllenfai yn tra rhag,ori arnynt mewn aimryvv bethau. Wel, gobeithio caiff y sef}tdliad y gefnogaeth a haedda. gan dri- golion ac eglw^si y lie. fel v hyddb gan ddymon ieuainc ac hen heifydi, le i fyned:, lie niadl yw r ddiodl syddi yn damniot, nidi vn unlg y! Maoirfi, ond yt Cymro hefyd, yr* cael eu gwientihu. UN O R AELODAU. 0 :+-<

Llwydcoed. Gloffa; Ty'r Ergyd. Swn anri^raunol syddl wedii bod yn y gpaphenol a m v I of a uchod; swn, felly, isyddi yn parhau. a phe b'ai bosibl, dymia swn dlyfodbl fydd g;« lawer, ond nid yw pethau cynddlrwgi ag a, dybir. Nidi yw v gwaith hwn yn eathriad i wieithfeydd eraill: cwydl amoealldwriaeth yn aimI rhwsng- metistr a. gw'eithwyr, ac y mae gan y pleidiau hawl i gymodi a'u gilydd ar dir cyfiawin; ofntir fod y gwaith hwn "yedi colli yr hawlfraint hyni trwy ddyianwad! pwyllgor gweinyddol diosbalrth Aberdar. Os oes ychydJig annealldwriaeth wedi bod yma, credwn fod hynyi wedi ei dierfynu. Mae y perchenog Tn cainiajtiau; telerau- rhiesymol i'r gwiqithiwyr. Cynygia, y pri.s dyledius ar y 'top' a'r g¡wa,elod,y;nghydl a'r -gwahanol wythienau. Crlediwn fod; y gwteithwvr Yill foddlhaoI i'r cynygiadaui, ond mis gallant wneydi cytundeb, heb ganiatadi y pwyllgor gweioyddol. Nid yw amser yn candatau manylu; yn1 y llith hwn. C'eir y manvlion yn y diyfodol. Apel at y pwyllgor. Gy- feiillioin,, galwaf eich sylw ait y miater. Ail ysitynwch yn dldifrifol1 y priodloldleb- Qi gy- fanui pethau trwy ddwyn telerau heddweh i weithrediad, rhoddi heibi opob culni a digofaint, llwyr-ymwrthod a'r hen ysbryd Penrhynaddd' ymiosoidol ac aingh)"modlawn, fel byddb beddwichi yn teyrnasu eto, y lofa mewn 11 awn gwaith, er, lies, mteistr a gweith- iwir, ac er gogpoiaidfc y 'Federation.' Y Trysor Cuddiedig.—Mae yr ugain punt cudldiiedig, o eidldol yr Evening] Express,' wedii peri ymchwiliad mawr yn, y lie hwn, ac y mae y bechgyni yn flini fod eu llafur yn ofer. Cynllun Newyddl.—Maei tri enwadi cre- fyddol y lie mewn unldieb a:u gilyjdd!. aie wedii dwyn all am gynllun newyddl i gael diyn- ion i'r Y sgol SuI. Miaent wedi dtewis dlan o bob enwad i fyned o amgych y tai. ac i gymiell y bohL Gobeithio y cyrhaedda y y cynllun ei amcan. (Nidi ydymi yn ytoiwybodol o'r hyn a ysgrif- enir genych, yn yr. aiJ baragraff. Hefyd, yr ydym yn gosodi y cyntaf i mewn am ein bodl wedi dlecbyn ysgrifau i'r un perwtyl yn flaent- orol, ond nid yw yr adiroddiiad! yr un ag yr ydiym Wledå ei gael odldi wrth rai o'r gweith- wyr a,, wieithiodd! yn y lofa hon.—GOL!] ———: o: ———

RESOLVED. Marwolaeith,.—Blin gienyf orfod cofniodli miarwolaeth y brawd! ieuanc Fred Dowling, Melinicwtflt, yr hyn a gymierodd le y dydldl olaf o'r fiwydiyn yn.16 oed:, wedi misoeddl I awe r o gystudd caled'. Diodicilefodid yn amynedd- gar hyd y diwedd. Yr oedd yn a,ele,d disiglaier1 yn Ngbapel Jerusalem", Dyddi LInn canlynol daeth torf yn nghydl i'w hebrwng i clyi ei hir gartref. GwaeainH aethwyd gan y Parch R. E. Williams yn; doddtedig a phwrpasol iaiwn. Cydymdieimjir yn fawr a'i fami, yr hon syddi yn wedldlwB, ai nifer luosog o blant, ac wedi gweled aim! a. 'blin drallodiotn.

-:0: y ■. MISKIN. Mrs. Jones' (Miskin) Prize-drawing.— Winning numbers1:—1st, 12; 2nd, 48 3rd, 921; 4th, 472; 5th, 908; 6th, 147; 7th, 157; 8th, 84; 9th/, 183; 10th, 228; nth, 555; 12th, 876; 13th, 1478.

Gwauncaeenrwen ?\ OJSi F awrth diwedidaf cynaliwyd cyfarfc"'1 ar onan Mr John D. Mor.sian, Cw:;m joi*ei. i Iir.AYter o holi ac atob> egluro ac ar-rithao. miabw'ysiaidlwydi y penidlerfyniadau canhnol yn unfrydbl. Ni wmaietb un godi ei law yn aiibyni :— i. Ethoilwyd Mr Daniel Davies yn ysgr-f- enydi i'r cyfarfod. 2. Ein bod fel cyfarfod! lluosog o ardal- wvr Gwauncaegi.irweni yn penderfynu; mywed vn mlaen am gyniiun niedd'yg'ol Ileol i'j -\vj.dd< ac fod y lleiafrif i syjrthiot i fewTL i'r mvvy- afrif. 3. Ein bod yn myned yn mlaen fel aJ- dalwyr gyda chynllun newydd ar waban i bob ardlal arall, hyny yw, yr ard'aloedd a gynwysid yn yr hen gynllun. 4. Fod pwyllgor i gael ei dynu allan i C, ol AVeithredu ar rhan yr ardialwyr, ac i adroddiadi o'i gf^eithrediadu i gyfarfod cyffredinol yn y dyfodol. 5. Fodi 13 o feersonau i gyfansoddi y I pwyllgor. Fod aelodau pwydlgor yr hen gynlun cyffredinol i fod yn aelodau o'r pwyllgor Diewydidl, yn nghydl a pherson i. gyorychioli j glofa'r Cawdor (Mr Danjiel Jones, Berths J lwyd), a dau a.lod o blith v masnachwyr, etc., sef Mr Thomais Howellii a Mr JeTikin). Marks, ynghyd a Mr David1 Daniel Davies. Wedi diarllen cofnodiont y wfarfodl a. thalu diolchgarwch i'r Cadleirydld ymadiawyd miewn teimladl htidkllrchol rha^orol. Llw:ydlcliant.- Y mae yn dida genym i gael y cyfle eto o longyfarch, y cyfaill Mr. John] Roberts ar ei lwyddEant diwieddar. Efei ydoedkli y buddugol ar y prif adrodidiadt yn Burry Port a Bodringallt. Nidi y<lyw yn! pettrusio mynedl i brif lwyfanau y wlad fel adroddwr, ac: nid oes achois iddo ofni fel v prawf ei lwyddiant: parhaol. Y ma.e befydt yn ddiiweddar wedi profi ei hun yn feirniad ardderehog yn y garden hont o efrydiiaeth. Gel wir aim ei wasaneth, yn fynych;, yT hyn braiwf ei fod yn dira chymeiradvry fel adrodd- wr a beirniad. Ysbrydlegaethi.—-Llawer o son sydd wedi bod yn ddiweddar 0 gylch)1 cwestiwn uchod! yn yr ardlal a'r gyimydbgaeth. Cyhoeddwyd anathema gan, lawer uiwtchhen v rhai bro- ffesent grediiniaeth yndldi; tra y daliai ilawcr era¡Íll mai dlylediswyddi pob un ydoedd chwilio i fewn- i'r cwestiwn cyn condemnio. Yn nghanol y cynhwirf gwnaeth vr ysbrydeg- wyr sicrhau g^vasanaeth Mr E. S. G. Mayo. Caerdydldi, er rhoddi; anerchiad rhad i'r bobl ar Ysbn dle-gaeth os. y liwyddfid. i gaal ad-! eilad at yr almcan. Fel y mae yn hVsbys bellach yr ydys wedi .sicrhau yr ysgoldv ait" y gwaiith y bvdd yr anerchiad vn cael ei thra- ddodii nios Sadwrn nesaf ami saith o'r gloch. Y testyni ydVw Spiritualism/ What is it ?' j (Y shrydegaeth P a beth ydyw ?) M yned- iad! i mewn yn rhad. G.wahoddir pawb gydlag eithrio rhai dant x 6eg oed'—y rhai ni cha:nia.teiir iiddJynt fynediad o gwbl.' Claddbdligaeth.—Dyddl Mawrth diW'edd-' a.f claddwyd yr hyn oedi farwol o Mrs Ma,r- gatret Griffiths, Cwmgorse, yn nghladidfa vr Hen Garnvrl, yn--ngwydid tyrfa o ednrygwyr a pheft^nfisau. Priod ddarbodfus, manv j garuasdu, a chyiB^vk^rs Iix>ydoed/l! I yr yteiaclawediig. RmIch: aaniihosibi lanw ulyw InvMV achosir gan angcw pam vn cy- meryd y fam oddii ar yr aeiwydi oddii Avrth ei hanwy liaid brchain. Pa dda, bv-nag y djriniaeth, p,a bynag y gofal, pa serchog bvnag y gwenau, y mae i-a bosibl i'r rhaii bychaiini ddierbyn yn y dyfodol. ni I fyddlant ondl y nesaf peth i ddimi o'i gijfer- bynu a chydymrfieimladi a chairiad maim. Y mae eyd\iind'e,iinlad cyffredanol sydd yn cael j ei amlygu ain cyfaill a'r rhai bychain sytddi wedi eu hamdldiifadu o frenhines eu haelwydi f yn profi fod! iddynt le amlw gyn: nghalonau j yr ardialwyr yn gyffnxlliallCil. Y Nerth Dwy- fol fyddoi yn aanddiffym dSros, y teulu a'r perth)-nasau yn eu dlvdid blin. GWYLIWR Y GODRE. I

-:0:- i PENDEYRN. Ychydilg: dtrost hanenj nos nos Fercher, I Ionawir 6fed,, noson dywyll ystormus, bu, farw I John Thomas,, Cae-yr-arlwvddl, neu vn fwy adnabyddus, feallai, Tyfry,' CWIIn Cadlan, yn 72 mlwydidi oedi. Saif yr amaet hdiy hwn a.r ael y bryn, yni ffinio a chad^iem o fvnyddl- I oedd; y Giog, Cefn Sychbant, Cefn C'adllan, Llanwen, a Chadiair Arthur. Wrth: sefvll ar ) fuaritlhi yr hen sinaaethdly dyddi yr angladd) y Llun canlynol > cyflwyniidl i'n sylw y golyg- fevi-ldl mwyaf gwl-Jdiig posibl. Droa ysgwydd Llamrwn gwelemi dirumiau! uchel mynyddau stradfellte fel nifer o offedriaid yn eu gwisgoeddl gwynion o eira;. Torwyd ar .y distawrwydd d^yrnasai ar y cvnuiiiad gan yr undertaker fodi y perigfor yn dyfod, yr h.wn. oeddl i wasanaiethu yn yr'angladdl. Wedi i'r persow gyraeddi, aethom i fewm ar ei ol, ac ymaflGddj ynt.au ar u,nwaith vn hen FeiobI y teulu i tfdlarlleri rhanau o hODIO, ac yna, aieth i wettM.it—gwedldi bwrpasol neill- dfuol i'r amgylchjiad. I Yna cyeh.wyawdidl yr angladdi dros v weir- glodd afws alddffaith, ddi-saithrr dianl arwaini- iadi Mr C. Price, cymydog agoa cyfótr- wydd ar ffordid allan i'r heol lie vr oeddrelor gerbyd yn barodj i glwdb y corff i'w g;laddu yn mynwent Bglwya Yf«:radf elite. Cy& wasanaethuyd yuo gan y Parch D. Jones, ficex yi plwyf, » P'ewiglbr Pendeyrn. Yr oedd! yr ymad»s»wfd)ig Y. hen gymeiriad tawel ac heddychJafr»% ac yn cy^eu i ni y syniad am ddbll a type yr t-le'M,;¡m:£IJethi\.y')T v dvdid- lau gynit. Hidd'wich i'w lwch, "a "naVddl D'uw fyddo ar- j ««uin; ar ei ol. DEWI CYNON. -:0,

TSTALYFERA. Marwolaeth. — Blin iawn genym, orfod t cofnodi m,a,»wW*i«th sydiyn vi faun dyner a'r briod! ofaJus Mrs C. Lloyd( priod hoff Mr. Wmt. Lloyd, Godre'rg;ra,ig; ac anwyl ferch Mr a Mrs Jolm Jkjn«.v Rhiwfawvr. Collwydl hi o r aelwydl yn gynar, pan oedd, fwyaf o'i hMgen, ondl tywyll yw ffoirddl yr for vn anesiboniadwy i ni. Yr oeddi yr ymadlaw^ edig yn chwasr da,wiel a chvmvdoges barod: Yr oeddl yn aedodi o Eglwys Pantteg, a daear- wydl ei g^vedidillion -a m-nwentJ vr erlwys pryidnawn dydd Marcher ddiweddaf. Nawddl Duw fyddlo, diros1 y dau, amdidifad bach. sydd wiedi colli mam gariadus, a'r priod! yn ei unigrwydd; a'i golled fawr. Hedviwch rw llwch. CYMYDGG.

CYFUNDEB'GOGLEDD MORGANWG. Cynaliwyd cyfarfod'1 chwarterol diweddaf Aonibynwyr v cylch uchodl, IcnawT neg a'r lied, yn BttheL Aberdar. Pregethwydl nos Lun gan y Parchn. R. T. Williams, YnysgaM; at Jacob Joneis, Bethesdai. Am ddiau yr ail ddydd cafwydi anerchiadj blynyddiol y cadeir- ydd, y Parch J. Jon,es5 Fochriw, a thraddodAvyd pregeth y pwinc gan y Parch T. J. Evans, Heolgeryg. 'Y cristion a'i: Waith' ydoedd zl* prsvnc Mr Jones, a'r Gwirionedd sydd yni rhyddbau' oedd gan Mr Evans. Diolchwyd yn gynes iddynt. Ymddemgys yr anerchiad yn yr adroddiadi. Am 6.30 nos Fawrth pregeth- wyd gany Parchn. J. H. Hughes, Penywern, a D. Johmls, Mierthyr Vale. Dechreuwyd' y gWlaf- hanol oedfaon gan v Parchn. Jones, Bethesda; Dr. Wolfendale-j Chinau a T. Edmundsi.

II Y GYNADLEDD. Am 10.30 yr ail dldydd, wedi i'r Parch E. Olwern Evans, Bedlinog ddarllen a. gweddio, darllenTvyd! ai chxudarnhawyd y cofnodion, a, phenderf-nwr'yd^— i. Fod cwrdGi Ebrill i'w gynal yn Bethanaa Dow lais, ac fod y Parch Jacob Joneg i ddarllen papyr yno ar Ein Rhwyrruedigaeth fel EnwadJ yn wyneb y Ddleddf Addysig/ a'r Parch. J. Richards, Bethel, i bregethu ar y pwnc. 2. Fod adroddiad! y1 Pwydlgor Blaensymudol gan yr ysgrifenydd) ac adroddiadi Pwyllgor b b- Achos Abercynon,' gan Mri. J Thomas a, D. D. Williams, yn cael eu derbyn a,'u cada,rn- hau. Diolchwyd i'r ail bwyllgor am. ei wasanh aieth ffyddlon ar gynyigiad Mr Evan Jones a Mr J. Harrison Evans, Abercynon. 3. Fed yr hioll geisiadiau a mgymorth o'r Gronfa i dd'od i lawt yr ysgrifenydd* a hyny 0 leiaf bythefnios cyn y cwrddl chwarter. HysbjTsodd y Parch R. Thomas, Pen- rhiweedbr, fodi Pwyllgor y Gronfa wedi sicrhau ■gwaisanaeth Miss Rosina Da,vies fel cemades. Am wybodaeth bellach dainifonfer at Mr Thomas yr hwrt sydd yn cynrychk)li y cyfundeb- ar bwyllgor y Gronfa. 5. Fod eglwyg Mynydd Seion yn cael ei derbyn i'r cyfu'ndeb, ac eiddunir iddi lwydd manvr. 6. Ar gynygiad v Parch J. D. Jones, ac eiliad y Parch E. Olwem Evans, pasiwyd, v pendierfyniad canlynol Gan fod Unideb vr Annibynwyr Cymreiig wedi cydnabodi hawl pob cy-fundeb i gael aelod neu aelodau (yn 01 rhif aelodau crefyddol pob cyfundieb) ar Bwyllgor )'r Undeb, eii> bod fel cyfundeb j-n dymuno°ar 1 ,ytr Undeb am drosglwyddo yr hawl o ethol y cyfryiw i aelodau vr Undeb 0: fewn y gwahan.ol gyfundebafu ar yr amod fod jQi is. y flwHddvn yn cael ei roi at y dtrv&orfa.' 7. Ein bod yn ystyried cynygiad y Parch. Grawysi Jones, a gwelliant Mr Maitthew Owen, yr* teilyngu mwy- o ymdriniaeth nag1 a, allai amser y gy-nadledd ei fforddio, ac felly yn ei dirosglwyddo i ysty.ri.aeth pwvllgor. sef "'Mri. Grawys Jones, W. Evans (Salem,), O. Wil- liams (Aberdar), Morgan) John. J. Jones- (Foch- riw), a Mathew Owen—vr olaf i fod vn gynull- yddi. &. 8. Fod llythyr yn cael ei roi i'r Parch. J. Edrydi Jones, yn ei droisglwyddb i'r cvfundeb dwyreiniol, gyda'r dy'1I11tuniadau goreu am ei imddaant yn Cilfynydd. 9- Darllenodd yr ysgrifenydd ohebiaeth a dderbyimotddl oddiwrth bersonau yn: Nelson. 10. Cafwydi anerchia,di bvr gan Dr. Wol- ■ffertdia^. m.edd^gigenad'wr o Chrina. o dan nawdd C\ mdeithas Genhadol Llundiain. Cnd 0:9 mai ychydig oedd ei eiriau, dlisgvnent fel pethau, byw yni eim calon,, ai pharodd i n^ deimlo'n falch o Dr. Griffith, John sydd allam ar y maes er's haner can'mlynedd, ac yn hwyr- frydSg i fwymhau y seibiant a enillo<ld mor dteilwrw. o o 11. GalwkYddi y Parch J. Richards, Bethel, sylw at dd'au frawd ieuainc, Mr D. Watkin Owen a, Mr David Barber, a godwyd i bregethu yn yr eglwys, ac yd\nt v» awr vm vr vsgol vni Pontypridd. 12. P enderfymvyd argraffu adroddiad eelni lad dliwoodafax law. DymuIliir yn daer air 29 eglwytisydd heb gael i archebu ar unwaith fel na bydbo colled. 1 13. Rhoddodd Mr. H. A. Davies, Cwm- aman, rhybuddl v byddai iddo> ym y cwrdd nesaf, g}-tniyg mesur i ddiwygio y dull o gynal y cyinadledda-u. J 14. Ar gynygiadl Mr D. D. Williams, \Ty;Sl P^f^r'di That thus conference of the Aarth Glamorgan Association of Welsh Cofrv pegationalists is of opinin that the full and unfettered! discretion which licensing justices now possess with regard to the sale of intoxica- ting liquors is, the most important and valuable safeguard which the nation now possesses against the domination and destructive influ- ence of the liquor traffic. It therefore strondv protests against the revolutionary proposals^ the Governs to fetter the discreticfn of the magistrates and to give compensation to rewersi andl other dtmksellers for the non- renewal of the liquor licenses.' Terfyi^-d y cyfarfodl drwy weddi -n Mr. hornas, ^oar. Cafwydi croesaw nedllduol «an vBetht *1 »<*>&, .iddynt. \r oedd nifer fa*vr o vmwelvn-r wedt. dod ym nghyd. Hydfenvn fod' y cyfarfod i"eS:01 a gael « Hirwaun. nr T? 1. EDMUNDS, Ys<r O O