Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
3 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
3 erthygl ar y dudalen hon
TRAETHAWD CYMRAEG, RHIF 1.
Rhestrau Manwl, Canlyniadau a Chanllawiau
Dyfynnu
Rhannu
TRAETHAWD CYMRAEG, RHIF 1. CYMDEITHAS RHYDDHAD CREF- YDD 0DDIW11TH Y LLYWODRAETH 'J Pa beth a wnai Dadyysylltiod i'r Genedl? 1. Gosodai Dadgysylhi-id derfyn ar yr ) m- rysunau cyn deithai-ol a achosir trwy fod rhfag- orfrtintiau yn cael eu rhod ii yn an beg i un sect. 2. Rhvddhai Dadgysylltiad y Senedd oddi- wrtb ddfddfwriaeth E^hvysig, ac felly byddai m'vv o amser i'w gyflwyno i'r mutcrion hyny sydd o ddyddordeb i bawb. 3. Byddai Dadgysylltiad yn d-rfyn ar clw- garwch un dosbarth o bobl, yr hyn sydd. a phob amser wedi bod, yn withwynebol i lyw- odraeth dda. 4. Rhoddai Dadgysylltiad at wasanaeth y Senedd swrn niawr o avian ycyhoedd a arfaehr yn awr gan un sect, gyfodhng. 5. Syrnudai Dudg ysyllriad o'r ffbrdd. y rhwystr penaf i gyfnndreln o addysg genedl- aethol ac ansectHrmdd. 0 6. Gosodai Dadgysylltiad derfyn ar y ffug cableddus a elwir yn ethuliad E^^obion. 7. Rhoddai Dadgysylltiad derfyn ar y gwar- adwydd cenediaethoi o fasnacbu m.Avn en, id- iau. 8. Arveitiiai Darlgysy'ltiad i ddiwygiad o'r camdrefn sydd yn yr Egiwys E^obiethol, ac y i ieJaeriad bywyd cret ddol v genedl. 9. TUI ddai D¡dgJsyII'Ï<ltl i iacban y cweryl- on crefyddol sydd yn awr yn waradwydd i ran tdlvr o'r gen dl. 10. Byddai Dadgysylltiad, am y rh"symau ac traiii, i'r gemdl yn lend,th anmhris- lödwy. rIA betlt a tvnai Dadgyyll'iad i'r Ejlvys? 1. Dadgysylltiad a ryddbai yr E^hvys o gaethiwcd y Senedd, yr bon a wncir i fyny mewn rhan o Iuddewon, Pabyddion, ac Ambeu- wyr—dynion o bob crefydd, ac heb grefydd o gwbl! S. Dadgysylltiad a osodai amgvlchiadau yr Eglwvs yn nwylaw dynion doeth a da. 3. Dadgysylltiad a roddai derfyn ar y gwar- fdwydd anferth, sef gwenhiant, bywuliaeth- au. 4. Dadgysylltiad a roddai derfyn ar y tric- ,,y iau tylwTythol, trwy ba rai y dyrchefir perthyn- asau ang-hymwys yn hytrach na churadiaid teilwng! 5. DadfjyFylltiad a wnai deilyTigdorl yn safon i ddyrehafiad, ac felly deuai y dyuion goreu o fewn.yr EgiwJs i'r amlwg. 6. Dadgysylltiad a roddai i'r bobl lais vn newisiad eu gwidnidogion. 7. Padgysylltiad a alluogai yr Eglwys i ymryddhau oddiwrth Babyddiaeth, ac felly a'i gwnai mewn gwirionedd yr hyn nad yw and mewn enw yn unig—yn amddiffynfa i Brotest- aniaetb. 8. Dadgysylltiad a arweiniai i holl drefniad- au yr Eglwys gael eu cymhwyso i gyfarfod ag anghenion yr ocs. 9. Dadgysylltiad a alluogai yr offe'r'aid Eglwysig i uno gyda gweinidogion yr holl enwadau ar dir perffaith cydraddoldeb. 10. Dadgysylltiad, am y rhesymau hyn ac eraill, a fyddai yn sicr o brofi i'r Eglwys yn fendith anmhrisiadwy!
CORRIS.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
CORRIS. Cynhaliodd y Trefnyddion Callinaidd eu cyfar- fod pregethu yn EAgairgeiling, 1flu a dydd Gwener y Croglith. Y gweinidogion a wasanaethodd ar y pryd oeddynt y Parchn. John Hughes, Oar- neddi, Maldwyn, a Eobert Thomas, Llanllyfni, Arfon. Shilo.—Gan y Trefnyddion Wesleyaid, ar yr nn adeg. Yr enw< gion oeddynt v Parchedigion H. Jones, Caernarfon, a John Evans. Lerpwl. Yr oedd yma nmh a dylanwad yn cydfyn'd a'r weiuidog teth. Ar ddechreu yr oedfa, yr hwyr y noson olaf, pan yr oedd yr hen frawd John Owen, C ri-i-4, yu gweddio, ac yn gofyn am i'r fendith ddisgvn yn EsL!airgei)i"g, Corris, ac Abellefeui, yr oedd -teimladan dwys yn al af gerdded dros y gynulleidfa, Hen frawd cynes ei ysbryd yw J. 0.. a gair da iddo gan bawb, a rhan y gwirioiiedd ei bun. ABERLLRFENT. Cynhaliwyd cyfarfod pregethu yn y lie uchod Iau a Gwener y Gioglith. Y pregethwyr a gym era sunt ran yn y gwasanaeth oe,idynt y Parchediwion R. Rowlands, Treflys, Arfon, h T. P. Philips, Horeb, Aberteifi. Noson a hir glltir, yn ddiaa, yw uoson ola.f y cyfarfod, pan ydoedd Mr. Rowlands yn darlnnio mor anhawdd gan grefy.Id adael y teulu. Bydded bendith y nefoedd ar yr had da a hauwyd, yw dymuniad holl deulu Seion, a ffrwy^h t reithicg o bobl b, iodol i'r Arglwydd. SOAR, GER LLANFYLLIN. Nos Fawnh, Eb ill 16, cynhaliodd yr Annibyn- wyr yn y lie uchod eu cyfarfod blynyddol. Yr oedd te i aelodau yr y^gol f^abbathol, wedi ei ba. atoi yn ganniola Uy ia, vn, gari yboneddgesau: Miss A. Evans, Nantyrneichiaid; Miss J. E. Jones, Bacholi0 Uchaf; a Miss M.. Jones, Fron- friallan, gyda clnnortlx^y gan eraill. Yn yr hwyr, cafwyd cyfarfoi adroddiadol gan blant ac icueuctyd yr ysgol oSuJ, o d >n ly wydd- iaei li ddt'hfuig y Parch. D. S. Davies, ygweinid- og. Yr uedti yr a rfxld yn syml ac tgiur; y darnau oil o natur f->es »l a clnefyddol. Canodi y côr amryw ddarnaa yu hynod swynol, da'l arwfiniad Mr. T. Puce. y mae y cyfeiiliou o Laufyllia yn deiiwng o ddiolchgarwch /;1m tu gwasanaeth yn y cyfarfod. Yr oedd y gwaith oil yn fodiihaol ac adeiladol. Llwyddiaiit i chwi'r Soariaid i fyned rhagoch, ydyw dymuniad eich cyfaill ieuanc, JOHN JONES. FFESTINIOG. Dywenydd g nyf longyfarch y CRLT ar ei ymddangosiad cyntaf. a deall hefyd fod yn Ffes- tiniog gynifer o dderbynwyr iddo—a llawer mwy o alw am dano gyda'r dosbarth wr, nac oedd ganddo mewn llaw; hvderaf niai ei arwyddar yw Cyiiawnder a lUujddid ar yr orsedd, a Gormes a Brad i ddarfod o'r tir. Yn hytrach na bod enw yr <,r<1al boblogaidd hon yn cael ei adael allan o'ch colofnau, ceifiaf gofnodi ycbydig o'r byu gymer le, os yn ddt-r- byniol genych. Nos Sadwrn, yr 20fed cyfisol, bu Gobeithlu Bethel, y Llan, odan arveiniad ycerddnr ieuanc gobeithiol William Stephens, yn Maentwrog, yn cynal Cyngherdd yn mha un yr oeddynt yn rh ddi dadganiad o "Gantata Joseph," gwaith H. Davies, A.C. Deallwn mai lied deneu oedd y cynulliad. A. C. BETTWS-GWERFIL-GOCH. Nos lau, y 18fed cyfisol, traddodwyd Darlith i gynulleidfa luogog, yn nghapel yr ADnibynwyr, Bettws, gan Cynog (J. Watkins, Tre'iddol, C<>r- wen), ar gynygiad Doctor W. R^es, yn y Faner, er cael cofeb gan y fymry i Mr. W. E. Glad- stone, A.S., am ei ymdi ech yn ac wedi atal i ryfel diachos gymeryd lie rhyngora ni a Rwssia. Beiruiadodd y darlithydtl yn llym a doniol ar wastraff, twyll, ac anwadalwch y Weinyddiaeth Doriaild bresenol. Dywedodd Had oedd yn ddigon gan y Tory Government roddi break ar fasnach oedd mor flodeuog yn ein gwlad, ond rbaid iddynt gael rhyfel diachos a Rwaxia, i'n suddo i ddyledion oesol, or plesio uchwtgais a mympwy a manteision arianol rhyw ychydig o Iuddewon cyfoethogsydd wedi rhoddi en barian ar y Turkish Bonds. Nid yw o un pwys gan- ddynt am y miloedd bywydau ein meibion anwyl, a'r holl wragedd a wneir yn weddwon, a'r miloedd plant amddifaid, os caut hwy iyw Ifoidd i gyr- baedd eu hamcan anynoL barbaraidd, a threisiol." Daligosodd y darlithydd y bnasai rhyfel wedi tori allan oni ba'i yindrech Mr. Gladstone a'i bleidwyr, a bod a/nom iwymau nefllduol iddo fel Cymry am ei waith bob amser yn ein cyd- nabod yn genedl ufudd a theyingarol, ac hefyd felteyinas i fod yn ddiolcbgar iddo am ei yin- drecb a'i lafiir gwerthfawr ac anmhrisiadwy. Ar ddiwedd y odarlith anerchwyd y darlithydd gan y beirdd-Mr. Daniel Ellis. Rrithdir, ac eradl, yn hynod gymwys a tharawiadol, er cymeradwy- aeth i'r daiiithydd a'r ddarlith.—LLYSCAIB. DYMUNIA.DAU DA I'R CELT. BTDDED hardd ei ymddangosiad, Bydded bnr yn ei gynwysiad, Bydded dyner i elynion. Bydded ffyddlon i'w gyfeillion. Bydded onest i'w olygiad, Na cbefnoged gyfeiliornad; A gochtded Rurdd y cablwr, Bydded beunydd yn foneddwr. Pan ddygwyddo un ei demtio Ateb arai rbudded iddo; ATn gasineb taled "ariad, DYlla'I' modd am wir orchfygiad, Bydded athraw i athrawon, A chynorthwy i rai gweinion Bydded yn byS 'rddwr odiaeth Yn mhob rtuuwedd a gwybodaeth. Bydded elyn pob arferiad Sydd yn atal iawn ddyrckafiad; Gwneled ddangos pob trahausder A cbyfltiwni pob cyiiawnder. Hyf ddiuoetbed bob dichellion Yn y byd ac yu mhyrth S'ion; Bydded augeu pob gorfaeliaeth, (jtwasiuaetbed ei gemdiaetb, 8. VmvkK
Y SENEDD.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Llywodraeth am ostyngiad niawr a dioed ar dleuliau gorthrymus ein sefydliadau milwraidd. Y mae yn gysur cryf i bob calon ystyiiol, ac yn anrhydedd ïl1 gwlad, fod genym gytiifer o gy- ntychiolwyr gwladgar a dyngarol, seneddwyr o ddoniau a dylanwad, yn awyddus i derfynu y dadleuon pre^enol di wy eydymgynghoriad pwyll- og a beddychlawn, yn lie ymwylltio mewn cyn- ddaredd i geisio tawelu y cynhwrf ar faes y gwaed. Nid ydyw yn ddim anrhydedd i'r oes fod y gohebu a fu drwy y misoedd diweddaf rhwng llysoedd ywahanol wledydd gyda g..lwg ar y rhyfel gwaedlyd diweddar yn y Dwyrsin, ac esboniadati y newyddiadnron anynt, wedi bod mor dywyll ac mor gowlioor, fel yr redd yn an- hawdd iawn i unrhyw ddarllenydd wybod bfth ydoedd i'w gredu, na pha fodd yr oedd i deimlo a gweithredu. ANNIBYUIA'JSTII YR IWERDDON. Y mae y pwnc hyny yn myned yn llai poblog y naill flwyddyn ar ol y Hall. Y mae Mr. Butt, AS wedi cefnu ar ei blaid, sef yr "Home li'ulers" a rhoddi ei ddadl i fyny. Y mae y teimlad yn ymlodu ac yn dyfnhau ac yn trymbau o hyd, fod yu well i Loegr a Chymru, a'r Iwerddon a Scot- land, fod yn un wladwriaeth, na cheisio bod) n wahauol dywysogaethau dadgysylltiedtg ac anni- byuol. Y GWEITHWYR AM IIEDDWCH. Da iawn genym ddeall fod cymdeithas heddwch y Workmen" newydd gynal cynadledd bwya- fawr, wrexog, unfrydig, a lluosog, i ardyxijo vn erbyn yspryd ac ystrywiau dicbellgar a rhy felgar y prif-weinidog a'i gyd-swydiwyr. Yn wir, y mae yn Hawn bryd i'r liywodVaeth gymeryd rhybodd oddiwrtb yr anesmwythder sy'n ym- leI wi drwy'r holl wJad oblegid eu diohellion i gadw'r byd mewn tywyllwch.