Y Celt

BIRKENHEAD. Ffurfiwyd Undeb" yn ddiweddar rhwng eglwysi Annibynol Cymreig Manchester, Liver- pool, a'r Cyffiniau, er cynhorthwyo achosion gweiniaid, a sicrhau mwy o gydweithrediad y gwahanol eglwysi. Cynhaliwyd cyfarfod misol yr Undeb yn nghapel Oliver St., mai 15fed, dan lywyddiaeth y Parch. H. Jones, gweinidog y lie. Dechreuwyd trwy ddarllen a gweddio gan Dr. Thomas. Ar ol yehydig nodiadau eglurhaol gan y eadeirydd, gal- wyd ar y Parch. D. M. Jenkins, i draddodi anerchiad ar "Ddylanwad Llenyddiaeth ar Feddwl Dyn." At Ieuenetyd yn benaf y cyfeir- iodd ei sylwadau, a roddodd iddynt lawer o gyn- ghorion gwerthfawr a buddiol iawn; nododd y gwahanol ddosparthiadnu o llyfrau niweidiol, a phapurau gwenwynllyd, a gyhondriir yn wytlinos- ol a misol, ac a ddarllenir yn gyffredin iawn gan ieuenetyd ein trefydd. Cyfeiriodd hefyd yn ddi- frifol at y ffaith aJarus fod cynifer o'n cydgenedl yn ddarllenwyr selog o newyddiaduronhet/r,obi's a Lloyd's, y rhai sydd yn elynion crpu'on i bob Befydliad crefyddol. Cynghorai broffeswyr yn neillduol i ddarllen ein cyhoeddiadati enwadol; ond middeued i mi am feddwl ychydig yn wa- hanol iddo ar y pen yma. am y credwyf flld am- ryw o'r rhftÎ'n yn prpsenol yn gwneuthur llawer mwy o drlrwg na lies i achos crefydd, trwy gy- hoeddi llythyrau ac ertbyglau pers mnl ac enliib- us nad allant fod o les na budd i undyn. Cawsom anerchiad campus gan v Parch. R. Roberta. Manchester, ar lawn Ymddygiad Yn Nby Yr Arglwydd." Traethodd yn helaetli a difrifol ar lawer o'r hen arferion gwarthus gan- fyddir yn gyffredin inwn (fel mae gwaetha'r lxmdd) yn ein cynhulliadari, sef dod yn hwyr i'r modd- ion-esgerilnso dieithriaid ar eu dyfodiad i mewn—tfurfioldeb yn nglyn a'r gwapanaeth— gwrando sych feirniadol-rhwareu gyd,) ph Jant- cnoi ffwgws-eysgu yn y moddion--fl. chwedleua ar ol y moddion. Condemniodd hefyd yr arfer- ion o ffnrfio clybiau arianol, cyngherddau, a chyrddau te fel sefvdliadau nnnbeilwng o I)y yr Arglwydd, ac yr oedd ei holl ymresyraiadau yn gryf iawn ae ysgythyrol. Gadawodd ane-ohiad Mr. Roberts argraffiadau dwys ar y gynulleidfa, a chredaf nad anghofir ei gynghorion yn fnan, ac y cant y lie dyladwy ar feddyliau a chalonau ei wrandawyr. Yn ddiweddaf cafwyd anerchiad cynes gan y Parch. W. Nicholson ar "Ddylanwad Cymdeith- ion." A'r ienenctyd yr oedd a fyno ei sylwadau yntau fel eiddo Mr. Jenkins, a dangosodd iddy:it fod pwysigrwydd dirfawr yn gysyll:ed;g a'i dev isiad o gymdeithion; triniodd yn helaeth ar y canlyniadau ofnadwy sydd yn ami ddilyn dewis- iad cyfeillion anghrefyddol; rhoddodd hefyd janogaethau bendigedig dros ddewis mewn hawdd- fyd y rhai a, gareut gael mewn adfyd. Terfyn- wyd gan y Parch. W. Roberts.—'Mebaih. Llythyr bygythiol i geisio cael ariau.— Mai 13, »dygwyd llanc ieuanc 16 oed, o'r enw S'xy Jully (mab offeiriad parcbus eglwys SL. Jul,ii), o flaen yr ynadon dan y cyhuddiad o anion llythyr bygythiol dienw at M.bS June Griffiihs, bonoild- iges oedrauus sydd yn cadw ysgul i funtcldigesau i.iuainc yn Oxtun. Yn ei lytbyr at Miss Griffiths bonai fod yn ei fcddiaut lytbyr yn eynwys cy- huddiadau pwysig yn ei herbyn, a fyddai yn sicr o ddinystrio ei oliysur a'i hamgylchiadau," a bygythicii ddatguddio'r gytrinach os na fyddai iddi roddi iddo ef £ 4, ac addawai roddrr llythyr oedd yn ei feddiunt iddi am y swm a enwyd, a gorchymynodd fod i'r arian gaei eu rhoi mewn cadach, a'u cuddio mewn man penodol cyn nos dranceth, ac yr aniouai yntau yrio i'w ceisio. Rhoddwyd hysbysrwydd o hyn i'r heddgeidwaid, a gwyliwyd y fan, a nos Wener daeth y eyhudd- edig i'r fan ei hunan, gan dybio y buasai yr arian yno yn drefnus yn ol ei aur; ond rhoddwyd carcg yn y cadaeh yn lie air, a gafaelwyd yn lied dyn yn ei war yntau. Darfyddod.l ei nerth yn y fan, a chyfaddefodd ei drosedd i syd. Rhoddodd yr ynndon gerydd llym iddo: ond ar gyfiif ei oedran a'i gymeriad da blaenurol. rhyddhawyd ef y tro hwn. Cydymdeiralir yri fawr a'i i-ieni parclius. Dyfhydog. O.Y.— Gwnaeth d-I y wasg gam a'm llith ddiweddaf trwy. roi Mrs. A. Davies yn lie Mr. A. Davies.—D. BANGOR. Cau tafariidai ar y Sabbath.—Nos Lun y 13og o'r mis bwn, cynhaliwyd cy'a,rfod cyhoeddus yn y Penrhyn Hall, er mwyn cael teimlad trigolion y ddinas ar y Bill sydd yn awr o flaen y Senedrl, er atal gwerthiant diodydd meddwol ar ddydd yr Arglwydd. Llywyddwyd gan yr Arglwydd Esgob, yr hwn yn ei anerchiad agoriadol a ddangosodd y mawr a'r amryw niweidiau a ddeilliant drwy ganiatau i'r fasnaeh hon gael ei chario yn mlaen ar y Sabbath, yn nghyda'r angenrheidrwydd am ddeddf i atal y gyfryw fasnaeh er mwyn poh dosbarth o gymdeithas. Oynrychinlid Cynhad- ledd ddirwestol Gogledd Cymru gan y Parch. Samuel Owen, Ffestiniog, gyda'r hwn yr oedd yn bresenol y Parchn. Canon Lewis, D. Rowlands, M.A., Mr. Bidolfe, William Jones, (W)., John Williams, (C. M.), Mr. Henry Lewis, &c. Ar gynygiad Canon Lewis, ac eiliad y Pnrch. John Williams, pasiwyd yn unfrydol, Fod y cyfarfod hwn o'r farn fod gwerthiant gwirodydd nieddwl ar ddydd yr Arglwydd yn creu llawer o feddwdod, tlodi, a throsedd yn mysg y cyhoedd ac yn gymaint a'i fod yn anghyfreithlawn i bob masnach arall fyned yn mlaen ar y dydd cry- bwylledig, ei fod yn anghyfansoddiadol .ac anheg fod y cyfryv werthiant yn cael ei gmiatau, fel y mae yn bresenol gan y gyfraith." Pasiwyd hefyd ar gynygiad y Parch. W. Jones, (W.) benderfyniad i'r perwyl fod deiseb i gael ei hanfon o'r cyfarfod hwn i'r aelod anrhydeddus dros y sir i erfyn ei gefnogaeth i'r mesur yn Nhy y Cyffred- in. Yna gyda sylwadau buddiol a da, cynygiodd y Parch. D. Rowlands, M.A., benderfyniad yn datgan barn y cyfarfod ar y priodoldeh o bleid- geisio o dy i dy drwy Ogledd Cymru, er sicrhau teimlad y cyhoedd mewn cysylltiad a'r bill. Eil- iwyd gan y Parch. S. Owen (Dirprwywr), a pbas- iwyd yn unfrydol. Ar ol pleidlais o ddiolchgar- wch i'r cadeirydd, terfynwyd y cyfarfod trwy weddi. Datganiad o'r Twelfth Mass.-Nos Fawrth, y Heg, yn y Penrhyn Hall, catwyd datganiad meis- trolgar a da o'r dernyn uchod o waith Mozart, gan "Undeb Corawl Bangor," dan arweiniad medrus eu blaenor galluog a ffyddlawn Mr. W. Williams, Penrhyn Lodge, yn cael eu eynortnwyo gan Miss Carina Clelland, prif soprano cyngherdd- au y Crystal a'r Alexandra Palaces, Llundain; Miss Edith Clelland o'r Manchester Concerts, Mr. R. Sutcliffe, a Mr. A. McCall, prif tenor a bass Eglwys Gadeiriol Caereirog. Chwareuid ar yr offery-nau gan Miss Clarke, Messrs. E. W. Thomas, a W. Williams, ieu., Lodge. Rhenid y rhaglen yn ddwy ran, y gyntaf o ba rai a gymer- id i fyny gan y Twelfth Mass, a'r ail a gynwysai amrywiol ddarnau, yn natganiad pa rai y dang- osodd yr artistes fedr a gallu anarferol, yn enw- edig y boneddigesau. Nid oedd cymaint yn bres- enol ag y dymunasem weled, a beiwn ychydig ar yr Undeb Corawl am na buasent wedi rhoi mwy o gyhoeddusrwydd i'r achlysur yn mlaen llaw. Y mae yr Undeh hwn wedi profi ei hun yn wir deilwng o'r cyhoeddusrwydd llawnaf, a'r gefnog- aeth lwyraf, gan bob un sydd yn gallu gwerth- fawrogi y twaf* hlasus a geir ganddo yn awr ac eilwaitbi Claddedigaeth Mr. John Griffiths, 13 Dean St. Dydd Mereher, y lofed,' cludwyd t.ua'r gladdt'a weddi.lion marwol v brawd ieuanc hwn, yr hwn a ymndawodd a'r iuchedd hon prydii;n dydd Sadvvj'n, yr lleg <'yiisoi. HiaelJorid yr ory mdoith gan yr Ody da ion, i ba rai y pertiiynsii dilYlJid hwy gan aelodau Cymdeithas Lenyddol Ebcnezer, o'r lion yr oedcl yn aelod ffyddlon a nweith"ar. ag y teimiir colled ar ei ol; ac yr oedd y dyrfa lu- osog a ddilynai yr elur-gerbyd yn bnwf o'r tpiml- ad cyneH a deitnlid tuag ato. Yn absenolcteh y Parch. D. S. Davies, yr hwn nas galiasii.i fod yn bresenol o herwyiid ymrwymiadau blaenoo, gweunyddwyd ar yr amgylelnad gan y Parch. D. Williams, ljar.tlJ a gotkithnvn na bydd i wyr ieuai..c Ebenezer anghorio y sylwadau buddiol a gyfeiriwyd atynt. yn y gladdfa. Yr ydym yu cyd- ymdeimlo a'r teulu galarus syddyn hiraetilu ar olyr hwu oedd anwyl ganddynt. Gohebvdd. ( RHESYCAE. Cynaliodd eglwysi Annibynol Rheeycae a Salem gyfarfodydd i urddo M'. H U., Jones 0 goleg An- nibynol y Bala yn weinidog aruynt. ar y dyddiau LInn u Mawrth. Mai 2ufed a'r 2laiu. Gwasan- aethwyd ar yr achlysur gan y peisonau caniynol:' -Aw 7. nos Lun, yn Salem, docnreuwvd gan Mr. W. Owen, Myfyriwr, a phregethodd y t'arch. R. Thomas (Ap Vychan), Bala yn Rhesycae yr un adeg. dechreuwyd gan y Parch. W. P. Hough, Llanarmon, a phregethwyd gii y Parchn. J. Charles, Llanuwchl iyn, a 1). Oliver, Treffvnon. Am iianer awr wedi naw boreu dydd Mawrth, dechreuwyd gun y Parch. M. 0 Evans, Tivfriw' a llywyddwyd gan y Parch. J. Rees. Bagillt. Preg- ethwyd ar --Nittur Eglwys," gan y Parch. Ró Thomas; holwyd y gofyniadau gan y Parch. I >r. Jones, Mostyn, ae atebodd. Mr. Jones hwynt vn aduog ac i'r pwrpas Wedi cael arwydd gan yr eglwys a'r gweinidog, gweddioddy Parch. D. Oliver am fendith ar yr undeb oedd wedi ei ffurfio. Pregethwya i'r gweinidog gan y Parch. J. Charles ac i'r eglwys gan yparoh. J. Myrddin Ti-iornas, Wyddi ri, Hefyd cyflwynodd y Parch. J. Charles i Mr. Jones, dros ei fam-eglwys yn LlanuwchJlyn, y llyfrau canlynol :—H<w)/'s Commentary, 1'esti- mony to the Messiah by Dr. Vye Smith, &■ Trench on the Mi. acles. Mae yr eglwys yn Llanuwchliyn yn haeddu canmoliaeth am ei cL aredigrwydd i Mr. Jones, ar rldechrenad ei weinidogaeth. Cred- wn na byddai yn oriuod hyidra ynorn i ddywedyd wrth bob eglwys Annibynol, Dos, gwua dÏthau yr un modd." Am 2, dechreuwyd gan Mr. H. S. Jones, Myfyriwr, a phregethwyd gan y Parch. D. Oliver a Dr. Jones; am 6, dechreuwyd gan y Parch. J. hees, a phregethwyd gan y Parchn J. M. Tiiomas ac R. Thomas Heblaw y rbai a nod- wyd, yr oedd y personau caniynol yn bresenol: — Parchn. D. D. Richards, Nantglyn S. Thomas, Newmarket; a W. hj. Morris, Llanbedr; Myfyrwyr o'r Bala-D. Jones, W. R. Edwards, H. Edwards, J. E. Owen, VV. E. Jones, a J. J. Jones vn nghyda Mri. Lewis Jones, J. Edwards, a R. Jones, Llanuwchliyn. Caiwyd cyfarfodydd rhagorol o'r dechreu i'r diwedd. Yr oedd y cynulleidfaoedd yn lluosog, a'r gweinidogion yn traethu yr ymadrodd am y groes"gydanerthadylanwadmawr. Yr oeud. pob un o'r pregethwyr wedi chwilio am eiriau eymeradwy, a'r hyn a draethid ganddynt oedd uniawn, Sef geirrau gwinonedd." Bu yr eglwysi yn Rhesycae a Salem yn ddor-th iawn yn eu dewis- iad o Mr. Jones i fod yn olynydd i'w hen weinidog, y diweddar B irch. R. M Thomas ac fel y sylw- odd Ap Vychan yn briodol iawn. fod Haw Duw i'w gweled yn amlwg yny ffaith fod Mr. Thomas wedi cael y fraint o faga un i fod yn o'ynydd iddo. Ya angladd Mr. Thomas yr oeddym yn teimlo fod ffordd Duw yn y m6r, a'i lwybrau yn y dyfroedd mawrion; ond dydd yr urddiad yr oeddym yn gorfod teimlo a tbystio mai ar hyd ffordd un- iawn yr arweimodd efe nyni. Mae Mr. Jones yn bregethwr rhagorol, ac yn meddu ar gymeriad pur. Bu yn ffyddlawn a llwydaianus fel myfyriwr yn ystod ei arosiad yn y coleg. Dymunwn iddo oes hir a llwyddiant i fod yn ddefnyddiol yn ngwinllan ei Arglwy ld. Mae yr eglwys yn Rhes- ycae yn haeddu canmdTaeth uchel am osod o honi golofn hardd ar t'edd gwr Duw, coffadwriaeth yr hwn sydd yn fendigedig ganddi. Yr Arglwydd fyddo yn amddiffynfa i'r eglwysi a'r gweinidog ieuanc.