Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
4 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
4 erthygl ar y dudalen hon
BYWYD BYCHAN.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
BYWYD BYCHAN. BUM yu rhyfeddu filwaith at fychandet- bywyd llawer o honoiu. Gwel ambell un gymaint llieWll diwrnod ae a wel litwei- o'i g),iDy(i,r- ion mewn lIaw mlynedd. Ymgoda fel yr ehedydd i'olwg y byd o in pas, pryd y bydd eraill wedi bod fel llyffaiut yn crawcian yn lleohwiaidd ac hyd minion y ffordd. Y niae by? yd rhai yu mi on mor fychan a bywyd y falwoden yn ei chragen. Y mae rhagluniaeth fel wedi gofalu i gadw rhai fel y cedwir cwn teirw wrth g,tdwyni wedi gofalu rhoi "coru byr i r eidion bams," a da hyny. Pe byddai'r gallu yn liaw ambell uu, O fel y gorth, ymai wlad. Gwelais roddi haner coion i un a debysnd oedd mewn eisieu, a sicrwydd fod ei deulu felly. Aeth yn syth i'r dafarn a meddwoUd. Wedi gwario'r cwbl, aeth ad ref a darnladrtodd y wiaig. Diolchais na ehaf- odd ddeg swllr, neu buasai wedi go,plieli yr boll deuiu. u mor ynfyd y bydd llawer- oedd nos Sadwm tal, yo ddigon felly er peri i ambell ardal gadw cyfarfod diolchgarwch am nad yw yn nos Sadwrn tai bob wythnos. Rhyfeda y diefn ddoeth sydd ^an ragiuniaeth i weithio pobpeth i'w le-iw level, chwedl lIuw Tomos. Pa mor dda yw fod llaw oer, gated, tludi yn gafael yn ng" à1' ambell uu, a llu o blant fel a.ng rau i doal erait rhag idd- ynt ehedeg ynlle nofio. Pwysa ei ddyledion ar arall n. gwneud iddo g, fio mai Did Syr Wat kin ydyw. Y mae rhyw wendid greddf- ol mewn rhai yn ppri iddynt ofni eu cysgod, a da hyny, er iddynr, gau haner drws y liVyut pan fyddo doethion yw y golwg. I Weled bywyd bychan, edrycher ar ffeiru- wr bychan o dan grachfoneddwr, yn gorfod gwevthu y goreuou o bobpeth, ac yn gynil iawn yn gorfod cadw ei hun a'i deulu ar y gwehilion, a rhoddi ei gydwybod yn fending ar y rhent er boddio ei feistr digydwybod. Siopwr bychan yn gorfod gwenwyno a'r wraig am fod gwr trcs y ffordd yn gwneud gwell bnsnes nag ef, ac yn gorfod siarad am ddau fis, a ffraeo bob dydd, gan ofni nad oedd y faelfa yn talu digon iddynt fentro cymeryd suit newydd unwaith y flwyddvn. Bod yn weinioog mewn eglwys lie mae'r seti yn ogyfuwch a'r pulpud, a dysgwyl galwad o le gwell gyda phob post, a'r bobl sydd yn eich gwrandaw bob Sul yn dy-gwyl i chwi gael un, a'i derbyn hi hefyd. Bywyd arall bychan iawn yw bywyd blaen- or heb fod erioed o olwg coru siiiiii ti ei fam, ond unwaith yn nghwrdd chwarter Aberdar- on ac yn y fan h6no, a byth er hyny, yn adddoli'r pregethwyr yn fwy na'r hyn a bregethir ganddynt. Byehan iawn yw'r bugail na wyr am ddim ond am gwn a defaid, ac a dybia fod ei gwn ef yn rhagotach na ehwn neb at all, o "gwn defaid Job hyd at hen gi gwarwyn Dafydd Rhobert; a bywyd cybydd, yr hwn sydd a'i goffrau a'i bwrs yn llawnion, a'i gefn yn 11 wm, a'i gwpwrdd canol," chwedl Kilsby, yn han- er gwag ar hyd ei oes a bywyd bychan, a'r lleiaf eto os oes bosibl, yw bywyd y dyn cryf mawr sydd wedi myned yn slave i'w fiysiau, fel y mae yn rhy wan i gario chwe cheiniog heibio i ddrws y dafa-n. Da pe y cydunai y chwedieu ivr, a'r maleis- us, a'r anwireddus, a'r hustyngwr, y gwen- ieitbus, a'r dauwynebog, i ymgrogi, a myned i'w lie eu hunain, lie byddo eu bodolaeth yu llai nag ydyw. Un bychan eto yn cael ei eni yn y gaol, ei fagu yn y workhouse, treulio ei oes o garchar i garchar, a marw ar y crogbren. Bum yn sylwi ar ddeillion yn cael eu llusgo gan berthynasau yn y boreu i ddyoddef fel delwau trwy'r dydd i ddal eu hetiau am ych- ydig geiniogach. Yr anafus gerllaw yn methu ymlwybro, a'i bwyntel yn tynu llun. pysgodyn ar y gareg, er tynu sylw v mynediaid heibio, gan ddysgwyl am rywbeth ganddynt; cawod yn andwyo ei waith ar ol bod yn hir yn ddyfal wrtho yr heddgeidwad yn ddyehryn idao, fel nad oedd ei ryddid a'i fywyd bychan yn ymddangosi'm ondfelcysgod gwan, gwan. Ond, ysywaeth, fe welwyd llawer o rai llai na hwnyna, y rhai sydd yn tybio eu bod yn rhywbeth, a hwythau heb fod yn ddim ond gwegi yn y byd, a huddygl yn mhotes cym- deithas. Ond eto, y mae un llai na'r lleiaf o'r rhai a nod wyd,— YR ANNUWIOL 0 GANOL EI LAAVNDER YN MYNED I UFKEltN. Le'rpwl. • D. J DAVIES.
O'N LLUESTDY AR ODREU HIRAETHOG.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
O'N LLUESTDY AR ODREU HIRAETHOG. MAE goleuni tanbeidiol efengyl y bendigedig Ily 11 lesu wedi dychrynu y bwganod, ac wedi lladd ofergoeliaet h ar ei dir ei hnn. Eto dyddorol a bnddiol ar lawer ystyr ydyw cofio "dyddiau y tywyllwch," canys llawer fuant. Llawer t. 0 y buom yn ehwerthin yn iachus wrth wrando ar ein taid, gwr dyddan a difeddwl drwg, yn traethu wrthym gydag arddeliad am y pethau a fu, pan oedd Lleni'r nos yn myn'd dros Fryn, a rhos weithien," megys yr hen, hen hanes am Elwy ac Alwent, calonau pa rai oedd wedi ymglymu yn nghyd a rhwymau gwydn serch—am Die Sioii Dafydd, mab Hafoty'r mynydd mawr, yr lxwn a gollodd ei iaith yn ystod un daith gydag ychydig o wartheg o'r lie mynyddig hwn i dref fawr Liundain. Ond nid efe oedd yr olaf fel mae gwaetba'r modd. Gwelsom bertliynasau ag >s iddo ar ol hyny ond ni ddygwyddodd i'r un Glanygors wneud can iddynt. Y mae blwyddyn ond tri quaiter" yn Wrexbam yn llawn ddigon i rai, gau fod eu cof mor wael. Hanesion nos- weithiau llawen, gydag anffodion nos-garwyr yn fynych a draethid ganddo. Ond erbyn hyn y mae y cyfryw bethau yn dechreu myned yn anrnhoblogaidd, ac yn colli tir. Os ydyw "priodas yn anrhydeddua yn mhawb," mae yn rhaid fod carwriaeth onest a chywir felly hefyd nid caru yr aur a'r arian (coffa da, am fuwch goch nhad gan Gwesyn,) ac nid myn'd i garu er mwyn caru, ond caru am fod cymhellion serch yn nghalon y gwr ieuanc at ryw wyryf rinweddol, boed dlawd neu gyfoethog yna aed yno liw dydd goleu, ynllè dlingo muriau amaethdai yn y nos fel lleidr; a byddai ei gyraeriad yn llawer glanach a phut ach, a'i fywyd priodaobl yn fwy dedwydd, a Seion Duw yn caelllawer llai o waith dysgyblu a diarddel. Gwelsom yr heu wr ganwaith a dan ddeigryn yn nghil ei lygaid, pa rai oeddent fel ser dysglaer pan ai i son (yr hyn a fawr hoffai, a thynerai ei lais with wneud hyny) am ymweliad y cenad o Ladmerydd cyntaf a'r lie—am nerth a dylanwad y weinidogaeth ar y gwrandawyr- yr erledigaethau hyd y gwddf fel dyfroedd Ezeciel-Ilifddorau athrod yn cael eu hagor -a gwenwyn aspaidd at grefydd bur yn dod i'r amlwg drwy ddichellion a gwrthwyneb- i adau rhai yii dat cysylltiad agos a'r Eglwy. Sefydledig—am symud yr achos i'r ffriddoedd —yr arch yn cael dychwelyd yn ol i'r pentref —cyfodiad ty i Dduw Jacob—toriad gwawr diwygiad-am lafur ac amynedd y rhai aeth- ant ymaith. Ond er fod y gwylmabsantau wedi darfod, yr ofergoeliaeth wedi diflanu, a'r ymladd ceiliogod wedi peidio; erys yma lawer o bethau ag y dylai crefyddwyr yr ardal w neud eu goreu i'w rhoddi i lawer, pa rai y eawn sylwi arnynt wrth fyn'd yn mlaen, sef yo 1. Nos garwriaeth. Dyma un o brif golofnau teyrnas yr un drwg, a chafodd lluaws yn Nghymru fwyta llawer o ddail surion oblegid iddynt ddal unrhyw gysylltiad a'r arferiad felldigedig hon. Yn II. Ymarferiad a'r myglys. Clywsom aelod crefyddol yn ddiweddar yn dweyd fod ei bibell ddu, aflan, a diles yn costio 9/4 yn y chwarter. Rhoddai y cyfryw un 4c. yn y casgliad chwarterol! Ni ddylai y pethaa hyn fod felly." Mae yr efengyl yn gofyn y corph yn gystal a'r enaid at ei gwasanaeth. Acyn III. Yr arferiad isel ac ynfyd o fyned gyda merched ieuainc i dafarnau i roddi glasiaid iddynt. Os oes awydd ar ryw wr ieuanc i roddi rhodd i'r un a gerir ganddo, rhodded "Gyfrol Olaf J. R. neu "Arweinydd y Ferch Ieuanc," gan Angel James, &c.; neu os na all roddi ei law mor isel yn ei logell, rhodded y CELT, gwnai lawer mwy o les i'w chalon, a rhoddai fwy o hyfforddiant, ac o oleuni i'w phen. Cael glasied," dyna'r hobby uchaf yn mhen ambell i hoeden falch, ond an wy bod us. Clywsom am eneth o fOlwyu unwaith yn rhoddi chwe' cheiniog i'r hogyn oedd yn byw yu yr un fan a hi er ill w yn iddo roddi "glasied" iddi. A dyna hi'n nl\'u'd i'r frait, a'r hogyn yn dod i'w chwidd, gan ymsythu, a'i gwahodd am lasied, a hithau yu cymeryd ami yuiwithod er dar.gos fod digon o "dar<>" arni. "Wel hwde dy chwech ynte," ebe'r hogyn a phe yn ei ymyl buaswn yn curo ei gefn. CRAFFYDD. -¡o-
,, LLANSADWRN.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
LLANSADWRN. Cawsom ddarlith benigamp nos Wener, Meh. 28ain, yn Ebeuezer, gan y Pareh. J. Ossiaa Davies, Llanelli, ar y Bwystfil Rhnfeinig." Ni clilywsom erioed ddarlitb mwy dyddorol a bardd- onol, ac yn cael ei thraddodi gyda mwy o hyawdl- edd. Gallwn sicrbau y byddai yn rare treat i holl eglwysi Cymreig Cymru i gael Mr. Davies t draddoi y ddarlith ragorol hon iddynt. Rhadd- odd y cadeirydd, y Parch. R. Salmon (MC.), ganmoliaeth uchel iawn iddi, yn nghyda Mr. George, gweinidog y lie, Mr. Davies, Tftbernael, Llandilo, a Mr Jones (B.), Cwmifor. Wedi myned trwy y diolchgarwch arferol, aeth pawb adref gan ddyheu am glywed Mr. Davies yn fuan eto. Yr elw at glirio dyledyr addoldy. r .11. ÑI¡.¡.
CELL OYFEAITH Y CELT.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
ol ar yr enedigaeth (4), Y person fydd yn gofalu am y plentyn. Mae yrhysbys- wyr i'w dewis yn ol y dosbarthiad uchod, a dylai y cofrestrydd bwrcasu hyd ag y gallo hysbysiad o'r rhywogaeth fwyaf bodd- haol a chredadwy. Mae y rheolau hyn yr unrhyw mor gymwys at enedigaethau mewn sefydiiadau ag mewn achosion cyffredin. Rbaid rhoddi yr hysbysiad uchod, gyda manylion eraill, a llawnodiad o enw yr hysbysydd, yn y eofrestr yn mhreseuoldeb y cofrestrydd o fewn dau ddiwrnod a deugain o'r enedigaeth, onide b.)'ddis yn ag'ored i ddwy bunt o gost. Y rheolau ar gyfer marwolaethau sydd fel y canlyn, pan na fydd celain-ymholiad i gael ei wneud. (1). Perthynasau agosaf y marw (ydd yn bresenol ar yr amgylch- iad, neu yn gwylio yn ystod yr afiechyd ac yn absenoldeb y rhai hyn, (2), Pob perthynas yn preswylio yn nghymydog- I tD n aeth y trancedig ond os na bydd perth- ynasau, (3), Un o'r rhai oedd yn wydd- lodol ar adeg marwolaeth, a thenant y ty y cymerodd yr amgylchiad le ynddo; ac ZDY yn absenoldeb y darpariadau uchod, pob preswylydd yn y ty, a'r person a ymgy- mero a'r gorchwyl o gladdu y marw. Mewn amgylchiad ag y bydd marwolaeth yn dygwydd allan o dy, (1), Pob perth- ynas i'r trancedig fyddo yn feddianol ar wybodaeth angenrheidiol o'r farwolaeth i alluogi y cofrestrydd i gofnodi y farwol- aeth. (2), Unrhyw berson yn bresenol ar adeg marwolaeth, neu unrhyw berson yn dyfod o hyd i'r corff, neu unrhyw ber- son a gymero ofal o'r corff, neu unrhyw berson a'i claddo. Dylai y cofrestrydd geisio gwybodaeth o'r ffynonell fwyaf gredadwy. Mae y trefniadau uchod yn gymwys hefyd i farwolaethau mewn sefydl- iadau cyhoeddus. Os na rydd y perthyn- asau agosaf i'r trancedig, neu y rhai oedd- ynt yn gwylio y claf yn ystod yr afiechyd, yr hysbysiad ang-enrheidiol yn ystod ped- war diwrnod ar ddeg, byddis yn agored i ddirwy heb fod dros ddeugain swllt.