Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
2 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
2 erthygl ar y dudalen hon
CANOL Y FFORDD.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
CANOL Y FFORDD. iy. Clywais fod rhywun yn achwyn arnaf mewn papyiyu nail wyf wedi weled er's cryn amser, aLU fy mud wedi dewis y penawd Canol y Ffordd i'm llythyrau. Y mae yn rhy debyg, meddai, i "Ymylon y Ffordd" ein "Papyr Ni." Ai tybed fod y gwr mur anwybodus a chredu taw ei bapyr ef oedd y cyntaf i ddefnyddio y peuawd Y niyi .11 y Ff'ordd," neu fod ganddo fwy o hawl i'r penawd na rhyw newydciiadur ai alil Os ydyw, tud oes genyf ona tosturio wrth ei benwendid. Hebla/w hyny, y mae pawb y bum yn siarad a hwy yn dweyd fod Cam.ol y Ffordd yn llawer mwy diogel nag "Yniylon y Ffordd," ac yn fwy manteisiol i welel i y ddwy ochr. jdewais yn fy llith am yr wythnos ddi- weej, laf i wueud ychydig nodion o'r hyn welais yn Mhy y Cyffredin. Y r oedd yu agos i ddwy fly ni. ltd wedi myned heibio t-r pan furn yuo o'r blaei 1, a\: yr oedd y Ty yn ilawn iawn y pi yd hwu w-y noson y darfu i A. Pell, yr aelod Ton; lidd dros Leicestershire, gynyg fod i'r Byn (dau Y sgoImewn rnauau neilluuol i gael eu d ifodi. Yi oedd Disi heb wneud ei hun yn l( Il'd y pi yd hwuw, ac yn eistedd fel delw o far tuor ar faine fiaenaf y Weinyddiaeth-un goes wedt ei thatiu dros y llall, ei freichiau yn mhle th. ei lygaid yn ngha,u, a cbydyn cyrliog o'i w lilt yn ymestyn ar hyd ei dalcen, ac mor ddifywyd yr < lwg arno a phe byddai wedi mar w f! Vn ei y myi eisted d ai Gathorne Hardy, ond y mae yn an erbyn heddyw wedi ei symud i "Ie arall," fel y gelwir Ty yr Arglwyddi yn Nhy y Cyffrediu. Un adeilad mawr, ac yn myned dan yr enw Palast Westminster, ydyw dau Dy y Senedd. Cyn jr gall y darllenydd ffurtio un drychfedd- wi cy wir am dallo, rhaid iddo ei weled. Mae wedi < jostio, meddir, dr.»^ ddwy fijiwn o banau, ac y i [lite yu ddiamheuol yn un o'r adeiladau mwy fit gorwych yn yr holl fyd. Saif ar lan yr af flu Thames, yn ymyl Pont Westminster. .Liosg- wyd yr hen adeilad yn 1834, a chodwyd yr adoilad presenol yn ol cynllun Syr Charles Barry. Meslll a yr ochr sydd yn wynebu ar yr afo n ryw 900 o droedfeddi o hyd, a dywedir fod y tramwyfeydd (passages) a'r orielau yn ac o gwmpas yr adeilad yn mesur dros ddwy filldir 0 hyd! Gellir cael tocyn mewn swyddfa a elw ir The Lord Chamberlain's Office" ar y seitb\fed dydd o'r wythnos yn rhad, pa un a rydd dlrwydded i weled y dditU Dy. Gall dyn dyeithr gasglu taw dim (Ind y dliwy ystafell a elwir Ty y Cyffredin a Thy'r Arglwyddi sydd yn gwneud i fyny yr aoll adeilad, pan me v.ll gwtnonedd iliad ydynt yn cynwys oiid rhan fechait o houo. Mesura y blaena.f 62 troedfedd o Ilyd, 45 o leo, a 45 u uchdei; a'r olaf 97 o hyd, 45 o led, a 44 o ucnder. Y mae y cioc mw\af yn y deyrnas wedi cael ei osod yn un o dyrau yr adeihad. Pwysa y clue yiua tua 8 tunell. a seiuia yr oriau mewn tonau double B fiat. Er ei fod wedi boliti ychydig. y mae ei sain yn fwy fines, na'r un gloch arall yn y wlad. Gelwir hi yn Big Ben gau y bubl, on, i ei henw ydyw "St. Stephen." Mesura y bys sydd yn dangos y myniydau 16 troedfedd o hyd, a'r bys sydd yn dangos yr oriau 9 t.oedfedd! Nid ues eisie.u tiysbysu darllenwyr goieuedig y CELT taw fiobl wedi eu dewia gau yr ethol wyr sydd yn eistedd yn inny y Cytfiedm. Maent yu rlifo, pan fydd y teulu yn llawn, ryw 658 o aelodau. Mae Lloegr a Chymru yu danfou 500; yr Albau, 53; a'r lwerddon 105. Nid yw y Ty yn itawn ar hyn o bryd, am fod rhai treti vredi cael eu difreinio o'u hawl i ddewis a^lodau oblegid llwgrwobrwyaeth, &c. Y mae Ty y Cyffredm o ran ffiirf a maint rywbeth yia debyg i addoldy, ond ei fod yn ilawer hard lach lla'r un addoldy a welais rr- ioed, a, drysau yu agor iddo o bob cyfeiriad. Gyferbyn .«.'r pnf ddrw8 yn y pen pellaf y saif cadair Llefarydd (Speaker) neu gadeirydd y Tv. Uwuh ei ben, neu yn hytrnch wrth ei gefn, y mae oriel (gallery) gohebwyr y papyrau dyddiol; ac wrth getn hono y mae oriel y boneddigesau. Gyferbyn a'r Llefarydd y mae oriel y dyeithriaid, ac ychydig yn is y mae 7 JUiefarydd ei hun, i'r hon uis gallaut fyned heb archeb (order) oddiwrtho, yr hon a geir weithiau drwy ambell ^.elod, yu enwedig os na bydd y Ty yu llawn. Bob tu i'r Llefar- ydd y mae "riel berthyn"! i aelodau Ty yr Arglwyddi. Ar y Jlawr, ar yr ochr dde i'r Llefarydd, eistedda aelodau y Weinyddiaeth a'u cefnogwyr; ac ar y ochr aswy iddo eis- tedda, y blf.id wrthwynebol. Afreidiol dweyd taw y Rhyddfrrwyr sydd yn ffurfio y gwrth- wynebwvr ai- hyn u blyd, a'r Toriaid y Wein- yddiaeth. Digon tebyg pe I)uasai y Rhydd- fiydwyr yu dn,i aweuau y jlvwodraeth y bydd- ai gwell golwg ar fasnuch ein gwlad. Mae y memciau ar ba rai yr eistedda yr aeloHau yn wynebu ar eu gilydd, h.y., rueinciau ochr y Weinyddiaeth a uieiuciau yr ochr wrthwyn- ebol. Y mae tramwyfa rhwng yr haner agos- af at y Llefarydd c'r meinciau a'r haner pella- af oddiwrtho, a gelwir y rueiuciau pellaf oddi- wrtho "The benches below the gangway." Ar y rhadlyn yn gytfredinyr eistedda aclodaubeb fod mewn svvydd, yr Home Rulers, &c. Yr wythnos msaf yiudrechaf ddarlunio yr hyn a welais ac a glywais yn y Ty. Mae amryw wedi b"d yn fy holi yn nghylch enwau y lJrwyad^yr sy ld yn cynrycbioli y gwahanol wledydd yn y Gydjryughorfa neu y ¡. cwrdd mawr" yn Berlin. Wei, y rhai oan- lynol ydyw y prif gynrychiolwyr:— YR ALMAEN (Germany)—(I) Y Tywysog Bismarck. Efe ydyw llywydd neu gadeiiydd y Gydgyughorfa, a Changhellydd yr ymerodr- Ily 0 aeth German iidd. Mae yn 63 ml. oed. (2) M. De Bulow, Is-ysg ifenyda Tramor yr ym- erodraeth. (3) Y Tywysog Hohenloh-Schil- lingsfurst. Bu efe yo Ysgrifenydd Tramor dros Bavaria; ond y mae ei enw yn adnabydd- us yn benaf am ei waith yu gwrthdystio yn erbyn anffaeledigrwydd y Pab yn 1860. Ei oedrau yw 59 illl. AWSTRIA—(1) Count Andrassy. Ganed ef yn 1823 yn Hungary, a chafodd ei ethol yn aelod o senedd ei wlad pan nad oedd ond 21 ml. oed. Cymerodd ran arbenig yn y gwrth- ryfel gymerodd le yn 1849, a dedftydwyd ef i farw. Ceisfiwyd cario y ddedfryd allan drwy Wawd-lun (effigy) o hono! Cafodd ei ddych- welyd drachefn i senedd Hungary yn 1*60, ac enwogodd ei hun fel areithiwr a gwleidyddwr. Ymdrechodd yn galed yn erbyn Hywodraeth Vienna (Awstria), a pharhaodd ei ymdrech hyd gytundeb 1867. Bu yn Brifweinidog ei wlad am bum mlynedd. (2) Barwn d' Hay- merle. Ganed ef yn 1828. Bu yn Bnf Gen- hm d wr dl os ei wlad yn Athen ac yn yr Eidal. (3) Count Karolyi. Efe ydyw y Trafnoddwr Bungaraidd yn Berlin. FFRAINC—( ) M. Waddinerton. Sais o gen- edl, ond geuedigol o Paris. Efe ydyw Gwein- ido» Tramor Ffrainc, a dywedir ei fod yn hyn- afiaethydd enwog. 2) Count de S dnt Vallicr. Efe ydyw Prif Genhadwr Ffrainc yu Berlin. Ei oeuran yw 45 ml. PRYDAIN—(1) Iarll Beacousfield, neu Ben- jamin Disraeli gynt. Efe ydyw ein Prifwein- ldog. Y mae hnnes ei fywyd yn benod go faith. biohon y rhoddaf grynodfb o honi ryw ddi- winud. Ganed ef o rieni Inddewig yn 1805. Dychwelwyd ef i Dy'r Cyffredin am v tro cyntaf yn 837 dros Maidstone. (2) Ardalydd Salisbury. Efe ydoedd ein cyn ycliiulydd yn Nghydgynghorfa Caercystenyn cyn i'r rhyfel diweddar d..ri allan. Efe ydyw yr Ysgrifen- ydd d'os India yn y WeiuyiMiaeth. (3) Ar- glwyde udo Rit-sell. Efe ydyw ein Prif Gen- hadwr yn.Berlin. Mae yn frawd i'r Due o Bedfoid, ac yn hanu o hen deulu y Russells. YR EIUAL (Itohf)—(1) Count Corti. Brodor o Piedmont. Mae tua 50 oed, ac wedi bod yn cynrychioli ei wlad yn Washingson, Ysbaen, a Caercystenyn. Efe ydyw Gweinidog Tramor yr Eidal ar hyn o bryd. (2) Count de Lauuay. Brodor o Piedmont ydyw yntau, ac efe yw Prif Genhadwr yr Eidal yn Berlin. RWSSIA—(1) Y Tywysog Gortschakoff. Gan- ed ef yu 1798, felly mae yn 80 ml. oed. Mae hanes ei fywyd yu un gadweu hir o fuddugol- iaethau gwleidyddol i'w wlad, a! ystyrir ef yn un o'r gwladweinwyr cratfaf a mwyaf cyfrwys yn Ewrop. Ofnir nad yw Disi yn ddigon yalluog i'w sefyll, ond y mae Go tschakotf gryn dipyn yn hynach na Uisi, yr hyn a rydd fan- tais i'r olaf. (2) Count Sehollvaloff. Prif Gen- hadwr Rwssia yu y wlad hen. Drwy ei ym- drech inn ef yn beuaf y llwyddwyd i gael y gyd-gyughorfa bresenol yn llghyd. (3) Barwn d' Oubril. Efe yw Prif Genhadwr Rwssia yn Berlin. TWRCI—(1) Caratheodori Pasha. Ganed ef > n Caercystenyn. Groegwr u gt-nedi. Efe yw Gweinidog Tramor Twrci. (2) Sadoullah Bey. (3) Meheniet Ali Pasha. Y mae ei enw ef yn ddigon adnabyddws fel un o'r cadfridnarioa gymerodd ran yn y rhyfel diweddar yn erbyn Rwssia. Ganed ef yn Prwssia, ond ymddelwv, taw Ffrancwr ydyw o genedl. Y mae oddeutu 50 oi d. Yn Haw y "mawrion" uchod y mae tynged Ewrop ar hyn o bryd. Gweddied Civfyddwyr Cymru am lawer o ras iddynt i wneuthur "yr hyn sydd yu uniawnyn n golwg yr Arglwydd." TOJUT.
PENTRE, GER PONTYPRIDD.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
PENTRE, GER PONTYPRIDD. Git far fod llonfjyfarchiadol par pnodasol. — Crybwyilasom o'r blaen trwy ein colofnau am briodas y cyfaill Mr. Elias H. Davies, Baglan House, Pentre, a Miss Ann Jones, Tanygraig, Pontypridd. Gadawodd y ddau y lie am Ogiedd Cyrmu, lie yr arosasant am bythefnos. Nos WeDer diweddaf oedd adeg eu dycliweliad, a meddyliodd amryw o foneddigion a boneddigesau y gyruydogaeth mai huddiol fyddai cael cyfarfod cyhotddus er eu croesawu ar eu dyfodiad i'r lie ao felly y bu. Adduruwyd ystafell eang a phryd- ferth perthynol i'r Gwesldy Dirwestol a blodau amryliw. Cymerwyd rhau yn y cytarfod gan brif foneddigion, boneddigesau, a masnachwyr y lie. Credwyf na thynodd yr un briodas erioed gymaint o sylw ac edmygedd y trigolion ac y gwrtaeth y briodas hon, yr hyn sydd yn siarad yn uchel am gymeriad Mr. Davies fel dyn ieuanc a pharchus yn ein plith. Deallwyf fod Mr. Davies yn frodor o tua Ceinewydd, Ceredigion. Daeth yma tua 14 ml. yn ol. Nid oedd yr adeg hono ond bachgenyn ieuanc iawn yr olwg arno eto, nid hir y bu cyn enill enw da iddo ei hun, yr hyn a gynyddodd ac a gadwodd hyd yn bresenol. Yr oedd ei sel grefyddol, yn nghyda'i rodiad cywir a gwastad, heb ymwneud ag arferion drwg yr oes, a'i awydd angherddol am lyfrau a dysgeidiaeth, yn gwneud pawb i'w hoffi. Canfyddwyd yr adeg hono drwy ei graffder a'i dreiddgarwch yn ngwa- hanol elfenau gwybodaeth, ei fod yn dechreu ar fywyd o weithgarweh di-ildo, yr hyn sydd yn parhau i fod ei brif nod; a phrioclol yw dweyd erbyn heddyw, er yn erbyn lluaws o rwystrau, ei fod wedi cyrbaedd safle uchel mewn cymdeithas, ac wedi enwogi ei hun yn mhlith pob dosliarth o ddynion. Bu, fel y canodd un o'i gyfeilliou yn ystod y cyfarfod. yn hyuod garedig i'r vlawd, ac y mae ei euw yn air teuiuaidd yn mhlith ugeiniau lie y bu yn cyfranu yn dadol tuag atynt yn eu hamgylfhiadau eyfyng. Cymerwyd y gadair gan Edmund Thomas, Ysw., Miii ndy Hall, perchenog gwoith'eydd Ty'nybedw a'r Gelli. Dywedodd mai yn anaml y byddai cyfarfodydd o'r natur hyn yn cael eu cynal, a'r rheswiu, efallai, o hyny oedd o herwydd mai auami yr oedd persouau o fath Mr. Davies i'w cael mewn uurhyw gymydogaeth. Yr oedd priodi a phriodasau yn bethau hollol gyffredin yn y cymydogaotliau hyn, ond yr oedd rhywbeth yu mywyd Mr. Davies yu peri iddo edrycli arno fel rhywbeth allan o'i, cyffredin. Adwtienai ef Mr. Davies er's blynyddoedd, ac yn un o'r rhai cynt-if ar ei ddyfodiud i fyw i'r plwyf; ac oddiar hyny hyd yn awr, ei fod ef ac yntau wedi ym- serchu yn fawr y naill yn y llail, ac yn parhau felly hyd yn bresenol. Yr oedd ganddo feddwl uchel am ciiwaeth r. Davies bob amser, ond yn fwy fel y yn newisiad cydmar bywyd. Yr oedd yn bertfaith adnabyddus a Miss Jones (Mrs. Davies erbyn hyn), yn nghyda'i tbad parchus, cyn i Mr. Davies feddwl na gwybod dim am dan- ynt; ac yr oedd ei adnabyddiaeth a'r parch oedd ganddo i'w theulu yn adnewyddu y cysyllt- iad oedd rhyngddo ef a'r par ieuanc. Gwelai fod amryw yn bresenol a garai anerch y cyfarfod, felly yr oedd yn terfynu byda dymuno Duw yn nodded i'r ddau yn y dyfodol fel yr oedd wedi bod yn amiwg iawn tuag atynt yn y gorphenol. Ni chaf ond prin grybwyll am y siaradwyr eraill, er y buasai yn dda genym roddi manylion o'u dywediadau parchus a llongyfarchiadol i Mr. a Mrs Davies. Y Piirch. D. Evans, Si!oh, a ddywedai nad oedd dim a roddai fwy o fodtllonrwydd iddo na chael bod yn bresenol i lougyfavoh ei gyfailJ Mr. Davies a'i allwyl briod i'w plith. Dywedai yn ueheJ am Mr. Davies fel dyn ieuanc crefyddol. Yr oedd yr holl wlad yn ei adnabod yn y cymeriad o business w<tM, oud efe lit' oglwya oedd yti "wybod umu ara dauo yu ei