Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
2 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
2 erthygl ar y dudalen hon
CERIGYDRUDION.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
CERIGYDRUDION. Yn Moriah, capel yr Annibynwyr, hos Lun, Rliagfyr 30, traddododd Ap Vyclian ei ddarlith gynhwysfawr ar "Y Can Mlynedd Diweddaf," i gynulleidfa luosog, ag oedd wedi dyfod yii nghyd ar no;nvaith anfanteisjol, gan ei bod yn bwrw yn anghyffredin, a'r ffyrdd a'r llwybran mor lithrig gan rew, fel yr oedd yn anhawdd eu cerdded heb syrthio. Yr opdd yn dda genym weled cymaint o'r Trefhyddion Calflnaidd, a'r Wcslcyaid, yn y y ddarlith, ac yr oeddynt oil yn edrycli yn siriol ac yn mwvuhau yr araeth. Yr oedd Ap Vychan wrth ei fodd yn traddodi, ac wrth iddo gynyg diolchganvch i'r Parch. E. Jones, y. gweillidog, am lywycjldu, canmolodd y gynulleidfa amei hastudrwydd yn gwrandaw. Cynygiodd y cadeir- ydd ddiolchgarweli y gynulleidfa i Ap Vyclian am ei araeth adeiladol, yr hyn a gefnogwyd gyda y parodnvydd mwyaf, gan Mr. Elias Williams, blaenor parehns gyda. y Trefnyddiou yn v 11c. Felly acth pawb allan, gan ddynnmo i Mr. Thomas ddyfod vifo yn fuan eto i ddarlithi6 ar ryw bwnc yr un mor adeiladol.—GohebyM. — CORWEIN. Cynaliodd Annibynwyr y lie ucliod ea cyfarfod pregethu blynyddol y dydd cyntal o'r lIwyddyn. Y gweinidogion gwahoddedig oeddynt Thomas, Liverpool; Oliver, Treffynon; a Hough, Llanar- inon-yn lal. Y noson olaf aed i gapol eang y Methodistiaid Calfireaidd, yr hwjv .a lamvyd gan gfnulleidfa barchns. Yr oedd y diwrpod yn sych a dymnnol, yn ngbanol cliwrnodaudrychinog iawn; a dylasai fod llawer mwy o bobl yn oedfaeon y bore a'r prydnawn, wrth ystyriccl cnwogrwydd y gweinidogion; ond am oedfa y nos, yn mhob cyfarfod pwy bynag fydd yn pregethu, y mae y y bobl yn tier o ddyfod iddi. Grcsyn nibacnt yn d'od yr mi fath ar hyd y dydd, neir yntau fod digon o'r eneiuiad dwyfol yn mhregethau ein" gweinidogion, fel naN gallasent aros garfref, Yr oedd y1 gynulleidfa yn-gwrandaw yn dda iawn, a llawer yn dra siomedig na btiasai gweinidog ieuanc gobeithiol Llanarmon yn pregethu y nos i'r gy- nulleidfa luosog oedd wedi dyfod yn nghyd.— Gohebydd.. ■ r- GLAND WE, PENFRO, A'R AIMTCJ YLCHO'EDD. Cyfakfod Ysooliox.—Dydd Nadolig, cynhal- ioud Ysgolion Sabbathol Hebron a Nebo eu cyfar- fod blynyddol yn Hebron, pryd yr adroddwyd penodaii, ac ? caawyd t u i yn ol y ddawn arfer- ol. Hwn ydo 1 > oht, iddynt gynal eu cyf- arfod yn yr 1 addoldy. Bydd yr un newydd yn barod yn f Cmfnvfant.—Y mae'r eglwys ieuanc' lion yn eynyddu yn gyliym. 'Mae aniryw yn vmaelodi yn Jisol, ac eraill yn cael eu derbyn drwy lvthvrau. Da yn awr fod yno lofft, pe amgen, bnasai raid eangu y babell. Mao'r Ysgol Sabbathol yn hynod lewyrchÜs. x LIawe-nydd Priodasoi-.—Dydd lau diweddaf, unwyd Mr. D. Lewis, Chemist and Druggist, mab Mr, .T. Lewis, Trenowel), a Miss M. Thomas, merch Mr. Thomas,! Llecha, gocr Suifach, mewn glan briodaa, yn y Tabemad, Hwlgordd, gan y Parch. J. H. Lochore, gwein:(iog y' lie. Bowis- z, wyd IIwlfEordd am ei gytleusdra i'r ddau deiilu. Wedi treuiio y diwrno.d yn ddedwydd yn Hwl- ffordd, cymerodd y par ieuanc y gerbydrea hwyr- ol am Abertawe, i dreulio en. "dyddiau mel," ac oddiyno aethant i Fancoinioh Ile y bwriadant agor masnach yn ddiymdroi. Gwenau Naf yn rhvvydd iddynt drwy gydol yr yrfa, ydyw dymuniad pawli o'u cydnabod. Ysdor, Sabbati'OIJ GliAjjTDWit.—Cynhaliodd yr Ysgol uchod ei chyfarfod ehwarterol v Sabbath diweddaf. Yr oedd yn adeiladol yn mhob ystvr. Garem i bawb sydd yn cael testynau i ysgrifenu arnynt. wneuthur hyny, ac i'r adroddwyr adrodd yn iwy hyglyw. Gwobrwywyd yityddloniaid fel arfero:. —Ce'ynog. RHIWLAS, GER Y BALA. Yn gymaiut a bod y reillfordd o'r Bala i Ffes- tiniog yn awr yn cael ei gwneyd, niae v boneddwr. anirhydeddus Mr. R. J. LI. Price, Pihiwlas, yn bwriadn myned oddicartref am rai blynyddau, hyd nes gorphenir y tfordd nchod. Tcimlir yn gyff- redinol yn nghymydogaeth y Bala, v bydd coiled fawr ar ei ol fel cymydog tawel, a boneddwr caredig yn ei bnlas, aey mae oi holl weision a'r weithwyr yn hoff iawn o bono. Mrte efe yn gwario tua £ 0,000 (ehwc mil o bunau), yn flynyddol yn nghymydogaeth yBala, o g'ylch ei anedd a manau cysylltiedig.' Alau 1 ei briod hawddgar Mrs. Price, yn bur boblogaidd yn yr ardal, fel boneddiges symvyrol a hael i'r tlodion, Ar ddydd Calan, rhoddodd Mrs. Price giniaw i ddeg ar hugain o dlodion.yn ngwesty y Bull yn nhref yBala, heb wneud tin gwahaniacth dmng. neb a'u gilydd o herwydd eu credo grefyddol.—Hefyd, wythnos y Xadolig gwahoddodd Mrs. Price haner cant, lieu ragor, o dlodion y dref i Rhiwlas i gael te, ac yri ol ei dull caredig arferol, rhanodd lawcr iawn o ddillad gwelvau, a phob clydwch i dlodion at oerfel y gauaf caled. Bydd llawer o dlodion y Bala a'r cymydogaethau yn ei bendigo am yr ym- geledd y mae hi wedi ei weiirf iddynt, ac yn dymuno bob llwydd i etifedd ieuanc y Rhiwlas. Btian y dychwelont yn ol eto i gyinydogaethau y Bala yw dymuniad llawer. Heddyw, cacd anvydd addas,—o liacledd, Gwr hylawn ei urddas; Daeth i'n plith fendithion plas, Yn arlwy deg or Rhiwlas. Diolwcli pur a dalwn—i ein Price, Am y pryd a garwn Ac i briod hyglod hwn, Yn geinWych ni a ganwn.—Cymro. LLANBRYNMAIR. Gan fod yr Ysgoldy Eriitanaidd yn y llo ucliod heb yr un awrlais ynddo, darfu i Mri. 3.bn Breese, Brynderwen, a John William-J, yr ysgolfeistr, o'u baelfrydedd a'u howyllys da, gyfhvyno awi lais hardd dros ben i't? roddi i fvrfy yn yr ysgoldy, yr hwn a bwrcaswvd gan Mr. E. Francis, Oriadurwr, Oamo. Ni r.iifi i'r ddau foneddwr uchod wrth ganmol- iaelli, am fod y weahred ynddi ei linn yn ilelVru; digon. Y tnae plab. pres ar waelod yr awrlais yndwyn enwau y rhai uï rhoddodd fel calsnig yn 1879. Y mac un peth eto yn ddiffvgiol yu y lie ifefrod yn ol ein barn ni, sef ll:irmoniu!1l; a chan fod Mr. Williams yn gariwr mor dda, ac mor lioffo ganti, a fyddai gan-im nen rai t fonaddwyr dyn- garol a hael y He ddyfod allan i efelychu y weithred ganmoladwy uchod, Irwy anrhegu yr ysgoldy ag Harmonium hardd.— Goruer aD Gomer. — SILOH, PENYBANC, GER LLANDILO, Traildodwyd darlitli yn y lie uchod y 13eg o'r nus hwn, gan y Parch. J, II. Davies, Bethel, gcr Llanymddvfri, nr destyn newydd a gwreiddiol, scf efelythiad (imitation) o rai u brir envogion y pulpud Anibynol. Cawsom cfr lychiadau ganddo o Mr. Davies, New Inn, IIwTa Mon; Williams, Caste!Inewydd Emlyn; Hiraethog; Mathews, CasfeUnedd; Bees, Llanelli. Prcff. Thomas, Bala Dr. Thomas, Le'rpwl; Thomas Jones, Wait ef's Road (gynt.), a Herber Evans. Caernarfon. Yr oedd eraill ganddo ar ei brogatnme, end aeth yr amser. SYJJui llawer fod y darlishydd a'i un llais yn gallu dyn wared oynifer q leisiau eraill, a byiy yn ol barn auirai yn berffaith. Dywedodd y •Parch. Ossian Davies, yr hwn a ddaeth o Lanelli, gyda'r unig fwriad i'w glywed, mai un carictor fedrat Irving y great nctor yi) Lhmdain heddyw ei ddynwared, sef(ELamlet, ond-fod Mr. Davies yn gallu gwneud llawer. Dai men y bydd gal wad mawr am y ddarlith hon, a sicr gt-nym y bydd yn inteMecbml t-recit. Otuleiriwyd grloll y Parch. W. Davies, T'ibernacl, Llandilo, yn ddehenig. Ac aed dnv\ y seremoKiau eraill gan y Parch; J. Thombs, B.D., Capel Isaac, Ossian Davies, Iorwerth Handib, a W. it. Davies* gwein- idog y lie.—Gohebydd.
CAN DDESGRIFIADOL
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
CAN DDESGRIFIADOL 0 Beiulref a Dclyffryn Mydroilyu.' (Buddugol yn ngvfarfod cystadleuol Mydrollyn, Nadolig 1877. Rhwng bryniau cvsgodol, yn nghanol y wlad, PrMae'r pentref a'r dy|fryn yn gorwedd ydferthwch amrywiol oddeutu sy'n fad— rw harddu rhoed swynion arddnnedd Mor dlws yr olygfa i lygad y bardd, I'w svllu a'r harddweh y dj^ffryn. Twmpathau a'r bryaiau edrychaut ynburdd, 0 amgylch ac ogylch Mydroilyn f ,y Nid ydyw'th brydferthweh amrywiol mor gain A'igwelwydychydigoddyddiau; Daeth Hydre'n ei gylchdro, difaodd dy 'staen, A gwywodd oil dlysni dy flodau Dy goedydd glaswyrddioii, gollasant en dail, A'r llwyni ysbeiliwyd u'u glesm, Yr adar edrychant yn VelW a gwael, Ar gangau y coed 3m y nocthni. Mae natur a'i gwyneb yn welw a plirudd, Fel gweddw'n ngalarwisg yn wylo; .Ei thegweh dvsglaerwych, ysblenydd. y sydd, Gan Hydref ddifaol mewn amdo; Paid Natur a wylo! daw gwanwyn yn ol, A'tli der ogogoniatau ddigyfryw; Ac hauia y rhosydd, v bryniau a,'r ddol, A blodau teleidwych auiryliw. Y coedydd talgryfion av.-isgir mewn dail, A'r llwyni a baentir a glesni, Y blodau edrychant yn cleg. tel yr haul- Mor hawddgar y byddant yn gweim, Bydd natur a'i hardrlwisg am dani. Inhob maa, Fel rhyw bendeliges urddasol; Sirioldeb a lioender gynyrcha ei ran, Nes gwneutlmr ei gwedd yn rhyfeddol. Pryd hyny daw harddwcli Mydroilynyn ol, I'w stad anrhydeddus cyntefig. Adfywia y dvfirvn—a ll^nwir y ddol, Gan feillion teleidwiW lliwiedig; Ar lechwedd dy fryniau bydd defaid a wyn Mown nwyfiant yn cliwareu'n gysurns Yr adar gysegrant pob coeden a llwyrt A miwsig perswynol huiolus. Alor liardd fydd y dygryn yn nghanol yr liaf, Yn orlawn o geinion drysorau, Y gerddi edrychant 'n 'sblenydd a braf Y11 Hwythog o aeron afalau Y blodau amryliw aroglant yn del Nes derm y g^venwyn Uiwaurlwys, Disgynant gan ,'f vvngial—a sugnant y mel—. Dyferion iiieluisber Paradwys. Dy feusydd orllwythir a chnydniau 0 yd— Trysorau coronog y dyffryn, A'r ffernuvyr yn Haw en ymgasglent yn nghyd,' Drysorau ysblenydd v flwyddyn 0! ddyffryn pwy fedr ddesgrifio dy fri, Mae'th fawredd yn anolrheiniadol, Cartrefle prydferthwcli amrywiol wyt ti— Paradwys pleserus ddaearol, A'r un o'th langrchau y carwn gael byw, Traymayn rhodio y :dd.!ieai% 0 fewn yr oil gylchoedd, 'docs dyffryn mor syw. Nil plientref mor hyfryd ,a swyngar Os ydwyt yn fyehsn yn ngolwg y byd, Mao iti ddirgelwcli arbenig Beth gwertli ydyw twrw y trefydd i gyd, Wrth ymyl y pentref bach unig. Mae vnot balasau ysblenydd a glan, Tafardai, a shopau mawreddog A niclin,a ll'atri, i nydclu y gvdnn, A bwthod bach gwiwlan gwyngalciiog Ardy gwr dwyreiniol mae ysgoldy y bwrdd, A tlieml i A mawr yw'r gyn'lleidfa sydd vno'n cydgwrdd, Er gwaetha' ffiafol'a'j rengoedd. Trwy'th ganol mae Oilyn a-Mydr yn nghyd, Y11 rhedeg gydochrog a'u giljrdd Gellweiriant yn ddifyr—a rhedant hyd, Gan olchi wynebau y glenydd. Ond cyn i'r nfonydd i sisial ffanvel, A'r pentref a'i siriol I)i-es-,v -r; Declireuant gofleidio.—fel elml gariad del— Priodant a'u gilydd yn .drylwyr. Ar dy gwr gogleddol saif plas Cefntnacs, Fel brenin uvddasol v dyffryn, A Davies, Esquire, gosoda, ef Macs, Mwy prydfertli o,flwyddyn i flwyddyn 0:1 ddeutn ymgyfyd y coedydd diri', v d Er dangos ei urddas, a'i fawredd A'r dyffryn yn wylaidd yuiostwng yn gu, Gan bwyntio i'r byd ei anrhydedd. Piydferthwch ddigydinar bentyrwyd i'r faa Mae'r 'dyffryn fel ryw arddango'sfa, Blitli draphlith mae blodau amryliw a glan, Mae'n anhawdd dyweyd pu'n yw'r liardda', Ryw wynfa ddaearol, ysblenydd wyt ti; Mae'r bryniau o'th amgylch fel rhwymyn, Pob llanerch o'th eiddo yn gwisgo, rywsfri, Pit ddyffryn, fel dyffryn Mydroilyn ? Richard Davies (Gwlanog Gwili), Factory, Mydroilyn.