Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
2 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
2 erthygl ar y dudalen hon
GOliYGWYB, PWYLLGOR, A GOHEBWYR…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
GOliYGWYB, PWYLLGOR, A GO- HEBWYR Y <CELT.' Pe tybiaswn nad ydyw y boneddwyr uchod yn bell, beil uwchlaw cymeryd cynghor gan frwtyn llenyddol, buaswn yn erfyn arnynt er mwyn gonestrwydd y wasg Gymreig—er anrhydedd llenydd- iaetli yr OOS-it gallwn ychwanegu, an- rhydedd gweinidogaeth yr Efengyl, i 0 0 OY beidio ysgrifenu brawddeg byth mwyach, heb fod yn foddlon i roddi eu henw adnabyddus wrth ei chefn. Mae y Dysgedydd a'r Cronicl' wedi rhwymo eu hunain a diofryd i ymgadw yn bel oddiwrtli brofedigaeth y ffugemvau yn nghyd ar holl Gollau cudd." Ac y mae yn ddigon eglur, fod llawer yn 0 cl I teimlo y byddai yn dda iawn i'r hen hen fyd drwg yma gael ymwared ohonynt oil; fel y byddai raid i bob gohebydd, yn gystal a phob tyst yn mhob math o lys yn gantaf peth "fynegu ei enw a He ei breswylfod" (declare your name and place of abode) cyn yngan gair wrth neb o dystiolaeth na chyngor na cberydd. Nid wyf wedi gweled yn Gymraeg liac yn Saesneg undyn byw yn amddifFyn y ffugenwau, oddieithr y Tyst a'r Dydd,' papur yr Enwad. Anaml y mao ei obebydd—Lladmerycld—yn can ei shop pan yn ysgrifenu ei erthyglau liob roddi rhyw hergwd i wrthwynebwyr ffugemvau! hen amddiffyniad i'r arforiad ohonynt Yr wyf wedi synu llawer, both allai fod rheswm gohebwyr gallnog y Celt' dros gelu eu henwau. Paham na chacm enwau priodol ein Gohebydd Cyffredinol ?" A gNr yr Awyren? A Gohebyddd LIundain ? &c. Nid ym- ddengys eu bod yn dyweyd gair cas am CIY neb a phe buasent, pwysicaf yn y byd ydyw iddynt roddi eu henwau adna- byddus wrth eu hysgrifau. Nid wyf yn gallu dyfalu pa. brydferthwch mae gwr yr Awyren yn weled yn y patch darlun yna. Ai tybed na fuasai ei enw priodol yn well recommendation i'w lythyrau, na rhyw splash o lun Awyren. "Y Dyn a'r baich drain bia yr idea. Gwnaeth ef dipyn e fusnes o'r Lloet" a'r Baich" a Shanco ac nid ydyw dynwarediad ohono ond potes ail-dwym. Rhodded gwr yr Awyren ini ei enw yn ILawn, a rhoddaf fy ngair iddo y rhodda, ei enw fwy o rym yn ei eiriau, nag a wna llun 1Saloon. Mae yna hefyd rai o ddynwaredwyr yr f "II en Ffarmwr." Gwnaeth efe dipyn o l'u&i.es o'r cacldisll lied ddifyr, ond bastardaidd hwnw yn yr hen 'Amserau.' Gwelais ef yn cynyg eilwaith yn ddi- weddar yn y Faner' ond no go. Tybiwyf fod yr idea fel hen gaseg wedi ei liofer yru, ac yn rhywyr tynu ei phed- olau ai gollwng i'r borfa. Nicl wyf yn meddwl fod yr arddull i'w ganmol pan ar y goreu, gan fod tuedd ynddo i fagu to o lenorion a thuedd ynddynt i ddibrisio cywirdeb iaith. Ond pasiodd yn eithaf am yspaid yn rnvylaw yr hen I farmwr ond y mae yn codi ar stumog y byd i weled hogiau diddim yn csisio ei ddyn- ol y wared megis "Yr hen Felinydd," "Ar hen Graswr," &c. Ffei honynt bach Cedwch yr arddull allan o'r Celt.' Peidiwch a chymerydeich dychrynu gan gwmni y Tyst.' Maent hwy wed; meddwl fod ganddynt license i enllibio a hustungio a brathu pawb a phobpeLh, ac os bydd i gi symud ei dafod yn eu herbyu, dyna lie bydd gwyn eu llygaid yn troi. Maent wedi bod or's blynyddoedd yn arll.wys Jlysnafedd ar athraw y Bala, ie, llysnafeddna ddaelh ei gyffelyb o'r wa:3g yn yr oes hon. Nid ydym wedi anghofio eto rifyn Medi, 1877—yr wythnos ganlynol i bwy Igor byth- gofiadw J BaIa; yr hw i o- Id wedi ei lenwi a llysnafedd gan b war o rai gwatwarus, oil o'r un blaid, rhoddaf her i lenollon Cymry ddangos rhifyn o un- rhyw gyhoeddiad yn cynwys y fath swm y L o wenwyn aspiaid ar ho11 frathiadau yn gyfeiriedig ar yr un person, a phan ddaeth y p&rson hwnw ja mlaen yn mhen hir—] "r—hir amser, a rhyw gwpl o ly thyra,u mewn himan-amddiffyniad, dyma gwmni y Tyst' yn troi gwyn ei lygaid, ac yn m vstro ou cyrddau chwarter, ac yn ymladd fel teigrod am gael pasio vote of censure ar Athraw y Balaam arfer goiriau cas!! Tynghedaf hwy crbyn y cwrdd chwarter nesaf i fyned dros gyfrolau diweddaf y 'Tyst,' gan edrych a oes y no ddim yn galw am ei vote y naill ffordd na'r. llall. By jingo! gan mai jmladd a hustyngid a brad- frathu, o'r tu ol i'r llwyni, a fyr. y cwmni hwn byth ac yn dragywydd. By Jingo gadewch ini stickio ati toys. Mae gair Wellington yn Waterloo yn taro yn fy meddwl—Tip guards and at 'em. Beth arall a wnawn. Malce ready boys. GRUFFYD BIS.ART.
CELL QUDD Y ' DIWYGIWR.'
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
CELL QUDD Y DIWYGIWR.' Prin y bunsem yn dysgwyl i olygydd profladol, bonedrtigaidd, tangncfeddgar. y 'Diwygiwr,' agor Cell Gudd yn ei swyddfa enwog a dcfuyddiol, er rhoddi cyfie i fradwyr y llwyni saethu at hen h-odyr yn y weinidogaetli, ag ydynt wedi gwneyd eu rban drwy yr haner can' mlynedd diweddaf at gynorthwyo Uenyddiaeth en cenedl, a gweith- garwch eu henwad, a llwyddiant achos raawr rliyddid yr efengyl. Ond y mae Gol. y 'Diwygiwr,' yli rliifjn lonawr, yr hwn ddaeth i law y dydd olaf o Ionawr, yn rlioddi sel fawr ei gymeradwy- aeth wrth lythyr rhyw hen 'I Bregethwr," yr hwn, yn ol ei air ei hun, sydd yn deilwng o'r enw Mab Tangnefcdd." Cyhoedda yr hen bregethwr hwnw-" Fod y Cronicl" er's amryw flynyddan bron bob mis, yn brathu hwn ae arall yn y modd mwyaf anfrawdol, a thrwy hyny yn rhoi ymborth gwenwynig i ddynion anhywaith yn yr eglwysi. Cyn belled, modd ef, ag y mae fy ngwybodacth i yn myned, y dynion mwyaf diffacth a therfysglyd yn yr eglwysi yw ei bleidwyi penaf drwy yr holl dywysogaeth." Aeyclnvancga," mai blino Israel ydyw ei brif bleser Dyna rai o'r geiriau mwyaf bnstlaidd f. chableddus a ysgrifenwyd erioed; ae anrhydedd ammheus i 01. y Diwygiwr' oedd iddo eu caumol. Y mae y "Cronicl" wedi dyoddef yn o ddystaw clan" frathiadau" bron dirif, oddiwrth frodyr cenflgenllyd a gormesol. Mewn hnnan amddiffyniad yr ysgrifenodd yr oil a ysgrifenodd yn yr arddull ag y mae yr hen bregethodd yn alw yn "frathu." "Mab tang- nefedd." y mac henbregethwr y Diwygiwr' yn ei nodweddu ci liun Os tangncfeddwr ydyw, y mae yn uangnefeddwr unochrog neu anwybodus. Gobcithio mai anwybodus ydyw, oblegid y mac gwell gobaith felly am ei gyflwr iddo ddyfod yn wir dangnefeddwr. Gobeithio fod ei galon yn iaoh, ond y mae ei ben etc yn feverish.' Dywed am y Celt'—" Mae y papyr hwn wedi myned yn ddigon cofn i amddifFyn hawl pob un o bob cred, a digred, i gael ei gydnabod yn weinidog Annibynol, rhwygo pob trefn weddus, ac yn beiddio galw gweinidogion parcliusaf yr enwad yn helwyr a bytheiaid, ac yn cablu urddas yn ddinoesgni." Mewn atebiad i hyn ardvstiaf yn bwyllog a difrifol fod yr hen weinidogion ag y mae yr hen bregethwr yn alw yn Blaid y 'Celt,' wedi cael eu cablu, ie, eu hir gablu, gan frawd- oliaeth urddasol yr hen bregethwr, yu y duHiau mwyaf difloesgni; ond fod ambell un o'u herlid- wyr wedi crygu mymryn wrth gablu. Ymffrostia yr hen bregethwr ei fod yn pregethu er's dros ddeugain mlynedd. Gall Gol. y Celt' dystio ei fod yn pregethu cr's dros driugain mlynedd, a chyhocdda yn liyf ei fod wedi glynu wrth hen athrawiaethau yr efengyl yn ddiymod, drwy holl rediad ei weinidogaeth. Do, glynodd wrth hen ffydd yr efengyl mor. gynes a'r hen bregethwr sy'n "cabin urddas" drwy ei enllibio fel ccfnogydd anffyddiaeth, non ddigredaeth a'i fod am rwygo pob trefn weddus. Y mae gan 01. y Celt,' fu'n pregetbu am dros driugain mlynedd, gystal cyfle, a dichon bron gystal dawn a gallu i egluro ac amddiflyn hen ffydd yr efengyl ag sydd yn pregethu er's dros ddeugain; ac yn wir, y mae ganddo lawer gwell ffordd ac yspryd i wneyd hyny nag sydd gan yr hen bregethwr urddasol Mab Tangnefedd." Cylioedda of fod brawdol- aetli y Celt' yn cablu urddas; J Gadawaf i frawdoliaeth y Celt' eu hamddiffyn eu lxunain yn erbyn y fath athrod ond ardystiaf yn ddifrifol fod brawdoliaeth yr hen bregethwr—Mab Tang- nefedd—wedi bod yn cablu urddas" yn y modd mwyaf cynllwynig, a hyny er's llawer iawn o flynyddoedd. Dichon fod rhyw leimuir o dang-