Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
2 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
2 erthygl ar y dudalen hon
PWYLLQOR Y BALA, AC AKIAN…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
PWYLLQOR Y BALA, AC AKIAN Y COLEGDY. MR. GOL,- Y r' wyf erbyn hyn yn cael ar ddeall fod y pwylIgor gweitbioli gyfarfod yn y Bala yr amser arferol o'r mis yma, a'r cyfarfod cyboeddus blynyddol i gyfarfod yn yr Am- wythig. Pabam y symudir yr o!afi'r Atnwytbig nis gwn ond hyn a wn, na bu Pwyllgor mawr na bach Aberhonddu a Chaerfyrddin erioed tn allan i'r trefydd lie y cynelir yr Athrofeydd. Ond nid yw o bwys pa Ie; oblegid digontebvg nad yw y Glymblaid elynoIwedi trefnn eu boll fesurau yn mlaen llaw, fel y gwnaetbant y llynedd. Os ydynt hwy yn tybied My symudiad yn rbyw fantais iddynt i gario eu cynlluniau allan, efallai y prawf y diwedrl iddynt yn chwerwach nig y maent yn ei fedd- wI. Yr eglwysi, ac nid offeiriadaeth Inde- pendia, sydd i deyrnosu. Byddai yn llawer rhwyddach i'r eglwysi fyw heb yr offeiriadaeth nas i'r olaf fyw heb y cyntaf. Fel cyfranwr at Golegdy yn y Bala, yn ol penderfyniad Pwyllgor Aberystwytb, a honiad y casglwr wrth fyned o dy i dy trwy y wlad, yir wyf fl, yn nn o Kgeiniau sydd yn golygu apelio trwy gyfraith am gael fy ngbyframad yn ol, oana chárirnllan yr amCa1) gwreiddiol At Golegdy yn y Bala yr oeddid yn osglu ac yn cyfranu, ac mae goncstrwyddac uniondeb yn galw am i'r Colegdy gael ei godi, neu i'r arian gael en dychwelyd. Mae y "dyn irawr o'r Dinas" wedi dyweyd orai oddiwrth y casglwr y dylid eu ceisio. Onid gwas daa y Pwyllgor ac yn gyfrifol iddo oedd y cyfryw ? Ac onid cario Penderfyniad Aberystwyth yr ydoedd r wrth fyned o gwmpas ? Pwy bynag ydynt. v Pwyllgor, hwynt-hwy a ddaliaf fi yn gyfrifol am yr arian. Gwn bellach am y Glymblaid yn lied dda- mai y neb a fynout a Jaddont, a'r lleba fyn- ont a gadwant yn fyw." Ond os ydynt yn meddwl lladd Prif-athraw y Bala, druain a hwynt, y maent yn camgymeryd yn fawr. Y mae miloedd yr eglwysi yn barod i floeddio i'r gad, dan ganu Byw Fyddo," Fe fyn Indc- pendia fod yn werinol er gwaetliaf traha yr Offeiriadaeth Glymblehliol, na'r Metropoli- tan mawr sydd yn gwisgo y meitr ac yn handled deyrnwialen. W. H. t DOSBARTH DEML MEIRIONYDD. Cynhaliwyd eu gwvl Chwcfror 21, yn Towyn, dan arweiniad., y Dosbarth Ddirprwywr (II. Roberts, Tanygrisiau). Ond gan fod cicii gofod yn brin, ni flinaf ddarllenwvr y CELT a'r manyliou, ond cymerwn olwg ar brif elfenau y cyfarfodydd. Yr oedd yno gynrychiolaeth dda or Temiati yn mhob ewr o'r sir, a'r oil ohonynt mewn jsbryd gweithio yn, rgniol gydag achos sobrwydd. Ced eich gohebydd ydyw mai anaml iawn y ceir cynbadledd mewn ysbryd mwy awyddusi gydweitbio nn'r cyfar- fodydd gafwyd yn Towyn. Yr oedd yno ad- roddiadau calonog iawn am gynydd mewn rhif- ediyn y dosbarth yn y tri mis yn cyraedd y nifer o 375-yr oil DemhvyrDayn y dosbarth yn 1952. Aii-gyfodwyd ssith odcmlau, a scf- ydlwyd un newydd. Feliy, mae yn galondid i gyfeillion sobrwydd fod v fy(l(iiii Caed amlygiadau neillduol yn y cyrddau fod y newyddion da hyn yn effeithio yn rhyfeddol ar deimladau yr aelodau, ac yn creu awydd ad- newyddol yn eu mynwesau i lymi yn ffyddlou- ach wrth gerbyd achubol Temlyddiaeth Dda. Caed hefyd newyddion amI wg iawn o deimlad angerddol yno yn achos y rhai sydd eto yn nyfnderoedd trueni annghym^droldeb. Yr oedd yno unchwaer o Saesnea heb allu deall ein hiiith ni, ond yr oedd cyfleitbydd galluog wrtb ei hysttys. Cododd un brawd i anerch.v cyfarfod yn bur dcimiadol; dygohi sylw y cyfieithydd a'r chwltcr ncbod mor drylwyr JeI nad ocdd gair rhyngddynt, ond gan fod y teimlad yn ddwys a threiddipl gwehdydagrau ar lawer grudd, ac yn eu plith ar ruddiau y chwaer grybwyllcdig er na ddeallai air o'r an- erch. Oni fydclaiyn ddymunol cael mwy o deimlad ac ysbryd fel hyn yn ngbynadleddau ein gwlad ? Nid teimlad cul am Ivvyddiant ar ein hachos ni yn unig ydoedd, onNd am Iwydd- iant ar achos sobrwydd yn mhohffurf a am- lygid yno, a dyma un o brif egwyddorion Temlyddiaeth. Eto, yr oedd y broiyr yn teimlo ac yn sixrad yn anwyl iawn im ein ffurf anrhydeddus, yn nghyda'i gymhwysder ar gyfer pawb yn mhob man.. Fel hyn y sylwyd gan amryw o'r brodyr. Meddai un, Yr wyf yn teimlo mor gartrefol yma a phe bawn yn class meeting y Wesleyaid. Yn sicr Wesleyaeth ydyw Temlyddiaeth. Na, meddai arall, Methodistiaeth ydyw; oblegid y mae yn gyfundrefn ar yr un egwyddor, dyna y Wir Deilwng Uwch Demi, yr Uwch Demlau, y Dosbarth Demlau, a'r Is Demlau, fel v Grynwnfa Gyffredinol, Cymanfaoedd T-jeithiol, y Cyfarfodydd Misol, a'r eglwysi. Camgymer- iad, meddai y trydydd, mae ehw yr Urdd yn prefi hyny, Urdd Annibynol ei gel wir. Wel, meddai y nesaf, y mae y Bedyddwyr yn hawlio mai hwy ddylai gael y cyfan, am mai byddin y dwfr ydyw. Neidiodd brawd srail ar ei draed, gan y egu mai Gweriniaeth bur ydyw, wedi dod o America. Llywodraeth Gyfltred- irol, y Wir D.U.D. Llywodraeth Fa actho!, yr Uwcb Pen^au.; Sirol, y Dosbarth Demlau Plwyfol, yr Is Dem'a t., Feliy gwnaed hi yr Urdd hon wedi ei thrcinu yn gy ;vrain i lodd- han piwb, abo l lie i bawb wdthio yrd Ji er lleshau y byd. Cifwyd areithiau grymus oc effeithiol iawn vn yr hwyr, ac ymunodd llawer a'r Urdd arddi-vedd y cyfarfod Pa>bnod yr ysbryd tyner, gweithgar, h gwresog hWll yn hir yn ein plith J. Eniso ROBEETS.
Y BWRDD AMRYWIAETHOL.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
a newyn a phrinder gwaith, a masnach wael A dyma y gwarwyr arian hyn, yn awr eto, yn. crochfloeddio a diwyd baro- toi llengoedd i ddienyddio Negroiaid Deheudir Affrica, a thuag at ddwyn y cyfryw anfadwaith i ben '1 gydag an. rhydedd," gwariant filiynau o eiddo y wlad yn ychwanegol. A ydyw y pethau hyn i fod felly yn hwy ? Nac ydyw medd xheswm, nac ydyw medd teimlad, nae yd- yw medd dynoliaeth, nac ydyw medd eyf- iawnder. Gadawn y gwyr Hehod, it l'hoddwn STRIKES 1878 ar y bvvrdd. Rhyw anghenfilod hyllion iawn ydyw y rliai hyn bob amser, ond yr ydym yn meddwl eu bod yn hyllach yn awr nag erioed. Nid oes fawr olwg wedi feod genym arnynt eiioed acyr ydym yn Ynetliu deall pa beth hoffua welir ynddynt gan eu pleidwyr. Hen ddull gwael ac an- noeth yw codi strilce er rhwystro gostyng- iad, nen beri codiad yn y cyflogau. Onder mor wael yw, ac er mor isel ydyw mas- nach er ys amser beilach, y mae 277 o strikes wedi bod yn yatod y flwyddyn, ac yn ol y cyfrif hwn, bu yna 96 yn ychwan- -eg nag yn 1S77. Credwn ei bod yn llaAvn ,bryd edrycli am gynllan gwell na strike. Khoddwn ein penau at eu gilydd, gyfeill- lion, a byddwn sicr o gael allan gynllun "cymeradwy teilwng o Geltiaid. Peidiwn tdaYll gormcd o blant Hengist, ond "t rhwyfwn ein ewch ein hunain." A ydych wedi sylwi ar y llengoedd tystiol- -aetbau sydd yn hulio amryw o golofnait braidd bob papur dyddiol, wythnosol, jmsol, a ehwarterol, o berthynas i PDIODYIJD A BWYDYDD? Gallem t'eddwl ei bod yn beth hawdd cael tystiolaethau meddygon a dadansoddwyr am y cyfryw, ac yr ydym yn credu ydylid caeldiwygiad yn hyn.achredwn y byddai yn dda gan bob meddyg a dadansoddwr o gymeriad da gael y cyfryw ddiwygiad, oblegid money matter yn unig ydyw hi gyda llawer wrth roddi tystiolaethau, ac awydd boddio eu blys gan ereill. Yr ydym wedi ;sylwi ar y tystiolaethau roddir i'r gwahan- ol ddiodydd a gwirodydd, ac yr ydym yn dyfod i'r un penderfyniad bob tro-eu bod :1'n foddion i ddinystrio cyrff a damnio en- eidiau miloedd yn flynyddol, ac yn dwyn annghysur a thylodi i luoedd o gartrefi. Y mae hwn," meddant, "ynsicr o fod yn dday oblegid dyna dystiolaeth iawn sydd iddo gan y dadansoddwr hwn a hwn." Y maent yn llithio miloedd. Dyna dyst- iolaethau y bwydydd drachefn-—y mae llawer ohonynt yn cael eu rhoddi yn aw- durdodol -a gorddylauwadol am fwydydd lied afiach ac amnion*; a thrwy hyny yn gwneutliur cam a'r bwydydd iach a meith- ■rinol, a phur lieblaw eu bod yn dinystrio iechyd ac yn bychanu einioes llawer. Y mac yn rhy ddrwg gorfocl offryinu cyrff 0 ac eneidiau, cysul- a 11 a wilder, ar allor .gau-dystiolaethau dynion diegwyddor. Y ddysglaid ddiweddaf heddyw yw Y GWEITHWYR A'U CYFLOGAU. Y mae y gweithwyr yn ami; ac yn wir, hwynthwy ydyw enaid 'masnach, a phob cymdeitbas a sefydliad. Pe g/rid ymaith ein holl weithwyr, tywyll ac ofnadwy fyddai sefyllfa ein gwlad. Eto, y mae llawer yn barod i roddi eu traed ar y gweithwyr yn mhob man a,c ar bob am- gylchiad. Nid felly y dylai fed coder hwynt i fyny, rhodder lie iddynt yn mhob cymdeithas, ac ystyrier mai, hwy ydyw olwyn masnach. Ond yr ydym am Vr gweithwyr sylwi ar gyfrifon diweddar y Proffessor Leon Levi, yr ystadegwr byd- enwog, mewn perthynas iddynt hwy a'u cyflogau. Dywed fod derbyniadau blyn- yddcl y dosbarth gweitliiol yn Mhrydain Fawr a/rlwjerddon o leiaf ynf 4:53,000,000. Gwna liyn allan drwy gyfrif enillion cyf- artal y gwrywod yn £1 Is 9c yr wythnos, a'r menywod yn 13s 8c, neu tua JBl 13s Oc am bob teulu. "Ac," meddai, os cym- erwm i ystyriaeth radlonrwydd y bwyd, y dillad, a'r pethau. ereill sydd yn eisieu er cynal bywyd, dylai fod ynaswm dda wedi eu cynilo a'u rhoddi yn y savings banks, neu gyda'r cymdieithasau cyfeillgar; ond nid yw y swm sydd yn y cyfryw yn cyr- haedd dros £ -3,000,000 y flwyddyn." Dylai fod yn ychwaneg o lawer. Y mae cyflogau ac amserda wedi bod, ond pa le yr aeLh y pres? Mae diffyg wedi bod yn ddiddadl. Ai nid ydyw hyn yn; l'hoddi cyfrif am yr enbydrwydd, a'r trueni, a'r tylodi presenol ? Ofnwn ei fod. Gwers ydyw yn ddiau, ac y mae yn wers galed, ond mynwn ei dysgu. Y mae yn sicr o dalu gyda Hog. OKLYNOG.