Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
4 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
4 erthygl ar y dudalen hon
CYFARFOD OH.WARTEROL MALDWYN…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
CYFARFOD OH.WARTEROL MALDWYN AO M. D. JONES, BALA. CAMDDEFNYDDIODD'i\ GWYLIAU CREFYDDOL. Cynaliwyd ef yn y Drefnewydd. Y mae ei hanes bellach yn ddigon hysbys "trwy yr holl eglwysi "—nid ar gyfrif yr eneidiau a achubodd—nid oherwydd dylanwad argy- hoeddiadol y weinidogaeth yno—nid fel cyfarfod wedi ei fedyddio a tbon' diwygiad crefyddol, ond am ei waith yn cigyddio y Parch M. D. Jones, Bala. Dyna roddodd iddo y fath gyhoeddusrwydd. Y mae iddo enwogrwydd cyffelyb i'r dyn a saethodd at y frenbines. Afreidiol dyweyd nad yw y cyfryw yn dwyn llawer oanrbydedd i neb. Beth, y Owrdd Chwarter yn cigyddio ddywedasom Nag ydyw, 'does bosibl I Oeahadon liedd yn argyhoeddi pechaduriaid, ac yn-adeiladu'r saint yn y ffydd sydd yno. Bleiddiaid rhyfel ar faes y gwaed sydd yn cigyddio. Bu M. D. Jones dair gwaith bellach ar gar Cynadledd Maldwyn, ac ni ddywedAvyd wrth neb am beth. Y mae y Owrdd Chwarter yno wedi myned yn gigyddlyd ddidrugaredd. Y mae wedi ei drawsffurfio yn grogbren at; wasanaeth y clic. Llusgwyd y prif-athraw y tro cyntaf trwy ddichell a chynllwyn i Fraichywaen, o ddirmygus gofiadwriat tb. Djwedai hen weinidog poblogaidd o Faklwyn am y cynnulliad hvcnw—" Dyna y gynadledd fwyaf uflernol gynaliwyd er dyddiau tra- gwyddoldeb." Deorodd y cynadlcddwyr ar ddwy creill o gjffelyb nodwedd, sef y Dder- wenlas a'r Drefnewydd derbyniodd y prif- athraw gyffelyb driniaetb yn y naill a'r Hal!. Ffaith alarus, ond anmbosibl ci gwrthsefyll Focl Ci/farfodydd Ghwarterol Maldwyn yn cael eu defnycldio i ddibenion anmlvriodol. Nid Namgen nag offerynau i gario allan amcanion J plaid—peiriannau i gynorthwyo dyrncd o ddynion uchelgeisiol, wedi meddwi ar fiaen- oriaelh, i gario allan eu cynlluniau i fuddug- oliaeth. Gofyniadc)flredinar ol Cynadledd Maldwyn ydyw, Pwy fu ar y car?" "Pwy waedwyd?" Rhaid tynu rhywun i lawr, a chodi arall i fyny bywhau y naill a lladd y llall; a hyny yn ol deddfau clicyddiaeth trwy gyfrwngy Cwrdd Chwarter. Clywsom weinidogion yn tystio nad oedd gan y Cy- farfodydd Ohwarterol hawl i ymyraeth a hel- yntion y Coleg a'r prif-alhraw, mai yn y Pwyllgorau y dylesid gwneyd hyny. Ond, ys dywedai M. D. Jones, yr oedd eisieu dial dialati personol, a'r Cwrdd Chwarter ydocdd yr offeryn effeitbiolaf i gyfiawni y gorchwyl i bwrpas. Ar y cyfrif hwn y mae y fath bwysigrwydd yn perthyn i'r gynadledd yn nghyfri f y cynadleddwyr. Rhoddir colofn o newyddiadur i groniclo ei gweiihrediadau, a rhyw ddwsin o linellau i gofnodi oedfaon cyhocddi'r Ccidwad. Beiddiwn ddyweyd, os bydd i wjliau crefyddol Maldwyu yn y dyfpdol, fel yn y blynyddoedd diweddaf, gael eu defnyddio i wasanaeth nchclgais, dialedd a brad, y bydd i'r eglwysi eu chwydu allan. Bydd nefoedd a dacar yn cyd-dystio, Eich gwyliau gosod- edig a gasaodd fy enaid, y maent yn faicb arnaf; blinais yn eu dwyn." Yn hytrach na helaethn terfynau y "freniniaeth nad yw o'r byd liwti,Y tuedda i annuweiddio, yr ocs, creu hyfder at ordin- hadau cysegr Duw, aoiselhaixgweiiiidogiori y Testament Newydd. JOHN JOUES. Dolau, Llanerfyl. ( Tio.bdrhcqi.) [Gan fod ein gohebydd o'r "Dolan" yn ysgrifenu dan ei enw priodol, ac mor fyr ac eglur, ao ar fater mor bwysfawr i lwyddiant a chysur yr eglwysi; a chan ein bnd yn credu fod ci galon o blaid rhyddid a the^gweh yn ein Cyfundeb Cynulleidfaol, y mae yn dda genym fod ganddo ychwaneg i'w ddyweyd; a bydd yn dda genym roddi eyfle iddo fynegu ei farn a'i deimlad, gan ein bod yn hyderus y bydd i ymresymiad teg ei ysbryd ryddfrydig effeithio er daioni.—GOL.]
TABERNAOL, LLANELLI.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
TABERNAOL, LLANELLI. Cynaliwya cyfarfod llenyddol J no nos Fawrth, Chwelror 4ydd. Llywyddcidd y Parch J. Ossian Davics. Y bcirniaid ocddyut y Parch D. Lewis, Dock, a Mr Seth Jones, Capel Als. Dyfarnwyd y gwobrwyon fel y canlyn — Traetliawd ar "Y pwysigrwydd o ffurfio cymer- iad da yn moreu oes;" rhanwyd y wobr ihwng William Thomas a John Thomas. Traethawd ar TmaeiHduactb," John Thomas; penuillion i'r "Cardotyn," Charles Barraby; englyn i Gor y Tabernocl," rhanwyd rhwng Richard Jones a Charles Barraby; pennillion ar ''Sudd- iad y Princess Alice," Lewis Williams canu "Arglwydd, dyma fi," allan o Swn y Jubili,' Kate Jones; "I Bias Gogerddan," rhanwyd rhwng David Williams a Daniel Barraby canu, Fy Nuw doeth i mi," allan o 4 Swn y Jubili,' rhanwyd rhwng Howell Williams a Ben Davics; trio, "Bedd y dyn tylawd," parti David John; "Y Cymro dewr," David Wil- liams; "Beddgelert," o Lyfr Tonau Stephen a Jones, rhanwyd rhwng parti Henry Roberts a Davi l Williams; Wyies fach Ned Pugh," Mary Thomas; adrodd, "Pruddgân," Telynog, Howell William?; adrodd, "Ymdrech a Gwlad- garwch y Pwyliaid," Howell Williams; y Bag goreu, 1\lrs Stone yn flacnaf, Jane Roberts a Susanah Jenkins yn ail; dadl ddifylyr, "Cyfoeth a G wybodaetb," rhsmwyd rhwng Thomas Jones a Dav;d. Roberts, John Davics a Richard Jones. Cawsom gyfarfod da o'r dechreii i'r diwe M a thcimlad pawb wrth ymadsel oedd am gael un arall o'r un natur yn fuau.—Fferylll,
OYMANFA GEBDDOROL ANNIBYNWYR…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
OYMANFA GEBDDOROL ANNIBYN- WYR DYRFFYN TOWY. Mao yn llawenydd mawr genym welcd programme y Gymanfa ucbod wedi dyfod allan o'r wasg. Ymddangosa yn un da, a chyllawn. Yr arweinydd, y Parch W. Emlyn Jones, a'r argraffydd W. Jones, Llandilo, wedi gwneyd eu gwaith yn ganmoladwy. Ar- ddangosa y pyogrcbmmc ol llufur a medr ac yn ol yr at- oelion presenol gellir disgwyl Oy- 9, manfa lwyddiannus. 'Nawr gantorion hawdd- gar a deallus Dyffryn Towy, ati o ddifrif. Cyfoded pawb, bach a mawr—hen ac ieualno at eu gwaith myner meit-troli y progmmme yn ddrt, erbyn y rehearsal yn Llangadog, Ebrill 2 2^>r"• Yn y cyfnrfodydd parotoawl hyn, disgwylir prosenoldtb a chynortliwy yr arweinydd parchus a galluog; a sier yw y byid y cyfarfyddiad hwn yn symbyliad mawr i'r cantorion i fod yn fwy parod erbyn dydd y Gymanfa, yr hon a gynelir yn Llanytnddyfri ar y 27ain o Fai nesaft Deallwn fod llawer o'r eglwysi yn prysur barotoi cisocs; ond bellach doaed y lluoedd i'r rnaes, a byddcd i bawb yr un amcan gogoneddus sef cyflwyno moliant i'r Hwn sydd yn cyfaneddu yn Moliant Israel." Disgwylia Eglwya Salem yn aeddgar am yr Uchel Wyla gwyddoin y rhoddant fol arfer y derbynjad mwyaf siriol a brwdfrydig i bawb a esgynant idùi. UN SYDD YN DYMUNO LLWYDD Y GYMAKEA.
LLYTHYR O'R AMERICA,
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Hen Gapel y Vaenol a'r Diosg. Pan yn ail ddarllen yr ysgrif hono, daeth goruchwyl- iaethau angen yn llu i fy ngof. Y marw a'r claddu yn Mraichodnant, Diosg, Tymawr, Ddol.lydan, Bryncoch, Coedglyniwen, Llawr- coed, a'r ddauOwmcarnedd (ond pa les enwi) pob ty bron. Yr angladd cyntaf wyf wedi ddal yn fy ngof oedd, angladd fy hen ewythr Richard Hughes, Cwmcarnedd Uchaf. Er mai bychan oeddwn y pryd hyny, cofiaf yn dda y gladdedigaeth yn dyfod i lawr oddiwrth yr Hen Gapel, no yn myned tua'r Llan, ar byd yr hen ffordd gul ugamogam; nid ocdd son am y ffordd Durnjpike bryd hyny. 0 mor hoff fyddai genyf gael awr o rodio, yn mhlilh gorffwysleoedd fy hen gyfeillion, yn mynwent yr "Hen Gapel." Yno mae fy anwyliaid, Richard ac Anna, Ty Mawr, Mynyddog" anwyl, a Mr a Mrs Hughes, Cwmcarnedd; a Uawer creill anwyl iawn i mi. Er cryfed yr ad-dyniad i'm serch sydd yn y fynwent hono, rhaid i mi addef fod ad-dyn- iadau hen fynwent y Llan yn gryfach i'm teimladau i; yno mae gweddillion fy mam a nhad, fy mhlontyn, fy chwiorydd, a fy hen ewythr Richard o'r Ddol.lydan; ac yno mao yr anwyl Barchedig John Roberts, a'm bed- yddiodd, a'm cynghorodd, ac a roddodd dde- heulaw cymdeitlias i mi; a llu o rai anw.) I, ac enwog gynt. Gan'fy mod felhyn wedi erwydro ac ymddyrysu yn ngliauol marwol- ion y mynvventydd, yr wyf am grjbwyll y byddai yn syn geaych chwithau ddyfod am haner awr gyda minan i fynwent Tawelfan. .gwn mai at fedd fy anwyl blentyn Mary yr arweiniwn ehwi gyntaf a phe safem wrth y maen yno, a throi ein gwynebau tua'r gor- llewin, gwelem yn ymyl feddau yr anwyl- iaid ffyddlon a diragrith William Jones, a'i btiod Mary, Tawelfan; ac o fewn rhwd neu ddwy, dyna feddy cadarn a'r difrifol Gwilym Williams ac yn lied agos, ar y Ilaw ddeheu braidd, yn y bedd coch acw, mae y cyfaill Edward Peat yn gorwedJ; ac yna, ar yr aswy, lie mae y maen gwyn yna, mae un oedd anwyl genyf i, sef Annie fach, merch y Parch D. Jones; ac heb fod yn mhell draw, mae beddyr ymgeleddgar Anna Jones, cyfnither Mynyddog ac yn y bedd yna, claddwyd y dirion Elizabeth, merch eich cyfaill W. W. Williams; ac ond troi ein gwynebau tua'r dwyrain, gwelem ar y ddeheu, feddau Richard Brees o'r Coed, ei briod, a'i fab Samuel; ac yn lied agos, mae bcddau teuluoedd T. G. Jones, Ty isa gynt, a'r Trawsgoed, Richard Paul a Martha ac yn y beddllwyd-goch yna claddwyd Samuel Jones, a'i chwaer Elizabeth Purry, sefbrawd a chwaer y carcdig a'r enwog Barch J. Gordon Jones; ac ar y Haw aswy, yn y fan draw, mae y Oristion rhyddfrydig, egwyddorol, Hugh Owen a'i chwaer a'i nifch yn gorwedd. Ond rhaid tewl, aethum gyd'1 In teimladau, yn groes hollol i'r hyn oeddwn yn fwriadu pan yn dcchreu ysgrifenu ond dylwn ddywoyd, ein bod, ddydd Mercher ddiweddaf, wedi claddu yr hen wr distaw haelionus, Evan Jones, Cyfiau Carno gynt. Yr oedd yn un o'r scfydlwyr cyntaf yrna, ac yn 87 mlwydd oed. Rhyfedd mor Wahanol ydyw ein tcimladau yn y fynwent. Y llanercli adgasaf ar llan- erch anwjilaf rywfodd ydyw llanerch y mcirw. Syndod imi fy mod yn aros hyd yrawr lion a chymaint o'm cydoedion yn y bedd 0 mor werLhfawr ydyw "Y gobaith da trwy ras i gael ail gyfarfod yn y wlad well. Fry ar ftodeuog wyrddlas fryn Ein henaid blin gajff eistedd lawr, A chyfri'n llawen y pryd hyn Ein teithiau drwy'r anialwch mawr." JOSIAII JONES. Gomer, Alien Co., Ohio, Chwef, 22ain, 1879. J