Y Celt

FFESTINIOG. Ail agoriad Capcl Seion (B.)—Dechreuwyd y cyfarfod nos Fercher, y 5ei cyfisol, a chaf- wyd pregethu hyd nos Lun dilynol. Cafwyd gwasanaeth y Parchn canlynol:—A. Morgan, Tanygrisiau; A. Williams, Garn; J. R Jones, Llwynpia; J. Thomas, Llandudno; J. J. Wil- liams, Pwllheli; J. G. Jones, Portmadog; R. Jones, Llanliyfni; II. Morgans, Dolgellau; W. Harris,/Heolyfelin, Fe gasglwyd yn y cyfar- fodydd y awm o £19. Traul yr adgyweiriad yw £ 1,500. Yr eistcddleoedd i gynwys 550 yn bresenol. Ein Pobl leuainc."—'Nos Fawrth, yr lleg cyfisol, yn Eberaezer (W.), cafwyd darlith ar y testun ucbod gan Mr J. II. Williams (Plenydd). Cafwyd anerchiad gwir dda gan y Parch T. R. Davies, Salem (A.). Gresyn na fuasaimwy o'n pobl icaainc wedi rhoddi eu presenoldeb yn y d darlith grybwylledig. Cyngherdd -Elu,-zenol.-Nos Fawrth, yr lleg cyfisol, yn yr Assembly Room, cynaliwyd cyngherdd. Gwasanaethwyd gan Gweunydd Brass Band, Eos Moelwyn, ac EosBarlwyd, yn nghyda nifer o gerddorion ereill. Yr elw i E. Roberts, pa un a gafodd ei amddifadu o ran o'i law yn mheiriant naddu llecban chwarel y Welsh Slate. Marchnadja a Neuadd Newydd, yn Four- crosses.—Mae nifer o gyfarfodydd wedi eu cynal o dan arweiniad Mr Ellis Edwards yn nglyn a'r symudiad hwn. Dywedir fod 418 o gyfranl11, £1 yr un, wedi eu cymeryd. Bwr- iedii codi eyfataf o jC 4,000. Bwriada y cwmni wneyd yr adeilad hwn yn addurn i'r gymydog- aeth. Diau y bydd i drigolion y gymydogaeth ymflrostio yn yr adeilad, a'r t*r uchel yn mha un y bydd y clock a'r pedwar gwyneb. Sibrydir y kydd ei gloch i'w cblywcd am ddeng milldir, ond ceir gweled a chlywed pan orpbenir y g^vaith. Yr Achos Dirwcstol.—No» Wener, 14eg cyfisol, cynaliwyd Cyfarfod Dirwestol yn nghapel Bethesda. Cymerwyd rhan ynddo gan gyfeillion o Danygrisiau, sef Meurig Elen, Barlwydon, Eo. Moelwyn, EosBarlwyd, Kos Tudur a'i Baiti, a John Jones. Yr oedd yr arcithwyr yn t&flu bwledi trymion i wersyll y gelyn. llheilffordd BeUwtycoed a Ffestiniog.—Dy- wedir fod y Hindi bon we i ei chwblbau hyd enau y twnel yr ochr Dolyddelen, Bydd y twnel yn barod i o^d cledrau i lawr o hyn i ben y mis; ac felly bydd y train drwyddo tna diwedd mis Mehefin. Ond ni bydd gorsaf hen gors Glanypwll yn barod am Swyddyn. Bydd gorsaf amserol yn Mhantyr- afon yn agos i enau y twnel.-Trebor Manvd.

BRITON FERRY. CrxsHBRDD. — Cynaliwyd cyngherdd ar- dderchog yn yr Assembly Rooms, nos Iau, y 13eg cyfisol, pryd y gwas.,naethodd prif gan- torion yr ardal, megis Miss McCarthy, Meistri S Williams, A. George, a Glee Party dan ar- weiniad Mr S. Jones, ac yn cael en cynorthwyo gan Ivor Gwent, Llinos Myrddin, Llew Ftyaon ac Eos Meilog, yn nghyda cherddorfa o Aber- tawe dan arweiniad Mr Palmer. Chwareuwyd ar y berdoneg gan Miss Woodward, ac ar yr harmonium gan Mr Aurelius. Gwnaeth yr oil eu gwaith yn rbagorol iawn. Y ilarnau ganodd y parti oeddent 'Sleighing Glee,' a 'Llawenydd y Gwanwyn' (G. Gwent). Yr oedd y canua'r chwareu yn swynol.—Brython.

PWYLLGOR COLEG Y BALA. 'Pasiwyd y penderfyniad canlynol yn unfrydol mewn cyfarfod cyhoeddus perthynol i eglwys Annibynol Wheeler street, Birmingham, Mawrth 13eg, 1879:- Ein bod yn gwreeog gefnogi yr amcan o gynal Pwyllgor cyffredinol Coleg y Bala yn y Bala, fel arferol, ac fel yr arferir gwneud gyda'r Colegau ereill, am y credwn ei bod yn angbyf- iawnder a'r nifer luosocaf o'r tanysgrifwyr i gynal y Pwyllgor yn yr Aflawythig. Os yw y Prif Athraw i gael ei gondemnio o gwbl, nai rhesymol ac Ysgrythyrol yw gwneud hyny yn mhlith y rhai mwyaf cydnabyddus ag ef." Arwyddwyd dros y cyfarfod gan JOHN LEWIS, Gweinidog. RICNABD MORGANS, J RICHARD EDWARDS, F Diacon- DAVIB PRITCHARD, F iaid. EDWARD PRITCHARD, J EDWARD PRITCHARD, J

LLYFRGELL GYMREIG COLEG ABER- HONDDU. A ganlyn sydd restr o weithiau heb fod yn gyflawn yn y llyfrgell uchodGwyddoniadur,' cyfrolau 1, 2, 3, 4. Dysgedydd,' o 1822 hyd 1878, oddieithr y rhifynau canlynol:—1834-36' 37 -89.42-49- 55-62-74.75.76-77. 78. 'Traeth- odydd,' 1847-48-50-41-53-54. 'Golygydd," 1846-47. 'Seren Gomer,' 1852-53. Welsh Dictionary,'cyfrol 1. Alac yr ucbod yn y llyfrgell yn bresenol; byddai yn dra dyinunol cael y cyfrolau angen- rheidiol i gwblau y gweitbiau. Nid oes yn y llyfrgell yr un gyfrol o'r Diwygiwr,' y I Ty wysydd,' na'r Cronicl,' na lluaws o gyhoedd- iadau gwerthfawr ereill. Byddai cael Geir- iadur Dnwinyddol Mr Hughes, B.A.,Tredegar" yn gaffaeliad mawr. Hyderwn y gwna bouedd-j, igion haelionus ein gwlad ein cynorthwyo i wneyd y llyfrgell mor gyflawn ag y mae moddh Y LLYFXGELLWIT-

MANCHESTER. Cynaliwyd cyfarfod dirwestol mewn cysyllt- iad a chymdeitbas Iwyr-ymwrthodol eglwys-y Mcthodistiaid Calfinaidd, Heywood street, nos Lun, Mawrth 3ydd. Y Paich T. Gray yn y gadair. Gafwyd anerchiadau grymus ac adeil- adol gan y Parchn B. Humphreys, gweinidog y Bedyddwyr, a D. Jones, MachynMeth. Caf- wyd dwy solo gan Misses Powell a Jones. Fe gynygiwyd gan Mr O. E. Roberts, yr ysgrifen- ydd, a chefnogwyd gan Mr Isaac Powell- ",Fod y cyfarfod hwn yn dymuno dotgan eu cymeradwya8tb o'r penderfyniad a ddygwyd gerbron Ty y Cyffredin gan Syr Wilfrid Law- son ar yf lleg o'r mis hwn, a'u bod o'r farn fod y cyfryw yn cynyg meddyginiacth effeith- iol o'r drwg mawr a chynyddol o anghymed- roldeb, a'i lod oherwydd ei gymedroldeb yn sicr o enill cefnogaeth boll ewyllyswyr da y symudiad uirwestol." Yr ydym yn deall fod yr ysgrifenydd wedi anion copi o'r penderfyn- iad hwn i Jacob Bright, Ysw, A.S.

AT EGLWYSI ANNIBYNOL FFESTINIOG. MR. Goi.—Nid rhaid i mi wrth ragymadrodd heddyw i'ch cyfarch, gan fy mod yn sicr cich bod yn teimlo yn ddwys a difrifol dros y sefyllfa y mae hen enwad parchus yr Annibynwyr ynddi. Yr wyf yn credu ei bod wedi dyfod yn adeg arnom fel eglwysi y Duw byw y dylem ddyfod allan fel un gwr, nid i wrthwynebu un blaid nac i gefnogi y llall, ond i amddiffyn y gwirionedd, a thrwy hyny amddiffyn anrhydedd Annibyniaeth, yr liwn os gall y rhai ydynt ar drothwy Esgobyddlaeth neu yn wirBabyddiaeth yn ei lfurf gaethaf. Dywedai yr Athraw Mawr mai digon i'r disgybl fod fel ei. athrawond rhaid i ni ofyn yn ddifrifol pa bryd y daw y Dr.iaid Annibynwyr yn dangnefeddwyr. Deued pob un o Annibynwyr Ffestiniog, sydd a. bawl ganddynt i bleidleisio yn Mhwyllgor Coleg Annibynol y Bala, i'r Bala, y 26ain cyfisol, gan mai yno, yn ol y gyfraith, y mae y Pwyllgor i gyfarfod i drafod acbosion y Coleg. Eilwaith, frodyr,. deuwch i'r Bala, gan fod rhagolygon mor addawol y ceir yno eleni gyfarfod heddychol, a hyny am fod terfysgwyr yr enwad Annibynol i gydgyfarfod, mewn man avail. Drachefn, frodyr, deuwch i'r Bala eleni, y 26ain cyfisol, gan y ceir, yn absenol- deb "yr ymladdwyr," gyfleusdra i drafod achosion y "Coleg" mewn ysbryd addfwyn, yr hyn na chaed er's llawer blwyddyn o'r blaen. Unwaith etc,

last Rule of the New Constitution, "Bala In- dependent College might at once be changed into "Manchester Missionary Institute," or "Carmarthen Congregational Seminary," or 4 Exeter Theological School," and the Building Fund transferred to those places. No compe- tent judge would say that could be lawfully done. By no Resolutions, although unani- mous, could the Committee give themselves such sweeping powers as are expressed to he given by the New Constitution," The So- ciety might have dissolved before the Building Fund W81 collected, and then immediately re- formed for a similar purpose with any powers agreed upon; but Bala Independent College having been endowed, it is too late to alter its constitution so extensively as hss been attempted. 6. Having accepted a trust, they must carry it out according to the true intentions of those who have contributed. Those who have given £5 must be respected no less than if they had contributed £ 500. 7. A Meeting of the Society may, under the circumstances, effectually repudiate the Reso- lutions of their Committee in regard to the "New Constitution," or a properly convened Meeting of the Committee can relieve itself of all difficulties by Resolutions. WALTER D. JEREMY. Lincoln's Inn, March, 1879.