Y Celt

p- _L MAES Y CAN. Parha Tanymarian' i ddifym a, llesoli darllemvyr y 'Dysgedydd' drwy ei ysgrif- au dyddorol ar "Gerddorion enwog." Da genym fod Cerddorion enwog Cyjnru i gael sylw ganddo. Nis gallwn lai na chanmol y Golygwyram drefnu yr arlwy- aeth flasus hon i'n cerddorion ac ereill. Un o feibion teilyngaf "Cymru lan gwlad y gan" ydoedd y diweddar *Mr. J. Ambrose Lloyd. Llawer gwaith y cyffrowyd ein hyspryd yn angerddol w: th wrando datganiad o'i gyfans.od-diada^ gy I gorchestol. Ond chwith genym feddwl fod awdwr. "Tcyrnasoodd y xldaear, "Gweddi Habacuc," "Eifioi wea," a lluoedd ereill o anthemau a tlionau a fyddant mewn bri ac arfeTxad tray byddo Cymro ar y ddaear—dhvvith. meddwl fod y fath un yn gorwedd heb' gareg i nodi It man fechan ei fedcl. Ychydig amser yn ol, ymgymero'dd ein cydwladwr talentog Mr. J. Thomas (Pen- cerdd Gwalia), a'r gorcbwy] o gpisio sefydlii Ysgoloriaeth GerddoroF Gym- reig" yn y Royal Academy of Music. Y styriai fod yn angenrheidiol cael £1,000 o sawd, ac o'r swm yna y mae eisoes wedi llwyddo i gasglu dros f300. Bwriedir yr ysgoloriaeth er cynorthwyo dyilion ieuainc o Gymry—y rhai o feddanfc tlalent gerdd- orol o radd uchel, ydynt yn analluog i fyned drwy y cwrs arferol er cael yr acldysg a'r diwylliant angenrheidiol. Am- cenir rhoddi i'r ymgeisydd Ilwyddiannus dair blynedd .o addysg yn y Royal Acade- my. Fydd, yr ysgoloriaeth yn agored i leiswyr ac offerymvyr bob yn ail. Mae yr ariah sydd wedi eu casglu yn barod wedi en rhoddi mewn .cydsoddion yn en wan tri o ymddiriedolwyr, gef J. Thomas (PericeVdcl Gwalia); Proffeswr Macfarren, Prif-athraw y Boyal Academy; a Dr. J. Williams, Llundaiu. Erfynia y "Pen. ae cerdd" jn daer am help ei gydwladgar- wyr i gael y P,700 gofynol, ac apelia yn neillduol at aelodau ein gwahan'ol gym-' deithasau corawl,.cefnogwyr ein heistedd- fodau, a pha-wb yn Nghymru o hoffwyr cerddoriaeth. 1%, Os bydd rhai o'n darllen- wyr ynclynmno cyfrana er hyrwyddo yr, amcan teilwng hwn, gallant anfon eu tanysgrifiadau i ,J1['¡-. John Thomas, 53, WelbecJc sired, London, TV. Bydd i Mr. Thomas gydi-ahod pob rhodd a anfonir iddo, a chyKcoddir rhestr o'r tanysgrifrad- au yn ein pewyddiaduron. Nis gall yr un galon Gymry-gavol beidio teimlo yn gfnes at y Pencerdd oherwydd ei awydd a'i ymrot\d gwastadol. i ddyrohafu irei genedl- r sylw a ipharch- cenedloedd ereill; a phan y mae y Cymiy wedi eu codi i'r" fatli sylw fel cenedl' gerddorol, y mao yn. dclilys y dylid cyn- orthwyo "Pencerdd Gwalia," ac ereill o gyffeiyb yspryd, f, osocl anrhydedd "cerdd- orol ein cenedl ar sylfaen gadarn, ac un o'r ffyrdd mwyaf effeithiol er caelhyny fydd cael rhyw fqddion e: cynorthwyo dynion ieuainc o allu, ac o dueddiad cerddorol, i gael training priodol. Os!. llwydda y "Pencerdd" i weithio allan y drydSafeddwl hwn i der/yniad llwyddian- y nus, diau y bydd yn gaffaeliad pwysig i ni fel cenedl. ■ Musicus.

EIIYdFEDDODAU NATUR A CHEL- V FYDDYD. I. Y\Dyferyto 0 Ddwfr.*—Y mae *dwfr> yn elferi mor gjrffredin, a phawb mor gyfar- wydd a'i weled, fel ar y cyntaf nad yw ya cynyrchu un teimlad o. ddyddordeb. Y mae yn syndod meddwl fel y mae cyfarwydd-deb ag unrhyw both yn atal dyn. i weled dim, neillduol vu y, peth. liwnw. Y mae y dyp sydd yn gweled. y mor am y .tro cyntaf yn llawn syndod; y tra md y\V.y clyn sydd wedi ei fagu wrth ymyl yn gweled dil-Q ynddo nag yn meddwidinyneigylch. Dyma ddyfeiyn o dc^wfr glan'o'n blaen. Mor syml yr odryoha.' Pwy feddyliai fod yn hwn unrhyw heth gwerfch sylwi arno ? Ond y mae holl waith y Creawdwr yn ryfeddol i gyd ac felljj y dyferyn dwfr. Gydag anadliad gallwn ei gynhyrfn, ac y mae yehydig o wres yn peri iddo ddiflanu. Gyda ein llygaid noeth ni allwn weled un arwydd ofywyd ynddo. Ond dodwch y dyferyn dwfr o dan y chwyddwydr (microscope), ac 0 y fath olygfeydd hynod! Y mae y dyferyn wedi ym- chwyddo yn wastddedd mawr e ddwfr; a rhyw greaduriaid hynod yn ymwthio yn ol a blaeii-rbai yn tynu at eu gilydd, ereill yn gwtbio eu gilydd ymaitb, neu yn gorphwys yn dawel fel pe byddent yn cael eu siglo ar donau ryw for mawr. Nid dychymyg yw hyn—y mae ym-a greaduriaid; byw, sylweddol. Gadawer i ni welAd. Dyma .un yn treiglo oddiamgylch yn wyllt iawn. Cura baw ba ddaw yn rhy agos iddo a'i gynffon, ac ymddengys mor ddedwydd ag yw o chwareugar. Dacw un arall—nid yw yn nofio—ac y mae dirdyniadau ei gorff yn dywedyd ei fod mewn poenau. mawr, A dyma fel y mae, oherwydd y mae newydd ymryddhau o afaelion gelyn cryfach nag ef. Y mae wedi ei glwyfo yn drwm, Ar ol ychydig 0 o ymdrechion, a phob un yn wanach na'r un flaenorol, tyn ei hun at ei gilydd, yna ymestynaallall a sudda i'r gwaelod yn gorff marw. DymTh y trydydd yn gorphwys yn llon- yael ac yn ymddangos yn ddiofal am bob- peth. Ond yn ddtsymwth dyma ef yn neidio ar un llai o faint nag ef a ddi- gwyddodd basic yn ddamweiniol heibio • Qfer- yr ymdrecha ddyfocl yn rhydd, y mae gafael y cyntaf rhy dyn, a difluna o'r golwg yn fuan. Dyma un eto yn nofio yn hardd. Y mae yn debyg i alarch. a charia ei wddf mor brydfeith ag unrhyw alarch, ond y mae y pen yn absenol. Ar ddiwedd y gwddf y mae a gonad mawr (ei enau). Y mae yn dryloew, ac ymddengys braidd yn anmhosibl t unrhyw faeth basio drwy ei wddf teneu—y mae hyd yn nod dwfr yn ymddangos yn. rhy'ahv. Ond pan y mae un llai nag ef yn pasio heibio ei enau, diflana, o'r golwgyn bur fuan. Dyma un aralleto ar hinclock yn dyfod heibio. Y mae gan hwn gwlwm ar flaen ei gynffon, yr. hwn a gydia am rywbeth, a bydd y creadur. bychan fel llong wrth angor. Dechreu a- symud ei gorfF yn gyflym yn ol a blaen hes cieu math o bwll tro, ac y mae pawb a dynir iddo yn cael beudrod yn ngenau y creadur yma. Cana y gloch, ac a. i'w gilydd, ond eto ymestyna gan, gynhyrfu y dwfr fel o'r blaen, a sugnir Hawer un difeddwl i fewn. Faint o fechgyn a merched ieu- ainc Gymru sydd yn cael eu dal yn rhwydau eu gelyuion ? Dylem fod ar ein gwyliadwriaeth: bob amser. Yn ddi- symwth dyma ei gynffon yn tori—y mae y'gloch yn nofio heb un llywodraeth arni yn ol a blaen. Ond y mae Natur wedi gofalu erbyn damweiniau or fath yma. Sudda i'r gwaelod. ac yn bur fuan tyfa ei