Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
4 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
4 erthygl ar y dudalen hon
LLITII YR ERYR.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
LLITII YR ERYR. Diameu y bydd llawcr yn rhyfeddu fod yr Eryr, clnvedl yr hogku hyd y wluJ yma, wedi dyfod yn ddigon 0 ysgolbaig i yggrifenu i ba[>ur newydd, ac ar ryw olvvg, y mae yn fiaith led ry fedd ond y mao gweled oynifer 0 Jacks yn ymwthio i gyhoeddusrwydd yn ddigon i wneyd i'r Eryr roi ei big mewn potel itlc yn (lwr ac yn y man. Yr oeddwn i yn ddigon o ysgolor er's llawer Sydd o ran byny, ond fod arnaf ofu ehedeg i unrhyw swyddfa rhag ofu i wn clutch Allil Cybudd droi ei fIVoen ataf, a fy ngwneyd yn dduach nag wyf wrth natur gydag ergyd o inc Jolid yr wyf yubonderfynol o ehedeg i lawr i Gaer- narfon yn lied ami gyda phwt o ysgrif o dan fy aden yn fly bach heb i neb fy ngyveled. C, Fel rheol, yr ydym ni yr Eryred, yn fodau lied dawedog, ac yn meddu llawer mwy 0 glust nag 0 dafod, os bydd ein nytbod mewn heddweh. Ccf^is fy raagu mewn uy th clyd yn N ghastcll Beaumaris, ac yn nghwmni fy mam, disgynodd fy nghoelbren yn ddiwedd- aracli rhwng Cadnant ae yma, ac yno y bum yn d) sgu dal slywod fer pistyll Peiipare, ac yn clustfeiiiio ar chwedlau fcafodrydd y m(reh. cd pan y deuent gyda'n tyniau gloewon i y dwfr-gloewach. Gwelais a chlywais lawer 0 bethau rhyfedd yn fy m dd, ac yr wyf yu parhau yr un inor glust a Hygad agored ag crioed. Bum yn g\- rando ar ddwy yn trin ar Ch> iU'clun Cymru. Yr oedd gwr i un o honynt wcdi ci droi o chwarel fawr Penrhyn. Yr oedd y wraig druan wedi clywed iiiiti'r Iletliodistiaid Calfinaidd ydyw pob peth yno, fod nhw yn troi ffwrdd ddyuion gweith- gar, gonest, a diwyd am eu tumaid, ac yn anfon i Lcrpwl am Fethodisfc da i wneyd stiward. Oscaf gyfle, mi af i boced top-cot rhywun dros yr A fon, ac wed'yn ccir y manylion. Y mae o'r dref hon ddau Handel yn myned i Londona yn fuan i gadw gwledd gerddorol.
COLEG Y BALA.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
COLEG Y BALA. At Qlygydd y CELT. Mu Got,—Fel un o'r lluaws sydd wedi arfer taflivfy liatlfng yn flynyddol at Goleg y Bala yn ogystal ag at golcgdy y Bala; erfyniaf eich caniatad i ddyweyd gair ar y mater blin uchod. Yr wyf wedi darllcn llnaws o lythyrau gan wahanol bersonau o'r ddwy blaid ar y mater yr hyn oedd yn angenrhcidiol i bob un na plicrthyn i'r Pwyllgof cyn ilnrJio barn ar y mater. Mae darllcn nuaws o'r llytlryrau a ymddangosodd 0 bryd i bryd ar y mater, a liyny oddiwrtli luaws 0 weinidogion yr enwad, yn ddigon i greu llon'd gwlad o Infldeliaid, ac i ddyweyd fel y dy wed Odd Arglwydd Byron Y grefydd Gri^tipnogol yw y 3'yddaf a'r buraf o'r holl grefyddai: ond y mae ei lluaws athrawon yn ei handwyo." Pell ydym 0 feddwl fod Prifathraw'r Bala, heb ei wendidau, ac efallai wedi ymddwyn yn annoeth ar rai achlysuron, fel yr awgrymai Dr Pan Jones mewn liytbur rhagororo'i eiddo yn y Genedl Gymreig yn ddiweddar ond atolwg, pa ddyn sydd heb ei wendidau? Y mae liawer o'r dynion doethaf yn digwycld ymddwyn yn annoeth ar adegait; end credwn both bynag yw diffygion Mr Jones, ei -fod ,wedi gwasanaethu yr enwad am flynyddoedd lawer yn ymdreehgar ac effeithiol trwy addysgu nifer 0 ddynion rhagorol fel pregethwyr, ac yn neillduol fel Cymreigwryr da yr .hyn beth sydd yn ddyuiunol iawn, ac y disgwylir oddiwrth bob dyn ieuanc sydd wedi cael blynyddoedd 0 addysg athrofaol, ac yn bwriadu ymsefydlu yn nihiith Cymry. Yrwyfynystod fy ocswodt cael man- tais i glywed llunws o fyfyrwyr o'a gwahanot golegau yn pregetlm, a chredaf fod myfyrwyr y Bala ar y blaen i fyfyrwyr y Colegau ereill fel Cymreigwyr da, yr hyn yn ddiau mewn rhan fawr sydd i'w briodoli i fedr ac ymdrech y Prifathraw Da genyf ddeall fod cyfeillion y Coleg vn ponder- fyuu cynal y Pwvllgor yn y Bala fel, arfer, a dywedaf Ynigryfiiewcli ae ymnerthwch," a cliredwyf y cewch yr eglwjsi Annibynol y tu cefni ellwi. Pwy erioed glywodd am Bwyllgor Coleg Aberhonddu yn cael ei gynal yn Merthyr neu Abortawe, nen am Bwyllgor "Coleg Caer- fyrddin yn cael ei gynal yn Treforris neu Llanelli; a phaham yr oedd yn rhaid cael Pwyllgor Coleg y Bala i'r Amwytiiig tybed ? Oni fyddai yn well cael y Coleg yno liofyd s Tybiwf wrrh edrych ar ansawdd cymdeithas yn ein gwlad ac mewn gwledydd ereill yn ogystaJ fod rhyw strnggle fawr ar waith rhwng dwy egwyddor hollol wrtll- wynebol: sef yr yspryd id ae Unbend 0 un tu, a'r yspryd Gweritiol o'r tu arall, ac ofn- wyf fod yr un yspryd i'w yn y byd crefyddel yn y dyddian hyn, a hyny yn ngwersyll Indepen- dia fawr ond hydenvn y bydd yr eglwysi ar eu gwyiiadwriaeth, ac.y mynant anadlu awyr rydd o'r un natur ag a raid 1 Gristionogaeth bur gael. Maemilcedd yn Ffrainc heddyw a edrychant ar bob offeiriad gy&a'r dirniyg a'r Sr.il-.ad nlwyaf pan y gwrandawant ai1 ley^wj syml- yn pregetlm, GobeiUiio na cfdi^.idda ^uini JI '\b In th yn Nghymru ;(^ntdy" ^ytldr'yBjd^ly^ki'd' hardd a bywyd teilwng ein-.gwehiiUoiiiiiii'iysfl^.a^liu pareh. A gobeitliiaf y'Mdd Cofcg- y Tela yn fwy lhvvddian- nus nac ortoed ar ol yr ystorm bresenol, ac y caiff y Prifathraw flvnyddau eto i wasanactbu yr Enwad trwy addysgu lluoedd 0 ddynion ieuainc 11 a fydd yn addurn i grefydd ac yn anrhydedd i'r weinidogaeth yn Ngliymru. Talybont, CEREDIG.
Family Notices
Hysbysiadau Teulu
Dyfynnu
Rhannu
GENEDIGAETHAU. Richards—Mawrth 27ain, yn 55' Squires-street, Edge Hill, Lerpwl, priod Mr John Richards, ar ferch, Gee—Mawrth 27ain, priod Mr T. Maysrnor Gee, Eglwys Wen, ger Dinbych, ar fab. PRIODASAU. Morris—Edwards—-MuYtTth 26aiu, yn ngliapel Peniel, M.C., Ffestiniog, gan y Parch, Úum- phrcy Williams, a'r eofiestrydd (Mr v. lImn. phreys), Morris (0 firm Mri Paary ei Fab, a Thompson, Manchester), ag Anni, mereli liyiiaf Mr T. Edwards, post-feistr, Festiniog. MAR W OLAETIIAU. Evans—Mawrth 31arn, yn dair wytlmos oed, Evan Richard, baban Mr Evan Richard Evans, ship carpenter, 19, Chapel-street, Cacrnarfon. Richards—Mawrth 21ain, yn 63 mlwydd oed, Laura, anwyl hriod Mr John Richards, Llan- ■ ryHin,
LLYTHUR LERPWL:.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Yr wyfyn ofni y bydd raid i lawer o ysgrif- Y. .enwyr y Celian Cudd, a golygwyr y Tyst,' fwyta eu geiriau cto yn eu bwyd. Mae'n wir iddyut fod yn Gudd, ond yn awr y mae llech- res o'm blaen, ar ddu a gwyn, a chant ddyfod i'r golwg yn eu tro. Myrt rhd fod yma Gymry yn y front. Wei, pwy ydynt ? A fu yma Gymro yn facr ? Pa arifo Gymry sydd a Haw yn neddfau Ileol a ,p'titif synindiadau'r dref ? Pwy ohonom fydd yn y golwg yn llawenwleddoedd y mawriou yma ? Dyna giniaw diwaddaf y maer, ni wel. ais yno ond yr ofleiriad Cymrei; a Mr J. Hughes, pryd j'r oedd yno ugeiniau o Wydd- elod, Ysgotiaid, Saeson, rhai Groegiaid, Tyrc- iaid, Araericaniaid, &c. Y mae gwaed y boneddigion Cymreig mor gocb,a'u poccdau raor ilawn a neb sydd yma. Nid oes dref yn y dcyrnas a cban lleied o foneddwyr o wued" a Lerpvvl. Nid ocs yma ond Syr Thomas Moss—puwb arall fel eu gil- ydd yn ddyfodiaid, wedi eu naddu o greigiau cyffrcdin, a dyfod yma i wneud eu fortunes, ac ymgymeryd a llywodraetha'r dref, a gesod ar ein bysgwyddau ni y beichiau a welout hwy yn dda. A ni, yn ein prif dref, nad oes genym ddim gailu ni "liais" yn ei phrif symnd- aadau. John Jones yn adeiiadu ei dy a John Bull yn ei dretbu ran yr edrycbem i'n sefyllfa grefyddol tebyg iavn i ni ein bunain ydym Yn y prif gyrdd- au, ein gweinidogion oil fel cumips. Dywcdir fod Mri Lumley a Jenkins yn Saeson rhwydd. Gresyn, onide, na ddeuent aliao, a dangos y gall yr hen Gymry rywbeth heblaw jerry buildio. Dum lawer gwaith yn pittio dros rai o'r prif eiaradwyr Cymreig yn gwingo yn eu crwyn o ysfa. ci dyweyd hi yn y cyrddau Seisnig. Ond nss gallant agor mo'u safnau ,mwy na llyflaint :r!P m18 Medi. Ni ddylai fgweinidog j'mgymeryd a'r swydd mewn tref fSeisnig oni bydd yn aihwgui bslodi'r by\v, teladdu'r marwy: a represent^? si, genedl a'i «enwad yn deilwn ar bnb achlysur. Dyna fu'n whan fawr i'n dal ni yn ol mewn llawer man, ttrwy ein bod yn rhoddi y dacnoriaath i, ac yn <diegwyl wrth tin gweinidogioa ar faterion cy- Ihoeddus, a hwythau yn analluog. Ond yrbyn sydd yn gyra rhai o'u hwyliau yn y llythur yw y LLOAUR. Dylasid dyweyd mai £12000 yn uuig a gnsgloJd eglwys y Dr Thomas cr pan adeilad- ,,n c y "yeI y Tabernacle. Myn rhai njai prin haner byny gos^lodd yr eglwys, Ma:'r arian 'oedd ganddi yn ei pbocad, yn ngbyd a'r arian am yr hen go pel, rhoddion Mr Morley, &c., o»dd yr lianer arall, a bod eglwys Grove street wedi enscru mwy yn yr on faint o amser, ond ei bod fcraTdd yn lwy didoraetb, fel y mae hot vn ci ilaw yn gofyn am gannoedd lawer cr <clirio'r ol-ddyled. Ac y mae yn bwriadu oeleni gwneud egni anarferol er adgy:weirio'r addoldy, .&c. A dywedir fody gweinido wedi yragymeryd a c-h^sglu ei lam at altro ei bwl- pud." Diau fod hen bwlpud Dr Rocs wedi anyned braidd yn fychau iddo Edrycher eto ;a.r yr boll gannoedd a fyaai rbywrai waro yn liolld ofer, a dim ond ofcr, yn aghapel Fitz- clarence street, er caei seti new3. ddion mewn addoldy cymhatol newydd, a hjny ddim ond i -dmm ond i foddhau tuedd focthns addolwyr y Ho aur." Nid yw'r ysgrifeaydJ, mwy na r golygydd, yn hoffi tratod petbau fel byn mewn pspur newydd, ond pan yr ystyriom fod gogwyddiad ymnciilduaeth ar ol Eghvys Locgr, yn iiawa mor eglur ag yw tynfa hono tua Rhufain, y mae'n bryd llefaru. Onid ydym yn dynwared y gyntaf yn null ein haddoldai, ein fluifiau, a'n defodau ? Oni hoffai r-hai yn en calonau sicrhau by wioliaeth eglwysig, ficerdai, &c. Ac onid yw'r pla priest- c.'sfltyddol yn drwm ar rai o weinidogion pob eawad ? Pe buasai yspryd syml, y;nroddgar, hunan-ymwadoi Paul, Moody, Spurgeon, Dr Talmage, neu ffyddlondeb yr hen dadau Cym- reig, wedi meddhnu haner y gweinidogion, bnasaiyr efengyl yn dderbyniol dros y byd ers canuoedd 0 flynyddoedd. Yn lie byny, ym- dro IIawer ohonynt 0 amgyleh y 110 aur."