Y Celt

Y D I) A U BWYLLGOR, Yn yr Herald Cymraeg,' am Ebrill 9, y ma Tanysgrifiwr yn dyweyd ei farn am danynt yn bur groy w. Er i ni allu adna- bod ei "blaid, a deall ei amcan. dyfynwn y dywediad cyntaf a'r olaf yn ei ly thu r, Ei ddywedlad cyntaf ydyw yr tin canlynol:— "Syr,—Cyhoeddasoch yn eich rhifyn di- yveddaf adroddiadaiv meithion o weithred- .iadau dau BVlyHgor, Athrofa y Bala—y l'beolaidd a gyfarfu. yn yr Amwythig, a'r afreolaidd a gyfarfu yn y Brda." Y mae Tanysgrifiwr, er yn'Tmguddio dan ffug- enw, yn arddel ei "blaid" ar unwaith, pan y rnae yn nodweddu Pwyllgor yr Am. wytbig yr un rhonlaidd, ac un y Bala yr un aircolaldd. Y mae hyny yn brawf i ni ar unwaith, na cheir dim llawer o deg- weh yn ei yspryd, na dim rhesymeg yn ei ymresymiad. Dywediad olaf ei iythur ydyw—" Y mae y rhai sydd yn adnabod yr athraw oreu yn gw'ol argyhoeddedig mai yr unig fforad am adferu tawelwch a chydweithrediad yn yr en wad, ydyw Hwyr a bollol dori pob cysylltiad a phenaetli presenol yr &throfa. Ofnodd Pwyllgor yr Amwyfchig wneud hyn, er galw y Tan- ysgrifvvyr yn nghyd i'r amcan liyny a dyna eu magi." Diolch i Tanysgrifiwr am ddyweyd ei farn a'i fwriad, a'i deimlad siomedigmowIl geiriau morgrynon. Nid oedd modd iddo ddefnycldio geiriau eglur- acli. Nui yw yn cyhoeddi yn eglur ei fod- yn Nghyfarfod yr Am wytbig, ond y mae yn galw ci bun yn JDanysgrifiwr, ac mai Tanysgrifwyr oeddynt wedi cael eu galw i hwnw: a geilir casglu ei fod yno pan y mae yn darlunio mor giyno acmor eginr eu helbul a'u 'magI yno. Mae yu debyg lii-fyd ei fod yn y Bala, yn yr odfa gyataf o Bwyllgor hynod plaid yr Amwythig oblegid y mae yn medru dyweyd Yl1 bur groyvv- both ydoedd eve hamcan yno. Mae dywediad olaf ei rythur yn bur gynwys- fawr :—1. Y mae yn cydnabod eu bod mown magi yn yr Amwythig. Peth go- fidus yw bod mewn niagl. Anhawdd iawn ydyw symud yn mlaen pan fyddir mewn magi; bawdd edrych yn surllyd pan fyddir mewn magi ac v raae y mawrion ciyfaf weithiau yu fwy cynddeiriog niewn magi na'r rhui gwanaf. Ha.wdd iawn ydyw ymwylltio i fod yn anmhwyllog pan fyddir mewn magi. 2. Y mae Tanysgiifiwr yn cydnabod 0- iddynfc ymadael o'r Amwythig lieb allu canli Y fagl a dorwycl;" ciliasant o'r 0 1 Amwythig, ond nid o'r "fagl." 3. Cyhoodda Tanysgrifiwr yn y modd egluraf, mai eu "hamcan" oedd, "Tori pob cysylltiad a Phenaeth yr Athrofa y a gwyr pob darllenydd mai ystyr y fath amcan ydoedd ei ddiswyddo a'i wfchio o'r neilldu—ac nad oedd yr un ffordd arall i gyrhaedd y fath amcan. 4. Y mae yn amlwg iawn fod Tanys- grifiwr yn bur ddrwg ei nwydau am na buasai Pwyllgor mawr yr Amwythig yn cyflawni e-,i liaiiicai)," gan fod y tanys- grifiwyr wedi eu galw yn nghyd i'r dyben t) y hyny. 5. Rhaid fod Tanysgrifiwr yn ddig gvndcl&iriog wrth y brodyr parchedig "I n heddycbgar a ardystiasant yn yr Am- wythig, na wybuant erioed am unrhyw amcan i ddrygu na diswyddo, na gwthio o'r neilldu y Prifatliraw,—pan yr oedd yn gwybod mor dda mai dyna oedd yr amcan mawr oedd yn eu golwg-ac mai i'r dyben hyny yr oedd y fath luo danys- griiwyr woeli cael eu casglu at eu gilydd. 0 6. Y mae yn amI wg fod dwy blaid yn yr Amwythig, sef y blaid oedd am wneud, mymryn o degwch a'r Prifathraw, a'r blaid oedd am" dori pob cysylltio d ag ef," a'i. droi o'r neilldu, 7. Y mae yn amIwg i'r blaid oedd am lwyr dori pob cysylltiad a Phenaeth yr Athrofa" rywfodd fethu yn en ham- can," a dyna paham y mae Tanysgrifiwr yn cyhoeddi mor "nwydog" eu bod yn y fagl." 8. Bygythiacl cynhyrfus, nwydwyllt rhai o dywysogion y blaid hyny yn awr, pan wedi dyrysu yn eu magi, ydyw eu bod i gydymroi to stop the supplies," sef y supplies arferol at gynal yr efrydwyr, a thalu i'r athrawon. Gwyddom yn dda yr hoffent atai y supplies ond gwyddom hefyd eu bod yn teimlo, os cynygiaut at hyny, y dyrysant eu hunain a'u cyfeill- ion mewn magi ag fydd yn debyg o brofi yn un o boen ac o wendid, ac o warth iddynt. Gall mwy nag un blaid floeddio stop the supplies ond nid hawdd dywedyd, Beth fydd diwedd hyny. Gwyddir y myn rhai eglwysi Annibynol ymdaith yn mlaen pan y bydcl ambell i gadben yn crochwaeddi stop a gwyddant hefyd na syanud ambell eglwys ddim pan y bydd ei chadben yn bloeddio i'r gad,ac yn gwaeddi, canlynweli fi.' Yn wir, yr unig ffordd i benaduriaid plaid yr Amwythig ddianc o'u magi presenol, ac ysgoi pob maglau yn y dyfodol, fyddai terfynu ar unwaith eu hen gynllwynion i geisio dilen yr Athrofa, a diswyddo eu hathrawon; ac ymroddi yn frawdol i gynorthwyo y sefydliad, neu ynte gadw draw yn llonydd ac yn ddistaw, heb geisio ei niweidio ha'i gynorthwyo. Er nad yw yr yagrifenydd yn batriarcb," y mae yn hen bererin ar fin ei bedwar ugain," ac y mae mor bryderus am dawelwch ag unrhyw hen batriarch yn yr enwad. Yr oedd unwaith wedi sychu ei ysgriffcin gan feddwl peidio ysgrifenu dim ar y mater nes gweled beth fyddaj cynghor 41 cynadl- edd tnngnefedd ond pan y mae plaid yr Herald a'r 1 Tyst' yn cydymanog i wneud eu goreu, o wythnos i wythnos, i ddiswyddo y Prifafhraw, ac i enllibio a diraddio ei gefnogwyr, ni byddai dioddef yn ddystaw dan athrod felly ddim yn degwch nac yn ddoethineb. Y mae ertbyglau bryntion newydd gael eu cyhoeddi yn Mhapur yr Enwad i enllibio brodyr ac eglwysi na fedrant blygu bob amser i ordinhadau Cyrddau Ohwarterol. 9. Yr ydvs yn condemnio adroddiad reporter Cyfarfod yr Amwythig i'r CELT, nid am unrhyw anghywirdeb sydd ynddo, ond am ei fod yn nodweddu ag- weddau cyrff rhai o'r brodyr oeddynt yn siarnd yno. Nid ydym yn gymaint droa hyny ond cofier mai tywysogion plaid yr Amwythig, reporters doniol Graphic Papur yr Enwad, ddarfu ddysgu yr art enwog hono i reporters y CELT; ac os ydyw pupils yn medru euro eu liathrawon, nid nyni sydd i gael y clod am hyny, 10. Y mao yn bur rliyfedd genym fod llawer o bobloreuCyfarfod yrAmwythig wedi aidyrstio na wybuant erioed am unrhyw amean i ddrygu na diswyddo y y a Prifathraw, pan y mae Tanysgrifiwr ya cyhoeddi mor hyf ac mor eglur mai dyna oedd eu hamcan pan yn ymgynull i'r Bala y. tro diweddaf ac mai eu magi, neu eu gwendid mawr yn yr Amwythig, oedd peidio eydweithio er cyrbaedd eu hamcan. Y mae yn gwbl amlwg, nid yn unig i Tanysgrifiwr a'i bleidwyr, ond i bob plaia, t mai eu prif amcan er's biyn- yddoedd ydoedd llwyr dori pob cysyllt- iad a Phenaeth presenol yr Athrofa," hyny ydyw, diswyddo ar unwaitli y Prif- athraw. Yr oedd Cyfarfodyr Amwythig yn ddwy blaid,-un am degwch i'r Prif- athraw, y Hall am ei ddiswyddo, a thori pob cysylltiad ag ef. Yn wir, y mae yn hen bryd i'r blaid sydd am degwch ardystio yn erbyn y blaid arall, oblegyd os parhunt i gcfnogi hen elynion y Coleg, a hen orthrymwyr yr enwad, a rhwyg- wyr yr eglwysi, cant weled y bydd y canlyniadau yn chwerwon; ond os cyd- weithiant o blaid tegwch, ceirtangnefedd, a brawdgarweh, a chydweithrediad, a llwyddiant. Ebrill ISfed, 1878. S. R.