Y Celt

CLEF YD Y SUL. Chwi hoff drigolion Gymru wen, Gwrandewch ar hyn o ganu, 'Rwy'n tybied y gwnaf i chwi les, Os gwnewch yn rhwydd fy nghr'edn MiUi amgylchiadau hynod iawn Yn cwrdd a'n cu frodorion, Onl y rhyfeddaf mi a gawn, Yw'r "clefyd Sul" ar ddynion. Mae "clefyd melyn," "clefyd dn." Y "plursy." :1'1' "cholera," Olid o bob clcfyd—"clefyd Sul," Yn wir yw y rhyfedda'; Kid oes gan rhain ddirn matli o clrtfn I ddyfod na dvchweiyd, Gadawant rai yn fuan iawn, A'r lleill yn hir ddyehrynllyd. Ond "clefyd Sul" sy'n dod 'nol trefn, Ac onid yw ya-syndod, Fod yr anhwyldeb hynod hwn, Yn rnynd a dod mewn diwrnod Ar nawn y Sadwrn cewcli y dyn, Yn llawn o lol a chwarau- Mor iacb a hoew ac erioed, Yn dyfod tuag adrau Oilcl pan y gwawria boreu'r Sul, Ceir hwn yn cwyno'n ercbyl), Fod anwyd trwm neu beswcli blin 'Nei t'rathu fel yr ellyll; Er ei gyffurio tnvy y dycld, A'i ieithrin cf en gorou, Oforedd oecld y cwbl oil, Nes gwawriodd Lion y boreu. Peth rhyfedd iawn yw gwoFd y dyn, Oe Id dd.;e dan l'atli ddirdyniad, Yn dod mor foreu at ei wai tll, Ileb son am boen na bratliiad ;$ A ebydia ynddi fel y Hew Tra pery y chwe' diwrnod, Ond nid yw rywsut ar y saith- Mae hwnw'n faich o wermod. Beth yw'r aflecbvd by nod hwn, Yn siwr nifedrai dd'wedyd, Y peth tebycaf, ddyliwn i, I ddiogi noeth yw'r clefyd Ü, uvna yw'th afsechyd, ddyn Y;'tyria hyn mQf>'ndifri', Fod dydd ofnadwy do'n dod, r<.h alw i roddi cyfri'. Meifod. E. ROWLANDS.

J. GARDD GETHSEMANE. Bll syl w angylion y nefoedd Ar Bethl'em Ephrata hir, A'r meusydd orldiamgylch y ddinas, Oodd dra ehysegredig yn wir, A phcrelrir gwlad Canaan hyd heddyw, Yn fwy na'r boll wledydd i gyd Ei lienw adwaeuir yn mhobman, Lie sonir am Brynwr y bycl. Onrl eto un rhan o wlad Canaan, Sy'n hawlio anwyldeb mwy pur, Fan hono bn'r lesu ei hunan Yn derbyn y cusan, a'i gur I Oedd lymafch na blaenau yr hoclion, A bwywyd i'w ddwylaw a'i dra'd Fan bono v rhoddodd ei hunan I wncuthnr ewyllys ei Dad. 'Rwy'n gweled yr add. mewn dychymyg, Wrth odie'r Olewydd mewn pant, Lie tawel, ac hyfryd, ac nnig, A swynid gan fiwsig y nant; Etifedd y Nefoedd fu ynddo, A c ingoedd ei enaid oedd fawr, Tra'n yfed gwaelodion y cwpan, Cyn rhoddi ei fywyd i lawr. Yn ngardd Gethsemane disgynodd J Y rlmddwaed a chwysodd Mab Dnw, Yn gyrqysg a gwlith ar y glaswellt, Fel perlau tanbeidiol eu rhyw Yn ngardd Gethsemane penodwyd, 'Nol vyngor y Drindod yn un, I ii iiienvn dalfa, I roJra v cyliawii mewn dalfa, I dalu hen ddyled y dyn. Fan hono y casglodd cyflawnder Holl feiau'r ddynoliaetli i gyd, Nes llenwi hen gwpan (ligof.,iint- Ond Iesu a'i. liyfodd i gyd Yn ngardd Gethsemane bradychwyd, Ac yiK) y gwerthwyd yn rhad, Achnbydd holl gyrau y ddaear, Ac unig anedig y Tad. Am ardd Gethsemane j sonir, Gan lawer o fdoedd yn awr, Am ardd Gethsemane bydd cofio, Tra rheda dwr Gedron i lawr; Am ardd Gethsemane bydd eto, Fwvn goffa gan seintiau pob oes, Mewn cariad argraffwyd ei henw, YnSimlwg. wrth ymyl y Groes. Btla. I/JWVD O'R NANT.

BEDD MOSES. Buddugol yn Meifod, Mawrth Slain, 1879. Bedd Moses yw'r gorwychaf O'r beddan bob yr un, Fe'i gwnaed yn ol cyrdluniad Y Duwdod mawr ei hun Gyferbyn a Beth-poor, Mewn glyn yn Moab dir, Ni ectwyn dae'r nac uffern Ei feddrod ef yn wir. Yn ngwyddfod yr Anfeidrol, Mewn anweledig fyd, Mae gwarchlu o angylion 11 Yn gwyli'o hwn o hyd Bob gwan wyn fe'i harwisgir A heirddion flodau mad, A ddygir gan y seintiau O'r baradwysaidd wlad. Mae ar ei ben gQfgolofn 0 lun celfyddgariawn, Ac ami yn gerfiedig Y geiriau hyn a gawn "Ni chodwyd proffwyd eto, Yn mhlith yr Israel syw, Fel Moses on harweinydd, Adnabu'r Arglwydd Dduw." O'i amgylch mae canllawiau'n Disgleirio fel y wawr, Rhy 'splenydd y'nt i'n llygaid Tra yma ar y llawr Os braint a gawn rhyw adeg 0 gyrhaedd gwlad yr hedd, Pryd hyny y daw Moses I ddangos in' ei fedd. Meifod. E. ROWLANDS.

Y DIOGYN. Diogyn, aden, o nodwedd—gysglyd, Am gasglu swrth agwedd Hwn o'i glyd, trwy'r byd i'r bedd, Rodia heb fawr anrhydedd. Dioglycl ar hyd y gwledydd—ddiogyn! Na ddigia'r Creawdydd; Gwna geisio rhodio'n wr rhydd, 0 warthrwyn fatli orthrymydd. Meifod. E. ROWLANDS. 4p

DYFODIAD YR IESU I'R BYD. O'i lys i oddef loesion,—ein Iesu Ddaetli isod yn liylon A du iawn friw dan ei fron I lenwi lle'i elynion. R. J. J.

ENGLYN I'R MODULATOR. Modulator i mi dlotyn—gaf I Yn gyfoeth diderfyn Llwyr wnaed a llawer nodyn, I Dyben da yw o ben dyn. v HERMONTDD.

AT Y PARCH. H. REES, CAER. BARCII. SYR,—Yn Nghyfarfod Chwarterol Un- deb Dinbych a Fflint, a gynaliwyd yn Sion Mawrth Slain, dywedasoch fod un o honyn 'nhw (sef eglwys Frodsham Street) yn ceisio dcnn morwynig o Porthmadoc, sydd yn awr yn Nghaer, i gefnu ar cglwys Albion Park, ac i droi "attyn 'nhw" yn Frodsham street; a bod meistres y forwynig wedi rhoddi y dyn hwnw dan ei warning i beidio byth a dod yn agos i'r ty. Yn twr, syi, niae meistr a meistres y forwyn yn tystio mai camdystiolaeth oedd yr hyn a ddywedasoch yn y Cyfarfod Chwar- terol, a'u bod yn barod i ddyfod i unrhy w gyfarfod i brofi hyny. Oni fyddai yn deg i chwi addef eicli camgymeriad, a galw yn ol eich camdystiolaeth. God defend the right." EXRA JOHXSON.

AT YSGRIFENYDD PWYLLGOR ANNIBYNOL COLEG CAEllFYRDDIN. SYR,—Yr Wyf wedi elywed fod rhyw aflonvdd- wch yn meddyliau rhywrai am lywodvaethiad eich Coleg, ac fod cynyg wediei wneuthnri ffurlio iddo Gyfansoddiad Newydd! Os ydyw hyny yn wir, caraf wybod, yn 1. Pwy ydyw y cynygwyr-? 2. Natur yr hyn a gynvgir ? 2. Beth ddaeth o'r cynyg neu'r cynygion blacn- orol ? x 4. A oes bwriad i ddwyn y fath gynygiad yn mlaen eto? Ymddengys y dylai ein llygaid y dyddiau hyn fod ar ol llywodraelhiad ein Colegau, gan fod rhyw nifer o "constitutionmongers" wedi gwneu- thur cu hymddangosiad yn ein plith yn ddi- weddar. Yr eitldoch, &c LET WELL ALOKE. [Aed y "Constitutionmongers" hunan-etholedig yn mlaen. i geisio terfysgu pa bethau bynag sydd yn dangnefeddus a llwyddianmis. Maent- yncael en hadnabod yn well, a'u dylanwad yn myned yn llai bob dydd. Wedi i Dduw ddweyd wrth Ephraim "Gad iddo," buan y mae y teulu yn "dinystrio eu hunain."—COL.J 1.

GLANDW'Li, PEN FHO, A'R AM- GYLOLIOiilDD. Oyrnarifa Oerddorol yn Tyrhos.—Cynalivvj d y gyisumfa grybwylledig ddydd Gwcner y GWdLitb, o dan arweiniad y cerddor enwog Dr.. Parry, Aberystwyth. Yr oj.kl aiuryvv Ó j s^ol« iouMtbbuttio! yu unig, Ichoed i Tyibus wedi ymdr.chu i adfywio moliaut > eysegr, ag.iliwn ddweyd yn ddibetrus i'w hymdrech gael ei got out a ilwyddiant. Yr oedd yr addoldy yn orlawn, a llawer yn inethu ciel ile. Yn ystod y cyfarfod pryduawnul a hwyrol, cauwyd ajaryw ddarnau o Lyfr Tõaau Stephens a Jones, ac o "Tclyn yr Ysgol Sul," gan Dr. Parry. Canwyd hpfyd Y Jf'b Afradfavyri," "Ar Ian lordJoiu n D..io n," a'r UdgoVu a •.fiu," o waith Dr. Parry; a cbtdwj d hw\l nodedig wrth eu canu. Cahvydd cyfarwydd- iadan ihagorol gau Dr. Parry ar ganiadaeth y b n y r, C) segi; ac yryd) m yn hyderus obeitbiu y cattt yr oil a ddywedoddeigario allan hyd ag y mae yn ngallu yr undtb ac crcill o bl nit y gan ag oedd yn brescnol, Caiwyd aueicliiachtu pwr- pasoliawn hefyd gan y Parchn. Morris, Ab. r- teiii; Davies, Cwmaman; Jones, Trewyddel; a Morris, Trefdraeth. Dechreuwyd y gwahauol gyfarfodydd gan y Paichn. Beynon, Aberteifi, aliees, lAvohxj&.—Celynog.